Dissertatio gradualis, de invocatione deorum poëtica, quam consensu ampliss. senat. philos. in reg. academia Upsaliensi, sub præsidio ... Magni Beronii ... publico bonorum examini modeste submittit Ericus H. Kulberg, Uplandus. In audit. Gust. maj. d. 15.

:"wy '"Dy

S~.

DISSERTATIO _GRADUALIS, z)e_»

JNFOCATIO

NE

DEOR

UΜ

ΨΟΕΤ1ΕΑ,

Quam

Confenfu AmpJiJf.

Senat. Ρbilos-

in

_Reg.

Academia _llpfalienfi,

Sub

_PR&SIDIO,

VIR Ϊ _{Admod. Rev}er. _{atque Amplijf,}

-Mag.

_MAGNI

BERONII,

Poéf. Profess.

_Reg.

_{& Ord.} Publico bonorum examini

_modefie

Jubmittit

ERICUS H.

KULBERG,

uplandus.

In Audir. GUST.

_Maj.

_{d. 15. Junii}

Anni MDCCXXXIV. Horis antemeridianii.

SummeReverendo atqueAmpUffmo VIRO?

Tn.

0

L

A

F O

C

Ε

_LS10,

S. S. Theo!. DOCT. ac PROFESS.

Celebeirimo ? Confiftorii utriusque

ADSESSORI Graviffimo , Eccleiias

Wakfaleniis PASTORI, ut &

adja-centis Diftriftus PR^EPOSITO

Digniffimo,

PATRONO Ac PROMOTORI meo Maxime*

QUantus

Summe

erga

_Rever.atque

me

fuerit favor

AmpliiT.

Tuus*

_Dn.

DOCTOR, ex quo Sacris Mufarum Up* fatienfium initiativ [um, ν er

bis

fatis dignis

nunquam dicere

pojjum,

Praterquam enim quodliberum ad TCaccejfum deβudiismeis

confulendifemper habuerim , privatijfima

quoque in Lingvis Orientalibus informa^ tione me beare voluifii. Cumque, quod_pro tantis _{beneficiis rependam, nonbabeam.In*}

vocationemhaneDcorumPoéticamadaram

Reverentise TuxSummanfupplex depono, aßiduis SummumNumen invocaturusprc c i-bus, velitTadiu [alvum ac

fojpitemconfer-vare. Itaex animo vovet

Summe Rev._atque

AmpliffDn.Docto-ris ac Professoris

Cultor humdhnltu

eSå £$|> ^6® ioSfe®

JEoiji&

_£&*^

'-Οιvi>>'<£> V^> '-ί>>·0.ι<ί^ <P>»V3>>O)

fAf.mmfJVf.f

/. Λ"

_7.

D<?

_Origine

_lnuocdtionis

_Deo~

rum 'poéticä*

HHH

$.

Ε natalibus vocis /«-vocationis eominusfu-<

mus iblliciti , quanto

magis inter omnes conftät, eam a verbo lnvocarededuci, quod, prascipue in aliquaneceilitate,

Numi-nis_{velpotentisalicujus hominis}

opem

& auxilium _implorare

_precibusque

ef-flagitare, dehotät. In _originemvero hujus Invocationis iiinquirimus ,

vide-tur eam _{ipii deberi natura 5 ηam ut}

mite & _{cognatum efi homini Deus}

?

-juxta SiliumItalicu*),ita etiam homini

natura inditum eil, uteundem colat,

& _{pracipue ab xnitio operum fuorum}

/

ejus

auxilium

invocet.

Proinde

nihil

hoc ritu follemnius eil&

convenien-tius mortalibus 5 cum

proprio

imbe-cillitatis confcii , iine

Numinis

ope, nihil rede fe incipere ,

multo minus

perticere

poife, credant.

Hoc

omnes

faniores noveruntgentiles, prout ex

ipforum , quae

ad

nos

pervenerunt,

fcriptis apparet.

Unde &

Charondas

legislator ,

ilatim

initio Legum

fua-rum ilatuit, confultantes agentesque

aliquid ro

&Vo

Θ&ων

&ξχε&·(η

χξη·, a

Di-is _aufpicari

_debent.

_Optimum

enim

eil, ut paroemia

fert, Deum

cauiTam

& audorem eiTe illorum

omnium

£).

