L A T I N O
GR JiCI SERMONIS CERITO,
Q.U A M,
CONSENTIENTE AMPLISS. FACULT. PHILOS.
IN REGIA ACADEMIA UPSALIENM,
P R B. S I D E,
VIRO CELEBERRIMOi
Mag. PETRO
EKERMAN.
ELOQUENT. PROFESS. REG. ET ORD.
PUBL1C0 BONORUM EXAMINI MODESTE COMMITTIT, STIPENDIARIUS STIEGLERIANUS,
PETRUS TEGN^EUS,
W-G O T H U S.
IN AUDIT. CAROL. MAJ. ab OIEM V MAJI
ANNI MDGCL.
H. A. M. S.
P. P SAL IM,
V I R O
Ådimdnm Reverendo & Praerfariffmo
PETR
T
E G N M O,
S.Theol. in Reg. Gymnafro Skaren fi LECTORi
Frim^ Ecclefia? Géthenhedenfis PASTÖRI,Yigilau-
tifRmo & vicini Diftriétus PRiEPOSITOdigniilimo^.
PAM M fl %l
rrjgdvrsaai
Qsa[icg sYjvEå?.yjvi-vyovsvaiTtuZai BgSTTrjgia
dyvusgßciTogiZvat
disLK0 y*cgbdg, dg oTuai syd, ffi sv xoerå rdfyATjV
nävrars yåg xkpw dyotbxg få dnmsÅxgystv,
BzXcipw £yä fycfjLSvog, YsvnjTcg apas,
&Y} fytåv rfSy ts Kal eutppova Ssa/uo»
Adpa 7Tgoxsipa idv xd^ol fznipuu elev,
'AAA' aga fåga,Ildrsg, Ivys Ti'utct ravrot vopi'l/i$9
loI ar17 dy få/) sw&j x:u in/'noo/ %rsg.
> >
Txvsxot bxpfådog réh >vv lol ^aprCa 7riutay9 HjC'XpyuiTiwteQ)> Ty Ttgdnyiq, rpas>ßicg ddp.
tfföus oberlienfifTimns FETRUS TEGN/EUS
A KGtl Sk
§. 1.
Ingvas continue mutafas, & in
varias deflexas ahiiffe dialetftos, atque hodie mutari fle&ive,tum loqvuntur prseteritorum tempo¬
rum hillorise , tum quoque hö-
dierna teflatur experientia. Pri¬
mseva > Hebraica fcilicet, non diu communis fuerat omnium
kiterpres, cum immiffa yXtoTTCtruyxvjiq priftinam e- jus formam ita mutavit* ut alter alterum loquentem
non intellexerit, lilas easdem, quse ex hac prognatse funt, magis magisque, temporis progreflu, immuta-
tas efie conftat, vel ob infcitiarn & negleéium litera¬
rum, vei earundem culturam , vel extraneorum inva- fiones & frequentia cum aliis inftituta commercia, im- migrationes advenarum, facra, literarum artiumquellu-
dia adoptata, immo, ob alias id genus naturalescaus«
fas. Ex hac lingvarum mutatione, earum quoque con- Venientia & harmonia,utpote certo fundamentOj com- mode poterit explicari; luce enim clarius eft, cur a- Ux ab aliis plus vel minus mutuentur,curetiam tot«,
A quan-
»
a «¥3> ) * (
quant®, fint inde arcefiendse. Nempe nonpoftuntno»
illce fibi ipfis efTe harmonier, qua;, quafi forores, ex
communi matre originem ducunf, eodemque vineulo cognationis contineri. Exftiterunf quidem pofi illam
y?&77oa*jyxV'Jiy variselingvse feu potius diale<fti5 pri-
iiigevce tarnen adeo non dilfimifes, ut in pfurimis fpe-
ciem matris retulerint fua;, quod eo minus adflrue-
re dubifamus, quo eertius liqoet, casdeni, qute ex Hebraica immediate defcenderiint, quamvisper Icmgum temporis fpatium viguerint, maximam cum matre fi-
militudinem fervafTe. Verum quod ipfi TiVgyomoiol
fe non inteilexerint, id non ita 'efTe mterpretandum, quafi cbfiteraverit Deus veteres radices novasque in-
