Disputationum in leges Charondæ prima, in legem primam ex Diodori Siculi biblioth. hist. l. XII. c. 12. quam, præside ... Martino Brunnero ... publicæ disputationi submittit Uno Joannis Terserus. Wesm. Habebitur in auditor. Gustav. maj. die 17 Nov. a. 166

B C. D. _3o

_{' 2.}

dispotationum

in

LEGES CH

ARON

D^E

PRIM A>

IN

LEGEM

PRIMAM

ExDiodori Siculi

Biblioth.

Hift.

1» XI i« c. ii·

Quam, Ρ K JE SI Ό B

v. CL·

U.

MARTINO

BRUN NERO

Graec*

Ling.

Pro

feil.

&

h.

t*

AcadL

_Re&ore,

Public*

_{DiJj>utationi}

_fibmittit

UNO

_JOANNIS

_TERSERUS.

_v

wefm.

Htbfbitur in Auditor. Guftav*

die 17. Noy. A.1666.

υ Ρ s A L I JE.

JEicudit ti£ν κ 1 cu s Curio S. R»

M«

Aämodum Reverende ί>. _DoSior,

ΙΟ ANNE S ELAI _TERSERE,

Ab.quondam

Epifcope,

h* t. Ecclefioe Ridder* holinianae Paitor, Parens chariffime»

Vod_{jampvblice Te Vatercompellare}

n»n vertart

quiantranonnifiprivatimfolebam, utinfolitummiraberet

fperO,minusiubiratio»!*faili nujus_Tibi_{txpofutro. Suaden*}

tibus_{namqutiit, qui mihi nonminutautoritate, quam} praclar

ris_{exemplit,adhoneßaomnia incitamento}

eßefolent, aufusfump

quodvides. TSLimirumut,_{quibusfludiommmeorttmrationen*}

reddere_{tene»r( Tibidico}er_{praceptoribusmeis) conßaret,} quan-tumin iis_{profecerimspublica idDiffmationecommodisßme}

m«

fperabam ejfefturum;_{eaqueproprio,}potiusquamalienaoperabel ideo,_conferipta,ut iisquibuseoüoquiointereßeminus

commo-dum_{fortt,quantumquidem in}

meeßf fierot fatU. Ineaigitur

ubitalia_{deprehenderis,quibusLima}

Vhilefophiea accuratiut ad~

bibenda_{videatur,opusaufloremfuum}

referrt cpgita:&· optri attiforem,auSloriatatemad_{excufationemvalere. Hofce}

cona-tut meos,_{qualefcunqiilli demum futrint, Tuo,mihifismper}

in jummithabende,nomini,ideojußittsinfcripios_{exiftimo,quod}in

Ulis_{quidqmd commendatione aliqua indignum}

non eft,Ttbi ii

fuamoriginemestincremonta debeat. Quoenim Tenon animo minus quam naturamihiPatrem_{eße evidenten* patcret,prima}

tneaatate_{fubTua, taq·, fedula}

valde, informations,mihicum

corporecrevit&animi tultut. Tuacura_faflumefl,

ut

(urgtn-tibus_atinis,de_{optimitmihifemperprofpeftum}

fitmagiftris, qui

tumtandem me»me cortice natare_{juberent, nunquamTuum}

confiliumnunquam auxilium mihi_{defuit. Quid igitstr mirum,}

fidum maturitasexftudiit meit adhuc nulla_{fperatur, /altem}

primitivquxdamadTe, utauPlorem_{fuum redeant. Accipe igi¬}

tur,_{folita paternaq-yfronte, hocquicquidr/7munerit,}

finenalio, tertepietatisnomine, amoreqi &veneratione Tui commendabile.

Jnvoto,quodreßat,breviortmme_{eßeverbisjubet, quodammt}

imperarenonpoteß ,pagina angufiia. VraftetTe Dew diu

uti-lem _{ecclt/ΐΛ&■ bonit literis,}

fervetq}Te mihi CT Tuitomnibui

iulcein omni_{fortuno noment}

Τ. Ο. ΐ.

s

Procemium.

QVandoquidem

ut,_{fpecimen aliquod}

ita fors

_ingenii

tu!its

mihi_{edituro, prima}

Charon-das lex_{expendenda obvenerit: a meo}

forfitan officio hand alienum _{erit, de}

noftroillo,qualis Sc qitorum fuer.it le-gislator, paucula praslibaffe.Quoddum facio,non meumeffeexiftimoinlaudes

t ejus_{pro'ixeire. Ad commendationem}

ejus, quantum_{quidemadhoc inftitutu,}

fufficiet unicuni hoc, cum tarnen non

fdefint_{plwra, elogium ab Ariilotele}

ipfi

datum: t>j ^ _{Λκ^βίιατ£ν νομώνίς·ϊ}

yhct*

tpvpcoTtf>(&>Kdiτω* vwv_{VOfAoQ-ίΙων. h.}e.ex- 100

ponenteHeinfio: itaau ternaccuratus _{eß jn}

paraph#« in_{fuis, ut Kt tili qutdein qui hoc}

tempore

ßrtpferunt,&hocunumagunt,magisterfe,

magisiulte,nequid dicam atnpliui,_feripfiffe

videantur.Charondam_{feruntnatione} fu-ifle_{Siculum,urbiq;Catanas}

propemon¬

terniEtnam firas ortum fuum debuifTe»

floruifleque

circa temporaDecem

virö-rum,fcn initiumquarti feculi ab urbe

condita. _{Leges dedit, tefte Ariftotele, Joe. cit.}

; non tantumfuiscivibus_{Catanris,fedSc}

fpacria,fecundum

_{iElianurmprofugus}

_{fa- Hift.var.3}

&us) aliis civitatibusSicilise> Chalcidis j e. 17.

%

ScItaliae,inter quas Sc

Thurium

erat»

fitum prope

finum

Tarentinum

inter'

amnesSybarim

Sc

Chratim.

Namque,

referenteDiodoro, illiusurbis incolcc, Biblioth.

poftquam

ex

inteftinis

diilidiis

jam

diu

HiftJib.ix.

graviiüma

quaque

perpeili

eifern,

adeo

c.g.&ic<jqf utfolum etiamvicenonuna verterint,_

imourbisetiamfirumfuadente

oraculo

mutaverint» tandem de focietate

fua»

legibus,ceu

cernflimo

eoncordise

vin-ciilo, munienda,

confilium

capiunt.

Quodutmajoricum

fucceflu

perficere-

-tur,(diarondas, vircumtemporis

ch:i(-fimus,& antea!ios,in hoc pnefertim

ftudii_{genere,excellens},

ad

condendas

ipfislegesdeftinatur.

Easvero

qua

in*4

duitriaquave

felicitate

tulerit, judicio

eruditae_pofteritatis

_fubducere

_vix

volu-it, certénon_potuit. Qmo_autem

ftudio

ne violarentur caverit, abunde docet

*b, c. 19. mortis _quo vitam finiit _genus.

Nam

cumlegecaviifet,_ne

quis

in

concionem

_r armatus_procederet,lpfemet

forte

_rure

adveinens, coortamintercivesfeditio·

nemfublaturus,imprudens, _ut

gladio

cin&userat,ad forumfeftinat. Quade

I

re _{admonitus, ne legis} fuae

ipfemetl

tranfgreflor audiret,ftricto

enfe

ipfus

fe-1

fecoofodit.

ι 1 it» ter ie, I«, Kil leo it J-nio ia, in-nt. re— nf-im ias in#* cio hi-iio cet im! emr iire io· iio de i letI fe-1 LEX CARONDiE Prima. Τοις _{μητξνιάν ίπαγομίνοι* χοίΐα·των fålav}

ΤΒΜ&ν> _{ΐΓ}ό?ιμον>τομ» ytvicSai συμβ&~} λ«? τ«τ*γ_{r^TTUTfiS'i. Qui novercAtn fi iü}

fuisfuperinduxtjfent,tllis hane pcenum

con-ftituity cofßüatiestionfore pairta.

