laurentii historiarum

% V. EXERCITIUM _ACADEMICUM,

UTILITATEM

historiarum

_exhibens;

Permtfju Amphff. Qotteg, Philof.

In_{RegiaAcademia Upjal.} SUB PRjESIDIO

VIRl CLAR1SSIM1

Dn. laurentii

arrhenii,

Histor.Proeess. Reg* et Ord.

Publico Candidorum _Examini,

In Audit, _{Guftav, Maj. ad diemijDe»} cemb,anni_{MDCCXVllI, horüante}

meriâitm _folitis,

modeftè _fubjîcit

S:je R:m M:tis

Alumnus

MAGNUS P. HELSTENIUS

Vest-Gothus.

S:«R:/eM:tis

MAGNÄ FIDEI _VIRO,

Reverendisfimo

PATRI

\

DOMINO,

Dn.

iespero

ffi®US33®3i<5/

S.S.

_Theologie

_DOCTORI

ce-leberrimo , inclutae Diœcefeos

Sca-renfis EPISCOPO Eminentiffimo,

Vener. Confiflorii PR/ESIDI _{gra- 1} viflimo, Regii Gymnafii

Scho-larumque EPHORO

adcuratiffimo,

M&CENATI SUMMO»

m j Acit, Reverendiffime*?

mTj Pater, _infigrits illefavör, quem, qui Tibi je Juasqut fortunas

_commentant,

voluptate experiri folent, atqiie

[ingu-laris Tuus in Hißorzam , précipite

facram, amor , /^Celeberrimo

No-uiini Tuo bas _{quälescunque ingenii}

meiprimitias infcriberefuflineam; quas

titin_{perpetuœ, ergaReverendiflimam} Tuam _{Dignitatem, obfervantiœ}

pi-,Jerenafronte accipere digneris,

me_{que in Tu3m clientelam recipias,}

humtllimus _{rogo. Mezim erit, quoad}

vixero , pro Tua, Reverendimme

Pater, Turque Nobilifïimae fami-li^e_{perenni incolumitate pia votafan¬}

dere*

ReverendiffimiNominis Tui

Submïtjus Cultôr Magnus Helstenhjs.

VI _RO,

Max. Rever. _atq;

_{Prxclarijfimo,}

DN. MAG. MAGNO

®9K?©®C?9te/

Diœcefeos Scarenfis

ARCHIPR/E-POSITOdigniffimo,& SynedriiEc-cîefiafticiADSESSORI _PRIMARIO,

PATRONO & _PROMOTORI

fubmifla mentis veneratione

iulpiciendo.

Tlur. Reverendo _atque

_Clariff.

Mag,MAGNO

_HELSTENIO,

Pastori _{inSBttlg meritifîîmo,}

Patruo _{optimo, ad cineres}

colendo.

Tlur, Reverendo _atque

_Doflijßmo

dno.

_jonie

_brisman,

Pastori in _{SKåDa VigilantifTimo,}

Euergeta? jugiter venerando.

Plur. Reverendo_atque

_Dodifßmo

Dno. PETRO

_TRANA,

Defignato

opti-mè _{meriüo, Fautori}

v i_ris,

Admodum _{Reverendis atqt}

_Clarijfimis

Dnis.

_Praepofitis

_&

_Magiftris,

Vener. Confiftorii Scareniis AD-SESSORIBUS _{cequifTmiis , Regiicn}

Gymnafii LECTORIBUS Solertis-mis, PATRONIS &

PROMOTO-RIBUSutbenignifïïmis,

obfequio & reverentice cultu femper profequendis. Plur, Reverendonec non _Doâiffimo

Dno, steph.

_helstadio,

Pastori in _laudatiffimo

,

Benefa&ori _{optimo,nulionon}

tempore venerando.

Plur. Reverendo al_que

_Doäijßmo

Dn. magno

_helstadio,

Pastori in

_SttfôbCtg

,

Benefa&ori certidimo.

Spectal£ inâuflriœ _Viro, .

Dno, thomt

_granberg,

Civi 6c _Mercatoriinter

Holmen-fes _{prudentidimo, Nutritio}

Vobis.

Patroni. _Promotores» Ac. Benefa&ores.

Oprimi. Certiffimî.

Ob. Favorem« _Singularem.1 Et. Bénéficia. Maxima.

In. Venerabundi.

Gratiqve. Animi.Teftimonium. Exiles. Has. _Pagellas. Cum. Ardentiffimo. _Omnigense.

Felicitatis. Voto.

