De Arosia urbe Westmanniæ primaria, exercitium academicum; cujus partem priorem, consentiente ampliss Facultate Phil. in Regia Academia Upsaliensi, sub præsidio d.ni Laurentii Arrhenii, ... Candido bonorum examini modeste submittit ... Laurentius Wicander

yt .

D. D. I;

de' * -

AROSIA,

Urbe Weftmanniae Primaria

EXERC1T1UM ACADEMlCUMi

Cujus

PARTEM

PRIOREM,

-

Qonfentknte AmplijJ. Facultate Phil,

< inRegia Academia Upfalienß,

{ "sub prjesidio

.

Dm LAURENT»

I ARRHENII,

Hiftor.Prof. Reg. & Ord.

:j§ ^Candida bonorum examini modeßefubmittit

il S:m R:je M:tis

Alumnus

T LAURENTIUS WIGANDER.

t* Arofia Weßmannus,

, In Audit, Guft.Major, ad d. 22, Decemb.

Anni MDCCXX.

Horis ante meridiem folitis.

HOLMLE, literis WERNERIANIS.

v

Max.Reverendo&

Amplisßmo

DOMINO

Mag PETRO

TILL^O

Inclura Diœcefeos Arofienfis AR- CHI^-PRiEPOSITO longe dignifïïmo, Templi CatHedralis ANTISTITI gravif-

fimo? Confiftorii ADSESSORI Pri- mario, MÉCÉNAT! ^œtatem

colendo.

Fixa

^femper nitidijfima AROSIA

Piliapiget nullâ. auodfietarte mea.

Hocpotuittenerisonusejfeagitabile neruis:

Athumeris validisquœgraviorafmo.

Pie IIitur(A minimo prcfusj'ua colla;uvencus,

Sœpiusbutenojtrœ fuccubuere manus*

Sume5 DecusMagnumt mittjuveniliavultu,

Et miferam fortemTußne fine leva.

Obruat, 0\ fero triftis Tua lumina tellus, Null^aTuosunquamnubilet umbra dies♦

Max,Rever. ôcAmpliflf: NominisTui

Cultor Devotijftmus

Laur.Wicander.

VIRO

•

Dom. I A C O B O JERNSTEDT

Civitatis AroCCONStJLî JEquifli-

mo EVERGETVE Optimo.

Nitimur

inf das,

quas objicit

invida fepes

At cumulât curas\ Nosfpe laftamur inaniy Velaque quo dabimus vix via certa patet, Flebihs cft grejjus; quin fit quoque flebile

carmcn_y Dcnec erit noflra molltor aura via*

Tuque-, ideo munus■> placidis 9 Adquiffme Çonful

Nutibusaccipias, quod Tibi trado cliens.

Utf.tveas nofirisfemper, rogo,rebus egenis*

Sit Tuavita^precor, profpera,longarvigens.

Amplifl".&ConfuItifENominisTui

Cuitor Obfervantißimus

Laur, Wicand<f'

Speâatœ Fidet VI RIS

Curia Arof. SENATOR!BUS

Prudentia & dignitate 'claris

Dn.ABR. VONWERDT

Dn.

JOH. BEURLING

Dn. NICOL.

LODIGIO

Dn. em. Rühle

Dn.

JOH. F UN CK

D.

ENGELB.

Dn. PET. VONWERDT

Dn.

JAC. BÖRCIC

Dn. ISR. MALMLING

Dn.MAG. Schienström

Mercatori Perinduftrio.

Vobis»

Etiam.

Fautores. Benignif-

um. In. Grati. Animi.Tefferam.Et Perennantis. Benevolentia®.. Spern.

Cum, Omnigena?. Felicitatis. Ad-

orecatione, Dicat.EtOffert

Autor Refpondens,

MonficurWICANDER.

