Mulah shenith Likne Yisraʾel seu de circumcisione secunda Israëlitarum, ex Jos. c. V. aphorismi philologici, quos, adprobante amplissimo senatu philosoph. incluti lycei Upsaliensis, sub præsidio ... Andreæ Boberg ... publicæ disquisitioni modeste submitti

Seu De

CIRCUMCISIONE

SECUNDA

ISRAELITARUM,

Ex

_Jos,

_e,

_V,

APHORISMT R Quos,

Άdprob

ante

Amphsftmo

Senatu

Incluti _Lycei

_Up

_fallenfis,

Sub PRiESIDIO

VIRI CELEBERRIMI

dn.

andre/e

boberg,

L. L. O. O. PROF.

_{Reg. &}

_Ordin.

DECANI h. t. inaxime fpe&abilis,

; fublics

äifquißtioni

modefte lubmittit

Stipendiahius _Regius,

LAURENTIUS

_JOEL

,

STRENGNESIA-SUDERMANNUS.

In

Audiiorio

Carolino

Majori die

XXIII

O&obr.

Anni MDCCXLV.

Iloris,

ante

meridian, tonfvetu.

UFSALLE

VIRO

_Amplifftmo

_atque

_{Celeberrimo DOMINO,}

Mag.

JOHANN!

IHRE,

Eloquent. &

Polit.

PROFESS. Reg. & Skytt.

S.

R.

L.M. Acad.

Upfalieniis

h. t.

RECTORF

MAGNIFICO,

PATRONO & PROMOTORI Magno.

V1RO

_AmpltJJ.

_atque

_Cekb.

_DOMINO,

_/

Mag.LA

UR.

HYDREN,

Poefeos in Regia

Academia

Upialienfi

PROFES-SORI

Digniifimo,

_{EVERGETA &}

_PATRONO

muitis nominibus colendo.

t

am

nr ώ

ω"

ütmn

9%gf

nJOJD

Wpd?

_{W1 N?}

_DNaJI

_pEipfl

iflMi

vt

nmb

rm un

auniaur

rPraai

•npn

au

Vd

tiw

laxrD am iw

nmurJ

w jnja Min

a^n

aUa

™ njn

nr

CDrb

πυρ1?

_dto

αVp

_anp

wjm απ

nuw

uVrua

rmsn

edjh un

vo9n

ώ» DJ)

_pur

_{uarai *nw}

_non

_un

pnn

'uy22p

nmnnn?

nan

nnian

-pra

aiaaon

nj

oavpra

_jn

_{awxa dm}

ouam

^ra

uon"?

oanara

dddm nu

ddo

Or

m?r>

οητυιπ

nur«

_oaianpn

D3^n

TiMD ma

njn ό

*nnr

nr naur

DJsi *rm

omar rusa

nn

oaufi>

vnari

by

irrörn>

tum diw

rvoipn

ι

inpwrr?

ruoi 7X'

^

onru \m

l

_{crtpa πω nnri}

_·03πώ3π

>ma

_mom

*>

_bl

_bV

_DXn

_7iDJ

_DD1?

_DVW

_ΠΌ3Ί

_D3\3S>

τσικρ

π:π

d37317 πν

οηυπ

to raison

erro

_p3i

_*nDi?

_onw

_οηοηπ

>dd

>

fm mm

nan

ηΐ37πο

την

^

n>nn

ίτοπ

;. ποπ Ό

φα

_md

ηπκ

ora

ηυι?> >3ΐκ

ν1?

m>D?D0

_{ρ ΓιΝΐ}

₇₃₃₁

_{'7£Κ0Ο3ηθΠ}

_*>171DK17

nmm 7d*K Dm\DD

_{pa fm 713 mr DI;}

7pn>i

r\mb

_^ip

_xwrw

_nimvron

on to πχηι ηιη

\jn

^?3>i

_"pn

nwb

ΙΟΧΠ

*«ΓΝ 71171

3171 D37DI7 77U

D37317 D17 fl

m ΠΐΠ

W7

ΌΤ&]3Π

3Π3703W7D*

TO 51

D\371D

ΠΏΤ 03TI3

D17Ü7

7?3N>

ν'ϊ7Π

7N

^3

J

1ΤΡ

bvM

7171

_{|lDpD D3ilN TO}

_>31

_Dm

^3*

>17

7

03Γ)7Κ3Π

r»7D17DJ1

1BW

pl WP p! 1377

ρ

υίχίκ ηκ

η

nnfl>

niin

τοπ

pin >173

mn

Η

73

W

_{-ρ37! D3^sn}

>3

_ΓϊΝ

D3>

_{ΠΠ7 3Ίί2Π}

7

00)1731

D3N133

D0173 ΟΠΤΪΐ

03*Τ

nbWQ

3

·7θ"ΐΝ

α>117

7171 ΠΠΓΏ

03ΠΝ»

'

Jl4dgmßeorumatque

ϊ NüMlNUM VESTRORUM )>

1 tultor & cliens ,

ρ

LAURENT. JOH.

PALMBERG.

LIEUTENANTEN

2δί& ©itomönfaiitiS

_{Infanterie-iKegemttltf}

_/

2'tbel

οφ

Wtanlyaftis

t-

ANDERS

PALMBERG.

Uli«

_WstäijMti«

_{& 25J\©£>1£».}

pSlanb forfatningatme i tycn ifraeütijFa fptcFian ocb fanibdliet,

mar _{omjfärclfcn icfe ringa ac^tab, Den @U© fitegenbom*}

folcf i jTriften anbcfalt, unber ffepnab af et orpggcligit fårbraij få? fom bunbHormanter emellan. Didr jag nu Jåc i pennan fattat nä*

gra omfldnbigbeter af ftyetta gamla Teftamentets Sacrament, ijuru tbet

efter 40 är$ anjfdnb, fommit.i famma fficf οφ orbning, fom tbef i Abrahams tib _{fprfattc5 til} ffrfcéb _{fina affommanöerS trbjt οφ for»}

fdfran, at uppä φεπι ffnlle aHa <3uDS näbcloftcn funborbas, men*

ntfrto ftd^tet tit gobo; faöcr mig jämmäl in, tfjen ndra fbrbinbelje,

ffmarutinnan jag ()o$ e^cc >· min f· SBflft, fjdftar. 3 ^frjcn liffoiw

meb moberSmtblcfen inpiantat uti mig tfjc fårfta begrep af en fann

Oubéfrmbtan οφ bpgb: Grbart Umgänge mar mig i barnbomen gam

ffa liuft; οφ e^uru tfjen fenare tiben af ^marjebanba mibrige

_pn*

bclfec miba jiiltoj? ifrdti bmaranftan, Oar _{bo^ Cfberi finne} emot mig

martt _{oforänbrat, n>Oirtt>tlian ntdrcFciig οφ min mälgäng CFbcr mpdfet}

om jiectat. _{SSlobébanbct, b^01'111^} dro fanintonfnippabe, _mil

iefe tofo _{ndgon ndrmare bejfrifning pd tben fotfuine tibegg ja, fa#}

fen dr _{af längt bntmare beflfaffenbet, dn att jag utan beftårtntng fum}

be crinbra, minbre anföra ifyt äfmentpr, bem 3, min f. £3ror, i»

genomgäbt, faint igenom b^ab fmära frtg^arbetcn, i «ί^οφ fart#

fes> or^er, 3 bnfmen giort (?bcr fortient. £crcen gtorc (?bcr tibirt

pbaneftec

Iinbrigare, ort) forbfe lejnab&dren, Grbor märbnab til bug*

nab _{οφ unberftob, at 3 meb fä mpefet florce ifmer mä π'φία cbor}

fart til cmigbeten/ fom meribcncé fdmtebom lärt t£ber'ffirfW, tbet

fåraejjt

gåraé bor af

tjej,

fdfänga forbelar οφ bäfa gunft l $ä mei

)ag min onjfan upfpHcS, οφ(?boc lefnab meb fdapet oefrbnc$,

HT

tit

2£.