Cum _quo

_facit

_etiam

Xenophon:

illud

minime , inquit,

ignoratio,

me

non

folum in _{magnis rebus,}

_fed

etiam

in

parvis ,

femper

a

Diis

immortalibus

initium facere c). Et Plinius

Junior

teftatur , Majores Romanorum

infti-tuiife , ut non tantum rerum

geren-darum , fed & dicendi initium a

pre-cationibus eifet

_capiendum

:

quod

ni¬

hil rite , nihilque

providenter

homi-nes iine Deorum immortalium ope7

coniilio , honore

aufpicarentur

d).

Sic videmus Luqretium, Divinum

3

rum, _atque incomparabilem Poetam,

judice J. Scaligero e) j quamvis juxta

principia Philofophi^Epicurece de na¬

tura Deorum ftatuat, _quod

Jjpfa fuispollens opibus, nihil indiga noftriy Nec bene_{promeritis capitur}, nectangitur

ira: _f)

nihilominus ab exordio libri i. cum

de natura rerum a&urus eft _{, Vene¬}

rem_{, rerum omniumgenitricem,}

in-yocare , eamque veriibus fcribendis

fibi fociam ftudere , non quia putet

eam iibi _{poiTe in ejusmodi rebus}

adju-mentoeife, fedquia, ut _aitEpicurus

apud Ciceronem g) , cum natura Deo¬ rum _{praßansfit & excellens, habet}

vene-rationem _{juftam. Si tarnen quasratur,}

unde _{hxc, prascipue,quae praefentis eft}

inilituti,Invocaiio Deorum Poetica

pro-fluxerit,nondubitamus _{originem ejus}

ad facros Ifraelis fontes referre.

Cre-dibileeft, GenteinHebraea, _peculium

ipiius Dei O.M.hanctenuiiTe confvetu-diné,uthominesinitionegotiialicujus

grandioris

fufcipiendi,

opem Summi

Numinis _{invocarent, quo feliciorem}

in eo _{perficiendo adipifcerentur} fuc-eeflum : hoc vero feciiTe _partim

crifi-Λ

ci-ificiis ) fidei ipforum in venturum

Meiliam indiciis 5 partim etiam devo¬

te fuiis _precibus?

quibus,

viribus

pro-priis diffiii, omnia

fe

a Deo

impetra-re

pofie

rede

credebant: fuccemi

ve-ro _{temporis cum}

_Idololatria

invalefce-ret, fatis intellexit hoftis ille

callidiili-mus, Diabolus , quod quo

fimiliora

reddere _{poilet facra}

_gentflium

_cultui

Veri Numinis ? eofaciliüs animos

eo-rum adabominanda haec myfteria

am-pledlenda pertraheret. Etut

varia

fi-ri mens hominum male fana,

prova-rietate rerum , effinxit Numina , ita

etiam eadem varia initio operum

fuo-rum compellarünt

devotione.

Poe_tas

igitur ,

eandem hanc

confvetudinem

iecuti, ab initio cärminnm fuorum

Deos _{Deasque, prout ratio &}

materia

ferebat tradlat;ionis, invocarunt. An¬

tiqua porro

hxc géhtilium

Theologia

ac"_religio tarn alias egit

radices,

ut

etiam Poetar Chriftiani, haud dubie

elegantias

cauifa

, & ne Poetarum

an-tiquorum

perfonam deponerent,

Jo-ves,

Mercurios?

Junones, Veneres,

Mufas , & quie plura funt

numina?

in

carminibus fuis mvocarint« Quodde

f

Nonno _{Panopolita, Homeri}

imitato-re, refert G-Croeiius b), cujus

Non-ni hcec _{quoque eft ad Homerum}

pre-catio :

TlViUtrov _εμοι τίον

aiS-tj/zct

Secrcurov i).

Sicaliosut _{jam praetereamus,S.Apol-<} linaris Sidonius Erato _^JMufam.

Ge-( _{org. Sabinus Camenas invocatj quem}

gentilifmum Pontificii Poetse , ut

re-ligioni fuce apprime convenientem,

ad Sandos etiam fuos & _praecipue

di-vam Mariana,tranftulerunt l).

a)Lib.IV:v.γργ. b) Cit.Grutero in not. adLiv ium_{, p.j. c) lib. 1. de Fadia Cyri.}

d) in Panegyr.ad Trajan. e) in Ariflotelis

Hiftor. Animal. f) Lib. i. v. 61. & 6z. g)

Lib. i. de Nat. Deor. _{h) in Ο/Αηξ.}

_Ββξα,ί.

