• No results found

Dissertatio historica de conviviis sacris, Svet. gilden, in Svecia, cujus partem posteriorem, venia ampliss. facult. philos. præside mag. Erico M. Fant ... pro gradu publice ventilandam sistit Andreas Michaël Fant, stipendiar. Nesselian. Fjerdhundrensis.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Dissertatio historica de conviviis sacris, Svet. gilden, in Svecia, cujus partem posteriorem, venia ampliss. facult. philos. præside mag. Erico M. Fant ... pro gradu publice ventilandam sistit Andreas Michaël Fant, stipendiar. Nesselian. Fjerdhundrensis. "

Copied!
16
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

DISSERTATIO HISTORICA D E

CONVIVIIS SACRIS»

svET. G I L D E N »

I N S V E C I A ,

CUJUS PARTEM POSTERIOREM , V E N I A A M P L I S S . F A C U L T . P H I L O S .

P R Æ S I D E

A s E R /C O /Vf. F A N T ,

Hi s t o r. PROF. Re g. e t Or d. S. R. S. M.

P R O G R A D U

P U B L I C E V E N T I L A N D A M S I S T I T

A N D R E A S M I C H A Ë L F A N T ,

S T I P E N D I A R , n e s s e l i a n, f j e r d h u n d r e n s i s.

IN A U D IT . G UST. M AJ. D. XXVII APRIL. AN. MDCCLXXXV.

U P S A L I Æ , T Y P I S D I R E C T . J O H . E D M A N .

(2)
(3)

D E C O N V I V I I S S A C R I S ,

S V E T . GI

i n

S V E C IA.

P A R S

L. B.

P artem priorem hujus diflertationis anno 1782 edi­

dit Clar. Magifter Carolus Hoffman, Stockholmi- enfis, fuasque multa cum induftria & accuratione fa­

ctas collectiones, praematura abreptus morte, Praefi- di legavit. His inftruftus telam, ab illo inceptam, pertexere conatus fum , ne abruptum foret haud ig nobile, nec antea traftatum , Hiftoriæ patriæ ar­

gumentum.

CALMARIÆ :

38. Cow. Corporis Cbrißi. 1 4 p — 15: i r . L iteræAn. 14*2,79,

83 > 8«, 89, 92, 99, 1500, i çot, 1*02, i j i i , donatio­

nibus & literis obligatoriis abfolvuntur, unde oppido p ar et , magnis hocce Convivium gauifurh fuifTe divi­

tiis. Ex illis Epifcopi Lincop. Hem ici an. 1479, n o n d u m typis ex preflas, heic adferre juvat a). Ob-

D fer-

fl) R:fp H in dric i Link, inftiektar H. Likamens g :lde i Colmar , och tag get därtill ranta ocii förordnar der itr anniverforium.

W11 hhndrich — gjöre vitterligit — att åhr efter Gudz byrd M C D L X X IX , ta vij jn a t t u vilitatio-nis i K alm orue, ta fticktadom vij oniuVerfari-

(4)

fervavi t b. Hoffman titulos h a r u m l i ter ar um a N o - bilifs. Peringfcbåldio t a n tu mm o do efle a l l a t o s , totas v e r o cura Örnbjelmii exfcriptas, apud qu em e t iam literæ an. 1474, quæ apud Peringfcbofd. non i n v e n i ­ u n t u r , e x f t a n t , eo me mo r ab il e s, q u od z e l u m , q u o ab hujus ævi hominibus exci piebantur C o n v i v i a , i n ­ d e videre liceat b).

39. Conv. S. Cbrifiopbori 1472. Ex literis an. 1 47 2, ubi ædes Gildoniar. 5*. Cbrifiopbori ( St. Cbrißophers Glides- (luga) me mor at ur . Tef tatur q uo qu e R b y zi Monaft.

p. 142, Sti Cbrifiopbori Calmariæ ma gn i no mi ni s fu- iffe convivium.

40. Conv. S. Nicolai 174 6 &

41. Confratern. nova Mariae F irginis ( J u n g fru Mariae nya Broder fkap ) 14983 quibus a conv ivi o pecunias m u ­ t uo , in ufuram deditas novimus.

42) Conv. S. Laurentii 1517. Ex literis , quibus 120 m a r . cæ Gu tn ic æ Pr ocur at or i S. Laurentii Laurentio Tor-

