PROPITlö
D1SSERTATI0 GRADUALIS
De
MNEMONICIS,
QUAM,
Suffragante Ampliffimo Senatu Phi-
lojopb♦ (Z)pfahenß, pra:side
VI RO C E LE B ER R I MO,
Mag. P E T R O EKERM A N,
Eloquent. PROFESSORE Reg. & Ordin.
Adpublicum examen ea,eruditorumqua parefl, modeftia de/ert
Alumnus Piperianus,
OLAVUS LINDBLOM,
0-GOTHUS.
InAudit. Carol. Majori, åd diemX.Maji.
Anni MDGCXLVI.
Horis, ante meridiem> confuetis.
——ii
UPSALI£
Sacra Regrae Majcftaris
Summa: Fidei VIRO,
lllnftnsßmo Generoßsfirmqne
COM1T1 atque HEROI»
DnCAROLO FRIDERICO
PIPER,
Aute RegkCANCELLARIO,
MiECENATI Maximo*
ME7
inenqui'adhuc
Alumni Ptmtafruov
iperianigeram,j.elicitate,
nihil magi?ufme¬decerecxiftimaverim, dum in artißciisme¬
moria explicandis verCor , quam utpublico (imil indiao denmftrenv, memormm Tuorwn, CetfiflimeCOMES, in
me meritorum tamfirmiter ipfis meis pr&cordiis infxam kerere, ut nulla unquam ars. oblivionisyquakm> ihemi-
flccfesßbi pracpuffefertur, ec.in'inde eveUere vuleret*
Et quomoäo valerct ? cum nihil memoria mindern, nihil
memoria repetam, nifi> ccdem tempere, me Ivo bereßcioT
MjECENAS Maxime, idfacere tojje recorder. Eine a- nimum lumma "tdiana amulatione (liimtlari, conti*,
tari, urgeri, fentio , ut,ßforte ceteris luis Alumnisy
in literarmn ßudiis ac progreffionibus, cedere necejjufk
habeam, modefie namque de meatenuitate ßatuere novi9
nemini tamen in Illu/iriflimi Tui Notninis cultufecundus effe velim. Quodfi clientis tam aquum pietatis ac devo- tißima venerationis adjebhim nonimprobaveris, certami¬
hi fpes adjulget,fore, ut non modo levißimum hoccemu- vufculum, luo Illuftriflimo Nomini humiUime confecra-
tum, jerena, utiJoles,frontefujapere , [ed & offeren¬
tern perenni gratia & patrocimo Joveredigneris. JV
tetero velit Dens Te MiECENATEM, Gamenis no*
ftris longe hidulgentißimum Cariffimumquey unacmn tota
Iliuftriitima Tua Familia, omnigena felicitate quam diu*
tijjime beareT id vovetyidvovebit, dum vixerit
Illuftriflimi ac Generoßffimi N ominis TUI
Cliens Iiumiflimos ae eultor devotiffimus.
OLAVUS LINDBLOM.
i■ . *
VAKELLA ST
Artifiöia Ivlaeinonica (
✓ Ejus a&us 5. II. k
xferuntur cum cor¬
poris concurfu §.III.
Sequitur conftitü- perficiuntMemo-/tioneni corporis&a-
riamNatural. §. I-\mitti poteft. §. IV.
Amifla reftitui Sc . confervari debet*
j. V.
a, _ _ /1. Schematica. §.VIT»
conftituunt Mem. T . , ,7TTT
Artificialem $.VIJ $• V1IL2'LoS'ca funtque\ &
V \3- Technica IX.
Uatwra incipit: ars dirigit: cxercitatio (§.XAperficit.
Vintarch.
