SACRIFICIIS GENTILIUM

3?.

De

SACRIFICIIS

GENTILIUM

BXPIATORIIS

Differtatio

Gradualis^

Quam Ex indultu

Ampliff. Senatus Philofeph.

Sud Pr^sidio 5c Moderamine

Amplisfimi Qdcbemmime

¥ I R I

Dni. HEMMINGI

FORELII

PöeB ProfeflC

Reg. & Ordin.

InRegia inclitaque Academia Upfalenfi

Ad

publicum

terquedefero

ABRAHAM L. SAMZELIUS

Nericius

In Audit. Guß\ maj. ad Cakmt Majas

A:oco Dccm burisantemeiridiem fvetis.

^ ^ v^i vä

UPSALiE,

Ter J. H. neri?,

Typogr,

wr

Reverendijjimo Pcitri- Dr JOHANNI

S38»<s9te/

Dicecefeos Strengnef

EpifcopoEminentiflimo, Vene-

tandi ConfiftoriiPnefidi

gravis-

fimo,

Regii, quod Streng:

floret,

Gymnafii, Scholarum-

que per

Dioecefin Ephoro ad-

curatiflimo,

Msecenati & Patrono

Optimo, Maximo.

^^Umma Tuet, Mufageta Magne,

Mußrum

cultores,

celebritati

convenientijßma benignitas

pervagatior

familiariorque,

me, Tuagratia erexifti

femper

fovifli,

pojflt

debeat,

Dahoc eidemTua Humanitäti, utpujil-

lum bunc incomtumque ^, ingenii mel feetum, folito, hoc eflfacilt & benigno

vultu_, excipias, ^, non ob glorio-

la ^vanum aucupium ^, non exdigni-

tätemateria,non ea cura ac circumjpe-

åione, _<2^ 7//////Zeruditijfimum_conjpe-

ßummereatur, Muß meaenixaeft. Pro Tua,ReverendiJf.Tater, incolumitate

vitaperemit, votapio

venerabundoque

ore Jemper nuncupabo

Reverendift Nominis Tui

Cliens devotiffimus A. Samzelius

Tl.ReverendoPrjsclariJßmoq; Vir

Mag. EAURENTIO RAHM,

Templi

Cathedralis StrengnenC Pa-

ftori & Prsepoiito

meritiffimo,

renter colendo.

&

VI. Rev.

Trtfclarilfimoque Vir

Mag. JOS EP HO THUN,

S.TheoLLeRori incelebri Gymiiaf.

Strebgnenf. primario ^,

& in

(Bddo Paßori

digniilimo, adjacen-

tisque

diftriRusPnepofito

datiilimo , Patrono ob perplurima

in puerilem meamxtatem

inftitu-

tionis beneficia, omni officio-

rumcultu

profequendo;

Tumultudriash/ispdgelldsobgrdtamveßrorutn

memeritorTt memoria,, infigneorndmentUy

quo,imihi (f huic exih.lucubratiuncuU, ex veftrisde^reliteraridoptime merittsnomini-

bus promcrebor,infcribo> confecro,offero%

Veite

Amplitudini

devinåi/llmusparatiflimusque

lMZELIUS.

IN. J.

Ad

Sacnficia, genttlmm expmtoria

nPOOA02*

|Ép\Nimi humani ( cujus tfe§ divinam originerru

aureåJov-is catena,

• de coelo

dependen-

© defcribere exiftimat Macrobius in Somn. Scip. lib. I. C. 14.) di-

gnitatem & excellentiam, praeter Sapientum elogia, non

aliud

commendat, _quam

ejus

obfcu-

ris evolvendisfollertia, & inabåru-

iis inveniendis acumeii & perfpica-

cia: qu^e

profe&o

funt,

aurese hujus catena? ope

ad

mortalespertingant. Taceo nunc

te Homerum iliad.

A ojnneni

omnem ingeniinoftri

fagacitatenu

tanto lubentius, quantocertius fcio

eruditos quosque, ex anima?

fuse

luculentoque ufu

gnam ei debere gratiam;

perre&u-

rus ad id, quod humano

intelle&ui

five primum, five

ultimum, five_j»

utrumque eil;

quodque gentiles

emun&ioris naris ac ere&ioris in¬

genii, oculis animisque in

vaftum

hoc ^v^uv ÅcptKWV JidarxctMiov, Xj Iqf

Jzoyvuxnctt Tmiåi^ra/oti obverflS ^,COgllO-

verunt: efle aliquod fupremum a- gens,

cujus

mortales

reguntur.

