De conatu delinquendi meditationes. Quas venia consult. facult. jurid. Upsal. præside Jacobo Edv. Boëthio ... p. p. Fredericus Rutgerus Järta Vestm. Dalekarlus. P. I. In audit. Oeconom. die XIV Dec. MDCCCXXIX. H. p. m. s

/3

DE CONATU

_DELINQUENDI

MEDITATIONES,

QUAS

VENIA CONSÜLT. FACULT. JURID. UPSAL.

PRiE SID E

JACOBO EDV.

_BOÉTHIO

PHIL. BT _{J. U.} DOCT. JUR. RATH. ET ROM. PROF. REG. ET OKI).

P. P.

FREDERICUS _{RUTGERUS JÅRTA}

VESTM. DALEKARLUS*

P. L

IN AUDJT. OECONOM. DIE XIV DEC* WDCCCXXIX.

H. P. M. S.

-UPSA LliE

CONATU

_DELINQUENDI

_MEDITATIONES

o

Wuuni tn _{Socierate civili jura}

tarn _{privatorum, quam}

civi-tau» _{ipsius absque}

poenarum sanctione sarta _{tectaque servari}

non _{posse constat, ex altera}

parteprudens legislatoretiam sum« mopere caveat, ne _{ipse puniendo justum transgrediatur modum,}

et, quam ab insonti avertere studec _{injuriam, delinquenti in}

fligat. _{Ex quocumque jus puniendi derivatum} volueris _fönte,

ncque limitibus carere. _{neque pro arbitrio exerceri potest,}

ni-«i ücentia _{imperantium intolerabilior fere}

quam pravitas obe-dientium fiat. Hiiic summa tam in condendis _{ipsis legibus,}

quam in dijudicandis casibus criminalibus _{requiritur prudentia}

atque asquitas. Non tantum omni animi attentione definienda

sunt _{actione«, qua? pcenis subjiciantur,}

verum etiam, _quod sane difficillimum _{est, pro ratione delictorum}

poenarum graduj

determinandi.

Neminem, cui vel _{primordia jurisprudentire criminalis}

haud _{prorsus incognita sunt, latet, quam arduum sit}

ipsa de»

licta inter se _comparandi

atque in certos ordines _redigendi

studium, quantum vero adhuc difficilior eorum cum _pcenis

compensatio et exsequatio.] Quas reatum constituunt momen* ta varia adeo ac inter se dissimilia _{sunt, ut quod}

parte afrocissimum

videatur

crimen>

ex

altera

facilem obtineat

txcusationem. _{Neque igitur inter}

_diversos

_diversorum

popu-lorum Codices _{poenales discrepantiam}

haud

_raro

intercedere

mireris, quum

ipsoruiii Juris doctorum

sysremata

etinrii

in

ha«

re minime conspirare invenies. Si

ctiam,

in

veterumlegibus

haud raro omissam, in jure criminali vero prorsus

necessariam,

recentioribusaue ideo diligentius observatam prtetereas

distin-ctionem inter moralitatem atque legalitatetn actionum; restant

tarnen varia, in quibus dissentiunt auetorss inomenta, eaqut

ad determinandum poence modum non jevissima.

Verbo

tsn-tüm nomirinsse sufficiat discrepantium systematum

Feuerbac&ii

et Grolmanni, quorum ille

periculum

reipubiieas

_ex

ipso

facto,

hic vero ex nequitia clelinquentis _me

tuend

_um

ultimani

con-stuuit reafus nörüa&m;

Quamquam in hac summoruin

hominum

dissensione

sol-venda iriutilis forte nostra esset opera, nos tarnen ipsa

qutrstio-num incertitudine et argümentorum gravitate

»dduetos,

exercitii

caussa in hoc seientia: campo désudasse,

baud pigebit.

Publice

vero tirocinium edituris huic scriptionis generi

haud

ineptum

visum est nobis _argumentum,

meditatioties

quasdam de

Co-natu delinquendi _{propönere, quas pro}

modulo virium

dabo

ratas examini B. L, modeste submittimus.

I.

Antequam so ipsammateriein propositam

enucleandam

nos

convertiinusj primum quidem

de

ipsa

signiücatione

delicti

paucis

clisserendum

putavimus.