Tom. ι.part.i.pag. ziz. i)Aiovvtr.lib.XXV, cit,_{Croefio. k)} Carm.XXII:v, iz.feqv.edit.

Sirmondi. _{/) in Carm. Nppt, ad Sig ifm.}

Fol.Reg,

§. II.

Cur Deos invocarint Poet<e.

Unde duda _{iitjhaec Invocatio,}

pau-eis vidimus ; fequitur , ut de cauflis, propter quas adhibita fuerit,

brevifli-mis etiam _{agamus. Primo igitur}

fcien-dum _{eft; Poetas in hoc naturae}

6

nem fecutös efle : _{utpote cum res} o-mnes Deo _{originem debeant} , nihil

quoque natura convenientius eft>

quam ut idem initio negotiorum o-mnium invocetur. Unde cum _Aratus,

Poetaexcellentiilimus ita canit:

Έκ. Aicg

Λξχωμ,ε&Α,

pulcre ad haec verba ita commentatur

Theon, Scholiaftes vetus : πάνυ

πρε-ποντως o Aρατος njv των _{αςξων dtefyiyetf}

f&iXSMV Β~ε(TIV , τον πατίξΑ ΤϋΤων y£f

άημιχργν

ν Αία εν _{πξ:ίτοις}

πξοσ-φωνει.

Et paucis _{interje&is, addit,}

dt, tQto τοις άξχ&'ι6ΐς

φιλοΒεοις

écriv_, επιεικώς α7ΐκσιν απ ο ®εων αζχε&αι, _ως tiojj πάντων

αν&ξωποις

_{των κάλων αι¬} τίων _{λ). Secundo id fecerunt , ut in} admirationem&attentionem_raperent auditores & leitores : pietas itaque

haec Poétis _{benevolentiam, &, quod}

afflatu divino canere viderentur,

au-ftoritatem carminibus _ipforum

gigne-bat _{b)-, ut> iive vera, iive falfa}

refer-rent _{, nullam tarnen ipii culpam}

ha-berent, utpote qui non ipii,

fed Dii

narrantes introducantur _c) , cum,

teile _{Piatone, Poétae divinoafflati}

&Apol-7

line _{accepiiie crederentur d). Sic}

Vir-gilius ab initio Georgicorum Deos, qui rebus rufticis prxeire putabantur, invocat, uteo _{majorem dicendis}

con-ciliet auftoritatem j & hoc _quidem majori jure , quam quo Heiiodus in

principio εξγ. Mufas invocavit , qux

non _{niii rei literariae}

prxfides

habe-bantur , judice J. Pontano e). Fe-cerunt _{denique ad facilitatem fibi}

comparandam, cum rem _aliquam

e-narratudifficilem_{ingrederenturj quo}

fpedat monitum Horatii f):

Nec Dens inter_{fit y nifi dignus vindice}

ηοdies

Incidenit.

-linde nihil _{frequentius eil Homero,}

principi illi Poetarum, quam ut, ne-gotio aliquo gravioris momenti obve-niente, ad Deorum fe conferat

Invo-cationem,in qua adhibenda neminem

credo Poetarum _{ipfo fuiile}

crebrio-rem. _Et

Virgilius , imitatör Homeri

feliciilimus,

cum fatorum ./Eneae nar-rationem orditur , obftupefens

qua-fi _{Mufam invocat ut cauiTas irx}

Ju¬

nonix _{, fibi ignotas, memoret, qui~}

bus Illa mota ^Fneam _{, qui bellum}

difivaßt ut_{juilus : in bello pugnavit,}

s

ut_{fortis: fatis patriae fuperftes}

_fuit,

_ut

felix: _{patriam repofuit, ut gratus:}

fa-era _{denique perpetuavit, ut}

_{pius g)·,}

tot nihilominus _{impulerit adire} peri-cula.Simile;deprehenditurin

PoefiDra-matica _{, ubi cum ex rebus}

_difficilibus

fe extricare non _{poterant Poets ,}

ad

Numinis _{alicujuspraeiidium}

confugie-bant, Deosque machinatos ,

h.

e.

in

machina,qus Grscis

Κξάάη

dicitur

h),

conftitutosinducebant, qui proiogos narrarentj nodosque difficiles, ii

qui

incidiifent, folverent i). Unde na·»

tum adagium:

Å\πο

_{μηχανης}

Qek

_,

de

auxilio _{improvifo & inexfpe&ato,}

_in

negotii alicujus

difiicultate *).