troduxerit, utpote quod fapieritice Divirase omnino eß
incongruens'> fed pependifie boc ex fola literärum ra-
dicalium ueraßo/.yj', yjTzSscrsi, xgcShst, dCpxigsaeij
.iXÅsv^Si, oi7tÅXirictcriA.u & toni diverfitate , qute o*
mnia iilis inadfveta erant, fiatuunt nonnulli Philo*
fegorum. At, cum ob antea allätas caufTas fingvam
paucis vix feeulis parem & eandem efFe conftet,. non tnirum, fi ejus iyyovai, qua; hoc tempore florent, proifus ab illa differant, licet non diffiteri queamus
efTe eas etiam inter bodiernas, qua; non omnino o»
mnia mutaveruntlineamenta, Sd quod plurrum lingva-
rum harmonia & cum Hebraica concentus demonffrät arricifUmus. Hoc tanden in negotio fenendum erit iHud voXuSgiftäyTcrv: ne quldnirnis; InrFe enirn de corr-
venientia lingvae haudredte argumeritaberis,quodnort- nullas habest cum alla communes voces, quarum e£-
iam fimilitudo, non rufi obtorto coflo, eruifurj ve¬
rum, praeter majorem harum eopiam,ipfam fyntaxe-
os, phrafium feu modoram foquendi & Idiotifmorum,
rationeni fas efl adteadafqus, Cunda ubi cönfenfiunf,
)°< ÜS3? 3 dioltur lingva alteri harrnonica, etfi ob diverfos gra-
dus hsec magis, iiia minus. Exiliere ejusmodi inter lingvas harmoniam, five mortuas,five adhuc vigentes
confideraverimus, que tam ardto cognationis vineulo conftringuntur, ut unam line alterius ope riteedifco-
re nequeaS) inficiatarum fore arbitror neminem.
$. II.
Do&rinam, qux adcuratam lingvarum notitiam pertraelat, Phiiologiam adpellare fveverunt, eumque Philologum, qui loiidiore lingvarum notitia eftinftru-
éius: feu, quod idem eft, qui omnia probe novit,quae
& materiam & tormam earundem conftltuimt. Fatet
hinc eum notitia Grammatices , Rhetorices, Critices
& Philologie ftri&e (ig didae, imbutum efTe debere.
Has ut rite expleat partes, alia quoque neceffe ell ad-
hibeat fubfidia; nempe hiftoriam Philologie, Antiqui-
tates prefertim ejus gentis, cujus lingvce ftudium tri-
buit, fine quibus incalTum laborabit in adquirenda ad-
curata lingvae cognitione; nam neque de vocum au-
éloritate certi quid pronuntiare poterit, nec vocum locutionumque lata leire. Prseterea, ob propinquam
lingvarum cognationem« praeced, vindicatam, alia-
rum itidem lingvarum genium fibi familiärem reddef,
earum puta, quse teneriori nexu cum illa,in qua evigi-
labit maxime, funt conjunéle. Plurimae alioquin lo-
cutiones ei erunt obfcurse, multarum etiam vocum fi- gnificationes & i(JL<$do~£i$ eruendi atque detegendi
viam & rationein ignorabit. Quid, quod, parumfelicl fucceflu, in reliquis Philologie partibus, harum defti-
tutus adminiculo, erit progrefTurus. Quam fit hoc
verum, in fequentibus, fadla adplieatione ad Philolo-
gum Latinum, cui peritiam lingvse Grace necelTariam
duximus, monftrabimus, de Tua, C.L., mitioricen- fura, quam etiam atque etiam expetimus, nulli dubi-
tantes. A 2 III.
