Meditationes circa origines Svecanas, ex lingua et monumentis, quas venia ampl. fac. phil. præside mag. Erico M. Fant ... pro gradu publico examini subjicit Olavus Thavenius, Sudermannus, in aud. Gust. maj. d. XXV. Maji, MDCCLXXXV.

(1)

MEDITATIONES . 5

CIRCA .

ORIGINES SVECANAS,

E X L I N G U A E T M O N U M E N T I S ,

■ — — ■ —

— r -

Q u a s * *

Venia A m pl. Fac. Phil.

P r æ fi d e

M a g .

e RICO Ai FANT,

Hiftor. PROF. Reg. & Ord.

S. R. S. M.

PR O G R A D U

Publico examini Subjicit

OLAVUS T H A V E N I U S ,

S u d e r m a n n u s ,

IN AUD. GUST. MAJ. D. X X V . MAJI, MDCCLXXXV.

W S i l l E r a H n f l a H M W H H B B B a V ’ U P S A L I Æ ,

l i t t. JOH. E D M A N , ^D^{i r e c t}^,^{e t}^A ^{c a d}^{. T} ^{y p o g}^{* ,}

(2)

(3)

MEDITATIONES CIRCA ORIGINES SVECANAS, EX LINGUA

ET MONUMENTIS.

§• i.

J e ju n i Ta t ar ic a fuit g e n s , quae circa an. 37 6 invafit E u r o p a m & in P a n n o n i a , ' j a m dicta H u n g a r i a , fixas fibi quaelivit fedes. (<?) Inter l i n g u a m H u n g a r i c a m &

L a p p o n i c a m m a g n a m i n v e n i t c o n v e n i e n t i a m D o m . Saj - novies, i pie H u n g a r r s , a t q u e peculiari e di t o libro de- m o n ft ravit« H i r e c o n c l u d o u n a m e a n d e m q u e h a r u m g e n t i u m elTe o r i g i n e m , L a p p o n a s q u e a Hunis elle der i- vandos. L ap p o n a s F en non es qu e ej usdem elle fbrpis m u l tis ar gu me nt is negare conat us eft D o m . Lindheim (/»);

fed extra d u b i u m p onit utr iusque linguae paralielismus. (c) Ejusdem c u m Fenms Termonis lunt É f l o n t s , L i v o n i a t - q u e V! Rufiicæ ditionis g en t e s , Mor du in i , Scheremisfi, P e r m e c k i , Wol gacki , W o j u i i t z i , Oftiaki ( J ) , q u o r u m et j a m c u m Fennis L a p p o n i b u s q u e m a g n a m in m o r i b u s

& inftitutis h a r m o n i a m d e p r e h e n d i t D o m . Georgii . ( e) C u m a u t e m c o n f l a t , pat ri am n o f l r a m ante O D 1 NI ad-

A v e n -

(a ) E b trb . A lim .

Hi ft,

P. 2 . p. 2 4 6 .

2f 5.

D e Guignes Hiftoire des H uns.

( b ) N o v a A cia Soc. Scient. U pf, V . 2. p. I .

(c) Obferv. mscr» M ag. A g a n d ri in A p p e n d . Litr. A .

(d ) Scrahlenb. N o r d , u n d 0111. T h . von E u io p a u n d As. p. 32 <3c T a b u l a Polygl.

(e) Upf. T i d n . 1 7 7 6 , p. 3 2 2 .

(4)

v e n t u m incolas habiiifle* exiftimo hos fuifle, vefuftæ H u n i c æ gentis p r o p a g i n e s , quæ dein in vicinam Fin- landiam atque Lapponiam conceffere. Probant hoc plu

ra in patria noftra adhuc obvia no mi na locorum pro

p ria, quæ origine appellativa fuifTe crediderim, e Lap*

ponica feu Hunica lingua facile deriv an da; non vero aliunde. ( / ) Probant frequentiffima ab O D I N O illatas ftirpis Ynglingicæ cum gente Fcnnonica bella ( g \ quæ v et e r e m injuriam & inde continuata odia loqui viden

tur. P t o b a n t F e n n o n u m L a p p o n u m q u e vicinitas; fed inacceffæ fèdes, in quibus m o n u m e n t o r u m Gothicorum , in ceteris regnis borealibus frequ ent ium, nullum offen

d e r e licet veftigium.