b j å r ­

u m i forjne ( l a n d , medh ene r e n r o , fom Peder fkrifvare b or gare inne medii lik hafr i (ienhufit vidh Rådftugun lig g ia n d es , nulle hu s fônan t i l l , hvilcka rame ar till I V marek gurtinfl<a , hvilcka vij villa att rätteligen nntvardes Shr vid 3hr Senatori och befittiandom i Klcrkeriets Brôdetfknp i helga Likama g i l d e , la ntt Anniverfarium hàls tilrijd om G rego rii medh milTa och V igiliis for III mark guttinfke ; then f j e r d e m a r k fkall Senator âhrliga kjopn II böcker pappet att Ikipta imellnn djåkno- m än i S c h o le n , två refor o m Shti t , een då anniverlorium h å l s , och then nnnen o m AfTumtionis M a ris , att de for ofs varom for^ldrom oc h ef- t e r k o m m a n d o m lafn Pfalm os pcenitentiales , att hvarthera fknll fkrifo ett b r e f m e dh notula te x tu r # och breviaria, ocb med litt nampn nidanfore , oc h åhrom efter Guds b y r d t , yfter mehr a uppä det att delta rSnra fkul- le defs redeligare u t h g å , thå for dom vii the fempte m ar ek oi ranten, then han ock med rarte p lich tig ar. D a t u m an n o D o n iin i, q u o iupra, die St Gregorii noftrorum fu b figillis.

b ) vid. part. hujus Diflert. prior, pa g . p. not. w ) .

(5)

bjàrnis ad miftam aeternaro in h o n o r e m S. L a u r e n ­ tii legantur.

4 3 .

Conv. .S. Anna. Rbyz, Monaft. p. 142 convivium ma- g n æ dignitatis & potentiae exiftimat.

L A N D S C R O N Æ .

44. Conv. S. Kanuti. Flensb. o m Knuts Gillet i M a l m ô , p ag . 17.

S C A R Æ :

45. Conv. S. Catharina 1366. Ex literis eod. an. obliga­

toriis Haquini Svenonis, in quibus etiam hocce Co nv . i n t e r plura templa & Monafteria di t at a, nominatur.

C o n f r . R byz. 1. c. pag. 159.

M A L M O G I Æ :

46. Conv. S. B r ig itta , Sv. Calende Gillet 1451— 1^33. L i ­ t eri s an. 1451, 65, 83> 1511, 33, hocce Conv. p r o ­ b a t u r j paftim quoque occurrit in literis mentio pla­

teae ab illo Conv. denominatae , Calenda Stradet.

47. Conv. S. Kanuti Regis 1360. Cui confummatiftimum f ac ra vi t opus D. Flensburg, a nobis fæpe citatus.

C o n f r . Rbyz. 1. c. pag. 328, qui id exiftimat circa an. 1086 inrtitutum & privilegiis R. E R I C f M E N V E D

& P O M E R A N I beatum fuifte. Quu m tamen n o n nil i conjetturis fefe nitatur hæcce aftertio, non p o ­ t ui mus cerrum quid de ejus aetate tradere ante alla­

t u m an. 1360, qui eft confirmationis Regis W A L - D E M A R I IV:ti. Flensb. pag. 45. Regis C A N U T I C o n v . in genere inftitutum exiftimat Kofod /Incher ad an. 1100 vel 1130. N a r r a t u r h oc Conv. P in tz- Gilde a Danis d it ium fuifte. IVallin Gothi. Sami, p. 12 r. Regi C A N U T O dicatum fuifte probat Ko- Jod sin cher p. 50, 51, 52.

48. Conv. Beata F irg in is, Svet. U'arfru Gilde.

D 2 48. Conv.

(6)

49. C o m «9. Nicolai. — 50. S. Jacobi. —- 51. S. O lavi.—

52. & Jiifli. —• S3- *9- Cat bar in ce vel Kbdmangerc laug. — 54. S. G er trudi s. .— 55. S. Antice Raient di laug. — 56. Corporis Cbrißi. vid. Flensb. ], c. p. 13, 14, qui hæcce omnia enumerat.

L O N D I N l S C A N O R U M :

- X - - ■ i - ■ ■'■■■' i U 4 i * * * - * ' •

57. Sodalitium Sacerdotum, »SVo/w Prdfle-Gildct, ir. P caßt- Calent en 137$— 1616. Probat No b. Lager bring, Mon.

Scan. pag. 163 <Sç 64 in notis e libro Datico Bibi.

Lundenf. hocce C onv. cum. 5. Kanuti infra m e m o r a n ­ do floruiffe an. 1379. Primæ, de illo, quae in Arch.

Antiq. exftant l i teræ, funt de An. 1408, 151 !, 1

& noviffimæ an. 1616, ubi Ludov. Mtinïbénms Arehi- Diacon. Pro cu rat or dicitur Sodalitiimagni Sacerdo­

tum Lundenfium.

58. Conv. S. Kanuti Ducis 1379— is86- H o c an no vi- guiffie pr obat Lagerbring J. c. Se nondum abolitum Flensb. 1. c. p. 16.

Y S T A D i Æ :

59. Conv.

S .

Kanuti. Flensb. 1*

C.

id adhuc manere exiflirr.ans.