4 «6*2? ) o ( $£2)
i ni
Grascäm curo Latina propinquiori cognationecon-
ne&i, nerno, qui vel tantillum utriusque lingvce in-
dolem examinavit» ambiget. Ea tamen eft cognatio-
nisratio,utGraeca,nonquemadroodumGallica,Lufitani-
ca & Italica,ex ejus fit propagme, ied potius, ut, fi
non pro germana matre, attamen qüafi Latinsenutri-
oe & magiftra, haberi debeat. Nam, fi & non mo- rofe contendimus lingvam Grascam matrem eile La¬
tinos, quamvis ex /Eneas in Itafiam adventu probabi-
liter quidem coliigi poffit: fummo tamen jure id no- bis adftruere videmur, Latinam antea valde fuiffe
mancam, mutilam & embryoni fimiilimam, quam ex refertiflimo Grascorum adparatu focupletata eilet &
ditata, fortnamque decoram acciperet. Et non folum plurima , quoe illis, ob ekgantiam veneresque, mirifice placebuit, innumeras loquor voces , dicendl
formulas & phrafes, a Groseis rnutua fumferuntj ve¬
rum etiam strövtåg Grascse ftudio ita abrepti fuere,ut Ipfas voces adimitationem Grsecorum inflexerint; binc j,fatetur Ponticus Virunius lingvam Latinam efTe quafi ,>fimiam lingvse Gnecos, quid enitn audet Latina, fi Grasca non jubet a). Cum hoc eodem amiciffime confpirat Cel. Dan, Vechnerus: rationemquoqueTro-
„porum ab ipfis mutuati funt, ne libere, quodcunque
„in buccam veniret, efFutirent, fed eleganti & con-
„cinno modo pleraqve cum fapientibus Groscis effer-
„rent. Etiam faétum puto, ut Lstini non folum pfu-
„rimaad ftrufturam Grsecanicam conformarint, fe l ipfas
3,quoque phrafes & certa dicendi genera, a Gr«cis ac-
„cepta, in fua lingva feliciter expreflerint. Hsec fin¬
gula firmoniti talo ofiendere animus eft» poftquam
breviter harmoniam Grascas & Latinte ]ingvarum,feu quidquidrnutuurn furnferitLatinaexGracca,per exempla
eundo,expofuimu*. #)
<£Ä3 ) o ( <g£3> 5
^ a) Pr<ef ad compend. Gvarini de ling. Gr<ec. ne-
teffitate fol. 2* b) Dan. Vechneri Hellenolexias L.
II* c. i.
5. IV.
Literse Latinorum cum literis Grteeorum, &
qualitatem & quantitatem fi fpe&averis, ita fere 0- mnes coneordant, ut parum, vel nihil, inter illas in- terfit difcriminis: argumentum fairem probabiie ipfos
easdem ex Grcecis fumfifie, quemadmodum hi easdem
ex Oriente accepere, quod per Cadmum , voce ab Ebraico vel Chaldaico ehp formata, indicare vo-
luere veteres Groeci, pariter atque Latini fcriptores ;
quod itidem ex literarum fimiliturline cum Ebraicis, &
vocalium cum Syrorum prcecipue recentioribus vocalibus, certo conftat.| Pauciores Graecse literae, quibus analogas Latini non habent , feliciter tarnen,
fecundum earum compofitionem, exprimunt, addita vel adfpiratione, ut PH pro 4>, TH pro ©, CH pro X;
vel alia litera , quse cum altera conjundta* euiidem nanciGitur valorem, ut PS pro * H, quod ex duo¬
bus £-J,jfr.oTg compofitum, non habent Latini, expri¬
munt per E fimplex, quod interdum fonum tSSsegol,
quem H habet t imitatur, interdum fimplicis e feu
Tzere Hebraeorum. De Q. idem dicendum, quod ni¬
hil aliud ht, quam duplex otum^ov, & fonum imite-
tur Cholem» dum fimplex fonuin T8 KametsKa- tuph edit, quod promifcue o Latinorum exprimit.
Nos autem certas non tradere pofiumus regulas, ubi hcec, vel illa, obtinebit pronuntiatio, liquidem nihil
hae de re nobis reliquerint veteres Romanorum; cre-
dere tarnen convenit illos, absque ratione, fonum non
variafTe, & verofimile videtur illos, in hoc. Grceeo—
rurn morem effe feeutos, praefertim cum adpareaf»
pro
6 && > o C
pro diverfo ftatu, candem apud Latinos fervari quan-
titatem, adeo quidem, ut pro w producatur o &.ioco éuuxgä corripiatur idera. ,lTt fimplices; ita etiam cornpofitse feu diphthongi Latinorum, propriis Grseco-
rum fere cequipollent, M & OE Latinorum exGrse-
corum *i & ci ortas elTe haucl diffieile efl colle&u,
dum exftat aulai, tervni &c. pro aula, terra, Ve¬
rum poitea, lenioris pronuntiationis ergo , Iones &
Bceotios iraitati virlentur, qui in J? mutant & At-
ticosj qui ex ci faciunt k)'■> quoniara x & ce magis
conveniunt, qua fonum, cum Y\ & äJ.
f. V.
