(1)&- RATIONIS USUS ET ABUSUS MYSTERIA RELIGIONIS CHRISTIANE

&-

RATIONIS

USUS ET ABUSUS

MYSTERIA RELIGIONIS

CHRISTIANE.

SPECIMEN ACADEMICUM

cujus

SECTIONEM SECUNDAM

CONS. PHIL.AMPL.UPS. FA

VUBLTCO EXAMINI SUBtflClUNT

Mao NIC. CHRISTOPH.

CLEWBERG,

facult. theol. adjunctus e. o. a- pastor

ecclekiar. qu^e nomen gerunt tibble ej· alandf ET

JOH. GUSTAV, BJUR LI NG,

sudermannus.

In Audifc. Guflav. Majori d 17 Decembr. 1794.

hori.s α. m. solitis.

■. » ■·· ι -j - 1 lu

U Ρ S A L I JE,

litteris Johann. Fredr. Edman ^, reg. acad. typogr.

ä

MONSIEUR

AROMAS C3-UST.

IJUÄIJMG ⁹

ADVOCAT FISCAL DU COLLEGE DES ΜINES.

MON TRES CHER ONCLE!

S'il _efl un bonheur pour ceux9 qni s*appliquent aux études de trouver des bienfa&eurs, qui connoifans tout le prix des fciences & des becinx arts , fe font ^un plaifir, de leur tendre une motin bienfaifante; fe dois

ni eflimer tres heureux d'avoir eté comb le de Vous9

Mon tres eher Oncle ! des plus grandes marques de

bontes vraiment päternelles; En vous ojfrant ces

feuilles je ^vous prie, de recevoir avec bonte cetfe

foible marque de ma reconnoisfance, & d?étre affure

que je ^ne cesfcrai jamais ^de faire les voeux les plus

ardents pour Votre felicite. PermetteZ moi d'etre

toujours avec le plus profond refpeél

MON TRES CHER ONCLE,

VO TRE

tres humble fervifcenr JEAN G. BJURLING.

ENKE-FRUN DYGDÄDLA

Fru ANNA EVA

BJÜRLING,

född almroth,

MIN HULDASTE MODER!

Oförmögen ^att kunna ådagalägga min tackfamhetför EDRA

Moderliga välgerningar och mänga omforger. färdeles ifrån

den tid1 då jag måfte känna faknaden af en Huld Fader,

nyttjar jag med nöje detta tillfälle3 att tillägna EDER nar*

varande Academißia Lärdomsproj ³ fåfom ett oevis af den oföränderliga vördnad, hvarmed jag till dodsfiunden fram*

härdar att vara

EDER

lydigaße Son JOH. GUST. BJÜRLING«

circa Myßeria Religionis Chrißiana.

§. vun

Ration;s Ufas Specialim in Myßcriis Rahnis.

Ar, inquies, quinam igitur, Rationis ^erir uftii in Myfteriis Rationis? An Rationis ea eft facultas, ut non

dijudicetj Ted vel evincat ^ea, qute illam non posfe non latere ipfi ftaruimus zß. Ut paucis hanc rem expediamus, jam breviter oftendisfe attinet, quomodo Rationis ope mul-

ta ornnino certo nobis conflare ρ cff^{unt, qucs tarnen, per} Je, quoad eorum naturam ac modum nobis inconceptibilia Junt.

Nimirum _, praeter dupliccm illam viam ^, qua; fupra (§. III) diximus, nos pervenire ad pofirivam rerum noti-

tiam iive Idesm, fuppetit & alia methodus, cujus ope,

non quidem ad cornprehenßvam rerum cognitionem, fed

tarnen ad aliqualem earum noritiam pervenire detur,

Methodus nempe Indireäa Negativa, qua quidem cerris-

iime ex indubitatis prineipiis aliquid innotefeir, Ted Ne¬

gative tantum, per ejus iinmediate oppofitum; non quidem iimpliciter illud negando, Ted eo ipio pofitivum quid,

& quidem ejus, quod negamus, direkte oppofitum ^, in- ferendo, licet ill ins pofitivi Attributi nulla nobis fit idea.

