SUB GUSTAVO I.

de

UNIONE

HAEREDITARIA

AROSIENSI,

SUB GUSTAVO I.

DifTertatio Hiftorica Quam,

Suffrag, Ampi, Ovd, Phil, R. Acad, Üpfal.

Prsefide

M. CAROLO FRED- GEORG _II,

Hißoriar, Prof, Reg, & Ord, Eruditis placide ventilandam probet

Johannes Ericus Norken,

Reg', Acad*. Scienr. Stockolm. Adfcriptus Stockholmi enfir.

Die XX. Decembris _Anni MDCCLXX.

In Auciit. CaroJ. Maj. l>. ^{a. m. s.}

Up/aliae,

Ap«"d Job. Edmak, Reg. Acad. Typcgr.

TILL

HANS KONGL1GE HÖGHET,

PRINS

G U S T A F,

Sveriges, Gothes och Wendes KROM ^- PRINS

och ARFFURSTE, ARFVINGE ^till Norrige,

HERTIG till ScHLESsviG, Holstein, Stormarn

och Dithmarsen, GREFVE till Olden¬

burg och Delmenhorst &g. &c. &c.

DURCHLAUCHTIGSTE

KRONPRINS

och

ARFFURSTE,

NÅDIGSTE HERRE!;

& tik Svew inbyggare ⁱ Eders- Konglige

% $

hIoghets Dyraße Perfony gemenfämt ibr«

da de H5ga

egenfkaper,

hvilka- fiillkamligem likna

de

de tvånne Framkdne Store GUSTAVERS hjeJtc••

dygd-

ock helgade kärlek f5r Foßerlandet

t

Dä ock

alle Sven/ke män, hvar

for

fig , med

nitfullafie täf

län

efteißräfva

^, att

i underdånighet gjora fig vår•

dige Eders Kongl..

Höghets. Höga Säd ock Yn-

fießi

värdes Eder. Kongl. Höghet

äßen, Nådigt

tillßädja mig, att uti denna

fä allmänna, fom gla¬

da phgt^y med

djup aß

c

undergifv enhet deltaga»

NÅDIGSTE HERRE T

Närvarande- korta Academijka afland1ing, fom

i djupaße: underdånighet

for Eders Kongl.. Hög¬

het jag nedlägga

vägar

^y

tillhärer Eders Kongl.

Höghet med egenteligafie rått? emedan

den fatn*

me vidrörer den Arf * Förening,, fom uti Konung

GUSTAF den Förßas tid i Weßeräs blef

faßäld:

En välflgnad förening, fom i fin tid alßradt

och

beredt Fäderneslandets fällhet^y den Eder

Kongl.

Höghet, af Förfynen är utfedd, att,

efter Deß

heliga

(kickelfe,

en

gång på Svenfia

Konunga Sto-

len fullkomna.

Med djupafie underdånighet framhärdar at vara

EDERS RONGL, HÖGHETS

Wttderdauigflc och TropVgttg.

fte Tjenare Johan Eric Noreen.

Q. D. B. V.

DE

UNIONE

H/ERE-DITARIÄ

AROSIENSI,

DISSERTATIO.

?*$ I.

^%rdinarios

_Imperii

adipiscendi

modos,

^ jg

^quorurn aUeram ^ex h&reditate, ^ex ele- dione akerum effe docent

Jurispra-

^ dentise Naturalis Magiftri, fi abfolute, qnod dici fölet, & _per fe confideraveris, uter utri debeat prasferri, licet forte _{di£tu baud fit} procli-

ve, melius _tarnen publicam in ^rem confuli, quan- do

Imperiornm

_{qui fceptra capefTunt, certo ac}

legibus

^definito ordine , femet altcrum alter ex-

cipiunt, _{quam cum, vacante} Regali folio, identi- dem _novi

eliguntur

Rectores, (eu , ut artis vo-

eabulo _rem prefiius eloquar, Hsereditarium Re-

gnum Eicftivo prseftare ^, neminem non conces-

furum arbitror, _{qui, quas} Regias elecliones iere circumftare

folent,

mala _atque incommoda, ut

A

reliquas

2 De ÜNIONE HiERED, Arosiensi.

reliquas ftatas firmacque

fucccflionis Regia? dotes

nihil commemorem, sequa penficaverit lance. Pro

fe£to tot funt tantaque illa mala, cx

aemulorurn

procantium

prenfatione & ambicu

, ex

invidia

vicinorum, ad fuas omnia utilitates referentium,

artibus valida viribasque, ex

(tudiis denique

partium & orituris

inde ipfos inter Cives odiis

internecinis, pro humanarum rerum

conditione

nascentia, ut Imperiis everfionem nonnunquam

ac ruinam minitentur, certe magnas illis calami-

tates tantum non femper inferant. Hcc etjamfi

veriffimum In, nihiio tamen minus ad orbis po-

pulos, quotquot

func

fueruntve,

oculos (i cir-

cumculeris ^, illorum Leges ac Inflituta Publici Juris

invefligaturus

,

eosdem ingenio adeo dis-

pari

e(Te deprehendes,

ut cum

alii hseredicariam

praeoptaverint

formam

^,

aliis viciffim eleCtiva

nr*

riferit, immo fuifie, hinc qui ex utraque mixtam ^,

illinc qui modo hanc,

modo illam, modo iftam,

pro

rerum fuarum temporumque

habitu, maluerint.

