r j , T T T * f å ' f-
A U L A
REG I N Æ C H R I S T I N Æ
D I S S E R T A T I O N E A C A D E M IC A D E L I N E A T A ,
C U J U S P A R T E M P R I O R E M C O N S E N T . A M P L . O R D . P H IL O S O P H .
P R Æ S I D E
M ao ERICOM. f a n t ,
H IS T O R . P R O F E S S . R E G . E T O R D . S. R. S. M .
P R O G R A D U
P U B L I C O E X A M I N I M O D E S T E D E F E R T
O L A V U S KO
S T I P . S T 1 E G L E R . W E S T R O G O T H U S .
IN AUDIT. GUST. MAJ. D. XXVr. MAJI MDCCXCI.
H . A . M. S .
U P S A L I Æ ,
U T T E R I S V ID U Æ D IR E C T . J o H . E dM A N .
rooemtum.
§ . I. Perfona Regia Ejusque Familia.
§ , 2. Cotjfiliarïi & Clientes.
§ . 3 . E ru d iti E xteri.
j j \ 4 .
jj*. 5. A r t es.
A U L A REGINÆ CHRISTINÆ
D I S S E R T A T I O N E A C A D E M
P a r s P
~
P R O O E M I U M ,
e quid laudibus fuis & immortalibus in Patriam m e ritis def uturum esfet , fapientisfima quidem p r o b o n ar um quarumvis litterarum in Svecia fiore confilia iniit ma gn us ille G U S T A V U S I. Sed neque fua neque Filio
r u m ea t e m p o r a f uer e, ut Rei pn blic æ, ægre jam confti- tutæ & turbas cum externas tum inteftinas n o n d u m elu-
£ldtæ , felicius p r o ve ni re potueri nt artes illæ, quæ i nt e r arma plerumque filere jubentur. N e q u e N e p o t i e a , q u a m quaerere Mufae folent , magis compotita quies exRitit * u n de facium eR, u t , du m faluberrimae l e g e s, vel a fuo, vel a pr ædece sf orum in Rudia litterarum infigni a m o r e profeciæ, p ar um t a m en , uti fieri folet, fine moribus p r o f e c e ri n t, Ch r i s t i n æ d e m u m Regi næ ea gloria tribui pos*
f i t , ut fe r é g n a n t e politiori o mn i litteraturae inlignius de
cus & p er vaga ti or cultus accesferit. Ad fequent ia v e r o t e m p o r a quod attinet , fi a noRra aetate discesferis, alte
r am , quæ cum Ch r i s t i n æ conferri m e r e a t u r , haut facile reperies. Opcrce itaque pretium fore exi ft imamus, A u lam Suecanam in t a n t e fuo f pl endo re c o g n o f c e r e , ad quo d fi tenui noRr o labore quidquam confer re p ot ue ri mus , nos illum non fruflra infumfisfe putabimus. Ut v e ro , fi per totam Reginae ætatem eundo infantiam E- jus, e d u ca t io n em , cetera perluRraremus , proJixius & a r -
A 2 duu m
duum magis foret o pus, quam quod noftræ permittunt facultates, ideo intra illius tem poris terminos nos conti
n e bi m u s , quo Tpfa clavum imperii g es f it, a die 7 Dec.
anni 1641, q u u m decimum oVavum agens natalem r e g n i habenas capesferet, usque dum easdem poft decem annos d eponer et. Videbimus Principem in ipfo aetatis flore c onf ti t ut a m, i ngenio mentisque acie prorfus fingula- r i , familiaribus, confiliariis , clientibus, eruditis circum*
d a t a m , litteris denique, artibus, fpeVaculis omnisque g e
neris obleVamentis adfluenrem.
§. i.
Perfona Regia E jus que Familia.
