EXERCITIUM ACADEMICUM,

D. A. G.

EXERCITIUM ACADEMICUM,

De

AD

OBRUSSAM RATIONIS,

EXAMINAND A;

Cujus PARTEM PRIOR EM,

C0NSENTIEN1E AMPLISS.FACULT.

REGIA IN ACAD EMIA

PR^SIDE

VIRO CELEBER RIMO,

MAG PETRO EKERMAN,

Eloquent. PROFESS. Reg. et Ord.

publice ven til and am sistit

LAURENTIUS LUND,

ANGERMANNUS,

IN AUD. CAROL. MAJ. DIE XXI MARTH

ANNI MDCCLfU.

H. A. M. S.

UPS A L I /F _,

Exc. LOR, MAGN. HÖJER, Reg Acad. Typ.

Speclau fidei & Integrität is VlRÖ,

D" OLAV O

WESTMAN,

Reditnum publicorum ^, per Angermanniam b<>

sealemy PRiEFECTO prudentifRmo ⁹ NUTRITIO iödulgeatißiiBO.

Infignis ^{me famdiu} iUius javoriss amflefteris, quo, tum PATllÖNETttoptatiflime, fubit animum memoria^

ingrati not am vix at ne vix quidem effugeremynifi hat

eccafione, quantum Tibi debeam, ßgnificavev&. Ve+

rum enimvero, ut farciffimus leneficierum Tuorum

es teßimator, muh o aitres terecutidas obtundere pra¬

torna pietas vetat. Sujcipicts igitur, Indulgentif/we

VIR, pro fijlita Tua facilitate, loco teßerce menfis grattffim&y huttc fernem licet, ingenii me'tjcetnm, me-

que patrocinio Tua, ut antebac, ita in poßerurn ^quo

que\ Jtui patiare. Ego\pro T na, T uofumque perenni felicitate vota fwidere calidiffima nunquam defißam,

Spe£tatiffiaii NOMIN IS TUI

tumißimut cultor

Laurentius lund.

L N. %

que corporis convincunt.

i

Anifeftum exfplendefcit documentum glorian, & majeftatis divinae, in quibuslibet rebus creatis, prxcipue

vero in homine. Infignes, quibus gaudet j mentis facukates, venufta- figura, quem vis nobilis fuse fortis Uc aftris diftincium _apparet ccelum;

fic homo tot taatisque eft radians donis , ut Grea-

toris vere audiat delicise. Artificem artificium re-

fert, &, quod quas vis, pro conditione eflentiae limitatae, perfe&iones collatas voluit Summura

Numen, lineamenta quasdam, hoc exprimentia*

in illo _remaneant, necefte eft. Rationis imperio ^cor¬

poris fervitio utitur, tantique momenti res invefti- gat, uc nemo (it, _qui non norit, divinam bigae

huic inefte virtutem. Quo longior diftantia ho- jninem inter beftiasque intercedit, ^eo diftin&ior

A 4

quo-

) 4 (

qnoque ed: cognitio. Voces articulatse, ut oculi

corpori, facem praeferunt menti, easque in illa ex- citant vires, ut vere emineat cceledis ejus ^natura.

Quid multa? aquarum vortices non urio explican-

tur gyro, nec una, per orbern, lingva celebratur

Deus. Quasvis dc di&as populäres, pro varieta-

te temporum, variis obnoxias niütarionibus, _cum, invalefcentibus novis , antiquae voces exolefcarit,

omittimus ; Latinam tantum, natura fuae femper

tenacem _, viciffiriidfliisque nefciam, pertra£tare a- nimus eft. Quod ^{cum, pro} tenuitate ingenii, ^co-

namur, Benevoli Le&oris folitum imploramus

candorerm

«. IT.

Integritas hnjus lingtiaef, mf s^oyjjV, diéia

Latirticas a), ad rationisque obrudam exatninanda,

abello Punico fecundo, ad Trajani usque tempora ,

pront nonnulforum mens ed, nihil fecit vitii.