23&0iDi2&0

.f>6rfc»m#e οφ ftognafle fienate/

KB

Α.

_*5

_Ω.

APHORISMUS I.

SAncito

pe

gcntis

fbedere

Ifraeliticx, Deus

cum

Abraham©,

praeceptutn

ut

ftir*

illi dedit

_{de eircumcidendo}

_praepu«

tio.

Cui

_{mandato Divino}

morem _gercns

Abraham,

_{populi iftius}

_iniigne

_caput

_&c

parens, mos,

follemni modo,

circumcidit

ornncm

iuam familj

am.

JEXPLICATIO.

.·;έ

Um

_{placuiflét Supremo}

Nnml-ni, per miram majeitatis cvyxa

-raßtrtf, coniilia & .decreta fua

fapientiilima, de falute bominum,

publice luciflentius

declarare, gei> tem fibi _{deligere voluit}

peculia-rem, certamque in ca familiam »

ab aliis

_{diitinguendam,}

_{in quam} illuftriora _{gratis & beneficiorum fuorum}

argumenta conferret In _cujus ccetu cultus Numinis_typicus^

_fplen*

s

>

6

(

KÄ2?

■

. ""Λ; - ·

dida ceremoniarum pompa maxime

confpicuus,

certis

quaii

lineamentis

Meifiam,

ex

hac

gente

olim

in

tem¬ poris

pfenitudine

nafciturum,

Gal.

IV.

4,

ubivis

acl·

umbraret. Huc

_{fpe&ant-omnis}

_generis

_facrificia,

_&

totus _apparatus Levitici

cuitus,

_a

Deo

Μ0Γ1

_praeceptus. Placuit _vero~Supremo rerum omnium

Moderaton,

pecu-liari hac _{benignitate & gratia,}

_ample&i

_gentem

IfraCliti-cam,

fortafle, quod

fidem Abraham! patris ejus

refpi-ceret; _{cujus &}

poftmodum

affidua

_{cura atque}

induflria,

do&rina

_{Évangelica, alibi hoc}

_tempore

_valde

_obliterata,

optime

& fervaretur

&

divulgaretur,

Gen.

XVIII.

ig, Certe prsemonitus

Abraham ipeciali

vocatione

Di·-vina, egreditur e domo paterna, in terram

Canaan,

ölim futuram domicilium veri cuitus Divini : ne vero

dulcedine foli natafis, precibus cognatorum,

vel aliis

deliciis _{domeflicis captus, labore}

_fuperfederet

_tam

_du·

rse _{peregrinationis,}

flatim

_magnum

incitamentum,

de

Chriilo ex femine ejus oriundo , additum

eil:

"p ΌΊ33

ΠΟΊΚΠ ΠΪΠ&ΕΌ in te bentditf<e erunt omnes

fa-rniliß terraey Gen. XII. 3. Hac aliisque fiepius

repe-titis

_{promifiionibus,}

_certo

_{fibi pollicer!}

_potuit

Abra¬

ham benedidlionem Divinam. _{Quo autem}

_pra?celfen~

tius aélus _{hujus documentum poileris exftaret, omnia} hxc beneficia _peculiari

_{circumcifionis fcedere}

_Deus

_ob«

fignata voluitj

ut

fpe

certiffima

prasciperent

poileri,

fingula

tandem

fuo tempore eventura, utpote Quorum

figillum

in corpore

geftarent.

i- II.

In teftificationem _promti

_obfequii

_{& reverentise,}

ob luculenta adeo beneficiorum indicia, alacriter opus hoc fibi demandatum

_{adgreditur Abraham}

_{, unoque}

_die

& _{fe, & filium, omnesque domus}

_fuae

_mares

circumci-dit, Gen. XVII. 23, 26. Quod negotium tanto

credi-mus illuftrius, _{quo certius}

conilat,

familiam

_ejus

fuif-)

o

(

3 fe

_ampliiTimam,

_{Sc vernis plurimjs}

_refertam,

_Gen.XIV.

ϊφ

Huc.^ccedk etjam,

quod

_{ne onus}

quidem

_,ex

tan-ta multitudine domeiiicorum, inftituto hulc, _utut

car-tii _{molefto', "rationi pudendo, ideoque & iilufionibus}

a-liarum _gentium

_poilea

_expofito

,

prsefra&e

ob/literit5

fed omnes line mora circumciii: quod _{maxknam qui¬} dem _arguit

_{patrisfamiiias auécoritatem}

_pietatemque. Un-de felix hoec _{patriarchalis}

_domus,

_{fchola pietatis Sc Ec*}

clefia Dei a nonnuilis prsedicatur _aj. Vixerunt, _hoc

tempore,

Melchizedecus

& Lothus,

qui

ambo

jufli

pro-nuneiantur, Ebr* VII. 2* II. Pet. II. 7. vi foederis

gra-tiee univerfalis* Fuete iortailis Sc _{alibfideles, qui ritu} facrificali, å patribus recepto,

fidem

fuam exercere,

Deoque in prseputio

plaeere

poterant; ut non liceat

gen-ti Abrahae omnem Dei, in _terris, Eccleiiam adferere. Nihilominus id certum _{manebit, aliis omnibus, ii quae}

fuerint conflitutae , Abrahamiticam praecelluifle,

utpo-te

_{peculiari foedere}

figilloque

_{circumcifionis}

_Deo con-fecratam Sc colluilratam, ex fpeciali _{gratia. Non ita·}

que audiendus heic

videtur Pareus,

qui

verba foederis,

-plltf

ΠΓΠ*?

ero

tibi

in

Deum,

tf

fe-mini _{tuopoft /<?,interpretatur exclufive; quaii} Abraha-fni Sc _{nepotum ejus Deus folum e/Te voluer.it, non}

alia-tum _gentium b)· Intendit Deus, _{fpeciali hoc foedere}

,

non Ecclefiae iimpliciter, fed _{gentis Ebroeae} di/lindlio-nem _c). Hinc circumcifio, _{cui gratia erat annexa,}

priecipue quidem

fpedlabat

ad poileros Abrahami: m

tantum vero aliis etjam populis prxefcripta _{, in quantum}

vel domeilici effent, vel communionem externam Ec¬

clefiae Ifraélitieae deiiderarent. Hoc _{padlo circumcifus} fuit _{Ifmaél,& filii Keturae, ad quos proerogativa foede¬}

ris non pertinebat; _{propterea cum donis} dimifli

egre-'diebantur, Gen. XXL ro, 12 , 14. c. XXV. 6. Sic &

Efavus, adoptato

videlicet

Jacobo, cui

_competebat

4

J

O

(

nédi&iö

_{patriarchaüs,}

_éx

_oracnli

_decrefo

y

Gen.

XXV.

03. Sic,

tempore'feqeenti,

peregrinis>

quotquot cum

Ifraélitis coaluerant, eircumeifio fult

_inÄpmentum

>

quo

ipio

Frofelyti fuflitioe

vel foederis

dicébantur,

tu-tam habeηtes ilationem f fub alis

majeiiatis

Divirrae*

Hac enkn ceremonia , ut figilio

juilitisé

ftdei,

Rom.IV.

ii. deelarabant, fe non tantum recipere promiiTum

Meßiatn, & ab ipfo omne genus

benedidionis

exfpe-clare j verum

feipfos

quoque

obdigabant

ad

finceram

to-tius _{religionis, omniumque} adeo _prceceptorum Dei

ob-fervamtiam, utiSupremi Numinis

foederatos decet

d

Exod· XII. 48. Hcec ita tradit Maimonides e)$ nrD^rr nnn

maV

D^n1? w nrrgo

'fctf rh*D T"tf

hw

pby bnpn

quanäocunque

Eth-nicus

_quif

_{ad focdus JJraelitkum}

_fe

_vutr

_{recipere, (J}

fub alis

Divin<e

majefiat

is

fe

reponere,

_{jugamegue legis}

fufeipere,

tireumcijio requiritur

ς$c.

a)

Lutherus

conim. in

Gene

fp.