JEfuis

tout a Fait perfuadê,

^que tout

que f'ai conceuè de votre fcience >

quandj'en avois l'honneur de profi¬

terde votrefidele etagreable conver-

fation^t Carcomme cette matière Hi-

flbrique ^, la quelle vous avés choifie

n'a pas puetrepolie perfectionnes fans beaucoup de travail & d'indu- ftrie ^, fin accompliffement témoigné ajfés votre folide favoir qui n'a rien laijfi, de tout ce qui fatisfait le de- fir du LeCteur. Outre cela comme le doux fouvenirdulieu de nai(fiance caufie à chacun ^un agreable contente¬

ment , une jufte fe-connoijfiancefait

qu'on S'ejfiorce ^en toutes fortesdema-

nieres d'en relever l'éclat. C'est

ce que vous avés parfaitement ^exe~

CHté

cute avotre propre Louange, Ceti

pourquoije croi aujji, ^{que mon}prô¬

naflique ne me tromperapoint. A- môinsque îouts les fignes ^, qui por¬

tent préjugé ne changent de na¬

ture. Lorsque jofe vous affitrer ^, que les Mujès ne fauroient vous refufer

t honneur deleur lauriery(gr_{que votre} patrie recompenfera genereufement

votremérité. Cependant je vousfé¬

licité de votre heureux _succès, &

je fouhaite ^avec pajjion le plaifir de

vous voir prosperer en toutes vos louables' entreprifes, puisque perfon-

ne ne peut être avecplus defincerité,

que moy.

Mellingeholm 14Nov, 17z©.

STEN CHARLES BIELKE.

IN AROSIAM,

Poß fata refurgentern 5 quam JExercitio Aeademico

Pulere delineavit 1

Singularis fpei Juvenis

Dn. Laurentius

Joh, Wicander.

TL),Eu! dies multummiferanda, dira^y

Heul ^nenfeltet referata fato >

ßfua laresprifeos violenta perdit

Fax Arofinos, TriftisadfpeElus! Priami futures

Regiamconfiderenuncinignés^ Alteram ? vel _qu£ merito vocata

dEmulaRoma*

Surgit atfelix iterum fecundum ^, Surgit^ ut Phoenix ^, iterumfavilla

Urbs fuis '^urœ pariter colonis,

Atque Camenis*

Cunfta dumplane renovandafudant,

Cuntta fabrili refonant ißuj

Nofira jo Mufœ bene dumdécora Pingiturarte»

Perçe^, Wie ander,beney fie ut or/us: Utfolum floret genitale Chartis^t

Sic vigegratuspariterSalanis5

Atque Arofinis l

Gratulabundus lufit Daniel Schedvin»

Emditisßmo

DOMINO

LAURENTIQ WICANDRO Egregias de Arofia difTertationis

All CTO RI.

Amico Angularis

ARoßam rofeo defingt

s flore, ro-

Quem tibi de proprio Pallas amica

dedit.

Arofle madeantß rorerofaria,tellus Rcfcidapuniceasß dabit illa rofas:

Si monachi lapides demonftranttem- fora roß

Raß,folerti fignificata manu.

Arofia rofeo dignus celebraberis ore Aonidesq;ferent intua colla

rofas.

JAG, SVEDELIUS.

eA»aAs«AaeÂi»«A»aA»etatAacAocAj»^eAseA»eA9»A»aveADeAasA3iAj

&&#&&$&£$&&&&&&&•

«y.sya .iîyapyacyayaya cya cya cyacya -cyscy» (.cyacya «y»

fjfytf ttt-fttttti?

7, iV. £ £ T. .;

Caput Primum-

{.I. Agitde nominibus Arofias 5c SBdffcrfUj*.

§. 2, Situm urbis defcribit*

§. 3- Antiqiiitatem ejus indagat.

§>4. Indicat infignia Aroiise.

j. S• Privilégia exponit.

§, 6. Commémorât cedes publicas,

i. arcem. 2. templum, ^•

§,7. Templa minora cœnobium.

§. 8. 4.Gymnafium, ScholaSjf.No- focomium, Xenodochium.

§t 9. 6.Reliqua aedifîcia publica 5c officinas.

§. I.

