• No results found

Disputatio civilis de legibus quam in regia academia Ubsaliensi, ex approbatione amplissimæ facultatis philosophicæ, sub præsidio ... Israelis Bringii ... publicæ censuræ subjicit Andreas Joannis Alander sud. Ad diem 11. Martij anni M. D. XL. VI. In audit

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Disputatio civilis de legibus quam in regia academia Ubsaliensi, ex approbatione amplissimæ facultatis philosophicæ, sub præsidio ... Israelis Bringii ... publicæ censuræ subjicit Andreas Joannis Alander sud. Ad diem 11. Martij anni M. D. XL. VI. In audit"

Copied!
12
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

fö S.S. TfimtatisNomfno*

Diiputatio

Civilis.

Do

LE

G

I

B

US

Ghtam-i

In Regia AcacJemia Ubialienfi, ex appfobation^

Ampliilinjse Facuitads

Fhilofophicae,

sub pr μ si d i o

/> - - , >· - · /A" - -■ Ajjgnificz p^ t* ReBorüy

M.

ISRAELIS

BR1NGII»

Philoibphiae Civilis ProfciToris Orduiarij, Praece**

pcoris & promotoris iui reverenter colendu

Frt Mtgifterij Philofophict gradu ξβprivilegijj confequendü

public*cenfura jubjictt

ANDREAS JO A Ν ΝIS Alander Sucjt,

Ad ditm//.MarJtjAnm M. DC. XL* ΧI. In Aήdtiori§

Fet Maj. hörts conjvetv.

3

UBSALIf,

%*-Imprimebat Efchillus

Matthias

ä

'

(2)
(3)

Τη ε $ is 1.

Um leges in focietate humana fum*»

me fint

jneceilari$,adeöq|

yttse no*

ftrae quafi Iimites ac

fepes, atq; ad

felicicatem & tiangpillitatem

non

parum conferanc, quibus füblans 5

muri Sc fündamenta civitatis,

lo-quentePktone de IL concidunt, Sc.Refpdbi. non iu«

turas nifi onus Sc praeda. Senec, iib.i. deClement.

Non abs re faäururn me arbitror, fi in earum natu-ram paucis quibufdam pofitionibus

inquiram,

adu-rus ι. de Definitione. 2. deDivifiöne»

5.

deRe-quifitis quibufdam primariii00

IX

LexLatinis dicitur, vei a Legendo, ut quidam

opinantur, quia fcribi plerumq; folet, ut ab omni«

bus legatur Sc cognofcatur4 Vel åLigando,

quiaad

obaedientiam Sc ad poenam obligat; Vel å Legen¬ do aut dcligendo

, partim quod ex roultisflatutis

e-ieöa, ut fola obfervetur, partim quod dele&um

a-gcndorum

&fugiendorum monilret^.

(4)

til. ύ

I

Hebrseisj Lex dicitur Trifft id eflydoårina,

quia

liominemde

rebus

piis>

juftis

Sc

honeilis

fa-ciendis, ac irnpiis? injuitis &

inhoneÄis

fugiendis

edpceo. \

IV.

"Gféeci&j'τ&*ψ«ν:·9 å. diftribuendo νέΐ

adminiflrando? dieitur^ quia lex fuurn cuiq;

rribu-cndum, Sc oinnia ad

Reipuba

falutem dirigenda

praecipiO.

Apud prophanos autliores υηo plerumq; mo¬

do pro

constitutione

Scregulateu

norroa aäionurn

fumicur. In Scriptura S, varias habet

fignificatio-nes> aliquando enirn omnem notat dodrinam,quas

aliquid

praelcribit., aliquando

totam

fcripruram

V.

Xeft. Nonnunquam yeropro librisMofisaccipk

tur. Vid.Meifa. de IL,

Vi

Dicitur alias flatutum 3 conftitutio, fan&io?

decretum, judicium? plebiicitura> pacåum > foedus vel teftaraentum , Dei eloquium, timorDominik

canon Scregula? cuftos vitae noftrae, &<v

(5)

ντι:

Legis definitiones aptid authores reptrtuntut

varfå ?ex quibus léquentem hac fice ailumere

vi-ium eft : Lex ratio jutensfacienda Qffugienäa

grobitens, v

V 111;

Generis loco ponitur Ratio ? quse viärn

? nof~ mam St regulam iignificat? quam fequi te n enturii,

quibus lex eil: praefcriptä ?quiq; ei 'maxim

e'aftrin-guntur alias ratio quas caufa-legis eft? St

ä

qualex

aeftirnanda, omni legi debet inefie? adeo ut ubi ea

non eft?ibi nec lex efte poffitjiicut enirnjuftitia fl-ne ratione non eft? ita nec lex.

