Conatus philosophicus exhibens veritatem communem, qvem ... svb directione ... Joannis Bilberg ... candide philosophantium censuræ qua decet animi modestia submittit Daniel Brauner Calmariensis in auditorio vet: majori ad d. VIII Junii anni M.DC.LXXXIX

S^

'f. I

s, g.

&

CONATUS PHILOSOPHICUS

EXuIBENS

V'ERITATEM

i

COMMUNEM,

QVBM

^onfenfu & voluntate

_Ampliifimi,

_iii

Reg:Academia Vpfal: ordinis

Philofophici,

SV B

DIRECTIONE

yiRI CELEBERRIMI

D.

_JOANNIS

_WOÖ

Gcometr*PtofeflToris

Regii

Candide _{Philofophantium cenfuräs}

qua deeet anirai

modeitia

fubtnittit ^

DANIEL

BRAUNER.

CALMARIEN SIS

In tsifudtturio Vet.Mujonad d.Vl IIJütitt

ιΛηηι M. DC. LXXXIX.

νρsvii-vt

Üxiüdii HENRICVS CVRIO i'. fåj & Acad, _{V\>f; Miblioft·}

i _ψ

S*

R*

MS*

V1RO

EIDELISSIMO

k·... ,'·■ \ ..% NOBILISSIMO acCONSVLTISSILMO Ό O_Λί17\0

Dk.

sylvestro

PHRYGIO,

Summi, quod Holmiae

eft,

Dicaftau

Regii

ADSESSORI

Avumulo

_bemgnijßmo,

_Oftirno.

Q

2VEfcio

profcäo

,

Nobilisßme

atque

Confulttffime Domine

,

fretum

ne

Tua

_facilitate.

, an

eadem

me

abufwn

qutßiam dixerit,

qucd

huc u/que

nuHam

p>eiatps ac

vetwrationu

in

Te

me<z

notam

oflendere

_potui

:

id

nunc quoque totrn

mi¬

hi

_dißliceo

_fui

_Cenfeoque;

_neque

immeri-to,

Verum}

multi

etim

_m

diymis

ta-cite _{operqntur; quorum mens}

_foepe

_nume*

fö

_magis

_pia

eft

_{, quam}

qui

Vel

dt

_Jertis*

fimM

_effunduni

_preces,

_Tacitam

_enim

ammorum 'Veneratmem

_{«eflima/e mtdtum}

conPtnit ; mc

qui

loquentior eß,

omnia

eo

prolixkri

_quoque

_animo

profeqVitur.

Μortaks _namque

reperire

perpluritnos in

facilt eU

?

aliud

m

peclore

claufmn}

(um

aliud

in

_Lingua

_gereutes ,

Vultumf

que

magis

quam

Ingenium habentes honum.

Factet

_{proinde yenenttio}

_muta

_officium·,

_cla*

rim licet

_fvaywjq.

_qua.

_{in yerba}

_erumpit*

S't

_{quid igjtur ba&enm commifi}

y

ßjonte de*

precor,

fimul

&

emendo corri^og. Veniam

autem }

fferq

_>

fabit,

quod

in

Te

ex

aequo

&

fummam

yiitutem

&

fummam

humamtatm omnes, _{quotquot propm}

no-^eruni,

fuerunt

_experti.

Cujus

tantam

egq

habeo

fiduckm

,

ut

yel

noVum

jam

beneßcium

petere

fußineam

-y

id

eß,ut

pa-gel!Μ

bafce

rüdes

_exiguafque

_yalde,

nec

dignas fatis,

quibm

Tuum

prrffigeretn

nc*

men _{? utpote}

_obf&vantue

_{indices>Uta je~}

renaque

fronte

auipias

; meque

ut

im

Ttbi

_quam

commendatisfmum babeM%

Hoc

_φ

,

qtiod iterum

atque

iterum

oro

cb[ecroquey

qui

ß>em

meam

folito

Γηο

fa*

iffori

_tuteUque

_prolixe

_{committo* Vile.}

J^pWliff; &

AmpTlfl: Hominis

Tu*

Cultor_{obftrvanli/iMUA} \

Λ, Ρ3§- ϊ«

r„r

M(tsoIESV\

Xftrt _{Θδί %ξν}

_{που^ ^χο/>φοι/}

_α'«

λίγπν

y&i

voeiiié

Pluto.

The/is I.

Amiliarius certe nihil_eft,

necufu _{magis receptum»}

quam Phiiofophos inter

fe diuencientes invcnire»

|qui veritatem ad cogica^

tioncm humanam examinant> ipfamque

velut norcnam& menfuram omnis

vc-ritatis _{habentj ita ut, quidquid}

cvidé-tet & diftin&e _{coneipitur, verum},

fir-mum, ac ratum pronuace ur.

Re&a

equidem hxc eft veritatem

indagadi

fe-mita: tarnen lubrica dubiaq*valde pro¬

bandi ratio,Γι eerto nobis non conftet,

de _{fupremo Numine ,}

_omni

_{um utpotc}

rerum , adcoque

ipfius

euam

veritatis

Tonte ac _origine,

ejulque

in _nos

opti¬

ma ac conftanti _{volup ate. Ac ne}

_facris

quidem oraculis uila fides habcretur,

ii

i

de bei exiftentia &

operationibus

eité«

rnus incerti. Omnes quoque

propoih

tionesMathematicx» quåmvis tantx

iiiit

evidentix ac perfpieuitatis, _ut, dum

o-culos ad earutn dcmönftratione's

cura-tiori _{inipedione a}

Jvertimus,

_non

poflfi-mus non , volentes nolentes, aflenfuni

ipiis prxberej

interim

tarnen,

quoniam

valde fluduantes fumUS, necdiu in una

eademquere mentem

habemus

defixam,

ipfaique

quafi

per

nebulam

intüemur,

facillimo_negotio

_{illanim obliviici}

_pote*

rit mens; adcoque

fi

_non plane negare,

faltem de earum certitudine

apüd

lernet _ti< dubitare,fi nulla veri Dei vera

cognitio(

habeatur; nec qualis fit hujus

univerfi

Audor,_pereipiatur.