§. II.

O D I N U M II:do ante natum C H R I S T U M feculo has in oras penetraffe vero fimile eft (/i); id eft, bello P u n i c o f e cundo, v ia m q u e fëcutum fuifle, qua o m n i u m A u r o r u m R o m a n or u m notitiam efFugiit. Armata autem m a n u illum regiones occupafle, d o c um en to eft tam n o m e n , a priftinis forte incolis indituro (/), quam antiquif- fima illa, quæ obtinuit, imperii Svio Gothici divifio, ex afTe e am referens, quæ inter liberos homines per for

t e m in alienis oris fafta eft. (k) N o v i m u s a u t e m , O D I N U M ,

( y ) Indicem eorm n adferre tuber in Append. Litt. B . (g ) Sturlejon , Yngl. S. Cap. i 6 . 22.

( h) Lagerbring S. R. H. D. I. p. 19*

(»') Voddeu er ver kaUum 0\>in. Edda G nr ans. p. 6. W o dan oder W oidati ift ein Sclavotiifcbes W o r t , und heisfet ein H eerführer von Wodit>

er fü h r e t. Strahlenh. p. 6 6 in N ot, O D m vtir Hermndur tnikHL Yngl.

S. C. 2.

( k) P ro b atu m hoc aft in Diflert, ad lianc Academiam 1 7 8 X de dt- vißont civili imperii S v io . Gothici.

(5)

N U M , inter al i a, li nguam q u o q u e r e g i o n u m , quas p e r a g r a v i t , mutafle, f uu mqu e feu Al ar um idi oma inrulifTe (/).

H u j u s igitur or igi nem Ii indagare val eamus, ledes et jam d e t e å u m i r i f p e r a m u s , e quibus O D I N U S e m i g r a v e r i t , e a s q u e o m n i n o re£te a Sturlefonio traditas elle i n v e n i e m u s . ( m) Antiquiflimas e ni m linguae patriae reliquias, in cippis r unici s, in l e gum tabulis, in linguis vel p o t i us d i a l e å i s , Islandica, Dalecarlica & Norrlandica adhuc fuperftites, fi c o m pa re mu s cura illis, quæ ex veteri lingua Moefo Gothica habemus r efidua, ceu m a t r e m filias, illas h an c ref err e conflabit. V v e r o funt o m n i n o , quæ de vetu- fta hac lingua h o d ie n u m ( u p e d u n t , m o n u m e n t a : I. Ver fio 1 F E v angeliflarum,* Matthæi Cap. V . v . 15 incipiens, q u a m

Vlpbilœ , G o t h o r u m in Moefia Seculo IV:to epi scopo * p r o p te re a tri buere n o n du bit ant Hiftorici, q u o d illum in gentis fuæ linguam v er nac ulam Sacras pande£tas trans- tulifle r ef er unt Scriptores ecclefiaflici (»). PretiofifTimum a u t e m , q u o d hujus Academiæ Bibliotheca poflidet, VI- pbilam s . verfionis e x e m p l u m , non ipfum fuifTe Episcopi a uc og r a p h o n ; fed e librario q u o d a m Of lr og o th i co poft- m o d u m in Italia deferiptum exinde p robavi t Cei. J b re (o \ q u o d plures variantes lectiones, ipfi textui intrufas, in e o d e m detexerit. Q u o d t a me n n o n i mp ed it , qu o m i nus a n t iq u if ï imu m ho c f i t , fi ab e r u di t ar um li nguarum Scriptoribus d i f c e d a m u s , feribendi an i s inter nos m o n u m e n t u m II. Fragmentum ejusdem F er fronts Cap. XI, XI F, XI I, X I V & X V Epiftolæ ad R o m a n o s , q u o d in Codi-

A 2 ce

(/ ) Æ fim u r tungu ein gfck um p u f i r i fond. Ok p a t /k i lj a men at p c ir hnva nor p r bingat haft Pnnguna i N oreg ok D a n m a r k , S vip io d ok Snxlaud. Edda Guranfon. p. 8.

