D.
D.
Specimen
Analyticum,
XVIL
PROBLEMATA
Geometrica,
Algebraice
foluta,
Continens,
&
Cumconfenfu
Ampliff,
Facult.
Philef.
inReg♦
Upfal.
PR£SIDE
CELEBER
Ri MOV1R0,
Mag.
Ε R
I
C
O
BURMAN,
Aftron. Prof
Reg.
& Ord. R.S.L.S.
publice
exhibitum
aStipendiario
Regio,
JOHANNE
RUDMAN,
GESTRICIO,
In Aud. Guft.
Maj.d.IX.Novembr;
Λ ΝNO MDC CXXVIII,
Horis ante meridiem confvetis.
SummeRever.
atq;
Celeber
rim
o
Vi RO,
D
N.
d
Λ
N I
ε
L i
»3U-9l»<53ie/
S S.
Theol.
Doft.
&
Profeß. Prim.
Archi-Prdpofito
& Paßori
llpfal. longe
meritiffirno, nec non
Ven.
Confift·
EceleEAdfeßori
Graviilimo.
Adm. Rever.
Pneclarijjumque VIR
O,
Un.
MAG.
Ε
R 1
C O
ajsDisesi/
S.
Theol.
Leflori
in
Reg.
Gymn#
GevaE nec non Pajlori in
Hille
vsgi-lantiiIimo,/ip««i«/ö
meopropenfiiTImc,
Mxcevatibus iß Patronü
Hafce.lucubrationes.
ob.fumwa.
in.
me.
Academicas.
collaia.
benefi
in.
tmendi,
certijfimam.
cum.
calidiflhms*
tis. venerabimdus.
offer
o.Summe
Reverend.
PraeclariiT-cultor
devotiffmui}
)
VIR
O
Nob;li([imo
^Amphlßmoque,
I
DN.
SA
Μ
U
Ε
L I
KLINGENSTIERNA,
Α,
In
Regia
Academia
Upfalienfi Mä¬
re
thematum Profejjori
defignato.
)
VIR
ΟClarijßmo,
)
Dn.
ANDRERE GAß«.
DUHR
E,
ru Direäori Socieratis
Mathernatico-;i-
Oeconomicae lllcuneniis dextcrrimo,
o,
prudentiilimo,
vis weis Maximü<% Oftiwis5
ii
fiu
ac.
fubmijji\
ariimu
documentum,
$
«ί.ér.Jfiem.
favorit ulterius.
ob-is*
pro.
peremujviguioriim,
fehcitate,
vo-d.
Nobiüiiim.
AmpliiT.
&
ίί· Nominum
*/>
obfervantisßmus,
färgaren
οφ 0uö<fnuben iGefle,2trebovnc
ί>φ ^onfierfarnc CD?aftaren/'
<2<M
AUGUSTIN RUDMAN,
€Ücm £ogidrabe$dre gaber.
Dg i;ar jag Idngefelm fbrftdbf/ £ur' obcffrifitg mpefet gobt/
0om 23awen jidbfe njuta
Utaf gördlbrar bag från bag;
£n>araf oif tfyeraO pjerte^ag
jag npgfamt*funnet fluta.
Sm oeffa barnen tfu bete
0ig fperemot/ jag «tal fan fe:
€9?en l;urn tpe ffu i;inna/
- Sit fdbant
tpém forftpüa vatt/ Sfjeriil fan jag päintet fatt
$?ig ndgon ufiodg finna. 2p jag/ fa mal fom anbre fler'/
3 min formdga tnfet fer /
0om ridgovlebé fan fmava 0not tbeti gobbei/ fom jag (jas
Sif (£ v/ min fromm' οφ fyulbe gafjr/
0d riflig fdif forfara.
Slllenafi fan min milje |W
Verebb/ at (£l)r tiifmnba gd
C9?cb toorbnab/ facE οφ
fjeber,
£>φ trenne dr tl;et/ fom nu jagä£etpga tdnfec tljenna bag/ 0amt tvalmeni ()dr for Sbec
50?et> tijejja blaben offrar opp.
Sag iefmer t iljet fafla f)opp/
$D?m fare gaber Idrer
$be famma taga gunjligt an.
<£[)r gtftoe 0ud/ fom alt ge fan/
♦ptoab gobf 3 fjelf begdrer!
Ä £ogtdrabe$·
£pbiflffe ©··/
J.
R.
ooooooooooooeoco
D.
D.
PROBLEMA I.
A
tis,pr
o
Rbomboidejjm
area
Qequali.
dal#
cujus-dam
reåds
quadrato
j
at-(jue
/umma
bajeos
&
perpemliculi; b
a-fin
acperpendiculum
feorfim invenire,
&c.
Fig. I.
SOL UT10.
Sit data area zz Q ΤΗzz aaj
Tum¬
ma bafeos &
perpendiculi
AB
~/>;ba-iis AE ~ χ : erit
perpendiculum
CHtz
b χj &
proinde,
per^r.
/.
£#z7.
jFQvatio. *a~ bx·— xxAdd..v.v
xx fy aa zz bx
$ubtr»^4
bx—. SubtrJ.r ►V AT ►VA' "bx ZZ— ΛΛ bb\4 b b>4 A A-.Vι
·4Φΐ> )
Ο(
χχ bxfybbiq.— bb\4— Λα
Extr.rad,;
χ b\zzz Fbb\4 """Λα
Add.^
Λ·;Ξ /^£/4 —· <*^) >Εb
2.Constructio.
Superi zzb\z
de*
fcribatur femicirculus AHG $ in eo ap·
plicetur
GH
—FH
zz a,eritque
AHzz
Vbb\4 — aa)} cui
ii
addatur
HE — b\z\ erit AE Z2, χquaefita bafis.
Intervallo
-dein AE fiat arcus £0, fecans re&am
AB — b in O:
eritque
BO
zzb
~ xyperpendiculum
quamtum
5&c.