Principalis

enim hzec

est

notio

et _ambiqua

evadit

_omnis huc pertinens _{tractatio. a) Legum} po-sitivaruin sanctiones _{perlustrantes facta invcnimus vatia legum} statutis _vctita, ut juri alioiutn salutique public« noxia. Quod

ex illicitis cjusmodi factis _exstiteiit damnum _{ante otnnia}

resar-ciendum est. Cum vero _{neque damnum, vd propter inopiam}

delinquentis, vcl iliarx injuria; gravitatem restituipotest, nequ« compensatio mali sola ad reprimendam ncquitiam ac praviratem sufficiens _{habetur, aliud interdum} minatur _{legistator periculum,}

quod transgressori subeundum est, et Foena dicitur. Hin« simplicissima oritur definitio delicti, legibus positivis desumta, ideoque sufficiens, dummodo inträ jurisprudenti« positiva Ij-ntites versemur. Delicti scilicet _nomine

quamcumque actione*« homanam _{insignimus, cujus auctori}

poena legibus positivis proposita est. Qusenam vero actiones _{poen« periculo sint} in-terci'icend«, altioris _indaginis est _{qusestio, ad jurisprudentiam}

legislatoriam przccipne pc-rtinens, _{neque sine expositione} fun-damentalium _{juris criminalis principiorum}

rite explicanda, qua

quidem expositio _{finis opell« prasscriptos} non minus, quam modum viiiuin nostrarum _{excederet. Notionem delicti,}

qua-s) In conformanda,' qum infra proponitur, definitione delicti id

monitum _{voluimus, nos ex consulto omisisse distinetionem inter}

Grimma et _delicta, cetero _{usitatissimam, nostro vco juri vix}

aeeeptam. Romanis enim non tantum Ictis _criminis nomine

in-intelligebatur capitalis fraus, qua _{Resp. laedebatur,} veiuti caedes

fiilsitas etc. delicti vero _{privata noxia,}

qua privatim quis Iseditur,

veiuti furtum, _{injuria cet, verum etiam in codicibus novis Galliaa}

et _{Bavarise pro indole}

poenae distinguitur inter crimina etdelicta.

Vid. cod. Bav. Poenal. Lib. I. _{Cap. i. Art. 2. et}

Anmerkungen

zum _{Strafgesetsbuche für}

Bajern. Münch. I8i3- l Band. p. 68»

1cm _{itr.que propnsuimus, ulterius examinare forsifan}

opus gir,

ut _{quac in sequentibus sunt sfatuenda melius}

inteiligantur.

Primuin _{quidem ix dtfinirione allafa sequitur, quod dejictum} et _{poena legis vinculo ita cohaereanr,}

ut alteium sine alfero

concipi ncqueat, neque aliud factum ^delicti nomine appellati,

quam cui in ipsa lege poena sancita est, neque poenatu alii facinori _{applicandam esse, nisi ei, quod notioni delicti legi¬} bus _{in abstracto receptac, Omnibus numeris respondeaf. In} unoquoque i gifur casu criminali dijudicando primum comparatio facinoris _{perpetrati cum ipsa legis notione abstracta} institua-tur, _{quas si} eosdem _omnino exhibet _caracteres ac momenta, corpus

delicti

plenum, deficientibus vero quibusdam notis, mi¬

nus _{plenum adesse dicirur, Cum summa poeras noa nisi}

cor-pori delicti pleno respondeaf, minus pleno etiam poenam vel

minui, vel interdum evanescere omnem, facile inte!Iigt"tur. II.

Generali delicti notione _{igitur stabilifa , propius ad argu¬}

mentum tractationis nostrse accedamus. Cum non tantum in geriete quid sit deiictum ex ipsa lege inteiligendum est, sed

etiam _{quäle sit unumquodque dehctum, spccies et cdiaracfercs}

singulorum

delicto

turn etiam ipsa

lege

ita

determinari

dehern,

ut judex in _{unoquoque casu certam} habest _normam dijudtcandi

quid sit

pu'niendum,

quid

non. Ejusmodi vero specialis

de-Iiet o rum singulorum dtfinitio vel _ex effectu forrnaque _externa

facti, vel ex subjectiva actionis indole desumitur. _Utraque

haec momenta in stafuenda _{poena dijigentissime computentur;} ex prsesenti _vero proposito prateipue ad _{extern am} facti

se _{sirgula delicta nit qualifate person» !»sae, aut specie juris}

violati, auf _{ipsa violationis forma, aut dcnique effectu. Ex}

liisce _{momeniis, quibus pi»cipue continetur externus delicti}

character, ultimum sive effectus prineipium constituit

distinctio-ris intcr delictum consummatum et conatum _delinquendi.