Qua-propter nullum

in

carmineNumenin-vocari debere , nifi cum aliquid iupra

humanarn _{potentiam requiratur l),} artis _{hujus prsceptores jubent.}

a) In Schol. ad Arati Phanom. verf. i.

£) VojfiInflitut.Poet,lib.3.cap, 4. c} Do*

ηat. _{ad Virg, l. 7. Aneid.verf. 641.} d) _tri

Jone. ej lib. 2. Symbol,in Virg. 1. Georg, p.227. f) de Arte Poet,verf.ιρι, g)

Conf

, Taubm._{Proleg,ad Virg. lib.ALneid.p. jon} h) Conf. ScapuU Lex. Gr.in btv. i)

Vid.

p/trior,not.ad /. c%Horat, p.804. k)Era

fm.

Rote-9 Koterod*_{Épit.Adag.p.m p$. I) Scrvhis ad}

ver_{f. 12. L i. JEneid.}

§. III.

Quos Deos

maximeinvocaverintPoetee.

Mufas _{igitur prxprimis}

, ut

in-ventrices & _{praeiides artium &}

diTci-plinarum omnium liberalium,

invoca-ruilt Poetae _{Hasque iimul omnes}

ήon nun_quam

, ut Homerus

va-riis in locis , Heiiodus α) ,

Theo-critus _{b) item , Virgilius c), aliiqui:} Interdum unam _{tantum, utHomerus}

in bis veriibus _d):

Μηιnvf ft ctsids VQsd _{Γίηληιάάεω} Αγιληιος. &

, '

ΑνσξΛ μοι εννεπε Mara, πολυτξοπον

-ubi _{aapriorem locum pukhre ita}

Di-dymus, Homeri Scholiaftes : Κανω μεν

ονοματι π_{ξοσ·αγορεύει την Miseαν- &}

päü-cis

_{interjéftis:}

_{it πξοτ&&η%ε ds séde άνο¬} μα Μύτης, πάτος dia της μιας κάλων.

Praecipue vero_{inteliigunt Calliopen,}

Ütpote quae

- Carmina-libris Heroica mandat

e), linde _{Philoftfatus '/J , de Poetis}

Io-quens , ait , quod _την Καλλιόπην

παξα-τνχειν α,ιτύμενοι τω λόγω, h. e. Calliopen

invocant, ut adßt orationi. Hane

invo-cat _{etjam Silius Xtalicus}

^ :

ΙΟ

Frodito _{Calliope fam<e y quos horrida.} ccepta

Excierint _{populos? tulerintque in regna}

Latini.

Invocarunt & _Apollinem,

_Mufarum

praifidem, cujus in

montibus

Helico-ne & Parnailo iinxerunt domicilium.

h). Jovem vero frequentiilime

ad-orant, utHeiiodus

z),ftatimpofl

Mu-fas ad _{Jovem confugit, dicens:}

KåvSj \£ωνdων τε' JiKy 3' iSvvs ς&ζ Tvvq. - -- -- -- - - -Sic Aratus *) : Εκ Αιος

αξχωμει&α,

& Theocritus *)■«· Εκ Ato ς

Λξχωμε&α,

_{zuι εις}

ΑΪα

_λήγετε Moitrat.

Venerem, rerum omniumgenitricem, Ameaeque fcui originem

debent

Ro¬

mani _{) matrem , Lucretius /) de Re¬}

rumNatura _{difputaturusrogat,aMar}

-te _{, quem amore aeterno}

_devindum

fibi tenet _{, ipfa petat ut terras} mariaque tranquillet,

Bella

compo-nat, pacemqne

omnibus,

prxfertim

Romanis, concilietaclargiatur m

):

JEneadum _{genitrix, bominum divumf}

voluptas y

Alma Venus, cceli fubterlabentia figna

ffu<& mare navigerum, qu<e terras

fru-giferentes

Concelebras:

---Oppianus »)

varia invocat Numina,

imprimis Dianam, ut

ipii

de venati

o-ne fcripturo auxilio fit _, & hoc _eo

magis, cum Ipfam

inducat

Iiis verbis

iibi hoc demandantem :

Tuto ixe ΚαΤλιοπη vÅKeiza;, τέτ Ατεμις

αυτή.