Qox vero fata, poftea experta lTt, neminem, nid

hiftoriae hofpitern, fugit. Irnperatores ^{, a} diverds

narionibus oiiundi, clavoque admoti, focietatem

L jtini fen -oais afpernabancirr, commercioque per»

egrinorum ^, varia loquendi fartagine foendorum ^,

nuibt-s civitas, turbidis idis temporibus, patufc, na- tivum illum fermonem magis magisqne inquina-

runr. Ingruentfbus detnde barbaris gencibus, im»

periique f dem deOruentibus, Romuleus hicfpf- ricus, de fblio penitus deturbatus , nihil, nid ini- fe-

a} Diflert. Gothofred. Vocherodt de rccla (f an*

tiq. Eloty Lat. ratione. c. 2. $>.2.

) 5 c

feriam fqualoremqne, per multa fecula, perfenfit.

Cum interdum fere interclufus videretur, ornnibus de falute defperantihus ^, tandem ^, exa&o mille an- norum curriculo, liberius meare ccepic. Etenim

viri prxchrx eruditionis Latialem (érmonem ^a for-

dibusrepnrgare, & nitori fuo refiituere aggreffi funt.

Unde tall habitu

qualem in ^vecernm fcriptis ^ge- rit, brevi procefiit- Quse cum ita fint, latex hic

Caftalidum _purus, & limpidus fervandus, magni- que fäciendus efi: ; ne, nofirarrjet ipforum ineuria,

lutulenta eum fcedatum amurca alrquando dolea-

mus, & vel auro redimendum defideremus thes-

aurum.

$. IIL

Cum Latialis ifte fermo, inftarcafhe virginis,

nnllos impudicos in arnplexus fuos admittat, ^re-

cenciori tempore, hoftes (abfit oxnnis ab hoc no¬

mine invidia,) na£his eft&plures, &firenuos. Alii .aperta vi agunt, eumque, cum c$co amore patrii fer-

monis difiinentur, extra nacale folum, _{penitus re-} Jegatum volunt. Alii exporreQioris frontis, fed

non inelioris frugis, fcoriis, faecibus, & quibusli-

bec fordibus, ^eum profanant proftituuntque. Haud

verentur dicere, fiili Iumina efie fucirm _, putami-

na

<Sr crepundia, veritatis magis involocra, quam adminic da, mentis carnificinam. Sufficere _pu¬

tan t

modo quis cogitationes, aliqua ratione, literis mandare, obfolera illa lingua, pofiir: ornateidfiat,

& commode, an barbare, & inficete, Ciceronem quis imicetur, an Apulejum, parum aut nihil refer-

re

«9 ) 6 (

ft fr). Irtiusmodi laciniis, pur pura huic annexis,

non potert non tot gentium nadonumque verna- cula lingua infufcari, fecundum illud Horatli;

„ -

-

ut turpirer atrum

Definat tn pifcem mulier fmnofa fuperne c),

Horffm audaciae ipfius Tullii verba frena injicient:

Nos autem, itiquit, Brute, quoniam pofl Hortenfti ^; clariffimi oratoris, mortem, erbte elocjuentite quafi tuto•

res reliäi fumus 5 domi ^{teneamiis eam} feptam liberalt cu- fl o di a, cf bos ignotos, atque impudentes procos repudie*

mus, tueamurque, ut adultam virginem^ ca/fe, cf

nr matorum mpetu, quantum po/umusy probijicamus d).

§. IV.

Arrogantiam illorum, linguam LatfaatrTpenf-

tus fublatam qui cupiant, fufpenfo pede ^, relinqui-

mus _, eidem in pofteriori parte, D. V. obviam

ituri. Licentiam jam horum paucis attingemus i qui Latino quidem, fed puro, terföque cogitata

lua proferre fermone ^, haud funt folliciti. Res

fpe&andaj viro bono, ajunt; de verbis certet, cum afieclis fuis, Prilcianus. PYilgur ^vero de pelvi eft,nec

voxrtentorea terrorem nobis injicitullum. Erudi- tionis ambitu includitur ^cum fcientia _variarum re-

rum, tum elegans dicendigenus. Aurum fcorüs mix¬

tum non ert: verum, led fpurium. _Ingeniole co¬

gitata tjui lutulento intexic ftamini, idem ^excitac

fa«»

b) C fr, Pr tefat. Moshemii in Folietam jf. 1.