22$,

&

Ma/tus

in

pfof t.

V.

b)

Comm.

in

Genef

X

VII. 7.

c}

Luther.

in Gen. _{p. 206.}

_&

_Chryfoft.

_Horn.

_?ß.

_{d) Vid. Witfti}

OecoK Foed. Libr. IV. c. g.

_e)

_{In ISSUKE}

_BlAy

r. MIL jf. ₊

$«

ill

Ad _{quseftionemj än}

_feminae

_{Ifraéfitartnn grafia fce~} tlerali _{plane fuerint deflitutse, cumnulla earüm fiatmen¬}

tio infacris _{pandedis, vel aliud häbuérint fäcranientum}

initiätionis?_{refpondet, noftri ioco, äudor Libri} Harn-melamed _{s): ΚΠ roptfltf}

_Ο^ϋΐ1?

_{fPlan ΓΙΪΝ *>Ίί}

n*h)

'DI na WCF «ml _nnpwn

_rvtmto

_"m

_ntyb

:

_fcp*ttÖ

m*n ΠΤΓΤ

αWnfufficit

Jignum

foe¬

deris _felis

_{mafeuhs edminiftrari,}

_{quia femma eft in}

ati-xthum _{maritiy & ad virwn}

_{fuum eft deftderium}

_ejus,

QX3) ) o

C

3

tpje

åominabituY

iüi,

adregendum cam

t?

c.

proptevhanc

rationem,fufficit

fignum

in mafculis. Legimus quidem alicubi,feminas

circumciiTas

fuifTe g)-> 8c, teile Gerhardo, b) iithiöpes

Chriftianos

etjamnumfexus illiusprseputium amputare: fed cum

ipfa

inftitutio

hujus

facramenti

obje-élum jflatuat _{a^rswxer, omne 8c}

_folum,

_fuffecerit

femi-xiis Ifraditarum , modo ex circumcifis natie, praeputiatis

non _{nuberent, gratia} fcederalis benedidione feminis

comprehenfa, i Petr. III.7. licet externo

figno

caruerint /). Contendunt nonnulli patrum, imprimis Auguftinus

k)y ante circumcifionem inilitutam, aliquod exilitiiTc facramentum_{5 quo autem jure, non plane}

_perfpicimus:

tacente _{fcriptura, impie non minus, quam temere id}

ftatui, cenfet Seb. Schmidius in tra&.de

circumcif.p.485.

f) Cit. autf. D pag. "Tö. g)

Strabo* Libr.iy.

i>) Comm. in Gen. f.362.

1')

Budd.

Infi. Tbeol.

Dogmm

f. 6ßi.

k) Lib.

V.

adv. Julian,

cαρ.9.

APHORISMUS

II.

Rcfpcxit

haud dubic hane

Abrahami-ticam,

ut

primana*

_quae

Jecunda in facris

I iteris

_praedicatur

_circumciiio,

_[oluae

prae-cepta

5

utpote

quae

maxima

feilivitate

per-adta,

alteram

exaequet.

EXPLICATIO.

§:

i.

CÖgnito

Abraham

mandato

o _ejusque

Divinö,

pofleritati,

tit

&

ifnriieniagratia,

_vi

foederis

hu-jus

fan&iifimi

déclarata, nulla efl

dubitandi

ra¬ tio, quin

ad

exemplurn 8c imitationern

pätris

fui 8c _{ilirpis communis fe eompofuerint poileri ejus} at-que nepotes, priefertim Ifraélitse, filios fuos rite eir^

eunjcidendo, Id vero fob certa facramentali

formula

) O c

fa&um , atque

diem

o&avum

nec prseverténdö,

necdif-ferendo], credere

fas efL

Haud

expreffe

quidem S.

Scri-ptura

rnodum

aélus

hujus

fpecialiorem

deiignavitj

quin

autem, inter circumcidendurrq 'verba benediélionis

ad-hibita fuerint, prsefentibus efficaciam facramenti

decla-ratura , nulli dubitamus. Etenim facrificia expiatoria,

Ii _conceptis

_precibus

_{obtulerunt, ut probatum eil}

plu-rimis 5 _quis eredat, eos mutos & iilentes rem tanti pon¬ deris

_peregiffe

_?

_Alto

_etjam

_iilentio

_tegitur

_circumcifio

tantum non omnium patriarcharum; _{quam tarnen,}

ila-tuto _tempore,

_fanéle

_{obfervatam fuiffe, nobis eft}

per-fvafifiimum : praefertim, _{cum Deus minime pepercerit}

primogenito

Moiis,

utut in via ad Algyptum conilituto,

led, intentata nece, eum circumcidi jufferit, nolente,

volente _{Zippora, matre ejus, Exod. IV. 24, 25. Quid,}

qnod clara S. S. verba, Jof.V. docent, ceremoniam liancne quidem_in

_{$!gypto intermiffam}

_{fuiffe, quanquam} ibi fub alieno _Principe,

_graviflimo

_fervitutis

jugolfrae-fitae _{premerentur. In deferto autem alius omnino fuit}

flatus, alia vivendi commorandique ratio, quse fat diu

confvetumantea_{hujusfacramenti ufum intercepit. Quum}

In _{Pal^ftinam demum perventum effet,.ne ulla forte}

in-firmis & fluéluantibus animis föret dubitandi _{occaiio, de}

promiilis

reliqüis, fymbolum

circurncifionis, per longum

temporis fpatium, omiffum, iterum Deus _{inculcat,quum} Jofuam, quem ipfe ducem& miniilrum decretorum

fuo-rum delegerat, hoc _{modo affatur; ΙΓΠΠ DJD}

mm my ntnn

_{*p tvn}

_{ypirp nw}

§.

II.

Magnus

fuit

jofua in.oculis univerfi Ifraélis,

Jor-danetn _{jam a tergo relinquentis; fed, accepto mandato} circumcifionis

_{reftituendie,}

_{quin prceclarior}

_evaferit,

) o ( _{(SÄJ? ψ} haud _{dubitamusy dum} munus

graviffimi moment!

injun-durri, magno animo

exfequitur,

in

tanta

hominum

fre«

quentiä.

Quis igitur

predaf,

circumcifionem

hane

non fuiffe more confveto

peradam,

_ut integra

effet

&

_ge«

nuina? Certe,

fi

alias, in

hac

utique, ut

illuftriffimaf

id omnino erat videndum. Sunt tamen

piurimi

Talmu-diitarum,

nefcio,

quofpiritu,an

furore

ab«

repti7 qui textum

hunc

expiicent

de

acceffione

quadam

ritus, quam

njTiJ*

glandis

denndationem

vocant; quse

etjamnum a

fuperftitioiis

Judöds

religiofe obfervatur

a%

Audiamus hac de re verba

magiilrorum:

nm PDtt iwk

ur&vh

φο

_nyn0

n:rnl

_{m °IDN}

_pnr

nirrn wy jwvr be mm ηοκ *rnn nya

rn

O^id

^

Vinb-aiH

-μπ

Ncfrm

■pna

ιποη

o*n^n

oyn

w»

dwhi

oyn

fw aw "'»ο _ρ on V?D

«V

o*wap on^3 *Ρ]ΤΛ> fr^s* Dixit Rabba

filius

Jfadc:

åixit

Rabj

noti _prtccepta

_{efl feißto}

_{cutis in}

_{circumcißone}

_Abrahame

patri

noflro,

qui

α

dicitur,

ßof. V,

2,

Illo

tempore,

dixit

Dominus

_ßofue:

_{Jac tibi cultros petrarum}

_(Sc,

For-tqße i

Iii

_{intelliguntur,}

-plane

non

circumcifi

ßunt

s

qui

a

dicitur*

circumcißus

erat

omnis populus,

exiens,

natus vero in

defer10

_{in itinere exitus}

JEgyptt

non

cir-tumcijus

eß,

Si ita

_eßet

y

quid

fiibi vult

3W

&

rW

iterum, nifi quod refpiciat nydS fcifltonem cuticuL·?