Theorema etRegulaArithmetica.
A dlmidiee fumma
quadrato
fubtraftk
areaj refidui radiei Ipfum fumm<e
dimtdl-um addaturj & habetur bafis: qua (i
ab
ead m fumma dematur,reliqvum dabh
perpendiculum
)&C.
SCHOLION,
Eadem conditione parallelogrammum
reftan-gulum, nec non triangulum, quadrato dato
aequa-le, conftruipoteft. '
PROBLEMA II.
Data
portione minori redde media
&
extremaratione
fed<e> ipfam
re¬ darn invenire , ex quatota
in
portio*
nem
majorem
reäangulum fit
quadrato
•m)
o(^·
}SOLUT 10.
Sit
Qnadratum datum
□
ABzzaa,
parsqutciitae
minor AC
—b;
qujefita_,
ipfa
BE
zz Ar;adeoque
pars
major
rr .v' b: crit per
conditionem
Pro-blematis, ducendo *
in
*—· iEQyATio. χχ —b
χ zz aa bbl4bb
14 xx—* bx *ϊ*bbl4~ bb/4*baaExtr.R·
x~>blzzz Vbbl4>fcAAAdd%b\z
X7Z Vbb{4>fa aa))%4b\Z,
Constructio. Ponantur ABzz a>
& AG zz b\z ad invicem
normaliter
;dudta:que
BG
zzVbb\4
^
aa)
addatur
EG ~ bjZ : erit EBzzχ. Porro
ab
hac
EB fi dematur EM zz AC* habeturfe-gmentum
majus MB;
&c.
Theorema et Reg. Arithm,
J>>ua-drato portionis
minoris
dimidia
addatur
quadratum
datum;
efumma
extrahatur
radix ; huic itidem ipfumportionis
ejus-dem dimidium addatur : fumma
hac
da-bit qua
β
tum.PROBLEMA III.
Data ,
pro
Triangulo
reäangulo
,1
4
)
o(
§φ-praeter
b
afin,
portions
majori
perpen·
diculi media
&
extremarationefeäi;
invenire
portion
emminorem,
&
con·fequenter
reliqua.
Fig. III.
S 0 L HT10,
Sit A ,
perpendieuli
AC
portio
major
AD zz a;minore
λ·.·erit
totaACzz χ^a i Sc
quia
xfya : 4^ a : x,per /7.
VI.
yEQvATIO, xx^axzz aa
aa\4 aa\4
xx α χ4^aal4 Ξ3 jaafj
χ& alz z: Vyaa 4
Subtr.4*
xzzVsaa,4) —. a/z.
Ccnstructiö.
Jungantur
ad
angu-lum rectum ADzz a,Sc EAzz alzij
erit-que£/)~ V^aa\4:
unde
demta£G:z:
alz]
habetur DC(zz GD)zz χnec non,huic
fiaddatur^/^totura
perpendiculum,&c
Theorema etReg. Arithm. J^ua'drato data portionis aådatur ejtudem dl' midi£ quadratum,· & a radice fumm<z
ipfa -porrio dimidia
fubtrahatuy
;reßduum
dabttfortionem minorem quafitam,
) ° C §d2&- 5
PROBLEMA
IV.
Datis-,
proTriangulo redangulo
,ejus
area , atqttebafeos
&
perpendicu
-li
chfferentia;
perpendiculum
bajin
tnvemre.
Fig.
I
V.
S O LUT 10.
Sit Δ EFB > area = Q AB zz aa,
differentia bal. & perp. ACzz
b$
per¬pendiculum
BFzz χ: eritbaiis
EB zzx^b·, Sc, vi 41. L
AQv^tio. xx\z^bxji zzaa Mult.t
xx>i*bx zz 2 aa b b14. bb\4
xx»{< bx bb,4zz 2aa bb'14
x»l· b/zzz Vzaa^
bblq)
Subtr.bjz
χzz Vzaa Hl·bb\4)— blz,
Constructio»
Jungatur
re&ae
ABzz a ad
angulum
re&um alia
AD,ipfi
ae-qualis
: Sc erit DB zz Vzaa. Tum in_»D
erigatur
ad BD normalis DGzzb\z,
ut fiat GB zz VLaa
^bbij.
Inde verodemta GHzz GZ>,eritBF{zz HB)zz χ:
nec non, eidem GB additå EG zz [DG,
(i.e.
perp.
additå
EHfemidiffer. duplå)
<5
·«)
oTheorema Et Reg.ARITHM. Area < dupU addatur dimidia
diffcrentia
quadra-tum: ab aggregati
radice quadrata
fubtrahendo
femidifferentiam,
habebis
per-pendiculum
,* nee non candern
eidem
) vei
•perpendtculo integram
differentiam^adden*
doj bafin.PROBLEMA
V.
Datisy
proformando
Parallelogram-wo,
differentiis
inter
latus
utrumque
&
diagonalem, invenire
latera
figillatim*
Fig.
V.
SOLUTIO. i
Sit
diagonalis
FN
&
lateris
majoris
AF differentia AB zz a ;
diagonalis
FNlaterisque
minoris
AN
differentia
ACzz b;
latus majus
AFzz x.Erit
dia¬
gonalis
~x^aj
ideoque latus minus
ANzz x^a— b. &, per 47. L ÅLQv> zxx zax·—■
zbx
aa ^zab
bb
zz xxHbζ axHbaa Subtr. xx, 24x&
λλ xx—1 zbx —· zab bbzz o Add. zab xx „•Φ3 ) o
( *£».
