fö S.S. TfimtatisNomfno*
Diiputatio
Civilis.
DoLE
G
I
B
US
Ghtam-i
In Regia AcacJemia Ubialienfi, ex appfobation^
Ampliilinjse Facuitads
Fhilofophicae,
sub pr μ si d i o
/> - - , >· - · /A" - -■ Ajjgnificz p^ t* ReBorüy
M.
ISRAELIS
BR1NGII»
Philoibphiae Civilis ProfciToris Orduiarij, Praece**
pcoris & promotoris iui reverenter colendu
Frt Mtgifterij Philofophict gradu ξβprivilegijj confequendü
public*cenfura jubjictt
ANDREAS JO A Ν ΝIS Alander Sucjt,
Ad ditm//.MarJtjAnm M. DC. XL* ΧI. In Aήdtiori§
Fet Maj. hörts conjvetv.
3
UBSALIf,
%*-Imprimebat Efchillus
Matthias
ä'
Τη ε $ is 1.
Um leges in focietate humana fum*»
me fint
jneceilari$,adeöq|
yttse no*ftrae quafi Iimites ac
fepes, atq; ad
felicicatem & tiangpillitatem
non
parum conferanc, quibus füblans 5
muri Sc fündamenta civitatis,
lo-quentePktone de IL concidunt, Sc.Refpdbi. non iu«
turas nifi onus Sc praeda. Senec, iib.i. deClement.
Non abs re faäururn me arbitror, fi in earum natu-ram paucis quibufdam pofitionibus
inquiram,
adu-rus ι. de Definitione. 2. deDivifiöne»
5.
deRe-quifitis quibufdam primariii00
IX
LexLatinis dicitur, vei a Legendo, ut quidam
opinantur, quia fcribi plerumq; folet, ut ab omni«
bus legatur Sc cognofcatur4 Vel åLigando,
quiaad
obaedientiam Sc ad poenam obligat; Vel å Legen¬ do aut dcligendo
, partim quod ex roultisflatutis
e-ieöa, ut fola obfervetur, partim quod dele&um
a-gcndorum
&fugiendorum monilret^.til. ύ
I
Hebrseisj Lex dicitur Trifft id eflydoårina,
quia
liominemde
rebus
piis>
juftis
Sc
honeilis
fa-ciendis, ac irnpiis? injuitis &
inhoneÄis
fugiendis
edpceo. \
IV.
"Gféeci&j'τ&*ψ«ν:·9 å. diftribuendo νέΐ
adminiflrando? dieitur^ quia lex fuurn cuiq;
rribu-cndum, Sc oinnia ad
Reipuba
falutem dirigenda
praecipiO.
.·Apud prophanos autliores υηo plerumq; mo¬
do pro
constitutione
Scregulateu
norroa aäionurnfumicur. In Scriptura S, varias habet
fignificatio-nes> aliquando enirn omnem notat dodrinam,quas
aliquid
praelcribit., aliquando
totamfcripruram
V.Xeft. Nonnunquam yeropro librisMofisaccipk
tur. Vid.Meifa. de IL,
Vi
Dicitur alias flatutum 3 conftitutio, fan&io?
decretum, judicium? plebiicitura> pacåum > foedus vel teftaraentum , Dei eloquium, timorDominik
canon Scregula? cuftos vitae noftrae, &<v
ντι:
Legis definitiones aptid authores reptrtuntut
varfå ?ex quibus léquentem hac fice ailumere
vi-ium eft : Lex eß ratio jutensfacienda Qffugienäa
grobitens, v
V 111;
Generis loco ponitur Ratio ? quse viärn
? nof~ mam St regulam iignificat? quam fequi te n enturii,
quibus lex eil: praefcriptä ?quiq; ei 'maxim
e'aftrin-guntur alias ratio quas caufa-legis eft? St
ä
qualexaeftirnanda, omni legi debet inefie? adeo ut ubi ea
non eft?ibi nec lex efte poffitjiicut enirnjuftitia fl-ne ratione non eft? ita nec lex.
- : '
ix; f
Diffetenria petirur
ä
caufisSe
effeflisll.Cau-få funt duae internse?Materia & Forma? duse exter¬
nas? Efficiens StFinirv ·
.^ - x. ; r - -
||
r-'-ι
#|g^
Λ,·
Efficiens? Univerfalis eft Deus? å quo omne donum bonum St
perfe&um?
Jac;iiir.Qui
unus eft legislator?liberare Stperdere
potens?ib.
^4:12.Particularis? funt homines prudentes rerumq;
gu-bernacula tenentes»
XL
Materia, ι. Circa quam, no η res geternse &
neceffariae, qu#femper eodcrn modo feie habent,
atq; confilio
humano dirigi
nequeunt; Nec resfbrtuitae quae raro eveniunt; Nec impof3ibiIes,nec
poffibiles ad
nos non pertinentes; Nec impiae, le¬ve s Sc ridiculae: Sed afliones hominum extern#., prout a bono viro fieri polTunt Sc debent, totiqi
Reipub. falutares funt ; Salus qulppe Reip.
fupre-ma lex eile debec?«
- x I L
2» In Qua feu fubjcftum, cui leges ferenda,
funt homines Sc fpeciatim,, in certa aliqua Repub. conftituti,nam civitatis cujufvis leges inträ terrin
torium ejufdem reilringuntur, neq; enira alterius
regionisincoias atq; cives tali refpe&u obligant.
XIII.