Stante hacafTertione firma, tri- ftis eorum gentilium

recordatio

um concipere potuerüt

debuerunt-

que, immanem

deorum

& montium, coeli

terrasque^Pr^fi-

des & antiftites, Superos ^,

jnferos

& Medioxumos introduxerunt, quos, aut ob favorem

acquirendü,

aut

autob iram vindi&amqj

avertendä

colendos efle,\fuperftitio eis

di&ita-

Acceffit denique Diaboli fyxia,, quae exemplorum

certitudi-

ne de populi

Judaici ritibus ftipata,

per fuum, corruptam 8c

adul-

teratamfamam,in gentiliumfuper-

ftitiofis animis, magnam

fibi

meruit vim au&oritatemque, pr^-

ftititque id, quod ingenio eorum_, fuit denegatum, Deorum cultum_.

certis Sacrificiis definitum.

Ea inter fuere expiatoria,

quibus

dtiiftmum Deorum confortium, fa-

cratiffimamque focietatem 8c com- munionem adjungere a c alTociare;

quippe ut canit

TibulLlib.2.E.

Cafta placent fuperis,puracumveflevenite,

Et manibus puris fumitc fontis aquam.

His luftrationibusaliisque

myfteriis

in id juxta Lomeierum cap. g6.in- tenderunt, ut animas fuas in bea-

tioremreducerentconditionem,quå

excidiffe _{eas, tot} impuritates, tot liasvi

<V

\

ilaevi 8cdefe&us naturales, quibus

cum lu&ari cogebantur arguebant.

Iis expiandis primum adhibita fuii-

fe _ea, qua? anima vegetante gau-

dent,exteftimonio Ovidiil.i. Faftor.

& au<ftoritate Lomei. _cap.24.indu-

cimurutcredam9. Quam fententia

depravatus

hujus

mos, & Diaboli aftutia confirmant;

jwe/fywiTv\s enim ilie, _per leviora_, peccata, pudicitiå honeftatisque_»

confideratione de animis mortaliü difcuftis &profligatis, pariterq;con- fvetudinepeccandi callü Cimeriasq;

tenebras mentib9obducente;ita ho-

mines tranfverfosrapit, ut in quae- vis vitia "honeftatis mentito larva-

toqüe veftitu obte&aruatit.

De his in fequentibus: ^acproin- de, _pro duplici expiandi modo, ^no-

ftram hane opellam in duas parti-

culas Feu commata diftingvimus, praftibatisque de prima <Scftmplicis-

ftma expiatione pauculis, facrifieia

ex viäimis & animalibus, quibus

luftra-

Particula Prior.

- ali<e p anduntur inanes Su(penf<£ adventos: aIik fub gurgite vaßo Infettutn eluiturfielits, aut exuritur igni.

Quibus verfibus; _praeter venuftum

meritorumordinem,quem obferva-

reheic lib.6. Aen.v.740&c. Virgi-

lium notavit Servius ; triplex anti- quiflima expiandi demonilraturra¬

tio_, ventö,aqua & igne. Ad aére_>

vehtoc# rite peragendam purgatio-

nem duo requirebantur inflrumen-

ta, juxta Saubert, de facrif._{cap. r 1.}

ojcilla,quae exaltafujjendimt molliapi-

nu Virgil. 1.2. Georg.v.589? &1 my-

flica varnas Iacchi 1.1.Georg. v. 166.

Ofcillationis modum ^a prima fua_>

origine ( quam apud Athenienfes habuit,utdocet ad hunc loc. Servi¬

us) pauiifper degeneratum exhibet

Lomei. cap.21. Ojcillatiö, inquit,

fiiit lujus,

impojiti

arbore

arbore fufpenfo, noftris, ^qua? gtttt*

appellantur,

conformi, alternis )emuUto

jubmittebant. Al¬

terumvannus, fuifc cribrum Cerea-

le feu ^vasvimineum latum, in

quod

propter capacitatem congerere ru- ftici primitias frugumfolebant, Li¬

bero <3cLiberaefacrificaturi,vid.Serv.

ad h. 1. itemque Taubman.