_Quam

_ob

caufamj;

magnusille hujus

ieculi

PhilofophusRe«

natu5 des Cartes in Meditationequinta dicit: Etil ejusfim naturx, ut nö pos<

fim obtutum mentis in eandem rem

femperdefigere, adillamclare

pereipiem

dam, recurratque fxpe memoria

judi-cii antea fadi, cum non amplius

atten-do ad rationes, _{propfer qiias}

_tale

quid

_fu

judieavi; rationes alix

aiferri pofiunt,

qua

i Qüae me , Γι Deumignorarem, facileab

opiniane dejicercnt; atque ita de nulla

dt

unquam re, vcram ac certam _fcntcntiay

led vagas tantum,& murabites

opinio-a* _{nes haberem}

> &c. In veriratis itaque

"*

inquifitione curatiorc*re&ius

dubitatio-ro1 nem _diluamtis

i fi interinnumeras,_quas in

mens ex fe

_{depromcrepoteft}

idcasfum-na _{mi Numinis}

ideam in _primis,

fufficien-n> te _{animi attetttione,}

expendamus;

ap-r» _{parebit eilirh Déum}

> iub conceptu

En-ei _{tis venire}

perfediftlmi , infinit] ,

x-terni, _{omnipotentis, a fe ipfo} exiften-tis, Sc quo melius ac _majus cnscogita-ti non _{porerit j adeo ut ex fola naturae}

divinie confideratiore , non poflibilem

k _{contingentem tantum}

, quemadmo-dum ex aliarum rerum _{ideis» fed} a'tcr-nam <5t ömnino _{UecefTarbm ejus}

exi-ftentiam _{probare liceat. Hinc etiam}

111

j maxirne

darum

eft , cum, qui omni' n' _bus

cogitabilibus gaudct perfe&ionibus,

ib k nuiiis _{plane fubje&us eft defe&ibus,}

n' _hoc

ipfum quoque habere , quod fit

Η tumme verax , a cujus proindc natura

lt)

abhorret, ut _{aliquem decipiat}

fallatve.

Μ

4

Quacx re

deinde inferre

licebit,nullanl

nos rem, nullum objedum

eoncipere*

quod non

fit

verum ,

quatenus

a

nobis

> hoc eft , facultate quam

nobis

dedit

Deus, clarc diftmdeque

percipitur.

Ni¬

hil enim

impoflibile

>

inquit

De

La

Forge.jroiTumus

concipere,

ii

vocem

eam ad folas res reftringimus, quas

cla-re & diftinde percipimus,

Quoniam

vero argumentum

hocce

_^

de

veritate

communi , fpinis

fat

multis

obiitum

> nec ing?nii

noftri

viribus

utpote

valde

cviguis j

adeo

obviunl

>

tradandum

no¬

bisfumilmusj ad Te ,

Ledor benigne,

confugere

neceiTum

prorius

ducimus

>

officioie rogantes , quse

hic

breviter^

iinipliciterque

admodum

iunt

congefta,

neqve ad

artiuiTim

compofita

,

pro

fa*

vorefolitoin meliota

interpreteris.

Tb II,

In _ipfo

difiertatiuncülx hujus

limi¬

ne ftatim indicafife haud pigebit,

quid

,

nomineveritatis denotatum

velimus,ut

quae deinceps

fumus

diduri»

tanto

fa«

ci/ius _cuique

_innotefcant.

Per

verita-tem _igiturhic

intclligimus,

non

quam·

Λ

i

fem,

verum

ipfis in

rebus

,

abiquc

ul¬

lo ullius conceptu

confiderandam

,-uni-*

ca _namque in

ipfis rebus

eft veritas,

il-J

larum

,

nimirum

ad

montern

divinam

conformitas, live de iis homires con¬

tent , fivc non : cum

nul:a

poiTit

efle

falfitss, nifi ad mentem humanam

rela-ta; _{quando id}

falfo

judicar efle

,

quod

'

non eft. _Neque compkxam,

feu

_, ut

e

aliis placet,

axiomotkam,

vel

dianoéti-cam, qux praeter

fimplicem rei

conce-^

ptum

feu

fenfum

ipfum

,

ipfam

etiam

affirmationem vel negationcm includit;

fed _incorrplexam

_feu

_{noétican%hoceft,}

fimplicem

cujufque rei

ideam,natüram,

*

& eflontiam, haec enim PhiloTophis

f

ut

t'

?

aquipollentia

,

qua

fimplici

ncti.cne

,

cujufq; rei idea

dicitur

vera: ver

bi

gra-tia, idea veri Dei , verae mentis , .verae extenfionis feu _fpatii,veri

_argenti,

ve

ri circuli vocatur , qua; veritas nomine j Veritatis communis infignitur«.

t

ibef.

11K

t

Oftcnfo

jam

quid

per

veritatem

hic

fignificari

voluimus,

demonftrato

limul

etiam ideas _fimpliccs

femper

efle

_veras,

A 3 cum

ff

cum res quas repnefentant, aut defa&o

exiftänt,aut minimum exiftcre _poterint

co modo* _{quo eas pereipimus» Idea}

quippe fimplex ac indiyifa , cum nihil

uriquam _{aliud repraefentet}> niii

unuiti

tantum, _{idque eftentiale} artributum,no

poteft profefto nö efie diftinåa Sc da¬

ta: obfeuritatem enim _{& confufionem,} quae aliqÖahcTo in eompofitis

inveniun-tu; _{,hinc maxime originem trahere} cer-tum _{eft, quod notiones & proprietäres}

fimul combiuemus , _{qua; tarnen} nec

poftitnt nec debent cotk&iDe La For

-ge c. _{lo.th, 23. Ex hoc planum eft,} verum nos hic _{intelligere ac appellare>} omne_{quod chimrerico& planefi&o}

op-,

ponitur; quemadmodumDsitm verum,

hoc eft , acrernüm _ac infinit_{um a} Diis

faäis_{fi&itiifque difeernimus, verum} ar-gentuma talio <3c adulterino, id eft,quod

non _{eft, fed videturtantum* Haud}

a-liter _{acEtymologici diftinguunt inter}

ve-ram vocis _{onginem, &eam, quae} ipe-ciem tantum _{pra: Fe fert veritatis,qualia}

funt _{apud Latinos.* Teftamentum ex eo}

quod teftatiofit mentis,

_Juib

_inftit.l.a.

7 tit; io«de teft. ord: licet indolem i*p(?us

rei ifta derivatio nonobfcure fignificet,

quam fit tcftamentum ,

juxta

Juriscon«

iultos, nihil

aliud,

quam declaratio

vo-lunutis noftr% circa iuc.ce0ores in bona n^mra _poft

morfem

noftram.