Quin;m _{ipse hie iffictus sir,} ex quo noram delicti

con-summati characteristicam _{desumanuis, plerumque ex ipso vuL.}

gari criminis conceptu paretj quis eiiim homicidium e,g. con¬

summatum diceret, _{nisi vita} revera exstincta fuerit, _{quis furtum} patratum esse existimaret, ubi nihil ablatum esset? Dixinrus

tarnen,_{plerumque tantum ipso nomine, lingua vulgari legibusque} pariter usitato, plenarium dtlicti characterem satis apeite

indigi-tari, quod prrecipue in ejusmodi delictis observandum est, quas cer'um aliquod damnum continenr. Interdum _{vero consum»} mari _possunt delicta, _quamquam nullum damnum, _nullus omnino noxius effectus exstiterir. Tunc ex _{ipsa legis} dtfini-tione _{dijudicerur, quid pro consummato habendum sir. Ideo} delictum consummatum ita dtfiniri _{potest, ut sit unumquodque}

delictum, in quo omnia ea conveneiint, qu» conceptui pleno

legibus assumto

respondent,

III.

Definito itaque delicti consummati charactere, quid sit

conatus _delinquendi facile _{patet. Ubi enim} ad finalem _{a lege}

proposifum tffectum

nondum

processerit crimen, ve) quod

de-dtlinquens ipse destiterir. vel quod iuterrupta fuerit actio,

vel _{quod efficus aliis ex caussis abfuerit, ibi conafum tan¬} tum _{delinquendi animadvertimus.]}

_Observandum

_{tarnen est,} ron ad omnia _{pariter delicta hare} distiretionem _penincre,

Pauca ccrfe sunt _{delicta, quorum perpetratio ira unosubitoquö} acta _{perficitur, ut non momenta, et quasi stationcs quaedain}

in _{agendo observari possint a). Quam exiguo temporis spatio}

etiam hrec in concreto _{continerentur, partim refert, dummodo}

interrumpi ipsa actio possir. Homicidium e. g. repentinum, quamquam uno temporis mornento perpetratum, tarnen ad.

prehensionem instrument! Jerhaüs, dirigendi atque percutiendi

continet actum, _{quorum in urioquoque mornento, fortuita}

csussa _{interveniere, interrumpi potest. Ubicumque igitur}

in-strumentis, vel _{prreparatione quadam} opus estad perpetrandum

deiicfum,ibi _{quoqoe conatutn observari posse pro certo}

habe-inus _{b). In} ejusmodi _vero delictis, _{quse sermone}

per-petrantur, veluti Blasphemie, Crimen Iresre Majestatis, injuria

v.erbaiis, et Iiis similibus, _qute sua natura aut non exsistunt, aut effato nefando verbo siniul _{consurnmantur, conatus quidam} ab _{ipsa consummatione vix dignosci potest. Huc quoqua} referenda sunt ea, _qute secundum definitionen! legalem _jain

in _{ipso primo molimine pro consummatis habentur, e. g. C. 4.} §. 8. MB.f Sed cum ex altera parte conatum a delicto consum* mato_{distinguere sategimus, ex altera quoquehuric ipsum cona¬} tum a sola animi intentione _{probe dignoscendum esse censemus.}

Voluntatem _{agentis in jure criminaii etiam maximi momenti}

a) vide Hepp, Versuche über einzelne Lehten der Strafrechts¬ wissenschaft. _{Heideiberg 1827Zehnte Abhandlung.}

b) Inteüigendura enim heic conatum tsntum respici, quatenus mente

coneipi possit, non quatenus poena dignus censeatur, de quo

esse, nemo negaverit. Sed volunras hominis, quatenus in

foro externo _{respicitur, non est ipsa actio interna mentis, qute}

conscientias tantuni, solique _{pectorishumani Scrutatori Supremo} pater, sed est anitnus actionibus externis patefactus. Intentio

animi nisi in _{aiiquo effectu sensibus aliorum comprehensibili} se-se _exsertierif, ^anctior.i _{iegum civilium argumentum non}

