Dissertatio academica de paupertate qvam adprobante amplissima facultate philosophicæ in regia academia Upsaliensi sub præsidio ... Johannis Bilbergh ... placido bonorum examini modestè submittit ... Sveno B. Lyrell W.G. Wassboensi Ad diem 27 aprilis anni

/s

JZ.2. V. ß, DISSERTATIO _ACADEMICA r DB

PA

_UPERTATE

Qvam

ijAdprobante j4mplißma

in _{J{egta Acadmia Vpfalmß}

SUB _PRÄSIDIO

VI _{1H AU? LI SS IUI}

-JOHANNIS

Matb. Inf. Pro Ord.

Placido bonorum examini _{modefté fubmitcit}

S:R?M!ts

_Stip

SVÉNO B. _{£ € £ £}

W. G. Waffboenfis

Addicm 27 _{Aprilis Anni M.DC.LXXXL} InJudit- _{Guftavidno Majore horisante}

meridiem _(onfvetts

U

P S

A

L I JE

ExQudic Hernien* Curio S. R. M. & Acadenu#

JPr^ftantiffime Domine

.DifTertationis _{hujus erudica: aaäor} amice _Angularis

Digiti

nibus

arum

_refatam

fr

ont

_{e(]z:?S paupertatis}

em

Ulärtm

niultis intus amarttu£~

_borriäiorem

afpe-Slum _{joiidii & certii horns abundare3fcite, utomniaafferit}

Valerius* Ulud _{qaanto [uo cum damm & tmlioris Vita}

difpendioexpertus tfl quiyis diyuias plm jufio aftimans

ac_{pcrperambabtns,feculum hujujmodi excmplié reftrtiffi•}

Mumopido cUmat. Hoc licet primo afpeHution arridtaty

prudens>Jolidum ac plaufibtk ejje omnes aqui

päuperta-tis_{afiimatores} maxrne ope paupertatis adfrugemoptimam} reduHi _{7 ingenue confitebuntur.. \ft necdhitiisdetemrrfd*} diturnec paupertaté _{aut promoletuY aut}

praoccupatur mens bona & ad omnem fortuna incurfum _{intrepida &}xonftans¥

Fquidem vemitfubpaupertatis onere perf^pe indoles frugiac

proba3 adeoutaliquandotantum non juaumbere Velie yidea*

tur. Verumtiamen _{jurgit dcmum infiar pdlmitis :pteffi in}

altum, &_{quafi feipfa jamfuperior ad fruHw din fudcris}

carpendasnititur. Sihac ad te

humamfune

_Donnne

apphcaVeroj non, jpinor, aberralo„ Sub _paupertatis

onere Idborafli: _{Verum paupertatis contemtrix Vrtm}

, quam

firenué Jemper fcßatus es , nonpaßaefite occumbere.

Gra-tulor _{itaque tibi emdkum tac pukrum hoc inum optimarum}

arttum _{fpccimen, comptum paupertatis fatum,}

wtutis fru»

- ■ÖST'

1

'ih

I

i! I

i

i i

WM

y ii.i . wI ■ ... \ ■i- ■ • •:•••. u o

>t-frttSlum.

Cotuuus bofce

toasavgcat Dem> promoveai.

confummä, _{tnjuigloriam,cTui}

Vecusacemo-lumentuml

Ita _{gratulabundusvovee}

GAROLUS

rmini—mmmmmtu » i■■■■ »■■ ■ —ngrj»«pwmmmmmmM|

PraßantiffirnQ & Literatiffimo luven t,

DN.S VENONI W-GOTHO»

de _{paupertate publice difputanti.}

SI

Bonis

poflidenti

_{vigefcic artibus:}

pauca mens

.alacrior

Si vita nuda currit _{expedicéus 9}

Finemquc lacta profpicit:

Qvotoc moras, totulque & ufque farcinas Prsecin&a _{quaerunt peåora l}

Qvid (Ine modo frumenta, quid nullos juvan§

Repofta: in üfus lamin$*

Sat ille divcs, ille Lvtus _exigit Mortalis xvi feniicam;

Qvi gratus accipit, D £ u s quae eomoaodat, Et his fcientcr utitur.

Tuus die, S V E N O, _{pauper, in cafa hoc ageus*} Palatiis ni! invidet.

|ue fpretus, voti habet fummam fui»

D£ O _{flbique nocior»}

ts4mi(o, & quondm emviftari perditeft&

pro/peres honeftißimorum flttdtorum progreffusgratulaiur& optat

JOHANNES COLÖMBÜ?

Candide

Lector.

Tritum illud,

ridcnt,

non

omnibus

mente

omnia

mU

re,

nusquam

jcitl

dittum

di-

p;

verfa

_{diverßsfemper}

_gaudent

$

ac

ficuti

genus

cibfnon

omniumaqul

gratum

eß

ita

_{quibus cumVallade}

_commercium

_»

non una

eß

ratio

literas

traäandi.

grifft

aliisirimore

_{poßtumeß,it}

_fe

_litern

_ut

etjamfi

poßint

..tarnen

iisin

quid

nolint

ex

-äum_pro

_ferie

_S

_alih

_vero

_lucem-,

_aliter

-[um.