Quodinonrinis_{fcripri jufta}

confidetä-tionemeritoobférvatuf, id tanto_magis m hiinhac_{juvenilisatque iinbecillioris}

judicii exercitatione fequendum puto. Primaefleeonfueviccura»ut fenius au.

i$oris,reåeintel!igatur: deinde&

ra-tiones_{qwibus fuamille fententiasa mu#} nit, _{expendifölenc. Itaque & hic prö} modomei _{ingenii propofitique, prmb}

de_{verohujus legis fenfu videndum:} erndo_{explicandajfunt rationes legi}

ad-d tae, _{praefertim quando eas Diodorüs}

nootacet: tertto _{proeaptujudicii}

ratio-nnmiftartim robur

explorandtim.i?«<*r-ίο det»um_{argumenta,qr* pro contra·}

riahuiclegt fententiå pugnant, brevi·5

ter

_proponenda.

Caput primitm.

Quidhicχ,λΙχTuvUiv»riV.yuv,Sahin&V

£W»V«-<&«/. StitxIivyayet» ludida huminumά_freqntn"

ί*βη· _{Vtvborumcrvftßxhtis geminus}

4

ftti. Vet/toHhodopiantti &Poggii.fe»fut buic lott

tommodus,Quid hocLocoo,vf*ßeh(&', Verfui vete·'

ruPoet*. LocusStobλϊ. uterqiteλ Diodoroablu·

dit.

§ I,

_Tp^Rimuin

_{liic expendendum vi»}

l-</derUr,qUidfignificet illud

JL. τριJitiv tntiyiSsai x.oU<*των tätat. τίκνων interpret« univerfaliter red-d :r;r: novtrumfupcrindttcere

liberts,

A

t

yerba _{ipfa aliquid ampbus}

_continere

yidenttirjut nonfufficiatiitnpliciter

fu-perinduåamnovercam

eiTe,

ied

ita

ut

idonearatio in antecefliim, ve! poftea

event sotlendac eamindamnum

libe-roriun,&contra eorum commodafuper-jndu&ameife EtcerteadProprietätem

verborum itritäius _{refpicientib·}s

fecus

▼;der; nonpoteft. _{Vix enim}

aliter

quis

latmc hop loco reddiderit illnd

quamtontra,aiverfus; 5c l^dyo^at

in

hoc

oratioms habitu,iinon _ieniper,faltem

frequenrer apud auétores reperitur

in

ea_{iignifkatione,ut}notetillins,

de

_quo

ferrooeft,damnumaliuuod T""nde De/

, j, ffioitheneslukiictv fajy■Stat, firvttU-t*tu('bt _{ψβ fuperiniuiere: tale etiam}

eft

tph.in- illud

im.yuy'^fvTiviS'fiviifffstladlicutinfcyT^·

4<d,cap.6i Isiequetamenorrmino necellariumcre·

diderira ira reftridc hoc loco Hare

ycrbacapere»

ac U. hic fermoht

deiii

tan*

tanttfm,quimorofas Scvenenatasliberis fitisnovercas

fupernductmt.

_Sufficir

e-nira ita_{vulgovidcri. Sicenmufu venit,} utex eo_{quod plcruroquefit,ia?pe}

uni-verféde rebus homincs ftatuant. unde Sc ob

_frcquentiam

_novercarum

mala-rum, libcri non raroccelibatum _patris

libentius _{quam novercam vident. Et}

praetereafubje&aeab hiftoricorationes,

J[uas

_{cnbit,itagencrales}

in

confilio

habuifle Charondam

_{func.urde quovis}

uxorem_{alteram (uperindncenie hberis,}

concludant. _{quod dilemma iftud, Sc}

Iänavigantibus_{petitumexemplum}

con-iiderantiiatis,credo, _paret,

^11. SedSc Yocis _{yly-Stat varia} fi-gnificatiovarium_{legi fenfum dare apta} eft. _Illaenim nunc _{fieri> nunc eQt itu}

fermanere _{iignificat: quod vel unus} docere _{Pa'aepbatus, quanquam au&or}

non_{prolixus, exemplo}

tamennon uno

poteft. Ex_quå fignificationis varietate

geminus _{emergere fenfus poteft. Vel}

enim_{qui antea ad fenatoriam}

dignita-temerateve&us>illa juxta hane legem

exuendus_{erat, fi contra} eam feciffet: vel_{quiadeam jam primum}

adfpirahat,

vi _{hujus legiserat rejiciendus ,ίϊ hberi}

ejus novercam haberent.

Rhodoman-nusvercit _{fenAtu confilwquepatru}

omni-A i nh

6

tio fubmveatury quar

verfio

priorenaj ι

feniu.ii_{g'gnit. nec}

_rnultnm

_ab

_eo

_abit

Poggitis.

Sed

praeterqnam

quodadhuc

defidereturratio,cur.itacapere

debea-mus vocem in ienfu priore, ut

locus

nufiu-s fit fenfui

_pofteriori,

_{qui tamen} priore nec

ufitatus

minus,

nec

m;nus

propriuseil> inrequoque

ipfa

nihil

ri-deturiubeiTe caufx,cur is qui fenator patriae jam

conftitutus

erat,

officio fuo

inoveriob_{fuperinduåamnovercam}

de-b'»erit: iitius yero honoris candidatos

idem fa&um nih;l _{impedire potuerit.} Videtur itaque fatius effe in

generali

notionehanevocem_{capere* itaut} fen*

fum_{utrumque comprehendat.}

§ I Ϊ I- Σν^χλκί·hicipfos reip. CM'

fiiuriosfeufen.itoresdenotareminus,cre·

do,dubiumeit. Quanquamenim

<rqw-^rat dc

/^έίλο'ν

riv»

ποιηα-α&Λΐ,

Demoilheni

eit

cor. circa m c°tißlium åltqum Adhibere,ut alior'u®

init· locaalia _{taceam; tamen cum aliud fit,} con'iliarium Sc fenatorem e(Te, aliud

coniiliumdarc,res

_{ipfadperOjfatis}

oilen-dit, defenatoribus Sc eorum munere, munprifque dignitate fermonem

eile.

Atqueidetn interpretesquoque

fenfiife

ex verfionibus evidens eil. Iuilo autem

latius hanc_{Jpcenam cxrendifie (fi}

_Dio>

doro_{credimus) videtur Poetaille}

7 quus>

legem hane

ita ρroporrens:

M>j?

Ινίακιμί,ι^Μ» μηΐί μ*π%ίτ» λόγα 14,

«λκ5wA»TO<r. innulU_{ßt ewfiitnutione}nui loqtieprettoapudciyesßtos. ita&

Stobae-us: ό _{/>«)τρυιχν Ιτπγαμων, μη}

Seimon«

«?&' _{ovsι&ιζίάο»> ωα-περ xmof "div άικίι&ς}

_4a*

$ix<;ci<rtag. _Um mvercam fuperinduxit>

vonhonoredignusfed infAmisfit_&c. Hi,

inquam, nimis longeå noibri au&oris

raenteabeimt. Nam,ut taceam vocera συμβχ'λχnonadmirteretantam

latitudi-nem,utomne munusin rep. honorem vel_dignitatem

_{includat: ipfe}

_audornon

obfeureoftendit,_{quade caufa}

fenato-riaomnino_{dignitate legis hujus}

tranf-greflbrem

cxchidendum

cenfuerit

legis-laror: nim. _{quod exiftimavit>noniatis}

«tilemfore_{reip. confiliarium,qui frliis} fuis male confuluiffet.

Caput Secundum.