N confideranda Arofia^me*

tropoli iîla Weftrriannise > priiiiö

omnium nomen hujus ùrbis ê ve-

ra origine deducendiim venit. V.e-

rum hac in re haudekigutts femi-

A *' • hi

2'

hi fiftit labor» cum 'varii in'diverfas a»

bcant opiniones. Quidam Arhufiam di-

ci contendunt, & inde 2Bdfhvårf)U£ idio-

mate Svecano fcribi oportere ; & (igni-

ficare vel occidentale, remorum condi- torium, ubi _apparatus navium perhye-

memfervatus fuit;veletiam occidentale granarium publicum. Illam nobiliflî-

musWexionius Gyllenftolpe [d] 8ccla¬

rifia SchefFerus [ß] ; hane celeb. Locce-

nius adfert. [r] Aliivero -> imprimiscl.

Bircherodius [~d~] anxie Arofiam â rofa

dériva^re nititur , hac potiflimum addu-

elus ratione : obvenit ei MifTale quod- dam,i4zi. contextum^ cujus titulo hoc

fubnexum ^erat diftichon:

Res fluit ex voto _, Te Pradule fors It*

Noto

Nos beat: exosâcedito,Nafno,Ä^[^l

Hine a)In deferiptionç,\Svec, \lib. VU* C»I*

b) In Vpfalidp. i.

e) In Antiquität, Sveogoth.p*I$2.

d) Indijfertat. eut titulusArHos Alexandrie

§. XI, impreffi HafnU l^8f.

i)Euerat bic Nafno 1421. Epifc, Arof.poft'

modum v* 142^ Otbonienfem fufeepit,Epi' Eeopatum, v, Arrild HvitfelditxChrên*&

pifc.Dan*/.42.

3

a. Hille concludit, quemadmodum ana- di- grammaticè per Rofam innuitur Aros,

io« ^. & per Ita Noto Öttonia, ita Arofiam

ni- debere priginem rofae, Verum , ratio-

di- _nes, quas adfert , fi&ac partim, ^par-

fe-1 tim etiam ftculnese funt- Eito fane,quod

aie adm. Rev, Mag. Gab. Holftenius, Aro- 1ÏÏ- fienf. olim PraepoC Aroliamin Epigram-

la- mate quodam Kofam appeiiitet : id

ce- certe, aut metaphorice fecit, aut etiam

cl. more Poëtarum , qui bus ^, tefte Hora-

oEa tio (/) p

iu- Quidlibetatidendî (emperfuît <equapoteftas,

id- Simili fere ratione , aut parumaliéna,

toc typographi Arofienfes, pnmis codicum

i' paginis rolam imprefïere. Certe ,adeo

Ü* arriiit Arofiac ab rofa dériva tio , ut, quo minus deftrueretur illa ^, nefeiam l/1 quid abfurdinon commenti fint. linde

v.ana etiam paulatim pullulavit opinio,

rofam quandam ^, in fiimmitate arcis o- lim enatam _, nomen urbi indidifTe.

Quantum autem hacc â vero abhorreat,

rt* inde potifTimum liquet, quod memoria

urbis , ultra arcis _tempora? longe fefe

' Cquantum mihi conftare potuit) exten-

A t datf

&

•

-1 : f) Art, Poet. v* p.

dat. Quod adeamattinet denominatiö-

nem ,[«§"] quam ®efterålj6 â mont'iurfi

colliumve tradtu longiore ^, nobis difto, & ê fitu ad occidentem , refpe-i

étu Upfalias ^, quae Eitra vel Oftraaros quondam ^nuncupata fuit» fortita tuifie diciturj illam, ut nulli ^veterum notam>

& nimis recentem _, mißam facimus»

Jam tandem ad eorum pergimus fen-

tentiam, qui, firmiori innifi fulcro, A-

rofiam ab antiquis 51Vamni, &Qé oftio

derivatum eunt, addito, ad differen-

tiam Eftraaros, "Sßeftra/ liquidem ftraaroêad oftium fluvii Svartas, occi¬

dentem verfus> ut (£fîraûrû£ ad Fyrin- gse, ad orienterai, fitaeft(^)» Huic

derivationi fagaciores, fanioresque pa-

Jâsophili applaudunt. In prifcis regum

diplomatibus ^, & aliorum autannalibus,

autliteris,autaliis denique monumentis

Arofia promiscue Arofia,Arofe,Aros, A-

rtrs,Weftraaros, Wefterars,^CßefteräfH'tf/

<28c|teiwg/2Be|tevaeg/2Be(icroénominatur,

cum

ff*) Md. Schefferi Upfalia cit. lo»*

b)Md*nob.PeringfkioldiirftonumentaUlier»

dkerenfiä. p. f.

confer.$cber€Jae6fog0 SSeflrifftiit#ôfwtt

5

rcum proximç prasterlapfo Seculo primum appellari confveverit-

§. II.