Ifj

Opinantur fcilicet, Abrahamo datameilecircumcifionerr»,

non verofuccijtonem _{iftam cuticulae, quse tempore} de-mum Joftue _injunda fit. _{At vero, fi voluifiet Deus,ut}

Jofua circumciforum cuticulas tantum _praecideret,

_ipfi

non dicendum fuifiet bo circumcide, fed _{potius jnö}

feinde pelliculam/ nam nos ignoramus, qua ratione bU

3 €2# ) o (

pellicuiam

pra?cifam

ungvibus

difcerpe

&

retrorfum age5

ut _glans,

&u

_{mey Corona, quam ita vocant, appareatj}

cum nullo in loco S,Scriptura2 _ejusmodi

_fignificatus

_ob·

tineat. Hinc nec _{ipfi Magiftri inter fe conveniunt de}

hac , teile Frifchmutho c)> Saltern Kimchius

hic _aperte

_diilentit,

_{hiec fcribens:}

_n^DP

_Pjnb

_*?3Κ

ron η_{wo.a ί«μ* ton}

_|bi

wor

on*o>6

rum

Alii eorum hunc locum exponunt _{de circumcifionis}

an-tea non rite _{peradl® correélioae}

,

quafi

remanferit,

poft

primam,

aliquid

de cutieula, vel deinde _fuccreverit,

quod jam iterum effet refcindendum. Has cutis _parti«·

culas, quas crepant negle&as,

n^D

(03570 p2T¥

fila-menta _{circumcifionern impedicntia defcribit Maimonidesj}

cujus verba a Schmidio d) latine reddita, _huc

tranfcri-bere,non arbitramur neceffe, cuin

ÅizrreÅtyfaf

_fere

fa-piant, ut multa alia. videfis Maim. in Hiicot milah c.

II. _{3. Quis vero perfvadeat fibi, Ifraölitarum}

patres

circumcifionern tam _{negligenter peregiffe, ut liberos}

Iterum circumcidi _oportuerit

_?

_{aut quoriiim ratio}

fubjun-ila _{circumciiioni, a Jofua denuo introducenebe, ii}

Ifraé-litce, non perfeéle circumcidendi, _{fed tantum pars}

cu-ticulse fcindenda fuiflet?Diferte _{monitrat comma4 & 5,} Ideo _{prascipue Jofuae repetendum fuisfe hunc ritum}

,

quod omnes in

_/Egypto

_{circumeifi decesferint, & qui}

in deferto _{editi, huc usque}

praeputiati manferint. Por-ro, ab _{cxpresfalitera tanto minus heic recedamus,} o-portet, cum aétus illi, pjmé & PTOO denudatio Ü

exfutfio,

quos Rabbini circumeifioni _poitea

_affinxerunt,

iiullum habeant fundamentum _{e). Dcus quantitatem}

pelliculae reiecandse _ipfe non

definivit$

multo minus, fi

omnis, in tenello _{corpore, tolli nequiverit, eapropter} circumcifionern innovandam voluit: _{quod & ingenue}

laictwr _{Maimouicies: DKU}

KJfW "fc

_ty

»1« minn "0

<£££ ) o ( && 9' DV&

b\zb

TW im

tel

bWH

VW fecundum

legem

Divinam

,

fi

velmaxime

apparuerit,

quaß

efet

pr&putiatus,

quandoquidem

vero,

femel

circumcifus

efl , non

neceffe

efly

ut circumci

datur

fecunda

vice.

Aliter vero fe rem habere, _{DHÖ1D ex fententia}

Rabbinorum veterum, ibidem docet/^).

a) Conf. Buxtorf.

fynag. ftud.

c. 2, p. m. gz, gqy kS Lundii ft. H. L. IV. c. 2j. n. ig.

b)

Traft,

ftebha-vioth ccrp.

VIII.

Hearel.Fol.

7/.

col.

a.

cit.

Rafch.

in ftqfl

1.cit.

_{ü*Buxt.inSynag.}

_{C.IV.confAbicht de}

_cultr.

_Saxeis

fi. X.

ubi verba

Talm.

exbibentur

cum

verfione.

c)

_De

circumci_β

_Zippome,

_c.2.

_fi.

_g

_feqq.

_{d) De}

_{circunicifpart.}

2._f.

_2qf.

_e)

_{Vid. Gujjet.}

_comm.

_L

Ebr.

_in

_7)W

_Ltt.

V-

_{f) Loc.}

_{cit. fi. 5.}

§·

B·

Sublatis his Talmudiftarum _{tricis, fine dubio per¬} fecta & _{genuina manet haec Jofuse circumciiio. Supereft}

vero, ut difpiciamus, ad quam

potiffimum,

haec, ut altera fVOW

_confiderata,

_{refpeCtum habeat. In illa, ut}

antecedente _{definienda, praeftantiores}

_fere

_Interpretes

prsecipue attendunt ad circurnciiionem Abrahamicam.

PolTemus _{plura ejus rei proferre teftimonia g)y fed}

pau-cis erimus contenti. Sic Theodoretus:_{fententia, inquit,}

ex

fuperficie

_{liter6 fumta , hoc innuit,, quod ßcut Deus}

ab initio dederat hanc _{legem Abrah<e; itay jecundo}

prce-cipit ßofu£yut circumcideret eos, qui ncn eram

circumci-β hy Hujusveftigia premitMariana: Hocintellige, inquit,

comparatio?ie circumcißonis

ab Abrahamo

faftce,

nam

his tantum

vicibus,

_populär

_i

_ter

_{funt circumcifi;}

_aliis

temporibus,

privatim

circumcidehantur, qüisque

domi

Jua iy EtLundius: ba§ evfle möi ftp c$ gefdjefrett im

häufe Sibrabam/ Da |te alle auf ein mal unt> _^υ^Ιείφ

be-ttnftteh

tvorbm/ i$o mtbe jum anbern mal unb jugieicf)

) o (

SÄ5?

befdjmffCtt

A)·

Profe&oy non alia aeque foliemnis &

fi-multanea univerfi _{populi occurrit circumcifio, nec}

fa-eile occurrere _{poterat, cum praecepti, de}

_{circumcifione}

odavO die _{peragenda, exercitium alias viguerit,}

_niii

quod

iter

diuturnum

per

defertum

ei

locum hoc

tem¬

pore non

fecerit.

Nec

adeo

eft, quod

excipiat cum Cornelio aLapide Pfeifferus /}, fic forte

centefimam

di* ci_{poffe, cum CCCC anni intercejjerint. Toto enimillo tot}

annorum intervallo, _non alia _tam

infignis multitudinis

circumcifio exftiterat. Praeterea non

fingillatim,

_fed

jun&o

agmine nexi',

heic Iiraelitae confiderantur

\ nam

diftinguit Hiftoricus Sacer populum egredientem ex /£-gypto

&

in

deferto

mortuum,

ab illo

y qui

poftea

na-tus _erat, & de _{utroque tam} clare loquitur, _{ut nihil} fu-pra.

Quemadmodum

igitur patres

demortui

primam &

unicam habuerant circumcinonem

_infignem

_{, unde}

o-mnis circumcidendi _{ritUs, ad tempora usque}

peregri-nationis defcenditj fic filios eorum jam viventes,

ex-antlatis in deferto variis moleftiis , magno honoris

mu-nere Deus ornatos _{voluit, cum eundem ritum illuftri}

hocce aétu _{veluti revocaret, ad horum quoque}

pofte-ros _{pari modo transmittendum.}

g)

Cun&us

de

Rep.

Hebr.

L.