prse-bet; _{cogitationis enim} nemo patitur poenam, Hiiic patet

ex-ternum _quendam

efFtctum

_{etiam in conatu requiri,} modo _non sit _{plenarius ilie, quo cliaracter}

_delicti

_{consumniati iegalis} con-tinetur. In _{unaquaque igitur actione externa, ex qua, si ad} exitum _{procederet, efiectus exstiterit poena Jegali plectendus,}

generaiissiinam conatus notionem contineri putaverimus3 »11 vero tarn iate _{pateat iegalis et vulgaris] definitio conatus, forte}

dubitandum. Quam statuimus conatus idea, objectivam

tan-tum facti formam, vel _quantitatem solam _{respicit. Subjcctiva} vero actionis indolts in determinanda conatus notione _quid

ypleat, paueis explicandum.4 Inter actiones dolosas et _culposas

quod intercedit discrimen, ut in ipsa poena determinanda, ita quqque ad characterem delictorum singulorum determinandum

maximi esse momenti nemo _{ignorat. Distinctio hxc ad no} tionem conatus _{adplicata, du«s constitueret species, scilicct} cOnatutn dolosum, _{eulpamque adtentatam. Qujevis igitur prs>}

paratio cri

minis],

dolo

malo

suseepta,

denomitatione

conclur

dolosi _{comprehenditur. Culpa? vero adtsntatc? notio, utt^n}

xecipienda, an

omnino.

excludenda

sif, non constat.

Realira-tem huic notioni absolute _spectatse clenegare _{non audemus;}

legibus vero positivis vel usu reeeptam dubiramos. Quce enim

hoc nomine _{designarentut facta ita fere comprehendenda sunt,} ut essent actiones sine animo nocendi _{ineeptas, et ex quibus} nullus revera _{cxstitciir, s:d propter imptudtmiaaj agentis}

exsistere _{porufssst noxius efFccfus..}

Ejusmodi _{quidem actione«}

poena interdum mulctari securifas _{publica juber,}

legibus ra¬

men _{potius sie dictis Politicts}

(Police-forjattnhxgar),

quam

Criiiiinalibui _{argumentum pra;bere}

intelligendum esr. Hioc

nouonem conatus _{delinquendi ira}

restringere, ut fantum ad

actiones _dolo

ineeptas pertineret, et usui _{lingute, et legutn}

praeeeptis _{convenientissitnum puraverimus. Determinafa} igifur

qualitercumque

ipsa notione conatus tam _{quoad formnm}

exer-nam, quam _{qualitatem voluntatis, adjicienda adhuc videtur} ob-servatio _{circa personam agentis. Crediderimus}

scilicet conatum

delinquendi non nisi ad actiones auctoris _{apre referri;} adju-mentuin vero _{quod socii afferunt,}

quamquam imperfectam quasi, criminis partem contineat, conatus nomine non rite de¬

signad. Etenim cum ab 'auetore _{difFsrt socius, ut caussa} acccs-soria a esussa _{efficiente, incougruum}

certc esset criminis adfen-tati reatum illi _{injungere, cujus actione}

per se spcctata crimen

perfici non posser. Actio lllius non est _{interrupta criminis}

perpetratio, sed per se punienda _{transgressio eo gravior,} quo clficacior ad _{adjuvandurn auctoris facinus fuerit}

c). Hinc ctiaiu poena criminis consummati conatus _{poenarn exc'uditsive}

potiu«

continer, _{quutn e contrario} auetor et socius _{pro se}

quisque poenam dare tenentur. Auctorum vero _{ipsorum etfam diffe»} rentiam _{quandam esse, notissimum}

est, _{prout vel per se ipsi,} vcl per alios consilia scelesta efFectui _{dant, unde distinetio orta}

est inter auetores _{physicos et intellectuales. Utrum solus}

phy-»icus _auetor, an etiam _{intellectualis criminis adtentati reus} esse

c) Observandum est, actionem _{socii qua talis,}

respectu tantuna facti auctoris _{hsbito, nomine conatus venire}

non _{posse; per se} sutem _{spectata, nihil impedit,}

quominus etiam in _{ipsa conatus} a

possif i ambiguum forsitan videretur. Nostro quidem judicio

ainbos _{pariter ad reatum conatus revocari passe crediderimus.}

Quid enim si quis subditos ad inobedientiam contra _Regem

excitando et srimulando minus tarnen succederet, _conne sedi-tionis adtentatae reus esset, _{quamvis auctor intellectualis? C. 6} $ i. MB.

