D . D . / g z D IS S E R T A T IO
C O M I T I I S R E G N I SVIO-GOTHICI
A N N I S 1633 — 1 6 4 0 .
Q^U A M ,
FENI A A M PL. ORD. PHILOS. UPS.
P R Æ S I D E
M ac. e r i c o ;
H I S T O R . P R O F . REG. E T ORD. SOC. R E G . S C I E N T . U P S E T A C A D . R E G . L I T T . H U M . H I S T . E T A N T I Q U I T .
S T O C K H . M E M B R O ,
P R O G R A D U P H I L O S O P H IC O PUBLICE VENTILANDAM SISTIT
F I N C E N T I U S EM. R I T T E R B E R G
,
S T I P . R E G . G O T H O B U R G E N S I S ,
IN A U D IT. GUST. MAJ. D. XIX FEBR. MDCCXC1V.
IT. A . M. S .
U P S A L I Æ ,
L IT T E R IS VIDUÆ DIRECT. JOH. EdMAN.
S : Æ R - . Æ
M A G N Æ F I D E I VIRO, R E V E R E N D I S S I M O
S. S . T H E O L O G I A E
DOCTO RI,
D l O E C E S . G O T H O B.
E P IS C O P O ,
F E N . C O N S I S T .
G Y M N A S . S C H O L A R U M q jjc
E P I I ORO,
R E G I I O R D . d e
COMMENDATORI
E T
A c a d . svEc.
OCTODE
■>M Æ C E N A TI MAXIMO
SA
voluit Z E S F C N
F I R I S
.4D M0D U M R E F E R E E / DISa t q u e S F N E D R l l SACR/ OOTHOBURGENS1S
ASSESSORIBUS
G Y M N A S I Iq i'e, Q U O D
LECTORIBUS, DOMINIS
M a g . m m . é & W W ,
m a g .
m m .v . & £ o m sb Jim £ ;
■ j i m x j w m m
m j j m ,
3 ) o c t . 0 J M W W W ,
m a g
. jts të ü tm . m < m rm m % m ç, M
a g. M JÇM O . £ Ô M % m ç ,
m a g . mm. m j s r n .
M ag. W a& ÏÏM StââK ?, M a g. m m . <$y.
PATRONIS F A V E N
C RUM
debuit D E N S.
à
MONSIEUR
P I JELEXETM.
JD'JEMÆJEëSJEŒXm ,
L I E U T E N A N T
ET
MADAME
S O N E P O
n ice DE UDM2L S IM
%
M O N S I E U R & M A D A M E !
P e n d a n t le p eu de te m s , que j ’a i eu l ’h o n n eu r e t ê t r e a u p r è s de M onfieur> V o tr e f i l s , V ous tft’a v e z co m b lé de b o n t é s ; j ’e m p lo ie r a i le tem s que j ’y d e - m e u r e r a i à le s m é r i t e r , le r e fie de ma v i e à le s rc - co n n â i t r e .
J ’a i l ’h on n eu r d ’ê tr e a v e c un r e s p c e t p r o f o n d M O N S I E U R & M A D A M E !
Votre très humble &
très obfisfant ferviteur
V I N C E N T E M A N . R IT T E R B E R G f.
D E
COMITIIS REGNI SVIOGOTHICI, ANNIS 1633 — 1640.