3. c. 3*

Hackfpanius

tomm. _P-S33-

Thoringius,

_Brentius,

S.

Scbmidius ($c.

f)

Quxft.

3*

in

pfcfum

Navc

g. iqS-

i)

In

fcholiis

ad

b. loc.

_A)

_3ud.

_Heil.

_L.

_{4. c. 23. n»33.}

₁₎

_Dub.

_Vex.

Cent. IL loc.

_46.

APHORISMUS III.

Rabbinorum variac fcntentiae

&

ex-plicationes, propius

coniideratae,

parum

<£Ä2> )o «(©53>

/ " "

EXPLICATIO.

§. f.

Cum conftans fere fit Judasorum

fententia,

ipfa

rei natura prohibente, circumcifionem, modo _legitime fuerit _{peraéla, in eodem}

_fubjedlo,

_{minime iterandam}

efle; binc varias hic commenti fu-nt explicationes eo«

rum Doélores. Dum hic

fimplicem

_{verborum ordinem}

invertit,

fignificationem

eorum detorquet ille;

aliusbi-ftoriam rei _{fupplere fatagit Rafchius, qui Talmudifta«}

rum veftigiis plerumque infiftit, obveniente _tVW, ad

difficultates ejus _{expediendas, novam cudit hiftoriam:}

Dvs* m in1 Vru

hnp

_{cnmo onarr}

bbz

₁₃₃

OVb Π3«0 K1? 12103 VW Π30 0^31« ^3Ρ fPOff :nio3^3 sraw 103

bio1?

πυ or orfr rrn tf?i miö* nn

In _{noBej qua}

_egreßt

_{funt Ijraelitß}

_ex

_JEgygto,

_wtf« gnus coctus

fimul

eircumcifus

efl

>

hfic

vero

fuit

Jecunda circumcifio.

Quia totis 40

annis,

qnos

I-Jraelitae

tranfegcrant

in

deferto,

ipfis

ventus

fipten-trionalis non flavit,

igfis

_tam

_quietus

dies

fuit, ut

circumciderc pofjent

pierulos

$

uti

docetur

in

■febhamoth. FingitRabbinus, tempore exitus

Ifraélita-rum, circumcifionem aliquam follemnem; quam vero,

tacente hiftoria _{facra,neutiquam agnofcimus: nec}

_facile

cuipiam eam

perfuadebit, nifi

ei, qui negaverit omnes

moleftias & dolores acftum hunc comitantes, Gern XXXIV. _{25. Certe his}

_preffi

_{parum apti}

_fuiffent

Ifrae-litse ad vafa fua _{colligenda, & iter illico fufcipiendum ,}

örudo adhuc vulnere. _{Appofitein hane rem Lyranus:}

Non habuerunt _teinpus

_fc.

_Ifraélitae

_fermentandi

, eo

quod

JEgyptii

cogebant

eos

ad

exitum,

ut

dicitur

Ex*

od. XIL etjam multo minus

_habuijjent

_teinpus

circum-tiäendi, maxime tantam multitudinem a)·

Proinde,

explofa hac fabula, tutius aliis vifum eft, aliam

indaga«

re

circumcifionem,

_{fub Mofe}

_in

_deferto,

_{anno fere}

ii

₎

_O

(

Cgs®

cündo

_poil

_difcefium

_ab

_Aigypto

_fa&arh,

_quando

Pa-fcha _{celebrarent, Nuin. IX, Hane fententiam}

arripue-runt Yatablus & Paulus

Burgenfis b),

_{eodemque haud}

dubie tendit _{Pfeifferus, hac} textus

_{πΛξα<φξα<ηι}

:

Lnfira

flios

Ifrael fecunda

vice,

quod

prima vice

fafttim

précfumitur,

cum ex

JEgypto

evaßijjent,

juxt

a

Philo-nein ξβ

Jofephum, ad

_montern

Sinai,

ξ$.

circwncide

_eos^

qui in

prima

illa

lußratione

drcumcift

non

Junt,

quorum

circumcißo

a tempore exodi

dilata

c). Nixus

auéloritate Pbilonis & _{Jofephi, luilrationem quandarr»}

ftatuijt, cujus S. Scriptura non meminit; quod ii vel

maxime _{concederetur, ejusmodi luilrationem & hunc} aélum, ut follemniorem

praece'iliiTe,

id tarnen hujus

rei difhcultates _{neutiquam folvit. Interea} vero id

no-fcis maxime _perfuafum

_eil,

_{Scriptorem Sacrum, alias}

ac-curatum in deferibendis Ifraélitarum _{negotiis, memoria}

dignioribus,

iub hac

peregrinatione, rem tanti momen-ti vix _{reticuiiTe, ficubi fuiiTet peraéla.}

a)

Comm.

inpfofi

b)ln$of.

c) In

Dub.Vex.l.citi

ξ. II.

In verborum conilrudione _{afylum fu#}

explica-tionis _{queerit Abarbenel, cujus haec iunt verba: VW131} dvö

omaN^

DN 'a

π"?όπ

n'Ty niy

νb

're

'η\ πΐϊ

ν1?

D'oyön -me? η η-x? _nys

ywr^i

njiiwn

πηΐΝ Τ3Γ» ηνπ oj?

viVa

iw _nyn

_te'»

r'J» *IDN ΝΤΙΠ nya» JN3 HD»·1 Ht1?)

bbs2

ΠΙΪΟ nnn n'j» nm '»η»' 'ja πν _bo ai»i '01 _{y»irr υκ}

35»)] iDNi ny» i-idn me? nrr idn ντιπ _nya wi ia ππν "KPN _{*ρτπο ai»}

_W

_{'ja πν *?ia}

:

pyn

nN

Vid1?

ai»n

*?aN

vnNn »ia'aa nny poynr» Sentmtta

_eft,

mea

quod

Deus

benediäus

nulli de

«

tumcifiöne

_$er

_agenda

_frxtepum

_dederit,

_nifi

_Abraha·

©52 ) o

(

13

mo

fvinmm,

ξ$

fofuae

iterum.

In

reliquis loris

_non

praecepit

Dens,

ut

circumridatur aliquis

ccetus

nondum

cir-cumcifus,

qutim

mentio

hujus

fraecept

i in

genere

facien¬

da _{ej]et. Propterea dicitur}

_heic,

_quod

_illo

_tempore

Deus dixerit fecunda vice ad _{Jofuam &c. Et}

praeter-, revertere

&

circumcide

filios

Ifrael.

Vox

flW

re-jfem

dffef

ad

haec

verba:

Illo

tempore

dixit Deus;

tum enim_{fecunäa vice dixit.}

_Reliquorum

_vero

_verborum

_XV

*22 ΠΚ

^10 fenfus eft:

_{reverterea negotio, inquo}

occupatus es: jamque non

fubiqas

terram ;fed

revertaris

ad_{circumrifionem hujus}

_populi

_{d). Equidem fenfum}

_nobis

haud

_plane

_{contrarium elicit}

_{hic Rabbinus,}

_refpiciendo

ad

_{praeceptumcircumcifionis}

_{primum,Abrahamo}

_datum;

nimis vero coa&e fVW _{conjungit cum remotiori}

ver-bo ΊΟ#. _{Quivis utique facile perfpicere}

_poteft,

_ora«* tionem libere ac fponte omnino fluere,

ii

fuum _quseque

locum voces _{retineant, ut rt flW} referatur ad

quod verbum, in enunciatione eadem occurrit proxime;

cum contra _{prioris &}

_diverfse

_{enunciationis}

fit

vo-cabulum, alia etjam

propofitione

intermedia longius

fe-paratum a SV2W, Porro, verb.

ipfi importat

&

circumeifionis _{mandatum, & ipfum aétum feu}

exerci-tiiim. 2W vero, licet eam, quam

adfert,fignificationenv

alibi non refpuat,

quafi

veliet

_{Deus ab aliis negotiis,}

tum _{bellicis, tum civilibus illum hic revocare, &}

ad

rem facram _{agendam excitare; huic tarnen loco, ut}

proximam & genuinam vix admittendam arbitramur.

d) Verba Rabbini cum fua verjione habet Clav- A*

licht in _{Diffevt. de Cultris Sax. a cujus tarnen} transla-tione nonnihil _{difcedendum putavimus*}

§.