Uam vere dicamur tantum fctre,
quantum memoria tenemusy& quo
jure hcec ipfa memoria nonnullis
audiat mater fapientioe, nutrix feientiae cf virtuns, omnes faci-
le perfpiciunt,quibus non eft ig-
notum, hanc facultatem ideono- bisaConditoreOptimoacSapien-
tiffimo coliatam, ut materiam, judieiis atque ratiociniis aptam, ideas puta, fidelis inftar promicondi, fubminiftra-
ret. His autem mediis veri bonicertam & vivam in 110-
bis cognitionem, cognitione veri boni defiderium ejus afiequendi, defiderio illo virtutem, virtute veram feli-
citatem noftram benigniffimus Deus intendit. Unde cuilibet conftabit, opinor,vel nobis id non monentibus,
culturam hujus facultatis, non poffe fme culpa ingratt ergaSupremum Numen animi noftroque ipforum damno negligi. Orator certe maximum inde fentiet incommo- düm, quippe cui memoriam in primis neceffariam rede cenfet Auguftinus. Inventionis , mihi crede, munere vix ac ne vixquidem defungetur,nifi antiquitates,Ieges, exempla, teftimonia, fada& cetera, quae filvam dicen-
A dorufli
« I• . - >.
B ) O (
I -
dorum pnebent, memorise beneficio, in prompfu babue-
rit. Muito minus in pronunciatione & aBione, quarum
tanta vis eft in eloquentia, utiis primas, fecundas,ter-
tias tribuerit Demoflhenes, memoria carere poteft ora- tor. Nifi enim res inventas, difpofitas, atque exorna«
tas, nifi verba pronuncianda firmiter animo comprehen- dat, tantum abeft, ut vrel vocem, vel corporis motum venufte rebusque convenienter fingere, atque alacri fer-
mone in animos auditorurn fvaviter influere poflit, ut potius hsefitando, titubando & corrigendo, tsedium, mo- leftiam & fui faftidium circumftanti creet coronae. Me- moriam vero perfici pofie-, h.e. tum cultura egere, tum eandem admittere,quis negaverit? Eget, quia ficpe labi-
tur: admittit, quia multi, hane Jacultatem, crebris a- Biblisadbabitum deducendo,eam ad ftuporem usqueper*
fecerunt, & quotidie perficiunt. Nec.efl, quod verea- ris, memorias prudentem eulturam vel judicio, ve!uTlis
facultatibus aliis quicquarn derogare, cum referat, prsetef
ceteros, Bylffingerus (v.Diluc. Phil.S.III. c.II. p.m.258) cxempla clariffimorum virorum, Vallifii, Leibnitii, 0- fiandri, qui magno judicio excellentem memoriam con-
junétam hahuerunt. Nobis itaque opera? pretium vifum eft, paucis, B. c. D., de modo per artificia Mnemomca
memoriam perficiendi, pro vlrili parte, difierere. Quod
fi exfpedationi Tuee B.L in re ardua minus fatisfacere vafeamus, inrioxii tarnen conatus, ut confidimus, Tibi
non difplieebunt.
f 11.
Priusquam ulla artificia Mnemonica tracTere incipia-
mus, paiCa in antécefifum de ipfa memoria, fpeeiatim naturaiii qtue, absque artificiis, per naturam hominf ined, ftiväbit monuifie; quum hic nonminus,, quam in
exercitiis corporis, artificia naturam, ufpote per hxc
\. . t V ? 1 ' *
. A
) o (
perficiendam, fupponant. The inwärtes reåjkapen iive-
tenfkapemas werckftäder (warafmüegafwor) bora fbrfl ♦
tvål kännas ochfkärfhädas, fl'dan filas, fäjas och upla¬
gas docet Rev. p. m. Ep. Rydelius in Exerc. Rat. P. 3.
procem. p.rn.75. Pro diverfa ratione memoriam defini- endi, alios atque alios a&useidem adfignari deprehendi-
mus. Cel. Buddeus in Th.Mor. p.m. i<58 memoriam re-
rum fenfibilium in refuficitatione imaginum impreffarum ponit. Alii ftatuunt memorite officium effe triplex i:o ideas cito & promte recipere 2:0 ideas receptas & cogi-
tata qucevis retinere atque cuflodire 3:0 cuftodita, cum opus fuerit, per recordationem atque reminifcentiam de- promere ac reddere. Ex Iiis aétibus magnifica paffimno- mina gerit memoria. Cicero Li. de Orat. eam rerurn omnium thefaurum & finum animi dixit: Cauffinus hor-
reum mentis atque serarium ingenii: Morhof promicon-
dam omnis fapientioe. Cum vero\iltimusiftorum a&uum prorfus coincidatcum reprodu&ione idearum, Cel. Wol-
Lus hanc notionem memoria* minusexa<Ram judicat. Is enim, & cumillorecentiores plurimi, hanc operationem imaginatiorii tribuunt, memorise nil nifi idearum repro- du&arum recognitionem vindicantes. V. Pfych. Emp. P.
