PAULI HABACUCI

nw B«3

DISSERTATIO PHILOLOGICA,

OSTENDENS, INT ER

HABACUCI

c. II: v. 4.

ET VERBA

PAULI

HEBR^OR. X: v. 38.39«

VERAM NON ESSE PUGNAM»

QUAM,

SUFFRAGANTEAMPLISS.ORDINEPHILOSOPH.

IN REGIA ACADEMIA UPSALIENSI,

PRiESIDE

MagCHRISTOPHORO

CLEWBERG,

L. L. O. O. PROFESS. Reg. et Ordin,

AD PUBLICUM DEFERT EXAMEN

CHRISTI ANUS IHR MA N,

FAHLONA DALEKARLUS.

IN AUDIT. CAROL. MAJORIDIEXXIV. OCTOB-

ANNI MDCCLIX.

H. A. M. S.

UPSALI&

S:vE R:iE M:TIS

MAGNiE FIDEI VIRO,

REVERENDISSSIMO DOMINO,

DN. LAl RENTIO

_ *

S. S. 1 heologiae DOCTÜRT Celeberrimo, Dioecefeos Arofiends EPISCOPO Eminentiffimo,. Synedriiqiiod!

ibidem eft, PRjESIDI Gravid]mo Gymnafiii Scho- larumque EPHQR.O Adcuratiffimo,

MiECENATI MAXIMO.

Jra

ftivis profequur.tur grarulärionibus ,, etiam me prodirc aufumy nc ferasy omnibus; contendo* precibus,. Hu- inillimar pietatis officio,, hac prafertim. _{opportuna occafio-}

ncr nom negligentia,, Tuaeque illius gradar, quam Mu-

farum cultores concordi éxtolliinr praconio, venerabunda rccordatione, nec non anhelo defiderio, meo qualicunque opufculo ^, fepofita argument! dignitate ^, vix minimam

commendationem promerenti, e Tui Nominis fplendore inngnem conciliandi lucem, impulfus, alle&us, incenfus,

boc pertenue fpecimen ^, maxima fubmiffione animi Tibi offero, confecro, fpc optima fretus ^r Te pro folico tevo-

re ifhid, devotiflimse mentis pignus ^s in meliorem acce- pturum parcem, nec commiffurum, ^ut haec mea fupplex

audacia trifbm repulfam feratv Cujus beneficii tenaci me¬

moria captus cslididima vota nuncupabo, velit Divina Manus, qua annuentc, Dicecefeos noftrse modcramini _pro- p.ediem prseeris, Te falvum diu fervare atque incolumem,

& Arofiam perdn&um omnis felicitatis copia cumulare,

in EccLfise,, pro cujus falute agenda erunt excubise, am-

pliffimum commodum, in familiae NobiiifiTmaß folatium exoptatiffimum, in gaudium denique nortrorum civium maximum ^, (ingulare ! Nec unquam huic votorum pieta*

ti non vacabit, ad cineres permanlurus

REVERENDISSIMI NOMINIS TUI

tuiibv iemtijjimus

CHRISTIANUS IHRMAN

VIRO Pturhmm Revwendo tttque CL'vi,ffttro,

Du.Ma*. JOHANNI IHRMAN,

Ecciäiarum, quae Fahlunse Deo colliguntur,

CO MMi N ISTRO Vigilantiffimo,

PAREN!I INDULGENIISSIMO.

Diu

multumque

baud

reputavi,

cui

hoc levidenfe fpeclmön

cepta, & tdhunc ufque diemacquali ftudto de mefollicita, animo,

veneratlonis pleniffimo, ^ifa funt infixa, ut nutia unquam pofiinl

oblivione deleri. Occaßonem Itaque opportunam, quam hsec

dies exopfata mihi aperit, avldenifi arriperern, Tua in me publi¬

ce celebrandi merita, negle&i turpiter officli poenifere, pudere me femper oporteret. Cum enim mearum nonfit virium tura, aut