Poftquam itaque Divinam fe teilatur

audivifle vocem , ita Dianam fuppiex

alloquitur: v v ?

ίλα&ι 7TGTVid A7a tcg_μεν φ^ε<Τί

crrcriμε-νοινχ,ς

Αμμες

νφ" ημ&ΤζΡ-ή μεξΟπηιόϊ λζξομεν m

Hsec &alia

_perplurima

precabanturNu-mina. Ovidius 1. i. Metam.omnes in auxiliumvocat Deos , quia de

mul-tis rebus erat di&urus. Lapfu _vero

temporis,cum

potentia Imperatorum

Romanorummajora indies

caperetin-crementa, atque caput

magis

cccperuntPo-ctx eosdem Deorum loco habere,

precesque ad ipfos

fundere.

Sic

Vir-gilius o) Auguftum

fuum

mire

adu-latus invocat, ut nefciat omnino, in

quamnam Deorum

claflem

eum

refe¬

rat, & in ipiius poteftate

relinquat,

anDeusterrarum, vel maris, an cceli fieri velit, cum ipfum

- Nec

fperent Tartara regem ρ)»

Quapropter , ii Deus

cceli

effe velit,

locum _{ipii ailignat inter Erigonem,} i. e. _{Virginem, &} Chelas,

feu brachia

fcorpii, qui locus

alias eil;

Libra?,

a-deo ut _{fcorpius , qui Chelas} fuas in

fpatium Libr^

extendit,

easdem

retra-here _cogatur:

, Anne novum tardiafidus te menßbusad"

das :

Qua,locus Erigonem inter Chelasque fc->

quentes Panditur: _{ipfe tibi jam brachia}

contra-hit ardens

Scorpius, & cceli jußa plusparte

rciin-quit. Imprimis Horatius

Auguftum

&

Mae-cenatem invocat, ut & Oppianus

q)

Antoninum Bailianum Caracallam,

Lucanus _{r) monftrum illud}

_generis

τ3

A _{|1 humani Neronem, Honorium fuum}

Claudianus _s), alii aliost).

a) ab init. εξγ. και ημεξ. (din Θεογον.

b) £idill. XVII. (de. c) Hneid Ii b. IX. v. 77.(de. d) ab init. Iliad. (d OdjJJ.

Au-foniusf) in Heroicis.g)de Bell.pun.iib.///

verf.zzz.feq. L·}utOppianuf üb.Ι. Κυνηγε-τικ. ver_{f. ρ. i ) Έ,'ξγ.}

και ημες. verf.ρ. init. Φαίνο_{μ. k) Eidyll. XVII. I) Lib.I.} verf. 1. _{m) conf. Mich.Fayus ad ioc. cit.} Euer, _{n) üb. I. Κυνηγέτεκ. o)LibI.Georg,}

v.zq.feq. p) ibid- verf.36. conf. Dela

Cerda in _{h. I.}

q) Lib. Κυνηγετικ. paßim r) de lugn. Pharfalic. s) Panegyr. in

Confulat.Honorii _{t) conf. VojfiInflit.Poet.}

Hb. III. _{cap. 4,}

§. IV.

Differentia inter V

oetarum Grgcorum

(dLatinofum,nec non Hifloricorum^Orato-rum ac Poetarum Iwvocationem.

Ex dictis _{apparet, quod > cum}

Poetas communiter Invocatione ull

*

fint> referenda illa _quoque fit ad _par¬ tes Poematis, _{imprimis Epici, ) ut de}

Lyrico jamtaceamus, quodtotumolim

ad Deos _{pertinebat b ). Fruftra igitur}

14

quod Mufas non

in

vocaverit, Ted

iis-dem _{imperaverit, ιτε}

_{ευχε&αι}

_{οιψί\>o$y}

dixit» επίΤΛττει, ειπών* uijviv deJe &εα.