7xxι—ι 2bx\%ι bbzz 2ab
Extr.Rad»
x *"■* b zz Vzab Add.£ λ·ζ5 V
lab')
+· bConstructio. Inter ABzz a, 8iAC
zz b,
quarratur media
proportionale
,/?£— Vab
i
fumtaque
AD zz AE, erit ££>=: /^24^.Quare,ii fiat
CFzz£Z>;eique
addatur AC; erit = λ·. Huicad-datur BAj
&
erit BF zz χ-i-a 5 nec non, hinc demum fubdu&a AC9 an ZZ χ Ή a—1Theorema et Reg. Arithm. Ε
Ju-plo-
faclodifferentiarum
diagonalis αό u·troquelalere extrahatur radix quaårata
,
& huic addatur
dijfercntia
major,qu<eesb
diagonalis
a latere minori : exaggregato
provcniet latusmajus, A lateris vero ma*
joris &
differenti£
minoris fumma βdiffe-rentia major fubducacur
j
reliqvum latus
erit minus.
PROBLEMA VI.
Datis,
proTriangulo reftangulo,
ejusarea,
dupla
quadrati data
AB atque
differenti
abajeos
&
perpendiculi;
ba-fin
&perpendiculum
invemre.
Fig. VI.
SOLU-g -m ) o
(
Η*·SOLU TIO.
Sit data reda ABzz a
(ideoque
areadupla
zzzO^B
zzzaa)
idifFerentia_,
CDzz b\
baiis
AB zz χ:erit
perpen-diculum BCzz,χ b, &, per 4/./.
ÅLQv. xx\i
+-bx\z
zz ΖΑΛ+Mult.
2,Λ·,ν ■+— bx ZZ 4aa
bb,4 bb,4
xx4—bx 4— bb\4ZZqaä 4—
bblq.
Rad.
χ-l·- b/2zz Vj-aa+»
bb\4)
Subtr.
b\i
χ ZZ Vqaa -h- bblq)
bjz.
I Constructio. Inter FO ZZ a,&
OP zz 4*,quaeraturmedia
proportiona¬ le OB zz ^4-aa $cui dein
normaliter
jungatur OE
zzCDjz
zzb
2:eritquo
BE zz Γ4αα ±-bb\4).
Huic
veroΠ
de·
rnatur vcl addatur EHzz b2 ·, eritibi
{/IBzz ) Blizz xi
heic
(BCzz)RDzzx
+-b:
quianimirum
V^aa +-bbi4)+~b'lt
ZZ V/j-ax -i—b b 4) —bjz^b.
Theorema et Reg. Arithm.
druplo relia
data
quadr.no adda'ur quA'
dratum
femidifferenti<eaggrep
attr.4-dix ryiinuattir augeaturve
fcmidifferentix
ipja: [te habebitur, ibibaßs\ heic
4M ) o
(
§&·
9 PROBLEMAVII.
Datis , pro
Triangulo
rettangulo,
media
proportionali
inter
cathetum mi¬
norem ,
atque
hypotenufe
év catheti
majoris
fummam;
differentia
utriusque
catheti; év
perimetro:
invenire
cathe*
tos
figillatim, φ*
c.Fig,
VII.
sol ut to.
Sit, pro
Δ
DGH,media illa
pro¬portional^
ea ss a idifferentia utri¬
usque
catheti
HO zsb}
perimeter
~Ga s c} cathetus minor GH x:
eritque fumma hypotenufae &
catheti
majoris
DG * DHzz c ~ χ}cathetus
autemmajor
DGzzx^b.
Quare
per
17. vi. AlQVATIO* 44 S CX—< ΑΤΛΓ 1^4 .v*— 44 f* Λ"Λ"—■ CXZZ *— 44 ff/4 ff/4 xx τ* *^/4 =: fr/4ph 44Extr.
R.
Λ-— f/aZ5 /^ff/4 ρ-*44)Add,f/a
Λ·J5f/2Hh /^ff/4—H44),
Constructio.
Super
(7^/*^ss
B Äίο ) o (
c/z
defcribatur
femicirculus
GFB;in
>quo
applicerar
GF(pz
AE)~z
a \& erit
Fß zz s/cci4 —· aa),
Hac
autemfubdu-da å GB, remanet G Ηzz χ: cui
addi-tå HO zz b, habeturredae GOaequalis
GD zz x>& b}
&c.
Theorema et Reg. Arithm. aqua*
drato dimidia perimetri
fubtrahatur
medk
proporttonaIis
quadratum', radix
itidern
quA'd-ata refidui
ab
ipfoperimetri
dimidio:
& habetur cathetus minor; cuiβ
addatur
amborum
diger
entia»fumma
dabit
ma>jor em }
&
c.PROBLEMA
VIII.
*
Datis ,
pro
Triangulo
obtusangulo\
area, &
differentia
fegmentorum
ba·
Jeos,
perpendiculo
media
ér
extrema
rationefeiles;
ipfa mvenire
fegmentaι
nec non
perpendiculum.
Fig.
VIII.
SOLU TI o.
^
Sit Δ:ί
4bc
area —(□/)£=:)
aa\differentia dida HCzz
b; &
portio
ba·
feos minor AD zz χι eritmajor
DC
zz xJ&bj baACzz zx^bj
perpendi¬
culum£Z) zz aatx b\z)\ &,
quiai*q^'
#»i< bzzx Λ-b; χ
j per 16.
VL
•φι
)
°(
«* jeqvat« 2χχ>$<bxZZ χχhpzbxbb
·—. XX5 — bx XX ZZ bx ►£bb Subtr* bx XX— bx ZZ />£/4: bb/4 xx~ bx^bb\4~ <;bb\4Extr.R.
χ_ b\z zz V\bbl4 Add,bl2 xZZ Vjbb/j) $/2.constructio.