§.^2.Succeditluftratio, peraquam,

cui velinde juxta Ovenum venere

Epigrammatum lepidiffimum, fuus

eonftitit honor,

quod

aquanafcuntur cuntta^vocaturaqua, iti

Unde renafcuntur mortales unda vocatur.

Ad hanc purgationem veteres non quavis aqua contentos fuifTe acce-

pimus.; fed vivam Scperennem, &

iimpidam defiderafTe,non.

defidem,

nonftagnantem,^non turbidam,nec

juxta Saub. Gap. ^11. ullius animaiis guftu inquinatam: utnontemereyL-

ne.

dixeritapud

- - donec meflumine vivo

Abluero -

vide

videTurnebi adverf. lib. 17.C. ^13.

Salmequoque, quia caput

fan&um

habebatur, magna

purgandi

in-

efle credebatur, unde & noftri rü¬

des quidam Sc

fatidici, omina le

Iputo avertere

pofTe

Va-

riabat hxc ipfa aqua

luftrandi ratio,

ut quiSuperis propter

deli&um ali-

quod invifi fuere, toti fe ^aquaecom- mitterent; quivero Inferis, irrora-

renturduntaxat,Nat.Com.l. 1.C.14.

Quin Sc _pro delicftorum

diverfttate

apertiora folum membra lavarunt,

fcelerum ^a fe confcientiam ^remo¬

ventes, utPilatus Matth.27: 24*Re- petita

fuit

re ter, ob fan&itatem numeri ter- narii, nonnunquam fepties, Sc

bis

expiandam adi

fis LiLGyräld. Syntag. 17.

3. NonDiabolo DeiSimi^

hiP

ce ritibus fuffecit ^vero Deo illufis- fe, ^verum confingenda fuit alla, i-

giie luftrandi ratio:

ejus^ beneficio

fumum fufcitarunt, cujus in lu¬

ttra-

ftratione eximius ufus, _{quem mo-} dumque oves luftrandi defcribiC Gyrald. 1. Sup. citat.

Paflor,inquit, Jummodiluculo aqua

ovesinfyergebat,

&fulphure, herb

bina érlauro, igne

Juccenfs

oviliafuffibat,

laäe&fapa

juffitque:

Coeriileosfieri vivo de fulphureiumosj Taffautfumanti fulphure hatetovis i 4.

Faft.7??. 0*740.

Quam luftrationem vafa, sedifi-

ciaaliaque fuftinuerunt. Ineam de- nique indudti _opinionem quod

Omnia purgatedax _ignisvitiumfo mctallis Excocjuit - - - Ovid4. Fafhv. 7<?f.

Ignes quoq; accenderunt, ut homi-

nes tranfilirent

- pofitas terordineflammas K4Faflw.727.

quas luftratio, cum fieret fine lu¬

ftrandi nece ac corporis damno,

non lufcipiebatur nifiexplöratå pri-

us cognitaque pietatis fiducia, ^aut inun<5Eis medicamento pedibus, quod ignis vim mitigaret remora-

retur-

returque. Ad prius illud

refpicit^

Virg.

Summe Dcum(aifticußos Sorxftis ApoUoy Quemprimi collmus, cuipineus ardoracervo

Pafcitur, & mediumfreti_{pietateperignem}

Cultores multapremimus vcftigia pruna.

Ex his elementis, qua? in luftratio-

nes fuas induxeruntgentilesjudica-

re pronum eft,

eorumTheologiam

feu redtius fuperftitionem, _{magna_*}

ex parte fenfibus luam debuifle ori-

ginem. A naturalibus enim ad res

divinas & animam, quam materia¬

lem efTe putarunt, conceptus flios

deduxerunt,

mat Ovid. 2. Faß.v. 45 & 46.