Er at autem Ch r i s t i n a humiliori corporis ftatura,.al
t ero h u m e r o aliquantum gibba , quod tamen vitium , ne a p p a r e r e t , cultu & incesfu follicire cavit. F r o n s Ei lar
g a , fubpallidus faciei c o l o r , grandes micantesque oculi, nafus aquilinus, os modicum & venuftum. Vo x mollior f em i na m prod id it , gr aviorem & mafculam no nn um q ua m, fed fine anxio nimis f t u d i o , fimulavit. Gravis p l e r u m que & cogitantis fimilis vultus, ceterum p ro diverfis ani
m i motibus facillime mutatus, in ipfo tamen mentis tu- mulru ferenitatis & decoris aliquid fervans. Summa in vi£tu t e m p er an t ia , u t , quum fola e pu la r et u r, non ultra dimidiam h o r a m menfæ accumberet. Tenuis & fine ex- quifitiori apparatu cibus: aquam unice bibebat, vinum &
cereviliam naturali quodam faftidio abhorrens. N e c m i
n o r in veftitu frugalitas: operofiorem in corpore o r n an d o c u r a m vacuis & otiofis hominibus relinquendam di
vi t ab at . Laboris & vigiliarum fupra fexum patiens; fo- m n o r a r o plus quam quinque horas daba t, æ f ti v ot e m p o
r e n o n n u m q u a m poft prandium unam. Venatus eousque ftudiofa e r a t , u t , nullis aëris injuriis deterrita , p er in
te-
t e gra s deccm h o m equo baercre fuflineret. A muliebri timiditate ira a l i e na, ur in fummo quoque viræ discrimi
ne aequabilem & conflantem (ibi (cmper mentem ferva- rer. Mi ra difeendi avidiras, fingularis plane memoriæ v i s , ingenium negotia quaevis facillime arripiens & i n f o - lita perfpicacia d ijudicans, eximia linguae facunditas , fum- ma denique humanitate temperata graviras. Hinc m a
g n a illa in Senatu au&oritas, qua fubaitisfuni judicii vi
ros , qui inter publica negotia c o n f e n u e ra n t, invitos fere
& ipfos Tuum mirantes obfequium ad fuum arbitrium Æ!*
rigebat.
A d eximiam hanc & illullrem naturam accesferat (ludio Patris liberalis & Principe digna educatio, quam Jpfa dein adultior fafla , ut erat difeendi cupidisfima, perfecit. Decem & o£lo annos nata jam non mediocri
t e r in fcientiis linguisque praecipuis tam antiquis quam recentioribus profecerat. In Hebraicis litteris addifeen- dis do£lore ufa fuerat Joanne Terfero, fuba&isfimi ingenii v i r o a). Graecas v e r o , quas fupra mod um d il e x i t , du-
£toribus p r æ f e r t i m Salmafio & ifaco Posfio , confummatæ o m n i n o eruditionis hominibus, haulit; fed jam pridem indefesfa in iis navata opera , eum fecerat progresfum , ut a n n o 1649, pofl experimenta in Polybio, in Plutarcbo fa£ta , Platonem ita l e g e r e t , ut operæ Fr ein she m it, qui t u m Ei in his (ludiis aderat, vix leviter egen s, curfim eu m ex p on er e t eleganti latinitate verbisque fignificanris- f i m is , adeoque n onnumquam vitia verfionis, ab eruditis- (imis hominibus m agno labore procuratae, per fe animad
v e r t e r e t atque veris rationibus coargueret b y Exilant
A 3 etiam
4 ) V . Terferi C h ro n o lo g ia Sacra.
b) Freinshemius in dedicatione Suppi. Livianorum decadis p. 15 &
16. Cfr. H id . Litter. Grace* in Svecia Sp. III. p. 8 9 .
etiam litterae, quas ad Secretarium Cbmielnifki Cosfaco- r um ducis dedit in Sveciam profugus Radziejorofki Pro-
canceliarius Po!oniæ, quibus eum m o n e t , ut homi nem q uemdam G r æ c a r u m litterarum probe peritum huc m i n e r er , quum Regina G r æ c e & d i: e re t c om m od e & fcri- ber et c).
I nter Larii Au ft or es Tacitum præ reliquis in deli
ciis habuit: hunc fuos latrunculos d i x i t , neque facile ul
lum praeterire fivit diem , ex quo non huic particulam falrim tribueret. Et qui doctis etiam viris fcrupulum n o n numquam injicere folet, Ipfi adeo pervius l u i t , ut difficil
lima quæcumque loca mi ra facilirate in linguam fuam co nv er t er et / ) . Eleganter etiam Latine fer i piis fe plures reflantur litterae; unas , quibus Panegyriftæ luo Ferrario gratiam fuam declarat, nominasfe (ufficit , quippe quibus mquos quoscumque & peritos r e r um ællimatores laudes lu a s haut denegaturos elTe confidimus e).
In Gallico f er mo ne nullo fe ufam fuisfe Magiftro ipfa profitetur / ) ; nihilo tamen minus fuo i piius du£lu ira profecit, ut hanc linguam non mod o fcriberet emen- datislime, fed etiam excellenter pronuntiaret. Quan to autem lepore & venufiate m m t e m fuam Gallice quoque expr es li t , cum ex aliis quamplurimis litteris, tum m a x i me ex iis judicari poteri t, q u a s , firmato d eni que, quod jam diu ani mum v e r f a v e r a t , conlilio , imperio fe a b di candi , ad C banut, Galliæ tunc apud Or dines Foederati Belgii L e g a t u m , meliora fuadentem , fcripfit g ).