Sic, ex eo ^, quod compertum habemus omnes creaturas qua tales aliquando ineepisfe in tempore, certiilime con-

fieimus, de Prima Causfa id negandurn, verum & ejus

in locum, quam maxime quid poßtivum, e diamerro huic oppoiitum, Ei esfic adjudicandum : Ex hoc fundamento

C Deo

xf) Jußo longiusprocesßt Reverendisf. Abriccenßum Epi- fcopus Petrus Daniel Huet, qui in Libro: de Ii foibles-

fe de Pefprit humain, Amflelod. 1723 edito, ferio ßatuit: ni¬

hil de re quapiam, ηiß perfeäe 8f adoequate cognita ajßrmart

vel negaripojfe;quod admiffum,adPyrrhonifmum Theologicurn

retta via duceret. Sed, quid impedit quominus rei, etßt ^non ple-

ne cognita, id tribuamus, quodde ea ex parte cognovimus.

χβ Rationis Όjus ABußus

Deo tribu-imiTs viram ir "ependentem ^{Sc a'ternam.} Arqne

fic independentiam Sc aternitatem Dei, Rationis _ope evin·

cirnusj agnofcimusque tutisfime, licet ^neutram iüa com*

pieheηdamus.

Ροιτο: Notitiam nofiram rei cujusdam latius ^exren-

dere valermis, Γι sliquod ejus ftcrributum nobis innotcfcfr.

Exinde uiterius progredi licebit ⁵ affirmando ^ea, qute ne- cesfario iηde profiuunt, removendo quas ei rcpugnant,

utut cererum pofitive arrriburam illud non cognofca-

rous. Sic, v. c, ubi ex effedlis Sc Phamomenis indubiis·

Materia: Sc Spiritus inter fe collaris, nobis apparet, illa gaudere Attributis fibi invicem oppo-iitis; ex iis turo eoncludimus tum ad esfentiam , in cantum quoque Tibi

invicem oppofitam ^, tum ad varia alia atrributa in prio-

ribus fundsta, ^quamvis ceterum nobis impenfpecla: e. c.

ubi ad ilatuendum kiducimur, Spinrum, qua Ens cogirans,

e-sfe iimplicem, ^nec extenfum; materiam contra exren-

fam, inertem Sc _partes iΗi esib extra partes habemus com- pertum, tuto hinc colligimus, etiamii inrrinfecus Mate¬

ria? Esfentiam ignoremus, illam tarnen ineprnm esfe ad·

cogitandum ^, ideo quia hoc immcdiate priores ejus pro¬

prietäres everteret; Sc vicisiim, animee operatio-nes non fieri per motum, licet ejus ^naturam pernofcere, Sc ^rno- dum, quo operetur immediate intueri nobis non darum fir. Simtlifer & hic nuper didta iila Atrributa, qua? Deo adjudicanda esfe certo novimus, uiterius Negative inno-

tefcunt ^ex adcuratiori _eorum, quibus opponunrur exami-

ne; etque ex illrs, ita alia? deducunrur _peifechoncs, ex

quibus iterum alia atque alia colligimus, cas inter fe con-

ferendo, ccmbinando, affirmando ea, qua? ex illis fponte fequuntur, negando quae lllas everterent. Atque hoc ^mo¬

do_{^ per} principia Rationis, indubitate cönfiat veritas eorumγ

qua vcl ipß Junt incornprehenßbilia. Hinc eximius Ra¬

tionis ufus in his Myfteriis eil, quod ejus ope certisfi-

me.

circa Myßeria RcligUnis Chrißiarice.

me perfvadeamur tale quid ex(laxe ^, etiamfi quäle iikici

fit ignoremus,

§. VIII.

Myßeria Revclationis dari non cbßante Revehitidms

Nata; a monftrat'u^r.