Proximum fam eiTet catalogum vocumGrfecarum,
quas Latini ex Grsccis funt mutuati, ccndere, at,cum
Ulis omnibus eongerendis tota vix fufficeret vita, ea-
rum faltem exempla adjungere placet, qux per muta- tionem, interpofittonem & abje&ionern literarum a
dialedo Gra?cörum communi difcedunt, quacque ex diverfitate dialedorum Gnecarum Sc in illis adfveta (ÅSTa@o?[Yj, ct$Mg£<rsi & ivilctSstrei pendent Aioles
tollunt ab initio y ut alz pro yafa; ita Latini per d&otißSffiv Sc d7[0K07rr)v dicunt lac ex ydXotKicg* A
/Eoiiis & Bceotiis mutatur in ß: Latini, hoc imitati
dixere bis Sc bipes ex Slg & Siitag, Z mutant Ta-
rentini interdum in duplex er; fic Latini faciunt ex
fAvEp mußo, ex TtCrtPify patriae. Pro B frequenter
dt $, quod imitando Latini fecere ex PSfBu perdo>
ex stBsy inäe, ex Bscg Dens, Pro A Dorice adfu-
mitur v, ßc Latinorumgrunnioex ygVÅhfy. M /Eo-
lice tol'itur ab initio, unde Latini dicunt imitari ex
fiitfAeT&Bxi, Pro it fumunt interdum Iones *, ut pro ttoiov, Kci'ov, unde quäle, fic (cititjlla ex oirivBijp.
Deeit
SÄS (of öS? 1
*
Dee/t interdum 7f, unrle Latinörum lattis ex 7tAäTi)<?
formatur. P Grtecis interdum abundat> fic in Lafi-
no ab iißSsv. Dorice tollitur; unde Latiai
idem etjam toliunt, dicentes leclus ex nr- tus ex ,lAgbpov. lon. & Poét. transponitur P , quöd
fic imitantur Latini, ut dicant nrrvns ex vsipou, rrf- />#* ex ßfiraj;, forma pro y.ofdpfj. 2 mutatur Atti-
ce & Dorice in T> ut Tt1 tu, TS tei fic Latinorum quatio pro qiwjjo. Duplex c Ionice mutatur in ^ fic
KzctrotXog Latine dicitur paxillur. <£» mutant Mace-
dones in ßj apud Latinos usCfodXy, (pxÄxivay mutan-
tur in nebula, baUna, X deficit aliquando ab initio, unde Latini illud omittunf, dum dicunt lanaex yX%ivOt\
interdum in medio, fic ovanea ex åfdvwje.
§. VI.
De confonantium mutatione egimus, fequiturjam,
ut de vocalium permutatione> comparate ad diverfas Grxcorum dialecios, eadem ufi brevitate, nonmilla in medium proferamus. A lones in s mutant, unde Latini dicunt feHo pro Ttd'XXcv, Pollex pro
Attici (k /Eoles frequentant o pro a. quod Latini imi¬
tantur, in domo ex Sdy/d9 marmor ex Ali¬
quando pro «s Police eft V, fic apud Latsnos adfumi-
tur pro eodem u, ut triumfbus ex Tpiuyßog, erafida
ex xgxiTrdXy. A ab initio interdum demitur, ut pro
dy.éXyto yeXyUy inde Latinum mulgeo, pro åpzgoi
ruva, Poétice in medio faepe omittitur a , ut yXuKTO- tyiyoi pro yotXMToQiyoi , fic Latine dicitur falnia
pro zzXxyYj E interdum Ionice & Dorice mutatur In<e; fic Latini habent pro yJvfa metneo. Pro £ Ionice haud raro'eft /, utLTe Latini pro Téyyta dicunt tingo,
pro
8 <SÖP ) ° (
\
pro ttAéxoj plico, pro ii/ & evtog in & intus* Loco
i ulurpant Graeoi 05 ficfpGtideo Latinis eftpro ctt^cJW.