Prima Philofophiee d e m e n t a Regi næ monfiravit Car
te Jius, cujus p r æ l e d i o n i b u s , cum non opportunius t e m pus
c) Mémoires d t Chanur. To rn. III. p. 37.
d"> Chnnur. T- I. p. 2 4 3 .
e) M é m o i r e s de C i n ifli ne p a r A r k e n b o l t z . T . I. p.
f ) La vie de In Heine Ch rifhn e faitt par Elie-ineme. Chap. V I I I . g ) Chaniit. T . III. p. 306.
pus v a c a r e t , f umm o mane i n t e r fu it , cor por is c o m m o d i tates fciendi ardori pollhabens. Sunr qui Cartefium, q u o d fu ani p hil o fo ph an d i rati onem Regi næ minus probari in- t e l l i g e r e t , animi aegritudine co nf e&u m periisfe p e r h i
b ent ù'). Ru mor em ver o ifhim ab inimicis Cartefn (par
fum non fine ratione credimus. Cer tum e(t Cbrißinapt P hi lof op hu m iituin mag^ni fempe r fecisfe «St p ræma tur am ejus m o r t e m ma g n o defiderio fuisfe profecutam.
O p e r u m , quæ in Patria fcripfit C b n ftm a , p r æ te r lit
teras nulla fuperfunt. Qiiæ vero R o m æ , otiofa jam ma
gis, elaboravit, haut vulgare (ane p ro du nt ingenium. Q u o d v e r o nobis hoc loco praecipue videtur n o t a n d u m , eft, quod p ro xi mo 3nte obitum a n n o , quum jam fexagelimum f ecu nd um ageret, Endym ioni, Paflorali A lex a n d ri Guidi Fabulae Italicis numeris c o n f c r i p t æ , Ipfa plures verfus inferuerit, igneam illam f pirantes ingenii v i m , teneros illos affedtus, quos nifi a juniori & vivida magis aerate vix e x f p e â a v e r i s / ) .
Regina vidua M a r i a F i t o n o r a , mater C h r i s t i n æ ,
r e l i r a d. 29 Jul. 1640 arce G r i p s h o l m e n f i , inopi nato in D ani am aufugerat. Quod quum in contumeliam i nt e r
p r e t a r en t ur Regn i Adminiilrat-ores, neque tamen M a r i æ Hl e o n o r æ , lit in Sveciam r e d i r e t , fupplieare , digni tat i, quam t u e b an t ur , conveni ens j udi car ent , transactum eft cum L e g a t o B r a n d e n b u r g i c o , ut in patriam c o n ce d er et , ,
usque dum Fi lia fafces imperii lp(a capesfercr. N e c ve
ro hinc discedens magnu m fui deftder.ium reliquerat.
N e q u e enim C h r i s t i n a con(uetudine Matris a d m o d um d e l ebt aba tur , querulae f empe r & fuo fb per mi tt entis d o lo
h ) M é m o i r e s de la Re i ne d e F r a n c e p a r M a d . Mot ; e vi l ! e . T . I .
p. 3^9-
i ) Ty pis imprasffl exflat Viapr fabula np« I Ai l <?nbol t 7. T o m . II- uhi verfus, quos adjecit R e g i n a , litteiis majoribus Italicis delignati inv eniun
t u r .
lo r i, fcurris infuper & pumilionibus, ut m os erat Prin- cipum G e r m a n o r u m , pl erumq ue circumdatae 6). N equ e Re&or ibus Sveciæ nimis placebat , quibus continuas fere creabat moleftias, jam denegaram fibi de educatione Fi
liae curam capt ando , jam in negotia publica, quibus im
p a r e m j udi caverat Regius C o n j u x , fefe ingerendo. P o pulo denique minus grata , cui ur prodigam & regioni juxta ac N a t i o n i Svecicae infenfam d epinxerant O p ti m a tes. Pofl o£to annos e G e r ma ni a r edux H olmi am d. 29 Aug. 1648 folenni p o m p a in t ra ba t, & ad mortem usque, quae abdicationem Filiae haut lo n go intervallo e x c e p i t , in Svecia c ommor abat ur . Quo tempore non opti me f emp er Ei cum Regina convenit. Qu um enim Ch r i s t i n æ, Bour- delotit jam & aliorum id genus h ominum artibus co rr u ptae, Religio ludibrio esfe cceperat, infignis pietate M ate r
f uum esfe duxit Filiam de periculo monere. Qu o nihil aliud e f f e c i t , qu am ut voluntatem Ejus magis a fe alie
naret.
