D. D.
'
DISSERTATIO. ' '
IDEA SYSTEMA TIS HIERARGHICI
PAPALIS CUM APPLICATIONE
AD RES PATRIAS.
CUJUS PARTEM PRIMAM VENIA AMPL. FAC. PHILOS. UPS.
PRJES1DE
MAO. ERICO MICH. FA
U I ST. PROF. REG. ET ORD. S O C. R. SC, UPS. ET AC. R.
LITT. HUM. AN TIQ. ET HIST. STOCKH, M.
PRO GRADU
PUBLICO EXAMINI SUBJICIT
MAGNUS JURINGIUS,
OSTROGOTHUS.
IN AUDIT, GUST, MAJ. D. VIII JUN. MDCCXQVI.
II, A. M. S,
U P S A L I Mt
Lirteris Jon. Fr, Edman, Reg. Acad. Typogr.
sacram reg i am majestatem
MAG NM FIUEI VIRO,
djoeceseos ljncopjensis
EPISCOPO,
regij ordinjs de stella polari
M EMBRO,
REVERENDISSIMO DOM. DOCTORI
JACOBO
LINDBLOM,
SACRUM
VOLüiT
MAGNUS &UKINGIUS.
1
VlRO
SUMME REVERENDO
s. s. THEOLOGIM D0CT0R1,
D10ECESE0S L1NC0P. ARCH1PRAP0S1T0;
DOM. SAMUEL! $£3
PATRONO FAVENT1SS1MO
S. P. D.
MAGIS US JURINGIUS,
Debitor en magnus Tibi porrigo munera parva;
Munera fed mentis pignora certa pia.
Si Vati vätes nequeam placuisfe, Patrono
At Tibi non potero displicuisfe cliens.
IDEA SYSTEM ATIS H1ERARCHICI
PAPALIS CUM APPLICATIONE
AD RES PATRIAS. P. I.
§. t.
polyarchia, vel potius anarcbia, quae, vigente per
^-7 Europam Syftemate feudaJi, obrinuit, fuperftitionis
& ignorantise fundamentis fuperftruebarur Despotismus,
aeque latum Sc omnibus vinculis folutum exferens im¬
perium, ac quod Romani olim in culriorem orbem exer-
•cuerant, Hierarchtam loquor, feu domiaatum Papalttn.
,'Sedes imperii eadem , nempe Roma; diverfse perlonae.
JEpifcopus Sc Presbyter, feu Saccrdos in fcriptis Novi 'Tüftamenti unum idemque fignificant. Dein Paftores lurbium nobiliorum Epifcopi falutari cceperunt. Epifco-
jpus Romanus antiquitus tantum erat Paftor ad iEdem JS. Johannis Laterani, quod munus etiamnum retinet Su- jpremus Pontifex. Cum vero Roma esfet Caput imperii coccidentalisj praeeminentiam inde libi vindicare conatus
eelt, quam tarnen ei dubiam fecit Epifcopus Novae Ro-
rmae feu Conüantinopolitanus, Metropolitanus quippe im¬
perii Orientalis.
Coronatio impernntium, qua confirmationem fuae di- itatis a religione, feu ecclefia fe necesfariam habuisfe ttacite faterentur, primum fuir fimulque praecipuum domi-
niatus papalis in laicos indicium. SJuccesfor Juftiniani
§. a.
A Ma
2 Iden Syftematis Hiernrcbici
Magni, Imperator Jiiftinus junior primus fertur Monar-
cha a PatriarchaConllantinopolitano coronams. Pepinum
Francorum Regem etiam diademate cin&um perhibent
circa an. 750, vel ab Archiepifcopo Moguntino Bonifa- cio, vel « Papa Stephano III. Leo III, ut notisfimum ert, filium Pepini Carolum Afngttum an. 800 imperatorem
Roms proclamavir. Primus coronatus Dania: Rex pu¬
tatur Sveno Vljorås an. 1047, Norvegiac Magnus Erlingi
an. 1160, Sveciae vero Ericus Fil Canuti 1210. Sed fi
fides habendi Chronico Rhyrmico; Ericus SnnStus hac ce- rimonia imperium adiit. fta enim illud ex Codice Burae-
ano apud Hadorfium in initio ejus editionis de S. Erico:
När jag var vigd till Konunga magr, Med Gud dä gjorde jagfådan pait - - Pä det tog jag en ring efguld,
Atjag dertill fliulle vara huld,
Tillfåfining derpä af Rifkopens botld - - - " 1• Därpåannammadejag ej Svdrd,
Atfura med mig i Herrefård - -
gfag fkulle de goda vara mild ocb huld,
Ty tog jag i min hand et åpple af Guld - På detjagfkulle ocb nådcligfyra,
Anivardades mig en Konungslig Spira - Med Cbrist/st jagfmorits, fom tecknade fä, Atjag miskundenes vä*fkulle r.ltid gå•
Sedan på mitt bufvud mig till åra
Eil gutlkrona jagfkulle bogt ide lig håra.