Puf.fi4

c. io. 3.14 bi\Q' Apud Graecos au-tem paftor»

quafi

_{w τ*}

quod in gramine maneat,

cubetqne

*

Autor _Etym

_{Mag: «r£f}

_pes,

å

_wS

ubi,

Harmarus in

_{Etymoh nccefleenim}

_eft,

pes locum

habeat,ubi ie

figatac

ponat*

Hsec & hu_{jus generis alia,}

primo

licet

intuitu> aliquam analogiam

icu

allufio-nem habere videantur ,

abfolutam

ta¬

rnen _ccrtamqve in fe _non

continent

ve*

ritatem.

rhe[i /Γ.

Remotisiis,quae

nobis

»circa

ipfam

veritatis vocem , impedimento

efle

exi-ftimabantur,tutiori

confidentioriq;

ani-wo, ad ipfam

deferiptionem

[fi

nöad-curatamadeodefinitionem)

Philoiophis

paffimufitatam,

gradum

promo

vere

pof-fe svidemur. Varias igitur

variorumde*

$

optima Cuique videatur, quifque arri·*

piat: Vetitas cujufquc rei ineo pofita

eft,quod cum iua convenit idca,quam mens _{[fcu divina, feu humana) de ea}

habet. _{Seu,vcritas c(l congruetia rci}

cum inteiledu. Verit'as eft

conformi-tas _{cogmtionis cum rebus.}

VeruirTdi-citur, quod corforme eft intelle&ui; quod cum fua convenit definitione vel

effentia. Hae & innumerae alias, infcri·*

ptisPhilofophorum fparfim occurrétes,

haud multum _{difcrepant, quamvisalias}

aliis iint _{magis perfpicuas, tituloque} de-finitionis _{digniores. Si in nobis eftet} il-tum, quidpiam hac de re _cxprimere ,

digniftimamlincdubio_{cenferemus,quam} primo loeo _pofuimus,

Th. _V♦

Intclle&us

_proinde

_{> omnium reru}

ideas _{habens, oninem etiam veritatem} hauiifle dici _{poteft. Quod ipfum,mo¬}

do_{quodam perfediflimo}

eminentiffimo-que , persgit intelledus divinus , qui

rerum cun&arum ideas , a&u femper

poilidens atque exercens ,ηοη unum

ii-ne _{allo, autiucceiftve unum}

poft aliud,

9

fed uno

afpe&u

omnia fimul

contem-platur, idqj

neceifitate

quadam Γυκna¬

tura_{,qtiatenus a fe eil,}

iibi

_aequgeicit, ncc ulli alii _{crigincm dcbct fuam ; eflc} enim aeternum , eil principio

&

fine,

feu _{partibus ab ante & poft, imo}

_fuc»

cefllone _{quaviscatete , nec}

_ullum

_extra

fe _{agnofeere, a quo}

_quidquam

mutue-tur. Quo _certe refpeftu, _Ariftoteles

ha-ud male adferuit, üb. xu. Metaph.e.9. Deum nihil _{praeter fc ipfum intelligerc,}

eo quod optimus fit: Μullo modo _,

quod fupremum illud

oprimumqueNu-men, contemrum rerum fuarum

creata-rum, _prae fe

ferat

poiiponatve,

(quem-admodum _{gentiles tenebris}

_involüti

_fibi

perfvafere) Ted quod oculis reqvirensnil quidquam extra fc invtniat , quod nö

per ipfum & ad ipfum referatur,

adeo

ut _{propria fua}

_iufficientia

_contcntus, o-ninia _{quafi in fc ipfo & perfe ipfum}

in-tueatur , rimerur*

TheJ. VI.

Ad mentem humanam _ejufquc in-telledum _refpicerc

_fi

_yclimus,

_{quam ar~}

&is _{utique cancellis limitatus}

_{fit, facil}

_es

repe-iö

reperiemu*. Homo enim , ut cjts per·

fedilllmum non eft, nec ad omnia fibi

fuffi^cit, neque fponte fua

habet, five

in _{ie,five extra fe, omne quodcunque} placet,cui

judicio

fubfcribés Theognis.*

Oucig TW _{ίχν3·ξϋ)7Γων «} éV?

i&M-κα,λνπνίς _{nr&ggtr' upiy^inu (.<ην>.}

fed eneis _potius cujuldam perfe&ioris,

eihgiem feu umbram gerit i ita etiam

non tam complementum omniuuude.a-rum_{>qiaam magis initium} & potentiain.

quandamunaearumpoft alia

de fe dep

ra¬

mendi

po(]]det,Huie

igiturfuae

infirmitati

ac _{impsrfedioni, maxUno cum}

Labore

conjundr, ut profpiciat cqnfulatqj

in-t _lledus, aliam ingrediatur viani λ alia

media _{inquirat neeefte eft,quqrumbe·»} neficio, in penitiorem rerum

effentia-mmq; Cognitionen! peryeniat ; quae o·

mnia cum ftatuta jam gaudeant _natura ac veritatc, mirarihaud convcnit,quod in _{ipfis , tanquam}

_modo

_ac

_limitibus

menti noftrx praefcriptis _, cogniris _ac^

qniefcamus, q.vum a fe non

exiftens,iine

iiidem efle non poffit.

Kes

_{aurem cum}

multsq; oriutur idene,qunrum unafn

poil

aliamper modüm

iucctdendi

elicifjadeo

uthuicmodocognoi»cndiafvefa&a_mcs

in rebus omnibus, compofitis non Tan¬

tum, verum etiam in fe ipla, & Enrc iimpliciilimo ac

femper

eodeni

,

Deo

,

multa _{fatpenumero non}

_diftinguenda

di-fringuar, minimeque

confundenda

con-fundat«

Th FIT.

Cui _{itaque paulo udeurntiori} tnen-tis _{indaginc, adhoec}

_atrendere

_molcOum

non fuerit,ilii nccdifHcile erit anirftad»

vertere, undetot profluunt crrorcs,tot

vitiofa icaturiunt rariocinia; quibus n5 emendatis,vel iähem haud

_deprehenhs,

veuam übi philofophandi viam ratio

-nemque, nullus promittere

fuftinebit»

Batcce omnia ,hand immento quiipiam

affitmet , ex triplici potidimum

radice

puliulare;

multiplicatione nimirum

enti-um _prat

er

necejßtatem,

ide

drum

primiti-var um confufione_{,necnon earunaem}

im-prob

a

everßone.