Deleflusrationum Charonda. Dorntu&_reip·

fimilitftdo.Bjtt'oflatusquatenusetiaminprivatis.

reip. & domus disfimilitudo. ~Rgsfamiliaris. Im-perantiumonus. Comparatiofamili* erreip.

p/e-ni»r. Locus D, Pauli i. Tim.j. r»pyy C

»e-cesfitas privata. Novercalia mala. Trag«di de

ttovercis: de Ulis communis hominum _{προ'λνψΐί.} Poet* itemeralii. nervenadies. Dilemmaanttorit

contra_{ftctmdtinuptias. Bis navigantes.}

$

$I. Derationibus

quibushrc Cha«

tonda?lex5Diodoro adftruitur, id in-itio obfervari meretur, nen omnia ea

hic allataeffe,quaehnic legi confirman-dxfervire_{poterant5fed, ut probabile} valdeeft,«αduntaxac, _quar illi _quam maxime_praegnantia

_vifa

_lunt,

_vel

qui-bus cred;bilefuit Charondam antead

Thurios ufumfiiiife.Horumprimum&

prxeipuum eftid,quod primo

loco

ab

auclore_{ponitur, ad formam}

fyllogifti-cam Hoc modo reda&um. Qui male

confulit _{pnblico, is å fenatu arcendus} eft: _{ΔίμχμΟ-fuperindticens libcris}

no-vercam male confulit _publico: Ergo_a

fenatu arcendus eft. Minor tali

profyl-logifmo probafur: Qui male confulit

rei_privat«,male confulit Sc public«;

fuperinducens liberis nover#

eam malé confulitreiprivata», nim.libe-11«fuis-· Ergo_Scpublic». Major bujus

fyllogifmi propofitio, tribus niti

vide-tur ftmdamentis.

$11 primo a Loco fimilinm peti

ejusprobari©poteft, Sc quidem å

fimi-litucime_{quxinter domumSc remp. in.}

tercedit. Conftatenimfocietatesmino¬

res _{infigni analogiå fpeciem quandam}

referre_{majoris iftiuSSc civilis}

focieta-sis. _{QuinSc quod vulgö jam dicitur,} non

9

* non de nihilo dicitur, _{ratfonem flatus}

- _nontantumin

rep. ied& in

cnjuscun-1 _quefere_{privata domo ipc&ari, falna»}

parvafub _imagine, non fallace tamen.

e tnde proclivc fuerit inferre, _{ill» qui} a domi fuse ita inconftiltc fe _geflit,

qui-queprivat« fua; famili« regendae

ido-J nensnonerat,autfe iuosve_pertam gra-l veni, &ut Charondas_{quidem diferet»}

b _{palpabilem άβχλ,Ιαν perdidit, ei neque}

teip.curam,cuicumdomefticåtantain#

e terced tfinrilitudojtutöcommitti _pofle.

is $ III Secundb,fiquis _contendat ίϊ-I- milifiidinem quidem aliquapi aliquibus a partibus intercedere _inter doraum _&

[. _{remp·obfcuraritamen} eamå

diifimili-it tudine,qusc_{partibus pluribuß,} &

evi-e. dentius confpicua fit: donsum_enim ad-{0 miniftrantemverfari inre _{quod dicicur} familiari,eaque facili» nec magni aut

1S periculofi mobminis;_{remp autem}

tra-». ötaredifficileelfe: fc_{perquamarduutn,}

ajebatolim Tacitus, fubjettutnque

fortu-j

"nafi7

u.

ti n&cunßa_regcndtonus:fi quis, inqnam*

j. adhaec malit_{attendere, jam}

argomen-j. tumabimparibus, uti loquimur _{, peti} y. poteft. Qni non potait _in re faciliori

ti re&éfibiconfulere,quomodo _id faciet r inmagisdifficili? Nimirum privata

cu-, Iusquedomusin noftråpoteflatc

10

ιι$certiufque eft, ita _ut

ad

_nutum

no-ftrutn fine magnonegoeio

adminiftrari

poffit.

refp.

auternquo

latius

patet, eo

difficil'HSmajoriquecum moleitia regi¬ tur.Indomusadnainiftratione,iiquan« doerroraliquiscommittirur»ille minö¬ recum difficultate _plerumque

corrigi-tur, &_paucis

officit:

in

hac

_{yero tanto}

gravior,majorique cum

periculo

con-jun&us eitiapfus,quanto nocet

pluri#

bas ,«egriusqueresinea

collapfse

in in¬

tegrum reitituuntur.

§ IV. Quin &

poiTet aliquis

pro

Charonda_{parallelum huic argumentiim >}

Ρ* s* _{neéfcereexfacris literis, nimirum}

Epi-ftola Pauli adTimotheum,ubiverbafic

habent: u τιςrSif/tt οικκ

oiäg, πως ΙχκΚηήας 6ε5 (&ημζλ>ί<Γεttci i

St _{tjuis proprio damm praejfe}

_nefcit>

quomodo ecclefiam Dei curabit?

Prorfus

enimeaderavidetur elfe_{utriufque argu*}

menti, quantum quidem ad hoc com-parationis tertium, colleékio. Quälern

enimnoder _{comparationem}

inftituitin-terdomum_{cujufque privatam &}

rena-publicam ,talem inter curam

domeiti»

cam ,& ecclefia: Deiregimeninitituere

videtur Divinus_fcriptor.

Perquodien-tentiaeCharoridse nonleve momentum

accedercvideturjcum caufte nihil

fit,

cur

11 cur_{trgumentatioilla} 5 majori, _{ut vo'}

cant,feu magis

_probabili,

_{ad minus,}

fi

° aPaulo adhibita oir.il nö valebit, iila i" _{Charondac etiam noitro uiurpata,}

eo-v _{dem modononvaleat.} >

φ V- Terttoetiamhacc ratiooiiftivis

u _inefle

videtur,ånaturali illå sopyjj quå

ö

parentes in libéros ferumur, dedu&a.

l' _{Quoniam liberorum intima eft} chari-■i* _{tas,cujusfenfusnos}

_proximé

_fortiffime

-n- _{qveaiEcit: folifque}

nobie incumbit

co-rum curat _{fequitur eum qui illo tam} ro _{profunde affe&unon fatis permovetur} m _{adurendum profalute}

eomm

folicitudi-pi- nequapoteftmaxima , eum, inquam,

be

nequepublicis rebus fatismovcri, qua: #'* _{longius remotae å}

_fortuna

_(jngulornm

t > _videntur,&

quorum cura phiribns

in-it> _cumbit.

fus _{φ VI. Pollquam hifee argumentis} ju- difpiitatnm eft> eum qui privata _noa ffi- _{rede curat,}

neque publicis rite invigi* em _{laturum»feqiiitur infuper probaudum} in-

_{^'^«^oir,fuperinducenrem}

_{liberis fuis}

no-®* vercam_{,maleconfulerereiprivata:. Id}

ftb ut_{proCharondaau&orobtineat, duas}

ere _{adferrad finem c.}

14 rationes. Prima

ίη* _ex

ipläpetitaeft cxperlentia, quå fatis

um _fuperque

conftare putat, quanta inter

ߣ*

parentes&liberos,&Über« inter fe,

ade-adeoque intota domo Sc

afKnirate

in-ftigantibusnovercisfajpennmerb orian· tur diüidia. Huc fpe&ant alia _ctiam permultaincommoda, quibus non ra-röob indementiam novercarum affici# ?id. Scnec. unturpr;V;gni. Altera ratiopetita

eft

ex Hippolyt, teftimonioillorum, quitragoediascom*

& Odavi- _{pofuerunt, quibus}

non infrequens

eft

am· &c. _nefancla

novercarum facinora

fpe&an-da_{proponere. Necid Trageeditantum}

teftantur, fedcommunisferehominum opiniode noverciseft, quod dura: (int

Ecl.j,v.gj»

&

infaqftae privignis.

Unde Sc

Virgi-liusnovercam_proprio

_{quafi epitbeto}

_itt*

jußam voeavit. Sc Hefiodus infauftatn

HcfioH.di. diemnovercam appellat: _αλλο-ηpjTpw)

er. ν* 61·

7t ά,Κλοπ (Λ*ίτκρ, interdumno-vi ( An verca

eft

^tes» Werdum

mater.

Extat

etiara

thol.Epigr· lnn°vercas

epigramma

ta(e

Callimachi,

Grsec· Στηλψjutflpv/tjt ν/κράνλ#ο<, ^-εφεκχρ&*

Ως βίον^Κλοίγ^ιχ#}τρόπονotopjiivQ^.

ΚίΓέ, τνίφωχλivfapx_,KMnxJom 7πχι£α_πν

ffSmc.

Φivytnpntfvw^τκφον,οι πξ

άγονοι.

vertit Sertapuerctppo

dabat

officiofa

noveruy Mutaffieutvitamfic ratus ingenium,

HU cadens_{miferum opprejfti labende: no~}

vercA

Vosquocfeprivigni deindeeavete rogös.