I
s ut ab antiquis retro temporibus conftans fuit gentis noftræ g e n iu s, ut belli potius, quam pacis arribus n o m in is iui gloriam quæfiverit; ita qui fara ejus defcri- b c r e adgresfi f u n t , hanc potisfimum telam pertexere iu n c a n n ili, polthabitis , quae majorera forte attentionem maeruerant, internis patriae negotiis. Quæ maximam m ol e m conficiunt, Hiftoricorum noftrorum Optra, Pufen- dorfii puta de rebus Svecicis atque de rebus Ca r o l i G u
s t a v i C om m entarii nec non Norhergii Hiftoria Ca r o l i
x i n m i , minutisfimas etiam de rebus bellicis continent narrationes; jejunae autem & nulliu pretii funt, ubi de c iv ilib u s ferm onem inftituerint. Per nob. D alini atque L agerbri?ign immortales curas obviam itum eft huic anna
liu m noftrorum defeflui, quousque illorum induftriæ pro
c e d e r e licuerit & fperandum eft, aevum R. G u s t a v i
A d o l p h i nihil etiam hac ex parte fore defideraturum,
d u m calamo Hallenbergii illuftratum fuerit. Cum vero, quantum n o v im u s, Hiftoriographum adhuc defiderer fe- cutura aetas, nonnihil luminis ei conciliatum iri fpera- m u s , fi per particulas res civiles ad eam pertinentes tra- flan d as fufeipimus. Id autem commoda maxime ratio
n e fieri opinam ur, fi hiftoriam Comitiorum regni, quæ a morte R. G u s t a v i A d o l p h i afta habitaque apud nos fuere, adgrederemur. N o n diffitendum quidem eft, longe majorem rerum aftorumque huc facientium copiam illis
A esfe
e s f e , qui &d publicum R egni Tabularium & A rchiva fin- gulornm R eg n i Ordinum aditum habent, & ab illis d e m um om nib us numeris abfolutam Com itiorum Svio G o thicorum hiftoriam exfpe&ari posfe. Interim tam en quamdiu illam non habemus, forte non rejiciendam judi
cabunt aequi ferum aeftimatores fy mb o la m , quæ ex fpar- fis alibi tem poris m onum entis hanc in rem confertur.
Initium facimus ex Com itiis morti R. G u s t a v i A d o i p h i
p ro x im is quod fi ben ig n o exceptum fuerit judicio , haud d u b it a m u s , quin telam a nobis exorfam peiTccuturi fine alii, adeoque illudientur reliqua erjam Comitia, quo p r o piora n o b is , ita majoris forte æ ü unanda pretii & m o menti.
§. i.
Comitia Stockholm i * 1633, Menfe M artio.
O rator Ordinis N o b iliu m feu Com itiorum Mare*
fchallus, quod munus quinque dein fequentibus C o m it iis o b i it , v idelicet annis 1634, 163>, 1636 & 1É38 Srock- holm iæ atque 1640 N y c o p i æ , fuit Laurentius S p .r r e , Su
premi Dicafterii Svecici Confiliarius arque Arcis & P r o vinciae JunecoDenfis Gubernator, a ) Praematura m ors R e gis Gu s t a v i Ad o l p h i atq u e, quae de tutela m in o r e n n is Filiae Ch r t s t i k æ caperentur, confilia hunc c o n v e n tum O rd inu m regni necesfarium fecere. Spargebantur in Pro
v in c iis rum ores, unum Filiorum R Si g i s m u n d i Lurhcrâ- nae addnftum esfe R e l i g i o n i , neque ab illo in Succesfo- rem e lig e n d o beati R egis animum abhorruisfc h ) . Lit-
. D teris
n ) Cfr . de illo w. S tiern m tn HSfid. M . p. 4» . 348 & Ejusdem SvttiJTua L a n d t* M n r{k n lh rs.H iJ h ria apu d G 'r v iH S v . Biblioth. F. 3 p. 2. ^ .
b ) Exc er pt a ex Protocollis Senatus Re g n i in N o v illit V p filittifô u s 1 7 7 6 p* 249..