Exftru&a eft hase urbs , forma fere

ovali, in Weftmannia , & quidem in

territorio îRorbo/ ad fluvium Svarta, u- bi in »Meierum le exonérât lacum, Si¬

tus ejus amœoiflimus eeque ac commo- diflimus _; undique enim ^, excepto qua meridiem _, collium montiumque jugis

cinQta eft? intermixto ⁹ _quo magis de- le&et, vallium ordine. Hinc filvse lu-

cique, qui haud procul ab urbe eonfpi- fCiuntur, 6c denlilÊmis eonfiti funt _quer-

cubus_, pinis, betulis^populisque, haud

-parum urbi conciliant amocnitatis. Fç- racilfimis _praeterea gaudet agris 6c pra- tis5 ac intra ipfam urbem hortis, Sta-

tio etiam navium peridonea eft* fedde

qua in pofterum» Aëre denique fruitier

falubri ac libero_; hinc peftiferse merç>-

phites^? 6c putres exhalationes raro,pe- ftis vero , aut lenis aut nulla incol^s infeftarunt. AmnisSvarta»©wat'tcm,q^i alius eft ab illo ejusdem in Ingerman-

nia nominisî apud quem fubR- Byr- geroadhuc rainorenni ingentemMufcho-

A î vit*

vitœpafii funt cladem [*]♦ quique obhoe

iftum adeo extimefcere fèruntur, utar- ,

dentibus Deum fatigent precibus ^, nefi-

bimet ulterius fit fatalis ; ê Norbergen- fiumpalude, 0tt>artftûM vocitata, orb

tur; inde adGerlingen/ ejusdem parce-

clx ftagnum pergit, &pofttnodum lacu

Ferneboënfî _, £cmgftön / & paulo infra palude, ©orgmpvoi'tta diäa, excipitur>

ubimajori moie ^* ob rivulum influen-

tem<. undas agit : mox alium t/etitla-

cum <, nomine .ÇlDt'nfiôn; hinein gkcftll

labens ,?dccürrit ad jpéijtôtî/ Fleckebo-

enfis paroecia? ftagna. Ofîîcinis deinde»

ferrarix m paroecia ^parafer / 0ttNUî(b' appellatsc ^, ôc Skultunenfi, ubi orichal-

cum conficitùr aquis fuis infervit,

Re&a inde Arofîam tendens mediamin- terfluit» Leni interdum , interdum et- iâm vehementiori ducitur tra&u, undc F quibusdam locis limpfdusac purus aliis fii

vero, unde nomen etiam traxit, altus |)i

ac ater confpicitur. Varia pifcium ge- g

nera alit. Ärobar enim, vemo po t

tifîîmum tempore ^, prêter fendacios, fl

pra- / i) Vid.Joby Hadorph. OtitîîCbvÔtl-p*foi $i)

7 oe prasmos, lucios & angvillas ^» qui laCu-

ir< , ftres func ^, lampretas etiam, cyprinos,

fi- cyprianos, auratas»gobios &c» invenies»

:rr ^o, §•

m-

rb Soliciam Arofîœ antiquitatis notitiam*

ce- quamvis follicite enifusfini, acquirere

eu tarnen nulla _unquam rationepôtui- Vix

fia dicam, inmria ne temporum , an invi-

jr, dia hominum ^, tantarum monuments

;n- terum denegaverint, Antevertere tarnen

la- ^criprorumnoftratium tempora,confiât,

fett Secundum AmpHfT. Prof. Rudbeckii ef-

30- fatum,fecundum anato Chriflo attingit

je» feculum; is _namque ira erudite difie-

ma,» tit:(Xo 2)e Tacitus fallar Arios ^» ibfanb

izl f^gumennefi, a'ro Aroshundari » Od)