Neque vero ,

quibus vel hxreditarm complacuix

vel ele&iva fucceffio, mens omnibus una ; Ted u-

triusque varias

apud hos ijlosve obfervabis fa-

cies atque adtributiones«

Ut

e

multis,

qute

dari

poffent, uno alterove rem

probem fpecimine,

quod

De Unione Hätied. Arosiensi. 3

-1

quod ad EleGiva Regna adtinec, narrat Herodo-

tus, luculentus Scriptor ^,

AEthiopas prifcos,

gentcm

robuftam valencemque

,

non alios ^novos

fibi elegiße--Reges, quam

qui corporis procerita*

tc ac robore iacertorum

ceteris anceceliuerinr: A-

pud

Scychas, meracius bibentcs

^,

maximum po-

tatorem digniffimum demum

fuifTe habitum

^, cu¬

jus tempora

Regio diademare cingcrentur, au»

Gor oft Aristoteles: Et Solinus

teftatur, Ta-

probancs

infulae incolas liberae (uae

^,

quam ada-

mabant, ekGioni a

Liberis Rcgiis

usqüe eo

timu-

iffe , ut non niß vir

b

aetate

proveGioribus, qui-

bus nulla fpes prolis

amplius efTet, Reipublica:

gubemacula committerenc tra£hnda ^; ipfo quo-

que Rege,

(i fobolem contingeret procreare, a

folio protinus remoto

( Conf. De Real Science

du Gouv. Torn L fag. 364.

Neqtie minus va-

riare fuccefRonis modos, ubi ex

hareditate illa

eft, docent temporum

annales. Sic Tivreico in

Imperio ^, quo

quis in Regnatrice Osmannorum

domo natu grandior, eo

Throno propior eft va-

cmti; Imperatoris

ultimi Rve frarer fueric, Rve

ncpos, Rve filius:

Solium Yncarurn npud Peru-

vianos filio poft patrem mox non

patuiRe legi

A 2 mus,

4 De Unione H/ered. Arosjensi.

mus, verum fratri Regis,qui major natu foret,

& hoc demum vita

funtto,

ad illurn rediilTe fuc-

ceffionem;hunc vero iterum,continuo ordine, an¬

te filium excepifle ^c fratribus primum: ApudLoui-

(ianos , prseterito femper Regis filio , ad iliius

ex forore _nepotes pertinet fueceffio, eo quod ex-

iftinient, puriorem iic transmitti fangvinern Re-

gSurn ^, faltem ex parte matcrna ; adeo parum i-

fta gens tutam apud fe fuspicatur ipfam rcatrimo-

niorum fidem (Conf. De Real loc. cit. Tom.

IV. pag. 202. feq.")« Gentes porro hurnanitatis

cültu poiiciores,

prxfertim

Europxx, ftabilito ^cer«

to fueceffionis Regix modo, ut expeditior foret

calculos genealogicos fubducendi ^via, plerurn-

que Linealem, quam dicunt adopfarunc, cujus

ea efl: indoles, ut, l'nde a primo Regiae Familise Parente, tot ftirpcs & velat linex cenfeantur de- rivari, quot procreaverit Ille liberos, obferva«

to nafcendi ordine-, nec prius ad alzam Lineain Regnum devolvatnr, quam omnes ex priorifue«

erint extinfti: quemadmodum ifthoc argnmend plmibus explicat Püfendorfius ( Vid. Ej. J. N.

c^G. Lib. Vll.Cap. VII.§. ij.). Duplex prxterea fta-

tui folet Linealis fueceffio _, agnatica altera, altera

cogna-

De UnioNe H^red. Arosiénst." ₅ cognatica', mutuata ex Romano

jure

denominatio*

ne, quarum illa, fo'os respiciens mares, quod in

Francko Regno vigeat, Francica, haec ^, quod

in Hispanico, & fexurn quoque iequiorem fuo

modo ordincque admittat, Caftiliana nuncupari

fvevit. Q iod (i hujas tantas discrepantiae & mo»

ris tam difloni qusehveris caufTas, quod dicarn,

vix habnero, nid cuivis genti (uum fuifFe effe-

que

ingenium

^,

Legislatori cuiübet lnos fines; hu-

juscemodi prsterea momenta ,

ad

ftatum Reipu-

blicx pertinencia, raro admodum, dum in

tranquil-

3o fuerinc res, ordinari (Vid. interim Montesqit.

Espr. d. L. Libr. 26. Cap.6.).

Nequc

hanc rem in ampliorem vocare

difceptationem, nobis in prsefcnti vacaverit, qui

cum

Regiae fucceffionis

Legem, noftris a

majoribus,tempore R. GUSTA*

VI I. in Unione, quam dicunt, Haereditaria A-

rolienß fancitam receptamque, pro ingenii facul-

tatumve teadtate, in animum induximus edifle-

rere, id ^tantum hoc agiinus pracfamine, ut C.

Le£toris judicio miciori noftra qualiacunque ftu-

dia enixius commend^mus.

§. IL

Et initio, priusquam noftro nos argumento

ple-

A3 nius

6 De Unione H^redit. Arosiensi.

niuspertra&ando committamus, alienum fortaßls

haud fuerit, priora remeticndo tempora,quae Gu-

ftavianum prxceflerinta^vum,fucccflionutn modos

leviter accurlim tetigifTe.Quoquidcm in gcnerc fa-

teamur oportet, quo quis in prsetcritarum feprcn-

trionis rerum memoriam altius fefe penetravcrit,

eocaeciorem illius oculis caliginem offbndi, quam tumvis planam fatis ^earum feriem, haud aliter ac (i ipfi praefences

luftraftent, panilere foleant

antiqua- rii, vetuftatis gloriae, fi quaeft,

quamMiftoricse

accu-

rationis plerumque

ftudiohores. Qui

vcro pere- grinos hoc in

negotio feflati riyulos

^,

puriores

Islandorum domefticos fontes vel ignoraverint ^,

vel neglcxerint, nx

illi nihil aliud videntur

age-

re, quam ut atram per

fe no&em atriorem red-

dant. Igicur hoc, ^quem monftranc

Islandi

^{, tra-}

mite incedentes, in Fornjotheriana domo, quse fecundusn illos Regnantium in

Septentrione

pri¬

ma eft, offco obfervamus Imperantes, ab

ipfo

fa-

milias Stator» FORNJOTHERO ad

GYLF1UM,

ftirpis ultimum;

filio,

per

totidem generationum

gradus,

identidem excipiente

patrem.