S K A N O E R I Æ :

60. Conv. S. Kanuti Ducis 1256. Flensb. p. 34. Fuit hoc o mn ium con vi viorum Scanenfmm, C A N U T f in me mo ri am i n f t i t u t o ru m , celeberrimum. Kofod Ancher p. 58, 59. Flensb. 1. c. pag. 35. Fjus ccratem tradit p r i o r 1. c. p. 35, 37, non quidem hunc annum C o n ­ vivii inftitutionis affirmans, fed ejus Skraa de hoc a n n o , q u o d a m m o d o de vetuftate teftari poffe, arbi­

tratus. C A N U T O quoque D u c i , non Regi facra- tum p r o ba t p. 24, 27, 381 44> 46- N a m per C A N U - T U M Ringfladienfem, femper Ducem intelligi exifti- m a t , quoniam R e x in Ode nfe fepultus St canoniza-

tus

(7)

tus e f t , & inde Othenfienfis di£lus p. 38* Convivia p o r r o C A N U T I Ringftadienfis & Regis E RICI Ska- n œ r i a n a , convivio R. C A N U T I , primum Othenfiæ in f t i t ur o , natales fuos p. 32, & convivium R e o i , M almôgiæ dicarum , multum huic Skanceriano Ùu- cis de be re arguit p, 50— 52, licet prorfiis idem non f i t , ut vult Flensburg fuo tra£latu paflim. C A N U - T U M Ducem aliquo cultu honoratum fui fle co nce­

dunt quoque Flensburg p. 19, Sc Lager bring p. 130.

61. Conv. S. Erici 1266. Skanœriæ intra an. 1257'— 1266.

i ndi turum a ftatuto ejus inter MSS. A. M agnat, figil- lo aliifque indiciis auftor eft Kof. Aneber, p. 35, 36.

F A L S T E R B O D Æ :

62. Conv. S. Kanuti. Cujus figillum inter a&a Ecclefi- aftica hujus urbis fervatum dicit Flensb. p. 17.

63. Conv. S. Jo h a n n is, Flensb. p. 15. hujus Convivii ad­

hu c in hac urbe exftans figillum memorat.

T R Æ L L E B O R G I Æ :

64. Conv. S. Jacobi, Sigillum ejus habemus delineatum a pud Flensb. Sc convivii mentionem facit Tuneld in G e o g r a p h . Sv. p. m. 343.

T O M A R P I Æ :

65. C 'onv. S. Kanuti. Tn hoc oppidulo antehac, nunc p a g o , Scaniæ Conv. S. K A N U T I olim fuiffe, e- jusque figillum a Conv. Lundenfi nunc temporis u fu r pa ri p robat Flensb. pag. 17. Sc Lagerbring Mon.

Scan. pag. 164.

W Ï S B Y Æ :

66. Conv. S. Tbevtonicorum. — 67. S. Laurentii. —- 62 . S.

Nicolai. — 69. S. Jacobi. H or um figilla depinxit JVallin Gothl. Saml. — 70. S\ Petri. — 71, Spiritus Sanft i. — 72. Beat a Virginis JVarfru. 73. S. M F

eba-

(8)

cha'éüs. — 74. S. Oint. — 75;. S. dem entis. — 7 S. £ Catharina. IVallin hæcce e n u m e r a t , limul plura fu- i fie, q uo r um n o mi n a funt i n c o g n i t a , e x i ft i ma ns , 1. c. p. 117.

A B O Æ

î

77. Conv. in memoriam D e i, B eata V irginis M aria î f 3 Sanctorum Regum 1449. Ex literis inftirutionis eod.

An. Epifc. Aboenf. Magni.

7 8 . Conv. S. A n n a , 1491. V il i r e r a r u m donationis eod. an.

Quin etiam ruri plures talium fuilfe n ov im us ut- pote in Parœcia IV Æ N G E Uplandia.

79. Conv. S. Johannis. 1416. Literas Archiepifc. Johan- vis hoc Conv. confirmantes heic adferre lubet c).

F R Ô T U N A Roflagia:

80. Conv. S. Olai 1440. De quo diploma Nicolai A-Epi- fcopi de An. M C D X L Diflert. fuse de Roflagia in- feruit Laur. Sepelius; Loccenius vero Antiqu. p. 144.

illud refert ad an. 1445.

S Å N -

c ) A rch ie Bißcop Johannes tillå te r och cnufit rncrnr det 5. Joh an n is Bn- p tiß d B rn derïkap , [om någre a f honom heqiårdt hnde i W ån gie Sockn.

D o c k till en behagelig t i j d , och f å lernte deras reglor fö rm å r kas h v a r- ketl Arcbehifpen eller någon annan landa till fö r få n g och tneen.

Johannes D . G. Archiepf. — fnlutem — Quon ia m ad eund em S;tum Joh an n tm vos cujusdam fpecialis affe&ionis & voti rofpe6lum ha­

bentes , o b amorem ipfins & praeconia auxiliante D:iio D e o q n an d am fra­

ternitatem, utpnte C o n v iv iu m , fub voc abulo memorati S:ri J th a n n is B a . p tiftd defideratis n m p l e S i , ficut veftra no bis caritas intimavit ; N o s ve.

ftris in h3C parte fupplicationibus no bis devote p o r r e ö is gratiofe faventes, hu jusm odi fraternitatem feu c o n v iv iu m , de qu o cultus divini augmenta- tionem provenire f p e r a m u s , d u m m o d o ftatuta veftra rationabiliter edita i t edenda rite fervanda du xer itis , faluo femper in om nib u s jure no rtro , nulliufque in aliquo attemptato prtcjudicio, a u to r itä re ordinaria tenore prsefentium confirmam us ad nnffrutn ufque beneplacitum duraturam , in cujus evidentiam Se c retum , nod ri s præfentibus du xi mu s appendendum.