_ßjyibus

_{omnibus jaha}

_ju

a

mantat

opi¬

nis'-,

_{quoniam longe}

_{S infra vires}

_S

volun-tatemmeam

poßtum

eß

_ar

bitrum

tnhisagere%

ß

tarnen

_qualecunque

meumßuper

hoc

negotium

fa

tbisut

bi

tmmim

fervart

pöffet*

alm,

Mtmum vidert,

Gfood verb

_.ego.*

adbuc

ju-venis \

immaturus,judicioparum

fubaäo»

ufu-meexercitatus

nullo,jufio

forte

citiushasin

_m

"deriv

are

_partes

audeo _*.

blica

_fubmittendo

_cenfura

excufatione

£3

enim

venia. Nv?i

rium mearum

confidentia,argumentum

horn

fuppelleclili ingenii

mei

baudfervium

*

tra-Bandum

_fufcepi:

_[ed

_magis

_ad

militonum,

_{quieodem modo vires}

ßfentfuas.

fffvamobremß

propter

imbecilli-totem

ingenii *ratione

_qua

_par

eß,

materian

banc ita _{expomre non}

_valeam,

_ß.

_L.

_Tuo

_ut

refpondeat

voto

:

atque

per

quam

officiofe

Te

conatui

convenio,

buic

juvenile'

veniam dare

_digneris,

0, M.

Te

commendatum

I. N. _J. $. I.

N_ipfo

_{limine,ordinem}

_qvidem

longo nfu receptum féquerer9

prsmittendo nonnullade vocis,

qvamprje fe fert, diflertatio,

origine

aclignificatione;

VerQ

cum haec omnifere difficultate

careat, qvippe _{qvae tam} clara

atque perfpicuaefl:,

utveiieviter

tinftoliteris,

pri-n,o intuitu fatisfaperque

feprodat;

_operse pretium

nonduco,multum deeo laborare. Ac proinde ejus

rej veniam mihi

facileconcedipofleexiftimo>pra2-feftim cumb Lexicographisxcå latisäbunde fcianj

declarata. Nctamenomnia

_liccopede

_praeteriiffe

videar, obfervo,qvod PaupertM, teile Varrone,

lib. 4. de ling.latinå, fit difta,

jlofepho

autem Scaligerö å Graeco

qvodvel

paucttm denotat,

deducitur.

£. II. _{ÖmilTo itaque prölixiori vocis examine,}

adipliuj reitraélationemaccedo,'

femotis

primum

PaupertateThechgica, de qvapaginaSacra, Matth, j, necnon cujus meminit Plutarchusde

cu-piditatedivitiarum;

Atqueetiam extrema egenorum

& _{rrymdicantium.Qvo lenfu ait Matt, Epigram,in}

"Jsleftora , qvod habetur libro ji.

eßpauperta*

, 'N.eflor,

balere

nihil)

Hicque tantum

confideropaiipertatem

tanquamcon-ditionem hominis forcunae _{tenuis, cu» ad vitam} ne-cefTaria non plane defunt, nihil _{tarnen Ibpereft,}

autabundat; Undedivitiisnontam _oppoficaravo>

]o,qvam interillasacegeftacem

medium.ItaTibul-lüs init. _{operis fui, hane vocemufurpare videtur;} Me med_{paupertas, Vit# traducatmerti,}

Dum mensafliduo luceat tgnefocm

,

Plurainhanc rem habetPerottusin Commentariis

fuis ad Martialem & alii.

§. III. Cceterumne tra&ationc _prxfenti

de-Icendere nos incaftra Stoicorum _qvifpiam

arbitre-tur, _qui

affectus

exuebant, voluptatem

, dolorem,

divitiasque &paupertatem, atqueid genus

aliafor-tunasbona iuxtaxftimantes; ficut _{ex Diog.}

Laer-tio ,Cicerone, Seneca , aliisqneconftare potefl _• in

anteceflum _{prxmonere vifum eft, loca inferius å}

nobisallaca, _{fiqvandoque ab autoribus fuis in}

pa-trociniumfapientisStoiciadduci videantur: eo in

fenlusi nobis haut _{intelligi. Enimvero inregrum} nobis _{arbitramur, ex}

Icoriaeorundempurametal-lacolligere, prxterquam ipfiveritati nemini

ad-diftis. _{Neque verounquam nobis probaturvita} pera ac

baculo

contenta:quin potius cum ipla pau-pertate qvam loqventé inducit Comicus ,dicimus

Mendici b<ecinta_{eflqVamdicis nihil}

_pmjus

_babendo

ram dare:uti nihilnihil _qt>öquebabentdefil, V

ej

ut clatiusfonat verbisipfius _autoris:

n>^' \Jtkv , ov av Xtyus, 1urjli> s%sV7st

Tx_'jTrtnjrdah

, £rjvtus mcsai^mtK£t/

Iis (/^iyviüufsf\,' fitifev,_{[itvmaurü //,ij}

Quoipfo divitias hanefta? non improbaus j q*ibus eapropter inthefi iuperiore paupertatem baut

op-ponidiximus, lmov.paupertatem

dequanuhea-gitur cum modiciseciamdivitiis conftare poife, fi

modo _{vocabuiaambiguitateliberentur, cenfemus,} Nam Varro _{ipfe loco antca citato: q\><e afortuna,}