Vita jam excesferar in arce Arofienfi anno 1639, quae Matri s loco educationi Reginae praefuerat, Amita E- j u s , Princeps Ca t h a r i n a. Superfies C o n j u x Jo h a n n e s C a s i m i r u s, Co me s Palatinus, in arce Sregeborg fedem
habui t , donec d. 8 Jun. anni 1652 morti occumberet, llluflrem hanc d o m u m , cui non fanguine magis quam grato a ni m o conjun£ta e r a t , eo majori complectebatur Regina f avo re , quo alieniorem ab illa Senatorum mentem de p r e
hender et. Filius natu ma jo r Ca r o l u s Gu s t a v u s, pofl- quam Upfaliæ aliquamdiu litreris operam de d er a t, p e r e gr inas terras invifit. Re du x a nno 1640 n on ultra b i e n
niu m in patria c o m m o r a t u r , fed voluntariam militiam profesfus ad exer citum S v e c u m , qui tum duce lorfienfo- nio in G e r ma n i a di mi ca ba t , proficifcitur. Sub aufpiciis
hu-
k ) Vie de Chriftine faite par Ellememe chap- IX.
hsijus vir i, non prudentia minus quam virtute c l ar i, mi- liiiæ r udimenta p o f u i t , neque ullum adiit Torflenfontus periculum, cuius non focium habuit C a r o l u m G u s t a v u m .
P of tquam v er o Torßenfomo, ob in gr ave fcente m valetudi
n e m , militiæ vacationem deder at R e g i n a , in pat ri am q u o que redit Princeps Palatinus. Ubi pe r biennium c o m m o r a t o f umma imperii in G e r m a n i a tradita eft. Qua ex r e quum m a g n a m <k pervagatisfimam belli gl or i am fe c om p a r a t u r u m ( perarer, & in eo jam esfer, ut obfesfam a Koenigstnark P ra ga m vi e x p u g n a r e t , nuntius repent e v e n i t , conciliatam jam pacem & inimicitias de ponenda s.
Spe itaque fua fruftratus , ne nihil o mn i n o egisfe v i d e r e t u r , exercitum in armis tenuit, dedi tque o p e r a m , ut ac
curate perficeretur quidquid de pace transafhim fuerat.
H æ c dum aguntur, Regina conf il ium, quod fusceperat, de el igendo in fuccesforem Imperi i C a r o l o G u s t a v o , Se
nat ori bus & congregatis Regni Or di ni bus aperit , quod , renitentibus licet haut paucis, t andem perfe£tum eft.
R e d u x itaque 1650 ex G e r m a n i a P r i n c e p s , quum prae- ftitutum ab Or di ni bu s pa£tum c on l i g n a s f e t , heres R e g n i ab omnibus falutatur. Annui quoque r e d i t u s , quibus t a n tam dignitatem t u e re t u r , EL d ece rn un tu r. Privatam de*
inde & tranquillam vitam in Oelandia egit, t empus v e natu & aedificationibus fallens ; neque u m q u a m , nifi ar- ceslitus, ad Aulam v e n i t , n e qu e, qui publicis negotiis fefc immif cer et , videri v o l u i t , do ne c tandem a n n o 1654 a
D e o Et* C h r i s t i n a in folium regale eveheretur .
N e q u e A d o l p h o J o h a n n i , F r a t r i natu m i n o r i , favor Reginae defuit. Poftquam enim Illius cura liberaliter in- ftitutus e r a t , Magno Gabrieli De la Gardie, legationem ad Gallos o be un t i, comes fuit. U n d e quum r ed is f er , Su pr e
m i Aul;e Magift ri ( G r a n d M a u r e de la C o u r ) , munus illi deferebatur. U x o r e m duxit viduam Elilabetb Brabe%
B C o-
Comicis Nicolai filiam, quæ Er ico Oxertßierna , Axelii fi
lio v i r g o n up Cer at;
S o r o r u m n a t u m a x i m a m M a r i a m Eu p f r o s i n a m C o miti M tgno G a b r. D i I t G a r d a, pr imu m H i r e r Clientes fuos locum renenti > collocavit Regina / ) . Reliquae duæ Principibus G er man is nupferunr.