I. S.II. §.177. p.m. 124. Atqui cum recognitionis fun-
darnentum in eo collocetWolfius, (vid.l.c. §. 174) quod reproducaturintegra feriesperceptionum, in qua ideare- produ&a olim percepta continebatur, ut mens illam fe-
riem cum prcefenti ferie, in qua idea ifta nunc contine- tur, comparans, unam ab altera differre fentiat: noftra quidem fententia ejusmodi recognitio idearum a repro- cluéHone fpecie non differt, fed gradu tantum, utmajus
aminori. Eademenim facultas, quae ex occafione idese,
fenfibus externis perceptse, ideam olim habitam repro-
ducit, feriem quoque perceptionum, in qua haec idea
A 2 olim
^ ) o (
olim continebatur, reproducere pofeft. Collata vero
utraque ferie perceptionum, non opus efie videtur,no-
vam fingere facultatem, qua mens ideam, in utraque fe¬
rie contentam, judicet eßfe eandem. Porro cum oblimq
non tantum involvat impotentiam ideas recognofcendi,
ledetjamreproducendi, latente Wolfo $ (vid. I.e.Jf.216.) vi'oppofitorum,memoria quoque utramque Operationen!
& reproducendi & recognofcendi, fi modo diverfe cen-
fendse fint, comprehendere debet. Pnetereaimaginatio,
utpote quse eft fimia fenfuum externorum, nonpoteflre¬
producere ideas mere intelligihiles, quales funtideas ab-
(iradoe, univerfales, fpirituales, morales; fiquidem ha&
ipfae inteliedu puro, non autem ope fenfuum externo- rum,primumpercipiuntur. Quod fi harum igiturrepro-
dudionem memorioe vindicare neceflum habemusj nifi
abfurde negare velis, axiomata Pbilofophica atque cogi-
tationes & ratiocinia de rebus a materia fegregatis, ani-
mo repeti poffe, nihil impedire videtur, quo.minus ide¬
arum quoque fenfualium reprodudionem eidemmemoria
tribuamus, eamque nominemus a fuoobjeélo fenfualem,
ad diftindionem prioris, quas intelleffualis dici fuevit.
Sic autem memoria fenfualis cum imaginatione, a fenfi-
bus externis dependente, prorfus coincidit, id quod Rev.
b.m. Ep. Rydelius itidem affirmat in tabula Exerc. Rat.
P. g:?e annexa. Cfr. etjam Gundlingiana part. 31. p.97.
Quicquid eil de terminis, nobis in disquifitione de per- ficienda memoria obfervaße fuffieiat cum Rylffingero«, (vid. Dil. Ph. f.III. c.IL §-268) non poßfe memoriam,fen-
fu Wolfiano fumtam, excellentem eßfe, nifi talis etjam
fuerit imaginatio, h. e. recognitionem idearumnon pos- fe facilem & diuturnam reddi, nifi talis prius reddatur
earurn reprodu&io, ficjjbi diverfas eßfe operationes per- tinaciter quisquam contenderit.
) O ( j. III.
Quicunquein excolenda memoria occupatus felicem
©ptat luccelTum , illud iibi perfpe&um habebit, utrum
n ens organis corporeis utatur, an vero pure & fola, absque ullo corporis commercio, operetur, quoties a&usr
illi memorise, quos §.praec. leviter tetigimus,edendifunt.
Namque fi corporis aliquis concurfus hic locum habeat,
id omnino agendum eft, ufvitiohoc ipfum careat, quo lic idoneum mentis evadat inftrumentum. Non defunt, qui nonnullas facultates mentis tam purasftatuant, utIi«
ne ullo corporis commercio fefe exferant, cum, ut illi Philofophi docent, aliae mixt# fint, per quasanima una
cum-corpore agit. Hi quoque duas faciunt fpecies me¬
moria, mentalem /. mtelleciualem unam, quam adfacul¬
tates puras referunt, alteram fenßealem, quam mixtis an»
numerant. Nosverohujusdiflinétionisfundamentum non Inufuinftrumentorum corporeorum,fed reddus in diver- litate objedorum memorise (vid. § praec.) poni arbitra-
mur. Neque enim memoria live ulla alia facultas mentis, quamdiu hsec corpore veftita manet, adeo fimpliciterpu¬
ra cenfenda videtur, quin corpus quantascunque partes
in ejus exercitio fibi vindicet, etjam dum habet obje-
damere fpiritualia. Sane r^a/^finquitSyrbiusinPhil.