Jungantur
ad
angu-lumreftym £/>=: (//C=:)b,8c
ILzzbi2;eritque
IP zzPjbbfq.. Cui
dein fiadda¬
tur AIzz b\z\erit
AD,fafta
acqualis
reilas AP,zz x. Turn verofumatur DR zz AD,
eique addatur
CHzzb
,·&
ha-bebis/)C;&c. Denique
properpendi-culoj fiat ad lubitumangulus
CDF,&
aa/xyf*bjz) in hanc refolvatur analo¬
giam,
utDGzzx*blzadDF(zz
DE)zzα,ita DE zz a ad DOzz BD.
theorema et reg. arithm. £jua-drato differcnti# datde addatur
ejmdem
di-midi# quadratum;atque e
fumma
extra-ff<e radici ipfa itidem äimidia:
aggrega-tum dabit portionem minorem 5 ut &, addira infuper
diferentia■,
majorem.Si
autem area per baftndimidiam
divida-tur i
in quoto
prodit perpendiculum.
pro-12
4fr*
) o(S&-PROBLEMA
IX.Datk^
proTriangulo reåanguh)
differentiis
mterbypotenufam
ércathe·
ioj, uraλ
trianguli; bypotenu¬
fam
invenire.
Fig.
IX.
so LUT10.Sit,pro
Δ
Λβ£7,«rfC·— i?C22 (αζζϊ )λ\ Ac~AB22 (Λ/Cii )£,area22 (QDN 22) <r;hypotenufa
Λ6' 22 * :erit cathetus
minor BCzz χ —· a;major
^2?22 χ—ex dimidio horum fafto area; &
fic
^BQy. xx/2—·bx/z—· ax/2►£·λ£/222 Mult.2.4 xx— bx~* axab7Z zcc Subtr.^i■ xx— bx—ax~ Zcc~1 λ£
0^/2ι^/ί/2)
Q^/2ψΛ/2) xx— bx— ax ^Ob/2 λ/2)22 + ^Extr.R·
x~b/2— al222 ^2ίί·^Q£
2ψΛ/2)—Η
.Add. bjzψ 4ji Χ22 b<2 4- λ/2ψ
^2(fi ►{κ□bl
ζ ι^ιλ/2)—·bj)
Constructio. In D
erigatur
nor¬
malisDG22 (ZW22
V;
critque duiU
~Vzcc
DeinadyiiV22 Gi^ponatur
nor¬ malis NF~
blz^alz (22
AZ/z
ψ
MC/z)\
eritqoe
-m) o
(.%&>
15eritque
AF zzVzcc +- Qb\z 4-alz).Por-ro inter NH— AZ& HI ~ MC quae-ratur media
proportionale
HK~Fba5
&
fuper
AFdefcribatur femicirculus
AOF, in quo
applicetur
JO s e-ritque AO ~ Fzcc Obl* *-a/z) ·— cui fi addatur0C:=: ZZ/2 λ-MCtζ ~ bizή-alz5 erit(AO +-0C~ )ACzzχ. Abhac
denique,per
conditionem problematis,
dematur ZZ;
&
remanebit CZ JC;fimiliterque
fabtrafU
CM,reftabitZA/
:= Z2?.
Theorema f.t Reg. Arithm.
drato ex fumm/i åimidiarum
differentia-n/772 addatur are<t
duplum
j exaggregato
fattum
differentiarum
fubtrahatnr 5 λ?·£-fiduo extrahaeur radix
quadrata
j £5* hacdtfferentiarum
femigeaugeatur:aggrega-tum dabct
hypotenufam
5 a quaβ differen¬
tia feorfimfubducantur,
uterque
prodibit
cathetus4
PROBLEMA
X.Datis,
//iTriangulo
obtusangulo,
777^/0
proportionall
interlatus
maxi-w/77/7;
medium,
differentia
lå¬
teris minimi & maxim
i,
una cum
perl·
metro \laterafingula
invenire. Fig.X.
tfojtf-14
)
°(
SOLUTIO.
Sit i pro Δ
media
illa
propor*tionalis BDzz 4;
perimeter
ss(OCzz
)£j
differentia ΑΗτζ cj
latus
maximum^AC — χ7 & medium 7. Eric per
/7, F/. vel 20, VII.
.dSQv. *7:=: 44D iv·_y 2*4-7—<<
*ΖΞ 44/7 —7 +-f'
2*ΖΞ £+-f—7
Div,*
*ir: b/ζ 4*ciζ—« y!z AMiyz^ b/'z -5— f/2—« y/2Mult.)*.*
1 zaa ZZ by -i-·cy —1 yy 4—yy —1 2ΑΛ » yyZS by+· cy—« 244 Μ by cy yy~by-* cy zZ —<244 □£/2 +-f/2)
q^/j
4-f/2)
77—· by^cy 4-C}£/2 4-f/2)sQ£/2+-
i/0
— 24^ Extr.R· 7 2 — r/2^Vjjb/z
c/z) —< 2aa) f 4- biz-f-ί/ίI
7~ b;ζ 4- i/2 +7VQJbjz
Λ-c12)24/«)
CON') o ( *f * Constructio.
jungantur
ad
angu-lum reftum BD s a Sc DE ~ a5
du-daque
BE ~deicribacur
ferni-circulus
fuper
D/*=:£/2
ή f/2 5in
quoapplicetur
Λ(ϊΞ2 Z?E, utfiat
DG~ ^Q£/2 4-f/2) —. 2^4)*
Intervallo dein
DG dueaturarcusGFy fecans DAln fjatquceritAL[zzAF)zzy> Porro
quia
λγ;τ aay, fiat ad Ibbitumangulus
KAC,
&infe-ratur , ut AL~ y : AI(~ BD)~ a ,ita AK— 4.· yiC. Ab hoc
denique
fide-matur AHirefiduurn
HCdabit
Lc.Theoremaet Reg. Arithm. Qua* dra ttim meidia proportionale
dttpfum
aquadrato
dimidia
fummapertmetri & dif-ferentia fubtrabatur* atquevefidui
radixrβ ab
ipfa
perimetri&
diß'erentia fumma di~midia[ubducatur flatus dabit medium.Per hocautemfiquadratum media
proportionale
datadividatur^habcbis etjam maximum\nec
non ab hoc demtadifferentia, minimum.