quae his majoris fint pretii, Tibi referre, levillirnum hoc munus

monumentum me se in Te seternaepietatis, Tao, Indulg. Parens,

Normni, poncndum düxi, veritus, ne alioquin per ora hominum Ingratiflimus mortalium merito traducerer. Serena autem fronte

refpicias» qucefo, Parens optime, hoeopufculum, quod, fi Tua libe-

ralitas largos non fuppeditaflet fumtus, necpropenfiflima me ex- citafletvoluntas, profeéto in lucem baud unquam prodiiflef. Re-

eipias psriter idem, ut exiguammeflem frueturave^ qui diligenter

a Te irrlgatus, prius decerpendusmerito fuerat, ut tarnen, matu-

rior paulo iongiori dilatione faétus s eomagis placeret, nunc tan¬

dem Tibi defertur. Ceteiucn adfk DEus T. O. M. Tibi, Parens Optime, infenio jarnjam ingravelcente, viresque fraétas & fenfim

decrefcentesdextra roboris fui firmet, fulciat, ne gravi fuecumba»

perfungendo muneri, fed in Ecclefiarum Fablunenfium commoda

oinniumque quotquot Tui fumus, columenfirmiflimum folatium-

que fvaviffimum,falvus, fofpes,vegetus diutiffime permaneas! Hatt

cietate, quam verbis, prolixiori vovet vovebitque, donec vixerit,

PAREN7IS 0P71MI

Pilius obedienti/Titnu#

CHRISTIANUS IHRMAN,

1. N. J.

$. I.

i&um Hab. 2: 4. inter oracula V,

Teftamenti prsefiantifiimaefTe ha.

bendum, dudum obfervarunt In- terpretes: & quidmirum? Inhoc, quantumvis brevi effato, ^arx (S propugfuiculumäottrhi<& Ckrijlian&y

ut bene aitChemnitius, contine-

tur* Diguum itaque mihi, mate- riam difputandi eie&uro, hoc cffatum pr® aliis vifum,

in cujus explicatione tenues ingenii mei vires pericJitan«

do, ancipitibus nodis, quos objicit, folvendis, quanta

poflem induftria, anlmum intenderem. Verum enim ve- ro, cum alius fit fori dogmatica argumenti hujus pertra- étatione defungi» caveamus oportet, ne limites, Philo¬

logie praefcriptos, transilientes, nobis, quod noftri nor*

fit juris, tribuamus. In leviorl igitur ejusdemanalyfi, fignificatione verborum eorumque nexu indagando, no-

fira in praefenti differtatione verfabitur _opera. Quod ut

A _eo

# ) c t&

co Felicius fuccedat, brevem comparationem inter ^Ver»

fea Prophet« c, 1. atque Apoftoli Pauli in epiftola ad He-

brseos c. X: v. 38. 39 vere parallela, quamvis prima

fronte diverfitatem _pr« fe ferentia, inftituendam eogita-

vimus. Hoc vero medkantes» favorem B. L. mitiorem-

que cenfuram juvensiibus hifce nodris conatibus, quo

par eft honore & ftudio non mediocri expetimus.

§. II.

Qyum, in didi aiicujus explicatione permultum re¬

ferat fcopum dicentis* novifTe ^, juvabit fn ipfo ftatim li¬

mine in eundem inquirere Ardentiffimis Deo admotiS:

precibus, qua; c. I: v, 12. habentur, Propheta refponfum

iilius avideexpedabat defiderarbatque. Metuebat namque Hie non minus,, ac pii reliqui, graviter jam adfiidi ^, ne Chaldaeis, fatis quidem alias Judaicae genti infefris, in

eam pro iubitu gradan di a Deoconcederetur venia; me¬

tuebat,. ne grada, fände promifTa, & rnelliflua Prophe-

tarum vaticinia de adventu Mefli« ^, fi non plane-irrita^

propter iram tamen Divinam diutius differenda effénf.