LTt fides noftne

affirma»

tioni habeatur, iub uno alterove

reliquarum rerum facile notefretratio. Scilicet,ab ineunteactate didicimus

co-gitationes noftras, a generali entis

no-tione inftituere, _noftrafqjc ideas verbis ita _{alligare,ut facpius ad verba magis}

at-tendamus, quam ad res ipfas, earumq;

naturam & efTent;am ex pondere _voca'

bulorum _{potius metiamur,} quam exin¬

terna _{ipfarum ratione. Hinc tot nova}

furrexijfe

enria/ r.obis jmaginamur, quot

diverla audivimus nomina accidentium. Sed nec meliori fucceiTu, circa res

hu-jus univerii cogn fcendas verfati, cor¬

pus unumquodque, cuatenusperfe

fen-libus nohris cbverfatur , a corporibus

vicinis _{fepoiitum, aliquo intcrvallo per} fe fubfiftere exiftimavimus , atque ita

intervallis iftis _{reipia diftingui:quo ipfo}

quantum in nos, ex ana

Jimplici^

Jub-ßantia corporeλ idea duplicem

conHitui-mm^unam _{corporisJntervalli}

_fett

_Jpatii

_al¬

teram._{Denique a natura i}fa funms

com-parati, ut, cum uno modo nihil profi· cere videmur, alio ncc meliorc rem fta-tim _{adgrcdiamur: fic quoq,, cum bene}

iubduda_{ratione, reperimus}

_illudipium

il

i-t vera eflfe tinum ,

quod

duplex

antca

fuppofuimus ,

alterutrum

iftorum

vel

int^lle&um humanuni

fugere,

vel

ipf

im

nihYl ftatuimus*

Quemadmödum

iub-ftantiam _corporis

_ab

extcniione

diftin-guentes ,

hac

ratiocinandi

methodo,

co-tiadi&ionibus fefe involvunt.

Juvat

i-tem, ad errorum

caufas

detegendas

ac

ill ftrandas>

ad propriam

conicientnm

attcndere, per qu^rn

certior

fiet

quifq*

quam egregie verum

fit,

unim

ac

fimpli-cis ide& , in

plur-s

dtflraciionem, vi3*ii

fternereinfinitis prope error

ibus;

qua

de

re nemo ambiget > qui

percipit,

quam

multa _aprimis

_annis

corpori

tribuimus,

qux re tarnen vera,

menti

eflent

adfcri-benda. Nemo non

ad

credendum

fa-cile induciturjfenfum,

verbi

gratia,ca-loris, manui quam

comburit

ignis,

in-eiTe 5 cum tarnen cerebro ac

menti

in-fit, _{Quin & omnes}

feniationes

reliqvas,

in ea _parte

corporis

peragi,

ubt

joLutio

continui , feu indebita

membri

difpofitio

contigit: ut .ex

altera

parte

,

quas

func

idese fubftantiae extenfae, ixpe

admifce-musanimae feumenti5

quomodo

multi

fi bi

Η

Tibi _{imaginati funt animam, haud fcctis}

ac _{corpus, locum replcturam}

, illamq;

non .die , Γι nufquam fit _{, qu.e tamcn}

proprietatcs adcorpora tantum

referftn-tur. Ex hac mixtura örtum habuit

im-pius illoruni error>qui animam

immor-talitate _{privarunt , cua de reAuguftinus}

pulccrrimc _diiputat cap. λο4de Trinita-te* Di&is ut _{major affulgeat lux}

* noti

praetcreunda videncur>aurea Platonis k

poft ipfum Ciceronis vcrba: Nos emm

^βε-nenunc _{quidem ea oculis ccrmmus,}

quaevidemuss neque enim efi ullus

fen-fus _{in corpore. Via? quaii quatdam iunt*}

ad _{oculos, ad aures, ad naresa iede}

a-nimi _{perforatae; itaque fiaepe aut} cogita-tatione aut _{aliqua vi morbi impediti,}

apertis atque integris oculis & auribus

nec videmus ncc _{audimus, ut}

facilein-tclligi poilk, animum &

videre.&au-dire, non eas _{partes, quae quafi feneftras}

fnnt ani im Verum _{piura de hifce}

ad-ferre, ratio non fert inilituti ,aures

po-tius nofiras ita afvefaciendas effe exifti-Hiamui"_{,ut omnia quidem audiamus,fed}

nil nifi _{bonum verumq, in animum ad«}

If

Thef Vill,

Utpatear, quid per vcrifatis defi-nitiones, _paulo ante a noMs adduftas,

defignetur.curatius

nofiihil

in naturam

ipfarum inquirereanimus

eft.

Veriras,

diximus,cft , qua: cum fua cövcnit

i-dea, quam intelle&us de ea habet ;

ad

hunc modum 5 Dcus eit verus Dens*

quia conformis eft iili ide&, quam

ipfe

de fe Ente inffftito _{fepcafecliflimo}

fo-Ver* _{Lapis noneft verus Deus,live id,}

qnodnomine Dei > fcu entis

perfe&ift]-mi

_fignihcatur

_>

_quia

_{non convenit}

de-finitioni > quam nofter intelle&us Deo

tribuit. Mens arftimatur veta , quia ii¬

li convenit _{ideae, qux aliquam includi/:}

cogitationem, h. e» Mens veva eft,

quo-niam eflentiam _{ipfius confiderantcs,}

jn-venimus illam efle _{cogitantcm i e.}

per-petuum a&um, adeoque confcium

o-mnium eorum, _{quac in} ipfa fiunr*

AI«

ftatim ex _hpc.ftuit _veritas, quicqtftd ni-mirumnobis accidit, cujus nullam

ha-bemus _{confcientiam,} mentem non efle

in caufa , quod fiat , «Sc quodcunque

modo nec dire&onec indiredo, a

gica-gitationibus

ejus

provenit,ei plane eon- tai

trarium & _{oppoiitum eflejquod} exten-fionem, radicem utpote &c fundamcn-

pi

tum omnium eorum , qux in corpori- Ur

bus evidenter & diftinde _{percipiuntur, vc}

adpelhmusé

Tanta

enimpugna eft in-

de

ter hxcce duo attributa eifentialia, claf-

%

fefque

rerunj.fummas,

cogitadonem &

&

extenfionemniulla _{unquamconcipi}

_pof-

_1°

fit _cogitatio

_{,tn«¥WContrdi^dici}

_{namque at}

noo _{poteft, cogitatio vel}

longa

_{,vel la^ Pc}

ta,vel profunda : nec Ulla partium ha- φ

bet _{figuram, aut ullam divifibilitatem; in} hxe enim omnia_{negari & auferri poflut,}