PROBLEMA
XLDatis , pro
Jriangulo
obtusangulo,
media
proportionali
inter
ejus altitu
-dinem&
fegmentum
majus bafeos;
differentia
jegmentorum
; atque[e*
■
s
gmenti
major
is
&
perpendiculi
aggre-gat§
ι£
4Φ4»
) o (gato;
invemre fegmenta
feorjtm,
nection
perpendiculum.
Fig. XI.
soLUTίο.Sit media
proportionalis
AC
=: a\differentia GE 73 b; aggregatum
Λΰ
*·;
fegmentum
minus
per¬pendiculum
BK73 yierit majus
EK 72x b\
&,
per /7.VI.
■dBQV". xy+- by 73 aa Div. λ·-t-1 y73 aa\x +-b)
Proindeque
AA\x4- b) 4—χ4—b C Mult.Λ"Ή
ta +- xx ibχ 4— bb 32 cx bc «—· AA bb~* cs xx 4—zbx <— cx 73 bc aa ~ b b Qb —· c/2) bb 1 if +■ XX 4-ibx—·fAΓ*- _f/2) £3 ff/^—Al ar 4-b-« Ci2 73 Vcc/4 —« 44) ·—· b 4-" ΦI
χ 32 ~ b-t-f/2 4—Fff/4 —i aa).Constructio.
Super
AFI33(ADH
32) cjz defcribaturfemicirculus; &
'n) O
(
17 jΓ/7ri Vcciq.—« ^Deinfidt/f/ζί
.F/i/jeritque Λ/ =3 r 2 Fcc/q -*
af).
Abhac vero fi dematur Kl (zz
GE)
zz bi erit λK ~ χjideoque
χb
zz KG(zz AK) HB GEzz KE. Porro, quia_y
zzaa/xtrfr ad lubitum
angulusCi£;
& inferatur,#/ AI(zzKE) zzχ b ad AC zza·) itaAGzz aadAOzz {BKzz)y.
Theorema et Reg. Arithm. A qua-drato dimidia[umma data dematur me-dia proportionalst
quadratum
j a refiduo radix quadrataextrabatur
} radiciadda-tur idem fumma dimidium ,·
&
ab bocag-gregato fuhtrahatur
dijferentia
:quodre-flat, dabitfegmentum minus;
# buk
eademaddita
dijferentia majus.
Quadrat
umde«nique
media
proportionalis dividatur
perfegmentum majus :
&
quotusdabit
per»pendicutum.
PROBLEMA
XII.
DatiSypro
Triangulo
reflangulo>medi&
proportionali
inter fummam hypotem·
(<e
&
perpendiculi
exangulo refto
in
hypotenufam
demijfl,
atque
fiimmam
cathetorum;
dijferentia
perpendiculi
<&*
hypQtenufe; dijferentia
etiarn
catheto*
18
4M
) o (|φ·
rum; ma cum
permetro:
invemrt
.
hypotenufam
,cathetos
Jeorim,
&c.
Fi g.
XII.
SOL UT10. Sit Δ AMC·, media illa
proportio¬
nale EX=: difFerentia
perpendicu-Ii &
hypotenufae
EUAzz bdifFerentiacathetorumETzzc;
perimeter
(= VX) zz d$hypotenufa
AC zz x\ eritper»
pendiculum
zz x~ bi fumma perpen-diculi &hypotenufae
AC f FMzz zx—ί>·,fumma cathetorum AM ψ MCzzd~x; & quia zx~ b: α zz α: d~χ, ex
qua-drato medii &c« vi /7. Vh
JEQv. >aaZZ zdx~« **.*·—> ^2ΛΓΛ: —^ zdx αα ζχχ—« zdxζζ~bdfybx —bχ — dA Ζχχ zdx~ bxzr,—αα— bd Div.i ~ */*—· bx/izz~αα ζ — Μ* Q///2
£/-?)
dd/4ψ ΑΤΑ— S bx/z * o d/zb/4)
ZZ ddiqψ££//1aa/zExtr.
R« | Α<//2~%
s-ψ ~ <M/2. ~bd:4)
% d\z*bli * Ä dl2 *Jiblf
Hh
Vddl4
^bblzff
aa/2 ~bdrf)
CON') ° C ip
i Constructio. InterAGzz (vxuzz )
d\iy & GL zz (btt?zzz ) b/<ζ quaeratur
media
proportionalis
GHzzFbd(4
ifu-per GD
{zz
EX)zz λdefcribatur
femi-circulus GID5 ecentroOerigatur
nor¬malis Ol:
du&isque
Gl&
ID,erit
GLzzVaa\i. Dein huic fiat
arqualis
GN:eritque
duéta
HNzzV-«
aaji — bdj4\Tum ad AG zz (PX/zzz) dlz ponatur normalis GP zz \EWi4zz )bj;
eritque
APzz Vdd/4 ifr bb i6).
Ulterius
fuper
AP, tanquam
diametro
,defcribatur
femicirculusASP; in quo
applicetur a^
ZZ HN; Ut fiat
PQjZ
Vdd\4
4.bb\t6
—.I
aa\i
bdl4).
Denique ab
AG
zzd\i
4»
GR zz b\4 (zz AR)
dematur
CRzzPJgj
atque
erit AC
zz x.Porro autem pro
Cathetis,
fit
hypo-tenufa ACzz f;
differentia
cathetorum»ut
fupra
9 c;cathetus
major
zz\y*erit minor s y _ c.
Quare
per47.1.jEQvatio. lyy~ icy^cczz
f
Div.
z*yy cy^cclzzz
f/z Subtr.rf/a
yy—« cyzz
f/i
τ- cc!z cc\4 cc\4yy~, iy^ccl4ZZ
fiz<~ccl4
Extr.R.
20 ) o (
y— c!ζzz
Vffz—
Add.r/i
yzz
Vff\z~
cc4)^4
d*.&
y~czz Fff/z — ccl4)~* c]i·
Constructio.