Eft Sc aliudParmenionis Maccdonis.

1|

Svepms

Mi) χάκ&ι a'yhίρωπ d>id

Ητπ©-. & aliahis fimilia.

Quin& fortunam adverfam novcrcam

feunovercantem_{qui appellant,non}

ob-Icurc _{oftcndunt, quale ipforum de no~}

vcrcis _{Judicium fit. H*c primi} argti-menti _{hfcnf eft.}

§VII. Secundum abau&ore noftre

propofitum

argumentum, fequentibus verbis conrinetur ;ex _{quibus dilemma} ta'e formari _{poteft. Si altera ducenda} eftuxor,aut illi eft ducendacuifauftum

eratpritis conjugium.autcuiinfauftum*

Non autem_{priori:nam is illa}

felicita-te contcntuseile debet. _Neqi

_pofterio*

ri:_{quiais infipienseft,quiidem invita} erratum_{iponte biscommittir. Ergo} nul-li fecundum ineundum eft

matrimo-niUm.

$ VIII. Haseratioabau&ore illuftra. c. tur_{exemploånavigaticne petito Cujus}

occafionem _{praebent verba Philemonis} cujufdam Comici,de illis qui navigatio-nis_{periculafaepius adeunt. νόμω,inquit,}

> xx S7ret ττίπλιυχεν,άλλ'it ς

rtiitKivvi. h.e. Merito miratus_funt,nonβ

KAvtgavttdliquisyfedfibis_{»4rigapjf.Qi.iod}

di&u nonimmeritb ad rem_pradentem

accommodari putatau&qr;& eojuftius

de_conjugii

quamnavigationis

14

ne dici,_quomajores

in

illo

_quam

in

hac

occurruntmolefti®, _proprer

difcordias

quas indomodare

folent

novercae.

Atq;

h«cdeiecunda_{partehujus traftationis*}

Ca put Tertium.

Excufatiohujus examinis. ArgumentaAfimili'

bus quaha Domus imagoreif,&· fecus. Lexar¬

gumentandi abimparibus. ^rißides <&· Vhociott

quälet. FJeroumßlticur noxτ~ifotsctKts

ιrfo-*ai apud _Paulum, Cbryjoßomi interpretatio.

Cuiatores tommuntum redituum & impenfarum

Hulefiteprimitiv*. TheophylaHi exp/icatio.Hie"

ronymi,Lyrant,Hmnii Pis%ssofyüs.Tyranni&

libertatss _{afferteres Caufalapfustn turafamili*.}

J^Lthilabomni parte beatum MaLorum contpara-tio.N"Vtruerhon*ss*mala. _{Tragteds&·Po'ettS} tslti_{quornodo jua compartnt Tyranni appellathi} Dono continentia catentes &» J*Js-i*ye/. Examen

dtiemmatis Felicitas_{conjugiitnterrupia*}

\nfelki-tas emtndabilis. Dilemma_{retor/um. KLavigatio}

quid hicprobet vel etus. Legis hujus limitatio» $ I. Interea qu£ Hujus

argümenti

jueundam confiderationem faennt, hoc

mihi par'm exvotoceilit. quod

necef-ium mihijamfit abeodiitedere, qnem*

tu virumprudenciåcelehrem,maluiifem

fequi·q"an<k>id &mgenio meo & X' tati _{viden porerat convenientnis. Ve¬}

rum cum veritati maximum debeatur

©bfe _{iiiium ,& haud rarö acc^dat,ut a}

q ibiis nihil nifi _{prudeatiae iultiq;}

q^an-doque

deprehendantur,

qus

humani

a· liquid

fapiunt

j neminem

fpero

vitio

mihi idverfururö,fi> _{quod in}

_Charonda

noftro minus _probari

_poteft

_,

_id

_ex

fu-fceptx tra&ationis lege,

flcco prorfus

pedenon tranfiero. Videamus igitur

quam firrao ftent talo, qua? pro lege

hacin medium Tunt_producta.

§ II Primum au&oris argumentum quibus nitaturfundamentis,cap. prsec* oftendi. _{Quorumprimumexloco}

fi-milium_{petitum,videturmihi non fatis}

firmum ad _{probandum id quod} inten-ditur. Nam _{primo argumenta ex loco} fimilium _{petita rem magis illuftrant} quamprobant, nifialiunde conftet

ex-a&arn eamqueevidentemefle

fimiliru-dinem. Secundö, etfinoninvitus

con-ceflferim fimilia efle, remp. »St

priva-tam _{alicujus domum (id tarnen certo}

refpeétu, nimirum quatenus patres

fa-milias fimilitudine _{aliqua repraefentant}

imperantes, csrteri illos qni imperio

fubditi funt: _{quatenus Sc trium reip.}

formarum _{triumque nwptxßüicrtoov ima- Piccart.}

ginesin domo_{privata deprehendere Ii- lik.} 3. c.

cet)attamen iis _{partibus funt diliimili-}

_Γ°1·

ma, _{quarumexa&aomnino}

requirere-tur_{iimilitudo,(i abhacminusredé}

ad-niiniftrata,ad illameodern modo admi-

niftran-a

niftrandamargumentariliceret. Idiri· c

de paret, quod Iongediverfum flt regi- γ men domus privata: a gubernationé _j

reip. di, quashuc faciar, vix ulla pru- ji

dentis _{artibuique (enatoriis fimilitu· £} domcercedatcuminduftria illamodifq; _t

adminiitrandze domus privara?:

quod

j, per fingulaeuntifacile mauifeftum fiet, f

Prseterea nequeesdem - vel fahem

fi*

u

milesnonTuntcaufej_{qua:reip, dr q"« β}

dotniii interitnmfive darnnum _{aliquod e} afterunt _{Exemplum prsbet hsc,}

_de

g

quaιamagitur,lex. Ν mirom exmente $

Charondae_{perniciofisfimaz funt}

_domui

_n

privats fecund# nuptia?i verum

tale

jj quid idonea fimilitudine fecundis nu- n

ptiisréfportdens, quodreip.nocere

ροί*

fi

iir>nonicemdatur. a

§ III. Secunda vero ratio etfi pro* q pius illa nervum propofits qusiiionis I

tangere videatur,rem tarnen non con- e ficit. Videturemmlimites _{juftae argn· η}

mentationis ex imparibus petita? _{trän- o}

fcendere,dtimea interfe _compararqu2

₍

cbverfiiunt_{generis. Promdeficut ab- ρ}

furde_{quisita inferret: qui Logiilicaffl ρ} redtc^onddicit, _{quodfacilius eftj}il- _η

lenec _{jurisprudentiam,rem longema-* η}

jorem, perfe&ecaliebit: Jta exfacultate η

curandiea_{qusedomusprivat»funt, ju- «}

,n°

dicare velie de _{indnftria alicujus circa} £l" _reip.

curationem, eftde generc

tranfi-)ne

lire_{in genus. Quin & exemplisratio}

ru'

illa rcfelli _{poteft. Ariftides}

Athenie.ii-•f1.

quantumreip.fnar profuerit, nie in*

llcjj

l0® terprecetion eget. Interim tarnen qua

induftria domui fuae >lle _{praefucrit, inde}

fatis _{patet , qnod poft obitumejus nec}

Cornel

undc_{ejfeiretur funus}

tnec uvde elocarentur in vita

l1135 _{filt*, in promptucffet. talis& Phocion & iJho}

I0i*

erat, _{aliiqide rep,optime meriti.}

Vul-de

go & faepc dicitur, nec fallo ·* _ccvfpSv nte _{ypcJavη'κνα}

πήμ&\&,Heroum _pinr>ox&. Id

n'11 _{nonraro & inde}

öft,_{qnod excellentia}

tale _ingenia,ad

magnas tantumres_gerendas

ou* _{nata, minora illa}

quaepropriamfpeiiant >oi* famliam_{negligunt 3ccontemnunt fere:}

adeoque filiorumfuorum educationi ea tro·

qua debebant folicitudme rton vacant.