Vehementer igitur optabat, vellet Deus benigniffime fa-

Gere, ut e medio fu« ^, juftiflime flagrantis, irse, radii gratiöß, certo promHTse ^, credentibus emiearenf. Qu«

dum animo fecum vol^veret,, refponfum ^a Deo gratiffi-

inum tulit, quodpartim eo fp^dabat, ut, dubitatione ^cre-

dentium pulfa, fecretis animi increpationibus fedaris^, &

confcienti« ejedis fcrupulis ^, illorum de Mefiia venturo fides ccnfirmaretur,. partim & id refpiciebat, ut impiis ^,

ob offufam menti caliginem , veraci Dei promifrioni fi-

dem detrahentibur, vel hane plane fpernentibus, certo

eertius perfuaderetur , fe nec bonorum ^, per Mefriam

parandorum,futuros participen, necin gratiam cum Deo

redituros effe.

$, nr.

Utrumque hunc finem particula^run, oraculo noftro

pr«*

) B f #

prsefixa, indicat, quae fere notabilis Sp. S. Index éft, ad majorem d <5lis ^, vel dicendis, atcentionem adhibendam Iegentes audientesque excitans, Etenim ro m vel ron

inprxmis turn ufu venit, cum certirudo alieujus rei afie*

veratur, cujus nexus cum antecedentibus vel fequentibus

cohsereat _, vel ubi res admiranda?, infolitse & graves in

S. Cod. proponuntur, flve ecedem proefentes, tive ^certo

futurse fint. a) Hincfacile intelfigitur, Ifaacum Abarba-

nelem a veritate longe recefliffe, adverbium njn ad tern- pus tamummodo prxfem, non vero futurum referendo»

Licet enim vi lute originis, a radice fjn vel pn repe*-

tendse, perfonäm vel ^rem -prefentern proprle denotet,

ex ufu tamen & confvetudine S. Codicis futurum etiam

refpicit, ii ob certitudinem ^, quafi jam praefens, fpe&e-

tur _, Zach. 9: 9. plane ut in ftilo prophetrco prxteritum tempus pro fitmro, ob rationem allatam, Eepius occur- rit. /3) Nec vero dubium eft, quin In noftro loco utra- que hac poteflate gaudeat. Huic certe non repugnat ro DJH _, excipiens rfoy> quippe quod, licet in prasterito poiitum, ^{om nes} in genere refpicit, MeflTise , 'lyiofr ap-

parituro v. 3 aut jam fubduétos, aut fe olim fubduélu-

ros, in fpecie vero, infideles Vatis noftri coaevos, qu!

Ecclefise Judalcce intererant. Nec refragantur huic ex-

pofitioni verba Pauli in loco §. I. citato ^, pro nV£y njTI habentis low Cir05Levirat. Emphafi ^autem hujus particu- lse, infidelium minus felicem exitum,oculis quafi coram intuendum exhibentis, robur quoddam accedet, fi prü¬

fenti cornmati Pfal. 52: v. g. comparaverimus.

§. IV.

Hrfce jam prsemiflis, ordinem verborum (equendo,

A 1 ad

cc) Glaffii Phtlol. Sac. L. 1JL Tr. V. Can. XV.

Danzii Int. Hébr. _{p. 113.}

/3) Glaß. Phil. Sac. L. IIL Tr* IIL Can. XLVI.

# ) 4 C $

ad fignificationem tS n'jSS? excutlendam ^nos accingimuj.

Lexicographis & Interpretibus in hac voce exponenda

In diverfa abeuntibus, fententias fingulorum adferre no-

lumus, notionem (altem ejus ex Hebraifmo & Arabifmo

eruturi, quantum quidem ad fenfum verfcorum intelli- genduni fufficiat. Qui fignificationem ex priori origlne deducunt, notionem fnperbiae ei tribuunt, cujus ratio«

nem petunt ab denotante clivum, vel editiorem ter¬

rae partem 2. Reg. y: 24» 2. Chron. 27: 3. item per

inetalepfin arcem, vel locum, natura & artemunitum, adeoque aptum ad impetus hoftium arcendos & vitoe fuas

timentium refugium. Ef. $2 : 14. [n3T habetur i. e*

turris &munimentum, vel ut Kitnchi in Commentar. ad

h. I. exponit munimetitum, in editoloco[itwn. Hinc ver- bum per Metaphoram ad homines fuperbos atque fnfolentes transferendum nonnulli volunt, huc referenter

Num» _14: 44. ubi in Conjug, Hiphil. de infidelibus Ju- dseis, qui primo ad non adfcendendum, mox vero ad ad¬

fcendendum contra difertum Dei mandatum animum ob»

firmaverant, idem ufurpatum invenimus^j conf. Num. 13: 31. cum 14: 40. feqv.