Datum in A r n ô ô An, D:«i M C D X V I , 17 die M e n i. Maji.

(9)

S Å N G A vel F Æ R I N G S Ô Uplandiœ :

81. Conv. T ri um Regum Su v flor um Sc S. Sy he(l rt 1479.

B J Ô R C K L Ï N G E ibid :

82. Conv. S. O/ui vel Boto/pbi 1489. Ex lireris eod. arr.

confraternitatis Or d. Praedicar, in Sigtuna huic c o n ­ vivio datis. Confr. LValhn Sigt. Stant. Sc cad. p. 330.

A L S I K E ibidem :

83. Collegium Corporis C'brifti 15 13. Vi l i t e r a r u m , quibus Hemmingus Nicolai Presbyrer Eccleliae Al ze ke , Sena­

tor Collegii Co rp. Chrifti, o mne sq ue fratres & con- trafliftæ Stexlån , Catbarinam Johannis Abbadiflam &

rorum c o nv en t u m in S k o , in fuam confraternita- te m fufcipiunt.

W A T . E H R S T A Oflrogotbix:

84. Conv. S. Laurentii 1448. Vi literarum in Regni A r ­ c h i v o a f f er v at a ru m, ' quarum titulum adferre fat eri r.

An. 1448 B ytes-bref, hvarigenom Skenninge Klojler f a r en åker i H elg a t or p IVallir (lad a Socbn, bvaremot âet gifver till S. Laurents Gilles brhder i Jafnma Sochn en t o m t , b var upp â de ville bygga en Gilles fluga , Gilles- broderne bltfva delaktige a f alla Skeninge Nunnors go ­ da ger ni n g a r, och åtaga f l g a tt årligen gifua timber till K loßret, e tt lafs a f bvar broder.

S T E G E B O R G : ibidem.

85. Conv. S. Kanuti. Flensb. 1. c. p. i8- Idem forfan, de quo literæ in Ar ch. Anriqu. r e p e ri u nt ur An. 1 3 6 9 , ubi C on vi vi o S. Kanuti O f t r o g o t h i æ , ( n o n vero lo*

eus) ex n ov em cornibus un um dicatur.

E D ÂS A Feftrogotbiœ :

86. Conv. S. Laurentii Mar tyr is 1442. Huju s literas c o n ­ firmat. Epifcopi Scarenfis Sveno Grottes eod. an. ab

E Præ-

(10)

Præclar. D : n o Mag. & Adj. Knôs benigniftlme com*

municaras, in lucem dar e iubet W I N G Â K E R Sudermmvn.2 :

87. C onv. S. Olui Regis M artyris 1422. R b y z : M o n aft. p.

22?. Epifc. Arnoldum S r r e g n . litteras huic c o n v i v i o m e ­ m o ra t u digniftîmas an. 1422 die Apoft. Sim. & Ju- dæ ded ii ïe, i l lu d q u ë , utpore S en io r e, Afteftoribus oc multis fodalibus g aud en s, magnæ dignitatis fuifte tradit. C o n fr. Plcnsb. p. 13

Regionis C U P R I M O N T A N Æ :

88. S. Orgie?is vel Jôraus Gille. Ex ftatuto m e m b r a n , ç foliis conftanre cum 2 chartaceis 4:0 in Arch. A nt iq u.

fervato, & ab Ekbohn in Sv. Fataburn 9 Opn. p. 141 recenfito, qui illud ad inirium feculi X V r e f e r e n ­ dum exiftimar.

R A G U N DA Jetntlandiœ :

89. Conv. S. Pétri, Sjdla-Gille 1527. Vi lirerarum confra- ternir. Monaft. Ord. S. Jobannis in Efkilstuna.

B I R K E

à ) S ca n i Ft’/k o j’ens S wen G ro ttes u to p ie S ta d fd fte /fe s b r e f f S r e n con­

v iviu m foc m m eller S. L a u ren tii B rû drn -G ille v id Sockue-K yrknn Ed-

*Ja och f Vor o h P a flo r n t, f a m t dfveii A fln ts B r e f p â 4 0 dngars in­