( w ) Y nglinga S. Cap. 2.

(« ) Citati a b J b r e , dc lingua Codicis argente», p. 3.

(0) Piæf. ad Uljphilam Illuftr. M o m , I I ,

(6)

ce refcripto Bibliothecas Guelpherbytanæ detexit Knitte

-

h u s , arque port illum Cei. Jbre edidit. III. Tabulae emtio- n is , quas ex col leåione Dö/;/V edidit Gorius & poftea J b r iu s , de lingua Cod. Argent, p. 18. IV.. Confirmatio Venditionis , in Ajfemanm Biblioth. halica & Sabbat ini C a lendario N eapolitano edita & a nob. Jbre in N o v i s A- ctis R. Soc. Scient. Upfal. Vol. III. explicata. Et denique V. Binae voces in Augaftini epifiola 178, ab Jbrio expli

catae laud. Difiertat. p. 5. Ex his reliquiis G ra m m a t i cam & Lexicon Linguæ confectum h a b e m us, q u o r u m illa Jbritim , hæc Junium atque Stiernbieltnium agnofeit a u ctores, q u æque haud difficilem reddu nt inter matrem &

filia* inf tituendum parallelismum. O p tim u m autem lin

gua; Mœf o gothicæ Specimen exhibebit primus verfionis Ulphilanae verficulus: A k ana lukarnaßatbin , ja b lugeitb allaim t bain , in tbamma Razna ..

§ un.

In antiquitatem R u na ru m & originem licet fu mm o' ftudio inquifiverint Hiftorici noflrates, utraque tamen adhuc in o blcuro eft. Id certo nov imus ultra ieprenri- onalia r e g n a , Sveeiam, Dan iam & N o rveg ia m Runas n o n inveniri cipposque illis notatos,, præter unam infu

lam Bntannise vicinam M a o , in quam forte a Danis ejus See. VIIl:vo d om it o rib u s , illatæ. N um er us talium c i p p o r u m in Svecia M C excedit, inque fola U plandia, ubi Sigtuna & Uplalia vetuftiiïimæ imperii urbes fitæ, plures i n v e niu ntu r, q ua m in reliquis o m n ib u s, fi fimul f u m a n t u r , regnis. Q u o propius boream , eo dein pau

ciores, nec ultra Medelpadiæ terminos repereris. Simi«

l i tudine m pr odunt nonnulla4, tam qua f o r m a m , quam d e n o m i n a n di rat io ne m , cum M ar co m a nn or um in G er

ma ni a litteris, quales fiflit Rhabanus Maurus See. IX:ni

S e r i-

(7)

S cr i p t o r , (p) N o n in' u' il le fecum O D I N U M , ma n if ef tu m e l t e x eo, q u o d filet Sturlonides , at que ii litteras q u o q u e a bo r i g i n e s noftros docui ll et , o por tui t fuifle M œ fo go t hi - c a s , t u a in patria ufitatas ; fed nihil c um runis h a b e n t e s c o m m u n e . Pauper ver o a d m o d u m eft G o th ic a l i n g u a , qualis in his m o n u m e n t i s , nil fere præter d e f u n c t i & (culptoris n o m e n h abent ibus , exhibetur. In f u b f i d i u m igitur a d v o c a nd æ lunt vetuflæ leges p r o v i n ciales,. q u o r u m q u i d e m fequior ætas; at locupletius m u l t o v e r b o r u m penu. Cippos runicos iis t e m p or i bu s m a x i m a m . partem ereftos e x i f l i m a v e r i m , quibus gentilis- r n o admif ta fenfim efflorefcere occepit Ch nf ti a na religio, id eft proximis i mper io R, O L A V I Skot konung , pod: an.