Ah nimiumfaciles, qui trißia crimina c&dis Tlumineatollipoffeputetis aqua\ quippe

ut cum Athen:

lqquar

§. 3^ Non noftrum finit inftitutu,

ut quinam & _quam obmaculam lu-

ftrabantur,

B culpa

culpa & macula

adh^ferit Jhomini-

bus_j animalibus, asdificiis, aris,fo- cis, poculis, tubis, lucis,

arboribus, ^

theatris, vafis, omnibusque aliis, ;

five ufum aliquem in facris prasfti- (

terunt, five non; fic homo, qui (

cadaver hominis infepultum

vidit 3

non inje&a glebula, impurus habe- 7 batur, unde gentilicia? fuperftitionis 7 reliquise, penes noftram quandoqj å plebeculam refidu^e funt, qux loca, (

ubi homines infelici cafii extin<fti * funt, lapidibus ^onerare folet. Ob

^

•naturalem impuritatem expurgan-

(

dam notabilis eft infantum ^re- <

cens natorum luftratio, _quam ex '

Tertull: de anima c.39. proditLo-

mei: c. 27. Amica: ad _puerperam gratulatumvenientes,perhebdoma- ^j

dam Junoni facra fecere, ultimo \ die _{feu 8:vo} puellis ^{, 9:0} autempu- 1

erisnomen imponebatur. Ritum ]

die luftrico ufitatü defcribitPerftus 1

Satyr, 2:da ^v» 31 & feqq. 1

Ecceaniaaut metuensdivummaterteracunis ExcmitQuerum: frontemqueatfo uda labella

Jnfa-

Infamt digito, IS luflrallbusante fallvis Expiat,urentes oculos inhibereperita &c,

Hinc infans, ut quidam tradunt_,,

amicis dona inillum conferentibus,

circumfocum ferebatur; namjudi-

ce acutiflimo Theologo Dannhaw.

Hodofoph. ^p. 1055

de

fortti-

natus credebaturfiltusfuturus,fe

illum

recensnatum, ignisille

ktflralis

geret aut afflaret. Denique,

quod

quam maxime ridiculum videri po- terit, nec ipfi Dii extra

maculam

Callimachus hymno celebravit, 8<;

de Junone Nafo

Metamorph.

v. 478-

L<etared.itJunoyquamccelu intrareparantem

Rorätts lufiravitaquis Thaumantias Iris.

Acceflit ad luftrationem ovum,ma- gnse

apud prifcos dignationis, tan-

quam totius mundi imago &

ele¬

mentorum

compendium LomeL

eap,2i.

venit luflrct anus lettumque locumfo Eryferat &tremulafulphur&ova manu:

Ovid, 2.art,amat. 228.&?29*

Additi

(12)

Additi funt non folum crines (ut in

funerum luftrationibus capilli de capite defunfti fe£H foribus _appen- debantur, Vid. Kirh. deFun.Rom.

lib. i.c.14.) fed etiam pifces. Natal.

Com.1.1, _cap.14.Pifces autemfacri- ficiis adhibitosfuiffenegatPlutarcfu

1.7^ Sympof.

&u/mv $e 8$eis 8$i

lepevo-ipoj in cui fententia* adverfan- turVoffius idolol.l. _9.c.7.

aliiqj,

empla ex Boeotis adducentes, qui nngvillas

copaidas

gnitudinis,hoftiarüinftarcoronarint

&molafalfa afperjfas diis cüpra?cib9

imolarint. Varii

denique

proufc cuilibetDeo _gratum & con?

venienseffe credebant, obtulerunt,

vel vimim, vel _ungventum, vel thus, vel libumvel pultem &c.Pa-

rili ratione, ficut quaelibet arbor&

lierba, fuo Deo genioque fuit dica-

ta; ifca fmgularem ejus deleéhirrL.

habueruut, ^{ut non nifi ex} myrtho Venerem,ex lauri fumo Apollinem placarent. Nec pratferire fas eil molam feu farillud toflum , a quo im-

w

p*

n immolareefttradu&uin; cujus ufus

e oppido magnus in omnibus facrifi-

L- ciis expiatoriis. Mifcebatur huic

i. fal, _quo nihil divinius, nihil ad x- l. ternitatem defignandam conveni- éntius, & pra^parabatur molafalfa_*.

Omifta hac mixtura inignemquo-

que facrum conjecfta eft

lw Puri lucidia micti Ovid.i.i. Fafhv.538.

c- De his plura &

de

ii luftratione nonnulla ex diffii{iore_>

i- leftione aniinus concepit; verum

it quoniam brevitati eft ftudendum,

)9 horum ja&urå, alia hifce pagellis i, convenientioranobis redimimus^re-

lr fervamusque, gentilium fuperftitio-

t, nem in crudelitatem degeneratam

el ac defiexam manifeftaturi

6

Particula Pofterior.