_Φ

ipfa mentis idea falva iutcgraque ma- er

nente._{Argentum vocamus verum,}

quoof

^ll

cum fua convenit _notione, circulits_ve-j *1' rus cenfetur, _{qui convenientiam habet ^} cum definitione fua > h. e, qui exade Φ

ad_{regulas Mathematicorum ducitur, feü} in _{cujus idea nihil eit> niii plana rotun'}

ditås» eaque exada, feu rotunda plani- c<

ties , vel rotundum planum continetur. 91

IX,

Ex hoc, _{quod quxlibet rcs,ut}

iae-pius

jam innuimus, cum

iua

idea

debi-

to

um

''

17

R itarn habet convenientiam, ut qu« nihil

i. aliud dieit , quam eflenti« & natur«

i-i- pilus repr«feruationem,perfpicuu,m efly

i- unum

quodque

ens , in quantum ens,

;, verum

efle;

&

quoda

fe ipfo

indepen-3. dens eft, nectffanam etiam habcat

exi-ft ftentiam*perfe&ionesomnes completae

5c & reales* exiftentiam in eftentia »anufs

loqjalio obtineat,

quod

iit Verum*quod

ie autem

dependens, hoc

eft,

ab alio , de·*

pendenter quoq; verum eft,ut omnium

a- qu« in eo funt , in quibus vel minima

i· invenitur realitas,caufae acrationesextra

t,

idtid

fint

requireildae. Quemadmodum

ii. enim Deusjquatenus

iolus

eft a fe po««

>d fitive,folusratio

&

cauia

ful

eft,

folufq;

e-j qui

dicat

fum qui

fum

*

ita etiam

futu¬

et niam vericatem in fe ipfo reveta habet?

tc ftuia ille ipfe eft rerum cun&arum,extra

>u ie exiftentium, prima &

radicalis

caufa v» ac norm a, adquam omnia deinceps fat

ii-

compofita:

quamquoque

ob

rem,

rcli-t, qux res crear« dicuntur ver«, quia

ju-liam cum beneplacito divinoconfonan· e- tiam oftendunt. Huicfententj«

calcu-i- liim additAuguftinus T.i.

foliloquior

1.

IS

2+ c. 5. Verum eft,inquit,id,

qücdeft»

A

qüia

tale

eft, quäle Deus vidit ab aeter¬

no futurum. Illud autem verum efle o-mnes dicunt,quod rale eft _reverä.qua*

le diftinfte _{pefcipitur, Ncq; a fenfu} hu-jus^teftimonii abludit Alex: ab

Alei:

2.

Metaph:Verumomne exhoc eft verum*

quiaaliquo modo affequitur primum ve¬

rum. impoiTibile_{eriim eft, aliquam dä¬}

ri _{imäginem, aliquod cfte ens creatunij} aliquod inveniri e&ypon, quod

diftor-me fit a fuö _{pfcototypo , fua}

principal!

cäufa ac nörma,ftio exemplari, id eft,

quod alio fe habeat modo, qüam

illud

concipit divinus intelle&us j ptxfertim

Cum* Ut loqüitur Poiret 1. 3. c. 10·

nll

fit fui _{ipfius fundamentunl & ratio,prae¬} ter unum _{DeunUqui in omnibusIta vi'}

geti üt ejus pJaCitum fit vis omniurn* Th4 X.

Cöftfiderata _{itaque veritatein gene«}

re, cum in Ente fummo fiveDeo , tuni J

in _{äliis, qüaeabillo dependent in Efle&}

confervari, veritatem in _{fpecié quoqüe} contempleniur, quatenus

illa

fpe&atqt* vd in _{iis, qux a Deo revelata fünf,five}

qua; WS

t*

qiiae infacris litcris eontinentur , vel in

iis , quae a ratiocinio human© tantum

dependcnt. Quod praeftare commö -diori via non _{poiTumus , quam Γι dili^}

gcntcr ad regulas,a Logicis nobis ci ca

omnemdifciplinam ab aliis dignoCccrida

pradcriptas, advercamus.

lilas

ergo

ad-euntes_{jinvenimus omnem} difcjpiinrn,

iiio non tantumob>e£k>,tamquam baii

ac fundamento, in quodomnia reliqua,

qusccunq; in illa contineatitur,

coJlme-änt · vcru etiam principio _ac fine gau*

dere, quorÖ

ope*iive

in

Theofogia,five

in _{Philofophia^ a}

_rcliquis

_{omnibus di~}

ilingvatur

neceiTe

eft.

Jam

ad

tru

inani

tegularumLogices

tridhaeccc

expenden-tibus j obfcuriim non erif, Theologsam ea contemplari, _{quae vires}

ingeniihuma-ni _{planeiuperant·}

_{i hiiofephiam}

_autem^ quae rationi/Utpore Veritatis indagatriei

iunt obviä. Alterum ilaid quo

ünum ab allo _{diftinguimus foro} , non male contticuimus cujuslibet difciplnx principiu5

qvemadmodum

enim J

heo-logia

revehitionem* rationem

auté

pro

principio

irhiiofophia

agnofcit

5

ad

'ΪΌ

dem étiam modum Theologus

fide

fif-jniter retinet, quaecunq; facraeDei liter#

credenda _{propofuere ;}

_{Philoföphus.}

_au>

tern _judicat efle _verum, qvod

evidenti-bus _{probari queat}

_rationibus.

_Uiterius

denique

progrediendo >obiervamus,

fi-nem Theologi# 5 eeternäm sjeneris

hu-mani falutem fpe&are> quam fummum

ISfumen abunde fatis in facro codice no-bis reddidit manifeftam ; Philofophiav.

tantam mortalibu?

fpondere

feiicitatem,

quantå naturali mentis

iuiiiine

obtinere

liceat. Staute _{igitur haC fentencia}

_,quä·

libetfc% _{difciplinani fuis}

_circumfcribi

li-mitibus , fuifq; continen

cancellisjexträ

quos

divagari

nefas

prorfus ducitur»

in

confeflo etiå 'eft illiusnon efle, qliatenus

Theologi, extra pomoeria facrse pagin#

excürferCj ac ea infe difcutienda

reci-pere, ad quieratio

tanquä

cynofura

nos duxeric: utneC hujus,facratiiiimum Dei

verbum, Γιηε,ΐι. c,humana

rationbfub-jiccre, adqve examen

ipfius

revocare,

qvod ad seternam

ialutis

contempiatio-nem_pertinetjquamdiu enim

in

hoc

cam-po verfatur, nihil afiirmet

ftatuatve,cu¬

jiis ipfe

claråm

&

diftin&ä

non

habeat

i-deam,ne terminos fuos transgrediendo,

f^'ßannv Utol?Ko commirtere arguatur» Hinc omnino fequitur,philofophiam in

ie & inabfhra&Q,Theologiae verae non

cfle contrarianu verum Γι ejufmodi

cö-ttgerit,

Phiiofophix

idipium

in

cocre-to, ut eleganter

docet

Becker, i.