5. V.

Licet vero hxc explicatio fententiam, analogise fi-

dei adverfam> haud gignat, non tarnen ideo ftatim acce-

ptanda,cum meliori innixa fundamento fubminiftrari que- at. In duobus S. Cod, locis, ubi hoc verbum reperitur,

communem propriamque tenere poteft notionem, ut ex infra dicendis conftabit, tdeoque hsec non deferenda »

prsefertimcum contextui verborum utroquein loco aptis-

iima, fenfum quoque evidentiorem pariat. Praeterea, jain allata, rS fignificatio indolem injuftorum quorun- dam apte quidem, non tamen omnium exprimit; alii e- nim timiditate, fuperbia alii, alii focordia* alia denique

ratione alii fe fubducunf; nec vero derivatio hujus notio-

# ) ⁵ C &

nis ab fatls firmo gaudet fundamento. Nam, judi-

ce Rarabachio, naturs Lingvse repugnat, fignificationes

verborum e nominibus, inde defcendentibus, deducere ^, quippe quod idern effet, ac notiones primitivorurn, e de-

rivativis oriundas, inale (latuere y). Sed fingamus, hane

notiones vocum derivandi rationem juftam effe, ne fic quidem extra controverfiae ponetur aleam, quod ^ro jubducendi fignificationem huic verbo dederit. Verifimi-

lius certe contrarium videtur, videlieet, notionemhujus

nominis a didta ipfius verbi poteliate potior! jure repe- tendam effe. Credibile ne fuerit, neceffitatem & tirno-

rem forte efFecifie, ut, cum prifci sevi homines in edi-

tiores colles & plivos confugerent, vitse confulturi, a

fubducendo hsee loca nomen fuum acceperint?

§. VI.

Meliori igitur viae infiftunt, fubducendi poteftatis^,

verbo _{aptee ,} incunabula ad Arabic am revocantes

Lingvam. Hujus quod refpondet Hebraeosum 7&5T proprie animum ^{a re} vel perfona quadam averteref item jubterfugere, fefubducere fignificat, vel ut Celeb. Mi*

chaélis ⁱⁿ Hiftoria Lingvse Arab: monuit, in IV. conjug.

r£ Hiphil Hebrseorum gequipollente, notat moniti alieni

non recordari, vel illud ne.gtigere, in V* conjug. ßudio

non curare. 0) Idem fere obfervat ^Geleb. Schultenfius

in Animadv. Philol. Crit. Vet. Teftp.m- 76-78. Hiset- jam accedunt viriDodiöimi Ludov. deDieu & Edu. Po- kockius, qui, fecuti Ziauharium, ro per A»

rabt i. e. "JHD Hebr. exponentem, s) poteftati reqendi, tanquam eidem proprise , fubducendi & negligendi vitn fuperftruunt. Nec ab hac notione abhorret Calovius,

A ₃ quin

y) Ramb. Herm. Sae. L, IL c. VII. jf. 1IL

$) Burkii Comment• in Propb. Min. ad h* L 0 Scbultenßus c. L p, 77.