teris i d reliquos Senatores fuam tam de futuro Reginae c o n juge, quam de adminiftratione imperii aperuerat Axelius Oxenftierna c \ Videtur erjam ejus fententia maximum
«nu:i regni ordines m omentum habuisfe, fiquidem eidem c o n f o r m e decretum ediderunr in fine Comitiorum d. 14 M art. ipfa eorundem initia verbis Carolt Ogerii, qui ad finem fequentis anni 1654 *n Sveciam ad v en it, enarra*«
bimus d ) : A n. 1635 Jan. X P1I Legatus Claudius Mem
mius ^ Comes D ’ A v a u x , Archidapifcrum Galrielem Guß a v i O xevßierna in vifst, a quo plurimas res , quae ad rempubli
cum Succi cane pertinent, d id ic it, quarum plerasque inter ca
vandum pro fua humanitate mihi retulit. Inter quas hxc in p r im is f'ritu digna eft Siatim. atque allatus eß de Regis morte nunc itis y Regni Comitia Stockbvlnnx indi El a Î? habita fuisfe, qu£ quidem ex quatuor Ordinibus conßant, Nobilium , Eccle- f i aßt eorum, Oppidanorum gc denique Rufii cor um. Cujus erant in hoc catu prxcipux dicendi partes [A n Cancellarius, vel ipfe D a p i fer fu e rit e ) , non fa tis fcio ) cum fic incepisfet : R ex mortuus eft ; ab omni ftatim multitudine ejulatus clamores faEIi f u n t , q u i, cum aliquo interjeElo /patio refe- disfent ac pergeret Orator loqu i, iterum redintegrata Junt Juspiria atque lament a y filentio demum faElo cum res gestas ifte n a r r a s /e t, quidque faElo opus esfet, propofuisfet, nimi
rum nihil reipullicx conducibilius, quam f i defun&i Regis , quem tantopere defiderabant, filiam in Reginam eligerent, u ti P a tr i in expeditionem proficiscenti f'poponderant, f ) f i quid illi humanitus contingeret. Tum continuo & ex abrupto
A 2 unus
c ) Editât illæ funt in N o v tllis Upfalienftbut 1 7 7 5 p. 3 / 3 ; h x Gal- Jice «pud A rc k c n h o ltz, Mémoires de Chriftine T . 1, p. 2 4 . Svetice ap.
G v tv e ll Hiftor. och Polit. Mercur. p. 1 5 8 .
d ) Iter D an ic tim , Svecicum, Polonicum p. i é g .
« ) Sine dubio Dapifer, cum ab iens esfet Cancellarius in Germania.
f ) Potisfimum Stockholmise 1627 d. 4 Decemb,
unus ex or ii m e Ruß i eorum , N. Laurentius: A t quœnam eft illa , inquit, Regis filia? Eant non novimus , nec vidim us us
quam. E xorto jub beee murmure, Ego veroy inquit A rc b i- dapifer, vobis illam protinus adducant. Cumque puellam nul
la mora adduxisfet popnloqut Laurentioqut prcefertim illi e x - bibuisfet, intuitus tu puellam ru ß ieu s, verum eft, inquit tlle9 En n a j u s , */? or«//', r« fro n s Regis Gttftavi. Regina no fi r a fit. Contimioque omnium Ordinum conclamatione etque fuf-
fragio renunciata efi regina atque in folium fublata. O pti
mates deindey quos Guflavus fummis rebus praefecerat, confir
marunt , utique R egina Regnuque tutores esjent, fua audi or i - tate fanxerunt. H a d e n u s Ogerius.
Scilicet in ipfo D e c r e to Comitiali Jus hereditarium C h r i s t i n æ , exclufis in perpetuum omnibus Si g i s m u k d i
p oftcris, ab ordinibus R e g n i ftabiliebatur tutelaque ejus cum regni m o d e r a m in e , ad mentem Cancellarii, quin
que fupremis R egni Officialibus, videlicet D r o t z e t o , Mar- fch o , Admirali, Cancellario, & Thefaurario committebatur.