åt, vStaben Aros» ben tiu (jeter Weflraaros,

in- Cd) ber £Utt$âl)ra/ Od) Arihundari.

et- -O'frt raflar Jornandes I: de Reb.Getic.c,

ide 3-f m. Arosbiranni, motte tt>arà

Iiis fcrbciftoûf af Aroshasrade» unber bettf91

-us !)?<$ grad mtb. lin. ^4î tapa/

ocj>

5e' faw Tacitus fd^ev/ mtb Lougen,

)0- Hinc liquet, Arofiam circa annumChri-

os, fti ico ÄoruifTe, fi per Arios Tacitus

ra- Arofienfes intellexit, illum enimeocla-

fy A 4 rum

k) Atlant, Tom I.p,£27.

8

rum fuilîe tempore ^> orrnibus în con*

feflo eft. Sed hane fententiam nemini obtrudo ,liberum potius fingulis conce- dens arbitrium» Quod vero Arofia ciK

ca prima Chriftianse religionis in patria

noftra femina infigniter viguerit, velim ^;

de probabitur » quod feculo XL Epifco- palis illuc fedes,per Davidem Anglum»

translata Fuit»

Quid ? quod Arofïenfes A-. C 1107«

campanam ingentis pooderis & magnitu-

dinis Ocrébroœ fibi fupdendamcuravere»

im ad oculum monitrat fupplex eorum ad Reginam Chriftinam libellus? cu¬

jus (quod etiam iji multis prseftitit )

cum 0 copiam mihi ^, ex duroypxÇw antedicH archipraepos. M» Holftenii» fe-

c.erit infignis Patrke antiqujtatum inda-

gator ^, adm Rev. <Sc cL D. M» And*

Rhyzeliusj Regiœ antehac aulse concio-

;iator,& Reg Satellitum Paftor,^nuncve¬

ro Lincopenfium defignatus Archiprse- pofitus ^, heic adducerç lubet: TOt) fn'Ö od) fallet af @ut> barml>erttgl)etene$ fa#

ber genom 3€fum Cbrijîtjm warJralfare od) fait^eteneé tfrroni $ongl» SÏÏlwt1 nuocf) éfcmherl änfTanDeg«

9

^ljer f>ô£(gratiarum. .aftio pro pri- vilegiis confirmais proemittitur ) aller*

nåbigftc Skrotning / nöbgaö h>i gifrod

^ongl. ÇQîafit flageltgen tilfdnna / fcurul#

beé ^{ben abla} @tora Älåcfah l)dr i SÎBejter*

fö for 3j- åf>r7 dr/ tl>et @ub batve/ remp*

nat / od) falebeé mift dc!> förlorat fin abla liub od) fläng/ od) nu mera illa låter od) ffrållar $mjlfenflocfa ar guten i £wbr6

för^y40 åf>r/ jafom dr fecube af innelagbe copia ,fotn dr ûffïrifmen af t()e ^verfar od) rim7fom»tan oppåfér6:be flocfa dre gutne, 9)u dre tot ftnnabe t tljéh#. §refalbigl)et$

namn / ndjifommanbe gommar / at låta omgjuta farama flocfa / &c, &c- a^um

£Be fteråé ben ₁₄ Febr. 1647. 5£ongb S)3}aj:té »nberbåntge / troplid)tige/onb rfå?

tareod) tienare / Capitulares, £dfemdfta*

re od) ^rafler 12SB jlcråé famtel.

In regio Cançellari£e,ut & Capituli

■Aroh archivo , diligenter perquifivi in

Jibello memoratam campance infcriptio-

nemj verum cumin illo plurimi interi-

erint fupplices Codices ^, in incendio

anno 1697 arcemRegiam demoliente: &

in hoc , per idem fatum quoque perie-

rint, nil quicquam certi accepu Cete-

rum

w

rum fufKcit _campanam fupra di&o an-

£io tulam noviffe hoc enim, 5*40 annos ab1647, lubtrahendo,manifeftoconftat.