e) ffor ät. de Art. Poet. v.j. d) De Clor ^t

Örat. c.jtf*

£££ ) 7 (

faflidium, quodcibi exquifitiflimt, ^cum crateris ap*

ponuntur, illuvie, & fqualore ^? ofefitis. Sed ué rei fua conftet reritas, fobrie, hoc in negotio, ^a-

gere cuilibet incumbk, ^ne delicatulum ipfius pa¬

jatum alteri offenfioni fit* Multi extra oleas, ne-«

feio quibus ratiunculis, interdum vagancur, fed fu-

per ftitio al for um non propius a trämite difcedfo

Honeftam hane Penelopen, tanquam gravem ma-

tronam _, decet eultus purus, fimplex, minime for-

didus. Q ut vero ömnis pi&uras coloracis ^ve di bus

eam tegit, ^nort tantum de gradu dejieiendam, ^ve¬

rum omnibus derid-endarri propinat. Latialem fer-

monem efie fvavem, nobilem ^, cetera, fatemur £ fed virtutem ejus eminefitiorem ^, torohorem, con-

fpeftiorem, quam inreliquisomnibus baud affirma-

re fuflinemus, Et licet falutifera cruee Servatoris fic

nobilitata, id tarnen magis temporis rationr, quam internas ejus dignitati, tribuendum. Admiramur

linguam eruditorum vernaculam, quas femel magis cafu, quam confilio, civitafe eorum fuft donafas

nunquam vero eam fanti facimus ^, quafi ^, per mi¬

nus caflam vocem, vittus, religio, omnisque pie-

tas ad metas fereret. Omnia vocabula Graxse o-

riginis ad inferos amandare: nunquam Deum, fed

Deos invocare j falutis notas anttorem non Chri*

flum , fed patrem patratum appellare: tertiaro Di?

vinitatis perfbnam, nomine auras Zephyri cceleftis,

non vero Spiritus San&i, exprknere, praeter ejus-

fnodi inelegantes elegantias alias; nonne ef! jufli

fi&eas traaffire. Superfiitimm ftorunäam, 0 fit-

fer«

<g£2> ) 8 (

fcrbiam tiotamus% verba recito ingeniofiftimi Moshe-

niii, qui in vocibus äeligeniiis, cf collocandis ^, ;>z

comprehenfiombus verborum moll i t er ef deltcate compo- nendis, in fententiis ad naufeam exornatidis, non ho¬

ras

fed dies confumunt, ac fi quem vocem ^, quam il-

Ii minus probamjudicant ^, adbibere vi den t, jam fapien-

tiae quidquid eß ammam agere contendunt e). Cultuni

nemo ed quinonamet, fed, ^curn meriiocritas re-

gula optima dt, eorum operam fupervacaneam ar- bitramur ^.> qui, tede eodem Celeherrimo Viro, rfe quovis vocabulo , purumne i lind, ^an minus purum fit ^y

jexventos Grammaticorum lib ros conjulunt, ef, /'«y^//'-

gendis locutiombus, cautiores funt ^{, ,} /'« remedio-

rum formulis, Hippocrates f). Rigidis ejusmodi ^cen- foribus , quod de Calvo eleganter Cicero, eve-

nit, ut, dum nimium inquirunt infe, atque ipfi

fefe obfervant, metimntque, ne vitiofum colligant, etjam verum fangvinem deperdant.

5. v.

Sed in viam revertar.Ja&ura temporis, quod,

in perdifcendis omnibus lihgua: flofeulis, facetiis, deiiciisque reliquis ^, teritur, nodros ^movet. Mo-

ram quandamrequiri fatemur, nunquamtamen pro

lenociniis, fed ornamentis pugnamus, ut nun*

quam, nexu neceflario eadem feientiasque cohsre-

re, dicimus. Uli non ed mica falis, qui de fide Mathematici, ob minorem obfervatam dicendi ca*

di-

<?) Moshem. pr tefat. (it, jf. V.

f) In loco prox. cit. g) De Clar. örat. ^c. $2.