At vero nemo arbitretur, illa Dogmara, quse, non Lu-

tuen Naturse, ied Revektio Divina unice rra-dit, Myfre-

■riis omnino esfe vaeua. Sed, dixeris, quornodo harc co¬

liaren r ? _{Nonne quee} revelata funr, Myfteria esfe öefinunt,

vel an ea Revelationis _{natura, ut} fcitu necesfaria tenebris involvat? Nonne eo potius fine nobis data eil, ut verita¬

tes pandat Sc in aprica ^ponat luce, in qua ab uno quo*

que fana menre inllrutto, mediisque Hermenevticis redte

utenti capi posfint Sc percipi? quo padto igitur, fpecie aliqua credamus Revelationem aiiquid continere ^> quod

nemini morralium comprehendere integrum fit aß. Verum,

uti concedimus illud esfe de ^natura Revelationis, ut ve- rirates abfeoaditas, <5c citra illam, aut non, sur non rite

cognofcendas, manifeftet & aperiat; ita pernegamus, tum

quod poiTibile fit, tum quod requirarur, ^ut omnia de illis

eorumque modo ita proponerentur, ut a nobis adäquate

C 2 per-

ci) Ita ylnonymus in: Tratte de la. certitudc des connois-

fences humains, ou Examen Philofcphique de la rafion Ö5 de

la foi, avec un paralelle emre Ρ ^un 8f Ρ autre: Traduit de

Ρ anglois par T. A. D. L. V. Α. London chez, Villiari Robbinson, 1741. Ubi magno argumentorum apparatu mon-

ftrare conatur auäor: Myßeria in Revelatione dari nonpos-

fe, Myfterium & Revelatum inter fe pugnare, dtnique Re-

velationem nihil tradere quod eß Supra Rationcm. Et p. 233.

pro principio asjumit: Veritatis Criterium esfe, quod ^res undtque perjpicua fit ita, ut a non nemwe intelligatur*

lg Rationis UJ'us Ahufus

percipi posfint. Hoc minime requiri paret, vel ex Keve·

Jacionis fcopo & fine, qui eo tendit, ut nos perducat ad

Culrum Deo grarum, ejusque communionem falutarem, ob-

tinendam poit hanc viram immediatam Sc fempiternam.

Ηinc ergo iufficit, ii illas nobis aperiat pandatqne veri-

tates, quas, Sc earenus, in _quanium huic iini inferviant,

quceque cirra illam, ^aut plane ignota, aut valde obfcura

fuisfent. Jam vero, nonne ad finem illum obtinendum ,

faris nobis iilae verirates dete£lae funt, ur Myfterium Tri¬

nitatis Sc Incarnationis Filii, etiemfi ^{eorum modus nos} larer. Nonne hiec, aliaque, ut Creario mundi ex mhilo, Starus animse poft hanc ^vitam, reliqua, aut prorfus in- cognira, aut miferum in modum nobis obfcura fuisfent, exemplo Gentilium _b), quorum hteiitariones circa ^ea faris

norae? Non ergo requirirur ad hunc finem obtinendum ,

adarquara Sc compreheniiva ^eorum noritia; imo, nec eam

posfe obtineri, per infinitam fubjeitum inter Sc objecta difproporrionem, ex jam dictis colligere piorium eil, curn fini

b3 Hoc, poß- Celeb. Sam. Klarκε, in Difcourfe cancer-

ning the Truth and ccrtainity of the Chrifiian Revelatlon,

Lond. 1716, Optime commonßravit Celeber. Angl. Profeßor &

Doßor Archibald Champbell in Scripto: The Necesßty ofRevelation: Or an Enquiry inio the Extent ofhuman Po¬

lners with refpecl to ÄTatters of Religion, efpecielly thofe t wo

fundamental Articles The Being of God, and the immortality ofthe Soul, print. Londres 1739. Cui addatur Reverend. D:ni Doil. Is. Watts The Strength and Weaknefs of human Rea- fon: or a important Queßion about the Sußiciency of Reafon.

to condu.il Mankind to Religion and future Happinefs, argued

betroen an Inquiring Deiß, and a Chrißian Divine, Qfc. ^a

Lond. 1737. 8-0. Nec non Prof. Johannes Edvard, of the Incertainty, deficioncy and corruption of human knowledge,

Cambr. 1739.

circa Myßeria Religionis CHirißian<f..

iinitum infinici nunqutm capax fit. Hinc igitur quaedam

clarius revelari ^non potuerunt, quin vel iic tarnen nobis incompreheniibilia manftsfent ^-r alia vero, quorum ple-

nior cognitio defideratur, Deo, fonticss ob causfas, non

placuit ulterius manifeftasfe, Ted forfan Statui Beato con- dcre ac refervare.