dulgens f o r Edâfa K yrckn . D o t. â r I44-*

Sweno — fnlutem. C u m melins fît rem venerar», q u em a voto turpiter tefîdere, hinc ef f , quod nos juflis peticionibus c o m m o ti de to n . vivio S. L au ren tii martyris apud Fcclefiatn edaas noftra die feh os fsvora- btlero • - c o n c e d im u s , quaternis ad obfequia , ad juftas & racionnbi- Its" in foro ecclefiafiico i u o s C o n v iv a le s , voto ot jur am en to affrictos, valeant cohortari. U t erg o ad laudem Divinam - - - arque ad hon or em S. L a u re n tii Martyris d i d u m conv ivium fu b fif fa t, & c u m bo nis operibus a u g e a tu r ; om n ib u s Bi fingulis vere penitenribus & confeflîs , qui ad fa­

bricam feti c o n ftru d io n e m in ejusdem convivii aliquid b o n i donaverint Itu legaverint in vita vel in morte reltamentaverinr. Similiter illi , qui mi flam convivii , dtirn in eccieha edaas p r s d id a , celebretur , devote itu terfuerint & obtu lerint ad altare; quocies aliquis p is m i f i b r u m devo te fe­

cer it, nos tocies de om nipotentis De i milericordia contici XL dierum i n d u l g e n c i a s , de in j u n d is fibi pcnetenciis relaxamus. —*

(11)

B I R K E f. B J ÔR K E Gothland'ia:

90. Conv. S. Catharina 1443. Ejus Skraa flatuta videfis a Schumacher in DifTerr. de Got hl a nd ia pag. 29 &, a JVallin G o th i. Sarni, p. 118. int egra allata.

91. Conv. S. Laurentii. — 92. S. Nicolai ruri Got bland i ce, JVallin 1. c. p. 122 fequ. & Schumacher 1. c. p. 34.

93. Calende Sacerdotum ibid. JVallin 1. c. p 135.

94. Cronobeckenfis Societas vel Conv. S. Sepulcbri, JVallin Sigt. flant. & cad. p. 33». nor. h.

9>. Scbarboltenfis Societas Scania 1488- Lagerbring Mon.

Scan. pag. 213. in nor.

9 6. Helfmgiœ Conv. S. Johannis. F r a g m e n t a ejus S kr aa, IX articulos continentia ab interitu fer vavi t Afleff.

Br00cm an, cujus rei me n ti on em faciam habemus in dçfcript. ejus itineris Helling!. Sv. Magaz. 0 £lobr.

1766 pag. 727.

Sunt p o r r o , de quibus indicia quidem habemus haud

»f per nand a ; no mi na v e r o , quibus infignita f uer e, nobis incog ni ta funt: appendicis loco, illas ta men juvabit ad- ferre.

Communitas Civium de Stockholm 1297— 1497— C o m m u ­ nitas Dioeceflos Upfahenfis 1346— 1497— Strengnenfis eod.

an, — Lindkopenfis eod. an. — Satagundiee 1374. De hifce quinque vid. prior, hujus opellæ parr. p. 9 nor. r.

Convivium aliquod in T fm fla d in paroecia Tuna Hel- f n g l . H u ju s flatura in m ur o cimceterii T e m p li Forsfa , Runis lapidi incifa obfervavit idem Aflefl. Broocmav, in itineri fuo conftirutus, qui etiam exempli c a u d a , quædam ejus ver ba inferuit libro tnem, Sv. Mag, p. 727.

Veßra Karhby in H a r ja g e r e n f i , — T ulltofta Froflenfi Sc Abus Villandenfi territorio. H æ c c e convivia Dicece- fios Lundenfis ex capellis & aedibus Gildoni anis ibidem e o r u nd em n omi num conjiciendo p r o p o n i t Rhyz, Monafi.

pag- 35S. E 2 Lehr-

(12)

Lebrbo — Jœ rlâfa — Tybble. Æ d e s G i l d o n i a r u m , quarum me nt ion em facit JVallin Sigt. fiant. & cadent, p. 330 & in not, ejusd. pag.

§. IV.

Hifce omnibus, p ro ut indagari p o t u e r i n t , e n u m e r a ­ ti s, n u n c , quant um ex flaturis ejusmodi C o n v i v i o r u m adhuc refiduis colligere poflumus, officia , quibus obflrin- gebanrur focii , recenfenda putamus. Di ver fa fæpe in aiverlis conviviis quidem f uer e; in iis v e r o , quæ f inem f p e t a b a n t , fimilliina fuifie, r eperiet quifque , ita ut me*

rito illis tribui poffit illud Ovidii :

— — •— Facies non omnibus una Nec diverfa tatnen, qualem decet ejfe fororum.