- : '

ix; f

Diffetenria petirur

ä

caufis

Se

effeflisll.

Cau-få funt duae internse?Materia & Forma? duse exter¬

nas? Efficiens StFinirv ·

.^ - x. ; r - -

||

r-'-ι

#|g^

Λ,·

Efficiens? Univerfalis eft Deus? å quo omne donum bonum St

perfe&um?

Jac;iiir.

Qui

unus eft legislator?liberare St

perdere

potens?

ib.

^4:12.

Particularis? funt homines prudentes rerumq;

gu-bernacula tenentes»

(6)

XL

Materia, ι. Circa quam, no η res geternse &

neceffariae, qu#femper eodcrn modo feie habent,

atq; confilio

humano dirigi

nequeunt; Nec res

fbrtuitae quae raro eveniunt; Nec impof3ibiIes,nec

poffibiles ad

nos non pertinentes; Nec impiae, le¬

ve s Sc ridiculae: Sed afliones hominum extern#., prout a bono viro fieri polTunt Sc debent, totiqi

Reipub. falutares funt ; Salus qulppe Reip.

fupre-ma lex eile debec?«

- x I L

2» In Qua feu fubjcftum, cui leges ferenda,

funt homines Sc fpeciatim,, in certa aliqua Repub. conftituti,nam civitatis cujufvis leges inträ terrin

torium ejufdem reilringuntur, neq; enira alterius

regionisincoias atq; cives tali refpe&u obligant.

XIII.

Forma alia Generalis : In judicando quid

fa-ciendum, quidve fpgiendum fit, Sc Mandando ut

fiant vel non fiant, eonfiftens : alia Specialis,loco^

tempon Sc public# ciyium utilitati conveniens.

X I V. v

Finisll. Thcologicus Sc ultimus eil gloria Dei,

ad quam omnia referenda ι. Cor,

10:31» Poiiticus

(7)

ro finis eil: i. Virtutis Schoneßatis confervatio>ut

β noη virtutis aroore* formidine faltem poenas ad

probitatem

homines incitentur.

Secundum

illud

Poetae-Oderunt peccare boni\ virtutis amorc,j. Odertsntpeccare mati3 formidinepaena»

x V.

2. Salus Reipub. &rflatus quietus atq;pacatus? Ut homines per eas in officio rctineantur, nam

im-probkas

hominum cauiam

leggmlationi dedio.

Sicut priils morbos necefle

eft

cognitos

efle,

quam

remedia eorum: fic cupiditates prius natae funt,

quam leges? quas

iis

modum facerent.

Schonb.

3,

EoLC»4*

XVI.

Effedlus legis eft vel

ad obasdientiafn

><vel ad

poenam obligatio.

Ira

tarnen ut ιηωΙ*ς

obedicntl·*

amj ώύ'/ίξ&ις poenam refpiciacu

γ XVIL· c . ' v

Dividitur Lex?primoihdivinam&.humanam*

I ;r XVIII.

Divina, quaeab ipfo Deo lata,

cfl-φ

alia Mora¬

lis quaeprxcipit moresuniuscojusq

hominis

tam

in-temosquam t&ternos;, ut tota vita cum

voluntate

Dei

(8)

Dei confbrmis fit:, cujus fummam Decalogus in«*

cludit. Éxocl.20.

<■ ) X3X.

AliaCcrcmonialis,ad certum fempus populo

Ifracliticopr&fcripta&

adventu

MciEäe abrogatSc

Gai.3:24. Col.z;i6> Eph. 2:15.

XX*

AliaFofenfisfeu judicialis, de gubernatione

politicadeMagiitratibuseorumq;

officiis,

de

judi-ciisy poenarum irrogatione ? contraCiibur* &c.

Populojudaico data? ut jufiitia Sc traniquiliitas pu¬ blica inter eos. vigeref Sc leges Dei å contemptu

Vindicarentur. Lev* 24:16. Deut. 13:/.