F o rm a autem R e g im in is, quæ a fenatu R egni nonnullis O r dinum delegatis praelegebatur, adhuc in proxima C om itia confirmanda differebatur £ .) Peculiaribus ad gravamina cu- juscunque O rdinis refponfis b ) R eg im en eorum in c o m m o d is mederi conabatur. D e l e d u s , in q u o s, v iv o adhuc R e g e , c o n fen fu m , confirmati ; fed quae ante biennium v e d ig a lib u s addita augmenta, abrogata^ ad priftinam a u tem formam pariter cum cenfu ex pecudibus continua
rent. / ) Qui fifei reditus numerata certa pecuniæ fumm a locaverant, propediem rationem eorum coram fenatu red
d e r e n t, quod etiam focietas C om m ercii Orientalis face
re teneretur. Quæ ex praediis in Livonia N o b iliu m O rd i
ni
g ) v . S t;e > tim m , Riksd. Beflut 11 P. p. 849* h) Edita licrc funr loco cit. p. 8 4 1 — 48*
>) Cfr. Vufcndorf, Rer, Svecic. p. 98 *
n i donatis p ro ven irent, omnis vectigalis immitnia illis R e g n o inferendi jus forer. D e imminente ruina quere
bantur Civitates ex ordinantia C om m erciorum , quam i d e o abrogandi Cancellario animus erat. Neque cenfus e x falis mercatura, fisco hoc tempore propria, atque onus R e g ia m familiam, Legatos Minisrrosque publicos libere per Provincias veh endi alendique multitudini convenire potuit. Proinde etiam publica diverforia inflituendi con#
lilium fufeipiebatur.
§. i i.
Delegatio Ordinum Regni Stockholm i x 1634 fidem menfis Februarii.
Deliberatum fuit de futuris pacis conditionibus. D e
creto d. v. Mart, ediio ftatutum ut, nili integra Pome- riana obtineri posfet, Collhergam , Ufe domum, JVollinuni atque Stralfundam cum aliquot auri millionibus ex circulo inferioris Saxon iæ erogandis, ob quos pignoris loco ce
deretur Brebma, pars IFeflpb aliae atque W istnana, poftula- remus. Praeterea confultum de tcedere a Musco contra Polonos oblato atque de fepultura Regis proximo menfe Junio celebrando. Praefenres, praeter Senarum R egni, Gubernatores Provinciarum cum aliquot nobilibus, Fpi- fcopi atque urbium Stockholmiæ, Upfaliæ, Norcopiæ Sc G othoburgi Deputati. Decretum editum eft a v . S tie m - inan% Riksd. oeb Motes Beßut P. 2 p. 8 5 Conveniebant in Conclavi Senatus Regni & peculiari juramento ad iilentium fervandum fe obftrinxerunr.
f. III.
Com itia Stockholm i a tnenfibus Junio Z? Julio 1634.
A d fepulturam Regiam obeundam convocati Regni Ordines. Orator Ordinis equçftris Laurentius St are,
A 3 Se-
Sepultura Rgis d. n Jun perc£la. Ipfa cerem oniarum p o m pa in Stockholms M agazin V . 3 p. 337. describitur. K u l la in illa Ordinum, neque M areschaili mentio. Laurentius
& Turo Spurre Marefchallorum loco ipfum funus R e g iu m
& perfonas Regias intercedebant- Æg r e aurem nec n ili edito a Clericorum O rdine decreto de illis, qui m ortuo- rum cadavera terrae comm ittere n o lun t, led apud fe fe r v a n t , adduci potuit Regina V i d u a , ut c c r R e g is, q u o d thecae inclufum apud fe fervabat, redderet, & renoiito- r iu m , in quo reconditae R eg is e x u vi æ , quotidie non a - periret. Pracfcns tamen erat cum Regina filia, C o m ite Palatino Jo h a n n e Ca s i m i r o, ejus C o n jug e arque quinque liberis, in pom pa funebri. Litteris d. X X Jun. M o g u n - tiæ datis atque editis in Novellis Upfalienfibus 1775 p. 16 t fua R e g n i Ordinibus Rudia, concordiam & rerum p u b li
carum curam com m endavit R e g n i CanceHarius, quibus refponfum itidem, ibi p. 177 impresfum , dederunt R uftici d. 29 Julii, quo comitia finiebantur, In quo hæc v e r ba notari merentur: A t der as ringa ßand igenom mar g - fa llig a be/vår och utlagor i de långa krigs - tid e r ä r
råkat i mycken armod och f a ttig d o m , Jom icke knnde va ra H ans N åde o vitter lig t. C eterum in his Com itiis f o r m a R e g im in is , quam propria Cancellarii manu c o n c e ptam teftatur autographon in Bibliotheca U p f a l ie n f i , p u blico confenfu recepta atque fancita, quam tantum fub tbfentia , m orb o vel m inorennitate Regis valere^ ip fe ejus tenor demonftrat. Quaeftio de inftaurando C o n ü - ftorio G e n e r a li, ante d ecem annos primum m o ta , jam renovabatur; fed in tem pora magis c o m m o d a delata eft.