Quæ inter leges & ftatuta illorum i nt er ced an t dilcrimina*

copiofe p e r t r a t a r e fuperfedemus ; ea t a n t u m , quæ illis fuere c o m m u n i a , e xp on end i eft animus. I:mo M i f l a m in chor o q u o d am Ecclefiæ c o n j u n t i m c e l e b r a r e , live in m e m o r i a m f a n t i , in cujus h o n o r e m inftitutum erat con vi vi um , five p r o beatitudine & peccaris a n i m a r u m convivalium. I lj do Statis t emporibus in æ d e m c on v i v i o p r o p r ia m c onv eni r e ad c om mu ni a negot ia p r o c u r a n d a , lllttio Q u o d quidem maximi erat m o m e n t i , præcipuus- que C o n v i v i o r u m finis, fecuritatem fcilicet m ut u a m libi p r æ l t a r e , ira ut quodcunque d a m n u m uni Sodalium in­

fligeretur, toto convi vio evenifle p u ta n d u m effet. H a n c - ce ver o a u t o r i t ä r e m ipforum nimis longe procefliffe &

neut iquam cum publica fecuritate ac felicitate conliftere potuiire , fequentia indicabunt. Si forte ext raneus qu id am C o n gi l d a m i nt er fecer it, non m o d o ad pcenam legibus p r æl c r i p ta m t e n e ba tu r , fed & e co nf or ti o C o ng i l d ar u m exclufus, m u l t a m quandam illis folueret. E c ont ra rio

ver o

(13)

v er o fi extra convi vium degens a Congilda occifus fue­

r i t , injunclum erat fratribus, reum a mortis periculo fe*

eu ru m p ræf tar e, & a perfecurione occiii c o g n a t o r u m , quant um p ot eri nt , li ber are, quod ut fieret, m filua vel in mari cum vi£fu commeatuque celabant. Licet hic ad convivia fic di£ta regia pertineat ab u f u s ,i n d e tamen ad turbulenti hujus ævi genium concludere fas eft. IVtro Quasvis alias injurias & incommoda a fe invicem defen- fionis ftudio arcere. Et quoniam ardii fimo amicitiae v i n ­ culo conjun&i e d e n t , omnium intererat, pro fratre (p o n ­ d e r e , illum e captivitate r e d im e r e , accufacum judicioque citatum ut teftes j u v a re , naufragio aut aliis miferiis la­

bo rant i opem ferre; Qui vero fecus fecidet, mul&am q ua nd am p e n d e r e t , vel etiam, fi graviori obnoxius fuis- fet c r i m i n i , cum infamia nomineque N itbing e convivio excl udebat ur. V : to Æg ro ran tes fratres vifitare, vigilias, d o ne c e m o r b o conval uerint, a g e r e , fique morte deces*

f er in t, funus celebrare. VI:to Seria jucundis mifcere , hilaria v a r i a , compotati ones praecipue, certis fub legibus celebrare. Quin & V fh mo variis operam dare corporis exer ci ti is , quae dexterirati ejusdem fanitatique infervire poterant,

§. V.

Q ui hæc ad obfervanda ejusmodi convivium ingrede­

retur, praeter quam quod idoneus fcf fine infamia edet, cer­

tam p r o introitu fummam folveret, quin & quaevis prae- f e r i p t a r u m legum rransgredio cum mul&a quadam , p r o ­ ut culpa f uer at , vel pecuniarum , vel mellis, vel ceræ, vel etiam cerevifiæ erat conjun&a. O m ni a ver o ut rite

& f ecundum fiarura fierent, certi unicuique Co n v i v i o condituri erant Oificiaiii. Primus hor um erat Praepofi- tus [Convents* P ro w e f Skrd H erre), fi inter Clericorum ordines e d e t , vel fi Laicus, S e n i o r , [Alderm an). H i c

E 3 fuin-

(14)

f u mmam Convivii f udinebat c u r a m , utpote qui primam fifei habebar inf pe&ionem , fui fr atr umque n omi ne literas

e x a r a b a t .

H u i c dignitate p r ox im i erant duo

a s-

fefiores ( Stbolbrôder, Bifi t tare ). D e ma nd a tu m Itis er ar, reditus e x i g e r e , c o m me at u m p a r a re , & quidquid d e n i­

que ad falutem c o m m u n e m perti nere po li et , pioponere.

Invenimus praeterea, quaedam Convivia fuos habuide Scri­

bas , ( Skrifvare), qu or u m munus e rat, a£la Convivii fer- vare , me mo rat uq ue digna dilo confignare. Min if tro rum quoque injicitur m e n t i o , ut P r o p in atorum, (Skaffare man)

& P r o c u r a t o r u m , ( Gàrdemân) qui ad conventus fratres convocarent. Praeter p r o pr i a m aedem, ( Gildesflufva) pro- p r iu mq ue l i g il l u m, cujus adhuc multa fuperfunt fpecimi- n a , p r op r iu m etiam habuer unt fifcum, ex quo fumtus necedarii er og ar ent ur . Ad hunc aug en dum bona etiam immo bi l ia, poded io nesque tam urbicas quam rurales co n ­ viviis largiri erat f requent idimum , quare etiam emtionis, venditionis & per mutationis fæpe in diplomatibus injici­

tur mentio. Quo n ia mq ue M o n ad er i a & n o d r a Convivia cognationis vinculo obdri£t a e r a n t , illa, literis fic diftis c on f r at e r n i t a t is , hæc jura fua ac praerogativas participare i i n e b a n t f ) , & haec iterum duo in cont ortio recipiebant M o n a d e r i a / ) . Fundatum atque inditurum Co nv iv ium confirmatione Epifcopi, int ra cujus Dioecefin fitum erat, i ndr ueba tur . Uliufque venia duo con vi vi a, quo rum r e ­ ditus ad fingul orum f udentationem haud fufficerenr, in u num coalefcere p o tu e ru n t g ) .