Poftquam vero Pontifex Succcsfor S/Petri in Ca¬
thedra Romana exiftimari cceperat atque hoc nomine r- pfius San&isfimi Salvatoris in terris vicarius, fupremum
etiam in rebus fidei judicium libi refervavit. Ifidorus Hifpalenfis, Seculi YIIRvi Monachus, fa/fos fic dittos
Decrctales fuppofuit, qui ex au&oritate Aportolorurn hoc
iudicium Pontifici, omnibus Conciliis fuperius,vindicarunt.
§. p
Papahs cum applicatione cid res patriae. P. /. 3
§•
Populus primum, dein Clerus Romanus jus eligen-
di Po nrifices habuerant; Ted an. 1059 Co/legium Cardina-
lium funda'barur, quod an. 1138 hoc jus i'oli Tibi asferuir.
Confirmabantur fernper anrea ab imperatoribus; fed Pa¬
pa Alexander 11 an. 1061 line conl'enlu imperatoris fuit
ele£lus. Ad exemplum hujus Coliegii in reliquis fedi-
bus Epifcopalibus infhruebantur C'dlegiaCanonicorum, quae,
exclulis populo & clero, facultatem eligendi Archiepi- lcopos & Epifcopos occupabant, cujus ritus brevem in patria hiftoriam dabimus.
§. 4.
Collegia Canonicorum in parria inirio erant Monncbo- rum\ poftea vero fa£ta funt Sacerdotum Secularium; i, e.
talium,qui nullo Monaftico ordini erant addi£ti; a) hi enim Reguläres dicebantur. Ex his Praepofitura, Archidiaco-
narus, Pecanatus 6c Cantoria dicebanrur Pralaturce, Sve-
tice Herrligbeter, Dignitates arque Perfonatus. Suftinc- bantur aurem deeimis pauperum b). Reditus Archidia- coni Upfalienfis adfert Peringskiöld, Monum. UHeråk.
p. 203; Decani ibid p. 212. Succedcbant autem Cano¬
nici, vel per ele£tionem, vel per optionem, quam hodie transport dicere folemus. Quaedam vero Ca-
noniae erant ligata, ex quibus nulla perraisfa e-
rat oprio c). Canonici inliallabantur, praeftito jura- mento,quod adfert Scbefferus in Chron. p. 207. Canoniae refignari poterant Sc itcrum adiri, ut patec ex exemplo
A 2 An-
, a) Schefferi Chronicon p. 11-6.
l>) Scbefferus, p. 37.
O Scbtfferus, p.vSIJ. 331.
4 ldea Syflematis Hieraicbici
Andrece And, Canonici Upfalienfis & Johannis Caroli in
Canonia Tierp. Plures etiam & tn diverfis Capiruiis ab
uno eodemque haberi poterant. Sic Jaeobus Ulphonis
fimul erat Archidiaconus Wexionenfis & Canonicus Up.
falienfis, teftante Peringfkiold, Monum, Ulisralc. in vita ejus. Cfr. ßenzflti prolegom. ad Moaum. p. 9. Canonici
interdum peregrinabantur. Cfr. Appendix A&orum ad
calcem Hift. SvioG. nob. Lagerbring, Vol. IV.
§• 5-
In quavis ecclefia feu remplo plures erant Cboriy
in quovis Choro Altare, San£to cuidan. dicatum, in quo-
vis altari San&orum rcliquix. AnniveiTaria & reliquias
Ecclefiae Upftlienfis recenfet Peringfki&ld Monum. Uller.
p. 287, 288. Cuilibet Choro adha:rebat prcebendatus, qui,
ob XX, vel fummum XL marcarum reditus, tres misfas
diceret qualibet feptimana,unam pro virgine Maria, ilte-
rain plerumqiie pro devotione, tertiam pro anima de-
fun£ti teÜatoris. Praecipuum tutem Templi Altare Sum-
mum, Svet. Hhg-Altaret appellabatur.