III.

Kimchii inventum fat _argutum

_&

_{fubtile in}

fignifi-catione τί alp & _fPJW,

_{exfequentibusapparebit:}

_yvt

*4

)

o

( tSSt3>

rurrn oyö nna oya *mn mty

ton#

Ή na

Sto

dto oya idik ira

too

om ηη*αι

toob

anwto

tooV

n"Da ydw _{pi nann idjhp ny}

_©?oyb

_non

ato*

nob

wtt nw _{mpaa ι}ni nn fD*

Vn

non ottf nmaw

^

n&ra ny oya nn« oya

«V«

nn1? ow oyi>

apri

n^ ow oya lra

m^i»a

vrww

tocb

pi nnnn

to*

öjjii? oyi.-pi

ooyö

non

nya

nna

oyö

ato*

:Dmyttr6 oyö ina oyö piw nnynn

Rever-tere, circumcide iilios Iiraél

fecundo,

h.

e. repete

muL

tis viribus _caftra

_{Ifraelitarum & circumcide,}

_{atque prte*}

cipe, ut circumcidantur.

Quando enim S. Script

ura

di-rit) repete &

circumcide,

fenfus

non

<?/?,

ut una

&

fe-w/ώζ vice tantum circumcidat; fed multis

viribus,

_do*

nee

circumcifio

peraffa

fit. ^S/c diritur

_{γρμ TOWl,}

& revertar in domum _Domini,

_Pfi

_{XXIIL 6.}

_b.

r^p£-taw domum _{Domini perpetuo,}

_omnibus

_diebus

_{vitte mete.} Sic etjam nw b. 1. iterum, «0« prtecife primam &

fe-cundam vicem tantum _denotat, /?J multas _{repetitiones,}

donec

_{circumcifio abfoluta fit.}

_Eodem

_{fenju legimus,}

Pr0U. XXVI. 11. ftultus Π31Φ _repetit

_ilultitiam

_fuam,

i. _ftultusnon

_Jolum

_femel

_{atque iterum}

_hoc

_facit,

frequentius. Sic etjam

diritur

Prov.XXIV21.fi

repetant^

ne immifceas _{tes repetunt} enim

pluribus

viribus

maliti-amfuam. Ex

hifce

_{praecipua, ut} alibi,

R. Salomo

ben

Melech

_excerpfit,

_{fenfum utriusque}

_vocabuli

illuitran-tia, ad mentem Kimchii. Ejus vero explicationis

para-phraiin

hane

exhibet

Pfeifferus: circumcide

filios Ifrael,

qui

haclenus

circumcifi

nonfunt. Verum, non omnes

fi-mul,

ne omnes efficiantur invaltdi ad

refifiendum

Cana*

ntris,

fed

duabus viribus,

ar, dum

hi

circumcidantur,

twr* _{incircumcift fint valentes, ef}

_poflquam

_priores

con-valnerint,

hi

deinde circumcidantur e).

Anne

vero fenfui

)

O (

t&*2>

fenful verborum textus_{Rabbinici, quem attulimus,hasc}

plane congruant, merito dubitamus. De

duabus

fo-lum viribus nilhabet Kimchius/ nec de iine _{illo, pro«}

pter quem, non

iimul,

fed duabus

vicibus

circumciiio

heret. Sat manifefta videtur Kimchiana _opinio,,

_quod

31$ & JYW* non tam bis

_fufceptum,

quam potius

indefi¬

nite continuatum hunc a&uni _indigitet; ut Jofua, huc

illuc ftativa Ifra&itarum _{peragrando, procuraret}

_hoc

_ne¬

gotium rite

conficiendum,

&

infpiceret adcurate,

ne

quis in

populo

prseputiatus

relinqueretur.

Verum,

hoc

fenfu _potius

_{fuifiet dicendumj}

_btirtö*

_*03

_Vd

_^0

c/r-tumcide omnes

filios

Jfrael; vel _{ut antea Deus}

Abraha-mo: 1W3 DS1? circumcidatur vobis omnis ca-ro, Gen.XVII. ίο. Gratis vero provocat

ad loca,

ut

parallelat

Pf.

XXIII.

6. &

Prov.

XXVI.

ii. cum

evi-dentiora adiint _{plurima, ubi ipfum IVffl in proprio}

_fuo

fignificatu

legitur, ut a&um denotet iterum repetitum»

nonfaepius: a qua

fignificatione, frequentius

obvia

&

genuina, neutiquam fernere eft

dilabendum

ad

aliam*

quam cognata vocabula admittunt$ de

quibus hic

nulla

eil _{quaeftio, an repetitionem aélus}

_quamlibet

_fignificent;

quae fortafie illis non eft deneganda. Num vero

iteran-di vel _repetendi

_figniiicatio

_{conveniat τω D\W,}

_Prov.

XXIV. 2i. uti vult _{Kimchius, merito} dubitaveris;

po-tiori fortaflis _{jure, vi antithefeos, dixeris,}

_Salomonen!

heic ad eos _{digitum intendere, qui} moribus

&

_vitae

in-ftituto _{difcrepant ab iis, quorum antea meminit in}

_pri¬

ori verfus _{ejusdem membro; ut de diverfis &}

_fibi

invi-cem contradiftinttis _{etjam ufurpatur, Efther. 1.7. c.}

III.

8. _/).

e) Dub. Vex. /. c. vid. $. Georg.

Abicht

in

dij]ert.

de cultris faxeis. _{f) Conf. Gejer. comm. in}

_loc·

rit.

APHO-) ο ζ

APHORISMUS IV.;

Verba

\J3

m

_3W,

ad uium

&

_genium

_linguae

_rite

explica-ta,

fenium

prxbent facilem &

evidentem,

de

circumcifione

iterum

iollemnius infti·

tuenda.

EXPLICATIO.

. '

$·

i.

'

;

.

FAciies

cem heic

largimur

fuftinet

verbum

a), faspius iniacro

2W,

quod

adverbii

codice,_prae¬

vi-ter locum a Kimchio citatum, innuere

quamli-bet iterationem. Idem _vero, de adjeift. nw

pernegandum

videtur.

Radix

ejus rw

propria

&

ge¬ nuina fua

_{iignifieatione eil}

_iteravit,

_fecundo

_fecit,

_&

_iic

contradiilinguitur rf

\thv

tertio

aliquid

repetere; ut

I_{Reg. XVIII. 34.1 Sam. XXVI.8. II Sam.XX. ίο.}

_{& quam-«ä}

vis ftri&a hsec vx rW notio laxiorem interdum

indu-ere

poflit,

_in

propoiitionibus

_praecipue negativis, _quse non minus tertiam vicem, & _in ordine plures, _quam

fecundam prohibent,

Nehem.XIII.

215

nondum

tarnen,

eo fe extendiiTe fVJW ulloin loco obfervavimus.

Quem-admodum _{igitur Latinorum iterum, non}

_nifi

gemina-tum, iterum _iterumquc> plures

includit

iterationes,

quam unam 5 ita flW,

iimpliciter

pofitum,

determinat

i)raecife

picit: quod

fecundam,&

innumera

tarn

S. Scripturse

prius,

quam

primumfemper

loca

comprobant;

re-Gen.XXII. _{15. c. XLI. 5. Lev.XIII. 5, 33, 54. Num-X.}

6. II Sam. XIV. 29. 1 Reg.IX. 2. c.XlX.7. II Reg. X.

6,

II Chron. XXVIL _5.

_Efth.

_{II. 19. Jef. XI. 11.}

_Jer.