Poetice & Jon. intcidum augnientum deficit5 fic ab-
jiciunt Latini 6, dum pro Bgtfy ponunt rixor. Pro
j? Dorice & Police ponitur ut pro
tnacbina , pro Cfiyjpy famn; ita etiam Latinorum fi- napi pro cfjjf/Yßi, mäter pro plaga pro 7T>,>jyyjy
inalum, fjLYjÅoi/yfuous (prjyog. Pro ^ Attieis fuit 1,
undeLatini ex crxYjTtuv forrnarunt feipio. Pro ty inter-
dum eft oi, ut niderffoo pro tttiiams fic Latina cor proMjpy pronus pro Ttgyji/yg* I nunc abundaf; fic in
Latinorum uliusex aÅÅog, navita ex votVTYjg; nunc
abjicitur, ut xclus prcKX^foi, fie Latini idem exclu.
dunt, dum dicunt dextra ex SsfyTSgY), melex /wiP*,•
piper ex 7CS7tffi. In locum Tö o fubftituunt Dores &
/Eoles «; fic Latini dicunt aratrum pro åpoTpov. Pro
d faabet interdum e ; ita Latisorum genu ex yow, Jeies proV^, circa quod vocabulum h Ttotgcty no-
tandum, Latinos fiepe pro fpiritu afpero adhibuifle S< Ö
Attice faepe in 1 mutatur , ut osvgi pro isvfo-, fic La¬
tinumcinisexxcvig* OvertiturPolice in vyutwvpiwfio
Latinumgummiex xcpipu, Tollitur Jonice & Dorice e
quibusdatn nominibusj fic Latini illud tollunt, dum dicunt, ruo ex cgt/«, ramus ex cgxptogyeelloex cxstän.
Tacemus voces , quas Latini proprio aufu, fine au- éloritate Grgecorum, interponendo vel confonam, vel
vocalem , vel easdem permutando, forrnarunt. Earuni
etiam exempia heic adponere minus neceffarium duxi-
mus, quoe non mutat« in ftilurn Latinum influxerunt,
quarum ingentem copiarn apud Auétores , vel pra>
ftantifiitBOsj invenire licet Adhibu-erunt prseterea
) o C ©££ $
Latin! tum adjeéliva Graeca , numero baud pauca fola terminatione, nempe us, pro cg, diverfa, tum quoque adverbia, ab adjeéfcivis Grsecis formata & in
e pro wg exeuntiaj tum verba a Grsecis nominibus Sc
alias voces a fubftancivis Grsecis derivata. Quse curt-
$a enumerando Sc percenfendo eiegantifbme perfe- qvutus eft modo laudatus Vechnerus in Helktwlexia
five ParalleIifmo Graeec-Latino. Mittimus vocabula technica, qua: omnia Graeca funt $ Sc nomina Deo-
rum Dearumque, utpote ex Mythologorum föntibus liaurienda,
$. vir.
Quod ad vocum eykXfestg 8c nafsyxXz&isig ad-
tinet,non diffitemur inter utramquelinguain intercedere difiimilitudinem, prsecipue ü de recentiori Latina fer-
nio fit ; verum antiquioribus temporibus, non mul-
tum a fe invicem illas diferepaffe credimus, fiquidem
non rara admodum ejusmodi compareant exempla ,
dum e. fg. femininorum primae declin. genitivrüm in
as pro (S terminant, ut paterfamilias, materfamilia
monetas , terras , cuflodias, efcas. Sic Poetee eafus contrados Graecorum retinent: idem Virgilius ,
fieid. v. 321.
Quo res fumma loco, Panthu (7tccvSü)?
At de voeibus Grsecis, quibus ufi funt Latini, monen- dum dueimus, quod illse, quae terminationem Grae-
cain apud eos retinuerunr, more Graecorum, fleéti toleant, quoe vero terminationem Latinam aeeepere ,
pro genio linguse Latinae, expreflse reperiantur. Ter-
minationes etiåm verborum Latini ad terminationem Grsecorum formarunt, Sc eundem ornnino agnofeunt
ortum, nempe ex inufit. verbo Vw pro ßipil, ut opti-
me monet von der Hardt in Compend.| Gramm.
'Grascse. ß ; §. Villi
) o (
§. VIII.