§. ^i. Poftquam, five ex

manda-

u ti divini fpecie, five ex eventuum

[0 exemplorumque fucceffu, hoc be- 7 ue fixumfolidumque in animis gen¬

tiliumfuit, Deos muneribus placa-

to 7 r

cari_*, Diabolusnoncontentus,

quod

cafis & fpecubus latentia, non be¬

fliß privato domelhcoque ufui di¬

ente facratarque, non

cariflima

ta?

conjugalis

Diaboli crudelitate & devotionibus

tuta. Omnia, ^cum deliåorumex-

purgatio inftitueretur ^, animalium

nece Sc occidionefoetida, omnia__»

humano fungvine

prophanata

Tantum enim relligio potuit[vaderemalörum.

Scilicet, ^cum JudxiChriftumMes-

fiam facrificiis expreflerunt,

ejusq;

adventus cerfcitudinemrenovarunt;

gentiles laqueo a Diabolo irretiti, quafi Diis gratiflima eflet fangvi¬

nis effufio,hunc ritum, h^cfacri-

ficia perperam imitabantur; bruds-«

que non aminantibusfolum,fed hö-

minibus quoque violentas intulere

manus.,

)d _manus, utanimas, quas

coelo debe-

0- ri exiftimarunt, coelo redderent_,

)n reftituerentque. Luäos vocaruut

ie in quibus humanus fangvis effun-

e- äebatur: adeolonge ab

homimbusfeces-

[i- fit humanitas,utcum animas bominum

1- interficiant luderefe

of

Laäant,

>n L 6. cap. 20.

a §.2. Gneci, urbes flias expiatu-

3S ri, duos viros, qui ex

publico

il-

£- lam rem alebantur, extra urbem

cn ornata velie indutos, ad tibiae can-

-» tum eduxerunt, alter mafculinum,

1- femineum fexumalterexpiaret.He- fychius ^autem vulo feminam ^pro

fuo fexuedu dam fuiffe. Defcribit

s- haec Meurfius de feftis Gra?corum

L4. in voce eapyjAia, modumque_>

t; juxta indicat, qui talis

fuit:

col-

i, lo immolandi^carica?

lufpendebantur

i- nigra®, fl viros; albse fl feminas

i- expiaret, inmanus ipli

tradidere_>

>-• cafeum, mazam & caricas, fepties

)- colaphis ^, fcillis,

ficubusque

e ftibus 6c aliis verberatumignecre-*

s, rnarunt,

•ääjsg ( i<5 )

marunt, fparßs in mare cineribus.

Eodem apud eos modo famem&

peftilentiam

refert Gyrald: Syntag. 17. EtMas-

filienfis quoties peftilentia labora- bant, ^unus fe ex pauperibus of-

ferebat alendus anno integropubli-

cis & purioribus cibis. Hic poftea

örnatus verbenis & veftibus facris?

cricumducebatur per fcotam civita-

tem, cum exfecrationibus ut in il- Jiim reciderent mala totiuscivitatis,

&fic

projiciebatur

g.Aen. v. 57. De Leucadiis refertur,

eos in Åpollinis facrificioquotannis

hominem maleficum, qui KclS-appa,

dicebatur avium pennis, aut ipfis

etiamavibus

onuftum,

ori fpecula prascipitem dare, fini- busque fuis cum imprecatione, ut peccata eorum auferat, ejicere.

Inventionem &luftrationumpri- mordia, tradunt quidam referenda

efTe ad Epimenidem Cretenfem,qui

Athenienfibus

pefte

binas

07)

binas oves candidi 5cnigri velleris,

éx Ario pago

liberas dimifit,

cuftodibus ubi procumberent ob-

fervantibus _, benefacienti eas Deo ma&avit, ubi erigebatur ßupbs kv Z>

dyi/dsco ©e&> A&.I7>V. 2%.

§.3. Hinc ad Solitaurilia 5cAmb-

urbialium follemnitatem _vocamur, qua urbem Romanam ambiverunt éxpurgaruntque. Si enimbubo, vel tupuscellamjovisaut

capitolium

erinon potuit, quin hasc prodigia*

futuri mali eflent pramuncii, pro quo avertendo tad# ér viåima,Jul- phuris& aqualufiratione

urbem &

pitolium expiarent. De his 5c fequen-

tibusconferre

poterisAlexand.

lexand. L. V. c.27. 5c Rofm. Antiq,

L_{4, c.27.}quxverfu

artificiofe

plexus eftLucanusL.i.V. 5925cfeqq.