§· ix.

An ullus Rationis ufus in Myßceriis Revelationis.

Nemo igirur non videt Myfteria, falva Revelatio.

nis _natura, dari posfe. Jam quinam Rationis in iisdem

fit uius difpiciamus. At in antecesfum tollamus obje£bio·

nem, quae ab adverfariis obmoveri folet. Dicunt feili-

cet: 'cum Ratio Myfteria capere nequeat nec ferutari,

"fed eadem iimpliciter, ut Amt agnoicere & credere ^te-

"neatur, pra?ferrim ea , quae ex Dei Teftimonio unice in-

"notefeunt; qui nos ergo circa illa Ratione uti, confe-

"quentias ne£tcre, variasque argumenrationes inftituere

"posfumus ad ea eruenda vel Ibabdie« da". Haec verodif-

ficultas fponte evanefeit, ii obfervetur, Myiterium non esfe id, cujus nulla darur cognitio, fed quod Rarioni imperviurn eft. Hinc paret, Myfteria, qua1 diximus, non ita esfe ahfcondira, quin pro aliqua fui parte, faltem quoad ipforum Esfe nofeantur. Quamvis igitur alio re~

fpeCtu Rariom lint impervi», no.ft.ramque requiranr fidem,

indene reche Rationis ufus in eorutn ferunnio plane tol- lendus? Quid quod Sacra Scriptum Ane eo, nec pereipi,

nec ejus fenfus dijudicari poiiit. Quarenus ergo innore- feunt, eatenus eriarn Rationis funr objeeba, atque ejus ope multa de iis determinare posiumus, ceterum nobis non direkte cogooira; in quantuai vero latent & fupra captum noftrum pofita funt, in rantum non rimanda, fed ut My¬

fteria Ade funt amplecbenda; ^nam Α mhiloiminus perti-

naciter rem penetrsie, atque ad modutn in*perfe£bi & im-

C ₃ beeil-

20 Raitonis Ufns Bf Ahufus

becillis noftri intellecTtus dimctire _{conemur, vix} aliter

evenire poreft, quin in errores prolabamur & per fpeciem

contrsdidVionss reperire nöbis videanuir, asfumendo &

conje£tando ejusmodi nexum, qui rcapie falfus Γκ; ld quod dudum experti funt Vim ceteroquin do£li ^, qui <Sc

vericatis & nominis & fortun.T ja&urnm fecerunt, juft®

longius in hunc campum progrediendo c).

§ >-·

c) Mißs Ulisj quifuperioreSeculo infelicem ^operam huc collocarunt, e Recentiorum Scriptis unum alserumve ncmi-

nasfe fujpciat, inter qua eminet: Verfuch infreund]chafdi¬

elten Briefen einer genauer Beßimmung des GeheimnisJe^s Got¬

tes und des Vaters undChrifli, von M. J. Aug. Urlspek-

ger, Prediger inAugsburg ^{ι - - 4} Stuck. Frankf 1769-1774.

übt auttor, pollicetur Neue Entwickelungen der Alrei!

Dreyeinigkeitslehre ^, in apertum Thritheißnum incidit.

Ejusmodi quoque oberrationes videre licet in: Befcheidene Prüfung der gemeinen Lehre von der Dreyeinigkeit⁵ den drey

gottliehen Ρerföneninsbefondere der perfon Chrißi und des¬

sen Gottheit, Frankf. 1766. ubi ßngitur Chrißum effe ?iec Deum nec Hominem} fed Medium aliquod inier _utrumque; Α

qua Sententia nec rnultum abludit Profesfor Starck in

FreymuthigeBetrachtungen über das Chrißenthunty Berl. 1780.

Optime igitur Summus ille MelanchtöN^: myßeria Divi-

nitatis reätius adoraverimus _{quam ν}eßtigaverimus. Immo ßne

magno periculo tentari non posfunt, id quod non raro fanfti

viri funt _experti. Et carne Filium Deus Optimus Maxi¬

mus inducitfut nos a contemplatione Majeßatis Jua, ad car-

nis, adeoque imbecillitatis noßra contemplationem invitaret.