Quis

^au-

tem Imperii tum fuerit

modus, in rudiori adhuc

populo, quinam

fuccedendi tituli,

cum

ftleant

penitus

De Unione H/ered«. Arosiensu f

pénitus

annale^ Flateyenfes, ^ex quibus, fimplici

alioquin

(criptionis

genere

exarafis

^,

quiöquid

omnino de bis rebus fciri poteric ^,

hauriendum

foret, fi & qosmct ignorare

fuerimus proftffi,

non veremur, ne quis nos violatse

Hiüoricse Le¬

gis arguat,

quibus

prseterea

otium

non

eft Do-

ftiffimorum Virorum de hoc avo conjeäuras, quamvis

ingeniofas & forte h«ud improbabiles,

pluribus perfequendi«,

De Regum

Ynglingorum fucceflione,

quse longo

ordine

^per

viginti & amplius generacio-

nmu articulos procedens, a

parentibus

ad natos

libique

tra'nsmifla apud Sturlonidem legitur,cla-

riora quidein

fuppeditant annales, fed

tarnen ne

fic falls omnia ad liquidum

explorata. Lauda-

tus modo Scriptor, de

(ingnlis figillatim Legi¬

buslocutus, hunc dicit poft patrem aeeepifie Im¬

perium

(Kpngdom.Riki), alium

paternam

adiis-

fe hasreditatem Qtoc arf); manifefto indicio ^, u- trunique idem tum

valuifTe vocabulum. Neque

aliter rem exprimit

Göthrtgi Hiftoria. Ut hasc

talia haereditariam _aperte loquuntur

fqpcefliönem,

ita non alio magis illa innixa fundamento fuifle

vide-

$ De Uniokte hiered. Arosiensi.

videtur, _quam ementita fui generis caelefti origi.

ne _, cujus perfvaficme,

longo

tempore duratu-

ra, Civium animos imbuifle noverat vaferrimus

novac dominationis Artifex OÜ1NUS, ftirpis Ca¬

put. Acceflu fummum Sacerdotium, ex Lege O- diniana Regali cum faftigio conjun&um, & patri«

monii infuper Upfalienfis inftitutio, quae non po-

tuere non

Odinigenis,

divinae creditse progeniei, Imperii parere perpetuitatem. Sed non aeque

plana funt, quae in utramque parcem disputari

folent de hujus haereditariae (ucceffionis forma, fueritne linealis, ad filios obfervato nascendi or-

dine pertinens, an eleåione aliqua _Civium, aut alia quacunque ratione _temperata.

Fragmen-

tum Ingialdinae

Legis,

ab Iii.Lundio in not.adLitt,

Agapeti cicatum ^, qua demum cunque fit au&orita-

te, in medio relinquentcs, ut de Lege Territorial

Ii (Landslaug)^yqua filiorum maximo fuccedendi jus tribuitur ^, cujus meminit Gothrici Hiftoria _, nihil dicamus: Haud obscura forte linealis for.

mx veftigia in ipfo Sturlonide nobis videmur invenifie ,*qui, ^cum Fratribus YNGVIO _{& ALFO}

hujus Filium HUGLEIKUM fucceffifTe refert, id idco fa&um juxta tradit, quod Illius, natu_{, ut} ap.

De Unione H/ered, Arosiensi. ₉ apparet, majoris, filii adhucdum efTent impube-

re?* Hsec licet ita (int, fcrupulum tarnen mo- vet Imperii illa communio ( Brbdrafkipt), q aas his temporibus ufu ccepit venire: ^cum nempe infi-

da femper Regni focietas omnisque potefbs im- patiens confortis fit, vix fueric probabile, opi-

nor _, quemquam miti adeo elie ^aut fuifTe inge- nio, utfummum Imperium, fibi ex nafeendi ju¬

re Coli delatum,cum alio, fangvine quamvis ^con-

jun&ißimo,particip3re

^amet, Verum has noftrum

non cd componere lites.

Sub infequente Jvaridum & Lodbrochida«

rum periodo ^, etjamfi relanguescere & fuo ve- lut de fervore nonnihil remittere coepißet, quas diu Tat fteterae quamque ante tetigimus ^, vana illa de Regum

Theogonia

popularis opinio, ^ma-

xime poft exortam in gente ethnica clariorem do«

Qrinse cceleftis lucem, nihilo tarnen minus , has- reditarium fubftitiße fuccedendi modum _argue-

re videtur cum feries illa lmperantium ex hac

domo continua, nulio turbata cafu , per trina plus fecula procurrens, tum etjam,quse vel ma«

xime apud illos viguic, Imperii communis con-

fvetudo, quasve, ut linealem fucceflionem non ftatim videatur admittcre, haereditariam tarnen

B in

I o De Unione Hjered. Arosiensi.

in Regia Familia egregie

probat, confirmatque,

At vero fuas _quoque aliquas

effe

^hoc in negotio

partes

credidide

tum

Cives,

quae ex

ifto

aevo

fu-

perfunt, edocent monumenta.

In his digna

in- primis funt, quse

adtendaniur

^,

allata

a

Scripto-

re memorato in vita OLAVI S. momenas collo*

quii Freividum

inter & Emundum Legiferum

^,

cum de amovendo OLAVO SkbtKon, & futu-

turo illias Succeffbre, vel e veteri Regum pro»

fapia, vei ex

alia

quacunque,

liberioribus

hinc Sveonum, illinc semulorum Gothorum fuf- fragiis

nuneupando,

in conventu

Ulleråkerenfi

ageretnr; quae

quidem

inter

alia evincunt,ex

an- tiqua

obfervatione Iongique temporis confvetudi-

ne, quae & illa vim

legis induere

fölet, magis

pependifTe

Regiae

fuccelilonis arbitrium,

quam

quod

pa£to intcrveniente, vel

^certa

fcriptaque le¬

ge

quidquam de illa fuerit

cautum.