_{I. 15.} &c. Hinc eatenus reifte verterynt Grseci _interp.

β*»

)

ο

(

*7

χα&ίσΑζ

_{τίξίτ$μ}

_τές

_Cid

_ς

_{ΙτζΛ^λ ίκ}

άντίξ*

_&

fedens

cir-xumuae_jtu^s

ijrael

_aenuos

licet

pro

ai&n

per

in-curiam

_legiiTe

videantur.

Sic

Chaickeus:

ΓΡ

®IU 31Π1

:rkl)\Jfi

VnW

Ό3

Tremellius:

(ecundo

repet

ens

circum-cide_jilios

Ijrael.

Nec aliter Syrus

&

Arabs.

Veriio Gallica;

Etderechefcirconcipourune

feconde

fois

les

en

fans d

Jfrael.

Anglusj

Andcircumcifé

again

the

children

of

Ifrael the

fe-tondtime. Lutherus?

UnDbffd;nfit)ett>ifÖei

DieÄmDet

Ifraél

lumanDern mahl.

Idiotismus

enim

lingul

fanéhe, inaliis

facile

_pieonafmurn

_gignit,

_qui

Ebrteorum

auribus

eil

gratiflimus

b).

Sic,

i

Reg. XIX,

7

dicitur

de

angelo

redeunte ad Eliam: nW Π1ΓΡ 2CT

&

reverfus

efl

angelus

Domini denuo,

ubi

31W1

&

fW

pariter

conjun-(Ra nullum alium _pariunt

fenfum,

_quam

angelum Domi¬

ni _{denuo, velfecundum, ut}

vertit

Schmidius,

apparuiiTe

Elise. _Eodemque

_fenfu

Svecus Interpres,

οφ

Omjldt

Ifraels barn antnu aårig·

a)

Wasmutb.

Hebr.

Refi.

appe/id.

2.

jf.

2

pag.

2pf.

bj

Glafftus

in

Gramm.

Sacra

l

4.

TraB.

2.

p.

yzj.

obj.

i_{a, jj. p.72p.}

de

_var

tis

pleonafmi

fpeciebus.

§. II.

AU,

quorfum

haec?

poterit

quispiam

nobis

ob-jicere , cum nemo

facile

negaverit,

circumciiionem

hane Jofuae fuifle

fecundam;

de prima

disquiritur,

utrum

fuerit illa

_[uccefjtva

_in

_/Egypto,an

iimultanea

? Profeélo

hoc evincitur ex indu&ione locorum

parailelorum,

quod

JYJtf, cum

aélu

fuo

celebri

heic

fpe&atum,

alium

re-fpiciat fere

\νΙτψον,

vel

par

faltem

prsefupponat

prae-ceptum

fpeciale.

Ejusmodi

vero

aliud

non

occurrit in

S. _{hiftoria, quam tempore}

_{inflitutionis.}

Multis

gradi-bus diilat circumcifio fimultanea

afucceiliva, &

vix

ad-ilruitur univerfalis

aliquafubMofe

_in

iEgypto,

fine

fu-fpicionp erroris.

Erit igrtur

Abrahamitica> eui

etjam,

.8

**2

)

β

(

ar_primee

&

infigniori

_par

décus

defert

Calovius:

Ut

Abraham, inquit,. pecutiari

Di

vino mandato, totam

fa-miliam _jußus

_efl

_circumcidere

> //v?

hfofua mandatum

nunc

feculiarC

_y

de

circnmcidendi$

jfsraelitis

omnibus,

qui

fcilicet

nondum

circumcifi

erant,

accept;

quodque

h(cc altera foUetnnii

ξ$

generalis

in

_terra

Canaanfue-rit

_circumcißo,

_fiquidem

_frier

_ab

_Abrahame-

_in

_eadem

[oüemniter

inftituta

fuerit c).

Ab

hacquoqne

fenten-tia nihil _plane

_recedit

Mafius

_r/),,

_{nifi producendo}

circumcifionem Abrahamiticam ad exitum Jsrselitarum

ex Agypto:

quod

_{per nos} etjam licebit, _manente

nihi-Iominusmutuo refpedbu actus _{adminiftrationis-foll'emnis,}

in _infigni

_multitudine

_{majorum & pofterorumpatris}

& liberorum. Poftmodum abierunt _{quidein Jsmaél &} ceteri Abrahame familiäres irr diftin&os & _peculiares

populosj, in prima

tarnen

circumcifione·,

adhserebant

Abraham! familigc , ut membra tinius corporis.

Equi-dem _{compertum habemus ex. S. hiftoria, Jfaacumr}

eui foederis _{prsebogativa competebat, non. adhuc ftiifie}

natum, multo minus filierum Israelis nomen usquaro

tum _{cognitum: tantum vero abeib, ut intendat heic S..}

Scriptor

nudam &

iimplicem Israelis

adpellationem, ul: potius refpiciat coetum atque

Ecclefiam,

quam Deus

fi-bi in Abrahame voluit _{confecratam; quametjam nomi¬}

ne hoc praeclaro

ab

_aevo Jacobi ad Chriftum _usque

com-pellat Sacra

hiftoria. Exiftimant

nonnulli, omnem

hu-jus rei

difficultatem fublatam

fore, modo ftatuamus,

Jsraélitas, in Abrajiamo etjam circumcifos fuifte

eo-dem _{modo, ac}

_Levi

_{in lumbis ejus dieifur deeimatus,} Ebn _{VII, 9. At, quid opus argutiis, ubi veritas fua} fefe commendat

_iimplieitate

_?

_{Reprsefentavit Abraham,}

ut _{perfona moralis, populum ex fe defeenfurum, &}

quidquid obtigit

capiti,

hoc

majori jure, per

) O (

\

nem7 «jus

pofteris adfcribitur

3 cum

in

ipfa foederis

hujus

padione^ prsecipuus

eorum

haberetur

refpodus.

Unamigitur

conftituunt

gentem

Abraham

& Jsrad,

eo-dem _{gaudebant jure,}

_iisdem

_fruebantur

privilegiisge-mina ctiam_cjusdem

_populi

_{fada eft circumcifto}

_univer·

falis: _{primum in}

_ftirpe,

_{numerofam familiarn iibi}

_nato¬

rum habente; iterwn _{vero, cum} jampeculiaris populus

nomine _{*23, feu} Ifraelitarum, _{inlocum ejus}

fuc-creviiTet. Adeo ut talis verborum fenfus hinc

fubna-fcatur: _Profpice,

_Jofua,

_{ut totus}

_Ifrae/,

_cujus

circum-tifio, tempore

di

quo

fuit

Interrupta,

jam

eodem mo¬

do circumcidatur^ quo

Abraham

pater ejus^ primum

0-mnemfuam domum

fimul

circumcidit.

t) In Bibi. Ill. ad loc. cit. é) Conf. If

Dru(ius,

cujus quidem

h<ec

verb

a digna videntur, qute adtfernn-titr: Prima circumcilio generalis fuit Abrahami _eevo,

cum juberetur _totam

fuam familiam

circumcidere. Haec

ab ea fecunda eft &c.

APHORISMUS V.

Ad

_analogiam

_phralcos

_{in S.}

Scriptu-rä,

&

morem, tum

protanis gentibus,

tum

Judads

_reccptum

_,

vocabula

S.

_textus

ΟΉΊΧ DOT,

haud dubie

_fignificant

cul-trosfaxeos,

ut

inftrumenta

circumcifionis,

EXPLICATIO. 6. I.