Clericorum O r d o , in primis qui fummae in illo auctori
tatis e r a t, Epifcopus Arofienfis Johannes Rudheckius de vocula IVanbbrdig, in privilegiis N o bilita ti an. 1611 con- cesfis, ut fibi reliquisque civium clasfibus i n i q u i , m a x i
m as excitabat querelas; quum v e r o hacc privilegia manu
td efu n cli R egis erant firmata , murari non potuit termi- in u sj fed erroris typographici loco hsberi atque e futu- iris p rivilegiorum editionibus excludi debuit k). Qui fu*
jper pacis conditionibus a Regni Ordinibus erant delegati, lfententiam eorum , qui menfe Februarii de eadem re
♦ c on ven erant, confirmarunt. Interim ad fuftinenda belji
♦onera idem delcftus atque tributorum erogatio, ac antea,
♦continuata, abdicata etiam a nobilitate per biennium ve- t&igalis m aritim i, qua tum fruebatur, immunitate. A £ lt huc fpeclantia fdtir Collettio Stiernmanniana P. 2. p.
861 — 887 fq.
§ I V ‘
D elegatio Ordinum Regni m etfe Martio Stockbolmiœ 16 3 T.
H u n c conventum coëgit Induciarum Tractatus cum Polonis Stumsdorfi inftituendus, de cujus conditionibus O rdinum fententiam exquirere voluit Senatus. Suum itaque d. 18 Mart, fuper hoc negotio dederunt confilium, editum a v Stiernmnn, 1. c. p. 922. fimulque d. 24 ejus*
dem m eniis de inftitutione Reginae. Senatus reverentiam
& patrue amorem mature ei inculcandum voluere.
Pietas probique mores ut tenero animo inftillarentur, fe- dulo o b fervan di, qui ejus confortio fruebantur. Impe
randi a r te m , Hiftoriam , feribendi, delineandi certarum- rurr.que linguarum peregrinarum peritiam ei m axim e necesiarias judicabant, regiminis curæ fpecialiora com mittentes. Editum efl a v. Stiernm an, 1. c. p. 9 2 6.
§. V.
Com itia Stockbolm ia, tncnfe Novembri an. 1^35.
O ccafio horum Comitiorum fuit pax Pragenfis, quam
Vpfala T idningar 17 7 Ç p. 3 2 1 ubi L aurtn tium Poulinum Gothuin Streognenfem suque Johanntm B otbvidt L incopenfein, fcpifcopos cum Rudbeckio idein fecisfc adfeiitur.