- - - Proinde non efl cur multum opera ponamus in his lo-

cis Ulis Supremis de Deo, de Unitatey de Trinitate Dei, de Myßerio creationis, de modo Incarrationis. Quafo te, quid adfecuti funt jam ^tot faculis Scholaßici Theologißa, cum in his locis vtrfarentur} ÖV. Lofi Qommun. p. 2 fq.

circa Myßeria Reügionis ChrtßianJS.

§. x.

Raitonis ufus circa Myßeria Revelationis Varrus

Multiplex.

Agnofcimus Sc omnino fatemur, id quod fuprt §. V,

eciam monuimus, Teitimonium Divinum nnicum & folum

esfe principium borum Dogmatum, quae ex Sacra Serif-

ptura unice hauriuntur. Hoc tarnen non ira intelligent dum, ac ii re£tae Rationis aliorumque cognitionis noilrac principiorum ufum omnem circa htec Myileria tollere«-

mus, cum potius experientia edo£li, eundem eximium ^es¬

fe, prudehtiorum omnium fuffragio, asfeverare non du»

bicemus, fed puta Inßrumentakm tanturn. Concesfum quippe eil, Rationem famulari Revelationi, confercndo

Sacrac Scripturse di£la, atque eruendo, ex diligenti et prudenci eorum collatione, aliisque adminiculis CAUTE ad- hibitis, gcnuino Ejus fenfu, adeo quidem, ut borum ope diStiones pleraeque proprio vel impropriis certisfime di->

gnofci q-ueant, Sc quae iunt reliqua; in quibus Omnibus·

quomodo fit verbandum, cum ad Eler nie neuticam perti-

near Sc in ea exponatur d), iilud praerermittendum cen-

fuimus, idque eo lubentius, quo certius conftar egregiam hujus rei traSlationem a Max. Rev. Sc Celeberr. D:no

Dodlore Sc Profesfore Petro Nicolao Christiernin

non ita pridern exhibiram e) otium nobis hic fecisfe. Sed

neque iftis abfolvitur Rationis ufus omnis in iis, quce ex Revelatione hauriunrur; Longe ampliorem profeSlo Sc

Sc rnultifarium adhuc obfervare licet, enmque maxime confpicuum, Speeiatim in Myßeriis facile admittendis, in

iisdcm rite dignofccndis, ^a contradiftionum j'ujpicione vindi- candis, in variis äijßcultaLibus circa illa prcponi J'olitis eno- dan-

J) Cfr. Rambach. Hermeneut. S. Lib. 11. Cap. 1.

e~) De Ufu Ra'hnis in ^interpretanda Scriptura SacraT Refpond. Carolo Astrom, Upfalies 1782-

2 2 Rati anis Ufus &f Äbufus.

dandis a c Jolvendis, in falfts conceptihut ab Ulis ^removen- dis, in perverfis detorftonibus corrigendis, deniqUe in

vartis circa cadcm erroribus a-gucndis errorumquefontibus

detegendis'. Singuia fuo ioco monftrabitnus.

§. Xi.

ho Myßeriä Revelationisfacile admittii Ratio.

Si ad res in Regno Natura? obvias, undiquaque tios

cingentes, primoque omniurn Sc cognicas Sc intelleciu

faciles rite atrendenc mens humana, facile deprehendet

in iisdem plurima ^, quac captum noftrum excedum. Sei- licet, Esienriam corporis ferutari difeupiens comperitur

non paucas potentias Sc habirudiees ipii esfe infitas, ad

quarum Cognitionen! adfcenfum qui parat, noa minus

quam Icarus infelix conatu fuo excidet. Occurrunt _pro-

fecto multa, _quae quoad causfam , originem ^, propagatio-

nem f) numerum partium, modum nexumque intimum,

a nullo ingenio, portentofo licet acumine inftruflo, ex-

plicari posfunt, Interim tarnen a prudenti nemine haec

non agnofeuntur, etiamfi indeprenla fint, imrno prima

fronte quodammodo videantur abfurda: Causfas: ^cur im- pervia fint, inveftigaturus, absque negotio detexerit illas,