§. 6.
Archiepifcopus & Epifcopi, tribus poft morrem an-
recesforis menfibus, erant eligendi, ne per defe£tum pa
rtoris gregem lupus rapax invaderet Dominium, aut
viduata ecclefia grave difpendium paceretur d), Conve-
niebanr tum Canonici in Sacriftia vel in domo Capiru-
lari, abfentibus vocem procuratori dantibus proferen-
dam , & proteftatione fa&a de excommunicatis, quorum
voces nec prodesfent alicui,r nec nocerent e) Misfaquede
d) Sotgtls Bevis p. 21. e) Spegel, p. 27«
Papalis cum applicutione ad res patrias. P. /. 5 de Sandö Spiriru folemniter decantata, ad ipfam ele-
dionem accedebant. Haec fiebat vel per viam Spiritus
Sandi feu infpiruttöms, i. e. unanimi confenfu, quemad-
modum eledus elt Hemmingus, Epifcopus Aboeniis, teile
Paulo Juflen in Chronieoj vel per viam Scrutinii, vel
per viam Compromisfiy i. e. per tres delegaros Commis-
larios, qui iterum elegerunt tres alios. Hoc modo ele-
di funt Btrgerus Gregoriiy Archiepifcopus Upfilienlis f)
atque Brytjolpbus 1 Epifcopus Scarenlis g). Compromis-
farii tum fecedebant in domum Capituli anteriorem. Vel
per viam Mixtam, Scrutinii & Compromisfi fimul, cujus*
exemplum -adfert Spegel, Bevis til Bilköps-Krön. p. 26.
Compromisfarii Scrutatores tum colligebant vota, quo-
rum major pars eledum delignaret. Eledus aucem fem¬
per per unum, reliquorum nomine, declarabatur h), Eli- gendus forer vir providus 8c discretus, plenae, ma-
turre 8c legitimas artatis, i. e. qui tricefimum annum exegerat, de matrimonio fufceptus legitimo, in Sacer-
dorali ordine confticutus, ita tarnen ut Monachi non ex-
cluderenrur, ex quibus desumri, Fratres femper, etiam poft (ufceptum Epifcopaturn, vocabantur, morum, virae
8c litrerarum fcientia merito commendandus, natura pru-
dens, docibilis, moribus temperatus, vita caftus, fobrius,
fuis neg<niis femper fe tenens, humilis, affabiiis, mife- licors, in lege domini inftrudus, in Scriprurarum fenfi-
A 3 bus
/) p.
g) Syiloge Chartarum od Diifert. Rabenii de tegiferis Veftrogothiae,
P- M.
h) Pluro cleclionem Epifcoporum in Svecin fpe&antio vide aptid £-fl.
gtrtrini, Hill. SiioG. P. 2. p. 213 Ctlfit Bullarium, p. 37. fo. 51.
34 Canonici Arofienfei ter eledionern fuatn facere contti. Vid. AcU Lttt, Svec. V. i. p. ju.
6 Idca Syfletuatis Hicrarcbici
bus acutus. Cadebattt plerumque hce proprietäres in Praepolitum. Polt eleclionem Te Deum cantabatur. Si- gnificabarur per duos Canonicos Elefto, qui, renirens li¬
cet tSc petito del i berationis fpatio, (emper confentiebar,
& hoc modo eledus, antequam confirmationem Papsc
nancifebatur, Poßulatus dicebatur. Interdum tam Epifco-
patus, quam Canoniac fedi Apoftolicae erant refervatj,
ut in eledlione Archiepifcopi Olavi Laurentii 8c Prscpo-
liti Laurentii Unge. Ele&us deducebatur dein in Epifco«
palem Cathedram ante altare S. Erici <St per Archidia-
conum, puifatis campanis, clero & populo ele&io indi-
cabatur. Per duos delegatos 8c litteras Capitulum de e- leclione Regem fecit certiorem, i) qui interdum contra
eandern proteftabarur k\ Per duos etiam delegatos Ro¬
marn confirmationem fummi Pontificis expetebat litteris, quibus fubferibebant linguli Capitulares, tres extra Capi¬
tulum advocati reifes, nec non Apoftolicae Sedis Nota-
rius Ele&io autem Brynolpbi l. Epifeopi Scarenfis
foli Archiepifcopo Upfalienfi lignificabatur Diplo-
ma fuum novo Epifeopo conferebat Pontifex litrerasque
fimul dedit ad Capitulum Sc fuffraganeos ff). Pallium quo- que mittebat, quod cenfu Cleri 8c templorum totius Dioe-
cefeos, quin 8c aliarum Dicecefium redimebatur o). Alius
Epifcopus a Papa conliiturus imponebat id humeris novi
Ele£ti in confecratione, qui plerumque fuic Arofienfis,
vel
0 %g«'» P- 32- k) Idem, !. c.