IV.

Quum _igitur ex supra allatis patet, _generali sensu co-natum _{delinquendi in}

quavis delicti prseparatione ab auctore

doio malo _{incepta consistere, facile etiam}

inteliigitur ejusmodi

conatus diversos _{distingui gradus,}

prout ab ipsa

consumma-tione delicti _{propius vel Jongius abest. Quot}

autem _gradus

vel _{quasi stationes conatus assumendi sint,}

neque inter legisla-tores, _{neque inter juris criminalis doctores constat. Grolman}

a)

et Feuerbach _b) tres admittunt _{gradus, scilicet delictum}

per-fectum, conatum _{proximum sive crim. inchoatum,}

et conatum remotum sive crim.

_adtentatum,

quorum vero _{primum sive} del _{perfectum alii cxcludunt}

c). His _{quoque adsentiunt Codex}

Bavaricus et _{Codex Gallicus,}

qui eo usque procedit, ut in triminibm omnem _{saltem inter}

poenam conatus et facti

con-summati _differentiam

rejiciat. Codex noster _{Fredericitnus, qui}

minus _{principia generalis}

, quam ad casus _{speciales adplicata}

ptaccepta continet, etiam _{pro singulorum delictorum ratione}

2

•),Grundsätze der _{Criminalrechts Wissenschaft.}

1825. §.

_31!

b) Lehrbuch des _{gemeinen inDeutschland}

gültigen peinlichen Rechts «823. §.

haud _{incongrua est triplex conatus conceptio. Ubi enim de¬} licti consummati characterem certus _{quidam, legibussive notione} usuali _{determinatus, constituit efFectus, facile evenire potest, ut} quamquam omnia, quas ad hunc efFectum producendum

pera-genda essent, a delinquente revera peracta sint, efFectus tarnen ipse casu quodam fortuito desit. Tunc delictum ex parte

de-linquentis sa ne perfectum non tamen plenum exhibet corpus delicti _{lege determinatum, ideoque haud inepte a consummato}

distinguitur. Exempla prasbent C 17. § 1, C,24. § 8. MB. Id

autem circa hane distinetionem _{probe obServandum est, quod}

non ad omnia _{pariter delicta referri potest. In delictis enim,} quorum indoles ea est, ut actio principah*9, qua perficiumur, necessitate _{quadam naturali et inevitabili etiam finalem Sem¬} per producat efFectum, delictum perfectum cum consummato coincidit, et distinctio vana est. Ex. gr. in injuria verbali, in furto, ubi _{adprehensione ipsa possessionis rei alienas cri¬}

men _{perficitur et eodem momento consummatur &cj in hisce}

hisque similibus delictum perfectum a consummato frustra di¬ stinguitur. Cum vero ncque natur# delictorum in genere contraria _{neque legibus nostris igoota hsec sit} discrimina-tio, eandem adsumere non dubitamus. Delictum deinde

perfectum ab inchoato seu conatu proximo ita

distinguen-dum esse crediderimus, _ut heic _{ipsa actio principalis}

incep-ra, non vero ad finein perdueta _{esset ita e. g. cönanm}

homicidii _{proxirnum in eo consistere, ut gladius non modo}

districtus, sed etiam ad vulnus _{infligendum impetu directus}

quamquam

repulsus, fueritj

conatum vero remotum sive åe. lictsm adtentatum in iis _{quibuscumque pratparationibus} posi-tum esse, quibus _certe animus perpetrindi crimen proderctnr,

ad _{ipssm vero principalem actionem non perventum esset,}

e. _g. C. _17. §. _4. MB. Satis _accurate spectatis diversis _cona¬ tus gra<iibus observationen! addere forsitan _{e re est}de _conafti

qualificato. Delicta qualificata dicuntur ea, qua präster gene-ralem _{ordinis, ad quem pertinent characterem qualitate} qua-dam _{speciali et quidem poensm adgravanti insigniuntür, ita} uc _{species severius quam genus puniretur. Hinc etiam conatu»}

qualificatus est, cui severior poena statuta esset, quam qua

ex generalibus _conatum aestimandi principiis determinaretur. Istius modi _{adgravatio poenas conatus praecipue ex concursu} delictorum _{prodit, veluti si quis unum crimen committeret,}

ut alterum perpetrare _{possir, e. g. crimen effractionis furandi} eaussa _suscepcum.