Forma alia Generalis : In judicando quid
fa-ciendum, quidve fpgiendum fit, Sc Mandando ut
fiant vel non fiant, eonfiftens : alia Specialis,loco^
tempon Sc public# ciyium utilitati conveniens.
X I V. v
Finisll. Thcologicus Sc ultimus eil gloria Dei,
ad quam omnia referenda ι. Cor,
10:31» Poiiticus
ro finis eil: i. Virtutis Schoneßatis confervatio>ut
β noη virtutis aroore* formidine faltem poenas ad
probitatem
homines incitentur.
Secundum
illud
Poetae-Oderunt peccare boni\ virtutis amorc,j. Odertsntpeccare mati3 formidinepaena»
x V.
2. Salus Reipub. &rflatus quietus atq;pacatus? Ut homines per eas in officio rctineantur, nam
im-probkas
hominum cauiam
leggmlationi dedio.
Sicut priils morbos necefle
eft
cognitosefle,
quamremedia eorum: fic cupiditates prius natae funt,
quam leges? quas
iis
modum facerent.
Schonb.
3,EoLC»4*
XVI.
Effedlus legis eft vel
ad obasdientiafn
><vel ad
poenam obligatio.
Ira
tarnen ut ιηωΙ*ςobedicntl·*
amj ώύ'/ίξ&ις poenam refpiciacu
γ XVIL· c . ' v
Dividitur Lex?primoihdivinam&.humanam*
I ;r XVIII.
Divina, quaeab ipfo Deo lata,
cfl-φ
alia Mora¬lis quaeprxcipit moresuniuscojusq
hominis
tamin-temosquam t&ternos;, ut tota vita cum
voluntate
DeiDei confbrmis fit:, cujus fummam Decalogus in«*
cludit. Éxocl.20.
<■ ) X3X.
AliaCcrcmonialis,ad certum fempus populo
Ifracliticopr&fcripta&
adventu
MciEäe abrogatScGai.3:24. Col.z;i6> Eph. 2:15.
XX*
AliaFofenfisfeu judicialis, de gubernatione
politicadeMagiitratibuseorumq;
officiis,
dejudi-ciisy poenarum irrogatione ? contraCiibur* &c.
Populojudaico data? ut jufiitia Sc traniquiliitas pu¬ blica inter eos. vigeref Sc leges Dei å contemptu
Vindicarentur. Lev* 24:16. Deut. 13:/.
·
I
XXL
; - ^
Lex Humanaeil yel Communisivel Propria,
illanaturalis Sc omnibusgentibus communis tit, in primo naturae momentoi cum
hominis
naturaim-mediate propagata5ad quam
homoftatim
etiaaidifi
3
ponitur:
hujus
prineipia
func
honeité
vivere^^ii-,
nem kdere, iuum cuiq;
tribuer'O·
^
XXIL
Déinde in fecundo natura momento? ab ho-niine quatenus in focierate
civiiieftinilitutus
& in.
formatus, habito dreumflantiarömrtipeduex
cipiis
naturafifeuseftdedu&ai
UndsiiaecIexfecurKdaria & ex primaria orta, dici confvevit»
XXin.
Proprialexquseetiam
Politica, Civilis ScPo-iitiva dicitur,eftilla, quamquadibet Civitas
prop'ri-am fibi cohilituir,quae
pro qualitate Sc natura loci varia & mutabilis eft.
XXIV.
foter primaria legis fequifita unum eft Pro¬
mulgation quåomnibus quibus icripta eft, cogno-fcenda proponitur.
X X v.
•■Λ·/.... y ; r■/ v ·>· ' > '■ ' V·'. ' v ."7''
Älterum eft re£ia & Benigna legis proimilga*
tae intcrpreratio , qua aequitati fuus
relinquitur Jo» cus« Huk merito primae
partestribuend«funCv
XXVI» ;
Oltimo neceflaria eft 11. executio, tam diueni^i
vigent Refp. quamdiu bonaeleges dantur execu-iioηi,, cujus executionisgratia praecipue conftitutus
eft Maglftratus, tanquam legum cuftos Sc vindeX.
Lex txecutione cafens, eftquafi
campana,autfto-la linepiftillo* Bodin, lib.3. deRep.
X X V II.
Ad executionem Π. fpcftatjuftitiae
adminillra*
tio &cenfura. Quae omniafufius
&cparticularius
deducere, temporis & inflitαti ratio non
permit-tit. De-us legum author & protedtor,easunicuiqjReipub. falvas confervet, ut
juftjtia &
paxin
tur-bulentiffimo hoc mundi pelago vigeat &
floreat
?cui gloria &
honor
iniecuioram
fecula-j.
COROLLÄRIÅ·
1.
Ån
leges
in
Repub.
fint
nc*
ceifariaj)
Aft.
2.
An
lege
meliori
inventa,
prior
fit
abrcganda*
Dift.
5,
An
iniqua
fit
omnis
lex,
quseiervari nequit)
Neg.
4»
An
leges
forenies
Mofai-cx
in
N.
Teft. C
hriftianos
obli*
gent*
Dift.
5.
An
unicuiq;
legis
rigorem
rnöderari
Iiceat*
Neg,
6.
An
Pri
neeps
fit
legibus
fi>
lutus)
Dift.
7.
An
fecundum
asquitatem
potius,
quam
jus
ftridtum,
judi-candum)
AfE
8.
An
omnesleges hu
m anse
obligentin
confcientia
}
Neg.
9.