M . L e g u m fcriptarum ætas certior e f t , n e m p e Sec. XIII n o n fupergrella ; an. quippe 1297 collectas a R. BIRGE*

R O Leges U p l a n d i c a s , fecutæ funt W e f t r o - G o t h i c æ &

reliquæ. Ex his a ut e m fubfidiis e ru t o antiquæ linguae g e n i o , ita altatum ex Ulpbila verficulum Gochice int er p r e t a t u r Er. Jul. Bibrner , calculo nob. J b rii a pp r o b a tus : (7) Helldur a lukaraßadbin ja loge allom daim ^* i dann rasne; q u o d intercedente tot a n n o r u m intervallo fimi- lius el le n o n poterit.

§. IV.

Q u o r e m o t i o r gens ab aliarum c o m m e r c i o , eo m a gis fiiorum m o r u m , c on f v et u d i n u m & linguæ potiffi- m u m

(p ) J h r e in de R u n a r u m in Svecia. antiquir. & de R unarum patria

& origine. F R / j Run. F ä , Marcom. Fech ; U h R. u r , M. H ur ;

& R. r. Re:d , Marc. Rehil ; H % r, H a g e l, M. H agal ; N i r.

n a u d , M. K o t ; J I r. is , marc, his ; S h r. Sun M. S u g il ; Î r. r.

t y r , M. rac; b , r. b i a r c , M. b ir it h ; f 1. r. l a u g u r , M. la g u &

figura & .nomin? confpirant amiciffiuie.

(q ) de lingua Codicis A rg e n t, p. 2 5 -

(8)

m u m tenax. H i n c G o thicam in continenti m a n e n t e m m u l t u m puritate fuperat inlularis Islandica. D e t e d a eft I s l a n d s a Norvegis an. 861 & ab an. 874 habitari coe

pta. A n ti quidimuro, qu o d citare po d um us, linguæ e x e m p l u m carmina præbent Thiodolferi Hvinen[is , Kng/inga- tn l dicta & a Sturlonide in Ynglingica Hiftorica f r e q u e n ter allata. Fuit e n i m ille Poeta regis H A R A L D I H A R - FAGF.R, que m diem obiide conflat an. 933 r ). H u i c pr oximus Eyvinder 'Sc/rfdaspiller P oema ta Haley gated v o * cata, quibus H A Q U I N I Ducis a£la celebrat, c o n t e m poranei Reg. ERIC 1 K’idorioß ad finem Sec. X. O r i g i nes e n i m Norvégiens, Fundin Noregur , e C o dice Fla- teyenfi d efumtas, q u a r u m ætatem ad Sec IX referunt Hiftorici, s) nil m o r or , fiquidem has cu m allatis p o e m a- tibus co nferentibus nullo negotio ex ipfo ftilo p a t e b i t , rcc°ntioris longe ætatis elle figmentum. Idem ex eadem cauda valet de Schedis» quæ fub no m ine A r ii c i r c u m f e r u n t u r , q u o d tamen n o n ita acceptum v o lu e ri m , qua- fi o mn i a A r ii in d u b iu m vocarem. Cer te ex praefati

o n e Sturlonidis ad H i d o r ia m condat, Arium Suas gentis h i d o r i a m , ab idoneis tedibus co nqu ifi tam , poderis tra*

didide. Illos int er antiquidimus Tnrger Afradskoller , aequalis H A Q U I N I Ducis t 9 9 5 , qui orali traditione ad Odder Kolljon ; hic v e r o ad Are Frode , res m a jorum ge- ftas transmiferat. P r o xi mu s H all Tborarimfon in G ôk a- dal, natus an. 995 atque Regis O L A I Sanat adecla, in cujus d o m o ab an. 1077 ad 1091 educatus fuerat Arius ( t ).