# ) « c ❖

quin potius eandern ^, tanquam fimplicem & confexfrui Num. _{13: 31.} convenientem, calculo fuo munit. ScUi-

cet Judsei, negleéio monito Divino» antea ipfis Num.13:

31« dato, primo adnon adfcendendum 14 t 1. feqv. de-

inde vero ad adfcendendum v. 44. fefe componentes ,

primum ex infufta timiditate negaEant, fe ^{verticem mon-}

lis adfcenfuros _{, mox} poltea, periculi immernores, &in- terdidli Divini oblivione capti, nefcio quo, cceco furo-

re ad adfcendendum fe _paratos jaétabant. Eundern pari-

ter fenfum ro in Conjug. Hiphil. quse efl.äeclara-

tiva, c. K pofitum, facile, ^non admittere, fed verius ex-

pofcere videtur. Sic quoque ex comparatione Habacuci

cum verbis Apoftoli, in fequentibus inltitucnda, clarius,

ut opinamur, evadet, quod laudata jubäucendi poteftas textui, nobis explicando, aptiffime conveniat. Nec mi¬

nus ad diétam fignificationem, rZ vindicandam, fa¬

cit conftans cc7tisloi£ indoles, in transcurfu faltim lultran- da. Certe hujus morbi duos inprimis affe&iones obfer-

vare licet, unam in eontemtu aut negleélu promiffionum

comminationumque Divinarum confpicnam, alteram in

variis pofitam effugiis ^, loco clivorum inexfuperabilium

falfa opinione habitis, quibus , ejusdem _eontagione affe- éti,confidenfer inniti confveverint. Utrique etiam malo

obnoxios fuifie Juda^os, Deo _per d7tisiocv fe fubducen-

tes, horum exemplum , fupra allatum, fatis monftrat,

quos in eadem re, modo timidos trepidosque, modo te- inerarios & audaces deprehendas.

i VIII.

Verbum vTto^t-ÅÅo^at, quo Paulus ro nbåy reddidif,

in genere animo demitti, peculiariter timere, ^non omni

conatu agere, item fallaciter fe fubducere apud profa-

nos Åu&ores fignificat. £) cTtto enim in compofitione

inter

0 Conf, Steph- Lem. Gr&s.

$ >7 C ❖

fnter afia etlam norat, aliquid fenfim & cum fraude qua«

dam fieri, quare etiam verbum v7io^sÅÅc^c6i de iis ufur*

patur, qui e focietate, in qua effe debebant, clam fe pro-

ripiunt, difceffum tamen aperte profiter! nolentes, de-

inde de iis_? qui gravioneri, humeros prementi, fe clam fubducantj de militibus denique dicitur^> e campo aperto ad mcenia urbis _prse metu recedentibus, vel, ut hodie

mos obtinet, tormenta bellica fubeuntibus. v) Praeter«'

ea, varia hoc verbum ratione conftruitur, diverfae quo«

que acceptiones ei competunt, quasrecenfere fupervaca-

neum ducimus» potiores tantummodo, fini nofiro ^con-

ducentes, allaturi. B) A LXX. Interpretibus in timendifi»

gnificatione Deut.I: 17. de terra fru&umfubducenteHag.

I: 10. idemufurpatum videmus. In N.T. notiofubducetidi

fere regnat. Apoft. Paul. A&. 10: 20.fe éäv v7To^éiÅocSut z.

t. a. non fubterfugifie dicit, quin, quae eis conducant, do-

cuerif. De Petro _, fe confortiogentium pra? timorefubdu"

cente,adhibetur Gal. ^2: 11- Sic Ep. ad Htbr. c. I. et-

jam legitur, cum Apoft. Judaeosconverfos, in sefiu per- fecutionum rore verbi Divinl refrigerandos , alloquere-

tur, ne denuo Chrifto v. 37. fe fubducerent fideique re-

nunciarent,«StuVcsoA^ viois- limiles eflenf,in quibus prin«

clpium cc7Tcc;oca!ois femper dominatur , in a&urn tandem

erumpens* Hinc facile perfpicimus, verbum v7rczeX\cfjLuty ab Apoft. e. Epifi:, ad Hebr. 1. ufurpatum ^, notioni *§■

j fupra ftabilirce ^, & lucem adfundere & hane con-

firmare & fignificationem fubducendi, verbo huic merita vindicandam, oftendere.

$. VIII.