ait, vocabula, in bu qiMciamminus aperie, ut pauper,

dives,

_mtfer,

_{beatust (ic aha. DivesadivoqVi ut L)eus mbil}

mdigerevidetur. Opulentus ab ope,cuieaopime.Et nos pauperem, qui lare fiuitur, neutiquampaulo egeftate laboraredefideramus. Hocunumn. nobis _agitur,

ut quietiore animo vivcre probemus eosqui _divitiis

carent,quam qviiifdero abundant; atque porro ut

ingrnente paupertate maiore , firmiere eandetn

animo _{pati difcere poffimus»}

JF, J V, Ac _{primum qvidem non audiendos} arbi-tror, qvi _paupertatem felieitati humante _non lolö contrariam , verum etiam malum, imoveroma*

lorum _{prascipuum judicant, Neque enim ipfa}

perfemaÜ qvid eft, nifialiis conjungatur malis; nec viro probo

,fapientique

, fed ignavis &

impru-dentibusmalumeft. Nam utNeuhofii exthca-tro _{ingen, human, tferbis lib.}

2-cap,

zo.potiusqvä

mch_{nt2Lt:Sapiemnonpremkur,perditurvepaupertatu da*}

tnnojedeoin rem/uam utitur ; utbomrum fySlor ,ita

ma-lorumviSloK In _quam Sententiam Sentca _qvoquc loquirur> Hpifté i ij. dicendo : TSLon enimin pauper*

tatcy _{(ed inpaufercVitiumeß-r quod Ariftidescogno«}

mento luftus (tronos docuitexempfo% _{cum cuidam}

divitiis _{abundanti,, paupertatemque fibi objicienti} taledaret refponloro:Mihi

_qyidem

_nihilmalt

adfertpau-pertMytibi Veradiviti&nonpaucctfadferuntperturbationes„

Huic etiamaccedit _{fementiaeSenecaEpift.&o cujus} verba licet _{paullo prolixiora, tarnen exfcribam}

p

qvandaqvidem

noftroinftitutomagnopere

condu-cerevidentur • ßvisfeircy inqvit

v cpum nihil matt in

faupertateßt> comparainterfedivittfmac pauperum vtil*

tus _{}ßepmpauper &fideliu$ ridet,rmllafolicitudo inaltoeßy} etiam_{ft qvainciditcura, velttt nubeslevis tratißt* Horum}

Vero _{y qVtfeticcs dicuntur > b'daritMfitla eß} autgravis &}

fuppurata

trißitia, qviderngravior, qviainterdum non licet_{palamejjemiferös, fedtnter ^rummsipfum exedentes}

cor_necejje eß _agere fehcem _{-7 Hxc illc* Proinde}

om-oiuraoptime Valerius Maximus libro4. cap. 4. fua

de_{paupertate fcntentiamhis exprimitvcrbis ; Qvid} ergo mediumfortwumcpaft _{pracipmmgeneris humani}ma*

[um y diutius cotruiciis

taceramusrqv<%

_non abtmdantibus ita

fidis

tsberibus

Toplicolas , Aimiho$ y habriciosy Curiosy

Scipiones,

bisque

pariarobora virtutis aluit*

k _{V, Paupertatemproinde abomni}

_turpitudinis

notå/nifi (it indicium

focordiaf,

intemperantiae &

prodigaIitatis)vindicatam volo.

Piro enira

probo,ttm*

peranti,jußo,forti, omnibus

Vtrtuubus

qvi in

-coverfaturmagnianimi teßimonwm

Piu-tarch. _{in compar. Arift.&Cat. Maj. Hoe ipfum dl—} fertisverbis Neuhufius _{comprobatj De Romani?}

qvandoque

Principibus audirefe meminiffe,qvocf

Pauptrtath

magisgloria,quam ße'-publica

(e-ornaverintlib. x. _{cap. i} ^.(Jlteriusqvi potetiteffe

tur-pis, pracipue turoin

noftrå

poteilate

non

fit

pofi-tumpauperem aut divitem

elTe?

Proinde

Piutar-chus memoria: _{prodidit Ariftidem mul~}

torutn hominumprovexißetcivitatemfuam _imperium,

-ftiiijfeinpaupertafe,

gloriamque ex eo,

qvodeffet

inops,non

[ecm atque exvicloriis

cupivijje.

Necfortaflis

incom-mode huc

_adplicari

_po

_flu

_nt

_verba

_fxpios

_{å tiobis}

ci-tati _{Neuhofiiquajfic babent;}

_Quo

_{magis»urof,prtt*}

bripaupertateminfimulari, quaintegerrimis mundi

Um-porthus ornamento

futt

exceüetitibtfs vtris,utcertißimmn vit'

(litisteßimoniumlaudidata, iib. z„cap. lyt,

f. VI» _Qvamobrem

_forti

_anirnoeam

_férre

_nos

oportet, adqvod etiam

fapientiffiicus

ille Etnnicu*

Catohifce nos inftigac

verfibus

_i

Infmtem cum tenudum

(Paupertatis onuspatienter fcr*e .