Contra, quae hane proxime excepic, Scen»

killiana di&a periodus mutatam prorfus hac in parte

fiftit Publici Juris faciem. Quippe,

poft-

quam per

hunc

nio

dum ele£Honi

paulo ^ante fLi¬

erat prolufum, illius

jus

^plenius & frequentius

quoque a

populo poftmodutn exerceri ccepit;

par¬

tim

De ünione hiered* Arosiensi. i i dm quod i cum

defivifTet in EMUNDO Annofo

antiqua Regum

profapia,

novus

Rex eligendus

neceflario efTet; partim

quod, abolita fen (im

^,

tam ex fanfbioris religionis

fenfu,

quam propter

Odinianse ftirpis deiiquium,

luperftiriofa

venera-

done, qua

Regium

genus ut

divinum coluerant

majores, quam vero

jam ipfi quoque Reges Chri-

ftiani religiofe

refpuebant, populi in Liberos Re-

gios

ftudium aliquantum retrixerit; partim ecjam,

quod giiscens ex

aemulacione provinciarum inter

fe circa eligendi

arbicrium invidia,&indc ^nata cu-

piditas

ad crebriores ele&iones feneftram forte

patefecerint.

Hinc fa&urn fine dubio eft, ut

aliquot Reges,

Stenkillidum genti non adnume-

randos, tulerit hoc aevum, quo prxterea

folen-

niores

populi ad Morenfes lapides conventus a-

£bos atque

creandorum Regum gratia celebratos

fuifle, noilrates

Hiftorici, haud (ine magna veri

fpccie, autumant.

Et iftae

quidem Svionas inter Gothosque con-

tentiones, utris primae in

Regiis ele&ionibus

es-

fe deberent partes, novam

deindc formam,mix*

tam illam, Sc quas tam ex

ele&ione,

quam ex

haereditatc participaret,

peperifle vifae. funt, cum

B 2 Svcr-

12 De Unione HjEred. Arosienst.

Sverkerides & Ericidas ita per centum amplius

annos imperium itenuerunt, ut quacuor omnino

ex utraque Regnatriee Domo lmpcrantes alter-

nis alter fuccederet alteri. Etenim quemadmo-

durn ad utrosque hujus iiliusve Familias Condi-

tores, SVERKERÜM Sc ERICÜM Sannum, ^im¬

perium non aliter quam ele&ionis benencio po- tuit pervenire, ita rarior illa akernis fuccedendi ratio, ab Eorum pofteris, quoad unus fupereßet,

obfervata , non aliunde fere, quam ex hxredita-

rio jure, ucrique Domui conceffo ac Publica Le¬

ge firmato,

fuiflc

creditur. Verum enim vero,

cum ejusmodi Lex, de qua infuper ^ne quidern

Hiftoricos inter reccntiores, _{qui eam} compellant,in omnibus convenit, nullo vetuftiorurn, vel faltem

non dubio, fe teftimonio tueatur*, cumque ad haec nihil ifto tempore evenerit, quod non evenire in Civiute poffit ^ac

foleat,quando

ab aemuiis Imperii pluribus, unoquoque

illorum

fua obtendente ju-

ra, animi Civium in diverla trahuntur; non eft,

ut aliam Regni formam, hac fub

periodo,quam

nure ele&iyam, ftatuamus.

§. III.

Periodum ingrefli

Folkungicam>

eo

clario-

rem

De UnIONE HiERED, Arosiensi. 13

rem argumento , quod

trafbmus, ßfFulgere Iii-

cem deprehendimus, quod pubiicis

jan>,

ut

dici-

tur, a£fcis iegibusque fcriptis,

quibus Juris

quo»

que PubÜci fcita inferi {yeverint, qusque tule«

rint aetatem > illam referamus _acceptarn. Vix e- nim dimidium prsecerierat fecuii, ex quo Regno petitaeft

Folkungoruoi ftirps,

cum

R.BIRGERUS

Magni Ladülasii Filius , Uplandicas promulga-

ret Leges, ac

fexto fere inde luftro Ejus eFra-

tre Kepos

MAGNUS Erici D. Filius Suderman-

nicas edendas juberet, qui & Ipfe concinnari cu»

ravitLegum

communium Codicem,

tum

quidem

a CieroPotuifkio (uffiaminatum, Ted poftea,integro

fere interccdente fecnlo,a R. CHRISTOPHORO

demnm

publicam

ⁱⁿ lucem

editum. Sunt

autem

hi Legiim

Codices,

^e

pluribus aliis adhuc fu- perftieibus,

quos

finguEs Regni provincias habu»

ifle proprios conftat,

foli,

^{quos ex}

illius

asvi me¬

moria, Regia munitos feiamus au&ontate. Et i-

ftae quidem

Leges, quibus fingulis Titulus de Ju¬

re Regio

adjunefus,

prateipua Publici Juris con- tinens Capita, non folum imperant,

quandoRex

foret defignandus, illum eligi debere,

Ted etjam

modum, quo

eflet

eligendus,

difertiifime

prae-

B 3 feri-

14 De

Ünione Rered. Arosiensi.

fcribunt. Solas autem Uplandicas

Leges

infpc*

xifie Cel. Schefferum _{apparct, cum} obfervat, ^cau-

tionem , ne fit Regnum fucceftivum in illis ^non reperiri,fed fimpHeiter^ fi eligendus fit, quo patto fieri id debeat demonftrari (Upf. Ant. p. 330.