>nis Inde tarnen minus retle _concluditur, on* eosad_{remp. etiam inutilcs eile.Etfivcl}

•gu* maxime concedendum eflet , qni in

•an· omnibus _{partibus vel plerifqne {altem}

jui (cummulrae fint)osconomiac, len boni

ab« pacrisfamilias officiis erraverir, &

im-:am _{prudenterlelc geiferit,eum}

reip. curas

il- minimefuftinere _{poifct id tarnen}

per-ma-t _{nego,eumquiunum ved alterum.} oeco*

täte norni munusvcl_noncallet,vel fi_caliet,

ju- ineo tarnen errat:obid

_indignum

_atq;

iS

jion idoneum merifo judicari,

ad

ob*

eundum m niis ienaroris. v. g. in or

conom a rrumme poitrcmas

obtinet

a-grivukura

vel

archite&onica. Harum

qii;no i

eft perirus

,

vet iis

ut

oportuit

nonvacaijvix åfenatu hoc nomine ex·

cludi meretur.

$IV.

Nfq;firmtim

ex

locoillo Pau¬

li butc _argumento

_pracfidium

_adferri»

jam patebrt.

Eth

enim

a

majori

etiam

ille ad minus argumenterur nonramen

laltum abquem de genere ingenus

hic

deprehendere licet,

qualem

in

abero

illo

argnmento fupranotavunus.

Ne

quis

autem _cogitet allegato

Apoftoli loco

quomodocunqj

ab

imperltia

oeconomica

corporali(qua:qnatenus

hic

intelligatur

å _Theologe

_optime

_{difcitur )}

_fet?

adefedtu adminftrandi rem familia· u

rem , argui illam ineptitudinem

ad

r

continendam in officio pietans eccle* 4 iiam ( quod mu * promptum

fuerit

f

flatuere _{) Ted potillin um a}

_defcdti

_ρ infbrmationisdomefticoruminfanado-

fi

ärina dt morum re&itudine , inferri

d

firriliter defeÄum alicujus in

regend»

ti ecclefia: non abs re fuerit Theologo- c

rum _{qui huac iocum}

interpretati

fuflt

w

fententias audire. Nequftenimego aut

li

extra oleas vagatus hunc iocum

pkne η

ί5>

sb* mihi_{explicandumfuimo,neque quae}

in-ce- traeasrranendoäme dici_{pofliint,meis}

a- _{potiusquam Do&orum ecclefi.» verbis} um dico, _{(hryfoftomus quidem fuam}

:uit mentemnon adeo clare_expreilit,ut

u-ex- t rum _{peril!udτί cucyπροςηνοα iilant}

inftifutioacm_{piecacis,anafiquam rei}

fa-au- miliaris _{pentiam intelhgat, quilibet}

ci-ri, tra_{negocium felat. Quin &adeft:}

τ£-affl οι_{ίξω$*,ν φam*,utvideatur adhune} ien hujusnoitri locum> vel_{par*l!ela alia di*}

hie _{gitum interniere* Verum.fi·cui}

videa-illo tur ad rei famiflaris curam &.

ansplifi-juis cationem illud refetre (quem ienluirt

i)CO _{nequealiiTheolog! prorfus excludunt)}

iica idena fibi perfuadeat,fieri tum

cotnpa-[tur rationem ad bona ecclefia?, _{quae vel}

fe« _{maximeprifcis}

temporibusdifpenfatio-lia- ni antiftitum ecclefiarum cornmifla

e-ad rant. Aitenitn.*«λλύί ταitfiitw

£ιατpo--Je- φ*ιν τuv _{%tjpuv τ«» mxptytvuv φρόντιζα*}

erit _{Theophyla&u« vero etfi nee ille}

:<äu _{perfpicucfetislocum huncinterpretatus} do- fit»videturtarnen _{peradminittrationem}

erri _{domns pietatis iraprimis exercitia}

in-ida _telligere5dum&doraumvoeat _parvam

igO' cc

lefiam:

dt ob hanccaularndicit ad* unt miniifrationem_{hujus, majoris eile mo#}

auf hminis_quamlllius»

quodmecilefia cb

d-ene ntmarm tn ea mubitudmem

_fingularnnt

lo

JententU peniftnon po(fiittiindomo vero

obearum_{paucitatempeYteptu}fintfnåliores,

At _{Hieronymus wsn obfcuruseii iuκ}

oaentis_{interprei, iocumPaulibisverbis}

explicans·' fi fibosfuosm caßitate &

hu-mltut*nutnvtt hwc ejus diligentiaconr

probutur. csetera

etil

eximsa

brevitatis

ftudio omitto. _{Ejnfdem emrn}

ienten-tiaeeil_{Lyranns, ad illud} , tS idix oin

iBtswou adjic eas: non ut opes augcat,

fedut quod popults pr&cepturus eft prins

i

dmefttdsextgut.Haecveteres» Exrecen*

tioribus nonminus_{perfpicueiocum}

e%-plicat Hunnius,Quamyts,inquic,eaψΙΛ

ad vittum pertmentnonvult velprodigali'

täteve!_{negligentiaytaiamßisfipari tarnen}

hualib_{refpiitt}ttempe addifctphnamdömt'}

fltiam.Decictero nonprorfus eadem

eft

domus ad remp. &ecclefia comparatio. $ V· Tctrium denique fundamen» tum,exnaturali illoamore quolibetos

fuosut_{plui imü profcquunturparentes}

petitum, arbirror non contemnendiua

eiie; digna prjefcrtina ailimatione re* putan ti, quanto fpacio afttiftent homi'

nes _{brutis, qu«}

tamen vitam potius

perdere quandoque foleiat, quamnatos

luos _{periculo vel auibufcunque}

mole-ftiis exponere. _Iniquum autem eit

ab

illis m re tam laudabili faowines iupe*

ra-21 t rari. Interim tamen folidum omnino i? noneflehoc argumentum_{& rationibus}

t &exemphs arbicror odendi pofle.f_rit e-5 »imafieétusillevalde eftvehemens

po-te't tarnen ab alio vehemcntiorc

fupe-i. rari. Vebementius autem homines

fe-is iplosjeterdumamare_quamliberos,

ex-j. emplis non caret, praefertim ub» non#

μ dumevidenscit, liberoruni falutem in

■ difcrimen

adduci, _{ii ijim voluntati fu»} j potiusquam illorutncommodismorem

gerat. Ouin& recäa ratiocum fortif- :»·>

ien vJLiff.HI« ULllUk ICI _CiCUipiUj cura _{plura adduci pofient, haec}

ramen eß fintinftarornnium,quscnobis fippedi-j0i tant, Mucius Searvola, Marc. Curtius _{Ljv j}

2 Ce n„ &duoDecii. quißcutvirarfuascontem- 12. I.

7'

_6.

os _{ΡΓΟΓ55'*ta}

Patrifc

^U3£

_ver' fidique _{ama- K 8, 10.L}

tcS tores erant. Porrö _quemadmodum in- ΙΟ»2*·

un Φ"8 de fua fuorumve falute

fC. Tigilfrm curam agit, inferri non poteft

cum_{reip commodisfide pari invigilare,}

|us ita necjlliqui aliqua inparte filiorum toS commodaneg'exerint,_protinus cenfea-le„ di funt ideo bona publica fufq}deque

a|j habere. Exuntenim_{utriufque ex^mpla} pe,

in

coatrarmtn.

Tyrannis

oranibus

fete

fölen-1%

folenne_{eft,remp. bonis fuisfpoliare,8ζ,} quantumin illisquidem eft>

tahircm

pu« iivius!«2. biicameverfnra ire,.utftatuminenf

pri-c. f. Iii».,*,vatara fuam. Contraverovrros in rep.

RoaaanamaximosBrntum&

Torqua-tum_per fiüorum fnorum pernteiem»

li-bertatens_{difciplinamque,}

_adeoqne

falu-tem

_publicam

_TanxiiTe,

_ηjtius

eft

_quam

utid mea indigeat cxpofitione.

Non

idme#eil cur#, reétene an perperara

v hife_{fuofque tra&arint,decernere.}

Suf-fecerithiice fub_exemplis

_{oftendififejDon}

pe*petuum id eile,quod, qui

filiis

iuis

male cohfulueruntj patri# ίυεε etiam

prodeiTeomnino nequiverint.