A notione, rS> n>>£y afferta, ad cönflru&ionem e-

jus confiderandam _pedem nunc promovemus. Pokoc- kius

m " .- - I l| M ■■ , I I !■■■ 1 11 fl |-| - '- ■> s. ■. - .

'/?) BurkiiCowment. in Propb. Hab.

Conf\ Vigerumde prxeiputs Grxc. Ling, Idiotiftnis

❖ ) 8 ( #

klus & Ludov« de Dieu imperfonalieer hoc verbum con- cipiendum efife cenfent. Nec male. Qvum vero Hebrsei Jmperfonaiiter verba tertise perforiöe vixadhibeant, nifi

certus fubaudiendus nominativus ^e owo&phot verborum e- lici queat, *) qusenam potiffimum vox hie fuppleri de*

beat, invefttgatu opus efb GufTetius exiflimat, nomen ehe abftra&um , pofitum pro concreto re-

fpondente rS> v7rc?oÅ%? fcilicet tivSqdma) vel u;a>,fedido-

neo argumento haud probat, quod fuppofuit. Alii aliter

rem expediunt. Nobis vero omnis, hic occurrens, dif-

ficultas fuperatu facilis videtur, fi ex propohtionis e-

jusdein praedicato afTumatur WÖJ, diferte ibidem expres- fum, & proinde in parte fubjeéti eo facilius juftiusque

ex more Lingvse Hebr. fupprimendum. Quemadmodum

enim hsec lingva gravitate, copia, & ingenio vel cultis-

fimis praeripit palmam,ita nervofa etiam brevifate Omni¬

bus certat. i) Hinc ellipfm vocum ex fequenti vel prse- cedenti incifo, vel alcerutra propofitionis parte fupplen-

darum in S. Codice frequenter reperiri, nihil habet in-

foliti _, x) inprimis in ftilo iigato vel Prophetico, cum u- terque profce oratlonis^genere fit concifior. Speciatimet- jam Ioquendo ro toties in Vet. Feedere defideratur,

ut Christoph» Theod, Waltherusaffirmare fuftineat, hanc

vocem fub innumeris verbis in Kai, Piel & Hipbil,cum intranfitivam habent fignificationem, intelligendam es- fe. A) Nec repugnat huic ellipfi Textus Grsecus, cum

noftro concfliandus, quippe qui, ad verbum vriossikyroii, fubau-

*) Waith. Eüipfiol. ^{p. rn.} 8. g.

O Hillerus in Di[[ert, de Sermone Seript, Divini Elliptico p. 368•

x) Gfajf, Phil, Sac*p.m. $3. Hiller. Syntagm. Herim p, 368. fequ.

hj Waliberi Ellipßol, Ebr,c. appetid. Scbcettgetup.

'# 5 9 C #

fubaudiendum RippreOit nominativum rk, rS re-

fpondentem. Quod (i vero hinc eonjeceris, ^vocem cujus frequens etiam eft eliipfis, /u) fupplendam effe an¬

te nbby, pro tertla mafculina Prseteriti Pyal habendum,

quae n empbaticum v) fini adjunxif, neque ab hac fen-

tentia alieni edmus, utpote cui patrocinari videtur &

Paulus in loco, commati noftro paralieio, & aflixum ter- tke mafculinac, annexum t£> TStoJ, quod diferte ibi Iegi-

tur, modo fimul nobis concedatur, utrumque, falva fen-

fus ^& fyntaxeos ratione, pofie fubaudiri. Certe, urram vocem hic fuppleveris, fenfum ^tarnen huncce ro

fundit: quicunque (qusecunque) fubduffus (fubduélaj fue- rit, i.e. fe fubduxerit, illius anima non cd reff^a £) ^co-

ram illo fc. Deo «) Mefiia. ^{Nam uti communis}

eft generis, fic quoque quod ex Rafchio obfervat Rab. Sal. Ben Melech in W 7?DD, w) "D? ^13

i, e. utriusque fexus eft. Nec difficulter crediderim »

pronom. mafcui. l, #03 fuffixum, & obgeneris ma- fculini praeftantiam prse feminino adhibitum, ad ^utrurn-

que fexura referri pofTe. Addimus infuper,nihil impedire, quin Ctej (upprcflum vertas bominem pofterius ve-