quam inconfulta Svecia cum Imperatore Rom ano - G e r - m anico inierat EleCtor Saxonicus. N o n n u llo s igitur O r * dines R e g n i e le g e r u n t , qui cum Senatu dc futuris c o n ditionibus deliberarent. H i fuo confilio d. 3 0 O & . d a t o , , quam ferio pax defiderata fuerit, monftrarunr. Satisfa
ctionis lo co neque terras nequs pecunias e x ig e r e voluerunt ;J m o d o pereg rino militi debita ltipendia folvere vellent O r dines Imperii G erm anici. Quin & fuerant in fenaru, tefle:
Pufendorfio Rcr. S v e c . p . 2 1 7 , qui haCtenus femper d ifs v a f e - rant, ne quid terrarum in Germania fatisfaClionis loco p o f t u - laremr, vires Sveciae diftrahi judicantes, provinciis transm a
rinis ac fumtuofæ tutdæ nil nifi plus aemulorum paritu
ris. Interim ad fuftinendam belli molem folitæ e r o g a tiones continuarentur, in biennium. ACla edita funt apud v. Stiernman p. 529 — 941 fq. Lenta hæc c o n f i- lia R e g n i Cancellario in Germania fcdhuc abfenti m inus jflacuere. Teftantur litterae ad Fratrem R eg n i D r o t z e - tum ho c anno datae / ) , in quibus hæc inter alia: jja g kan betragt a , a t fdfom j a g nu fe r conhlierna fhras , Jkall frid e n bos ofs vied tiden mycket ondt foror faka. Men krig v i bvarkcn vele eller kunne draga. J a g f e r , v i mifsbruke v a r Ubertet, fåran v i benne t i l det mindfla bafve funder/rt.
H va d bjelper det ? H a c fu n t Regnorum & rerum publicarum f ata ’ <P torum nonnulla, antequam artu s coalefcant, denascun
tu r. J a g fkall fö lja Edra tankar ocb ordres efter ocb f a m la efter frid e n i ljus ocb mbrker. Gud g ifv e lycka t i l a t fa t*
tan ocb fâ en ånda p d m ig , fedan ja g f e md/fe, a t alla valida confilia, fem få r detta förde aro t i l v å r Nations reputation ocb d ra , bafva en ända. Sed longius adfhuc
•berat alma p a x , quam ille «ut R e g n i O rdines opinari posfent.
§. VI.
J) Gôrvt h H ift, o c h P o l, M e r e , p , 5 5 6 & 5 7 9 .
§ . VI.
D e Comitiis Regni Svio-Gotbici, an. 1636.
U r cum Regni Cancellario e Germania redituro confer»
rent, convocari erant Stockholmiam menfe Majo Delegati e x R egni Ordinibus, Marefchallo quarta vice Laurentio Spur
re ptoviucicc Uplandiæ jam Gubernatore. Exfpe£tabanr au
tem adventum Cancellarii usque ad diem XIV Julii. Ex
tra urbem illum excipiebant Senatus Ordir.csque & hos in p rim is pacis ftudiofisfimos invenit. Suis autem nar
rationibus effecit, ut honorificas faltem conditiones o - ptarent decrero d. 22 Jul. edito apud v. Stiernman p- 944. Gravisfima tum in fenatu movebatur controver- fia e x occafione L ib ri, quem Epifcopus Arofienlis Do£L Job. Rudbeckius e d id e ra t, fub titulo: Privilegia Doctorum
&c. Hiftoriam ejus brevem dedit Præfes in Obfervatio- nibus Sele&is P. 3, p. 19. Huic addi merentur Excerpta ex litteris P e tri D riv ii Cuprimontani Paftoris A rbogen- iis ad Rudbcckiutn, d. 22 Aug. 1636, quarum autogra
p h u m penes Praefidem: Jan jdnder §ck Eder Arevordigbet igen med D . Magno Sacellano libellum illum aureum, quo ufus per menfent, a en ja g ock g år na velat behålla, eller ock e it Exem plar deraf\ der Lagen btt en h.'fvcr ß g Jå kunnat be- g i v a ; men t f t er fo t t una noverca v ill det icke medgifva , m aße man vara conten t, ocb tackar E. IV. ut ja g bafver b a ft copiam legendi, ju x ta illud: fi non tangendi, at viden
d i copia d a tu r, extrem a linea am ate baud nibil eß. Libel
lus cette uti Its imo neces/artus indoSlis pariter dofiis no•
f it i ordinis bomimbus, q ippe dignus, non ut fuppnmatur r f i lu a m a d jic ia t. Imo medius fidius fpero, Deum eun
dem ex citat tum aliquem zelotypum , qui unire agat, ut bic libellus-, vel etiam dutlvs in fee nam prodeat frementibus & c.