$ VI. Practerea

nequeidnrhi

fatis

probari poteii, omniailla errata , com·

miilaa_{paretidbus,ex}quibus

damni

ali-quid inlibcros redundat,arguere

defe-&um_{aliqueranaturaJiS illius vopy??,qu*} parentibusineffe

debebat. Poteil

enim

alia_{affignari errorisillius}

_canfa,

_urpote

quod velexprarcipitantia

vel.coa&uj

id

eommiferit parens,velex

imprudentia

profc£tum fit,

quod

feil,

non

noverit»

hujusvelilliusfa&italero

fore

eventum; alistque caufac

complures,

quac

pareti-tem ad accelerandumtfiliis iuis

infortu-niumaliquod,adducerepotuerunt.

$ _{VII· Deniquc & fors}

_human#

η vite non immerito hoc loco

confide-& randa _{eft, qu« talis eit, tit fperari ne*} queat omnia nobis ex animi iententia hic ceffiira. Variis bic _{fubjeéti furaus} molcftiis & calamicatibus, ad _quas

o-mnesomnino arertendas, niiiAngularis

afrulferitnuminis _{benignitas, nuila}

pru-dentia,nullaanimi vis Cufficerepotent. Quodcumiia_{fir, jubet}nos_ipfa

ratio,ia-tcr _{roulta ingruenria}

ma'aidfemper

e-ligerequod minuseft,ubi abomni

pror-fus damno immunes_prarftarinon poifu-mus. Vnde _{planum evadit,poilepa»}

trem,imodebere_{aliquando, confentire}

indamnum_{aliquod liberorum, non ra¬}

menviolata _{s'opj'ijnaturali. quaadraiifo}

damno tolerabihori, id_{qaod gravius}

e-rat,_{quandoaiiterfierinon}

potuit,aver-titur. _{Quaeparscharitatis fatis nota &:}

probataeft.

§ VIII _{Sequitur jam perpendenda} quaeftio, ex_{propofitione minöre nata,}

an _{omnee illi}

qui novercas liberis iuis

iuperinducunt,male Ulis confuiant,

a-dcoqae

fineulla exceptioaenorercas o* mnes _{privignis fui* noxie fint ? Ad} rationes_{igiturauåoris,quibits}

affirman-fem fententiam_{munit,utreipondeatur} noninuieus _{equidemfateorid,cujus}

lu-culenta teftis eft _{omnium temporum}

hifto-*4

hiftoria# non raro co nevercas anitno

aaverfuJ _{privignosefle, ut ineorum}

e-du^atione nihil _{minus agerevideantur,} quam utmatris vicem fuftineant,

coro-modaq; eorum promoveant. Verum

id

perpetuumomninononeile, teilatur,

fi

non_{omnis,non tarnennullaenperientia} eorum,_{quinovercasfiliisfuis}prseficien*

dofaluti eorunsi _{egregie velificati}

_funt.

Ec cum in medio fint exempla _eorum

quitantamexperiunturnovercarumbe« nignitatem, qua majorem abipfis

ma-tribns_{iperare vixpoterant,minus}

cre-doneceflariam eile_{operojfam primae}

hu-jus rationisrefutatienem.

β IX. Necjue vero ex altera illa,£ iragoedis petita rationeuniveriale

quid

concludi _{poteft. Confucverunt quippe}

ilii exvariisfortunaseventibuseos

tan-ruai_{excerpere,quosfuo propofito fervi*} re_{judicant> ingratos nimirumtriftet&} atroces. Caeterosvero_quiprofperi

quid

habent, ut ad iuum forum non

pern·-nentes>_{taceat.quos tarnen non} minus

conti_{gifte» ideo negari nequir.}

_Quod

vero Poetis adeo invifum eil_novercas

nomerijcf!quidem idex copiacöalarum;

& infigni_{quarundam in privignos}

cru-c.i _{β j. delitate.Indc}

autem_fit,quod

_fiipraetiam

di$um,utquod crebrpufuvenit,deeo

/

ita _{loquatltur, quaft id nuπ quam fere} alitereveniret. Et _contingithiC

nover-cis_{aliquo modo idem quod priicisRe¬} gibus,quit)ranniolimeuranotationem

alicujus (xruixaliusvc vitii, vulgodi&i

funt:imoilli_{etiam,quo<fpectutatnterbo}

^|^n"

nos_{moderatio ad id}

fafitgium provehebat:

deindevero» cum non_{pauciimperium}

pervim invaderent,partoqueiniufte

at-queimmoderatiusuterentur. de tal bus tantum noraen_{tyranni ufurpari tce·,it.}

Vnde etiamnumin_{vulgari irrmone ty»}

rannde exercere dicuntur,nonilii tan¬ tum _{qiti ioli fummagaudent poteiiate,}

fed _{quiennq; dominium aliquodin abos}

obtinentesinjutfeSccrndelitereo mun¬ tur. _{Eodemfere modo<?c fornt a}

ad-yerfa novercans_{, Sc novercaridicitur.}

$ X. R fpiciendumporroeft ad§a, _j,ujus qu* fupradida iunt,ex quibus _colligi

^

_7. poteft ,nonnunquamconckaere ad

re-pellenda mala majora, eleftionem

mi-norii. _{Adeoque refpe&umajorum»}

quac alias fecutura cilent»incommodorum >

minus illud etiam boni _alicujus

ratio-nemquandoque induit v. g. illi, quem natura vel _{gratia cominentia; don©}

non _{inftruxit, fatius longe eric, etiam}

cum _{magno incommodo liberorum}

no-vcrcam lllie

_{fuperinducere,}

_quam cas-Iibem

libem vitam infcortatione vel _turpibui

illecebris _{degere. kem qui liberos ha·} bet iiixui Sc _{nequiti® deditos, quosvel} per«tatemvelcuras graviores

multafq;

nimis,coercere folus ncquitj illimagis profuerit, morofam aliquam novcrcam

eis_{fuperinducere, quam bonafua, Sc} qu» ad vit» iuftentationem necetiäria

ipfierantjluxuieorumdilapidanda

relin-quere. Satinsetiamillis fuerit,per nao· rofitatem _{aliquam noverc«},mores eo¬

rum_{corrigi,ipiofquead bonammenrem}

reduci,_quamperlicentiamnimiam

per-ire. _{Atque ita evt&umeft. primonoü}

omnes novercas _{pnvignis fuis noxiai}

effe: fecundo etiam_{illas, qua?aliasper}

fe commodasfunr,certotarnen_refpeäu

bonasScutiles eflfe. Tantumde _argu«

mento au&oris_{primo Sc palmario.}

§ XI. Alrerumargumentumdixifor·

mam habere _{dilemmatis, cujus utrum*}

quemembrum,meoquidemjudicio,va*

cillat. Νam_{quod primum attinet}

dtbc-te (ci\._{illum,qutfeluil>us aufptciu primH}

nuptias adiit,UUfeUcitateeontentumejfe:

noneileafelicitatis indoles, _»tejusnos

unquam poeniceat: cumfitilla, dicente

bb.i.Eth.

Arifiotele,μόημόνh jsdeoque eontinua*

ConfoJ.

^nem

iui fernper

amet. Vndenon

du-Phil· 1.χ, t>itacBoeiüus atfirmared»omniadyerfit*'

27

te_{fortunainfeltcifmumginnt}

ejfe

infortu-nit _{fuiffefeltcem. Qjod}

_Soioni

_{ufq; adeo}

certunaerat, ut ipli iilarar ob caufam,

/ „ Vid. ρ ut»

ntmohm,

arch vi[

Anteobitnm dm_{fuprentaquefttnerd fojjet. Solon>}

Injufte igitur alienas

feiacitati

adver-fabhur, quiilliinnoxi«modumtempo¬

risnon necefiarium ponet, ubi diutitr*

nioreejusufugauderequispoteft.

Ne-que vero fecunduramembrum

hbi

coa-ltare _{pofte arbicror,}

_{mfipientem conti*}

tiuoeileeum,quiinfaufto eenjugio

hbe-ratus.ad felicius aliqnod adlpiraverit.