_e*

ejus

Do&oribustribuendum erit.

Jüxta vul¬

gare illud -

vitia

artificum

non

funt

im-putanda

arti.

Veritas enim

bonitatem

xmulatur, & üc ut bonum

bono

non

contra;venit*fed convenit,itaquoq;ve¬

ritas veritatt non contrariatur.

Unde

Philof. in _epift.

adDinet.

ρ. i$2:

Quan¬

tum adTheologiam,inquit,

im

pietas

cft

tlmercj ne veritates in

Philofophia

in-ventx,iis,_qux

Tunt

de

fide ,adverfentur,

cum veritas una altcri

adveriari

nunqva

poiTit. Nec

ab

hoc

diiTentit

modo

no-minatusBalt.Becker in

admonitione

de

Philofophia

Carteilana, ubi

dicit.

Quod

Philoiophix aperte

repugnat,

Theolo*

gice credi

omnino

nequit;

nec

Philofo-phicc

fciriquod

fcriptura

negat.

Ca-veant

proinde

libi,

rationes

caufaiq;

re-B j rum

%'i

rum naturalium'ex iacris pctcntcs,

my-fte i_{åq;divina ad iuamingcnii aciem,utut}

hcbetcm _{fatis, labilemq·,, imo ad haecce}

coecam _{plane, \onderantes; ne, dum}

falcem in alienam mittunt _meffem,ole¬ um & _{operam, ut dici. fölet}

, perdant*

Th> XI;

Patetitaq ,nqn tancum difcrimcn

in-ter _{Theologiam &}

_Philofophiam

, fed

& _{eonveniemiam fatis magnam}

, imo

veroamicam _{quanda,intet omnes}

difci-plinas elfe confpirationem, _verjtatemqj

non nifi un a mauere* Lubet _hoc ampli-us_locum

_adponere

_{ex clar+Calovii}

Me-taph: div na,

ejafq;

verba ad noftrum ac*

commodare _{fcopum, ubi hunc in} mo-dum nerVofe admomo-dum _{difierit:Coniht} igitur quod non fit

duplex,

_eaq* oppo-fita veritas: _{quodque proicribendum o*}

mnino e

_Philofophia

_{illüd ττνλυτξΰϊ^ϊτav :}

talfumeft in i _{heologia verum in Phi-r}

lofophia ,6c vice verfa- Quiaveritas co-gnitionis Theologiea eft adxquatio no-tionum _mentis,rum rebusrevchtis,Ve¬ ritas

_Philorophica

_{eft ad«quatio}

ψ

l|

vel

quas pro

(ubjedo

agnoicit

Philo

fo-phia-

Nufia

ergo

hic

oppofitiö.

Con-tradidio eft deeodqm &c circa

ide, quodV

hic non detur, Quod

ipfum

Du.

Men-tzerusilluftrat hoc

modo:

fi

quieras,

fit

ne eadem veritasGrammatica

&

Rheto-rica, ceq;

abfurduses,

ac

fi

quagras,

fit

ne _tropus

triangularis.

Idem de veritafe

Theologica

&

Philofophica

dicereiiccr.

Deus_{acque verax}

_{eft in}

_creatione,

acin

revelatione,

qvumfeipfijm abnegare

n5

poifit*

Difpiciamus

objeda.

Propofi-pr/·

tiones ratione ventatis

iunf,

vel

piire^

Theologice&

vel

mixtae*

Illae,quas

uni-cetraditPhilofophia, ignorat

Theblog!|.

Iftae, quae

inTheologia

tradftae,

Philofo-1

phiae

plane fut

ignots.

Hae,

quas

utraq;

& _{Theologia &}

Philofophia

agnofcit &

proponit.

Primae

fi

verae

finc in

Philo¬

fophia,

ipfis minimc

contradicit

Theo¬

logia, qvum eas

ignoret.

Secundas

in

Theologia

certitudincm

fuä obtinentes,

nullatcnusrejiciütur a

Philofophia,qvod

captum ejus

exccdant.

Tertiie

ncutiqua

poifunt ab una

probari,

ab

altert

repro-bm:cum

impoffibik

fir, idem

fimui efle

34

& ron efic,&c+ _{Quid ergo hifce}

dilu-cidius, quid explicatius dicipoifitf'Hsec

ipfa certe, fi quis illuilrare conaretur,

tix ex maxime claris ac _{perfpicuis, o*}

mnia obfcuraacinevidentiafaccret.

Th. XII. ·_

Hadenus, fi nonpertradavimus,

le-viterfaitem, ut ratio_{inftitutipoftulabat,} attigimtis ea, quae facere videbantur ad veritatem univerfalcm_{ejufq: explicacio·}

nem, fc. veritatem, ut antea _didum,

non nifi unam _{cfte, eamq,·} aplacitodi-vino ortum _{duccre, & tal$m}

permane-re, cum omni eo , quod rede veri

no-naen _{gerit, certaqj natura & eifentiaeft}

praeditum, qualemftatuere fupremo

pla-cuerit Numini ; adeo ut omnia &

de-pendentia fint a nutu & voluntateDei, & vera, _{quia Deo fic vifiim fuit ea fta¬}

tuere, nec hominem _{quidquam audo-}

j

ritatis, dominii & _{juris, in ullas rerum}

ideas,formas,naturas,eflentias,

propric-tates,veritates & earemexiftentiamha¬

bere; _{quippe qui tantapotentia ac}

per-fedione donatus non eft , ut ullamve«

ritat,em _{poncre valeat. Excipit proindc}

*s

Jufto nunc

ordine,

quod

vero

opponi-tur,_utpotefi&um,imaginarium,

fuppo-iitum _{,apparens, & cumprimis}

falfum

* Ex antediåis obfcurum neminieffepo*

terit,quid nomine falfi

defignetur,

cum

contrariiunius definitio,naturamftatim

contrarii alterius _{exprimat; nimirum,}

falfum dieimus en$,puodnullam

admit-tit convenientiam cumidea & _conceptu iilOjCumquoconvenire

creditur.Quem-admodum Deus ligneus (imago lignea)

diciturfalfus, propterea quod cum

ve-raveriDeinotione äc idea, quam fanio*

ris mentis mortales habcnt,noiq; facrae

docent literse, non congruit* Menj,

feuanima,quammultifibi vel cum

Epi-curo rariflimum ex atomis acrem ; vel

cum ftoicis aercmaccenfum j yel etiam cum veteribus Manichaeis, quandä coe-leftisJuris_particulam

_{imaginabantur,}

_vo

catur_{falfa,quia a vera}

ipfius

definitione

digreditur.