licet fic tandem invidiam a gloria jupera* 1 , fi qui- dtm v e n t s mergi quidem, f d fubmergi non poteß. Fuit autem D n v iu s plunum C om itiorum , ultimis C aroli IX
B &
& primis G u s t a v i Ad o l p i i i tem poribus M embrum , quo
rum Diaria reliquit, in C o lle& io n c : Stockholms M a g a zin , ty p is expresfa. Cum d. i o Sept. in itinere ad a r g e n tifo d i
nas Occidentaliores , JVeßra Stlfberget, Princeps C a r o l u s G u s t a v u s cum R egni Senatore Johanne Skytte apud Epi- fcopuw Rudbecluum Arofiæ ccenarct, inter alia de Cleri*
eorum poreltate & divitiis quæftio incidit: An melius cum Ecclefia ageretur, cum Epifcopi opulentiores esfent?
C fr. JVexionii Defcriptio hujus deambulationis in 4:0 edita.
Sedem A rchiepifcopalem U pfalienfem d. 3 Febr.
m orte fuam vacuam fecerat Petrus Kenicius & c o n g r e gatus Clerus Archidicecefanus vocis Tuis Succesforem expetiit E p ifcopum Rudbechium, cui proxima fulFragia obtinuerant M . Joannes Canuti Lenœus, T h eo l. Prof. Upf.
arque Do£l. Laur. fV allius, in eodem Academia P r im a rius T h e o l. Profesfor. A t fua etiam vota tradere jube
batur Clerus Comitialis, quæ in Epifcopum Strengnefen«
fern Do£t. Laur. Paulmurn Gotbum cecidere. Res au
tem in ipfis Comitiis c o m p o n i non potuit. Initio anni fequentis Epifcopi cum illis , qui vota obtinuerant, v o c a bantur S t o c k h o lm ia m , ubi iterum in diverfas abierant fententias. A rolienlis cum Profesforibus Dicecefeos fuffra- gia, ut plurima, valere poftularunr. Contra reliqui Cleri Comitialis v o t i s , ut maturioris judicii j primas detulere.
Senatus R e g n i in horum partes tranfiit & Paulmus Go- thus d. 21 Sept. 1637 O ra tio n e m introducloriam habuit ad A rchiepifcopatem U p f a l i e n f e m , quae omnia fupple- m en ti loco notari merentur ad Disferrationem fub Præ- fide editam de variis Ep ifcopos in Svecia conftituendi modis. Sunt v e r o petita e x Annalibus M. Jacobi Rud- beckii mfer, in Biblioth. U pfal.
§. V II.
Comitia an. 1638 Stock holmia.
A d diem X V I I Febr. c o n g r e g a ti erant R e g ni O rdines.