Moxjubet &totamgavidis^a civibus urbem

Ambiri, &Tfeflopurgantesmeeriia luflro:

Longaperextremospomoeria cingere fines Lontificesßacri quibt)ejtpcrmißapoteftas&c.

G At<p-

Atque hxc

luftratio

batur, quoties mala omina in urbe

obfervabantur. Fuit praeterea fla¬

ta quaedam luflratio, fingulo quin- quennio alligata ^, cum qua novum luftrum condebatur. Ter Cenfores menfte

Februario^fus

quibus h<ecfacra Suovetaurilia dicun-

tur, autverres , taurus ér aries vittis

&t<eniis ornati, per urbem circumdu- cebantur, mox cenfor in magna ordi-

numjrequentia^, Deos imperii Preefides foUemni precatione invocavit, ut rem Romanam, urbes, templa, fines, w perpetuofervarent incolumes, pro-

jjeros fuccejjus darent, dubiisque cona- tibusadejjent: w#/#averruncarent vo-

taque in fequens luftrum promitterent.

Hase de urbis luftratione.

§.4. Nunc quomodo per Amb-

arvalia agros luftraverint, probe- nignitate Cereris aucupanda,&an- nonasfibi ubertate acquirenda, tu-

tandiscß

Inftituebantur haec facra, vel publi-

co

co Duodecim^-viralisCollegii arva- lis decreto, qui duodecim-viratus,

pro hujusfacrificii rite obeunda ad-

miniftratione fuftentabatur; vel et-

jam privata patrumfamilias au&o- ritate, ritu tali: Maturis frugibus,

vitula prascedente, fue & ove mes-

fis, _ager vel fundus ter circumlu- ftrabatur, qui profequebantur XII*

fratres, vel agreftes (quorum unus quernam coronam capite fuftinuit)

cumfiftula,foüemni faltatione ér clamo-

ribusperplarimosejfuderunt hymnos&

elogia in laudem Cereris aliorumqueDe-

orum, quos invocarunt, ut

morbos

flitudinem calamitates ér intemperies prohiberent, frumeniaque bene venire ßnerent,paflores pecoraquefervarent:

UbatisJimoniérfanopoculis,moxMar¬

ternpatrem, utfeiern volemquepropi-

tiusadejfetfibi &

familw

Cereri immolatam fuifFe,

id^ ideo,

canitNafojfaft.L. I.vt349. &feqq.

Pri-

Prima Ceres avid<e gavifa eßfangvineporc£, Ultafuas merita c#denocentis ofes.

Nam fata vere novo teneris lattentiafulcis

• Erutaf(»tiger# ^co mferit orefuü]

veletiamquodadeamhonoreprofe- quendam fuerint indu&i gentiles.

Prima enim lus ut de Judaeis referc Plutarch.4.Sympoi! quasii 5. rofiro

terramfindens veftigium arationis im-

prejfit,

Non nunc operofe inquirendum arbitror, quodnam animalprimum

facrificatum fuit, certe ii Gra?cos

audiamus, primum imolataeft fas,

qua? eorum ore h V™ fyetv dicitur, quod Pra?iii in Creta primi fuerru»

immolaverint hac religione obftri- öi, quia ubera Jo^vi iiis prasbuit, 8c grunnitu fuo fecit, ne vagitus ejus

ad Saturnum deferretur. Potiore_>

ratiocinio adducor ut credam _gen¬

tiles Juda?orum fimias, id _{quoeß ex}

iis

decerpfifTe,

perint. Voll! deidolol. L. _9,c. 7. p.

457. Ha?c ha&enus.

Ni-

Nihilprofe&o magis

optandum

mihi eilet, _quam Ii lingulorum De-

orum expiatoria facrificia tradere__>

polfem; at cum

ftupenda fuerit

innumerabiiis _Deorum gentilium multitudo, diverfa eorum voluntas,

cui expiationibus fuis gratificati

velificati^

runt ritus, ut lingularem & exqui-

litam horü notitiam defperemus,(in

quoopere occupatis ante me mul- tis, cetera eruditiffimis_,aqua haslit)

atque adeo generalia nonnulla, quas circa horum facrificiorum admini-

ftrationem, vel minifterium, velor- namentum praeftiterunt, obfervabi-

mus.