Extenfio,

quam

aliqui

pro

modo fubftantiae _aeeipiunt , quatenus

nempe unum

idemq;

corpus,v. g. cera, retinendo fuam quantitatem

fubftantia-lemq,cxteniiojiem,

pluribus

a c

diverfis

z6

modis_{potcftexterdi,vocatut}

_falfa,quod

a veroipiius_conccptu,

redae

rationi

co-veniente, Philofophifqj ufitato,

diffen-tit. _{Argentum aeftimatur}

_faifum,

_quod

fpeciem tantum Argenti

fecum.

fert,nec

vcrseejus cfifentiie confentit.

Monetam,

ieu_pecuniarn

_dicimus

_falfam

_ac

_adultera*

tam, quae pondcre ac facie externa

ve-xxlicetxquivalens fit,ftatutis_tamen

fum-rni _{imperantiSjCui}

_foh

_{ius cudendi} mo-netam_competic ,Pufend.

QfF. Horn* Sc

Civ-K i.c._14. §. 9. Add. Elem

Juriiprud:

univerf. 1. 1. definitions 10,i. 3

mate-riacq» fpeciei non

refpondet.

ArtcmMu«

iices callentes , falium ac apparenfem

aflerunt fonum (t\\ _{falj? tfjootl) qui}

mo-dulis ex affe non confonat, Laetitia ,

vero n©n inaedificatafundamento,

pro-nunciatur falfa,_{quippe quse, fpeac bo¬}

na intentione neftra nos dejecit; nnde

Terentianns ifte in hane fententiam

ad-pofite admodum: Nemein

tetitiamfhi-ftra _{conjicias. Heavt. Ad,} 2, Sc* 2*

Th. XIII,

Qui jufta lance ea

perpendere

non gravatur, quatproximc

praccedcnti

Z7

ragrapbo deduximu's

, cum nrc

latere

poife

videtur,

falfum,

qua

falfum

^nutium

effeEns;&

proinde

faifitatem

nullius rei

efle

_{proprietatermFallus}

_cnimDeüsi

ut-cunqjcxiftimétur Csfe

Deus,

hsud

tri.

eft

Deus. Falfum aurum,licetob

fplendo-rem _externamq;fpeciem _ac

polituramra

vulgo

interdum

accipiatur

provero,nul-lo tamenmodoeft aurum. Coelum male

a nonnuUiscryftallinae

naturzecreditum,

ut ut _{pro vero}

caelo

habeatur,

minimc

tarnen _gentiumeft

coelum·

Tonus,quem

artis Muiices _{periti dicunt}

falfum,quam-vis non omnem tollat tunum , (negati¬

va cnim juxta _canonem receptum, non

fempertotam negant rem

vel

habitum,

ut_{iaepe partcm vel}

gradum

ejus

dunta-xat_{jijcut,inquit Seneca}

»illiteratum

di-cimus, non ex toto rudem , fed ad

li-teras altiores non

perdu&um)

tollit

ta¬ rnen _illum,qui ad _tenorem

Muiicesefie

deberet. _{Qua ex re}

_liquido

_conftat,

unumquodtf

tantum

habere

veritatis,quan-tum _{hu)us vel tllius,}

_de

_qua

agitur,

En-titatis. Eh. XIV.

Supra

intcr

caufas

errorum 9

etiam

con-^onfuilqnem idearu in perplurimosnos

deducere errores monftravimiis : res η.

ad fuos fontes ac ideas dum referunt homines,_faepius eas non ad fuas,i,e.ψ» ras illarum idcas _{reducunt, icd a reåa} rationenon modo > verum etiam a re¬

bus i_{pfis prorfiisalicnas, ab iifquelonge}

diiTitas} hinc ergo ilU falfitatis ac

erro-rum lacrimae, hinc divortia _illa fenten-tiarum ac ratiocinationumXlnde _quem

admodumiter fafturis intcrdum ufuve¬

nit, ur, dum femel de viadefiexere

re-£ta, cx uno poilea in alium fe conjici-anc _{labyrinthum 5 fic quoque,} ubi _pri·

mium averitile _{detlexcrunt»}fui _amplius

Vix _{compotes,ideas quafdam cofufasac}

obicuras e contrario ad res,,, _quarum,

i-deae non funt, reducunt, Quamobrem,,

qvoniam ejufmodi ideas,non restanqva

res,non tales ut tales reprxfentant,, oc-cafionemq; dever,oaberrandi fcopo no-bis dant, eafdem &o merito faifas ehe adfirmamus. Praeter _{exempla prioribus}

thefibusa nobis_{,prolata,nec nona} Car-tcfio _{Princip. z„ 9. confuiam fubftantiae}

corporeae ideam commonftrantia;

idem

etiam

29

niamCartefiushocipfurn

adprobatMe-ditaticnc3.inqua,poftadftra&am

idea¬

rum claritatem certitudinemq;,

confu-farum & obfcurarummentionem quoqj facit: Lumen_{,inquiens,&colorcs,,ίοηί,}

odores »fapores, calor & frigus,

aliaeq;

tadiles _{qualitates·,nen nifi}

_valde

confu-fe & obfeure a me cogitantur,

adeo

_ut

etiarn _{ignorem,an funtrerum}

_quarunda

idea:_,.annon rerum : quamvis enim fal-fitatem _{proprie di&am five}

_formalem

non nifi in judiciis reperiri, paulo _ante

nctaverim,eft tn. profedo quaedam alia

falfitas materialis in ideis, cum nö rem

tanquam rem repndentant: ita ,exempli

eaufa > idex quåshabeo caloris &

frigo-ris"tam _{parum clar# & diflind#}

_funr*

ut ab iis difcere non poQim _{an irigus} iit tantum _{privatio caloris,}

velcalor

priva-tio _frigoris ,5 vel utrumq;

fit

realis

qua-litas, velneutruni; & quia nullce

ideas,

nifi tanquam rerum elfe

polfanc.fiqvidc

verum iit _frigus nihil aliud

elfe

_quam

privatipnem

caloris,idea

quaemihi

illud

tanquam reale quid &

pofitivum

& fic de ceteris* Inter falfas ideas jure

merito_{habendaquoque eft Dei}

_idea,qua

communitcr a _{vulgoconcipiturut}

quii-piani ,homitti magna xtateprove&o

fi-milis» Grandiorem adhuc idearum

con-fufarum & obfcurarum molsnl ex

mo-ralibuscoacervare_poflemuss nipromiifo

id ipfum brevitas prohiberet ; content!

igitur bifce

addu&is

cxemjSlis, B.