M a r e -
anni i^33> — 1634 t i iM arefchallus idem Laurentius Spatre. 'E a d e m , quae fibi
;anrea im pofucrunt, onera iterum per biennium in fe fu- Jfcipiebant, fingulari etiam erogatione ad Palatii Eque- -ilris aedificationem nobilium ordini impofita. D e c r e tu m 'C om itiale editum efl apud v. Stiernmt77/p. 949. Quæ autem ma
x i m e apud pofleritatem celebria hæc comitia fecit, fuit fen- 'tenria Cleri de Johanne Durœo, qui per plures annos de u n i
e n d i s E v a n g elico Lutherana & Reformata Ecclefiis mul
tum laboraverat. Erat rs N a t i o n e S c o t u s , Edinburgi natus arque coetus m ercatorum Anglorum E lbingæ Bo- rusforum Sacrorum M in ifier, quæ urbs cum ditioni G u
s t a v i A d o l p h i fubesfet, Durœo occaiionem fubminiftravit confilium fuum m a g n o huic R e g i atque Cancellario ejus A x elio Oxenflierna aperiundi. Praeterquam quod ab illis b e n iv o le excipiebatur, eandem m entem offenditin C o n c io - natore R e g io D. Jobanne M a tb ia O f l r o - G o t h o , Stren g n en - fium poftea Pnefulc arque R e g . C h r i s t i n æ a Srudiis. H uic n e g o tio intentus, port m ortem gloriofisfimi R eg is, quem in Germania co nv enera t, e Batavia in Sveciani fe co n
tulit an. 1636, m en fe Julio. A Cancellario ad T h e o l o g o s H olm enfes M . Jacob. Z ebrazyn tbiuni, Paflorem turn urbis primarium & Jobanncm Matbiœ, O rd in e m T h e o l o gicum Upfalienfem arque e x Epifcopis b in o s , Srren- g n e n fe m Laurentium Pau lin um Gotbum & A r o fie n fe m Jobannem Rudbtckium ablegabatur. Et iflos quidem fe b e nignos expertum fuisfe ipfe profitetur. Illum, cujus caput feu D ecanus tum erat Joannes Canuti Lenœus, certis fub c o n ditionibus ægre obtin en dis propofito ejus favisfir conflat.
Ex his moderatiorem P aulinum , Rudbechum v e r o poftea prorfus inimicum expertus eft. N e q u e melius res cesfit, cum in Convenru Cleri Stockholm iæ 1637 publicam in difceptarionem venit. In Comitiis infequenribus prorfus rejefla atque a R e g im in e obtentum , ut e r e g n o exulare juberetur D urœ us, cui m andato etiam ante finem anni
B 2 m o -
m o re m gerere cogebatur. Hifloriam hujus negotii fufe arque adcurate perfecutus efl Epifcopus Srrengnenfis, D.
D . Carolus Jefperus BenzdiusAn D isfertationeP rcd ide Mofhe- w io H elm ftadii ediraan 1744. Scripta vero a£ta Duicei Sve- cana fpe£lantia cum indies rarefcanr, heic exhibemus.
1. Confultatio Theologica Juper negotio pacis ecclefiafltca p ro movendo exhibita fubm tsj irjue Judicin Rever. F acultatis
Tbeol. in Academia Reg. tJpfal. Londini 1641. 4:0 2. D eclaratio de L egitim at ion e fua in confiliis ecctefiafiicœ
pacis via Theologica inter Evangelic os traftan dx. H o l- m iæ 1637. 4:0.
3. Summa capita rerum in ßu d io Concordia Evangelic <z p e r•
feqttendo baftenus tra ft a t arum , ad Regni Comitia 1638, Stock h. 1 6 3 7 .4 : 0
4. Epifcoporum & C leri in inclyto regno Svecùe cenfura de in - ß itu to & aftionihus Dureeiy fa fta in conventu Comitiali an. 1638. Holmiae in 4:0. Recufa cum praefatione &
animadverfionibus N ie. B erg ii ibid. 1697. 12:0.
Initio anni 1639 fele£li Ordinum R eg n i Arofice c o n v o c a ti erant. D ecretum eorum apud Stiernmannuvi defrderatur, fed contenta ejusdem recenfet Pufendorf Rcr.
S v ec. p. 358. D e pace in G erm a n ia , de Danorum i n juriis & Polonorum machinationibus, fuper tumultibus in W e f t r o g o t h ia & educatione Reginae deliberatum fuisfe conflat. Illi e x occafione v e £ b g a liu m , ut d iceb an tu r, m in o r u m fuperiori anno in nundinis ad H o fv a ex tite- r a n t , duoque eorum auttores capite truncati. Haec ha-
£lenus commisfa fuerat amitae Regiae, Principi C a t h a e i - næ; illa vero nuper fato fun&a, aliae dispicie
bantur matronae, exclufa» ut antea R eg ina Vidua.