/) Spegel, p. 26.
tn) Rakenius,, 1. c.
n) Sp$^tl, p. 39.
o) Scbtfftrus, p. 107. MttfiniutV Chron, fipifc. c. 4« adfert
Tum pallii ex «Iiis dioecelibu»,
PapaIis cum appltcatione ad res patriae. P- 1. 7 vel Lundenfis p). Certis dein occafionibus »Sc diebus e- rat geftandum q), Praeftarer tum dupplex juramenrum,
alterum Papse r)j alterum Gapitulo s),
§• 7-
Quae Regis quaeve Capitnli in eligendis Archiepi fcopis erant jura optime iltuflrantur ex controveriia,
quae an. 1432 intercedebat Canonicis Upfalienfibus cum
Rege Erico Pomeranoj circa eledTonem Olavi Laurentii
Trögdenfis, cujus itaque diplomatibus fultam hiftoriam tradere, ni nimis longum ab inttituto noftro recederet, poifemus.
§• 8.
Praedia menfae Archi-Epifcopalis recenfet Scbefferus
p. 86 & Spegel p. 96. Inventaria ejusdern menfäe in argento & libris habet Peringfkiöld Mon. Uli. p. 311- 313. Ipfa villa Archicpifcopalis Upfaliae incendio dele- batur a Praefeftis exercitus Guftavi Erici, Lanrentio Olavi
& Lanrentio Erici, cum Benedi£tum Bjugg, advocatum
GuftaviC Trolle, impugnarent an. 1521. Erat tum prsefidio Eqtiitum & trium vexillorum pedeftrium munira; fed
corticibus trabibusquae te&ae aedes, Sv. fårgtak, ignem e
Tclopetis obfidentium eje&um admiferunt t). Praecipuum
Ar-
V) Stheffitut, p. 52. ff.
Enumerantur npud Scbefftrnm, p. 47,
r) Juramwirum Tljotna, Ele&i Snegnenfis hflbet Ömlie'm, Hift, Pcclef. p- 516, Mnfiniuf, Scondi», T, 12, p, 79. Spegel p. 94. y. Trok
Handl. P. I. p. 566..
s) Hcc exhibet Scktfj'erus, Clnon. p, 209, v. Ti oil T, f, p, Pienilis Ptungßijold Mon. Uli. p, 165.
t), Eraimi Ludovici Hittovia (Svstav« I:mi»
8 Ideti Sydcmatts Hiernrclici
Archiepifcorum, ur medio ccvo dici fvevit, manerium ab
an. 1440 erat Stake vel Almarftäk, ficum in parcecia Up.
landiae Nas, parceciae Ryd annexa, tribus Stockholmia.
IV Upfalia milliaribus, prope fretum, per quod tratife-
unt tam qui maritimo, quam terreftri innere Stockhol-
mia Arofiam proficifcuntur, adeoque commodisiimo ad
communicationein loco. Cambio hoc adquifivit Eecletije Upfalienfi Archiepifcopus Ntcelaus Ragvuldi atque valido
cinxit munimento, quod, in manibus fuccesforum Joannis
Benedi&i Oxenttierna & Guttavi Troll«, regni modera-
toribus multum facesfivit negotii, donec tandem ex de-
creto Ordinum regni an. 1517 deftrueretur. Ex ruderi-
bus hujus caftri lapidum moles tanrum jam confpicitur
& fub hac cella unica fubterranea. Probe tarnen diftin- gvendum eft hoc Ståke feptentrionale ab alio, Sbarti vel
Baggarftåke quod audit atque litum ett ad mare Balthi-
cum in parcecia Wermdö, prope equettre praedium Bo,
Ruthenorumcladi an. 1719, perilluftri L. B. Rutgcro Fuchs
Svecisimpentante, nobihtatumv).Celebris alia villa Archi-
epifcopalis fuic Arno in parcecia Gran, ChiliarchaeLegio-
nis Equettris primariae (Lifregementet) habitationis loco
jam concesfa, & Btfkapsarnb dicla, ut difcriminetur a pa¬
rcecia ejusdem nominis prope Enecopiam, Bondarnb nun-
cupata x). Tttna, oliin Bifkopstnna, in parcecia Öfteråker,
etiam Archiepifcopis erat propria, pruedium, quod jam
VII armatis equitibus tributorum immunitatem redimit y).