Pr. p.I, e.V. XXVIJ vehementius cerebro, inteileflum purum cum impuxo obtundi putaverim. Immo vero ita torporialligata eft anima noftra, ut, ficorrumpantur in- flrumenti, feit corporis,partes potiores, omnesejus opera- tiones cejjare videantur penitus, donectotafe vineulisiftis expediverit. Hinc multi non tantum corporisquendam concurfum inadibusmemorise admittunt,fed etjamipfom
m-moriaeproceflum fibi inveniffe videntur, itaeumex- foaentes, ut dicant^ fpiritus animales h. e, tenuiflimas
* ' ) o C ^ (g
^ I
fangtiinis partes in omni cogitatione, per cerebri fibras
eundo, certa poft fe relinquere veftigia five poros &
meatus, qui tanto patentiores fiunt, quanto vehementior
& frequentior fuerit fpirituum iflorum permeatio. Heg
ratione imagines quasdam atque ideas rerum cercbro di-
cunt iniprimi ac menti repnefentarj, qua; deinceps re.
currunt, quoties fpiritus animales illos meatus, in cere-
bro exifienteSjdenuo referant acpervadunt. Quod fi fpir.
anim fimul fluxerint per certas cerebri partes,& pori,quos permearunt, duélibus quibusdam conjundti fint, facile
accidere putant hidolores, ut, ubi porum unum rurlus
fubeunt, fimul per apertos meatus reiiquos fluant, &i conjundta olim veftigia renovent. At fi tanta mutatio
efTet in cerebro fadla velper morbos, vel per alios cafus,
ut omnia priora veftigia deleta, omnes priftini meatus occiuli auf mutati elTent; tum nulla, inquiunt, prseteri-
tarum rerum fuperefTet memoria. Piuribus hasc enarrant
Buddeus in Phil. Theor. Tom. 2. C. V. XII, nec non
Phil. Pradl. C. II. S.II.&Clericusin Pneumatol. S.I.C.IV.
n. 9-10. p m.95. Qui hane ingeniofamhypothefin ad explicandum procefTum memoria adhibent, fpiritusani¬
males proxima mentismedia operandi faciunt,exquorum vjgore& bona conflitutione mentem ipfam ejusque ope-
rationem ajunt bene fe habere. Spirituum vero anima-
liurn vedtores funt nervi, per totum corpus disperfi, &
in cerebrofuam originem atque commune receptaculura
habentes: unde primariam mentis officinam quafi atque
organon illud effe judicant. Quid? quod ulterius non- nulii progredientes, intelleclum, qui praefentia & futura contempIatur,in anteriori parte cerebri, memoriam ve¬
ro, quae praeterita refpicit, in pofleriori collocant,fillos
enim tacemus, quibus fidicen aliquid fuse memoria; in digitis habere videtur,) exhomine Janum bifrontem 0- ratorie magis, judice Walchio, quam philofophice for¬
man-
. N r ' " /
'
N "I "O , - 1
mg? ) o c i
mantes, v.Lex. Phil, in art. gedachtnifs. Quicquid eil,
fatemur enim modum fpecialem, quo memoria feie exfe- rit,cequenos ignorare,ac certo novimuseamnobis inefte,
vel brevius: de re conftat, non de modo rei;idcerteifti«*
us fententice patronisimputari non debet, quod hac ratio-
ne facultates mentis faciant corporeas. Id enim non ma¬
gis fequitur, quam fi quis artem inftrumento corporeo adfcribere vellet, propterea qticd artifexeodem uti dica-
tur. Prseterea fi fpiritus animales, vel centies, eandem
viam ingrediantur, nifi mensattenta fuerit, nulla inde
exilieret memoria, ut adeo facultas ipfa, mentifoli tri-
feuenda fit, (cfr. Syrb. Phil- Prim. P.I. c. V. §. 21.) con- fequenter nec poft folutionem a corpore ipfi deneganda.