)

; quod quamvis refte fe habeat, ex eo tarnen non

fequitur, aliter, quam per electionis

modum

,

ex illius sevi inftituto _, creari potuifle Reges ; Sudermannicae namque Leges,

Uplandicis paulo

ciceriores & quae illis explicandis non

pofTunt

^non

infervire,alium plane prae fe ferunt fenftim.

Quod

ad ipfum ele£tionis habitum adtinet,

fingülis

pro-

vinciarum Legiferis id

injunOrum

erat

negotii

, ut novum Regem eligerento o ^ac renuntiarent,

feu,

ut verba Legis funt, til Krunu

ok Knnungx då>

ma i id vero non fuo unius ^,

fed univerfi

po- puli nomine quin

fecerint, dubios eft nuilum,

nec efie poteft hujus

temporis a&a geftasque

res inspicienti*

Porro

bos

inter Eiectores, is ferva-

retur ordo, ut in ferendo

fuffragio primus efiet

Folklandiarum, hoc

t^yVplandia Legifer,quem

dein reliqui omnes, unus

poftalium, (eil. Sudertnan-

nia,Oftro-Gotbia, Smalandia,

(Tjuhaeradhae), We- flro-Gotbia,

Vtrmc/andia ^> quem in

Uplandico

omis«

De Unione H/ered. Arosiensi. ij omifTum addit Suderrnannicus

Codex

^,

Nerici<e

& Veßmatinice

Nomarchae,

quorum numerurn

fe-

quens

periodus Fennico auxit, fuum quisque

adjiciendo

calcolum fubfequerentur. Ha&enus

cum inter fe conveniant bini

Codices memorati

^,

nam de Chriftophoriano

dicemus inferius, in eo

discrepsnt, tum

quod Uplandicus Codex eleftio-

nis locum generarim

defignet

prope

Upfaliam

(vidh Upßfir),

Suderrnannicus Morenfe pratum

(a Morum) primus

nomine cieac,

tum

etjam qsod

ille Leg feris folis

jus tribuat elägendi, hic infu-

per

univerfum Regni Senatum, Folklandiis adjun-

gendum, in partem

ele&ionis venire jubeat. Frius

difcrirnen eo minus moramur, quo

apertius, mis-

(is, quae nec nos prsetereunt,

do£tis Do£torum

de Lapidum, ut

dicuncur

⁵

Morenfium antiqui-

tate opinionibus,

hoc faltem Hiftorici, aevo ifti

proxinii,

doceant, vel ante Birgerianas Leges,

hujusmodi

negotii cauffa, ad Moram, in Upfa«

liae vicinia (itam, frequentatos

fuifle conventus:

cujus rei

locuples tedis eft Ericus Olai, in com-

?nuni placito Morating, ut

loquitur

^,

Magno (La¬

dulås )Regnum

fuiffe adßgnatum

^,

referens. Po-

fterius operas

fortaffis pretium foret curatius ex-

pendifTe,

16 De Unione Hjered. Arosiensi.

pendifte, fi fcrrct inftitutum : verbo tamen di-

cam. Scilicet nemini non eft _{notum, cx} quo per

feptentrionem fub OLA VO Skbtk. altiores _agcre radices ccepit Divinior Religionis culttis, _quam magnis paffibus grafTacus fit Clerus Papalis ad o- pcs & potentiam ^, in civilibus etjam rebas ^exer-

cendam _{, quae} tands demiim auQibus crevit, uc

fcsqui poft fere feculo, Episcapi & iilius Ordinis primores, locum obtinerent Regni inter Senato.

res honoratiorem. Cooptatis dein, horum forfan fvafu

hortatuque,

in Senatum etjam Legiferis, qui ab ultima inde antiquitate populi ^, ab eorum

ore pendentis, jura tuebantur, fieri ^non potuit, quin omnis tandem Imperii au&oritas in Senatu

refidcret & maxime in Clericali Ordine, qui pri-

mas tenebat. _{Si porro} notaverimus, pnblicatam

fuiffe Sudermannicam Legem, Rege MAGNO E-

Rici adhucdum impubere, ^cum vicaria Reipu-

blicae adminiftrado _penes MATTHIAM Kettel- mundi, Cleri fautorem, & Senatum eflet, ar&io-

ri Oligarchien focietatis vinculo, ex notiffimo illo anni MCCCXIX» pa&o, haud ita pridem ^con.

jun&um, ncscio an facile dubicaverit quispiam5

ad

reliqua,

quibus ludebanttum Pontificii Anti-

ftites,

De Unione FLered. Arosiensi. ij ftites , hierarchics dominationis arcana

referen¬

dum etjam

efie hoc ipfum Legis additamentum,

quo Regis

Ele&ionis arbitrium, negotiorum ci-

viliurn graviffimum

8z moraentofum maxime,

ex Lege ac rnore

veteri ad populum pertinens, fed

iili fendm fubtra&um ^, in fe totum transferre¬

tur; aus quidem

molimina

non

fine effe&u fuis-

fe, hiftorica hujus ac

fubfecuti temporis

mono

menta abiinde ac manifedo dömprobanr.

Et fic

quidem

Es tis eviftum arbitramur

,

fub Foikun«

sis viguilTe Ele&ivani fuccedendi

formam

; cui

o o *

tarnen juris nonnihil

haereditarii fuifie admixtum,

(uspicio oriri

poffet

ex

eo,quod in

una

hac Do¬

mo, integro labente

feculo & amplius, feeptra

permanferint,

fuccedente Dccefiori vel Filio, vei

alio ex oroxima cognatione. Sed ^{vero cum} Pu-

blies hujus periodi Leges

eligendi arbitrium nul-

lis circumfcribant limitibus, nec

Regis neceffitu-

dinis conditionibus idem adftringant,liquido ap- paret,

alias fuifle cnüflas, &

ex

Regni forma non

derivandas,

qüamobrem ad Regii fangvinis

pro- pinquitatem

respexerint maxime legentes ; pari

modo ac longe a vero

abfuerit, qui Germani-

cum hodie Imperium

efTe hsreditario-elebtivum

C cre-

18 De Uniqne Ha-red* Arosiensi.

crediderit ideo, quod trium plus feculoram in- tervallo, nullum nid ex Auflriaca oriundum ftir- pe ad clavum Imperii