§. VI.

Licet finem interitumque fuum jamjam viderint, pau­

cis e xce pt is , c o n v i v i a , fui ta me n indicia nunc temporis ali*

e) E xem p lum videas apud IPnllm G othi. Sami. p. 4 1 . f ) Vid. jiujtis PilTeit. p. 27*

g ) Vid. hujus D i f l m a t . part. pr. p. I I ,

(15)

aliqua prae fe ferunt. Refidiium fcilicet hunc m or em m a ­ xime agnofceres in frequentifîïmis noftra serate o rd inu m fodalitatibus^nifi p r o pi o ra adeffent veftigia in focietatibus O p i fi cu m, Ambeten vel Skrân etjamnum didtis , quas o ri ­ g ine m hifce conviviis referre eo certius efl, quod co n­

itar, fi religionem exce peris, iisdem rebus o cc upa ri, quin

& maximam Con vi vi o ru m veterum partem opifices con- (tiruifïe. Superfunt adhuc in illis Senior, ( Ålderman} , AfTeflforcs , ( B iß tta re), Fi feus , ( Låda), Æ d e s , {Hârber” e),

ö l

quæ funt reliqua. Qu o t in Svecia medio ævo fue­

r i nt Opifices ex aftis Arch. Antiqu., indicatis (imul lo­

c o , remporeque, quo pr imum v ig u e ru n t, heic infra e x ­ hibemus^). Finem huic opellæ i m p of itu ri, paucis indi­

care volue ri mu s, p rimas, quæ iilis certas in focietates reda£tis pr æf cr ipt æ f i n t , leges, fuiffe Aurifabris latas an.

1529 apud v. Stjernman Oecon. Sl Comm. For or dn . p.

18, & Sartoribus 1536 ibid. p. 36.

Snpple-

b ) Fuere fequentes: An . 1433 Slotts-B agare. — 1 4 3 6 Rehare i \Vad- /?ena. — *4 * 7 S (ym d ftare. — *483 Barth. Gothan. B oktryckare i S t o c k ­ ho lm . — 1 3 4 6 B ryggare. — 1472 Byggnidftare. — *449 G hism djlare i N å d e n d a h l. — 1 4 2 1 G r y to g ju tn r e . — 1 2 9 8 G u llfm td i Sigtuna. — I 4 1 9 HumhJemSngltire i S ö d e r k ö p i n g . — 1 4 1 0 K an n n-gjutart

i

U p f a l a . 1 3 8 4 K loekeyju t/ire. — 1347 Koppar/Jagare i L indköping. — I 3 9 0 K y r . kobyggare och Stenhuggare. — 1 5 0 9 K d ttm ä n g la re. — 1 4 9 j Knktm dfta- re. — 1 3 5 9 Ldfafm ed i St ockholm . 1 4 3 4 M u rm d ß a re i Lindköping.

— 1 4 6 0 M d h r e i N o r r k ö p i n g . — 1 4 7 3 O rgom dfiare i Stockholm. — 1 4 4 o Pergamentsm akare i Sköfde. — 1 4 8 4 F e r le f tic k a r i Upfala. — 1 4 9 6 Pduehnnkare i Colmar — 12.98 Sadlamnkare. — 1 5 0 4 Skippsmdfiare i N å d en d a h l. — 1 2 9 8 Skinnare. * 4 0 4 Skomakare i Stockh olm. — 1 2 9 8 Skrdddnre. — 1487 Skdrtnnre i Upfala. — 1 4 4 0 S m id , K n ifvn - fin ed i L ind köpin g — 1 4 S 0 Sm dltare i A r b o g a . — 1 4 0 8 Snickare. — - 1 4 2 t Sporrefined i Strengnis. — 1 4 3 5 Stolmakare i Upfala. — 13T 9 Sverd/fipare i Li ndköping. — 1484 k ter k m d ß a re i f f e l l e i a h s . — I 3 7 0 O fv e r jk d r a rc i Lindköping.-

(16)

34 D* Conviviis Sacris , SWf. Gilden, in Svecia.

Supplementi inftar , literas Conf rater nir . Monaft. Or d.

S.Job<iimis in Efkiistuna, pag. 28 memoratas, non*

dumque typis expreflas , heic adferemus.