Landsberg«, hodiernum Chiliarchae Legionis Uplandicse
domicilium, fub nomine Cullum ab antiquis retro tem-
po-
») Snlvii befkrifning öfver Uplaild, p. 246.
*) Salvius I. c. p. 227.
jy) Ibid, p. 156.
Papalis cum applicatione ad res patriae. P. 7. 9 poribus fedi Upfalienfi fubfuit, unde paracia, in qua
iitum, adhuc Biikopskulla appellatur »).
§• 9<
Jaclis autem his fundamentis, 11t e diverticulo in
viam redeamus, Gregorius qui Monachus fub Hilde-
brandi nomine notus erac, circa an. 1070 culmen Hier¬
archie Fapalis füperftruxit. Ille enlna ftatum in Italia
éccldiäfticum primus fornvavit, in quo civile imperium
exercet Pontifex, cum amafia ejus Comitisfa Mathilda
an, id77 ci donatione legaverat provincias, quas ab a- vunculo, imperatore Henrico III, hereditaris jure aeeepe-
rnr. Ille primus Papce^ feu patris univerfalis atque Pon-
tißeis Maximi, a facris gentilitiis Romanis mutuatum, ti-
tulum ufurpavic, cum Gregorius I feu Magnus, Servum
Servorum Dei fe primum nominaverat. Ille etiam fuis in epiftolis adftruxit, quod folus Pontifex Romanus jure
dicatur univerfalis, quod illi foli lieeret pro temporis
necesfitate novas leges condere, quod folius Papae pedes
omnes prineipes deofculentur, quod illi lieeret imperato-
res deponere, quod a nemine ipfe judicari deberet a)t
Ille denique primus dignatus eft Sveciae Reges lngonem
& Halßamim lirteris adire atque eflagitare, ut deeimarum
onus fubditis fuis imponerent mitterentque aliquem Ro¬
marn, cum quo de religionis in Svecia ftatu confulere posfet. Excommunicavit imperarorem Conftantinopoli-
tanum Nicepborum. Regem Polonia? Boleslaurn depofuit.
Imperator Romano-Germanicus Henrichs 1Ftribus per
B hie-
a) Itiid. p, 280.
«) Lagerbr. Hift. SvioG. T. 2. p. 61. Hinc omnium Catholicorum piinclpum litterat ad Pontificcm ineipiunt; Fofi ptdum ofeula bentpruw.
10 Ideti Syßematis HieraxcbiciPripaIiscumadplicatione cfe,
hiemem diebus, nudus capite & pedibus, ad portam ar- cis Mutinenfis Canosfa, quam habitabat Comitisfa Ma¬
thilda, diras ejus exorare cogebatur, quod Epifcopos
cum annulo & baculo confirmare aufus fuisfet.
§. 10.
Jus Canonicum feu Ecclefuißicum an. 1131 in corpus
erat reda&um. Ex ejus praeferiptis dijudicabantur in Capitulis Cathedralibus causfac Clericorum omnes atque
illac Laicorum, quae lucri aüquid adferebant, ex. gr. de
matrimoniis Sc gradibus confangvinitatis vetitis, qui ni-
mium quantum extendebamur; Ted tarnen numerata pe-
cunia dispenfari posfent x de Teftamentisj ufuris &c.
§. "•
Ipfa fidei dogmata huic fyftemati firmando accom- modabantur, in fubfidium adhibitis pbihfopbis jcbnlaßicis
Sc feriptis patrum, quibus Sc traditionibtis par cum Sacris
Htteris au£toritas ftatuebatur. Concilium Laterånenfe IV
an. 121j integrum eorum Syftema condebat Sc confir-
mabat. Do&rina de purgntorio, feu ftatu animarum in-
ter mortem Sc aerernitatem inrermedio, ex feripns Ort- genis excirabatur, cujusformidine moribunde cornpellaban-
rur ad Teßamenta Monachis & Sacerdotibus facienda, qui misfas pro animabus fuis vel cognatorurn dicerent.
§. 12.