aptorum nempe mediorum defeäum 8f cognitionis noßree im-

hecillitatem. Verum idem defe&us, limile obftaculum, quod nos in Naturalibus impedit quominus ea penetre- mus, Sc his in rebus, cognitionem Dei concernentibus,' obfervatur. Velur enim Esfentia corporis Sc proprieta-

tum quarundam inde profluentium natura, nos ideo la<

tent, quod prima ejus Starnina Sc Atomos phyiicas nec

luftrare, nec adeuratam eorum notitiam acquirere valea-

snus; ira 3e hic adfunt indubitatae ccrtitudinis prineipia,

ex

/3 Vid. Contemplation de la Nature ^par C. Bonnet

Tom. I Preffa, ρ, 27> 2g. φ* Traif.ρ, Ed. Amft. 1769.

$trcd Myßäria Religionis Chrißiaria. ^η

ex quibtis quidem eortim esfe dernonflratur, verum ipfa objeda quaii permeando intime perfpicere, perfecte Tibi

coram filiere, & ad amusiirn explorare, nemini ^niorra-

lium datum eil. (§. III), Etenim eadern hie & recondita

iunt, ita ut direße fefe ^non offeranr, & ita unica in fuo geneVe, ut aliud quoddam iirnile non exiftat, cujus ope clariorem eorum ideam adquiramus, Nemo igitur non

perfendiccr, quantum h«c, in indaganda Natura Dei, ejus-

que perfectionibus , nobis obesfe debeant obilacula, quiE liic non sequali, fed niulto majori ^erunt impedimento,

quam in Naturalibus δί creatis, quum, licet utfobique

obtineant, hie tarnen ipfa longe lateque deprehenduntur graviora. Conftat quippe inrer omnes, Scientiam, quo abitrufior fit, ^eo esfe difficiliorem: _{quse ergo} cognitio

verfatur circa obje£ta, qute nos circumdant, ideoque fa-

cilius examinari posfunt, δί infuper ad captur» Noilrutn sliquam habent proportionem, ea cerre faeilior erit &

ievioribus obilaculis obnoxia, quam talis, cujus obje£la

nos magis fugiuntj, inraccesfa funt, & praeterea, maxim^am

ad captum noftrum habent difproportionem. At quacfol

quam multanc funt illa obje&a ^, (quod ut cogniturn hie jam fupponimus, mox fufius exponendum) in quibus tot

incomprehenfibiiia occurrere videt Ratio! Plantse, Meral- la, Magnes, aliaque corpora permulta g): talia proinde

qua: experimur, ralia qua: tradtamus, quee in fenfus in-

currunt, talia porro, quae, cum finira fint, omnia & rota

quanta a quolibet pereipi posfe quispiam judicaret. Sed quid haec omnia, ii cum Ulis conferamus ea, quorum vel plane nullam, vel non nifi exiguam, immo obfeu-

ram notiriam rationis _ope adquirere licet. Quanto ergo

magis hacc nobis incomprehenfibiiia erunt, quam plane

D in-

g) Cfr. Marchionxs Caraccioli L'umvtrs Enig·«

matique: pasfim.

24 Rationis Ufas & Abufus

inaccesfa Supremi Enris Natura, quam obfcure 3c a par¬

te tantum innotefcunt Ejus Opera & Attribute. Esfenria

Summi Numinis nos later, nec Deum ^coram intueri li¬

cet: An igitur id alienum, ii nullam nobis formare va·

leamus Ideam modi, quo in unica Esfentia Divina rres iint Perfonae h)> qua;, licet difringvantur diilin£lo fubii-

ilendi modo, ^{non tarnen} diftinctam habent Esfenriam,

fed unam eandemque numericam. Quid mirum fi igno-

remus quomodo hoc ex Esfentia Divina necesfario fiuar,

five in ea fit fundatum. Multa fans quoad Esfenriam

corporum igoorat Ratio, nec ulla fpe ad fiuam ignoran-

tiam elucetandam invitatur. Quid ni idem veniret in iis, _qure a feniibus funr remoriora? Er Γι vel tanta esfet

noftra cognitio, tam perfectus ejus modus, ut omnia

creata, quia finita adaequate comprehenderemus, eaqne omnia & tota in intélleöiirn rroftrum caderent; mini*