\ \ ~ j. ν λ Ν > t

To _{ρχ,ξχελευιTctj φησιy πζιειν.τι ημη ^ετητα*}

£ις εςι c). Sed obfervandum eft,

Grse-cos & Latinos Poetasin hoc differre,

quod Graeci primum Deos

invocent,

deindo vero _proponmt ,quibus de_re¬

bus difturi fint 5 vel partes has

con-jungant ; cum

Latini

eas

ita feparent,

ut _{primo proponant,}

_deinde

_Deorum

implorent auxiiium & opem.

fic

Ho-merus in _{utroque opere d)}

_Mufam

in-vocat :

ΜηνIV dsJe ύε&

Χΐηλψά&ω

Αχιλή©*

-Ουλομενην.

-Åvdga

yci ενν£7Γ&ΜSau,

πνλύτξοπΰν

-

-Ita Hefiodus _e):

ΜSaui

_{7ηεξΐηΒεv}

_&C.

- - - - &

Μασκών εΧικωνικ^ων

_{α,ξχωμε&cctJsiv}

_f).

llt & _{Mufküs/J, ii modo ejuseil,quod}

circumfertur whjuktiov :

Είπε ύεκ

_{Χξνφίών}

_{67πμκξτυξα,}

_λύχνον

έξώτων.

Omnium vero clarifiime Theognides

MegarenfisÅ) morern hunc poetarum eile fuo oftendit _exemplo:

19

β £va> λητχς ve, Διος ττκος, χπιτε σίίο

Ανιόντα}

άξχόμενφ*

xå"

ammvc^evog,

Α?Χ αιει _{τΓξώτηντε και νςατον^ εν τιμεσοισιν,}

Α'εισύύ. _{xtJJs (Λενκλυ&ι, καιεο9Άdåiäx.}

Ita & Γοΐοπ _Legislator

Athenienfi-um _i):

Mps'i^OtrvvTfi και

ζψος

_{ολομσπχ dyXad}

τέκνα ,

MXσαι

7πεξί$&ς,

_κλντε

μοι 'ευχόμενα.

Virgilius vero ^), cum libros

Georgi-conorditur, primo proponit, quibus

de rebus iit _{fcripturus, nempe primo} libro de _{fegetibus , fecundo de}

arbu-ftis, tertio de _{pecoribus, quarto de}

mellificiisj fada fic propoiitione ad

invocationem _{progreditur, & pro li¬} bro _{primo , Cereri, pro fecundo}

,

Baccho , pro tertio , Neptuno , pro

quarto denique, Arifheo fupplicat /).

Sic _{quando de jLnea didurus eil m),}

primo proponit , fe adurum de

ad-ventu _{ipiius in Italiam, ftatim vero}

poft , cum nefcire fe tacite profite¬

tur eauifas irae _{Junonis, Mufam}

im-plorat, ut easdem memoret:

Mufa mihi caujfas memora. - -

-Ovidius _η) , cum vaftum illud opus

Metamorphofeon

adgreditur$

ϊ₆

nit fe difturum , de rerum in varias

formas mutationibus^poftea vero In-vocationem _{fubjungk Deorum} omni-Jurn,utpote qui

auftores

harum

trans-formationum fuerunt. Hos deinde

fecuti funt ceteri Poétse Latini, imo

& Chriftiani ut impnmis_S.Apollina¬

ris Sidonius o ), qui circa _ann.

C.498

vixit_{p). Quamquam}

_diffiteri

_nonpof·

fumus, Poétas hunc fubinde morem

neglexiffe

utneq;Graeci

fuum Hörnern

nec Latini fuum Virgilium femper

in hoc _{negotio ob}

_oculos

habue-rint q), cum inaprico

fit

Pindarum

'

faepe proponere , nu

Ila

fa&a

Invoca-tione. χ EtOppianus r)

interdum

pri-mo

proponit,

deinde

invocat.

Unde

& inter Latinos Statius s} partes has

confundit:

Magnanimum ^acidem ?

formidatam-que tonanti Vr_ogeniem,, gatrio vetitam

fuccedere

cotlo

Oha _{refer. —}

-NonverofoluminitioPoematum,

fed

& in medio Deos fuosaffati funt

Poé-iae,_{praefertimcum res}

majoris

l7

Π.deHomero_{praecipue obfervavimus.}

Ipfumvero

fequitur Virgilius

t), qui

poftquam variafataj£neae ipfiusque in

Italiam adventum _expofumet ? bella

ejus in Italia , imprimis cum Turno

Rutulorum _{Regegefta narraturus, &}

duces Turni enumeraturus, Mufam

in auxilium vocat:

Tu v_{Atem, tu Diva move,}

-Cum_{opushoc magni}

_eifet

_{laboris, ut}

ipfe fatetur:

Major rerum mihi nafciturordo: Majusopusmovco.