9 <

caftimoniam, derogat. Erudatio tarnen aliquid Tub'

Ii nii üs i ii v oh7 it. Quod verba afpera ^., horrifona ,

anibigua, in ^eam quadrcnt, negant omnes, qui amplexibus ejusdem frtipntur. Effigies quem re-

prsefentet, me fugic, nifi nomen id indicaverit

fubfcriptum. Oratoris fenfum qua ratione ^ex hau- riam^ nifi proprietas, atque perfpicuitas, tan quam

ftellas, viam _quo tendat, monftrent, Quod ^cum

rationi repugnare tiegas, fimul affirmes necefie eft,

non nifi feleäas voces _, rite conftrufåas , eundem, qui nomen dedit Camenis, decere. Barbara ver¬

ba nihil aliud funt, nifi monftra , larvae, terricula f

quae prseftat foras projicere, quam ex inferis ex-

eicare. Refte Cicero: non tam -pr/eclarum efl fcire

Latin* , quam turpe nejcire b). Quid? num minutiae quasdam heic fufficiunt? num cento mendicus fpe-

cicm tam honedam acquat? Aut cazcior talpa funi,

aut nulli aditus eonveniendi datur, nifi qui ore ter- fo evidenter cogitata fua patefacere norit. Qui ve- ritati huic vi&us manus darc, ad melioremque fru-

gem fe recipere nolit, is varia non potefl non

prodere vitia. Inquinato & inepto fcribendi gene-

re uti, quid aliud eft, nifi involucris rem te&am velie. Ad turbidam, non excitatur palatum, ^a-

qnam. Ambiguis fcriptis nemo dele&abitur, nifi

ctii ioter fyrtes navigare placuerit. Qui hoc mo- do perfpieuitatis, 8z elegantias leges migrat, quod

volumina fua, naufeam 8z gravedinem excitantia,

fusque deque habeantur, fibimetipfi tribuat. Cla-

ß _re

h) De Clav. Orat. c, 57.

) 10 ( «ftt*

re, hac in re, difputat Moshem ins: Egat inquk^/tc

éinimo meoperfvaft, cm ni bus, fui Icribunt, idinfri.

wis propofttutn effe debere, rudes trudiant, ^{ac ve¬}

rit att $ nermam tradmt. At, furbus haec meta pr<e-

fxa eft, f0/ t alt orationis genere uti debere,

to feje commenåat, & ferfpicuum eß. Quocl verb eft

ii'Cendi genuf, quod cnnBis probatur ?' ««7» afperwn, jejunnm, a gr efl e, b ar b ar um? num ob fear um ^, ne^le*

8umy kquax ? Nec ^{ego ,} tw* alias it a fenferit. Qurd

er ga reliauum eß ^, ruft ut ftatmmus ^r cujus uis ejfe fcri-

ftor is, [i minus nitida Ö perfeBx ^, cmmodte t amen

Ö* elegant i, di Bions fludera i)i

$■ VL

In eos vero, qui vocrbns interdum minns La-

imis ut un tur, tantum abefl ^ut ammad ^verram tis-,

Bt potius eos exeofemus. Si relrqua non ht maciv

fenta oratio, fin ihi i hiulcum,. & afperurn ^{au res} offern dat, aut le&orem impediat, ieves qnosdam me v os vix attendendos du c i mus, fecundum iMild Hcratih

Verum tibiphtra nitent in earmme, 720/1 paueis (jff ndar maculis, quas aut hicnrra fudit ^f

Aut humana par um cavit natura k).

Quid vero dicemus de rigidis ifhs, qur, pro mors G. Scioppii', ob morofam (barn eeniuram, Gram-

matici canis nomen- referentis, pftisjnfio fagaeiores

videri vokint ? CeEbi erunr pofi prineipia, qnasvis probra in minus caflam vocem ev omen tes ? Lin¬

gua hxc quibusdam patentioris inftar eampi habe¬

tur, cum aiii anguftiore Ii mite eam defcriptam vo*

luntr

1) Mosh. cit. pr<ej. tf.j, k) De Art*Poet, v.$ju

) u C

lunt. Et fictit fatidicae fuam viderunt nrnam, & o- racula ja-m pridem obmutuerunt, de omniom ^voca-