fedifie

conftet. Confirmatur

hoc prxtcrea vel inde ^, quod Reges MAGNUS (Ladulås) &

BIRGERUS

Magni fuum quisque Filium, vivis fe, ad proximam Regni fpem ^{, per} populi eie&ionem, adrnotum voluerint ; ut filen¬

tio prsetervehar

ele&ionem MAGNI(iS'wÅ),queni

unictim tum, poft rcje&os BIRGERUM & Ejus

Filium MAGNUM,Regii fremmatis (urculum fil- perftitem ^, eo orationis apparatu, ut

habet

Eri-

cus Olai, le&uro populocommodare MATTHIAS

Kettelm. non fuifiet _opus, nifi liberum in ele-

ftionis a£tu arbimum huic eidem pcrmifiura,

nec profapire Folkungorum cuidam

juri

alligatum

novifiet. Neque obftkerit, quod in Litteris ab- dicationis, ab Aü£tore jam Laudato fcrvatis,di-

ftitrt R. WALDEMARUS , Regnum ad fe jure

betreditario devoiutuvi ejfe; cum & Sua ipfius e-

leQio & omnis prsterea leftimoniorum fides for-

titer obloquantur. Unum tarnen fupereft, fuc-

celfivi juris hacce in Familia monumentum, hoc

illuftrius forte nonn-ullts _reputatum, quod prima o- mniumejusmodi Confiitutionum haec fit,

cujus

cer-

tam

De ünione hiered. Arosiensi. 19 tarn sd nos transmiflam habeamus notitiam: Con-

ventionem Ioqoor

Wardbsrgenfema.MCCCXLlII.

qux in

Hadorpniana Colle&ione Chron. Rhythm»

adjuntfca

exhibctur. Non eft

autem>ut

ilii

cno- dandse immoremur, partim quod ,a folis Cieri-

eis fubferipta ^, Public#

Legis

vim

babuifle

cen- feri non

poffit,partim quod

ipfi hi

aliud nihil R»

MAGNO fpoponderint, ^quam poft Regis

fat

a, le Ejus Fiiium ERICUM ^, & illo

fine liberis dece-

dence, aliurn quempiam e Filiis

MAGNI eleéturos,

& impedituros

infuper,ne HA QUIN US, vivo Fra«

tre, in Svecanum invadat foliurn; quo tarnen pro- mifib juxca affirmant,

de Regni juribus & antlqua

Reciae_o eleclionis confvetadine fe nihil velie dero«

gacum. '

Et demonflrat adjeeh fic conditio,

mo-

dum fucc.edendi Elefåivum, _per

Wardbcrgenfem

ita dibarn unionem nihil muta tum , fub Folkun«

gis

Regibus perftitiffe.

$. !V;

Donec illa duravit periodus, qua! ex Unio-

ne, ut adpellatnr ^, Calmarienfi nomen

apud Hi-

ftoricos traxit,vacillantibusLegibusv

vacillaffe

quo«

que

fucccffionern, illis innixam, necefle efh Ge-

G 2 mi-

20 De Unione H^ered. Arosiensi.

minum etfi fueric Cnlmarienfe fosdus, uno fim- damento, borealium nempe Regnorurn fub uno Reöore perpecua

conjunftione

^, fuperdruQrum ^,

quorum alterum,

altero

quadraginta

ferme

an- nis pofterius,

priori dilucidius explieando infer-

viret, nos tarnen utriusque capita, ^quse ad pro-

pofitum

fpe£hnt, conjungemus:. Scilicet

Regi de-

funQoSucccfTorconftittieretur,univerfo imperacu-

us .Scptentrioni, atque umnimi

confenfione

^Halm«

fladii eligendus a trium Regnorurn defegatis, qui

CXX. ^numero eßent,e quolibet XL. defignatis;

nempe ex Svccis ArchiEpifcopus, bini Epifcopi9

Drotfetus ac Mareschallus, quinque Legiferi,

fex urbium Confules 8c duo denique cujusvis

nomarchise Ruftici. Hos inter CXX. fi non com

veniret, duodecim ex eorum numero dele&i con- cordibus fuffragiis Regem declararent. Eligi au-

tem deberet unus ex Regis demortui Filiis, nulla &- tatis habita ratione, fi plures forent; fi nonnifi unus, regnaret

Me, Ted Elc&ivo jure: denique fi felix prole

Rexnon eflet,integrumrelinqueretur

delegatis, ali-

um quempiam ex

Regnorurn Legentium indige-

nis Regem

renuntiare. Elucet ^hinc

^,

aliam

^,

ac

ante habueratP

Succeffioni Regiae

per

Calmarien-

(ia

De Unione hiered. Arosiensi. 21 fia pa£ta

induQam fuiffc faciern; quippe

cum non

folum diveifi a prioribus ^nunc fidantur

EIc&o-

res, verum etjam ^{, quas} in

periodo praecedentc

viguerat, Ele&ionis

libertas Regiae jam fuboli ad-

ftri&a1, bxredltario quodam jure temperata cer-

natur* Hlud qucmadmodum Regni tum

(latus

videtur

podulafTe,

poftquam

populus Svecanus (Allmoge)

^j unum

ab anciquo velut

corpus

Rci-

publicae,

nullo di(tin£tum elaflium inter fe difcri-

mine, plures in

Ordines abierat; ita

apparet

hanc

Filiorum Regiorum

prserogativam circumfcriptam

fuifle optione

Legentibus data Eorum

^e

nume-

ro eligendi, quem

ad capeflendos Imperii fasces

maxime judicarent

idoneum« \

erurn

enim

ve-

ro, cum ipfum

Calmaricnfe pa&um

^,

a procerum

adrnodum

paucis proprio

auiu

pcrcufTum

^,

ne-

que ab iis, qtiorum

intererat, re£fce confirmatum,

ea, quae

fcedera decet, vix pollere scftimetur au«

ftoritate ^, & praeterea

fimul

ut

fancitum

ruptum

fere fit, hxc quoque , quam

continets fucceflio-

nis Lex, nemini, ut

videtur, obtemperaturo la¬

ta, juxta

evanuit,

neque

ejus

ex

prsefcripto ul¬

los unquam

Septentrioni leblos legiaius Impe-

per&ntes.