Hinc augurarifaseft,illo tempore adeo opulentam populofamque fuifte hancur-

bem, ut.non ê radicibjs nuper enatam,

verum ad celfitudinem fuccrevifte dice-

leâ* Hue denique accedit infcriptiola- pidis illius^•>qui A. 1680. ê regio,qui Aro-

fiœ eft, horto, ad templum cathédrale transJatus, inter chorum antea5c mu-

rum auftralem , quamvis in plurima dt- fcerptus frufta, confervabatur ^, cujus

tarnenjam, poft ultimam pavimentire-

ftitutionem, nullum confpicitur vefti- gium. Hxc infcriptio, ut legit olim»

ac obfoletam fupplevit Mag. Matth,wi-

chsus, Sch. Triv* quondamConre&or»

ita fè habuit: Hic jacet, vel fitus eft

felicius ^{- -} an van gk cui qui. nactus vir-

tem virtutem infulas vgas vagäs flabilindi

ftabiliendipofi aliaspr per mlrm melarum

inde A - - - et. [anUregiens'Afhoßam ver- fus banc tricue' indomitm indomitam non zntecuam cbnfcrffet coniecraftet divo ^--an

an Johanni ? dömavit pro domuit obftur-

cio öbfttoufto^' bene èehe ni&ifnMt ni in II

~

duos

&

duos âlevo/s alveos divifo. a.dm forteanno Domini miliedmo. Huic ledioni album quoque addidit calculum ci* olimGym,

Arof Led. M OU Rabenius ^> qui, una

cum h. t» cL Log. & Phyf. Led' M.Fre.

Anagrio, infcriptionem etiara illam in

paucis illuftravit. His tandem addere placet, qus viia funt in foffa fundaj

mentis cedium Nobil*Adrefforis Dni Ad- lerbohm, ad forum vetus , deftinata ;

ubitres, alise infra alias ^» inventse funt plates , lapidibus ftratse ^> «Sc invicem

unam diftantes ulnarn* Lapidibus vero crafliflimi immixti fuerunt pa!i quercini,

quorum unus apud cl, HifL & Moral«

Led. M. Ol. Sundeen adhuc aflervatur.

Haud male inde divinare licet^? folum,

Arofienfe , limofum olim ^, ac ob Mele-

ri lacus proluvionem ^, antequam alveus

ifte Hoimenfis_, £T£ovisfh'öm didus? à S.O-

dao Haraldi, Norvegise rege, ut vipi

Olai 0fétfonunq/ Svec. regis,effugeret,

effoffus efl, (/ ) udum fuilfe ; unde op-

pidani, luti fimique arcendi gratia, fabu-

lo terram glareaque operire tenebantur.

Hsc omnia infignem Arofis antiquita-

tem-

l)pu.s,Q>(oftf ©agflMp.e,

i2

tem eviricimt_; Se quia dçfinitum origi-

.nis pundum kïveftigari nequit, inter vctufufliinas Sveciae civitates jurenume- rari meretur?fiquidem ignoratio originis

cftfolida _vetustatis probatio.

§. IV.

His ita prcemiflîs, paucis infignia A- rofise, Sigillaque memorabimus; Quo¬

rum primum fibi vindicat locum totius civitatis infigne^j quod eft litera inid-

alis A ut i Longobardis olim pingi

conlvevit _; itaut in apice transversa li-

neâ te&um , duas inmedio fiipernedu-

ftas ac intus coalefcentesgerat(w) Hoc

in ratum, paviumque Arofienfium aplu-

ftris pingi, ftateris, tonnisaliisque mo-

diisinuri, atque Sigillo Curiae infculpi

fölet. Illud excipit Confiftorii vel Ca- pituli Sigillum, in quo confpicitur mu- lierilla Apoc. iz. c defcripta, coronam,

non fideream, ut ibi, fed regiam capite geftans ^, fole cin&a, lunamque pedibus

ealcans,ac parvulum finiftro tenensbra- chio,cum hac infcriptione: SIGILLUM

CAPITULt AILOSIENS.v Quid vero per illam innuatur fœminam, per infti-

tu-

m)Vid\Rutger• Hermannidesinde[erigt, Pen- infulaniRegniSvec.p.m.j8JV

»3

tutam brevitatem , indica re non vacat;

cuivero hoc fcire voiupe fuerit, ^is,prae¬

ter alios _, adeat Dav. Chytrœi exeges.