bulorum, quse apud recentiores tantum reperiun-

tur, fide derogare, haud cuiqnam licet. Quis du- bitat, quin rnulta illuftria veterum Romanorum fcri- pta, tot bellis , barbaris, incendiis, diluviis, cete¬

ra omnia erertentibus, deperdita fint? Hortenfii o-

rationes elucubratas nemo unquam vidit, qui tarnen

principatum, ipfius Ciceronis _tempore, eloquen-

t\x tenuit. Potueruntne ifia vocabuia in horuminge-

nii monumentis reperiri, atque fic optimas efie no¬

tas? Et licet feveri iiti Critici ipfam linguae clavem

fibi datam arbttrentur; num alios, quorum memoria vel fallax, vel minusfelix, fi vocabulum ^aureae tru-

tinas non fuccurrerit, calumniari ac rodere licet ? Summi _viri pingue quidöani & minus Latinum in- terdum fonant; nemo tarnen credat, lingnam peri«

culo obnoxiam efie, praclertim quod lapilli ignobi- les, folioppofiti, referunt fpeciem ^{interdum metal-}

li nobilioris, & una,vel altera _{minus pura} di<Sio,lu-

cem ab univerfa eleganti fceneratur oratione.

§. VII.

Supervacaneam eorum induftriam _nunqnam dicimus, _{qui voces barbaras} non tantum colligunt,

led etjam, exemplo magni illins Julii Caelaris, ^tan-

quam leopulos, fugiunt, &fugiendos _{pnecipiunt /),}

Ut olitori prsefiat internofcere herbas generofas ab urenda filice, fic e re efi unicuique, qnaevis^a- fpera,impura, & fcetida finibusexpellere,ne verecun-

13 2 das

I) A. Gell. No cl. Atttc. L, I. c. jo.

> rz C

åx obtundantur _aures, & tenerae vit iis indciantur

mentes. Eosrodere,, qui, cum am bag ^es nolint,

Sc evidentiae ftudeant, paullam a tramite diféedunt,

ut. nan quam licet; de ^m til ta in eos invehi, qui, in

fanbta Latii palatia, ne mfacera ptebs, Sc barbari ir-

rnmpantv eaque confpurcent, excubias agunt, adeo

non con veniet _{t ut ne} fanrfo qukiem audiatur. De

eo potuit Muretus? glorian, quod voees Ciceronia-

nas, ab iis y qua? non funt Ciceronix, fono ipfo dis- ereverit, ut nummi auref ^,, Sc argen te i ^y a plumbeis

tinnftu ipfo dignofci pofliint rri). Gum il lud, drigo-

fa rnter Sc fucci; plena vocahula, racerdt difcrimen,.

fmpreffam a veteri bus; orbitam fervandam ede qui-

vis videt, Id arbitrfum nullius eft coudliq recentio-

rum voces _r pro antiqurs, adoptandi, ve I dgnum

monetär _y pra Fubitu, inprimendi ^y cum lingua non

amplius dt plebeja, Sc pooularts,/ led ^{vivac tan rum}

in antiquorum fcriptis : d hare föret libertas ^f quam-

ne pareret confudonem ? qu is monnmenta i n tel! ige-

ret eruditorum ? Alter alter i föret barbarns* locus

in numer is darettir ^con tro ver dis Sc error i bus. Sarti

igicur ceQique maneant omnes, qui e c ivita te ver-

ha, qtiibus ^y rede MarcelTo, ne Carfär quidem Tibe-

rius eandem da re potuit ti), exterminant ^y provr-

dentque ^, ne Helenas eruditorum liceat inter _proco-

rnm barbarorum _greges vohitariy nobiöique Mc Iinguas verrocis turpari e).

§.vni m)M. A Mureri Or ar. de via rar. ad ei'o<f> laudem fervenienäi n) Surr, de ilhffr. Gram, c. iz, o) 01. Bor-

rieb, Dißerr, de ßudio Lat, _puras.

5*27 ) ii ( <ÖÖ7

f VIII.