Sexto dein poft anno quam pofterior

C ₃

Gal«

22 DE UNIONE HjEREDIT. AROSIENS'I.

Calmarienfis confe&a eft pa£tio, Codex Legum Regni Communium prodiit, queis alium longe

in modum,atque illa prsecipit, definita repcr»icur fuccedendi ratio; haud levi argumento,quicquid

hac de re Calmariac fuerat attum, noftros jam

tum pro irrito habuiße. DifFert ^vero etjarn ab antiquioribus ^, quas commemoravimus, Publica hxc Chriftophoriana Lex, ^{utpote qux} nonnulla

illis addic momenta _, majoris alia, uc apparent, l alia minoris ponderis. In his numeraveris, quod Legiferorum numerus, ad q ups, ut ab antiquo, pertinerec Regia ele&io,

öLmdja Nomareha

ad- je£to, au£tus deprehendatur, quodve horum qui-

libet adMorcnfem _eonventum, elecFionis locum, fhtuta die accedere deberet _, duodeeim ftipatus probis ac intclligentibus viris, fua e provincia,

omnium incolarum adfenfu, le&is, qni fine du¬

bio nomine prsfentis quondam populi

ejasque

gerentes vices adefFent. In illis, tam quod fan-

ciatur , ex

fufFragiorum

numero pendere cauiFse deeifionem, illumque Regem forc, de quo eli- gentium plurimi consenfifFent, quam quod jube-

antur hi cum legerent, Regii potißimum fangvi-

nis habere rationem; quo ipfo hinc veteri Svio-

nes

De UnIONE HiERED. Arosienst* ₂₃

nes interGothosqueyquam ante retulimus,ex se- rnulatione controverfise finis eCt impofitus, ilii'nc aliquod ^{7rfOTS^ua,}

haereditarii juris h^hens fpe*

ciem, in Regiam videtur profapiam derivatum.

Ne vero exiftimes, formam fuccedendi rnixtam, feu H^reditario ^■ EleÖdvsm , ut ajunt, qualem

modo nobis ftitit Calmarienfis Unio, ifta ^ex fan- Ccione exortam ,obfUcerint ipfa Legis verba,quae

leniter moncntis funt, non pro imperio jubentis;

ita ut,fi a Regia Familia recefferint ele£hiri, non ftacim ab officio receffffe potuerint argui: Et id

quoque

clare fatis celligitur

^ex

ipfo

Capitis in- greffu, hiec pne

fe verba ferente; Nu år

tit Ko»

nunpsrikit Sver<ke Konunger väljande och etj ärfi

vande, _quae poftmodum ut

plane

inverteret, R.

CAROLO IX. anfam fubfecuhe _mutataeque in me¬

lius Leges Regni

Poblicae praebuere.

Interim

quamquam per

integram hane periodum lo

cum hribuit, quse fola ex

ele&ione efl, fucceffionis

ra¬

tio , iilam tarnen, fi ipfam eleclionem ejusque

folennia respexeris, plures, ut in turbido ^rerum

ftatu p'erumque fit,

fubiifle vieiflitudines,

prae.

euntibus annalibus, oportet fateamur. Sic in e- le£tione R. CAROLl Canuti* quam,

fixen

nio poft

24 De Unione H/ered, Arosiensi.

pofl: editum

Chriftophomnum

Codicem, Stock-

holmiae celebratam , defcribit Chron. Rhythm.

Majus, verum omnino cft, qood habet Ericus Olai, coasvusScriptor, non omnia fecundum for-

triam Legißerii fuifte pera&a. Pationem a.MGDL.

Halmftadii fatam reliquasque, quibus

foedera

Calmarienfia, fuo modo ac nonnullis hinc inde

mutatis, revivifcere videbantur, commemore-

mus non fuerit necefle; accidit namque, ut quo cohvendonum ejusmodi feracius c(Tet hoc fecu- ium, eo ctjam in iliis fervandis negli'gentius.

Vidit praeterea

ifta

aetas Regni Gabernatores, Regibus &

dignitate & autoritäre

in Republica

adminiftranda proximos, quos non alia, quam eletionis via, liaec licet, ut erant tempora, non- nunquam

fuerit

turbulentior, ad fumnruirn illum amplitudinis gradum potuiffe pervenire, tarn i- pfa rei

indoles,quam

rerum, qua fuperfunt,mo-

numenta loquuntur. Cetcrum, quot cafibus jata-

ta fub hoc aevo, quot irarum

flutuumque

civi«

lium proceilis concufla & fuo proxima interi-

tui mifcra jacuerit SvioGothia, qui in animo fe-

cum confideraverit, rerum caufias juxta ^ex anna- lium fide rimatus, nullo animadverfurum arbitra-

mur

De Unione H/ered. Arosiensl 25- mur negotio, hane réntam

malorum iliada multo

maxima cx parte

inde eile derivandam, quod,

vacillante Lege, incerta velut

fede fccptra

vaga- verinc, ac modus Regia;

Succeffionis fuerit inftabi-

]ior5 imprimis ex quo

illa ad

extraneos

crjam Re¬

ges,

infauito fidere

^,

pertinere

cceperat,

fuae do-

minationis, quam felicitatis

public# cupidiores.