His ftipara necesfttudinibus, in fplendidislima Aula, f u m m u m îpfa decus Regina eminuit,
f . I Ï .
Confiiiavii i f CGenfer.
Axelius' Oxenftisrnct, V i r de patria optime m e rit u s , rpFendidislimis functus legationibus, bonarum quarum- cumque litterarum amans idemque peritisfimus, egregia p r u d e n t i a , ingenii dexteritate & magnanimitate celebri
tatem nominis adeptus, cujus denique in laudem majus aliquid' vix dici potelb, quam quod dignus judicatus fue
r i t , cui S e l u aqu e- omni a crederet G u s t a v o s Ad o l p h u s,
grivisfirnis-, quæ hucusque magno cum honore fuftinue- r.at > Reipubiicæ negotiis-, inreresfe per rexit, fumma, qua dignus er ar , gratia & au t o ri tä r e apud Reginam valens, donec a fuis ad exteros itineribus rediisfet Comes M a
gnus Gabriel De In Gardie: Hic autem, ur erat homo com
modis perquam m o r i b u s , cuivis- feen-æ ac tempori callide ferviens, neque ingenio minus quam fanguine Gallus, ad f ummam C h r i s t i n æ familiaritatem brevi irrepflt. T r i bu nus p r i m u m cohortis prætoriæ creatus, mox , viam ad
P a *
l ) S u n t q u i G h r i t l ï n o m eo in hunc C o m i t e m a n :m o f u :sfe f r ä d t i n r , n t nifi d g n i t n t i m a g i s & R^ g i o f a f t ui q u n m t e n e r i o r i hn s nftV<£ibus c o n ii- l u sfet , rp(a ei n u b e r e h a t H d u b i r g s f e t ; h i n c a d S p o n f a m ejus A l t a d j am v i c i n a m di xi s f e : Eum 7 ihi 4 o , quo ipfn frn i non posfutn. M é m o i r e s de
Reine de France par Mad. de M o t t e v i l l é . T o m . 1. pag. 3 8 7 .
pacificationem Germaniae mu ni t ur us , legationem an no 1646 ad Galliae Regem fuscepit. In qua dignitate fplen- didius fe g e s f i r , quam ante illum quisquam R e gn i Sve- ciæ Legatus. H in c quum rediisfer, novis Temper femper- que majoribus beneficiis a Regina cumulatur. M a r i æ E u p h r o s i n æ , Principi Palatinoe, Taces pracferente Regina, conn ubi o ju ng it ur : TbeTaurarii mu n er e , quamquam plu- res esfent, qui aetate illum Tuperarent, Senatores, deco- I atur : & tandem usque eo potentia & auctoritate crefcit, ut folus fere e s f e t , quem adiret quicumque a Regi na beneficii quidquam impetrare vellet. N e q ue par um ga- vifa eft C h r i s t i n a invenisfe Te h o m i n e m , quem praepo
tenti & in-vifæ jam Tibi Qxenß terniorum do mui opponeret.
E t quum Delagardianis partibus Te adjungerent -Domus Palatina ôc Brabæorum, fieri vix p o t u i t , quin Oxenßierniis, a quibus Horn Sc IVrangel f l a b a n t , multum de antiqua tiuàorirare decederet.
A d hoc jam excreverat De la G ariie potentiae & au- ftoritatis faftigium , quum peregrini hominis opera fub- ifo refrigefceret, quod tantum in illum fuerat, Reginae fiu- dium. Erat hic Pierre Michon,, tonforis cujusdam e Bur- gundia filius, .circumforaneus p h a r m a c o p o l a , qui , poft factum in Italiam i t e r , mo x Medicum fe profesfus, as*
fumroque celebri magis avunculi Bourdelotii n o m i n e , exi- ftimationem aliquam apud populares asfecums erae, Hunc, ut in fiexile Ch r i s t i n æ i ngenium abfenti quoque f ibi au
ctoritas esfet, Ei, ut virum eruditione »Sc bonis quibus
cumque animi dotibus infignem , conxmendaverat ipfe hinc digresfus Salmafius. Aulam igitur Sveciæ anno t 6 ? ï ingresfus Bourclelotiu: mox animum ad exploran*
. d u m Regina: ingenium omni fludio appul it, neque ul
lis pepercit anibus aut blanditiis, u t ad fecretiora Ejus conulia fibi uni aditus esfet. N e c fuccesfu caruerunt f r a u d e s ; levibus eni m nugis, dicteriis nonnullis acutis,
B 2 . jo-
j o c i s q u e , quos ferere o pp o rt un e n o v e r a t , C h r i s t i n a m
b i e v i adeo infatuavit , ut talein fe invenisfe g a u d e r e t , qual em p r o m i f e r a t Salmafius, omnigenae eruditionis vi