B ro

fx) Waltberns L c. p. 8* v.

v) Alfiedii Lex, TheoL Htnov. 1634. edit. in XII:öp.

ml_91. Guido Fabricius in Diffion. Syro-Chald. ad liu n

cfr* it. II. Sam, I: 26. Pf 8^- 7* 4 ' 8. Prov. 1: 23, ffof

6: 17, Ef ^7: 2. SchultenfGramm. Eb. _p. 184. 424,]

%) Genf. Noldii Concord, Partie, p. m. idsAnum. 0,

etl. b. p. 144.Col. ä.

o) Cfr. Habac, 2.* v. f rr) Ad Pfalm. 1: ^{v. r.}

£) Conf. Simon. &Stockii Lexicä Ehr. in Lem Qrac% yquod apud Profanos ejusd. _tmminquam eftui

& ) ro ( #

ro, fuffixo conftru&um ^> reddas illius, ^cum illos, qui

Ebraica callent, non fugiat, periphrafin pronominis de- monftrativi per tPSJ> <r)seque a c redproci ^per Dyy &

r) frequentis apud Hebrseos efTe ufus.

§. IX.

Quod fi vero hcec, ^a nobis commendaf3, ratiore- movendi difficukatem, quam anceps rS compages

cum lequentibus nobis faceffit, perplexa & impedlta po- tius, quam plana, nonnullis ^, faftidientibus quodcunque

deficientis cujusdam vocis fupplementum ^, videatur; ho«

rum arbitrio optionem alius committerrais viäe, forte

non ingrat« , eo nomine futurae, quod minoris ex elli- pfi fit indiga auxilii. Subminiftrat vero hane ipfam E-

braifmus Bibllcus, cui non infrequens eft conftruélio, illi fimilis, quse in hoc commate Interpretum & Philologo-

rum animos in diverfas diftraxit partes. Videlicet, leélio

Codicis Authentiri Vet. Fced.nos docuit, Ebraeorum fer-

moni familiare elfe, vocem praemittendam fubjungere fequentl, vel nuilo, vel longiori intervallo, fejunétap, idque ita, ut hac ordinis perinuratione quod poftpofitum

fuerit, affixum pronominis pleonafticum fibi anne&at,

i. e. tale, quod Ebrseam cum Latina contendenti lingva, fuperfiuum & otio&m videri foleat. Exemplis ut hic

Idiotifmus hat clarior, Pfalm. 46: v. f. excitamus, ubi TV PJ7Ö inj i. e. fluvius rivuli ejus ex*

kilaratit cet. ordine ad Latialis fermonis amuflim prse-

poftero, ponitur pro '131 inw 1H3 rivuli fluvii

exhilarant &c. Nec difficiiius Syntaxi, in Nah. I: v. g, iabo- Jus, monente Schvmzio in Comrnent. Limf. Greene nota **,

appofitavoci ^, it- Simonis in L. Ebr. L c.

r) Sim. Lex. Ebr. L c.

r) Cbrtf. P/alm. top: 1$. it, Job, Hetir, Michaelis

Gramm. Hebr. _{p. 101.}

# ) II ( &

faboranti hoc adminiculofuccurritur» Verba Ita habent:

my#31 n£lD3 s"* quaeicnori, quem Latinaveioc-

cidentales plerumque lingvge fervant, reftituta, omiffo affixo,hac ratione coSJocanda eflfent: my^31 111

i. e. via Dei cfi in procella & turbine• Hujus moris ve-

ftigium premit etiam Michas L: v, 2. Q*?D O^oy lyDIÖf aiidite populi univerftas eorum, pro D'Oy tyDC? au*>