Super
^C:=/
defcri-barur iemicirculus ATC5 é centroΖ
crigatur
perpendicularis
TZ:du&isque
TC & AT, erit TC zzFf/z.
Super
hac
itidem fiat iemicirculus
TJgC;
in quoapplicetur
TK zz (TlF/zzz )c,i: eritqueKC zz Vjf\} — cc\4 i nec non ab hac
iubdufta KM zz c/z , MCzz >·> &C.
TheqremaetReg.ARITHM. <ffuå-Mrato dimidiθmediaproportionalesaddatur
quarta pars
produtti
experimetro indif'
jerentiamperpendicuii
&bypothenufa;
dg-gregatum fu^trabatur a fummaquadra-torutn exdimidia perimetro atc,ueejutdtt»
differentia parte quartai refidui quoque
radixa fumma dimidia perimetri 6f
quAt¬
ta partis
ätfferentia
:qnod fupereß,
äA-bit
Bypotenufam,
Adimtdio dtin
quadrato hypotenufa
ful··
ducaturquadratum
dimidia cathetorunudifferential nee von ar■βetui radie
efemi'
diffrentia ipfa: fi. babebtscathetummino¬
remj eadem v erofi addatur,
majorem»
) ° ( Mß- **
PROBLEMA XIII
Dalis, pro
Triangulo aquicruro
,ßra,
d/fferentia bajeos
$r perpendi
·cuhex
angulo
alterutro
ad
baftn
in
crtis
oppο
β
tumdemrjji,
una cumperimetro;
invenire crus &bajm.
Fig.XIII.
SOL UT 10.
Sit AABC\ area zz (□ AIzz)aaj
dif-ferentia Hata AHzz b-,
perimeter
ABcrus utrumlibet r= >>5
bafis ACzz χ \ erit
perpendiculum
CG
zz χ— bj &, per 41.
L
ΛΕΟν. xy!i~
by!2
ZZ aaMult.i
xy■—·
by
ZZ 2ΛΛDiv.
yΛ*— bzz zaaty Add.b
χ zz 2aa/yHb b.
Quare
2y 4— 2AA!y 4—b zz e Muit.y 2yy 4-zaa 4-byzz cy Div. I
yy +- aa +- by12 zz cy/2
Subtr.
aa yy 4-by/2 zz cy 2~ aa Subtr.rjV* yy 4— by/2—- cy/2zz·—aa Qb\4 —« c\4) CJb.f— c4) yy 4- by!2 —· cy/2 4- □%
—· c14) zz}
Q «7^ ~ -λλExtr. R.
C 5 y4-ϋ -Φ§ ) o (
l·®*
y +- bj4 — c/4 ZZ V^b/4 ~ c/4) —« aa) >
-η b
4+-c14
y ZZ— £/4*-cl4 +-VOb/4—> 44)
Constructio.
Super aflumta
CEzz b/4— d4 ,
tanquam
diametro,
de' fcribatur femicirculusCDE;in
quoap-piicetur
CD{zz dl)zz a:eritqueduåa
EDzz VC2bl4—1 ci4)~ aa). Huicdein
aequali
BEeadem
CEaddatur: eritquc
BCzz γ.
Cujus
duplum fi
aperimetro
fubducatur;
ipfa
remanetbafis,
Theorema etReg. Arithm. Jquar·
ta parte perimetri futtrabatur
quart tu
differenti* parsj ut & a refidui quadrato \
area ; radici
åenlque
pofteriorisrefidui
quarta pars perimetri quarta
dfierentie
parte multtata addatur. /lggregatum
dat
crus unum : nee dijfieulterinde
reliquapel
cemditionem problematik babentur.
PROBLEMA
XIV.Dat
is,
proformando
Triangnlove·
åangulo,
media
proportionalt
inter
caihetos, perimetro,
atqne
differentk
eathetimajor
is
&
hypotenufa:
invenl·
re cathetos
&
hybotenufam
jeorfiffl.
Fig. XIV.
'
SOLU-) ° ( 2?
ΰΠΟ,
Sit Δ ABC, media
proportionaüs
data BDzz a;
perimeter
^ f- BC+-CAzz difFerentia didla^A/'zr
r;ca-thetus
major
*j minor BC~ y.Ergo
vi
/7. /Ύ.iEQvATro. xyzzaa Divy
xzz aa/y Sed novå denom.
perim.
2x +- y -f- czz b Subtr. y, c
2XZZ b~ y~-< c Div.2
χZZ biz~myiz— c/z
Quare
vi Ax.
i,/.aalyzzb/2~y!i~c!z
Mult.y,
ζ 2/ιαζΖ by —yy cy Add yy,cy yy cy 4- zaazz by Subtr. zaa,byyy +- cy—- byzz —· ιαα Qf/2 —
^/2)
Od2 ~£■'*)
>y4-ry— by+-Qc/2—b/2)
-Qc/z- £/2 — 2aa Extr. R. 7 +-f/2_ b/2 ZZ VQC/2 —,£/2)
ρ-1 2,*4) — C/2 -3—£/2yZZ ejt
+-b/$
+7 ^Qf/2—« b/i)~* 2,1a)Constructio.
Adangulum
rectum
ponantur C77 & C7, ambae
aequales
re-dacSZ) = 45
eritque
dudta
IHzzfzaa·
Deinde
ioper
BS zz c/2 -» £/2 defcri-batur24
4*5
) O(
batur femicirculus BLFE ; in quo ap-
j
plicetur
BF
zzIH;
eritque
FE
zz FQ'
cn — ^/2)— -2^). Radio
demque
££(i fiac arcus redarn BE fecans in C; ha¬
betur £C = 7. Porro , quia χzz a,ny) fiat ad lubitum
angulus
KBD$&
infe-feratur, ut BC—γ
ad
££( s ££>)z= ita BD s λ ad BK. Hoc autem radio BK fiat arcus KAperpendiculo
BAoc-currens in A:
eritque
ABcathetus
major;
&
c,TheoremaetReg.Arithm. Duplum medi£ proportionale quadratum a qua· drato dim i di£perimetri jemidifferentia
di'
,minut£ fubtrabaturi ut & reftdut
radix
ab ipfo perimetri dimidio eadem femid/ffe· rentia mulciato : fic catbetum b abcbisml·
norem, Detnde 9 per aquationem primarft)
tertia proportionale, ad catbetum mino·
rem , & mediam proportionalem datam,
dabit catbetum majorem; nec non huit addita differentia bypotenufam.