Quam enim felix

&glorioia

fuitpaupertatts patien-tiaapudprifcos

Philofophos,

id omnium opcime

fcrip-fcriptaeorumdeclarant, qvi, utverbisofar Ncd-hufii,l. 2* _cap, io±cumpraitermgenium Qfbaculumnihil

poffiderent^ infummapenurid pares Regi#fortun# fpiriius

fjuiriebant. _{ltaquc non eft} qvodpaupertas, ac ne}

egeftasqvidem nos å bonarum literarom ftudio,

qvoanimiadhumanitatem & makas informantur

Virtutes, avocer,toleranda mm eßad hoc properantibus

Velfames 9 SenecEpift, 17. Undeövidius.

- - - ' -

-paupertatemque ferendo

Effecerelevern, nec iniqva mente fereniam.

libr. 8. fab. 7. 8.9. Ii enirrt, qviid qvod adverfum videtur aniroi _{qvadam magoitudine fortiter}

feren-dovincunt,

fuigent

inftar Heroum,' _pratcipue? cu

noneftomnis paupertatemferie, utakMenandcr, [ed

tantum

_fapientis.

_{In qvorum laudem Plutarch. wutv Je} ipépovit ?tv\>cumåfathov ivTuxw>i xtpauper_{tätem cpvt}

egregtefer-ret, _{ejus rarum ejje exemplum. In comp. Arift. & Cat.}

VII. _{Securioremquoque paupertatemeffe}

divitiis, malto tum comprobant exempla5 _paupcr

enimnonadeo multisinfeftatur _{malis; ut iofidiis,}

iavidiå& odio, _{quibusdivitiseutplurirnum}

expo-litae fant Ineft _paupertati, (ine

cgva nihil jucundmn ,

fecuritas. Senec. _Fpilt. zo.Hinc paupercas Uta fecurt-iatismanticadiétaå Neuhufio. Tuta res &audax

pau-pertvs Rupert,in flor. Üb. 3. cap# 9. 'Balcares ne bellis

prtantur, nihilcumauriargentique divitiis ßbi commune

fattxiverunt}pradtid _comprobatumit Diodor. Sicul.

Iib. _{y cap 17 & faneomnis aevi Hiftoria conftanter}

nos docet, _ex mediocritatc fortunae pauciora

pro-fluxiflfe_{pericula, At vero nimiaopes magna jaBura}

locum_{fatiunt, Q. Curt. üb, j.cap. i t. Nudttm latro}

tranfmittit etiam in ebfeffd via pausenSenec.

Epift. 14, Hinc qvoque appellatin divitiis pauperé

Magnumqvidem, led eum tamen pronunciat

Se-curiorem, _{qui divitiis deftituitur, utexEpift. 20,} fatis _{fuperquecolÜgere licet. Decoetero}

in "vita _{tanqvam in}

_alto,

_{"ventis ftuchbusque}

_yerfantur,

panpereitecto& claufoinportu-,no

fiatumviolentU.TBeahvisAib. 2« cap.19

Undeinejus-modi_{prorumpitvcrbaOvidius de Nuce.}

Sic timet_{inftdm, qvijejctt}

_fene

_1'iator

Gpyodtimeat: tutumcarpitina

Quod

Iuvenalis fatyr.

lo.plenioriexpreflitfenfu,

hunc inmodum,

(Pauca_{licet portes angrtßi}

_yafcula

_t ISloBe_{itermgrejjns, gladmm}

Et mota adlunam trepidabisarundin

Cdntabityacuits coramlatroneputor.

5. VIII. Porrocum honeftate _qvoque

coniun-&a cft _{Paupertas ■,prxcipuecum maximorum lau¬} de Virorom mulcis locis _{digna habeatur.}

Huice-nioj rei nobis habemus conlentientem Senecam j qviiuEpiftola 2.

fatis

quidemconeife,

fed

caroen

tunqvam paopertasbonefla digokate

fuå

deflitoitnf,

atque (ic facile concludeielicebit;

honeßiuseß

perem eße,

qvamitijufte divitem,

Aphton. Progy-mnafro.Hoc_{ipium illuftrare lubet exemplo Phocio}

nis, cjVonemooccurrebatdigniorrc»'jmmirabmotentta &

ob_{conßantiam uirtutis honorataTaupertaserat, prout cx} Ercmfhem. _{fuppteoicnvin Curt-üb. 2. cap.d.} con-ftat. _{Huicopinioni adftipulamr Amm. MarccH. !.}

*4»minimépudeat fapientemcunHa borta inandni cultu

Po-nentem boneftamprofiteri _{paupertatent.}

■i. IX» Divitibus, delicatequ« educatis homt-tiibus mölefta licet videatur&intolerabilis nuda illa

vita _{atque omnibus, qvibus antea abundaverint,}

deftituta, cum eosoncrat, Juowm ,

meratprioris Confuetudo vita , onerat etiant farna > Ut

Qyintilian.declaro. 265» Tamen ad eruSttomm va-hdioromni _{eftpeedagogo, tede Cardano, de} pauperca-te, _{pag. 1x1.475. &}

proficientibusinterdum

Divitiis utilior. Ratiohasc _{eft:, qvam Seneca Epift. 17.} robis _{fubminiftratj Qyia multts ad}

flitere Divitia, paupertM vero eß.