dite ^omnes in univetfum popuii. Sic & diäis fidem facil

Pfalrn. XI: v. d. lin*» W1ND3 DW3 WTp bSTD

Nam ordini naturali convenientius Hieropfaitis verba

hunc quidemin modurn difponenda forent: W

WV 1ND3 DW2 (im) i"* W wip bOVtt Quid igi-

tur vetat, quin credamus, hujus confuetudinis exempla

lecutum eflie noftrumin illo, cui explicando infudamus,

commate? Quod fi vero nulla huic conliiio idonea ratio officiat, ^{cur ni} difficiles ejusdem nodos (ecare nobis iice-

ret jam confirmati Ebraifrni applicatione? Hujus ftaque freti fubfidio illis, qui fagacioris funt aeuminis, difce- ptandum relinquimusannon prius loci noftri hemifti«

cbium fatis commode hac ratione inflituatur_j rfey WÖJ

13 rnffl quin & verfione illuftretur tali: cnima, (q iae) jeJubduxent,non rett^a eß ^coram eo (videlicet DeoMeßia

v. 3. memorato),

§. X.

Phrafis _mV* quid involvat, ordine id poftu- Iante, accuratius nunc inquiremus. Natales rS rPtfiP

jafcherah^> in tertiafemininapraeteritiXrt/ pofiti, referimus

ad verbum"^* quoåreStumeße, five Pbyßce,iive Morali•

ter,item retfum videri,placere> maxime cum o\Ty vel D'IÖt

3 aut prsevio, jundtum , denotat, Coli. Prov. 12:

17. 14: 11. 16: i f.1.Reg. 9: u. JuA 14: 3. 2. Chron.

30: 4. Num. 13! 27. Jer. 18: 4- \T» 5♦ Hine igitur

örtum adjedtivum femininum mt0% jejcharak5cum priori

non confundendum, retfam, aquam ootat, item, fe-

B 2 quen-

# ) is (

quente a, rf OOT praefixo, gratam, rel neuträTitef

gratum> plautum• DiiTentit tarnen JLudov. C3pellus ad

b. I. iv}oyJccs pofeftatem ^repetens ex Arab. quod i~

pfi idem eft^> ac piacere, re aliqua deleffari. u) Sed hoc

diflenfu _parum movemur, qvum origo didba vaciIlet,do-

nec fundamentum, cui eandem fuperftruxerit^, firmura,

quantum fat eft, oftendatur. Ut enim taceamus, nos dubitare adrnodum _, jure ne Mintertus, an per errorem, banc opinionem Capelio tribuat; valde etiam abfurda no*

bis videtur, utpote analogiae Grammaticae, quam radices medlae duplicatae feqvuntur, manifefte contraria* Immo quid ^opus eft ad Arabum ftirpem ^ts revoca- re, dum Ebraifmus, in S. Codice fuperftes, Tibi fufficit ad ivßcvJ&s notionem ei afierendaim Nee vero nos de- ßituit robur eidem ftabiiiendae opportunum, ex verfioni-

bus antiquis petendum. Ad has quod attinet, Grseca rm

o pro nirhabet IvtJWe/, nonnunquam refpondensrZroi^

Ehr. deleclatus fuit, propenjo fuit animo; <p) Arabiea fubftituit cujus radix ^nntat deleetari, gaude-

re re aliqua vel perfona %) Syriaca in eadem conftru^

élione adhibet defeendens a voluit, bene- placuit, eomplacuit fibi^* libitum fuit, delectatns eft". \f>,y Qvum itaque haec verfionum trias miro confenfu in i&

confpirety quod JVW hujus loci placenäi vitn habeat*

Hebraifmo Biblico familiärem, nil obftare videtur, quin haecverba jntBft «7 ita exponamus: anima eins^now recta eft, non grata, non placet^% i, e, iile non gratus

e/l, non placet«.

§. XE

1" III «II Hill ■ , >1 «I I IIIIL i —l

v) Minterti Lex* Gr. TV. X in lu&Ä-

$) Cf^. id Mimen. 1. c.

%). Gol Lex• Ar.

4>) Carl Scbaaf Lex. Syr: