DE
VERBIS GRiECIS
CAUSA TRENDELENBURG 11
CONTRA PRIM1SSERIUM
DEEENSITATA
A M
CONS. AMPL. FAC. PHIL. UPS.
P R iE S I D E
DOCT. CHRISTOPH. DAHL
GRJIC, LITT. PROF. REG. ET ORD. REG. ACAD. LITT. HUM.
HIST. ET ANTIQUIT. HOLM. MEMBRO
PRO GR A DU PHILOSOPHICO
PUBLICO DEFERT EXA MINI
JUSTUS G. BEXELL
SMOLANDUS
IN AUDIX, GUSTAVIANO D. III JUNII MDCCCIX
H. A. M. S»
P. IV.
U PS A LI iE,
TYPIS EDMAN NIAN IS.
MONSIEUR.
GUSTAVE ADOLFE „ RAPPE,
LIEUTENANT COLONEL AU REGIMENT DES DRAGONS DE SMOLANDE , CHEVALIER DE L'ORDRE DE L'EPéE ,
E T
X
a
MADAME, SON EPOUSE
ULRIQUE BEATE DE RAPPE , wéE de
MONSIEUR ET MADAME !
Daignez agreer, que je vais consacrer ces feuilles ä ta memoire de Vos bunfaits — Etant oblige par V os bontés stnguUeres, j'ofe par cet hommage Vous faire connoitre ma vive reconnoissance et les sentimens respeciueux, avec les quels j'ai rhonneur d'etri
MONSIEUR ET MADAME l
votre tres hamble et tres obeissaää serviteur
J. G.
,BEXE1L
*7
6g. Conclufones Auctoris ex Omnibus iis, quas aliata
fünf in anrecedenfibus. Scilicet fe nunc exidimat demondratum ivisfe: i) Imperfecta Trendetenburgii nova, erwcv stvtco fxr,v ^
sTvCpStiv irv7irjv, neque aliier eSw ts/jv, edW e(pvv non Imperfe- fita^fed v-eros Aorißos esfe. Profedo plunbus iocix dixisfe, fed
per tofain hanc commentationem nuiio prorfus loco, ne verbulo quodam, demonßrasfe haec vifus ed. Sic etiam Aorißos hos ah Imperfeeti s esje notione peculari diverfos , dixisfe quidem, non demondrasfc Audorem obfervavimus, liquidem, qua in re hxc
nofionis diverfitas maxime Uta fit auf cor.det, nuSquam docetur.
Exidimat quidem Noder (§. 43), Imperfedum tempus notare
Präteritum, certis conditionibus definitum, Aoridum vero tem¬
pus indefinitum prasteritum. Ex regulis, couflatis pro iubitu,
Facil is ed demondratio quadibet: fed exemplis ed opus probanti«
bus: quam am auttm funt, auf quare non adferuntur ab ipfo lias leges, foli vifac libi in iingua, ex quibus contendit, in exemplis
allatis, idem, quod per KccletÅyCpCfr] Sc rjfxxfle (quas Aoridos
esfe exidimat) non efftni p=r kocJsXctpßocvsl0 Sc rjpotfiase po- tuisfe? Excifaris pro demondranda Hoineri accuratione in Tem¬
porum deleclu Sc ulu, exemplis, exempla jam oppofuimus alia,
qure contrarium probant 41).
Modo affirmat (§. 45.) Audor, esfe, quando Aoridus Sc
Imperfedum eadem videantur esfe vi atque nofioae, (" tillfal -
"len gif vas, da Aorißus och Imperfektum till bemarkelfen kom-
9'ma pä ett ut9'); modo inter Aorid. 1. Sc 2. omne tollit fignificatus discrimeu (§. 76)5 modo Aorid. 2. Sc Imperf dum
nihil, obfervat, terminatione differre: quid ed , quod, his Omni¬
bus concesfis, feratur Audor npder in omne aliud atque con¬
trarium, conclufiunculae loco adferens, non Imperfeda ham ha-
beri debere, fed Aoridos ab Imperfedis toto fignificatu diver¬
fos? — 2) Evicisfe fe putat dtinde Audor, muito esfe melius
Sc natura convenientius, ab uno eodemque primitivo deduci fin-
E gula
gula Tempora, quam referri ad plura, eaque, magnam pr.rfem,
confida
,quorum ignoravere veteres ufuin ('\det år mycket na-
"
inrligare, om man hårleder alla Tempora fr an ett och fetmma
"
Stamord, ån att for hägra af dem fingera nya, om hvilka.r ex-
"fifiance de Gamle ej vetat"). Si per naturale intelligimus id, quod vi<x ea vuigo ionare foiet, nihil certe minus ed naturale,
quam quidquid Audor in Temporum derivatione comininifcatur,
quo adhlnto , » ihil habet GrSeca lingua , quod dici pösfit ad re-
gulam nonnatrsque exactum : expedita utique ed hrec derivandi
ratio, namque ubi lifteras fyllabasque vel adjeceiis vei d^mfcris,
prout referat tua, cauf-tus five euphoniam five Grascas fadidiüm
£uri<, five direntis ipfius ingemum; tum vero facilis erit, quac- cumque fif, Temporis a Tempore alio deducendi via & ratio.
Sed vidvndum, quomodo ipfe 11 bi conveniat Audor in lioc as-
ftrendo. Qui nunc nu'tum non Tempus ex uno eodemque pri¬
mitive juber deduci, nonne is ipfe e/1, qui nos admonuit in fu- periovibus {§. 22.) PixTnnum formas, qua: nunc funt, non
olim fuisfe easdem: breviores fuisfe in lingua veteri {ßdoo, Åci- ßoo), in recentiori lingua fubnatas prolixiores (ßoch oc-, Kcepßctvoö):
fed audiores has formas folius exfiinsfe PraTentis & Imperfedi:
funtrie hrec oir.nia diferta Primisferii ipfius verba? Itaque ipfe
Au clor efit, eun form, in Praefentis, ad quam Tempora quaeiibet jubet referri, inulto his juniorem esfe atque alienani ab ipfis.
Sed ubi nihil in Verbis extra Pra:fens & Imperfedum in formas
abit novas, antiqua remanent cetera Tempora, neque ab alio
posfunt cogitar» Praefenti nifi antiquo [ßccoo, hoeßx) profeda,
aut referenda ad aliud: a recentioribus (ßudoo, Xocpßdyoo), quas- cutnque cieas turbis, frufira deduces, fed per unam pro omni lingua perpetuam Trendelenbutgii regulam, plana ed atque fa¬
cilis derivatio ex formis antiquss, veris & genu nis, vera-que hi-
florias de originibus eorum, ipfo a Pnmisferio traditie, conve- niens: inferea tarnen htec e diverfis andquis PraTentibus orta
Tempora {ßrpjc/Aott, tßnv, e'tfrjCpu> ekoxßovj fub uno misfa vult
jugo
29
jugo ii firat i PraeA-ntis (ßcthoo, \ccpß c&voo), idque ut primitivum,
ex quo nihil non exear, dtcLrare, id vero maxime naturale exi«
Aiinat! Iple igitur, qui reeenfüit itidicem multoruin Piaelentiuin
antiqudrum primigenioium , in obsoletis nunc deiuuiii obmute-
fcentium, Tempora hine refidua fatius ducit referre ad formas
Prxfenuum noviriorum
,quafi non exfiiTfe alias ab inirio, ne- que piures, quam nos legimus hodic, novisfe vete-res.. etiamfi
fileant id, vero fimilius exifbmerflus: fed has ad veras recurrere-j unde Tempora redte deduci & posfint de debeant, id veto fin¬
ger e primitiva non dubitat dicere: at fic'ta ,ha:c quomodo diei posfunt. quando lingua omnis teftatur, talia exfiiosfe, anrequ m
in amuliorem forwiam abire jubtbat citeriör astas PiaTentia <X Im¬
perfecta fingulorum ferme Verborum? at plane ignoratas ejusmo«
di formas antiquas a Veferibus esfe, num id fatis probet, quod
non occurrunt in fcripris iis, quorum non nifi paucisfima pei ve¬
nerum ad noflram notitiam? Sed Primisferius copulare & intru-
dere fibimet invicem formas Temporum maxime dispares, qua«
rum aiienam naturam ipfe ex hilloria lingua: luculentrsfiuie ani- madvertit, immo veto regulis, exemplis, roique denique linguse
inferre ruinam, convenientius esfe natura: exifinnaf, quam fcun-
dum analogiam Prxfentium decem, qua: reperiuntur in lingua, quinque alfa audere, licet non legantur apud fciiptores, exili-
tisfe tarnen olim, ex refiduis Imperfecdis aliisque Temporibus, conjedare. Ea vero mens efi Trtndeienburgii: ip(e enim, quan¬
do animadverrit, Gneca Verba quajlibet in fonnandis Tempori¬
bus fuis fequi unam eam , pro univerla lingua immutabilem le«
gern, quod a Prasfenri Tempora reliqua non nifi fola cujusque
terminarioue peculiaii, inque Praeteritis infuper augmento, rece- d'.nt (Gr. Gr. p. 16, i$.), atque adeo inteiligatur, id PraTens
esfe, quod refecTs rerminationibus bis atque augmentis, fupe.Tles
in a aut dtfinit: ipfe ubi, hane legem, fine omni exceptio-
ne, loeum habere, videt in formis centenis PraTentium ufrato-
rum: ubi valere idem obfeivat in aliis quoque non ufitaiis, quas
E 2 ta«
tarnen exftitisfe in Iingua vetere expresfe docent veteres Lexico- graphi & Grammatrci: ubi pro his form i s antiquis nova Pracfen-
tia atque Imperfecta /u n orta formas auclioris: tum vero Tren- delenburgius aut fanus quicumquc fit alius Critieorum quidnam
decernit? fi quam obfervat Temporis formam, quas nuilo modo
aptare fe patitur Prasfenri cuidam vulgari, fed fecundum regu- lam generaiem, in fuperioribus nuper traditam, optime quadrare
videtur cum Prasfenti alio, licet non obvio * hane igitur Tempo¬
rts formam ad obsoletum hoc Prsefens, quicum amice confpi-
rat absque omni vi afque molefiria, oportere referri nonne pro- babilius ducit, quam omiii ordine, regula omni, omni norma
exuere linguam Gjraecam, rejicere omnis analogi» exempia, hi-
floriam abnegare omtiem in Verbis formarum recentiorum, in
nulios non fe conjicere errores inex.tricabiles, mutare, pervertere, addere, demere, live litteras live fyllabas, ut intorqueatur de-
muni forma fua, tot pot vexationes ufitato culdam Piaslenti?
hoc mim cum Primisferio audet exiflimare <5c dicere maxime na¬
turale? — 3) Credit fe Au&or demonllrasfe fingulis Tempori-
bus fignificatum inesfe proprium ck diverlum, atque adeo du- plicem tum Futurorum tum Perfectorum tum Aoriflorum formam
non esfe hoc refpcctu fupervacaneam. Sed plane contrarium in fuperioribus Auetor , ter de amplius pronuntiavit: dixifim in du- piici forma Perfecti nullum larere fundamentum fignificatus di-
verfi " Cdenna olikhet uti bildning hade urfprungligen icke någon '*olikhet uti bemärkelf till grrnd" §. 60)? dixitne duplex Fu¬
turum, Aori/lumque duplicem nihil permiftere, ex quo posfi-
mus aliquam in fingulis notionem peculiarem fhruere ['''man har
"ingen or fak att få forgfdlligt utleta någon Järfkild bemärkelfe
"for hvart och ett af dem")? dixitne ex diligentisfima compa- ratione Aorifiorum nulla Auctorem expifcari potuisfe apud Set i- ptores Graecos exempia, in quibus hsec Tempora inter fe diffe-
rant fignificatu jag har icke med den nogaße jdmforelfe af
"bägge Aonßerna i de exempel, fom förekomma hos gamla du-
"tio>
31
'' Ctorer, hinna upptäcka denna olikhet" § 46.)? cHxitne dupli-
cem Fufuri formam esfe non nifi forfuiti.111, 1 <ec discrimen figni-
ficatus ullum, ne minimum quidem inferre (''desfa dubia for-
mer af Futurum är o blott tillfälliga, och den ena fkiljer fg
"icke det ringafie frän den andra uti bemärkelfen" . § 40 >?
fed eundem plane retinere utramque Q" ri en jog är ofvertygad,
"att de fullkomligen u fv er ens ß limma i bemärkelfen*' §. 36.}?
immo vero nonne in genere dixit, Tempora, qua: vere & defi-
nite inter fe discrepant ipfa vi atque poteflate notionis diverfe,
nulia alia esfe nifi ea, qua: diveifa nomina habent, ut Pra: fens
a Futuro, Imperfedum a Perfedo, cet. inter ejusdeni vero no-
minis Tempora, ut Aoriflos binos, bina Ferfeda, bina Futura
interesfe euphonias cujusdam, notionis vero differentiam nujlam (fhvart och ett Tempus, fom har fitt eget namn, fkiljer fig vä- ''fendtligen frän hvart och ett annat i bemärkelfen, men Tempo-
*' ra med lika namn, fäjom de tvänne Aorifierna och de tvänne
"
Futura af växla finsemellan efter en regel eller fnarare efter en
"känsla af välljud'" §. 26)? Ha:c in fuperioribus verba
concepta funt Audoris ipfius, atque hoc tarnen ioco, demon-
flrasfe ie ait
,iinguiis adesfe Teniporibus, Perfedis, . Futuris,
Aoriflis finguiis, fingulis formis iiJorum, peculiarem, fuamque cuique proprh.111 vim atque notionem ('Tmedlcrtid tror jag mig
'' hafva bevifat, att de i Trendelenburgfka fyfiemet uppförda nya
"Imperfecta Civticv, Hv7ropitjv, i/v(pBrjv, élv ttijv, af v en fom,
"
eSyjv, eäxv, s(pvv äro inga Imperfecta utan verkeliga Aorißer,
"
och genom fin egentliga hemärkelfe väfendttigtn ät/kilda frän
"
imperfecta att hvart och ett Tempus har fin Järfkilda egen/kap och egna bemärkelfe, och ait fåljagtligen i detta af-
"jeende intei är ofverfiodigt eller onådigt i fpräkei, ja att fjelf-
"
va den dubia formen af Futurum. Aorifius och PerjeCtum
"
ACtivi i allmänna fpräket icke är fä ofverjiodig, fom det kunde 9'fynas"j: confiiium mentemque fcriptoris, adeo fibi parum
eonfLntis nos non adfequimur. Eft enim hoc jpfum discrimen
no-
notionum in Temporibus ejusdem figurse, nullo probatum argu- niento, fed vi argumentoruin multiplici impröbatum: quare ex conclufione legitima, ionge, ac Audoris hoc loco, alia, non
posfumus, quin hzec Tempora ut otiofa, abundantia, nulla,
exifiimemus, teneaniusque perpetuum hoc, quod Tempus, nihil plane fignificans extra vim potefiaremque alius Temporis, quod jam Conjugatio habet, id non modo fiipervacaneum atque in- u:ile, fed plane nihili, merumque Grammaticorum figmentum esfe
exillimetur. Ultimum pro vindieiis duplicium Temporum argumen¬
tum ponit Primisferius in ea opulentia & varietate didionis,
quam, harum ope iocmarurn, majorem certe, ac aliarum lingua-
rum Poefis, nada fit Grseca £'' de gifva det poeti/ka fpräket en
"
rikedom och en mångfaldighet i uttryck, hvarigenom Greki/ka
"fånger ätjkilja ßg ifrån alla andra'' 6$). Neque vero nos hoc magnopere impugnamus; quare formis his numquam ad-
verfati quodammodo fumus , fed vimne harum formarum & ele- gantiam credamus esfe eamdem, fi veriori nomine Imperfeda
quam Aorifii dicantur, atque ad Ivtcoo, Ivxéoo melius, quam ad lv7floo, ut Imperfeda aut Futura, pertinere exifiimentur. Opu-
Jentiam & varietatem earum in oratione adornanda atque ampli-
ficanda valde pfqj&amus; detefiamur in Conjugationibus.
4