§. IV.
Si mens noftra, inquis, nihil fine corporis quodam
«oncurfu recordetur, memoriam oportet conftitotionem
& temperamentum corporis fequi. Immo vero fequitur.
Nam obfervarunt naturoe periti eos felici memoria uti,qui occiput valde convexum folitoque majus pollident, &
contra, quorum occiput planiorem minoremque formam
habet, rfebili memoria Iaborare. cfr. Mar. d'Afligny Ge¬
dachtnifskunfl, c. II. p.m. 28. Hic libellus aureus, pri-
mum idiomate Anglico editus, deinde in Germanicum
translatus a Maur. CaldensLipf iterum prodiit 1720 Plu-
rimumquoque ipfius cerebri conftitutio huc conferrepu¬
tatur. Ubi enim ejusfubftantia mollior acfluidiör fue¬
rit, facilius quidem respropofitas arripitintur, fecl minus
diu confervantur, contra quam evenit, ubifrccior, fir-
mior & magis confifteqs evadit. v.Bud. Phil. Praéi C.II.
S II §. 89. kl quod exemplo aquse five arenae & mar- Rioris illuftrari fölet, quibus imagines facilius ve!
difficilius imprimuntur, ac citius vel tardius delen
tur.
i ; N
t \
C ■ •* ^ ~
®C2> ) o ( (gÄ3?-
tur. Hinc , pro divcrfa indole cerebri, in di«'
verbs hominis aetatibus, memoriam quoque mutari ex
perimur. Uti barndomen och fpådafteungdomen år min¬
net quickafi: i then blomfirande ungdomen börjar thet til fitt nimmandefinåningom fbrminjkas, men .blir alt mer ochmerftarktatbehålla thetfiom år nummit fcribitRyd..
in Exerc. Rat. P. 3. c* 7. coronid. §. 2. Hinc etjam intelligitur, atque experientia comprobatur, per varios
niorbosmaffamfanguineam & inde nafcentes fpiritusani- males, ipfumque cerebrum vel humedtando nimis, vei
arefaciendo corrumpentes, nec non per graviores plagas
& i&us incapite, memoriam amitti poffe. Ita ftudiofum Mompelienfem quendam , cum unus ocnlus, ne-
fcioquo cafu, ei erutus eilet, mox omnia,quoenoverat, adeo plane oblitum ferunt, ut ipfuma, b, c, denuo ad-
difeere neteftum habuerit. Meffalee Corvino & pluri-
mis aliis refert Pezoldus, fv.DiiT.de oblivione memofa- bili Lipf. 1703 ) fuum ipforum nomen e memoria exci- diffe. Quam mifer horum talium flatus fit, nemo non faeile perfpicit, quum in omniumrerum abfentium igno-
rantia verfentur, & novam femper vitam, inflar infan¬
tum recens natorum, incipiant. Ubi ratiocinari ten- tant, ideae neceffarise non fuppetunt, & bcubi ad extre-
mam devenerint propofitionem, praemiiTarum jam tum deleta eft memoria. Unde tales nonnunquampromente captishabitos eiTe legimus.
§. V.
Atqui fi morbi & vitia corporis perAifeulapias ma¬
nus corrigantur, memoria quoque,hifce profligatis, red-
ibit. Proftant multorum libelli dememoria, utRanzo- vii, Menapii, Marfilii Ficini, Grataroli, Schenkelii, Frifii, Alftediij Dannhaveri, Kråutermanni, & jam an- teanotis laudatiMar. d5AjGfigny &c,quorum oirmes ple-
)0( UÖP
ni funt medicis, ut appellari folent, Receptis in opem memoria ve! interne, vel externe adplicandis* Haecta¬
rnen cautiffime & nonnifi cum confiiio peritiflimorum
Medicorum adhibeantur; fieri nainque poteft, ut male
ac temere ufurpata, Organa tam tenera tamque fubtilia
usque adeo laedant, ut vix, fine miraeulo, fanitati re«
ftitui queant. Eft quoque, ubi oblivio nulla ratiorte fanari poteft, de qua re vid. Horft. de tuend, fanit. Stud.
L» 2. c. r. Quo feliciores itaque funt, qui memoriam fanarn in corpore fano poffident, eo magis follicite id a-
gant, ut per temperantem ordinatamque vivendi ratio-
nem, quam Medici diktarn vocant, eandem confervenf.