Poteft _{itaquenemo bonae mentis ingredi sdem,} tiifi_{qvem autfuaförtona pauperemfecit.autvolun»}

tas. Addo8c illud, _{qvod Paapertas}

hmpraßantiores,

Qfänrebas

advitam pertinentibus reds

,dat_{prudentiores, gravis emmeft}

_(apiendi

_Magtftra ,pau-ptrtasf Anax. apud Stob, ferm» pj. Proinde nullo

modo exiftimandam _{paupertatem, non quidem}

extreimmillam.fed moderatam, bonis

literispo-nere obicem, & divitias ad _earum promotionem

adiutrices eflfe: _{Quotenim putasproperabundantiam}

potrn, quam inopiamd Itterarum

ftudio

probiberi

? Jnnon

VideaspauperrimosutpUrimum ?

Flutarch,

apad Stobxum ferm. 94, Hinc illud eft,

quod

fao

judiciopariter

acteftimonio

comprobavit Arche«

filausj _{Paupertatem quidem}

Iis mtricem: _{Qva ujfvefaciat, @ ,} & _{inuniverfum Vtrtutis efficax , utdeeo} re-fert Stobzus de laud. _{paupertat. His}

_adde

_longe

graviflimum

Senecz Judicium

,quodinquirenti

fe

fiftit, _{Epift. 17. Nonpotefl ftmium}

_falutare

_{fieri, (ine}

fwgalitatis cur

a:frugahtus

autem paupertas

eft, åquo nondifceditHoratius,

fic

ludens;

lib.i»

Epift.

2.

Et Iuris &_{fundi paupertas}

_impuüt

_audax

Ut verjusfacerem _{■ 1 m}

Ovo cum egregieconfpirat

illud

Neuhufii

lib.

_2.

cap. 19.

Non

pemittit magna

fortuna

liberum

animo ud meditandam Veritatem _{cejjationem, revocant u}

ftudiis mentem

divitiu,

impedimt

cogitationem,

ever

tunt

induftri*conatum, Vtm ingenii}

cuducatum

verum mis, obtundunt.

■p S* X, Conducit profe&o non rarö paupertas adredarn &

_frugalem

_educationero

_{filiorum,fine}

quånulla

Ecclefia

aot

Respublica

felix effe poteft;

TJt& afliduum Virtutam _{excrcitium, vitioromqae}

fugans. Qyemcuncfc enim laudemtramur,euminaliqud pau~ pertatab incunabultsnutricata eß;

apudfecula omiiiumciVttatum ,

muni-ficacunclisiaudéus

apud

omnesgentes perfunBa, Apulej.

Apotog, i. Ad uberiorem hujus rei declarationern

Joquitur

Plutarchos apud Stobarum

ferm.3^.

nttmuam produxit

adultermm,

_neque pectmkt_um inopta

luxuriam. _{Detttquéad1rivendumyelut admtandum is meltor,}

quoonereliberior,jam modbcitatus Apulejas inquit. Ex adverloautem difcimus,quandoqué fatis trifti

abexperientiå intcrampliores

fortunas

natos luxu

difluentem vitam _{cligcre,acproindeob irritamenta} illamalorum eofdcm _{pcllumdäri,cum aliasin} paa-pcrttte de

iftå

viÄos

ratione

ne

quidem

cogitare

f)oruiffent,!ed

icitiviverent.

de honeftå luften

Hincillöd Per(ii

tatione

in _Prologo

tantum

_operis

loi-Quis expediVit jmm xÄp■ Ffitldco

§. X I. _{Q vin} & non tantum privatim fed &

publice

prodeft

paupertas,

quod

fortallis

multi»

•tPgySofyv videri _{poteft. At vero hsc ipfa res}

mani-fefta _{evadet, Ii confideraverimus per hane}

funda-ta effe _Regna& ftabilita, _auar poftea _luxu

diffla-ere _ccepere,

läqnSaÅ Id

quod vel _inprimis

ex Romani colligere licet _Imperir fato.

Quippeea-dem_{paupertm l'opule}

_A

_Remano

_{funda-imperiu}

Apolejo Apolog.i.

Non

ab

re fa&urutn

meexiftimaverim, fi in hujus _rei fidem adduxcro

, x teftimonium ipfius Livii in prxfatione operis ftii

fic differeruis: Kul/a_{unquam majornec} jan-Slior _{,necbonis exemplis duiornec fuit:in quam}

avaritia

luxuriaque mnugraucrint, nec ubt tanlus ac

tam-diu_{pausertuti ac parfimmt.cc bems fuerit: adeo quanto re*}

rummimstantominus _{cupiditads. Huper dilitice aVaritiam}

& abundantes

_{vduptatesdefideriump}

_libidinem

l pereundi onmia perdendtq; C.onfcr Juvenal. Sa¬

tyr. 3,& pallim; Poétafque reliquos luxoriem

temporum fubfequentium deteftances. Qvibu*

adftipalatur Seneca,

Epift.