§.5. Succurruntobtutuinoftro A- thenienlium Ceryces, Romanorum Pontifices,Flamines, Confules, Ve- ftales, Augures, imoquarunde^gen¬

tium Reges & Reginas5 omnes ex

certisfamiliis,huic ordinidefignatis,

omnes ritu praecidaneo puri luftra- tique, luftrationis omiffionemquan

doque

doque compenfante muneris emi¬

nentia, qua fulgebant. Nulli fervi,

nulli cxde & humano langvine in- quinati, nullus, qui fcutü in prcelio amifit, nullus quicadaver infepultü,

non injeÖa glebula viderat, ad hasc

facrificiaobeundaadmittebantur,fed

Itcas txac zivcu"osi$ & jubebatur.

vid. BrifTon. de form.L.I.p. 2 3. In-

dumenta myftarum non nigra, ut_»

in Inferorum cultu,nonexlana, illo fegniffimi corporis excremento,fed alba, ex lini mundiflima fegete

é

terra enata. Apud pleroscp capita operiebantur. Virgil.L.3.lEn.v.406

&407.

Nequa interfanffos ignes inhonoreDeorum.

Hoftiliafaciesot currat omina,turbet..

vid. Saub.c. 12.&Kirch, de funerib.

L.2.c. 16. Femime facra fa&urcee-

rant crinibus folutis L. g.iEn.v.

imointerdum nudispedibushucma-

tronas defcenderunt Ovid. L. 6.FafL

v. 397. iive abufe pneceptoDeiEx-

od. _3:5. five potius quodcalcei pel-

liceiimmundi habebantur.

§. 6. His rite difpofitis &procu- ratis, ad ipfum

facrificandi

accedebatur,

montibusc^

peris magis vicinis, & in templisce¬

lebratum. Pra?fentibusitacß

tibici-

nibus, tubis ex asre,tibiisque exar-

gento, ad laetitiam

exfultationemcp

animo inducendam excitandamque

inftru&is & peritis, ne qua corpo¬

ris pars eiTet, ad ^quam religionis

fenfus & Deorum veneratio non_»

pertineret,variodcincompofitocor¬

poris motu fefe ja&arunt, faltatio-

nesque cultui Deorum ^accommo-

datasadtemperatasque fufceperunt.

Quid? quum multa typicahifceriti-

buspremebantur occultabanturquer

ideo five ad Fortuna? crebras vicifli- tudines, qua; rotx affimilatur ad- umbrandas, iive ad cultumaliquem

ccelo aftrisque motus eorum imita-

tioneacimagine exhibendum decla- randumque, ab ortu in occafum, in

gyrum fe &circumverterunt.

§• 7?

§.7. Animalia tantummonamtiia

ficutfua cuicßDeo facrataeranc,ita

circa ea deleåum obfervarunt, utß Jupitereflfet

propitiandus, juvencus

imolaretur &c. Inuniverfumad fa- crificia ma&abantur volatilia8c ter-

reftria>Macedones exercitusluftra-

turi canes diffecarunt, quorü vifce-

ra in campo , in quem

ducebatur_,

exercitus, ab utraque

abjicerentur

parte, exercitu inter

divifam hofti-

am du&oCurt.L. X.c.9. Necami- crocofmo, quem

perinde

lium vis 8clibido abftinuit:_compro- bat id,_prakter exempla in fuperiori-

bus ailata, horrendum illud vivi- comburium, quod exemplo /Egy- ptiorum

didicere

tes ex viminibus immanis magnitüdinis Jmmlacrortim membra, in qm homines mtruferunty

quibus fuccenfis

tiflamma homines extingvebantur.

vid.

Lomei: pag. 192, Sed in viamre-

vertimur.

§•8.

§, 8. Vi&ima

afacerdotibus blan¬

da veluc invltatione ducebatun^;

nam cultus efie debuit fpontaneus,

& ominofum habebatur fi relu&a-

retur animal,

adeoq;

ferum efiet

ad manfvetudinem perducebatur.

fa-

cerdotum fuit ut vifiima labe ^carens

&

prtffiantiffima forma

te aras, unde^voceseximia &egregia

in colonialatinaufitatifiimae. Pre-

cesfundebantcum murmure humi-

lique fufurro, & fic loquebaturcum hominibus tanquam Dii

audirent,

fic cum Diis tanquam homines au¬

dirent ^: atque ut tanto feverius a-

nimoque

tranquilliori religion!

carent kcl^c^ ■zsesnncwYimrcc; decuitij.