Qnodautem quidam ftrepitum vocabuli pere- grfnibe horreanty uc non tantum aurcs obftruere>

verum etjam auf _ugere velint, a ratio ne allen ^um efb Apud Theologos,, Medicos ^, Jureconfultos, arti- ficesque ceceros, mnltae occurrunt voces, quarum', Ciceronis _aevo, null um exdat vefbgium; facies re-

rum femper novas in du i ^t formas, ergo non nurum efl nova fubincle requiri vocabula. Studium ^ca di¬

tåt is fobrise nemo fana mente praedkus cuidams vitio

vertat. Sed ita in antiquorum verba jurare, utpras«

ftaret cbmutefeere, quam latum unguem inde de¬

cedere _y inventis novam diflin£Honem requirenti- busf quis efl, qui afürmare audet? ErfT, per mul-

tas ambages, rerum notiones alten indillare polie-

mos, tarnen quo minus magis eompendiarfam viam

teneamus, cum falus reipublicre ^non penclicatur,nt-

bil impeifif, Face dant hirrc omnes deformes vene- res, quas non fapienrum infb'tutafed puerorum nuces, 8z crepundia, baud immerico dixeris. Au- diamus F. Taubmanum. Nemo, inquit, fanus dubi-

taverit, ß Cicero cum t anta eloquent i a Chrißianusfuis.

fit, & pari ßudio ⁱⁿ religionein noftram, ö majeßatem

Hominis Chrißiarß

quo in uvbcm ^y orbis dominum, Ro¬

marn fiagraßet ^, ipfmn non minus elegans, in oratione y

iudicaturum nomen Servat ovis noßrt

quam P a tri s fui fätrati: Apoßolomm, _quam Patrum Confc>'iptorum:

Eccleßam Chrijhanam y quam rempublicam Romanaw ;

teet um fidel nun, quam concilium plebis (tut Deorum, rediqua q). Perfpicukati orationis inprimis ftuden-

dum

p) Diß de Latin, Lingv. f. 24.

) *4 C

dum ed, utverkas innotefcat, quare fplendebit

et i am felecfr's,omnique fale conditis vocabulis. Hinc •

eumquivis videat litterarum & linguas gloriam, &

culturam _, non ita femper, ^ut divelli plane neque- ant, coniunfhs efle, fimul manifeftum ed, eum

dogmata haud mutare, qui vocabula non mutat,

nec angelos negare, qui beatas mentes, vel coele-

ftes animos appellat. Eleganter Moshemius: Con*

anda funt tamdiu Latina vocabula, _quam iå res ipCa C? ^oratioms pevfipicuitas patitur, nec fi voces c a fl aJap*

petant, peregrinis fS alicnis bomini, pura diclionis flu- diojo, utendum efl. Quod fi ^ver oj-rufira ^com mod a qu teran- tur, apud Latinos, vocabula, periculum, tenebra ^o»

rationi inducantur, // publice recepta fpernamus, lon*

giori circuitu, aures otfendendae fint 3fapientis eft res3 non

verba, [pettare q).

§. IX.

Etjarnfi caftra antiquorum, nifi gravlflimas prohibue-

rint rationes, fint fequenda ^» fervilem tamen datum qui-

vis fugiat. Ut libertas cuiviscordieft, lic in au&oribus i- mitandis, illafepofita, languor orationi facile conciliatur.

Ingenio via, ad gloriam, paratur, in animi vero fenfis ex-

primendis ita veteres referre, ut nihil, fme illis, dicatur, quid aliud, nifi exteflellis, famelicam & jejunam contexe-

re orationem, ac, picarum & pfittacorum more, auditas

voces iterare atque reddere, neque quidquam, vere ac

proprie fuum vindicare. EjusmodiprurituafFe<dos homi-

nesnon tantum prifca vidit antiquitas \ Horatii enim quis ignorat illud :

O imitatör _es, fervum pecus, ut mihi (ape Bilem, fape jocum veftri movere tumultus ! v)

ve-

q) Mosb. ett. pr af §.ß. r) i Epift. ig, v. y. 20.