V.

Si ex _{jam propositis} qualitercumque intelligi _{potest, qu®}

sit et qualis transgressio _conatus

delinquendi

nomine

designan¬

da, restat adhuc et legislatori et

judici

maximi momenti

quas-stio, an et

quomodo

eadem

punienda

sit.

Dupplici

_ex ratione poenas

modus

determinari solet, vel

ex

ipsa

delicti indole,

et

pernicie, quam

reipublicse

minatur,

vel

ex

ipsa nequitia ho¬

minis et periculo, quod _ex

delinquente metuendum

_est.

Quam-eumque harum

rationutn

ultimum

poenas

principium

statuere velis, conatus delinquendi puniendus videtur, quamvis forsi¬ tan diverso modo. Codices legum criniinalium revolventes

haud infrequentia invenimus exempla, qute

legislatores

poe-nam conatus in plurimis delictis remisisse commonstrant. Hoc

ex dupplici _caussa

factum crediderimus.

Primum

quidem

in

omni delicto

_{puniendo respicienda}

_est

_{certitudo ipsius}

_delicti.

Ubi _{ejujtnodi voluntatis pervers» indicium non aaest, ibi} quo-que delictum incertum poenaque non infligenda est. Inde

se-quitur, quod in omnibus iis delictis, quorum przeparationibui

animus _{delinquendi non apcrte mönstratur conatum vix}

respici posse. Deinde vero qu»darn _{transgressiones eliam si}

consum-marentur tam _{exigui niomenti »stimantur, ut levior iisdem} tantuin _{proposita sit poena. In iis igitur,}

ubi ipse effectus tam

parvi habetur, conatus jure nullius poen» dignus censendus est. ^Hott år med ingo bott. 16 Domare regeln). Unde in de¬

lictis minoribur in _{genere conatus non respicitur. Aliter} vero res sese habet in criminibus _{gravioribui. In illis enim ipsa} intentio animi, dummodo exteruis actionibas _{patefacta, punien*} da est, etiam ante quam in perniciosum effec.tum sese exserere potest. Jam vero non fantum periculum criminis incepti

in-volvit conatus, sed _{per se etiam damnum vei injuriatn inferre} potest, quo casu eundem quoque per se puurendum esse lacile

intelligitur. Hinc dupplicem rationem puniendi conatus

sta-tuere licet, scilicet vel atrocitatem _{ipsius delicti adttntati, vel}

injuriatn sive damnum ipso conatu illatum. Hoc respectu ra¬ men conatus non tam _{qua talis, sed potius ut delictum}

per se »stimatur, _{poenaqae illius ex generaiibus,}

qu» de delicti« quihusvis valenr,, principiis dimetienda est. Nobis igirur potius

eonsideranda est _{prior illa ratio, sive atrocitas}

ipsius deltet' adtentati. Quum in genere constat poenan. pro graviore delicti commissi _{augendam vel minuendamesse,.facile quoque intelligi¬}

tur, eandem _{respici posse normam in determinanda}

poena co¬ natus, unde _{quo gravius ipsum delictum consuntmarum} habe-retur, eo _{rigidtor quoque conaminis}

poena constirueretur. Ge. neralissima _{quidem haec reguia est, ad dijudicsnduui vero}

rea-tum criminis adtcntati haud stifficiens. Alia enim est _specials conatus indole desumenda est norma _{poeiise. Scilicet}

quo pro-pius ad ipsam consummationem delicti perventum est, eo mi¬

nor redditur difFerentia inter conatum et _{ipsum facinui}

per-petrandum, quo vero longius ab ipso efFectu finali distat actio

prscparatoria, eo magis ambiguus est exitus, eoque facilius vel iponre vel intercedetite casu _{quodam interrumpi potest. fra} gradus et _{quasi stationes, quas in conatu deliquendi supra}

ob-servavirnus in poena determinanda prsecipui moinenti esse,

fa-cile _{intelligitur. Delictum igiturperfectum, quod}

proxime a

consummato distat ad summam fere _{poense ordinarias accedere} necesse est;; iinmo dubium _vidcrur, an ulla _{poenas remissio} heic _{jure consti ui queat. In novissimis Gallias et Bavarias} co-dicibus sublata est omnis inter _{poenain criminis perfecri} et consummati difFerentia, _{praesertim in casibus}

gravioribus.