Ipfam en/>Ta£w feu modum conftruendi fi loqua-
mur , notiflimum cuivis e/Te non dubitaverimus, qui
vel omnino Graecarum literarum non eft rudis, re- gulas fyntadlicas Graecis cum Latinis fere effe com-
munes , easdemque admodum paucas», quse «que hu- jus, ac illius, lingu« genio adcommodari non poffunf,
adeoque Grcecac vel Latinse lingul Idiotifmi nuncu- pantur. Nec quidem Idiotifmi Grsci iisdem eJiot
manfere , dum omni ope atque opera in id tendebant
Romanse eloquentise cuftores , ut ad iirum fplendo-
rem, fuum perpolirent ftilorn r quem apud Graecos
tantopere admirabantur. Namque credidere fortaflis
ea, quse tantam orationi Grarcaniae conciliabant &
yoTYjTOi, etiamLatinam ornatura. Unde fatis frequen-
fer ejusmodi Gr«cifmos ftilo irnmifcuerunt & vetu- ftiores, & reeentiores Latinorum fcriptores, quorura
quidam minus, quidam vero nimis, ab analogia lin-
gu® Latinse recedunt. Pleonafmi, Ellipfes & Enalla- gai Grseeis familiäres, in Latinis, per crebram imi-
tationem, ubique fere eomparent, quz focutiones cum
finguhrem quafi emphafia prodant & cum genio Jin-
guae non adeo pugnent, neque funt improbandse. At
Gr®ca ita ornnino eorum palato arridebat , ut etiam
ea> quse minime conveniebant, adhibuerint veterum prseeipue Sattuflius & lertid!ianus , recentiorum jfu-
/lus Lipßus quam frequentiflime, quorurn ftilus» fa¬
tente Wttkbio, magis ad Grcecorum, quam Romano¬
rum loquendi confvetudinem eft compofitus. Quid, quod ipfe Cicero,cui orationis puritas tantopere cur®
erat, ejusmodi Graecifmo non eft immunis, quia genio linguce Latin« videtur remotior,e. g. cum pro gerun- dio infinitivum adhibet, ut: tempus jnm eil deordine
argumentorum dicere\s Livium & Nepotem taceo. Non qui-
\
) o ( M
quidern ab inflituto föret alienum plures ejusmodi aliosque adhibere Grsedfmosj verum cum nen de- fint vir i Clarifbmi, quorum 'sgyov Fuit StäqveÄsfcsig
obfervare, verfco faltem concluclimus: five feorium ipfas riidliones earumque accidentia , five conjun&im phrafes & loquendi confvetudinem confiideraveris, o- jinnia ferc Latina habitum induifle Graecanicum.
IX.
Poftquarn quid quantumque debeat Latina Gre¬
ese exemplis oftendere adnifi fuimus, reftat > ut didla
ad Pbiioiogum Latinum adplicemus. Generalis Phi- iologi idea, §. II. breviter expofita, Philologo Lati-
110, jure optimo, competitj utpote qui omnia ea cal- lebit, quse ad adeuratam lingual Latinse notitiam fpe- élant, unde eadem fubfidia ei pernecefifaria efle con-
flat, quaebreviter recenfuimus, ita quidem,ut adfinium
& cognatarum linguarum peritiam, ceu rem moment!
majorisqueponderis,ccmmendatam voluerimus. Scilicer,
hocfublato adminiculo, eo minus Philologi nomen cum laude potefl tueri* quod vel fimpliciftimam fui rrune-
ris partem fatis exfequi nequit. At, ut inde incipia^
mus, unde puerilis artas primabaurire fölet L. Latinae elementa , fecundum partes Grammatices, peritiam linguoe examinabimus. Orthograpbia, quse juftcs &
reétos literarum fyllabarurnque du&us & nexus, qua c-
riginem fuam, refpicit, in KaKoyfadpiav facile muta-
bitur., nifi adfit notitia Greese; nempenon poteft noft
Incertus efle,num hoe, vel illud, vocabulum his,vel il- Iis, notari debeat literis , liquidem de origine ejus du- bitet. Gerte tironi id non condonamus, fi tenuem pro
adfpirata adhibeat, muko minus ei, qui linguae accura- tiorem notitiam profitetur. Non equidem diffiteor efife nonnullas voces Latinas, in quibus, quamquam originem Graecis debeant, ut e. g. jari & forna a
crthographia originis non obfervatur: attamen
B a ex
12 ) o ( C££J?
ex paurifUmis illis non concludendum , perinde elfe^
quomodocumque reliqua ejusmodi fcribanturj nee re-
gulam generaieni inde licet cudere. De nexu litera»
rum idem di (flum eflo: quum enim differat aüquantif-
per in hoc Gra'ca aLatina,Latino difcrepantiani omni«
no obfervare incumbit, voces adhibituro Grsecas.
f X.