Cujus

( r ) Lanerbring, S. R. H. P. I. p. 190.

( 0 Idem , I. c, p. 8-

( t ) Harc omnia ex citata praefatione c o ll ig u n t u r, fiibdu&is tempo- r u m rationibus. C o ncidunt cum Originibus Norvegiae atque A rii Sche*

dis fabulæ de Fornjorheriana in Svecia Familia , jamduditm a nob. J h r c inter M ythologicas relata, Bref om Edda. Sufpe&æ fidei funt & nulli-

(9)

Cujus v e r o fcripta fide digna ad pofteri tat em r ema nf e- r i n t , vix dicarri, au aliquis vetuflate fuperet Sturlejonium.

F l or u it ab an. 117ft 2C* I 2 4 ! > arque du ppli cem reliquit antiquitatis Septentrion

d i s

pretiofiflimum T h e l a u r u m , Eddam l o q u o r , feu Myrhologiam Islandicam , poft See- mundcrutn , aeque Kringla Heimßns , feu Hiflori am Familiae Ynglingicæ in Norvegia potilTimum, eleganter elaboratas.

Latidnama Saga , Kuitlinga Saga , reliquæ ab aliis ausioribus conferiptae hifioriæ etjam conlpicuo linguæ nit ore atque puritate fe c om mend ant . Specimen aufero h a rm on i æ h u jus linguæ c u m m a tr e Moefo-Gothica nobis fuppedita- bit antiquifiiroa verfio Bibliorum hujusque verficuli:

Helldur y fe r Liofaballdam fo ad tbad lyfi ollum tbeim fem i huCmn eru. C u m hac confpirat vetus Diale&us Dale- karlica , in paroeciis M o r a , Oria & Elfdalen adhuc refi- dua. Hiœldccr yfyr liosbaldi , få fs <xd lyfcer alium dom , ß s ira i baufed. (u) An gl o - Saxonicam & F r a n c o - T h e - orifeam l i nguas , quas extra patriæ fines progenera vit M œ l o - G o t h i c a , (ciens prætereo. Illius, filiarum natu m a x i m s , ut pot e cujus antiquiflimus S cr ipt or Cadmon IV t a nt um Seculis LJlpbila junior jud icat us , m o n u m e n t a collegit Hicke/ius ; hujus a Sec. X etjam reliquias Scbilte- rus , quas inter Ottfridi Paraphrafis E va nge l io ru m , Notiert interpretatio P lal mor um & JVillerami Exegefis C a n tici C a n t i c o r u m maximi m o m e n t i . Ex his v e r o f onti

bus ut e ma n a r u n t linguæ S v e ca n a , N o r v e g i c a , D a n i c a , G e r m a n i c a , Bat ava, Britannica 3 ita nec m i r u m , c o m m u n e m has omne s fui adhuc o r i gi n e m prodere.

«■ V.

propre^ea pretii fingula fer e, p is te r S turltfonium , in Svecia edita litrera*

turae Islandicae m o n u m e n ta , veluti H ervata S n g n , JVilkina S n g a , N o r- dj/ka ktimpadater, &c.

( » ) N d s m n n, Hift, L in g u . Dal. p* 2 6.

(10)

§■

v.

•

Vitæ An sgar ii a Lambecio ürnbielmioejue edi tæ fi fua conftaret fides, antjquifiimum ilia foret HiflorLe patries m o n u m e n t u m , fiquidem a Succefïore ejus Rimberto an.

888 fertur compofita. Sed præter alia voShccc i nf imulat m e n t i o fratrum prœdicatorum pag. 42 edit. O r n h i e l m i i , utpot e quos an. d e m u m 1215 a Dominico de Guzman , nobili H i f p a n o, inffitutos novimus. Q a\n & ignis purga

torii p. 20 fufpefla v o x , utpote de q u o Pontificiorum d o å r i n a Sec. XII fuit fiabiiita, ipfeque terminus Sacri ufus factus litteris I N N O C F .N T I l IV Pontificis m o rtu i 1243. Ctr. Du Cange GloflL in h. v. Itaque intra h unc an

n u m & an.. 1391, q u o mortuus ejus in li nguam Sveca- n a m translator Nicolaus Hermanni , comp of it am fabulam e- xiftimamus. Pr oxime ei accederet Adamus Bremen/is , Scholæ Mo d erator & ecclefiæ ejus Canonicus ab an.