in cit. Apoc. cap. Huic Gymnafîi ad-

jungimusSigillum, ex Arofienfibus ^ma?

ximum, altiffimum ac ornatilïîmum, quod infpicientibus Deiparam Mariam virginem ^, infigni infidentem Seil« ^, at-

quejefum finiflro f'ulcientem fjfemore,

exhibet, additis, ab utraque parte,Re- doris infignibus, duobus Iceptris, clave

& libro cumhac^^pot^« : SIGILLUM GYMNASII AROSIENSIS. Ultimum,

illudque ^, licetminimum, fpeciofum ta¬

rnen, eft Scholae triv. Sigillum, ubi na- vis, expanfis velis, in «ftuanti mari cse-

lataeft, cum his verbis: MERCATllS SAPIENTUE. Quo ^an aliud indigi-

tare voluerint, quam lubricam ^, hue

illucque vagantem , pueririam ^, prsece-

ptis Scholafticiscoërcendam acin _tutum

redigendam eflTe, conjicere non poflum.

Circum extant : SCHOLAS AROSIEN- SIS SIGILLUM,

$. V.

Quomajora h«c civitas _caperet in¬

crément»_, pio zelo' ^, egregiis illam Re-

-.V. ? ^- . . • ges

*4

ges' exormarunt priviledis. Ulis' vero

jam diu immorarinolo,quibus5ab omni¬

bus rétro Regibus ^, ut alise inuniver- fum civitates, in regiam recepta eft tu¬

telam &c; Sed contentus ero, peculia-

res quasdam, quibus prce multis conde-

corata eft, prserogativas recenfere. Ha¬

rumprima eft,quodgl. m. Rex. Guftavus

1. diplomate fuo (»)|his verbis omnibus

extraneis mercatoribus nundinis inter- dicat Synodalibus ^: perfore ftûffllC^tt)taf

toàr fpnneMtgf) gunft rod; nåbc / grffutt

tbem ttl ra or t fufid 3a oc famtpcfe / atf>

tame sprdjlmoty mard)nab t ®efterar$flff

fedoijöanbe ftépmdn icfebefôfaê fïal/Hrav ban ein fafî fdrfdft bliffoev/ fd>o(e tl)å tfje- frdmmanbe icfe mebl) ndgre Sgonber eller

^rdflemdn/ ut^an aöenefie forme ftcrdfS borgare fiépflaga ocfjanbtera; Et paulo infra, illis jura civitatis denegat, qui, montanas incolentes regiones, ci¬

vil ia detreeftant onera : fprtbenflulb/

fcaffue tvi nåbeljqen unt oc forfete fove %i$e#

flerårS tnbi?ggtare mebl? fåbane Privilegier,

oc friheter/ ^afb effCer tf>enne bacjljfïata tilflöbjeé utf>i få måtto / (nemligenût&

tf>c.

M) 4* £♦ _iSfrd. 7 Mart*Arofiadaté•

tye gtffue utfjtère på î>ifd)crr/ fom tf)c tf>ct

;1. fatta ) atf) fomma tncbf) tbcm utfi forger#

r. > fîap / utban tbc tljcv melc bpgga oc boo

j. i;ooö tfjem t flauen / tf)c må fttt/e fljer fer

a- 0#oc «ànganbe/ Itgge fom tf)C ant>vejlafc

e. fené tnbpggjare giora/ bruganbeé febantf)er

a. rebelig bcmbtermg ocfiôpmam> banbeteffter

,s 0merigbe$ lagb/ bet bdjïe t)f)c funne etc.