Praeter titulorum blandimenta, quae in Deos & nominatim in Janum_*,

quemPatremfalutarunt, capite

huc

congefierunt,

riae precationum

formule audie-

bantur.

§.9. Ad ornatumvi&imarum

fe-

D cit,

mi26)

^

tit,

quod ftatuto

frontejuvenco Virg.-L.9.

627.

Coronas impofuerunt ipfi quoque_*

ad fan&itatem fuam fignificandam

coronati; hinc A£tor. 14. 13. o 3<g- pzvz T% Alör rX oVt©0 -ZJTC9 7roXiOOS

OWldv

7zujp8$ (ctfrfjLfjLctQ, cfm TXg 7rv^u>voc? éi/gytteer,

crvv Tois _oxåqis IfcÅe Jvsiv. Addebantur

circum tempora vittdi1. 2. /En. v. 133.

feu redimicula _pro vi&imarum di- gnitate inaurata, qu$ ex globulis contexebantur, quales hodie Pon-

tif:ufurpant

ad

noftroq;

idiomate

Videatur

Dein cum mola falla fronti

ingejjit

vinafacerdos L. 6. /En.v.244.

§. ^10. Hane Sacrificiorum exor- nationem fequebatur capitis per- cuflio fecuri$nea fa&a Horat.L. _3.

od+_{23.; nam} ficut ferro xs credeba- turpurius, vimque medendi habe¬

re C$1. Rhod.L: _{19. c.10.}&129. c:6.

ita ejus ufus ad eultros &ahenafuifc

ampliffimus.

nimalinfrajugulumferiebant,jugu-

landi confvetudinem quidam reje-

cerunt, tanquam per eam

aliquid

animalis decederet. Ca-

veletiam

rae utInferos profpiceret,

obverfo, membriscß

fangvis effiueret__,

expanfis,

fiifcipiebantur poft pilo¬

rum evulfionem excoriatio, mem-

brorumqj di vifio <Sc ele&io,prout fm-

gula membra fuis Diis

placandis,

certiscjj

delictis expiandis conveni-

re putarunt. Ignis

facri ufus

in omnibus foederibus

pangendis

tum circa facrificiorum adminiftra- tionem, praecipuus &

oppido

gnus fuit, ad carnes

coquendas ad-

incendenda.

Ei alendo praeter

animalium ofTa_.,

ficulnea_»,

clarum

fubluftrem

fparferuntfumum,

cus & quarum fumus

obfcurus ad

Inferorum facrificia rejiciebantur_J#

vide Gyrald. aliosque,

quibus haec

debemus.

Plura addere_quum temporis ini- quitas vetet, idcirco colophonem_>

adjun&urus, verba Alexand.abA- iex. in ufum pium mutuari volui.

Adeo _, inquit ^, ignara fuperflitio

hominum mentcs depravat ^, & non- nuvquamfapnentumanhnos transverfos

rapit„ Quantum debemus Chriflo do¬

mino, regi ér doäori noftro, quem ve¬

rum Deum veneramur &

fcimus,

pr£monfiranteexplofagentiumjerarum

doärina, rituque immani <£r barbaro,

veram religionem edoäi, humanitatem

& verum Deum colimus, eviflisqueer- roribus& mfandis ineptiis, quasprifii coluere, quid quemque deceat, ér qui-

busfacris,quaque mente Deumcolere oporteat, nojcitamus.

S. D. A .G.

D. D. .r

DIDONEM

VIRGILIANAM

Diflertatione Graduali

Cum confenfu

Ampliff. Colleg» Philofoph.

Sub PR^SIDIO

V1R1 CELEBERR

Dn. hemmingi FORELII

In Academia Upfal. PoéC Prof»

Reg. & Ordin*

Emditorum Examini

ad diem/tf.Junii Annii703. in Auditor

rio GuHav. majori fiftit

OLAUS O.

BROMS.

SUDKRMANNUS.

HOLMI&i

Imprefftt Olaus Enseus,Reg. Archiv.

Aatiq.Typogr.