Nostris vero _{legibus observatam invenimus,}

quamquam

ple-rumque exiguam, ita ut _{qualificarione quadam potius adjecta,} quam ipso genere difFerant poena delicti perfecti _et

consum-mati. _{Quid justum aut prudens in hac}

re habenduin sit,

al-tiori» forsitan _{indaginis est qusestio.}

Si quantitatem, ut die*-tur, delicti h. e. objectivam _{ejus magnitudinem solam vel} p Kcipuam constituas poena normam, certe delictum con-»ummatum et _{perfectum non eadem}

plectenda sunt. Qui

ho-minem e. _{g.,, animo occidendi,}

vulneraverit, ncc tarnen

oc-ciderit, humicidii _{consummati poenam sustinere haudsatis}

ap-fum videretur. _Subjecrivam

vero qui delicti indolem proxi-'

me _{respiciunt, et nequitiam}

delinquentis periculumque ex ipsa persona metu-endum _{principalem »dsumu*it puniendi cauisani)}

delicmm consummatum a _{perfecto quoad poenam}

_difficiliu«

distinguunt. Ubi enim omnia ab ipso delinquente peracta

sunt, _quas ad producendutn finalem effectum requiruntur, _ira

manifesra est _{ipsius animi intentio, ut nihil poenie}

detrahen-dum videatur, etiamsi exitus minus perniciosus praeter spem evenerit. Immo tantus _{juris rigorä} legislatoribus Galliar re-eentissimis acceptus fuit ut in wminibus, h. e. delictis

gravio-ribus, _{quemvis cönatus proximi}

_gradum

_eadem

_{severitate ac} delictum _{ipsum consummatum}

_puniendum

esse statuerinta^. Si

quando

forsitan etiam in

aliis legislationibus

sublata

fueritdif-ferentia poense criminis suscepti et consummati, hoc tarnen

non regulam

generalem, sed

potius exceptionem habeajnus. Sive enim _{ipsam facti quantiratemobjectivam}, sive spontaneam,

qua: in conatu

aahuc

exsistere

potest,

derelictionem

noxia:

animi intentionis, _{spectaveris, in abstracto} certe statuere fas est, poenam conatus pro

distantia ipsius

a,

delicto

consutn-ujato remittendam vel minuendam esse b). Tria _igitur

pr«-eipue momenta in

deferminanda

conatus poena ex nosrro

qua-licumque judioio

respicienda

sunr.

Primum ipsa gravitas de¬

licti, si forte consummatum fuisset, qua:

quidein

eo usque attentionem _legislatoris

_attrahere

_{potest, ut}

_reliqua

_omnino

o-mittantur. In atrocissimis enim delictis, prresertim qua

rui-nam _ipsi reipublicas mioautur,

veluti

Perduellione,

gravitas peri.

éuli remissionem poeme etiam in remotiori conatu

dissvadera

videtur. Deinde _{gradus ipsius conatniuis, ita ut quo}

_propius

ad consummationem accedat delictum, eo severiori supplicio luendum sit. Postremo _{ipsa laesio, si} qua

fuerit

conatu

d§-it) Code penal Artt. 2, 3,

Jinqueridi illafa, qu«

quidem

tunc ut délictum per se puniea-dum _{videtur, accedente*quodam proptcr animum ulterius no¬} cendi ponsc additamentoc).

VI.

Quamquam in hac tractatione summa tantum rerum ca¬

pita adtingere nobis licuit, antequam manum de tabula

tolla-mus, levissime tarnen _{perstringamus duas, quse in hoc} argu-mento sutnmi momenti esse videntur _{quastiones. Primum}

quxritur, quomodo punienda sit actio, quae animo nocendi suseepra, tarnen per sc ifa comparata est, ut efFectum, quem spectaverit deÜnquens numquam producere possit; veluti si quis veneficium meditaius pro arsenico saccharum inscienspro-pinaverit, vel sciopetum

quod glande

oneratum putat, in a-liuin _{aptat, et alia id genus. Stat Iieic ex altera parte} ani-inus occidendi satis manifestus, ex altera vero abestnota deli¬

cti _{characteristica, scilicet possibilitas nocendi. Pro diversis} I-etorum systematibus diversa evadit ejusmodi _casus dijudicatio.