) 15 (

verum etjam recentiora tempora. Nondum effluxerat

feculum XV, cum florem Latinitatis, in ipfa velutiher- ba, fupprimere videretur Secia \ Apulejanornm, cui mox fuecefl'erat Faciio Ciceronianorum, longiori autem inter- je&o intervallo, Adagiafiarum, Philippiftarum, & Lipfia*

norum. Ergo cum fervilis iftaimitatio, toto,quod ajunf, ccelo, a fobria, prudenti, & aduita diftet, ut, cum iila

omnem fuccum, & nativum leporem ^, atque ipfurn quaft orationis fangvinem tollat ftirpitusque ever¬

tat

hcee in penetraüa & intimos lingvae cultiffimae re- ceffus admitratur (/). Diverfam a veteribus rationem,

In externis ftili virtutibus, inire, ficut nemini licet,

Ulis nimis indulgere, ut titubet oratio , quid eft ^, ntfi ignts , qui materix inbaerendo eaniem confumit, Äu- diamus Moshemium: Eßf inquit, fanum imitandt ge¬

nus » quo pvdtcipuas, qu<e in pri/eis Ulis eminent, di&io-

nis laude _s, evident i ^am inprimi s, & Proprietäteni, quin verborum coagmentütionem, illis familiärem, interdum conjequi finde{nus ^, extra controverfiam collocatum eß.

Verum ita veteres mit recentiores imitari

_ut

quee tiobis animo obverf* titur ^, cogitationés, totidem vevbis ,

tot vocum eomprehenfiomhts ^, iisdem jormulis, pari hrevitate

am ambagibus ^, qmbns ißt ^, expöndnms ^, in

aperto vi tio po fit ^um cß t), Non ^uno modo imagines

rerum meriti repreefenta turr Notiones fuas mortales eonvenientibus naturae **e'tiunt fignis» Videmus apud anfiquos tot rnodos clicendi, quot oratores, Qja ra- tione boc, vel illucf, orationfs genus, ut ne latum _qui-

dem ungvern difcedanqmihi mifandurn propoham, cum Indoli _{anbot mei} penitus pofFit repugnare? Naturae de- fectum cuivis ineumbit fuppfere ^, fi vero fueus corru-

O) Cfr.Diip.Dmi PeuSjofiedty de Secia Apulejam- get

rum. p. j.

{tj Cit. pretfatr $. II

) 16 (

get frontem, vitiumque, cumtegit, inferat, cui _quce- fo erit bono ? Qpi fuum _genium defraudando, ab a- iiis _, praeter di&iones

modos compofitionis» flores,

omnia qualitatum lineamenfa vnutuatur, omnes oratio- nis nervös incifos cupit Eleganter toties laudatus Moshemius ; Voces, inquit, locutiones, ornatus, oc a-

liqua etiam compofitionis pars , a veteribus _{per enda} funt. Habitnm vero, ut ita dt c am, orationis, & ^.ner¬

vös

*>• /7/0 quemlibet ingtnw ^{, non} ex alteno fingere

oportet, (u).

$. X.

Quidlucis, ^a veteribus, orationi affundi debeat, in-

dicavimus _{$ attamen,} fi dcüdlrinis & eruditioni non ni- tatur, nihil praeter aes tinniens erit Nec verba folum,

Ted res fpe&andee funt, nexus rerum , earumque confe- quentice. Quomodo alias animus fleftetur, admiratio excitabitur, Itupor injicictur, nifi verborum fplendori refpondeat rerum pondus. Naeniarum & _nugarum co- hortes ^{veneres tantum} refpiciunt, ut cicillent, fed alia

via incedendum eft res non folum tradituro, verum etiam alios informaturo. Ingens copia verborum caftis- fimoruin cum efi; in penu, non quidem contemnenda $ mente vero fcicntia vacua,fumma imis mifcentur. Pue-

ri vero, perceptis primis lingvarumrudimentis, inature diftin&se ^rerum cognitioni ^, rationisque magis culturae,

quam diddonis afivefcantj ne illotis manibus in penetra- lia optimae notae Audorum admittantur. Et quin perbene

tenellce aetati tum confulatur, neminem fore, qui dubitaverit, crediderim,

D. G.

(n) Mosb. pr<ef. cit. §. II,