J _\

Cum

rat

ipfe

inftrumentum

circumcifionis

fecandi

adus

_idoneum,

necefiario

_nullam

requi-vero _ejus, νεί _{ratione materiae, vel formse,}

fadam efle mentionem _{deprehendamus in}

inftitutione- _prima5

_credere

_{licebit, reliquifte Deum}

20 €*2> ) o

(

«Ü2>

id

_ipfum

_arbitrio

_Abrahami,

_{utpote cum}

_haud

ignora-ret _{, eum in}

omnibus

_pium

&

prudentiffimum,

ejusmodi

ufurum

organo ,

&

pofteris

traditurum,

quo non

poiTet

noη

negotium

öptime

perfiei»

Etenim

ii in aétiönibus a cultu facro alienis, _adhibentur

e-w/ay

fini _{congrua, quanto magis}

_idem

_{certum erit, in} opere hoc fandtiilimo; quod eo fine

fufceptum

, ut hominem

non _corpore

fauciatum,

fed

fan&se

vitae _initiatum

red-deret? Hinc fapienter apud Rabbinos reeentiores

cau-tum legimus, _ne

circumciiio ipiis

laniena eiTet;

ideoque

prseceptum

tradunt,

ut

fumatur

inftrumentum

aliquod

exoptimis.

Audiamus

Maimonidem:

iS'ÖNl

Vw

nwpa

Vid'

nSi

mw nan

feai

rviiani

nya

:_{pJDDn OÖD Γφ}

quacunque re

circumcidunt,

eyam

lapide

& vitro, citque adeo quacunque refecante. Sed

non circumcidunt feftuca _{arundinis , propter}

_periculum

a).

Equidem

Deum

fequenti

tempore, quidquam

cir-cumcifioni _{addidiife, vel libertatem priftinam Eccleiise}

fuse, hoc in negotio reftrinxiffe, non conftat ex f. lite¬

ris; jam vero, ad decorem

fortaiiis

& dignitatem a&ui

Jofuae conciliandam, certos de/tinavit cultros, ab ufu

profano

diftingvendos.

in

caitris

ad

Gilgalem

fuppete-bant

_{procul dubio liraélitis}

_inftrumenta

_{quotidiani ufus}

acuta> verum, ut haud ita pridem Deus cultum fibi proprium non

modo ordinavit,

fed &. pnecipua vafa

ei diftinavit $ _{iic, ut} omnia

_ivcfflpctui

kar*

τλ-ξιρ fierent,

' prseceptum

heic

decat de novis

initru-mentis _{conficiendis, & in pofterum forte facro}

cir-cumciiionis a&ui fervandis. Induéti vero audoritate Theodoreti

_έ),

_Mafii,

_{Drufii, Auguiiini, Origenis}

_&c.

non dubitamus, _{quin horurn cultrorum materies iuerit}

faxea. Sed cum

paraphrafis

_{Jonathanis Chaldsel·, quam}

fecuti funt _{Rabbini, & magna forte pars Chriitianorum,}

rem hancce dubiam feciffe

_videatur,

_{haud alienum erit} a _pra*

«ü® _)o(

_«*2)

a

praefenti

inflituto,

_argumenta

huc

fpe&antia paulio

attentius confiderare.

a) In Hilc.

Milah

c. IL jf. /.

b)

Qu&ß.

4.

in Je'

fum Nave.p. /j?>

§.

IL

Nomen

_fmgulare

_{ΠΙΓΙ pari}

_modo,

_ac

_Latin

_Is

fce-pius perrum,

fenfu latiori

notat

quodiibet defolationis

inftrumentum, v.i radicis 31Π, quae, exceptaßccandi

ebftuprfcendique

iignificatione, Gen.

VIII.

13.

Jer.

IL

12.

notat obvia _quzvis

_profternere,

_{& omni ornamentorum}

genere orbare, quo

fenfu

occurrit,

Ef.

XXXIV.

10.

II.

Reg. XIX. 17. & ab Interpretibus

Grascis

exprimitur per

vel

_{ί%*ξ9ΐμ<tn}

_devaßare.

_Stri&iori

_autem

ii-gniftcatu,

gladius

vei

culter

,

quod habent

LXX, Exod. XX. 25, licet ali& editiones aliter.

Quae

ultima vocis _{hujus acceptio tanto magis}

_{noftro loco}

con-venit, quo commodiores praeputio

amputando

fuerunt

Π31Π _cultri, quam gladii longiores. Convenienter in

rem noilram docet Kimchius: _{iOp1 ΓΠΌΠ 131}

smnnn _{joK in}

Vr-α

_{im ann, a~n}

qu£fcindit, five ferrum fuerit,

five

lapis

acutus c).

Alterum _{plurale radicem habet UV, quas}

fecun-dum _{Lexicographos d)}

_fignificat

_{comprimere, arttare,}

hoßiliter aliquem invadere, jormare, quod premendö forma rei inauci _{iolet, Exod.} XXXII. 4. 1. Reg. VII· 15.

vel _{denique μ*τ*φο^κως}

_cffligere,

_Deut.

_XXVIII.

_52.

Hinc, cum vis iigaificativa nominunY lateat plerumque

in verbis fuis _{radicalibus, binse noftri derivativi rfi liy} eliciuntur _{hgnificationes, in quas optime reiolvi}

_poiTunt

omnia loca lacri _{textus, ubi occurrit, modo}

_{νυνάφιΐΛ}

rite

_penfitetur.

_{Proprie, defumta adpellatione a} duri-tie, petram, faxum, vH ouamlibet rem

cömpa&ain

de-notat, ut Graecorum

ψΐ/φος

&

πίιξΑ,

Deut. VIIL

15.

Jud. VI. ii.

Job.XVIIi.4.

_Pf LXXVill _20.

Prov.XXX.

) o (

19. Ef. XLVII b 2i,

Per

metaphoram vero

infert

loeum

tutum _atque

firtnum,

_{vel quodcunque}

_{nobis in perieulis}

praefidii

loco

eile poteft,

Deut.

XXXII.

4, 15, ig. Pf.

XVIII. 2, _{3, 31, 47·}

Pf

XXVII. _5. II, Sam· XXII. _{3, 47.}

Obtenta _{jam nativa}

_τί

_{ny notione, planus & evidens} fit fenfus nominum ηΠΊΠ _{conjun&im fumtorum,}

ut denotent cultros petrarum,ad indolem phrafeos haud

femel obvige in Sacra _{Scriptura. Quid enim}

_frequentius

Linguae

fan&ae,

quam in regimine

fubftantivorum

al-tero materiam rei1 indicare? Cifta

fcirpea,

in qua Mo-fes confervatus manfit ab alluvie aquarum /Egypti,

di-citur KDJ Π3Π, Exod. II. 3. quia ex junco contorto

e-rat fa&a. Sic areafoederis, exligno cedri

praeftantiffi-fabricata, vocatur lyy ΡΊΚ, Exod. XXV. 10.

Propitiatorium

ex auro 2Π?

nibo,

Exod.

XXV. 17. Conferatut GlaiEus e), Sat igitur adcurate LXX. vim

phrafeos

DmSf ΠΠ^Π

bic

exprefierunt,

vertentes μ*·

χ&*ξ*ζ

ττίτξίΥΛς,

ix

τίτξΛς

*χξ%τψ*,

cultros

[axeos

ex

petra acuta.

Ubi

tarnen

Mf. Alexandr.

in

Bibliotheea

Walton. fubje&um textui, excludit voc.

srirξί*Λς:

_quod

& fecutus videtur Arabs, hic ut alibi 110η tam Ebne-um, quam

Grsecum

textum exprimens:

^L-^λλ

i^

aätrss

ex petra

dura,

Syrus;

gladiolum ßltceum, Vulgatus

Kl¬

irrar

_lapideos.

_{Lutherus; ©icttiertie tticjfcr. Sic &}

Sve-cus: ftenftttfroor.

c) In

Libro

Rad. voc. mn. d) Forflerus in voce W,

Stochius

in CL Ling. S. e)

Phil,

S. L. 3.

Traft·

I, canon, _{30.p, m. 6jj.}

$·

HI.

Nec vero _{putandum, fuiife alienum ab inftituto}

gentium aliarum hunc morem, faxo acuto circumci-v

dendi; aliud certe ex vetuftis

_feriptorum

_monumentis