me tarnen osnnium fufEceret ad illa obje<£Ea iniiniries ^ca-

ptum noflrurn finirurn excedentia, rite capienda. Ac

vero exllitit adhuc nuilus, nec exilirerit _uriquam, qui

vero Rationis calculo computare poterit modos, nuorum capax fit Natura Materialis; nec ulli aptirudinurn ejus nu-

tnerum inire tentanti labor fnus non irritus erit; cur nos

igitur commovebir, quod mentis nolirse capacitati & in¬

ge-

h) Nomen Person^{je ,} quod Recentiorum Theologorum nonnulli, ut tneptum 8Γabfonum rejeclum volunt, nos tarnen,

cum melius non fuppetat, retentunt maluimus, certijjime per-

fvaß Dogma Ecclefia noßrce de Trini täte, non ex Platonifmo

mutuatum esfe, ut vult Joh. Souverain in Libro diäo: Le

Platonifme dévoilé, ubi in eo tctus cfl^ ut Trinitatem Piatoni·'

camChrißianis affingat^ quique quam plurimos naftus eßSetta- tores, quos inter nominasfe fußciat Reverend. Grunerum,

qui, in inßituti.onibus Theologice Dcgrnaticce, Halce X777 edi-

tis eandem fententiam exornare fiuduit.

circa Myßeria Rcligiouis Chrißiana. 2$

genio fe fubducat modus, quo Secunda Perfona Deitatis

ab aeterno generetur a Prima, & Tertia ab utraque pro·

cedar. Qiiis partium in hac Machina Varietatem, ea- rumque compofitionem, humorum guttuks, reliqua, ani-

mo comple£li poterit? Curni igitur mens nöftra obftu- pefeerer, atque in anguftis cancellis fe inclufam ientiret,

dum intelligere tentac quomodo in Periona Mediatoris

Natura Divina cum humana hypoflatice fit ^unita.

Nihil igitur infuliius quam haec, propter impervios

eorum fecesiiis, modosque nobis impereeptos, immo im- perfcrurabiles, omni& pernegare. An hinc, quod hsec

non concipiamus, ^nec omnia exa£te conciliare auf o- nnnes diificultates tollere våteamus, an hinc contra eö-

riim veritatem Sc certitudinem pnrfidium ullum cerrum

peti poterit? An ideo hacc ut falla, ^ut abfurda funt rejici-

enda? An refpuenda _proprerea Dei iEternitas ^, fucces-

fionis expers, an refpuenda abfoluta Dei Immutabiiitas, Simplicitas & ϊnfinitas? An atrenuanda Ejus lndepen-

dentia & Sau&itas, an ideo auda£ter deneganda S. S.

Trinitas ? Contrarium utique ex obfeVvatis colligit Ra¬

tio, inhrmiratis <Sc imperiedlionis fuae confcia*

Plurima ad Mundum Marerialem pertinenria iibi im- pervia esfe inielligit. Hinc inferrr cum hoc obrinear circa

res naturales captui humano magis accommodatas, Myfte- riaque in iisdern deprehendantur, qtise cirra infania? ^notam negari non posfunt, quidη\ in Negotio Religionis, in re¬

bus Dei cognitionem concernentibus, arque a cognitione

noftra magis remoris, idem exfpe&arerur ? Effe&us tanto

major fit, quo validiores adfunt causfae. Hinc perfpi-

cit aliter ficri non posfe, quin in Oracuhs Divinitus no¬

bis concesfis, offendantur Myfteria ^, eaque captum no-

U _ζ ftmm

26 KationisUfas tåAbu)its circaMyßerw Reh'g. Chrißiana.

ftrum eo magis excedentiä, quo objelta fu-nr fuHimiora^

quseque proinde, ii ea rimari renremuSj fepoüto infciriae

noiiras refpectu, iη exρ1ΐc abilia necesfe ^{rnaneant, mane¬}

bunt. Quamobrem, uti Myiieriorum fidei nihil dcroge«

tur eo, quod ingenii noftri modulo capi hon posünt,

ita ingenue esdem agnofck Sana Ratio, modo Te- ßimonio Divino Ims lint itipata.

§. X1L