-Virgilium imkatur Silius Italiens η),

quando popuios , qui Hannibalem,

bellum Romanis inferentem, fecuti

funt, enumerat:

Prodito _{Calliope farna} ? qms horrida

c_cep

ta

Txcicrint_popuiosy tulerintque in regna

Latini.

Hoc obfervato, non difficile eft

inve-nire, curHefiodus ad finem operis ful

invocet Mufas _v)? cum conftet binos hos verfus:

18

N£V oε _yvmiwv

φΰλον άεζσατε,

Y)fas7tSlOtl

MStrou

_{ολυμπιάδες, x9pati}

_Αιος

_Αι·

γιοχοιο,

effe initium fecundae _partis

_{Θίογοιίας,}

de _{mulieribus, quastemporum}

_injuria

periit. Obiter qua^ri jam

heic

non

in-Commode _{poterit : An ctiam}

_Hiftarick

& Oratoribn* licitum_{fit Invocationem} ad-hibcre ? Ut _{igitur primo}

_yideamus

_de

Hiftoricis, cum neque

Herodotus,qui

communi omnium Eruditorum

con-fenfu pro antiquiflimo in

profanisHi-ftorico _{habetur, nec}

_Thuéydides,

_nec

quisquam alius

exvetuftiffimis

fcripto-ribus ea ufi funt,fequitur

aPoetistan-tum eamadhibitam fuiile. Etut _quod

res _{eil, dicamus , aperte}

fatetur

Li-vius _ivj morem hunc Poetis effe pro¬

prium , bonis ominibus, votisqueac

precationibus

DeorumDearumquein-cipere , ut oriis operis

fucceflus

pro-iperos darent.. Quapropter &

Vale¬

rius Maximus a nonnullis notatur,

quod in Praefatione libri fuiTiberium

Caefarem invocaverit x). Ad Oratores

; ί9

vero cjuod attinet, _{negarc non}

poiTu-litüs % ipfos magis cum Poétis conve¬

nire, cum illi auditores fiios,

atten-tionern_{poftulando, quemadmodum hi}

Deos, _{faepius compellent. Imo, ut}

fupra §. I. notavimus,

fatetur Plinius

y) morem hunc a veteribus Romanis

inftitutum fuifife. Huc _pertinent ita-queformulas illae:Quöd Felix

fauftüm-que fit : Quirites: Patres Confcripti:

&c. Hsc _{funt, B. L. quas paucis hifce}

pagellis de lnvocatione Deo rumPoetica ,

tempore ulteriori & rerum

gerenda-rurn nervo _{deftituti, Tecum}

commu-nicare voluimus. Noftrumeft,

fepo-iita hac _gentilium

_{Έαττολογία,}

arden-tiilimis _{fufpiriis ad Deum Τ. Ο. M.} pe-riculoiis _{praefertim hifce}

_temporibus,

pro negotiorum omnium

felici

fuc-ceiTu _confugere.

a) Vid. Fornelii Poetie. Trifart. ρ.ι%ι.

b) κψΜηκ. Od. II. c) Conf. Arifiot.

de

Poet. C, V. cum expl. F. Robortelli, Pag· ißg. _d) Init. lliad. & Odyj]. e) Init. Εξ"/,

κ, _{ημεξ. f) init. esoyov.}

g)

De

Herone

19

χων. _{i) In féntent. ex ipfim &leu}

giis. k) lib. i. Ge orgie. I) Conf. de

la Gerda in h. 1. τη) lib. i. ALneid. n)

lib. /. _{Metamorph, o) Carm. XXII. p) vide}

Terferi Chronol. Sac. ad h. an. q) Conf'. de laCerda iu lib. ι.ALneid. v) _utlib._III.

Αλιευτικών, & pajfint alibi, s) Init. Achil-leid, _{t) Lib. VII. ALneid. u) Lib. Ill,} verf222. v) Infin. Θεογον. Tv) In Pra-fat. x) Conf Ρontam. ad lib. i. ALneid.

p. 6ji. y) In Paneg. ad Trajan.