PROBLEMA XV.
Datls,
in
Triangulo
reftangulojif*
ferentia quadratorum
laterum, &
a*rea;
ipfa lat
erainvenire.
Fig.
XV·
SOLU'·&■§ ) β ( ij
SOL UT I Ο.
Sit/\ABCy differentia
quadratorum
» area =2 (Q52) =: )rr$
latus
majus
AB zz χ: erit minus5C=3ut & — zccix.· Unde jEQV. XXS 4CCCC/XX Mlllt.XX
XXXX—<24Λ·ΑΓ 4CCCC aaaa 4 aaaalj.
xxxx~-■ααχχ^ααααίψ^ζ aaaa
4%*^tccc
R.
x*·—« aatzzz Vaaaa\4
^4cccc~)
Add.aal
t xxzzaa/z Vaaaa 4►£4cccc) Extr.R»x ~ Vaa\i\$\ Vaaaa!4 dH4cccc~))
Constructio. Adumta redta BGzza pro unitate, ut hat quoque
eadem
zzaa; & faciendo 9 utBGzz aa ad BFz; zc, ita BD zz c ad BH$
habebitur
zcc.Dein
jnngantur
ad angulos re&os
BL
(=5 BG/z) ~ aa/z,&
BR(0
BH)zzzaleritque
du&a
LRzz Vaaaa/4 q* 4cccc):cui fafta
aequali
LK,eademque reftae
BL addita,
prodit5A'~
aa\z^Vaaaa 4*4cccc)j nec non, inter hanc &
uni-tatem IB—BG fi quaeratur
media
pro*portionabs
, ABζ: χ. Porro , quia_*iiiinui s zsc/x, pro
hoc
26
4**!)
Ο(
m-tur, Ut BÖ
(dB)
zz χad
BP(ζζ &F)
S2f, ita
BJgzz
cad
BC.
Theorema et Reg, Arithm.
ddda-tur
quadruplum
bi quadratum
area qua« dratoexfemiffe dataquadratorum aifteren·
tiafé
e fummaextraüa
rdit ci
i
tide
mipfum dtjferetttia.ej
't*de
mdimidium
· agg regatthujus radix dan»t perp
näiculum
?five
lams majusi per quod
ft duplum
art adiviadtur, halebis etjtm minus,
PROBLEMA XVT.
Dath,
proTriangulo
reåanguloy
media
proportvmah
in:er
bypotenufam
φ1
are(gtriangulär
i*
radie
em;chjfe-rentia
quadratorum
aregipfius
&
by-fotenu/g
;atque
differentia bafeos
&
perpendiculi
: invenirebypotenufam>
perpencticulum &c.
Fig.
XVI.
SOLUTIO.
Sit ΔdBC , media
proportional/s
diDzz a5
differentia
quadratorum
(=3
D dR) zzbb; differentia bafeos &
per¬
pendiculi
HKzz c5hypotenufa^Ä^:^;
perpendiculum
BCzz y:erit
areac ra¬dix s dAix\
&
confequenter
ipfa
area
s=iaaaaixx)
bafi$
4Czz~ y<~* c:&
·φ£ ) O
(
ty ΛΐΟν. χχ ~ aaaalxxzzbb
Mult-
xx xxxx—» aaaazz bbxx Add.saax xxxx ZZbbxxfyaaaa Stibtr<££x¥ xxxx bbxx zz aaaa blib14 bbbb\4 xxxx <-« bbxx >E bbbb/4ZZ aaaa^bbbbl4
Extr. Rad,xx —« bb/zzz Vaaaafy
hbbbi4)
hdd-bb/i
xxzZ bb\z »Jt Vaaaa >{< bbbbi'4) -
Extr.R·
XZZ VbbjzfyVaaaa
fybbbb\4))
Constructio. Si b pro
unitateaf-fumatur, ut fit ARztxzmzz
bb}
fiatque>
Ut AR zz b adANzz ay ita AD zz aad
AOzz aa\ erit,
fuper
AE
zzbb
zyerc-dta
perpendiculari
AF
zzAOy
clu&a_j
FE zz: Vbhbb\4 fy aaaa);
cique
aequali
fa&a & redac AE addita tota
A^
zz xx\\mmo
imtvAgJzAZzz
(ARzztb
quaefita
media
proportionalis AV
valör
ipfius
χ,Deinde vero haud
difficulter
areasradicem habebis
(inferendo,
ut
AF
zz *ad AM zz a·) ttzASzz a
ad)
AT\
&
confequenter
proPerpendiculo
>fi
fa
ATzzf:
erit
vi
41,1.
2S 4M ) o
(
JEQvat. yy af— cyjz = f JMuIt.ι
-yy ~ cy == zff
cc',4 cc<4
φγ~ ry CCI4 —
zff^cc
4)Extr-R.
^— r/ass
Vzff
ff -f) Add.f/i > ~Vlff
cci4)^ cjzConstructiO.
Adangulum re&um
ponantur AT z: fik
ipii sequalis
eritque
dudta
TG=zVzffTum
verofi fiat GLzz TGj & IL z. ciz ad hane
normalis: habetur IG m
Viff-J^eci4)\
cui addita, vel
demca,
Klzz IL dabit, ibi KGpro BC zz y , hic GH pro
AC
ZZ, y —> c.