Diaetam illam temperamento corporis metiendam es-
fe docetCel. Walchius; (v.Lex. Phil, in artic.gedåcht- nifskunft) hoc enimvel nimio frigore, Vel ficcitate,vel phlegmate vitiofam reddit memoriam, in quo cafu per diktarn in melius permutandum erit. Hic autem mo¬
dus in rebus plurirnum commendatur. Ingluvies feil, ultimumque poculi genus ex illis tribus, neceffltatis, bi¬
laritatis & ebrietatis maxime fugiendum' eft. Neque
omnia cibi potusque genera asque falubria cenfentur.
Ledioni, vigiliis, lucubrationibus ita non eft inhseren-
dum, ut ne juftum tempus relinquatur fomno & recre- ationi virium, adverfus quas ipfa nomina Palladis ac Minervas minas fpirare videntur, cum a pallore illa,
hiec a minnenåis viribus dida putetur.- Tumultuaria
quoque diverfarum rerum multarum ledio valde noxia
judicatur, quum aciein ingenii obtundat, memoriam
vero obruat. Nimia curarum moles, nec non affedus triftitiae, metus &c. cavendi. In aére puro ac tempera-
ti frigoris atque caloris vivendum. Atqüi noftra falx
non eft immittenda in alienam meftem, confulanturergo dehis & ceteris,quse adcurandamvaletudinem pertinent, Audores fupra laudati, atqueMedici, qui fuorum con-
(lliorum rationes fimul reddere norint.
B §. VI.
10 «*2» ) 0 ( <£*2>
§. VI.
Poftquam de organo memoria, corpore, ff fuhfi-
diisMedicis, quantum fufficit, egimus,nunc ad ea artifi*>
tiaMnemonica devolvimur, qu<e potiffimum abipfa men-
teejusque facultatibus, fpeciatim imaginatione ac judi-
cio, petuntur. Haec autem ipfam memoriam artificia-
lemconftituunt, fimulque fumta appellari folent nomi¬
ne artis memoria, quam multiquidem, at plerique, de
induftria obfcuriffime tradiderunt, gloriofe arcana fua
nobiliora efTe crepantes, quam ut in vuigus edi debe-
*ent. Longum nimis föret integram hujus artis hifto-
riam & omnes fcriptores ejus recenfere. Fecit hoc i-
pfum diligenter Morhof.inPolyhift. lit. L. 2. c. 6. & Pa~
Ichius in Invent. nov-ant. c.2. Exemplavero prodigiofae
memoria longe plurima refertPezoldus in DifT. de me¬
moria memorabili Lipf. 1Ö99. Quare,ad ipfa artificiatra-
denda & confideranda nos accingentes, eadem in tres
clafles difpefcimus, SCHEMaTICORUM nempe, LO-
GiCORUM & TECHNICORUM. De fingulis vero
feorfum agemus.
§. VII.
In prima claiTe occurrunt artificia, quse vocavimus
SCHEMATICA. Haec ipfa locos memorialet atque in
Iis certas imagines per fiétionem difponunt, ut per eas
mensadmonita,memoratorum facilius diftinftiusque re-
cordari valeat. Locos iftos aflimilat Cornificius cerae
Veltabellae, imaginesvero figuris literarum, fuper eani
fcriptarum. V. Lib. III. ad Herenn. Quidam igitur do-
mosbene ordinatas & palatia fibi imaginantur, inmajo¬
res & minores, plures vel pauciores cameras divifa,
quas variis coloribus a fe invicem diflinguunt, ut inhis
cameris, tanquam totidem repofitoriis ideas collocent,
& deinceps cogitatione fingulas cameras ingrefli, ideas
ad animuin indeaccurate revocent. Simili ratione pos-
fent
' '
~ T ~—
§£3) )oC «
fent homlnes urbici res memoria tradendas reponere partim in lods publids, e. g. templo, curia &c. partim
in privatis apud ainicos: deinde vero, fingulaloca revi- fendo, depofitum ubique repetere. Alii pro locis u-
tuntur ejusmodi brutis animalibus, quorum nomina in-