1077» cujus Hiftoria Ecclefiaftica & de Situ Daniae pri

m u m p rodi er e 1579. U r b e m v e r o Tronbeimiam d u m lo qu i tu r pag. 63 edit. Lindenbrogii , his t e m p or ibus Ni*

darof d L d a m , T e m p l u m Upfalienfe

a u r o

o b d u £ t u m , M i s f a mq u e Sigtunæ celebratam cu m L X X U m a rc a r u m a r g e n t e a r u m collatione; fidem nofixam vix mereri cen- fendus eft. Saxo Grammaticus, Can on icu s Lundenlis, fu*

urn opu s Hif toricum circa an. 1190 confcripfilTe fertur.

Sed plura narrare æ v o , q u o vi xe rit , rece ntiora, resque, q uibus interefie d e b u i t , minus re£te exponere oblerva- vit clar. Lec tor Nordin , qui eum ex Hiftoria Knytlingenfi atque vet er i C h r o no lo g ia : Gefla Demorum , conf ar ci na- t u m exifiimat, adhibitis in fubfidium ftili, qu i ex e a d e m officina Parifienfi, qua an. 1514 lucem viderat Saxo , p r i m u m prodiere, Valerio Maximo & Martiana Capella . Certe Chriflianus P e tri , qui Saxonem e d e n d u m Parifios t r an f mi fe ra t , falfarius Scondicarum annalium a MeJJenio

falu*

(11)

f alutatur. (v) Tu tiff ima igitur v i a i n c e d i t , qui Sturlefo- nium p r i m u m fecutus fuerit in hiftoria patria d u c e m , co nf ult is , quo s fupra m e m o r a v i m u s , l e g u m tabulis. Quae d e i n fequiori aetati lucem praeferunt, e n u m er at a funt in C o n f p e c f u rei diplomaticæ S v e c a n æ , quibus t a m e n fe-

q u e n t i a a dd er e haud pigebit:

1. Can. Hag. Series Chronologien Cf G ene al. regum Sue- cine ah Olavo Skôtkon. ad Guß. 1 . Acl. Li t t. Sv. Vol. I.

Pag. 2 5 Ï-

2. Annales Wislyenfes editi a Ludevig , C o l l e t . Mscr.

T . IX atque a Lan gebe k , Script, rer. Dan. T . I.

3. Diarium Minoritarum Stockholm . Difp. Acad. ed. a Lagerbring , Lond. Scan.

4 Chronicon reg. Erici Pomerani , ed. a Lindebrogio &

Langeh.

5. Alb. K ra n tzii , Hamburg. Dania , Svecia Cf Norvegia , prim utn édita 1575. A u t l e r T h e o l . D o £ t o r creatus an.

1 4 9 0 , c um Hemmingo Gadd litteris in j uve nt ut e R o f t o - chii o p e r a m navaverat.

6. ÿrfr. Ziegleri Scondia , p r i m u m edita 1532. L a n d a - via - Bavarus R o m æ cum Archiep. Johanne Magni atque Kpisc. Arofienfi Petro Magni plures annos transegerat.