Si qua aha Grammaticesr pars, ceite Etymolo- gia non mediocrem Grascx peritiam poffalat, cum e~
rum, ficuti in §§. V & VI monuimus, rhntimerae vo¬
ces vel minime , vei parura , vel etiam maxime mu¬
tats adeo, ut, primo intuitu, nihil Grsecanici conti-
nere videantur, paffim apud tcriptores veteris Latii
occurrant, &. Philologi fit officium earum fignificatio-
nes & emphafes detegtre , qua certe ex ipfa earum
radice pendent, vel per fé patec nofirae fententlse ve- ritas. Sunt, qui Etymologie ftudium flocei faciunt,
clamitantes admodum efie incertum ex derivatione vo- cis ejusdem fignifjcationem deducere» quippe quod
non derivatio, Ted ufus loqüendi fignificationem ve-
ram determinet,penes quem jus eft Bc normä loquen- di,unde argumentum, ab Etymologia petitum,in ple- risque erit ineptum & infulfum. Hoc fi iisdem con-
cederemusy infignis ille, qu^n dixinius, Graccae lin-
gvz ufus in hac Grammatices parte nulluni fere eile
concedi pateremur. Verum enimvero quarrt tit hxe
eorum opinia falle , nemo non videü/ Nnmque, fi
abufus & perverfa Etymoiogxam traéfandi ratio emen- detur & tollaturr ufus certe cxlmius remanef. Seilt»
cet fuere, qui, tinius lingvae fludio atque amore ab- repti quafi & fafcixrati, nihil in earlem m^nctrin , ni¬
hil mutilum, efie tibi per^vaférinr,quare Stomniavo-
cum femina, omnes radiees, non nifi ex ipfa eadem fingva petendas effe & derivandasftatueruntjSt fic qui-
dem ridiculas admodum tk ineptas exeogitarunt deri¬
vat!
<3 vationes. Exemplo nobis ii erunt, qui, lingvae Grs>
cce cöpia decepti, omnia vocabula Grseca non aliun- de,quam ex ipfa eademGrseca derivanda exifiimarurit, mirumque in rnodum halludnantur. Sed velideo ad- finium lingvarum peritia e/t comrnendanda» ut id 9
quod non ex propria', ex alia tarnen, poffit stu^qXo-
yyßr^ca, Mulfae funt vöces Grcecse, quse Ebraicas
agnoicunt radices, quarum & genuina? fignificationes
ex illis aptiflime eruuntur, e. g. UuföévoQex"nö,
quod virgines tam Judceorum,quamGraecorum a con*
fvetudinevirorum erant feparat®. "Krog exnycom*
mode fetis derivatur, & alia ejusmodi plurima. Ve¬
rum fatis multa praebet Latina exempla, cum, qua ma*
ximamfui partem, ex Grceca deduei poffit'ac debeat.
Quod autem is, apud quem jus e/t & norma loquen-
•di, ad hane vel iifam ideam /ignificandam» hunc po- tius, quam illum, fine aliqua ratione, adhibeat ter-
minum, vei potius talem exprimat per illum, qui
fundnmentum in re non habet, quam ex primitivis
derivatum adfurnat, quarum notio maxime cum figni- ficanda convenit, fubabfurdum e/t & de fa clo fjlfum".
Id certuni & indubitatum, quod Latüii non folum illa-
rum voeum, quas ex Grareis fuinferunt, fignificätio-
nem retinuerint 5 verum etiam illis derivatarum., primitivis convenientes, habuerint notiones, & quan*
quam interdum a propria fignificatione difcedant,Me- taphoricam tamen fervent* "Otpov & cxpxfiov Gr«*
eis dieebatur pifcis cum pane come/tus; obfiniumindfi Latinis, quamvis variis in locis explicari pofiitper o*
innia ea, qute cum pane coméduntur; attainen ean-
clem interdum ftridte fervatfignificattonem,quam apud Grascos,utmNepotisC. Xvit. liemißocl,ubi dicitur urbs
Myus donata Themiftocli ab Ärtaxerxe , ex qua ob- fouium haberet: Myus enim erat admare fila pifdum-
que copia cdebris. * jf. XI,