cipiunt abAlphabetis literis, e. g.in lingua latina, <?per, bafilifcus, ranis, ffraco, dephas &c. Haec in j. partes diftinguunt, caput nimirum, pedes anteriores,truncum, pedes pofteriores & caudam. Num. 24in 5 du&usfacit
X20 loca,feu repofitoria idearum. Pari modo fi verba
de perfona quadam facere quis conftituit, dicendorum
partes alias fronti, aliasoculis, ori, col!o,&fic deinceps,
in memorise fubfidium affigere poffiet. Quid vero am- plius tum de locorum,tum de imaginum conditioneob-
fervandum fit, Liberias docetur in üb.III. ad Herenn, Sc
Mr. d'Afiignygedächtnisjk. c. ult. Patet hcec artificiare- quirere bonam imaginationem, 6c niti adfociatione idea¬
rum, vi cujus tina idea ope alterius mentem fubit. Hue
pertinent emblemata &figur& hierGglyphic£, (adde, fi
placet, fabulas) quas Buno, Winckelman & alii,veteres i^Egyptios imitati, in Hiftoria, Geographia, quin & i- p(is difciplinis tradendis, licet parum feliciter, adhibue-
runt. Definitiones & propofitiones, adeoque ipfas fci-
entias per figna artificialia proponi poffie, demonftrat
Gel. Wolf. in Pfychol. Emp. p. m. icp. Baco de Veru*
lam. hanemethodum quoque utiltflimam judicat; quum
res intelligibiles fic in fenfibiles convertantur, quas me¬
moria tenacius infigimus, & felicius in eandem revo-
camus. V. deaugm. Scient. c. de Memoria. Sic animam reprasfentavit Comenius, in Orbe piéto, perpundla,in figuram umbne corporis humani difpofita, cujus expli-
cationem vide in Wolf. Pfychol. Emp. p. m. 105, icö.
Sic vttQXts^eloquentia indolem adumbraturi, Herculem Ogmium aureis catenulis,ex ore profluentibus, fufpenlas
B 2 popu-
12 ) 0 C ra
populorum aures trahentem formabant, tefte Pafcbio
deInv. Nov-ant.C.II. p. m. 76. Ubi in Hercule oratic- nis potentiam, in auro dignitatem, in tatenis ténendi vim,in obligatis auribus animorum devindorum prom- titudinem demonftrarunt. Verba funtPafchii in 1. c. Ve¬
rumfi noftrum de bifce Judicium requiris, B.L.fichabeto.
InHiftoria & rebus, quse fub imaginationem cadunt, ma¬
ximum memoria ufumpr&bent loci atque imagines,mo¬
do hse fint domefticae, & ab ipfis rebus defumtse, adeo ut, ob infignem cum rebus fimilitudinem, earum apta
figna haberi queant. Itaque laudem merentur eorum la- bores, qui hiftoriam Biblieam figuris convenientibus ex-
primunt. In Geographia &ceteris difciplinisMathemati- cis,ubi figurse jam tum adfunt,novas fuperaddere,cujn
Cel. Morbofio ( vid. Polyhift. lit. Lib. II. c. VI. n. 49. p. <
m. 376.) ftultum judicamus. In Philofophicis quoque
fcientiis, ubi veritates naturali nexu cohaerent', atque omnia ex fuis principiis per legitimam demonftrationum
catenam deducuntur, imagines figurasque inutiles,immo noxias, arbitramur. Hic enim non phantafia , fed Ju¬
dicium ipfaque augufta ratio, memoriam non minus pro- fedo quam illa juvans, potiflimu/h regnat, cujus ideo
circuli per phantafiam, imaginibus impr^gnatam, non funt turbandi. Adde, quod mens noftra, inde ab in- fantia, corporeis imaginibus percipiendis adfueta, diffi-
culter admodum de rebus, a materia diftindis, pure co-
gitare poflit, quin aliqua fpecies materialis iilis cogita-
tionibus admifceatur. Atque tantum abeft, ut huicvi-
tio merdelam adferant figuris hieroglyphicje, ut rtdius
aliud fovere & confirmare judicentur. Quid? quod ex¬
terna idololatrw (Ioquitur Poiret) nonalimde efl, quam
ex eo, quod in Deo concipiendo hominis animus fe ad /- maginabilia tonverterit> unde quas intusfinxit imagines,
mm