ThEOREMAEtReG.
aru·™. Bi CjUtl-dratitm data media proportionaliaaddi·
tu*
quadratorum femidiff'erefiti<e
quddrA'
to} & e (umma extraffa radici ttidem.»quadratorum femidifferentia
? dgg regati
bujus radix dabit hypotenufam, Porto, β duoio area addatur
femidifferentia
b
A'feoi & peroendiculi
quadratum
: funtmaradixt
ipfd
femidijferentia
auftd,
dabit
perpendieulunt}
nec non eddemdminu-tA,
bafin,
PRO-) Ο z9
J
PROBLEMA XVILΌät
is,
proTfiangulo retlangulo
,quadrato hy
potenta
, #ra?; /»·venire htera, Fi g
Χ V"
11.
SOLU TI O.
Sit A ;
quadratum hypotenufae
=: (Q ) 44 j area— (Q
Jo
=)bb;latus majus /?c=s *·. eric minusAB~
zbb/x} & per 4?. /. xx 4bbbb/xx~ aa Mult- VA-xxxxäu4bbbbzz λλχχSubtr 4bbbb xxxxäZ a ax χ—.4bbb'> Subtr«^·*··*· xxxx—<aaxx zx. — 4b bbb αααα\4 ΛΛΛΛ/4-A·***«—ι 44ΛΆ·4<αααα\4— 4444 —1 bbbk Extr. Rad. **—< 44'2 VäAdAl4-m
fbbbb), Adel.4^/2
αγλ:^; λα i<TfVäAaa\4 —. ^bbbb) Extr.R λ· s Faa/zrf?Vaaaal4 —< 4hl· bb )) GönsTRUGT!o. Silineare 4 prourjitate pojnatur; erit eadem =:
445
&
(inferendo, ut4ad AL t* zb,\ita. ΑΟτζ £ad) /IE, vel huic facla
acqualis
3o -
-Φ?
)
oC
redaad redarn /tfCnormalis AF-,~ zbbt
Dein
fnper
ACzz aadefcribatur femi·
circulus ABC radio AHzz αα\ζ, inquoapplicetur
PBa?qualis
acparallela
re· ftxAF:dudåque
BH,(quiaharcs
AH)
erit
PHzz Vaaaa/4~4bbbb)\ k
confequenter
PC zz xx.Qttare
provalöre
ipfius
χextrahenda
tantummo-do radix; h. e, inter unitatem ACkckzz PCinvenienda media proportio· nalis cg? 5 &c*
Theorema et Reg. Arithm
£ua>
druplum
areλquadratum jubtrahatur
Abi quadrati hypotenuf£ parte quarta;
Ö*
refidui radix
quadrata dimidio
quadrato
hypotenuf* adAatur
t radix fummaU»
Pereximie atque
Eruditisfime
DOMiNE,
JOHANNES
RUDMAN,
Amice
integerrime.
Μ
Ens
fiupet ipfa fuas
ignea vires,
contemplans
Miraturque
novum,jam
fibi
nota,
decus;Explicat
excelj<e
dum
plurima
munera
dotis,Et
facit
h<ec
aliis innotuifje
[imuL
Vade,
precor,
fauflo,
quo
niteris,
Opti-me, gr
efin,
Profiterafintque
Tibi pr^mia,
lau-J-S.
Pereximio Domino Auctori,
QUemadmodum
grcsius atqucomnia,
perfeftio iägacitatiquorum
ortus
dcbencur,
pro-humani ingenii, ab cxiguis initiis, ad
illud
quo nune vigent, faftigiutn pervenifte, neminijCui
quid iapicntiae, non patet: fic eriam Mathemata, licet ab ipfis incunabulis, ob evidentiam &
certi-tudinem, fummaui femper habucrint dignitatem;
non tarnen nifi poil tot fecula ad prxientem emi· nentias gradumatiicendere potuaunt. Antiquiflimis
fcilicet, &c pauciilimis illis inventis, feniun tam
multaiuperflruxerunt iequentiumtemporum eruditi,
ut jam veluti ad apicem pejventum effe videatur. Praecipua vero incrementa hx ceperunt diicipliri®, poilinventam Anah finSpeciqiam,Methodum i!lam
Froblemäta iolvendi, panter atque Tfieoremata
in-veniendi,admirandättt. Hxc cum', ioiis iniiar, tan-,
tam adfiidit orbi Mathematico lucem, urjam ilmv
mo compendio, & qnafi iponte, icié oileraritill.v
qux veteres per longas ambages quaefitum iverum; eaque ex occuito quotidie prodeant cie quious
oltm nemo cogitavit quidem, hrto, per liauc tam facilis patet ad abitriiläs veritatcs aditus, ut hodie juvenes ea in medium proferre poilint, qux
olim, praeter acatiilimum ingenium, vjniequoque
ikexercitatillimurn requirebant judiuum. Tua
dif-fertatio praeiens egregium hujus rei iuppeditat
ex-emplum; in qua nova, vel prius non äudita,
ριο-bkmata Mathématica 6c iolvis, & proprio Marie
quemvis iolverc doces. Hoc, cum ipccimen fit indolis induitrixque Tue. prorius eximix , ac
proinde opus laude eo dignius, quofpesomnibus ccrtior eil, Te, qtii juvc-nis hxcinvenilti, olim
ad-huc majora, ik neicio quidnon prxiliturum :ore,
dum matuiior acceiTeiit xtas; nollra vetuit
ami-eitia, utinter alias adplaudentium voces mea
deil-deraretur. Qu ia tarnen prxeonem laudurn Tuarum agere mihi animus non eil; quippe quas a iummis Viris celebravi convenit, & celebratum irr lcio:
pio-fe&ustantum iilos a-ieo iingulares,&quales in hoc iludiorum genere prxltatniilimo vix prius noitraz
viderunt Camoenx, Tibi exanimo iincerogratulor,
ifinnilquefaufta,fdicia Scprolpera quxvis adprecor. feßinunte calamot