Sapientis enim eft> adverfam quidem fortunam, ubimutari _{nequit,forti ani»}

rno ierre: eam vero_quoeunque modo corrigendi nullamunquamoccaFonem

pr«termittere, Neq;verumeft,

eosqui

primum matrimonium parum felix

ex-pertiiunt, idem omnino erratuni

com-mifluros,fi iecundam uxorem duxerint.

Poteftenimid _{conjngium priore longe} feliciusefte5&_{qtuc ante} fortuna alpera

fuit& immitiSjiit habet illa vieem

re-grcflumque fuum,jam vela vettere & _^

mitigari poteft» Omnwm tiamqne rerum

^

^

un*

Vicijfitudo eß. Quapropter ad minimum Sceft<i Zt

pariefficaciadilemmaillud inautdorem retorqueri

_poteft,

_hoc

_{modo: Cui}

felici-ter_{ceiferimtprimsenuptias,}

_ilie

_uxorem

de-ι*

dermodueat, ut_{priorem felicitatem (i* η} milis novae acceftione _{adaugeat. Cui}

g

verominus_{proiperaj ill# fuernnt,} adeat _c

fecundas,11t eorumfuavitatememoriam v

moleifoarum , _{quas cx} priore coniugio _o

percepit> aboleat. _q

$ ΧΪΪ, _Exemplum vero navigan- h

tiumab«u&ore_{adduftum,nullam obti- ίι}

nebit_{perfnaiionisvm,nifiextraomnem c} concroverfiamredeiehabeantilla, _{qu» fi} exempli!ocoallacafunt Quodtarnen in c

hoc _{exemplononimmcrito defiderave- η}

rit_{,quicunqjnavigaticnem redeaeftiim* e}

redidicit. _{Noncqnidem diffiteor}tanta f}

non raroefie_{pericul«.qu#ίubeuntnavi" e}

gantes>tantamq;moleftiammarisjUtnon 5

injuriamirumalicuivideatur,velie eos ίι

iecundo aleam iftam _{expenri. Verum il}

nec_{perpetuailla periculafunt,dccavert}

g

aliquo modopofTunt,& ubinonpoflunt il

paaciores illa mala affliguntquam

utå

η

quaerendis commodij illis,qu* exnavi- 1<

gatione redundant, plures omneiveab- h

Ilerrere_{poflint.Νam& pueuperiaqu#- ν}

dam.etiamfeeunda«5c terti* Sc_{ampliu*» η}

in fimeftam mortem abeunt: _{quia ta- il}

menplura doraos novaproleJbeatas

fa-

ti ciunf,nemofanus_{repertus^eft,qui}con- ;

tenderet,obhoc periculu a procreatio- q

ße_{plurium liberoru generi}

humanoab-

_a

flinen-*9 nendum ciTe. _Quin ίϊ_{quid hoc} navi-gentium cxemplum valet, non tantum

contra _{fecundas, iedSc primasnuptias}

valet. Vnde ίϊ vel maxime evinceretur

omittendam _{potius navigationcm eile,}

quam utpertcidis tantisvitaexponatur hicctarnen non_{fequeretur eodem}

pror-ius modo de _{nuptiis ientiendum efle,}

cum noneadcmomnino_{utriufque ratio}

fit. _{Conjugiam enim Omnibus fere ho·} minibus &_{fpeciei humanas fimpliciter,}

neceffarium_{eft, navigationonitem. Et Ό}

erat_{tetnpüscumhomineseflcnt, nec}

cf-^

fettarnen_{navigatio; cum}

conjugianon (Umτι,5,t

eflent,tempns n«n _{perindeeßepotuit.}

Sicut _{igitur ea minuseftnecefiaria, ita} faciliusetiam_{omittipoteft. lam fi dicas,} illitarnen abftinendum 5 fecunda

navi-gatione cuiprimaprope exitiofuit·*non fta«im _{fequituraiecundis nuptiis} ablii-nendum effe illicui _{primas triftes &}

rro-leftasfuere.Nam & _{nuptiasmajoremfui} habent_{repetcndi necesfitatem quam na¬}

vigatio. Etprimaria quid habuere rnali nuptias, minusid eilarroXjquamhorrida illamortis_{imago, quas primumnavigaq}

·

tcs _{interdum tantum nonexanimat.}

§ XIII. Exbis _{quas jam dida funt,} quid dehac legefit ientiendum liquere

arbitror, Nimirum ficut fnttius & mi¬

3©

nusuniverfale de novercisJudicium

fetv

ri_{oportebat,itancc legtm illam}

_de

_di«·

gamis,quampav erat

duriorero,

appro-bari _{poile» Nam utut concederem}

ju-itebanc _{legem fancitam eile de ils, qui} fcicnres& volentes noxiam _{aliqoam lu·}

ridamq; novercam filüs luii paraverint de_{quibusaliquis fortedubitaret,}

_inruni

inbenatum_{cooptandifint vel iecus:}

ex-cipiendi tarnen ab haclegeerant,primo

iili, qui dumnovercarnliberisiuis

fuper»

inducunc,tancum abeftuteofaiiojllis

noceaat,ur nonahafere ratione _magis iptis prodeileposfint. Qitos ©b id

fena-tu excludere velle, _nimiumqnam eiiet

injuitum. Secundo iili, qui etfi in

eli-genda alteraconjuge

id

omnibus

modis

iumrroque cumftudi© egerunt,utcum

fruÄu atque commodo hberorum

id

iierct: _{praeteropinionem tarnen}

_morof#

alicui _{atqueprorfus improba:fe}

_liberob

qucfuos manciparunt. quibus id

frai'di

eiTenon debet, quod _{res benecogüata}

minus_{profperececrdent:& quodanimu}

eorum,forianvitiis aliasobnoxium»hoc potisfimum inje&o fra?nocoercere vo·

luerit Dens. Terti·& ilhs_pareendumt~

rat, _{qui {ponte quidem diiciplmat}

r.'gi-diorisnovercamliberis fu

siuperinduxe-runt, verumideoanimo,ut hoc

modo

Ικ

χ, vitiis,quifciis alias liberi _eorum dediti

Ii· funt , occurrcretur , vei averteretur

o- aliud aliquodjliabfquecoeffet,_gravius u- cventnrutn nna-um.

ui Haje de _{pondere ritionum} a

Cha-u- rondaadhibitarumdi&afufiiciant. Ge¬

nt tera_{quse ex}Tertulliaao, Hieronymo

a-im liiive hujuslegisaflerroribus addj pote-)%. rant,ftudio brevitacishic omiiTa,

collo-Ino quiofervantur,

-r' _{caput Quantum,}

Üs

Rationesprofecundis nuptiisgenerale! &

fpecia-p les _{ComparattocumrationibuspronuptiisprimiV}

13" _{CenfenfusChrißianorttm,item eruditorum}

corda-jet torumqueintergentes. Itißinßusnatura ejus ,]j. udminitula. Latitudo temporis inillo crclcite Sc

jjg multiplicamini. TSltcesßtasconjugiiob mutuum

adjutorium. Stnum confugia· Ltbtdinum

reme-'ß1 _dtum.

Premijems coneubitus· Calibatus necesfitdt ld natura_{ignot». Difficultatesinqua γendauftort}

ba-fx na. _Copiamklitrum malarum.Ejusquadamcaufit. .jk Simulation? disfimulatiomuliebris, Eirtutis

afli-]. matio, Fem*»Centris-,Opum.

Famefushcpoßre-mus multerum_{naufragüsfcopulus. Majorum}

ttr-ßrorum_{iuhocttegoeiofimplicitas} φrtflitudt. sf

nU quanunc _{degtneratum. E\us rei cauja,&} rent<-0q dium interaüa Uttum.

ο· § I. Reliquiimjameil, utquibus

rati-c„ onibus

probari

posfit, licitas

effe

fecun-jj. das nuptias»_{paucisindigitemus.}

_Earuns

e- du« generalesfunt. _ι Omncs

fere

ra-io dones _{qu» proprimis}

_nuptfis

_B

$4

eaidem Sc pro fecundis allegari

poffe.