r u m. V e r u m ut circulatoriis fuis ja&ationibus vis & aii- ftoritas c o n f l a r e t , det urb and os ex Aula cenfuit v i r o s , quibus tum f l o r e b a t , folide do£tos. Perfuaflt igitur Re- ginae i n f i rmi or em , qua l a b o r a b a t , valetudinem ex nimia animi c ont entione & asfiduitate fludiorum p r o v e n i s f e , umbraticis h o mi n i b us & Philofophis relinquendas esfe inanes- iftas l ucubrationes, ridiculam esfe r em in Aula Galliae f emi nam do£tam. Seriis itaque ftudiis o m i s f i s , q u um melius fibi fieri jfentirer R e g i n a , Bourdelotio, cui fe v i t am debere exi fl imavit, tantum in fe imper ium p e r m i - fit, ut in Aula folus fere omnia posfet. N e q u e jam clan
culum & tacite, fed aperte & in propatul o fere malas exercebar a r t e s , a feriis omnibus negotiis ad ludicra &
inania Reginae ani mum t r a d u c e b a t , & ipfe A t h e i f m u m n o n disfimulanter profesfus Illam quoque Rel igionem &
quidquid facrum ac g rave habere folent ho mi nes con- temti m habere docebar. Et quum ad pcrniciofas hafce machinat iones f umma quoque impudentia accederer, fieri n on p o t u i t , quin n on in Sacerdotum m o d o , fed O p t i m a tu m etiam & b o n or u m omnium odium incurreret. Cui
t a n de m cedere coaftus anno 1653, nefeio aurone & h o noribus an diris onuflior abiit
Qui,
*») Refrixisfe fnbito poft abitum Bourdelotii Ci u u s t i n æ gratiam tr.i*
dît Cbanut. T o m . III. p. 2.40. Interpofita tamen Illius aufloritat e fa- f t u m eft , ur panllo poft r ed itu m in patriam Abbatiam Masfay a M nznrino impe trar er , ubi tomen no n optime femper ei cum Monachis convenisle ferunt. Infelici tandem fato a n n o 1 6 8 $ Parifiis occubuit. S u m to enim largiter Opio , quod m e dica m inibus per errorem immifeuerat fervus , in altum fopo rem incidit. T u m lefttim ignirabulo foventes familiares cclcein dormientis fubusferunt. N e g l i g e n t i u s habitum vulnus g a n g r s n a invafir, q u a periit.
Q u i , iit an imu m Regi næ fekis in fua porefiate h a b e r e t , o mn es, in quos antea p r o p e n d e r e vifa f u er at , a p er f on a Sc conforrione Ejus arcere al l abor aver ar , Bouv- delotius, voluntatem etiam Ejus a Comi te De la Gardie abalienare profpero fatis fuccesfu f t u d u e m . H u i c e ni m v i r o , qui oîim a latere Ej us femper fere esfe c on f u e v e . r a t , jam non nifi difficilis valde & rarus accesfus d ab a
tur. Et quamquam abeunre e Svecia Bourdelotio fpes es- fet r edi t ur um in gratiam cum C h r i s t i n a Co mi t em , p r i - ftinam tamen n umquam r ecuperare potuit. E r a n t e ni m ja m plures (ludii & benevolentiae Ejus confortes. H o s inrer praecipuum locum tenuisfe videtur Antonius Pimen- ielli > qui an no 1652 Legatus ex Hifpania advenerat. H i c , ing eni o mo r umq ue elegantia confpicuus , indoli Reg inæ a laudibus & asfentationibus jam non averlæ fervire cal
l e n s , Radio denique ipfius Bourdelotii fublevatus, br ev i in familiaritatem Ejus fe ita inlinuavit, ur hunc f er me unicum h a b e r e t , quocum ioca feriaque mifceret. N e q u e p ar u m ad firmandum confilium, quod non ita mulro pofl per feci t R eg i na , Religionem patriam a b j u r a n d o , fociata Piveentelli Sc Bourdelotii opera contulisfe videtur. Infign-i ver o iflo f avore quum non minus Galliae invidiam quam o dium Svecorum in fe concitasfe Pimentelli d e p r e h e n d e r e t R e g i n a , dimittendum putavit. A n n o igirur i 65 3 G o t h o - b u r g o foluit, mo x in altum p r o v e n u s , gravi o r t a tem- peftare navique aquam accipiente, in p o r tu m re di re co
gitur. U n d e ad Aulam reverfus henignisfime a Regi na ex*
c i p i t u r , in ipfa Arce Regia l o c a t u r , & per integros fex m e n f e s , quos adhuc in Svecia transigit, in f u mm o h o
nor e habetur. ,
Gratia R e g i n æ , quam jam diu incertam & vacillan
tem exper tus fuerat De la G ardie, verfus finem anni 1653 penitus tandem excidit, quum incepto a Bourdelotio
B '3 ÔL
& Pimentelli operi ultimam manum admoverent Steinberg Sc Scblippetibacb, quorum ille, qui anno 1652 Reginam e gra
vi vitæ discrimine liberaverat, Stabulo Regio præfe&us e r a t , fingularis quoque Reginae favoris particeps: hic v e r o Chiliarchae & Archipincernae munere fungebatur.