L.ad

Aud: de arte cogit: remiifum volumus_* ex _{quo numerum idearum confufaruni}

fatis _{mågnumerüere}

_licebit.

rhefXK

In confideranda äüüem entium nät

tura, cum fimus öccupati, prceterirö

■ nobis haud

integrum fuerit ß receptaS

loquendi formulas , qüas

ad

fignifican-dam rerürri falfitatem adhibere folemus.

Verum enim & falfum , etil

contradi-ftingvantur, ac immediate opponäntiirj

verbis tarnen iifdem ad fdii tanquam cntis alicujus , quibusad veri naturam

exprimendam

utimur : untatius quip-pe nihil

eft>

quam

adieverare

hunc

ve-ridlmum efle errorem , illud verum

mcndaciuna, hoc revera falfumß illam

α

itérum vcram tnalitiam &C. nixi hoc

potiflTimum fundamento^quod ide& fen

notioni hofum omnium _optime con-tenit. In _piano

_proinde

_{eft, quamvis}

nihil _{pratet foium ens propric ht.,ve¬}

rum, tamen non entiinterdum , haud

aliter ac il ens eilet, _{elogium Veritatis}

adpiicäri. Omne ens , ut ut verum

proprie ilc didum adftruamus, adeout

unum _{pra alio, nullam habere videatur}

prarogativam » fi attentius tamenentia

introfpiciamusj non omnia aeque vera

fciie certo certius eonftabic, fed minus älia t alia magis ideac _ac definitioni ifti

entis> ad quam referuntur competent.

Thef. XVU

Quod ut melius perceptu

evadat,

ideas nonnullas _{percurrere ilatuimus,ex}

quarum infpedione faciü negotio CO«

gnoici potcrit, cuinam illarum potiori

jure nomen convenict fubftantise» Ideas

five _{cogitationes in fe fpedaras expen*}

dentes > Videmut quidem ilatim illas ,

quatenus quidam funt cogitandi modi,

diverfarque percipiendi formae, nullam

admittere _{diiferentiam,·in} xelationc au~

tem

ι

tem ad res _{quas rcprsfentant}

diverfas,

_f$r

in_{gentem admoduminter ipfas interce-} rc_

dere diverfttarem. Nam extra omnem _'(jCj

dubitandi rationem , idea , quae nobis

proponit cogitationem aerernam ,

infi-nitam , omnifciam , omnipotentem , \m

perfediffimam ,

independentem

,

plus

]10

reaiitatis objedivaein fe continet, adeo- fC(<

que majori ilbi jute nomen tribuit

en-tisj quam quae ens finitum , pauca fel-ens, minus potens perfedumque _ac

de-

Ve

pendens

exhibec.

Nee

dubitare

nösfi-

^ nitidea,_{quae fubftantias nobis}

repraefen-tat, quin majiis quid perfediuique in- ^

volvat » ideoque plus reaiitatis

objedi-φ(

xx in fe habeat, quam quae accidentia

rerumve modos adfert* Ex prseceptis

enim _Philoiophix

_notiftjmum

_eft

_{, o- m,}

mnem effedum fuam _a^guerc caufam _D·/

eftkientem, in qua tantundem mini - ru| mum erit, _{quantum in ejufdcm} reperi- _^ tur eftedujex quo luce clarius eft

ide*

as noftras , quas nonulii pro

nihiloven-ditant, non tantum non effe nihil, me-rumque figmentum i verum etiam cer- jjr

tiftimam luae exifteiui« agnolccre cau- Co

fam

Si

si

fem,

_coq;

plus

realitatis _{in fe} continc-.re,·quo res quas _{repncfentant, plus}

ha-11 _{bententitatis.}

is _{Tk XVIU}

Ultimam_{jammannmlevi huicfcripto}

•

impoöturi,

ut in aliis omnibus, ita in

IS _hoc

pötißknum negotio, non uno

pro-*" _fedo

nomine infelices_{,proh dolor!}

cer-Υ niraus multos, quod fidum

falfumque

l"

plus interdum afficiat illos,quamipium

l*

verum_{$ ånrefq; faepiuscommodent}

be-l"

hevölentiores> fpecioiis minufq; _veris,

μ

quam ils, quse veriiTimä Tunt; imperfe-äionemacdeméntiam hoc modo fuam

äperiétes* qüod exteriora & acccfibria

la

inagis cürent, quam interna veritatcm, 1S

fpraccipuamq; rerum natura, utpote

pri-)e

ma fronte _{inconipicuam fortailjs,lumi*}

11

bifq? illis ideo non affulgentem fatis,pa-rum fcrutentur. Sitftiles ineo

homini-l' _bus

plebeis,qui pidura,quai coloribus

ei

vividis & rutilantibus _{fulget , rnulto}

Ί'

magiscapiuntur, quam alia quavis

fub-e*

obfeura, licet propter

ipfamoperis

de-r'

lineationem admiranda , Aud. de arte a'

cogit. Verum quid multa ? illi qui

re-C _da

34

da ducuntue rationc , ncc pracipites

nimis in _{judiciis de rebus ferendis funt,} priufquam didin&c ipfas habeät perfpc-das, veritatem non modo eliccre, fed

6c illam a fiåione

falioque

_optime

di-gnofcere poterunt, videntes illam nonl

tantum durabiliorcm , verum etiam

x-ternum rr.anfuram, _{animafquc ipioruni}

fcrvaturam* Hifce , Le&ot Candidc

pauciflimis,veris utinam fuis colöribus!

veritatem, quam diximus commucm

adumbrare voluimus< _{Accipd igitüfbe]}

nigne,teq; facilem nobisprsbe céforem'

Veritatis fonti _JESU

_t

_Η

_RISTO

_fii

laus, potentia , virtns & gloria in

iecula nunquam tcrmi*