Qu i corpus delicti

plenum

poenas

conditionem,

sine qua non,

constifuunr, reatum omnem abesse statuant necesse est. Qui vero tive _{praventionem,} sive correctionem delinquentis, siv«

retributionem moralem ultimum poen« finem constituunt,

nul-lam eiroris excusationem _{admittunt, sed poensm delicti} con-Summati _{exigendam statuunt a). Nobis quidem tttrique a} vero aberrare _{videntur, aheri enim in defectu, alteri in} ex-eessu _{peccant. Quum delictum hoc modo consuminari}

ne-«} g. gr. C. 24. §. 8« MB. K. F. ao Sept. 1786.

Vi'i'O ex altera _{parte animus nocendi facto nianifesto} proba-tus _{est, poenam omnem quoque remittere imprudens} videre-tur. Haud forsitan secus ac conatus, caussa quadam

interce-dente, invito _delinquente interruptus, consideiandum esset ejus-«vodi dclictum frustra adtenratum. Hanc sententiaiii non solum legislatoribus nostri temporis inclytissimis placuisse notum est _{b), sed} eandem _{quoque cum principiis juris erim inaIis}

con-venire facile _{quisque sibi persvadere potest, qui neque solum} effectum delicti, ntque solam animi intentionen) poense nor-matn constituer« inteliigit.

VII.

Altera nobis consideranda _{qusestio de poena delinquentis}

fgi'ur, qui sua sporne in ipso conatu delinquendi substiterit.

Poeiutenua _{quidem poenam facti consummati, vel adtentati, ul>i} damnum da'um _{fuerit, nainime suStolli, satis constaf}• an vero

.etiam _{delinquens, qui re integra a proposito destiterir, ab}

o-mni reatu iiberandus sit _{ambiguum forsitan videretur. Qu«}

in aliis _{coinpluribus qutestionibus divergunt systemata Juris}

Criminalis, Deterritionis, Praeventionis, et Correctionis nomi¬

ne insignia, in hoc _puncto conspirare videntur, _ut

poeniten-tia, sive spontanea propositi noxii derelictio poenam

super-fltiam, _{eoque etiam injustam}

_{reddat »).}

_{Inter positivarum}

le-gam sanetiones non forsitan eadem exstat convenientia; ex

re-«entioiibus tarnen ^odex Bavariae _{impunitati etiam favere}

ri-b) Arimerk. zum Strafges. für Bajern Th. I. p- 182*

dctur, addifa tarnen _conditione, ur _probatum

sir,

delinquen-tem non tantutn _{pro occasione, sed in}

totum a _proposito

de-ititisse, qua; quidem probhtio plurimis in casibus _difficillima videtur. De cetero etnun _observandum

es', _{quod,etsi a}

poe-na criminali _Überetur

r<us, tarnen _{iiifpectioui subjiciatur}

pu¬ blica _{b}, cujus molestia levioti}

certe _{poena haud inferior} est

censenda. Aliis _{legislationibus}

poenitentis non fain _legalem

poena; cxcusationem _{prasbere, quam conunendationem}

ad

im-petrandam ejus ex capite gratisc remissionem visa est _{c). Quid}

in hac re _{prudentissimum habeatur}

eo _magis

dubium videtur,

quo minus ab omni controversia _{immunes sint etiam}

inclytis-sima: _{juris criminabs disciplinse. Ex}

tenore vero _{juris nestri}

positivi hanc aliasve huc pertinentes dijudicare _quxstiones,

ne-que temporis angustia, neque propositi ratio nobis per-mittif, _{quum commentationem}

qualemcumque

singulorum

Co-dicis Fredericiani locorum de conatu

_delinquendi,

_alia

occa-iione, et quasi continuationem _{prarsentis opella;}

proponero

constituimus.

b) Strafges. für _{Bajern Art. 59. Anmerk.}

p. 181. ubi additur alia

etiam, _{eademque psychologica}

ratio: — —■ _theils

weil dem Staa¬ te daran _{liegt Verbrechen}

in ihrer _{Enstehung zu}

verhindern, und

eben die hier _zugesicherte

Straflosigkeit ein starker _{Antrieb fiir} den _{Verbrecher ist, der}

Stimme seines _{Gewissens zu}

folgen,und

sich _durch

freiwillige Abbrechung des Versuches die _Straflosig¬ keit zu _erwerben.

c) E. gr. _{Preuss. Landrecht. Th.}