]S Hoc vero tempore , promifeue ad nun-

r. dinas admittuntur , cuihbet enim qui-

I buslibet iua venderelicitum eft. Pofte-

jf rius ita jam obfervatur edi&um^, ut ci»

a vitate donati alibi quidem habitent, tri- ij| ! buta ^{dummodo, incolis communia, ex-}

^ adlè penßtent. Arofieniibus etiam

^ ^» navibus olim exoticas petere regiones,

(t; merciumemendarum gratia, ab eodem

■(} clementiiT._Rege permiiïum fuifTe corn¬

et perimus. Ita enim, verbadiplomatis ha-r

It, bentur: (o) ^«fove baffue roi gun{îehgen

:i- unbt cceffterlåtct/ fom w\ oc nu bår mebfj

&/. unne oc cfiterlåte/ at tfyt tbefjfovinnan må*

5e# ge fri oc obebinbrabe/ lépa oeb feg (a mebf)

:r, tberaé fîepp oc fïutor ifrån ^tocfbolm ejf#

n# ter fåbanemabvor/ fom tbem tienlige drp/

îb ) titldnbeé toancfa / oef be icfe af fôrb;be

)( ^, - ■ ©tOCf#

OInPrivilegiis 4,jf48.44« Segt, 4rof datt

là

fefocPfjûfarê Q5ov^arc för eftfftdf>ftgt roar#

be bcft>mme funne etc. Alteram, _quae ur- bi , feptentrionem verfus^,adjacent, mo- îarum , Arofienles fine annuo quondam

tributo in poteftate habuifle , ex literis

Potentifi". olim Regis, Johannis IIb p)

patet; in quibus etiam dimidiâ, proa-»

gris, vectigalium parte levabantur. Ab ängariis , quovis titulo prasftandis,per gl. m. C'arolum IX. Regis Sigismundi

nomine, immunes fa&i funt (^) fiqui-

dem tes illud , quod Reges Fahlunenfi, âliisque Fodinis »rariis irrogabant, Aro-

fiâ Holmiam veherent. Et qüoniam o- mnia circum Arofiam _, prata pariterac agri, aut arci competierant, aut in ec- clefiafticorum cefiferant ditionem, unde cives parum aut nihil eorum poflide-

bänt, quibus jumenta ac pecoraalerent;

hinc idem Rex Carolus verbis ejusdem

R- Sigismundi, in ulum oppidanorum

tres pagi Iggebyenfis fundos, & quic- quid ad illos pertinebat, conceflit. Un¬

de ager quidam extra urbem , adbore-

am, 5c fundus in ipfa urbe,adhucvo-

can-

p) Exarce Upfal.15p⁴d.28Febr. dat.

f) in literis ^.Gripsholmdatis \4dpr1l.

17 cantur ebpgdvbet/(Sfebbgdtbert five tom«

tfn/ Ted corrupte; in antiquis enimfcri- ptisSögcbpgdrDct& Sggebptomten appel-

lantur, Prœdium prœterea regium, pro- peurbem, eurumverfus , absquedubio fitum, Dftvolabiigdtbendictum, cumx- dibusifundo,pratis, agris, 6c prato, in-

ter ©dbbfjolm 6c #dfHe fito , ^rdbljan

nominato , in eorum erogavit commo- dum, Qua: omnia arcis antea eranc A- rofienfis; _{pagus vero} 3'ggebt) ad clerum

in papismo pertinebat, quod indeaugu- rari poffum,quod duo prata, ^robftdtt*

gen videlieet 6c ^uncfdtîgeri/ ad eundem

attinentia pagum, in clericorurnutique fruttum, ab largitione illa excipiantur.

Pro his additamentis , exceptés, quae in Ofh'Ctlûbugàvbcn exftru&ce erant,œdibusi illis dono datis,nonaginta ferri cufipon- do majora (ive,ut vocant, navaliaquot-

annis perderent (r). Jam vero pecuniâ

ferrum redimunt, retento tamen ejus-

dem vedligalis nomine E-

jusdem gloriofifT. Regis munificentia,pii-

B li-tias

d. 14Febrt Arofix 1598.^. 4»

Majt Nicopit (f /600, d„18 Märt*ibid.dat.

teflantur.