Ultimus trucis feen# a&us dira illa fuic aeque

ac famofiffima Stockholmienfis Laniatio ^, qua , uc

omnes immanitaris numcros explevit feva

CHRI- STJERNI II. tyrannis, ica fa£fcum cft,

^ut,

eli*

fis velut faucibus, animam agcre

videretur fua

clade infeiix Patria. Sed a terra hac imagine aver-

tentes oeulos , trillia majorum fata non aliter

recolimus, quam ut-pia

celebremus veneratione

Divinam Irnmortalis GUSTAVI Noftri Virtutem,

quse,

Numine plena, Patriarn

^, extremos

ducen*

tem fpiritus ^, fibi

ipfi efTe fuperftitem juffit, Sr

Lit Svecanae rei omni, ita & Succeffionis

Legibus

laftiorem faciem formamque ftabiliorem

induxic,

Ad quae contemplanda cum

accingimur,

magna

Divi Herois facinora humiliac jejuno,

quäle

no- ftrum eft,di£tionis genere attre&are

nonaudemus,

ea tantum pro noftra virili

perfecuturi, quae'ad

D ar-

z6 De Unione PLered. Arosiemsi.

argumentum fpeöant illuftrandum,memores, nos

nun Hidoriam aut Panegyrin fcribere, fed qna-

liscunque juvenilis induftrise Academicum medi-

tari Specimen.

§• v-

Poftquam GUSTAVUS, Deo Auspicc &

comice fortuna, quam ubique obfequentiorem ha- buitj _pro Patriae pugnando libercate, illius acerri-

mus Vindex, ^eo tandem rem adduxerat, ut fpes aliqua emergendi afFulgeret, in Comitiis Vad-

ftenii ad diem XXIV.Auguftimen(is3 anni MDXXI.

habitis, Regni renunciatus eft Gubernator. Etc-

nim quamquam ha&entis aeque feliciter ac ftre-

nue rem gefferat, dimidium tamen fere reftabac fa£ti , quandoqnidem aliquammulta Regni pro- pugnacula & valida munimenta _, inque his ipfa

urbs princeps, in manibus eranc CHRISTJERNI

& Danorum, tum hoftium, _neque deerant ^ma¬

gno fat numeroCives degeneres, quos ab iliis fta-

re haud puderet 5 e quibus illa expugnanda, hi fuperandi. Ut igitur cceptum egregie opus pcr- ficeretur, in medium erat confulendum, & hxo GUSTAVO fuit convocandorum Ordinum caufta.

Eloquentiae

Gufhvianae,

^ante oculos iliis _proponen-

& ' ^{.■ >} tis

De Un7ione H/ered. Arosienst.

tis Patriae ftatum affli&se quidem, Ted tot ex ma»

Iis jamjam, modo veileiit, fe emerfurae ^, ad eo- ntm animos fie&endos ^tanta fuit vis,ut non fo- lum bona fua vitarnque ipfam, quo f'alva eflet publica res, fe poficuros cunfti fponderenc, ied etjam GUSTAVO, beneficii tam ingentis Au£to- re,aliuni neminem digniorem pronunrißrent,cui ad Regale foÜum continuo aperiretur adirus. Cum ^ve-

10 ille moderte juxta ac prudenter reeufaret, Re- gios oblatos honores promeruiÜe ^,quam acceptaffe

fatiusducens,ne res» qua publica omnium Talus ver- tebitur , absquc Duce ^, his tancis rnoliminibus pari, prospero careret fuccefiu, una omnium

voce Gubernator Regni conftituitur; ut rem plo-

ribus referunt optimae fidei Hiftorici ^, Tegel, Westenhjelmius ^{& ex} his Max. Rev. Celsius;

qui pneterea cauflas detre£hui tum abHeroeRe- gii fartigii exponunc. Patet ^autem re&e atqu«

ordine ele&um omnino efleGUSTAVUM, quam- vis, quod regerunt quidam ^, Uli, privato adhuc

Viro, porertas non fuerit publicos indicendi con-

ventus

r quamvis etwm

finguli

ex unrverfo Ke-

gno

Ordvnes

^non convenerinc Vadftenium, hunc

eelebraturi ele&ionis a&um. Namque, ad prius

D a quod

2g De Unione

H/ered. ArosJensi.

quo'd adcinet, poflquam

pronas

adeo populorum

in Superiori,^quam

dieimus, Svecia, ad incuban-

tem tyrannidem

propulfandam

^, expertus

fnerac

volüntaces5adeundi etjam erantGothi, quos non alio fine convenire juflerat, quam ut in commu¬

ne confcrretur , captoque confilio,

de

ope

ab

^o«

mnibus ferenda, dispiceretur, qua potiffimum ra- tione conculcatse Patrik ac fub duro fervitutis jugo gementi

poffet fubveniri; id qüod utique

illa tempora , quae lenta

remedia & fegnes

re-

fpuebant Medicos, ut quam

maxime poscebant.

Igitur non quidem publica aliqua munitus ^mune-

ris au&oritate Vadftenenfem coegic ccetum, fed

ea folummodo, quam jammodo dederant

ftudia

jnaximse Civiurn partis ^, qui fpes fuas in

Eo

o-

mnes repofuerant ; ida vero, qux haftenus

Uli

defuerat, auöroritate Ordinnm in ipfis his Comi-

tiis concordiffima

fuffragia,

quibus ad Rempu*

blicam pace

belloque adminiftrandam vocabatur,

meritiffimo GUSTAVUM induerunt. Deinde ^, quod

ad pofterius, fatendum omninoeft, ad Vad-

ftenefife concilium non coiWfTe, nifi qui vocati

e.rant , ex folius Gothici Regni provinciis, quas nominibus compellant Hiftorici^ OftroGothia,

Små-