8

Ideoqj aeq seile has licirasacpriores,do-

^

nec demooftrerur,'easrel nomtnarimä

*-Deo eile _{prohibita* ,vel aliquidhabere n}

quod honeftati bonisq; rooribus repn· c'

gnet, aquo liber« fint nuptiaspriores, ι

Ρ

Cum Chniliani_{plerique& inter gentes}

₁₂

prudentisfimi quiqj optimiqj,fecundas

a

nuptiasprobaverint, neceffe

eft

adver·

fam fententiam hoc tanto conienfu, fuis n non carente _{rationibus, valde premi-}

_^

Scquuntur fpecialespraeciou««

§ Η. Prima _{peti poteft ex inftin&u}

1

natur* ad _{proereationem fobolis :} &_^

potisfimum inde, quod idenonmomeit'

taneus aut_{aliquot annorum}, Tedperpe-

e

tuusfereScconftansfit,_ufqjadidtem-

f

pusquo virescaetera:in homine conci-

11

dunt. _{Ergo quia illeetiaui poft prius}

_®

conjugium, fivefterilefirefruduofum»

c

etfinon_{femperasquefortis,in pleriiquc}

*

tarnen nonextindus _{durat, abhorreta}

natura eumfruitra eile,_{ejusqjufum in# ;}

J

tereipiautopprimi.

$ III. Sectmdum _argumentum

_du-

_*

ciraus å fine inftituendi _{conjugii pri-}

_j

mo , nlmirum proereatione fobolis.

Quemfi_{fpedes,eruntquidem}

_fecund«

_^

₁

nuptia:,fi nonaeque necefifariaeillisj

qui

expriore conjugio

prolerahabew,

atq; aliif

33

«Iiis_{nonhabcntibiis,attamen}

nonillici-tse erunts Nam in creatione univerii Deus _{illud, Crefäte & tttuliiplicamini3}

nonad_certuranumerum_{Überorum, vcl}

certum_{terapus alligavin Verumpotius} proutldabiblute juiiit, ita abioliue

et-iam_{intelle&umvult,}

neque id humano

arbitriolimitandum _permifit.

$IV. Ttrtiumc*fine_{conjugii alteroi} nempeniutuo_{adjtitorioi feu familiarifo*} cietate_{provenic. Omnibus id}

manife-ftum fine dubioeft, _{optimojuremutuu} illudauxilium _{pofcereprove&iorem}

tatem.Quocaim_{quisinfirmior,viribus} defe&us _{magis,majoribufque moleftiis}

expefitns eft,(qnibusincommodis ver·

gentem actatena maxime premi, nemo

inficiasire _{poteiU tanto magis ipfi eil} neceflarius fidus_{aliquis focms,quo} iene-clittem fuam_{ejufquemala foletur. Ai} minus _{plerumque å feneéU abfunt, qui}

fecundamuxorem_{quamqui primam}

du-cunt. Vnde faciliseft conclufio,illis»

five_{prolemanteahabeant five non,nift} ad alias_{potiuscaufas, quamad hunc}

fe-cundum _{conjugii finem attendatnr »} fecundas _{nuptias nequaquam jufte}

in-terdici _pofte.

§ V. _Quartam

_denique

_rationem

ftippeditat

finis conjugii acceflbrius,

ni-C ramm

34

mirtimut arccantur_{vagselibidines. Cui}

malo_{avertendo, remcdiuh» conjugii}

o-mnino utile&neceiTariumeile,etiam

il-lis,_{quianteain conjngio vixerunt, tum}

i_{pfa diétatratio,tumfacra; docent literas»}

i.Tim.s,

inpnmisveroDivus Paulus, ubidc vi-s*&

duarummonhus _{agit. Hoc vcroargu¬}

mentum,_{quatenusrale, noftrumnoneft}

proiixeexequi.Decaeteronatura mon-ftratinfosdas confufiones & beftiaiem vitam_{relapfnram focietatem humanam,}

/ fi _{promifcui concedanturco^cubitus de}

J+ cadibatusautemnecesfitate _profundntn

jj^eiiineafilentium· PofTemus^Täbas ra«

•^tiones,

rem

eandem

confirmantes, pro

^jterre,

nifi

jam

demum

ad imponendum

'hmc diiTertationifinem _properarc

ani-fi+l,

museffet.

§ Vi. Vtut autem_hisaliisq?

rationi-bus evinci _{pofie putem}

» iniquius

eiTe

iftud de omnibüsfecundas_nuptias

ade-ιιη lbusJudicium» quod male liberisfuis

coniuianc,_{adeoqueindigni fint, qui}

fe-»atoria_{dignitateornentur;nihilo minus}

non eoinficias ,rem effe arduam &

pe-riculisnoncontemnendis _plenam,

rica-riam liberis fuis matrem _parare.Idque

eamaximede _{caufa,quod malorum}

ho-mimim quambonorummajor fitcopiat

Idewqiic

omninQ in mulieribus, ctiam

IT

nonnimis _{Tcruptilofe fubdu&is}

rationi-I bus.deprehenderelicet. Canfam eilepu-to, _{primo tnfirmitatem illius fexus τη} re-gendis animi affe&rbus, tc cavendis

exemplistralis. Demdeeducationempra· vam,nam_{plerumque advitiafiharuro,ut}

fexus_{alieni,patrescsecntiunt magis,raa*}

trest^neriori_{erga eas ducuntur affe&u.}

Vnde fituttalia_{ipfisindulgrant&}

per-micrant,_{qua:caitigare &priufquam} ma-turuiflfent_{opprimete debebaut. H'iic}

autera in ducenda _conjuge

difficulta-ti accedit matam aliud & illud quo· quefar grave, quod, tibibenemoratas

abillis difcernercltudes,& exuniuScu#

jufquemoribus cujufnamfit cenfiis

in-quirere, tanfa erronbus _patearvia, uc

qu«pesfimar eilnota^eamillis,quarpro·

bitateraaxime_{excellunt,accenfcre}non dubites. Nimirum quanto ad vitia eil pronior,tantomajorem, quamdiu

innu-; _{pta manet,}verecundiar <3t modeftise

_fpe·

I ciemfibiiaducereparat. Vnde non de

nihilo eiljocus _{noftratium,quasrentium}

quifiat,_quodomnesdomus probas vir-gmes,non autem probas matronas

ha-beant ? Meo _{igitur judicio utiliorem}

Thuriis_{operäprseftitiffet Charondas, (i}

I regulas obfervatione digrras prsefcriben-do,viam illis commonitraflet,quam

cundas_{nuptiasquaerentes}

_{aliquo modo}

tuto infiflere potuiffent. Vtpote _in

illo _{negocio virtutis maximam}

haben-damefle_{ratiopem,qu» nempein tanto}

habendafit_pretio,ut*

_fi

_ea

_abfit,

_flocci

meiito _{fiant omnia quaecunquealias in}

fexuf«r»ineo laudari folcnt.

Venufta-tem enim _{corporis non}

_{equidem nihili}

faciendam j itatarnenadearaefle

atten-dendum,ut_priores

_omnino

_partes

vir-tuti_tribuantur,ne>dum quis formofam

unice_{quxrit,fuperbam}

_{forte etiam}

inve-niat. fcilicet:

O'/idf. Faft, _Faßus

.neßpalchris[efAtiurque

fuperbii

formam·

Bt ai caute _{advigilctj &}

quid

_intra

ißumfacei decorem lateat

explorct,fie-rifacile _{poteit ut invcniattalem, quas} fibi _{perfuadeat, non curandorum pri'}

vignorumgratia, fed tantura ob form« fu«_{prgeftantiamie viduo}

_placuifle.

_ίο

generis etiam nobilitate nitniam

fidu-ciamnonefle _{reponendam,ne}forte_>

fi

imprudentcr quis eam fe&atus

fuerit,

defpe&ui fint inferioris fortis privigni.

Valet_{enim,mutatismutandis,etiam de}

Ovld Ε

WS,

ifl«d

poetse:

Hcroid·9· 1U*

vo^es

4P*e

m^eYe

>

Hübe

p

tri.

f* _ja*

^cc

divitias

in illo negocio

folicite

ie&andasefle;nefi divesfuerit,eaetiam