N e m p e querebatur aliquando De la Gavdie Reginam fe perfidiae inlimulasfe, hancque non ipfam quidem fe, fed p e r Succesforem ulturam dixisfe; hoc fe a q u a d a m , cui liber erat ad Reginam aditus., accepisfe. Au£torem quae
r e nt i Regi næ Steinbergiwn dixit. Qui advocatus negavit fa£lum , popofcitque a Comite, u t , quis libi talia narras- f e t , indicaret. Hæfiravit p r imum De la Garûie, daram- que filentii fidem excufans blanditiis Steinbergium amoliri f tuduit; tandem Regio jusfu coa&us Schlippenbacbium n o minavit. Qui Upfaliam, ubi hæc ag eb an tu r, arcesfitus, propofita cor am Senatoribus & Principibus Aulaz causfa, neg avi t fe talia umquam dixisfe, e contrario C omi tem ipfum de i mminuto Reginæ favore conquefium audivis- fe. H i n c ad convicia ventum e f t , quumque neminem hab er e t De la Gardie, quem in rei veritatem tefiem citaret, petiit, a Regi na, ut Scblippenbacbiwn in jus vocare fi-
!>i licerer, ju rejurando enirn (e adferta firmaturum. N e g a n s Regina fe tale quid commisfuram , quod ad i g n o mi n ia m Comitis non poterat non redundare , armis con- troverfiam di rimere fualit. Roganti deinde veniam ad prædia fna a b e u nd i, ut familiarem rem cura ret , re fe rri jusfit Regi na: Se non hoc permittere m o d o , fed im p e
r a r e , neque umquam pasfuram, ut ad Aulam r e d i r e t , d o n e c honefte ex hoc negotio emerfisfet. Interpofita dein nequidquam affinis A d o l p m i opera, ad p r æd ium Ek- h ol mf un d fe c ontulit, omnibusque frufira rentatis remediis Scblippenbacbium ad fingulare certamen provocare decre
v i t ; disfuaferunt autem amici, Senatoria perfona in di
g n u m rati. la m animos fere defpondens ad neglectum an-
antea Axelium Oxen flier na c o n f u g i t , con filium ab Ip (b fuppl icibus v er bi s petens. R e f p o n d i r facete prudentisfi- rnus v i r , C o /n ir e m fruftra ab e o conlilia p e re re , quern a rg u ta n te m & r e p u e r a i l e n t e m S e n e m ipfe d i m di&ita- v e r a t > ceterum nimi um i ero jam c o n fu l i , ubi nihil fibi relicbuin erat aliud , quam rrifiem ejus cafum dolere.
E v e d t o in folium affint C a r o l o G u s t a v o mortuoque jam Ca nc e ll a ri o in priftinam q u i d em di gn itatem reftituebatur De la Gardie, ami sfam v e r o R e g i n æ grat iam n u m quam recuperavit. I pfe v e r o , ut fuæ i ndi gnati oni q u o d am m o d o fatisfatfum i r e t , ad n e g o t i a , quæ revifeiiti Sveciam an ni s 166 0 Sc 1667 C h r i s t i n æ facesfebantur, haut parum con t u l isf e v idetur n).
Pollquam hoc modo in ofFenfioncm Reginae incurrerat De lu G nrdie, fidei A xelii Oxenflierna iterum committe
b an t u r , quorum jam omnino pertaefi erat Regina, publi
ca negotia. Interea vero Co me s Claudius T o tt, XXIII.
a n n o r u m juvenis in Senatum r e c e p t u s , eximia oris fpecie & urbanitate pr.effins , ira in favorem Ejus fe infinuaverar, ur non esfet alter, quem magis adamaret.