87.

hoc

pado:

Topulus

Romanus _{paupertatem fundamentum & caufam}

requirit

aclaudat, divido* timet, cogitansfe bas

, , apudVtElos

reperifje.Qvod ipfum

ad omnes

accora-modat _{RefpubL Neuhufius lib. i. cap. zo.}

hisver-bis; EquidemVerislaudibusibamprifcct pauptrtatisconftan* tiam _{ornafti: cujus nutrimentis virtiis primum nulrkat*;}

RefpubL fimdata, fapientU dtfciplma conßituta.

jf. XII. Incommodis _paupertatis

_hoc

_modo

remotis, ulterius in _{diiquifitionem venire potcft,} quos

potiffimum

in håc mortali

ftatione

cotnitari

f , confveverit Paupertas. Ubi fi rem paulio penitius

quis

in(pexerit,deprehendet

quod

probis

lpletidi-doque virtutum ornamento dccoratis borr

inibus

pleruoiq; cognata

Ht

paupe «^(utique propria

eo-B 1 rum

tum laus dicitur, teile

Ifidoro)

_{quodtam proborö}

exempla, quam quodiana _experientia fatisabun-dedocent, Prae coeteris _{adducere lubet Abdolo»}

nymum, Regem ab Alexandro _{Magno Sidonum}

poftmodum

_{conftitntum^Regia}

_{licet ftirpeortus,}

ob _{inopiamtarnenfuburbanum bortum}

ezigua coluitßirpet

cujusrei caufa nulla alia erat, _{quam probitas, ut} de eo teftatur Curtius lib._{4. c. x. Idem fuo ollen»}

duntexemploexGraecis _{Ariftides,vir} multå pro-bitate& rebus _{geftis clarus, quitantä deceffit}

pe-nuriå, ut funeris fui _{impenfas praeftare non}

vaie-ret; Phocion _{magnus fané Praefeélus fui gregisr}

quibene licet apudomnis aetatisacmemoria Re¬

ges clariflimos audrverit, _{paupertatem nullo übt}

vitio verti _{putavit; Epaminondas nullo vitiorum}

dehoneftamento _{conlpurcatus vir, unicam tan«} tumhabebat vettern

*

quam dum fartori reficien-dam _{mitteret, nudum}

angalusquidam

domuscx-f cepitj Lylandri _{magni Regis filias}

paupertatis

paternae cauflå pott mortem Patris å viris litisre»

lidtaSjin confefio eft; Ex _{Romanis/ Qvindtius}

Di&ator _unica

_fpes

_Romani

Imperii diétus, par»

vocontencus _agro,

quem trans Tiberim _coluit,

eum ftipén _!ia

nonnunquam teciffe pedibus, teile

Livio,nemini non _{patet; de quibus, fi placet»}

conluli _{poffunt Cornelius}

Nepos,in eorundem

Vitis. Et _{Livius? quiplenus ett}

hujulmodi Exem»

plorum.

Sed

&

Valerius

Maximus

irttegro Capite,

utpote iibro4. cap. 4. ea, quae

huéc

fpe&ant

>

dili-gentilliroé perfecutus

eft,

ut

nihil

nunc

de aliis

ad-dam. _{Proinde, Princeps} Philofophorum

Arifto-t&Ies _{hujus rei caufam}

_diligentia«

_fecum

perpen-dendo in libro _{problematum, Se&ion.zp.}

cpiz-ftionem inftituit talem; aptid

bonos _{ejje,potiwquam}

_?

_1.

_apndpravo

_quia

omnibus odio habetur _{expellitur,ad atque}

ratamaxmé apud _eosJalutem,pemanendique locum ₍ pojje

ajjequi; i contrario (1 adpravos

Venerit,

nunquam eos

fortmd contentos,

iflafore

furta

vel

latrounia fecCv

turos: z. quia homines

probos

_optmefe ujuros

mat _>necfibi petulanter,contumeho Qvo refponfo nos etiam

håc

occafione

contenti

erimus, _{quandoquidem non}

licet nobis

prolixio-reseflcin hujus argunaenti expoluione.

jF. XIII.

_{SicquoquePaupertascertiffimos}

_fi¬

bi comites _{qvzritlitcratos: Dochina}

que

familiariafunt

paupertati, inquit

Cardanus

pag. ro;

413, Scilicet in quatrendis

aniroi

bonis

oceupatis

cura minor eft dtvitiarum _,quasfordidiflirms

inter-dum _{contingere vident, itno vero tgnaviffimis} f;e-penumero

hareditate relinqui,

vkiflitudimbusque

innumeris tfte obooxias. In eodem _{prorlbs leain}

loq.iitur Neuhuiius, obi occnpatur in

refutandå

«orum lcmentiå, qui

dicunt

_paupertatem

rum malaruro genitricem _{,qu3e tämen efi} yernaculaac virtutis

magtßra. Qvia non aliter olira

féå _{praeftantibus Viris audivifle confitetur,difer.}

tis _{verbis, quam quod Paupertas fapieritiae}

fkcrit

officina, Iib, i. c, _19. Eß _{itaque ea virtutum omttittm}

maler, bente mentisforor,& _(Regin

Cujusinßruciu erechts fefe animuttter

accingit, inquic Crulius pag. m. 313. Bona autem

rnentis _{jio quje nullum jus habet fortuna,}

corpo¬ risbonis _{potiora, Haie fuffragatur lententiae}

Eraf-musin _{Apophtegmat. Solaanimibona}

lentu _{obnoxia; nec non Valerius Maxim, hb.}

4. c. 4. Nihil enim cor_{um, qua virtnti debentur,pecumä}

emere

licet.