7. Ejusd. Narratio de laniena Stockbolmenfi I J 2 1 , Scon- diae ejus annexa. ( x )

B 8 .Can-

( v ) Scondia Illuflr. T . XV. p. 117*

( * ) Medii arvi A£li in Svecia potiflim um quoque fpef tant Qlai Pe

tr i Chronica mscr. feripra circa an. 1 5 3 4 . J ohannis M agni Hifloria Sveonum G oth o ru m q u e R o itit i 554 & H ifloria Metrop. Eccles. Ups. ibid.

l f 6 o . Olai Mayn't Hifloria, Rom, 1555'. Laurentii P etri C h ro n ica 15 59 mscr. quoniain omnes anrç fufeeptum a G U S T A V O I Im p eriu m fubfi*

ftunt. De Hifloria Svio G. Georgii G y lr a , Germanice f c r ip ta ; fed mi in  quam edirn cfr. D iffe rtatio de Jtatu rei litteraride in Svccta , fu b imperio Reg. G U S T A V I I . m i .

(12)

8. Cantilena S. Nicolai Epifcopi Lincop. de Elißfa Moni- ali Risbergenfi , rhytcnis Svecanis ed. a Job. Guft. Hallman.

1732. 4:to.

9. Annae Fickonis Bulou -{- 1519 Chronic on Genealogi- cur/t) e d i t u m Svetice a Job. Peringskold , Scockb. 171g 4:10.

A P P E N D I X *

Litt, A .

Af ler ti oni D o m . Lindheim , p. 6. ex i n n u m e r i s , pau- cifiimas o p p o n i m u s obfervatiunculas :

N o m i n a I ï dæ Decli nati onis u l t i m u m S vel S FI , N o mi nat i vi Singularis in reliqvis cafibus in H m u t a n t , ut]: Puolafb , gelu. Gen. Puolaba. Quarr» mut ati »nem literæ S li ngv a Fennica q u o q v e l u b i t : W ieras , Hofpes, genit. 2 vier ab an.

Pofitivis in V ocal em delinentibus fi a dd at ur B, fit C o n- p a r a t i v u s , u t : K edze , gracilis, C o m p a r a t . Keetzeb. F in land! e o d e m m o d o f o r m a n t a pab a , m a l u s , c om p a r a ti v u m : Pabembi.

V e r b o r u m flexiones in u t r o q v e i di omat e amiciffime conf pir ant v. gr. Signif. Conjugationis I lï.riæ, q v æ eft impuîfiva & permifliva, ut Sugabtam, Impel lo ad r e m i g a n d u m ; Fennice Sondatan , idem.

P r o n o m i n a t a n t u m n o n o m n i a aut tofa q v a n t a f unt F e n n ic a , aut c u m Fennicis q v a m m a x i m e c o n v e n i u n t , e o d e m q v e u t r o b i q v e m o d o fleftuntur.

Voces Adjiciales & q v a f o n u m & q v a fignificationem eae dem f unt in u t r a q v e L i n g v a . L a p p o n u m Particula

priva*

(13)

p r i v a t i v a A tta vel e tta , qua?, voci bus fuffixa, i dem v a let ac alpha p r i v a t i v u m G r æ c o r u m , r e fp on de t Fini. ätä.

L a p p o n . K ahm ak , Ca l c e u s , Kabmaketta , line calceis i F e n n . Kengå calceus, Kengätä calceis carens.

L a p p o n u m Pe> F e n n o r u m P a , P ii> S a n e , c e r t e , q vi - d e m , v oc i b u s (ubjunCta v im illarum intendit a u ge t q v e in u t r a q v e Jingva. L a p p o n u m L a a g a tz , Similis, r e f p o n d e t F e n n o r u m Lainen i d q v e adjectivis luffigi amant.

L a p p o n . puorrelagatz , G o d l i k , Fini. Pabalainen , Malo Similis. Particula inter rogati va Gos vel goß utr iu sqv e lingvae n o m i n i b u s fuffigitur.

I n L a p p o n u m Cafu XI II, Def cr ip ri vo c o m m u n i s t e r m i n a t i o eft A i : Paarralagai , partais, Fenn. Parittain.

C e t e r u m I d i o m a L a p pn i c um ta ntam fui p a r t e m ex F ennico t r3xi t, ut nonnifi DialeCti in d ar v i d e a t u r , Fen- nicam arguens or ig inem.

L A P P O N.