Iln dandeman oc!i d a n d eq v in n o r, fo m nu are ok en varda fk olw brö- dra oc S y f t r a , innan Sancte P cdrs g i l l e , hallendes fjadegille i Kaffun- da , hdlfom vi id her J o n s Johans fa n i e fk ils tw n a , o c h alt conuentedh tlier*

fam m aft id h s a f S.ti Johansfa baptiftn o r d h n , foin förfth bö tijads i Jeru*

(alem enerdheliga mz vor Hra ihn x f t o , g o r e vi edr v i t h r li g i t , at for kerligheth oc g u d eligen oftu n d ilfe , f o m i til vare helghe haffuen thn a Cloftrena gijorth oc en har epthr itiz g u d s hiôlp en g o r e vile n; thaa haffwe vi mz allis Vor g o d uilia oc fnmtykke taged oc anamedh edr bas- de men oc qu inti or, fom nu a're oc en vorde fko ln i vorth f u lk o m p li- gh a b r ö d h r fk a p , mz alle the n a d h r, frihertr, vilckor oc p r iv ile g iis , lo m vi frdeles hafF w om , uti mera aff Romara kki a, en andra orden g ö r en d es edr fu lkom p lig o loftagna och de elaktoge 1112 theffe voris b r e f f w e , baade leffwande oc dö de aff alla g o d a , fom i var ordhn i c lo f t r u m , cape llum, k i r k i o m , b ö n eh u u lo m , fom her til gjorda dre, oc har göra fkolas , fom ar i melfom mz tijde g å r d o m , pfalte rn m , vigelelfom , b ö n u m , a l m o f n , afflat, renlijfnnt predica n, oc a f allom g o d o m g r n i j g o m , fom har til g j o r d * a r e , QC en her epthr göras. Sk olandes off var hetge ordhn forfta

•opböryelze oc fun framdelesf, in til vardzens a n d e , fua v i j t h , fom C h t i - ftendoinen dr fromdilesl gaffs aff vij paffwa i R o m , fua l o m her epthr nampuns — vij aar oc h vij karenor aff hw arjom thera för bröder- fknper, fom i g u d h e lie h a haffwe a n o e m e d h , mz o l s , oc aff John p. p.

xxij XXX aar, och x x x karenor. Item forlatez edher n g u d s vegna o f f Ro in ar a k k i a , oc a f f var helge fadrs Paffwens vegna , hw art h car f j w n - da delen aff allo m edr om f y n d o m , o c the boot o c betringh , f o m edr ar f«at för edra fy n d er; framdeles giffs o c till e gges them förtdom brö­

drom oc fyftrom innan thette for.de gille them enkannlighen nåd medh h e lg e naadh medlt faadrs Paffvens maktlt , at om thet fua u o r e , at then kirkijo lom förtde gilles broder eller fyftrar kotnber noge dh fo rbodd h aff Pafwens hnnd eller androm pr elatob od, o c eehuodh thet helft kan var a, tha m o g h e innan lyktha dorra inne vara rnefftr tydegerder och allom an- d rom g u d e lig h n dmbcte at göra. Item er thet lua lorn at Gud förbinde at thet h e n d ° nSgor at dö i nogroin thne för:de f ö r b o d , antinge aiment ellr e n k a n l ik t , thaa fkaal Guds embete g ö r a s f för t h m , likov ift, fo m för andra rattuila döda me nifkr ; fkal them ej nekas ot jordas innan k ir k ia , eller kkiu-gaardh aff n s g r o m manne. Item för thne forma n a d r , frijhettr o c afflath , fkal livar perfonn iiij p c n n in d g h e, fom ingijfue år i f o i :de gill e hvarth aar utgijfue til Efkilsmne Cloft r. D a tu m anno dni M D X X v I I n oftro fub Sig illo praefentibus inferius appentis.

References

Related documents

r it quod fua confum pferit &amp; non habens neceflaria pro fepultura, mo- rienti om nes fratres prout videbitur expedire neceflaria procurent fe- q uentes ad

Quid poft Pultavenfem calamitatem effecerint peftis &amp; fames , uno velut impetu in patriam irru­.. en tes, non vacat

lata atque eventibus formata fuerint imperia, quæ dein, libimet fe invicem jiin&amp;is viribus opponendo, Europæ fata lance velut ancipitis libræ fufpenfa

triccnnali Curi ce tirocinio £ f fideliter itbjoluto fam ulitio, in pu'dicis amicorum conventibus £r conviviis, gladio evaginat9 a Dominis verberantur £jf colapho

relis j quas de perfonarum ex illis in minideria regni adventantium ineptitudine Rex an. Bjelkes Tal om Sveriges ollinin- na hushållning under K.. Erichs

dat d ) , atque ideo circa pecora linique cultum incolarum v er fat ur induftria. och utgdr dels til Helfinge Regemente , dels hlir Krona hehdllnuig.. Adf unt

batem Julitenfem, qua huic opera quædam illi noxia con- ftruere prohibetur b).. benevolentia ad idem Secret. P étri Hellman nobifcum communicatis, derivavimus,

Accidit vero in caudàm Calvi- nianorum peropportune, ut defe&amp;us vini, quod tum in Patria rarefeere cœpit &amp; neque huc ex Gallia &amp; ßelgio per fretum