JF, XIV. His omnibus rite _{penfitatis, condi¬} tio _{pauperis, fi modocum honeftate}

conjungatur, videturnonomninocontemneada: Divitiae enim

non rato vel male _{partae func, vel pofTeßorem}

inquietant j Tanto autem bonum, ex

ut nemovir beim

paupertatem

cum

com-mutatam _{utvelit, loquitur}

Epi&etus _apud

Stobaz-om;Itaque non fmecauflå fatis validå acque prä¬

gnante M.Cato dicere folitos eft:

_{Honeßampauper¬}

tatem impiis

divitiislonge

eße,hocenimpraferend brii, iHudmiferat'tonis _{caußdfierifolet, Nam}ea e;'i

indo-Ies acnatura _paupertatis,

ut non tam multorum ne¬

gotiorum implicetur moleftiis, uti _divitiae, non

ma-magnarnm parandarum, (érvandaramque rerum folicitudine _{gravetur, féd vacua cft omni triftitiå}

& motu fortunae novercantis_{,* quodtantum de}

paupcrcate perfe

confideratå

intelleftnm velim quse defideriis roodicis

ab

natura conceffis

eftcon-terrta; _quo in fenfu _vocem paupertatis _nos femper

accipimus, utex risquae ha&enus breviter fant ta-fta facilé _{patet. Proinde pauperum conditio}

divi-tum nullå ex _parte inferior eft: Si _{rrmltitudinem}

fb Bes Jongéplures paupertasobtimit, yel ad

antiquita-tem, nec in hoc _paupertos ceditopibus: yel ad _caufam;

efficaciorinpatipertbmeß yirtta & erudaio. Cardanus

pag. m. 418.

S. X V. Qvx fi quis adcuratiori _roentis truti-nåexaminare _{velit, non poterit noo exclamare:}

Tantum _{yirtutispaupertas adyerfus diyitiathålet!} Qvo _{epiphonemateufus eft Juftinus hiftor.lib.zo.} Cj5m fortitodinem Locrenfiam adverfus

_Dionyfiu

Sicdiae _{Tyrannum exprimeret. Vide}

porro Åri»

ftophanero in Pluto divitias cum paupertate con»

tendentemj ande _{difcerelicet, quam jacundatn} fit _{parvoeffecontentum. ßw/erfd,aitSenec.Fpift.}

119, quod _naturacxigit,componit, _{nontantum extra}

ßn-Jumeftpaupertatis,fed & extra metum. Ofiendens hifce,

quam pauds natura fe cotentam reddit, uti alio in locohaud obfcuré _fatur;

fiäerat,mmoad h<ec

eft.

Qvi _ittquepauper_{le in} ra

naturalem _{componit modum, vix adpaupertatcm}

redigi poteft. His adde Horat. Üb. 2. carm. Od.

1 6.ad ürolphum,_oJe _{18 ad avarum, atqué alibi.}

Pluracumulare nolo, ne de reparum dubia _ipfe

mihi dubitare videar.

S. XVI. Finituro_{genushominumaliudoccar»}

rit* ftatuentium _paupertatem divitiis

poftha-bendarn _{quod impadeni fit, ac ad fcelera qFsvi«}

prona; pauperefqué ptoinde iu Republ. quidvis

au-dcrcnecefiitateextrcmåimpuKos, fententia cxinnumerislocislcriptorumrobur petit, atque

ctiamexemplishiftoris Grscs paritér ac Roma¬

ns firmatur,ubi vel unicum Catilins _producere jtnrat,dequo Salluftius ex infiituto latis: Verum

ficuthscå _{paupertatefolå non dependent, fed aliis}

itemecaü(fis,Reipublicsque

male ordinatx

con-ftitutione, non raagis féntcntix _mes vim facere

pofiunt, qvam aliarum rerum abufus earun-dem bonitatem _{tollere. Qvin potios å ditioribus}

turbasefiemetuendas _{probabilius redditur,}

quo-ram in potettate eil animos fibi

quorumcunque

devincjre; _{quid entm non auri facra fames faciti De}

cocccro , hxc & alia non Doftri funt iftituti: Mihi cnini

lutficit _{paopertaté produxiße tali habitu, qui homines} prac magnisdiviriis deceat; quamquam cadem å pluribus lau-dari, _{quam probiri audiatur. Hictarnen non tam}

difqui-rereconvenic cum Horatio: _{Qvifit Moecenas, &c.l.}

j.

Sat.i._{quam aflidué precari exmonito Salvatoris noftri»} Pantm _{nojtmm quottdianum da nobü hodiel}

Eximio luteni

d». suenoni

Amico & _{Populari fuo longe dile&iliimo $. P.}

Divittir.onfemperoptinit,

fam bon« mentis _ufwrpationem

dixernnt

veteres.

djgniflimi

Erenimqviob fedu-

funt, in _qvorum

fubfidium feliciras feftiner , non raro criftem cogunrur incufare

lortem » cum interim quibenc vivendi rationem inveftigant, vi»