·

I

XXL

; - ^

Lex Humanaeil yel Communisivel Propria,

illanaturalis Sc omnibusgentibus communis tit, in primo naturae momentoi cum

hominis

natura

im-mediate propagata5ad quam

homoftatim

etiaaidifi

3

ponitur:

hujus

prineipia

func

honeité

vivere^^ii-,

nem kdere, iuum cuiq;

tribuer'O·

^

XXIL

Déinde in fecundo natura momento? ab ho-niine quatenus in focierate

civiiieftinilitutus

& in.

formatus, habito dreumflantiarömrtipeduex

(9)

cipiis

naturafifeuseftdedu&ai

UndsiiaecIexfecurK

daria & ex primaria orta, dici confvevit»

XXin.

Proprialexquseetiam

Politica, Civilis Sc

Po-iitiva dicitur,eftilla, quamquadibet Civitas

prop'ri-am fibi cohilituir,quae

pro qualitate Sc natura loci varia & mutabilis eft.

XXIV.

foter primaria legis fequifita unum eft Pro¬

mulgation quåomnibus quibus icripta eft, cogno-fcenda proponitur.

X X v.

•■Λ·/.... y ; r■/ v ·>· ' > '■ ' V·'. ' v ."7''

Älterum eft re£ia & Benigna legis proimilga*

tae intcrpreratio , qua aequitati fuus

relinquitur Jo» cus« Huk merito primae

partestribuend«funCv

XXVI» ;

Oltimo neceflaria eft 11. executio, tam diueni^i

vigent Refp. quamdiu bonaeleges dantur execu-iioηi,, cujus executionisgratia praecipue conftitutus

eft Maglftratus, tanquam legum cuftos Sc vindeX.

Lex txecutione cafens, eftquafi

campana,autfto-la linepiftillo* Bodin, lib.3. deRep.

(10)

X X V II.

Ad executionem Π. fpcftatjuftitiae

adminillra*

tio &cenfura. Quae omnia

fufius

&c

particularius

deducere, temporis & inflitαti ratio non

permit-tit. De-us legum author & protedtor,easunicuiqj

Reipub. falvas confervet, ut

juftjtia &

pax

in

tur-bulentiffimo hoc mundi pelago vigeat &

floreat

?

cui gloria &

honor

in

iecuioram

fecula-j.

COROLLÄRIÅ·

1.

Ån

leges

in

Repub.

fint

nc*

ceifariaj)

Aft.

2.

An

lege

meliori

inventa,

prior

fit

abrcganda*

Dift.

5,

An

iniqua

fit

omnis

lex,

quseiervari nequit)

Neg.

An

leges

forenies

Mofai-cx

in

N.

Teft. C

hriftianos

obli*

gent*

Dift.

5.

An

unicuiq;

legis

rigorem

rnöderari

Iiceat*

Neg,

(11)

6.

An

Pri

neeps

fit

legibus

fi>

lutus)

Dift.

7.

An

fecundum

asquitatem

potius,

quam

jus

ftridtum,

judi-candum)

AfE

8.

An

omnes

leges hu

m anse

obligentin

confcientia

}

Neg.

9.

An

conivetudo

obtineat

(12)

References

Related documents

fita, ica cbullire ineipiae* ucad margines ufqj porrigarur. De coloribus etiarn patet &gt; quod nihil aliud {int quam diveriä eonflitudo parci-. calärum. Sic vidi duos

jeäo atFe&amp;us reiideant, nonobicuré Definitio indigitat» motui mutationem corporis adjtingens, ut praeter jugem illum motum, quo naturalieer cor modo diktatur, modo

Mediocritas in qua virtus confiftit mcritopenes nos eiTedicitur; Aliud enim eft medium Rci» quod sequalitér. dillat ab extremis, &amp; hoc medium unum eil

tia Angularis. Sunt enim inilar mentis» quam ianam eile. oportet, utreliquum corpus

Diximus qua tale, non appeti malum å volun¬ tatem Saepe tarnen (proh dolor) voluntas

Tantum etiam abeft ut 8leBio% β re die ξβ quemadmodum oportet inßituatur, Deo difpliceat, eiusg voluntati ßt repugnans, ut etiam ij qui immediuted Deofunt Re¬. ges conßituti, a

Praciide Regni Archidnpifcrot iedecim conftat AiVcilormus, quorum quatuor fpnt Regni Scnatores, (ex. Nobiles.totidemq; alii vin cordati

magnus Philofophus, Refpub. fine fe- natu, ^haud abfimiles efie corporifine mente ac ratione, quod nequc fefe re¬.. gere, neque