H u n c ut Regia llirpe ortum , originem errim ab E r i c o X I V ducebat, heredem regni defignari voluit, fi fine juRa p ro
le moreretur C a r o l . u s G u s t a v u s . Q uod ur eo facilius i m p e t r a r e t , Ducis raomine eum decorare decrevit; eam- dem d ig n it atem, ne infolemior v id e re tu r, Comitibus Pe
tro Hyabe &c Axe/io Oxenflierna obtulit. Hisce vero fum- ruofiim magis quam invidendum honorem deprecantibus*
totum illud conliliunv evanuit 0), Prae
n) Cjbanut T. 11 !. p. 2 5 9 Jqq. R tr tb t Nom nkunniga Svenfka Her
m s och Fruers SklJepennrngor med bifogade Lefvernes-betkrifningar, 2 Flocken p. 1 9 1 .
0) N a r r a t Ao& or quidam Chriftin* adeo animo fixum fuiefe, ut Com item T o t t in fblium Svecanum eveheret, ut Carolum G uftavum , in lufha tione qundam c o p ia r u m , interficiendum decrevisfet ; C on jugem vero Gabrielis O x e n ftie r n i c o n f iliu m , quod forte ad aurei fuai pervenerat, Ar-
Prs cc i pu um- q u oq u e l ocum i nt er clientes R e g i n æ , a- m i c a PimeJitelli o p era obri nui sfe C o m i t e m Monttcuculi, I m p eri i R o m a n o G e r m a n i c i in Sveci a L e gat u m, conflat. C u i , ut infi gni us favoris fui d o c u m e n t u m exflarer, i nf li t ut ym nuper eq u e f t re m Amar anr hæ o r d i n e m contulit. Ejus de m q u o q u e h o n o r i s , ut reli quos t a c e a m , C o m i t e s fEitteml/erg, Douglas 6t Dohna, q uo s m a g n o fludio p r o f e q u e b a t u r , parti ci pes fecit.
N e q t i e v e r o h ei c n obi s praetereundus eft, q ue m p r i m o forfan l o co i ndi care c o n v e n e r a t , Johannes A4att hi ce t v i r n o n mi nus b on a r u m artium peritus , quam probi t ate St fide c o n f p i c u u s , cui t e n e r i o r e m Filite aetatem inflituen- d a m co mmi fe r at G u s t a v u s A d o l p h u s . H i c , ut p r i m u m Reginae a m o r e m abfl ul erat, ira e u m d e m f e m p er f e r v a v i t , p ræf l it amqu e fi dem St i nd ef e s f a m curam largis praemiis libi d o m u i q u e fuæ delatis re mu ne ra t am vidit o ) .
Mu l i e b r e m f e x u m , ut Ipfa fatetur, nef e i o q u o m o d o averfata C h r i s t i n a n eq u e o pe r a n eque c o n f o r t i o f e mi na ru m mul tum utebatur. U n a m q u i d e m , fed e a m d e m v e- h e m e n t i s f i m e , di l exi t Ehham Sparre, e x i m i o formae d e c o re c e l e b r e m , C o m i t i Jacoho De la Gardie ab a nno 1652 n u ptam. Q u a m , ut c on f i l i o r u m fu oru m confcia fuerat, jo- c o r u m qu e o m n i u m St f e r i o r u m particeps , re ne rri mo, p o l i
Ejus a fe d i g r e s f u m , f e m p e r p rofequebatur defider'10.
u d o W ittc m h e r g aperuisfe, hunc de periculo Principem admonuisfe. A n ec d - de Su ed e p. 7 3 .
0) Antiqua d om o, U p la n n in gar d i x e r u n t , p r o g n a t u s , ipfe nobilis fa m i
li a Olireq uifl fator fuit. Poflq uam primos annos litteris m a g n o cum lucees- fu dederat, P o è leo s Profeslorem in hac Acndemia creaverot Guftavus A d o l p h u s . Inde Regem ad belluin Germanise fequebatur, Ip fia facris futurus.
Port Prsrceptor Chriftinae con ftitutus in patriam rediit. A n n o 1 6 4 3 Stregn x- f i x Hpifcopus fa£hi». Q u u m vero, publicatis fra&atibus quibusdam, quos Rti~
mos O liv a Septentrionalis m f c r ip f it , Syncretifmi fe fufp«£him videret, immi- nentes turbas prxvertere ftudens ipfe m un us reiignavit anno 1 6 6 4 , Sc q u o d r eliq u u m erat r it * rempus in hon efto otio transegit.