vendi commodiscareant. Nihil frequentius divitiarum a virtutis

ftudiis divortio. Ecamor ingeniiquotum quemquedivitemfecit f

Necidmirum: nam quo quis, perficiendo ingenio diligentius

incumbit, eominus externis vacare poreft, Ur paucis egentper.%

egre agentespragravantur multis» & impeditintur: ita animuss

qvi fead immonalicatis iter in hac mortalitate accingit, inanem

divitiarum _{cupidiratem, tanquam gravem} farcinam, longe S (e

rejicit, ne incuria (uo retardetur« Hinc adeofit ut multi, bonis

Äpgleäisartibus, fummam in cenftifeliciratem ponant, videtites

literarum ac divitiarumadeo dividuiimefle contubernium. At hi

utinter fummas opes feroper inopesfitnt, creicenrem

enimpe-Cuniam c«ra , & majoris pecuniae aviditas fequitur.* ita illi,qui

feftudiis adferuere ♦ folidis ac certis in paupertare divitiis

abun-dant. Hxc vero omnia cumTu, Amiceperdile&e, fatis doäc

Sc _{eleganterexpoiueris, lactos} Tuosin ftudiis progrctfus animo quam verbis proüxioreTibi gratulor , Deumintimo excorde

pre-cans _,utcundis Tuishoneftisconatibnsiemper favensac propiths

adfit» & _{prxrerTe» omnibus} bonac mentis amaroribas, qyod faris (it, _{benigna manu obferat.} Vale» Scrjbebam Vpfal._a, dt

vii. id April* M DC LXXXL

Johannes Hwarff«

On_{facile emergunt qvos}

trißis

_vexat

egeßas

Q?* ßu&i

curfum

rttmpere

[*pe

ßlet:

Ki mentn botiiin/s dgitata

ßimulis

dccori} Extitct _{ardotm, ß>em}

faciatque

_j

Turhe _putans ßuclii _{fe liberiorls almnctm,}

DoFlrnu _{Cauja nolU fnbire mala?} Cum Vilem _{propter qvtßum, mercator aVarus}

SöSicito, juperet magna pericla , pede.

Utilius cum ßt juvenem _{virtutis amore}

i/lcre laboris omu _{tempore ferre breVt*}

Perlte conßanter doSlis ferWe Camcenis,

JSle te _{impCm prenJant ternporaficya fenem.}

Praeftamiflimo Domino _Refpondeoti

Difpurationis _{htijus Au&ori, populärt}

/ St amicoDileéfcifiimo _ficapplaudit

PETRUS DA LI I N

Eidem^

A Ureanunc certefant _fecula,

_{qvilibetauda^}

Divitias _{qvatiit>pauperiemque fugit.} Contenturo modicis tamen & vixiffe

_freqventer

Pratftat,_{qvam Plutofpontedediffe manus.}

Paupertas odiola qvidem res haut föret _unqvam Seculani vitium _{deteriora darent.}

Paupere qui vixit qvondam contentus _agello, InferiorCrtfo non fibi _viiuserat:

Caftaeetenim _{mentisfuper hsc fomenta maloram} Maribus _{antiqvis, Sufpiciebat}

opes. Afliduis extrema _{qvidem vitetur egeftas}

Haecqvoniam monftras, votis

_{ardentibusopto}

UtrcferasStudiis_{praemiadigna tuis!}

Meme _{qvasi vefla}

benigniore fic gratulari

& _{applaudere 1. mq>} volwir

N. Marii»

G?icut_{arbufcuUwwwmphigwfaBadtdcesbaudfacilefru»}

^_Bus

ferunt, _{citiusque exarefiunt, ea} veroqvibusmedi-ocrisacceiit _{ping»edoyfolia,flores,(uofquejußo}

producunttem¬ porefruBus j multoquefeliciusadolefcunt: ita_cumiis,quijuh

Mufarumvexilhmilitant, resfefere habet_{j Qvibus trim}

indulgentiorförtumbona_{qu^eque magna copid concedit, ii}

fanenon rarovarmirretutdekiisy infitam Natur#vim

floridam juventutem nutlononrvitiorum_{genereperfotpe}

Joe-dant5 borumlero _{Votis, qVi modico & gaudent contenti} funt viu lub(tdioy fehciorut plurimum rerfondet e\cntus.

Qv'tppequiin paupertatis _{angufiias qvandoque adduBi,}

iaciuram aurei _{temporis curatius fecum}

perpenåunti Hinc

Ulis _{occafio majore niju acßudia depellenåi}

qvoscunque

no-Vercantis _{fortume infultus}

> quo curjtim fiudiorumfihei¬

ter _{cceptum maturius abfohaiti*}

Effe hoc lerumy Tuo,

integerrime £t)rcll; tefiaris _exemplo: cuifupmonbustewt

porthus, forscondgitdurafatisj fedannofuperiore _éubuc äurior_{y morteopiimi parentis: ut inde non testis in}

ffa-itorum_{curfu remoraTibi injeBavideretur. Tu}

yero

\ul-m

nere_{i nec} dus in_comnödisfr_ann

pafuses.

Gratulor _ita*

queb.tnctibianimiconßantiam \nadverfisperferendis: Gra

tulor _{fclices in likrts profeBus: Gratulor deuqtte}

fpeci-meningenii taiegregium, qvodde PaupertaceÅ^ tempo*

re publice _extan* volußi: Deum _porroex ad _{no precor,}

conatus QjfßaJiatuam haftenus, _{ita inpoßerumpromo*}

yeatfortmetqueiquo _bonorum veßigia _premcado

3 Qf mo*

refilito likris fehester incumbendo utile tffeipub.Qf _{in ca}

Eccleftä membrm Qf ornamentum tandem eVadas. Valt Feftinamanu led me;

prolixo f«rip(ic. Üf rVrT> MAÜRIT2 W. G. Wafsboeafff m fa.

M

t > ;t • - f