D. D. D.

Aämoäum

_Vlurïmumque

tit _&

_SpeflatijJ]

it ****** * ******■#■**■)f * * *

\°)' ©\°>'w

å

fo>_{^ WwftKoj1'&>)''V/}

\'fv/v/ î rx S « i i i TT

Deo

_Duce.

temporihus, facilesno»

bisperfvademus» Ve»

roenim_{eil:fimile, cum}

multiplici rerum divinarum huma-narumque fcientia, & ante &

_poft

fatalem aquarum inundationem., »

cultiffimae orbis _{piagae inftrueren»}

tur, _{politiora ingenia aliquam fui} memoriam exftare voluiffe. Hinc

Ludovicus Vives _{a) dicit,hiftoriœ}

u-fum9citm ipfis pene hominibus cœpijje;

& _{Abrahamum â condho mundo}

adjtm

us_que

tempora

hifiortam

A Lu*

Lufcherus_{b) exiftimat. Hicrurfus}

â filiis Sethi _{accepifTe dicitur, c)}

qui, au&ore Fiavio Jofepho, d)

duabus_{cohmnis, Lateritia &}

_lapidea,

ereäis, wvejpaJim literis

conßgna-runt, _{Qua? , qua fide dicantur,} noflri nunc non efl inftituri

opero-fius _{inquirere; id tarnen cum}

Ce-leb. Celfio, é) affirmare audemus, prêternomina, etiam charadleres,

quoslegere deberent poßeri, ejusmodi

Jkpe monumentis fuijje additos , neper

vetuftatemtntereunte verum memoria>

nihil tandem , ut in talt caßtJœpefit,

prêternudumlapidemfuperejfet. Cer-tè fuos hiftoriae ab omnibus rétro feculis_{habueruntcultores, eosque} non mediocris fölum flatus ac

conditionis viros _{, fed} potentifîi-mos etjam Reges, _magnosquej

Principes ; quorum alii

Hiftorio-graphos maximisjuvarunt

fumpti-bus, aliifcribendishifloriis_ipfi

va-carunt,

b) Com. InGen»c,zç, c) vid.Lud. Viv,in

/»c. _{d) Hb,/,c.j. e)in Qread,Helf.}

rarunt, idque

propterinfignem

illa-rum utilicatem_{; de qua cum}

pau-cis diiïerere conftituerimus , Te >

B. L. _{majorem in modum} roga-mus, innoxiisnoftris conatibus

fa-vere

_digneris»

§•

Vocabulum hiftoria? >

quod

tinet , cuivis notum exiftimamuâ

origine efïe grsecum > fed tifu

lati-nuqi fa&u. Varieautemvariiid dé¬

rivant. _{Servius/) & Itidorus g)} exiflimant dici ab _{IçùPèh, quod eft}

cognofcere.PlatoinCratylodeducie

ïçdvoti

_tovfëv)

quaiifugientëfiftatantiquitatë: 3A7ro

t2 _{pêïvrôviçôv aliuSj aliusä7t<?7ö} euro-çm Conveftientior autem videtuf

derivatio , quam Lexicogrâpbi

b)

adhibent, àno tS îçcçqç , quod

fci-entem _{notât, atque ad}

_verbum

hetzenoriginem refert; ïçugetiim

&

È7tiçyiijlûv

A 2

i

f ) inj£n* iI. g)orig.C.lù. b) StephkVojj".

Scapul.SchreVkPâfor. i~] Vojf.deart%hißt &Buno in _{îdeAtiniverJ,biftot.}

4

$• ni.

Examinata fie quam brevifiimè

vocis _{è)v[jLoÀoy(ot, adhiftoria?,} gene-raiiter _{accepta, definitionem}

pro-gredimur , cui petitarn ex triplici

obje<ftodivifionemfubne<ftimus, Eft

ergo Hißoria vera fidelis narratio

rerum, quarum memoria utilisfit ad

bene _{beateqnevivendum. Eftque vel}

Divina,vel Naturalis, vel Huma¬

na. Divina _{eftcommemoratio rerum}

geftarum, quœ Deam, religionem &

Ecclejiamconcernant. Tot_tantisque ha?c abundat _{ufibus, ut} nec iis re-cenfendis _{fufficiamus, nec} inftitu-ti id _{permittat ratio. Aliquos}

in-dicare_{fufficiat, quorumpr^cipuus}

eft Saîutaris fummi _Numinis,

no-ftrseque, asternae pariter

actempo-ralis, felicitatis cognitio , quam_j

Deus, proimmenfa fua bonitate, in f. codice nobis revelari voluit_i.

Ex hoc prœcepta, exempla &con-ftlia _{faluberrima, tarn regende Ci¬}

vitatis, quamvitas privata?bene in-

ftituen-s fiituenda?,

_optimè

diatur hac de re ClarifT. _Conringi* us : k) arbitror, _{inquit, interhiftorit}

asreliquat_{ypraomnibus utiles adverum}

publicarumfalutem illas , qua divino

veteris_{pracipuèpaâi codice continen} -tur. _{Expedit Je: unice mortahbus}

no-bis_{femper anïmo objervari}

providenti-am divinam occulto duElu_commoda,

cum

omnis_{privata vitanoflra, tum}

imprï-mis yerum_{publicarumgubernantem.}

§. iv.

Fruftra_{praetereaeiïemusintem¬} pore antediluviano _inquirendo,

quodVarroproptetea,quod

obfcu-rum _{fit, afyXov vocat; Scafferenda}

mundi creatione _{exnihilo, unde_»} Dei_{omnipotentia, fapienti3 &}

fiim-ma

_{bonirasabundèpatet,}

nififacer

illud codex oftenderet. Hic

remo-tUjima antiquitatisarcana_{pandit: Hic}

Joins ab ipfo rerum omnium _primordio

fedeletemporumexbibetteßimonium. _/)

Hic

k) de prudent.Civil,p. 324,feq, I) Deg.

6

Hic _{limpidifïimum eftDivine Pro¬}

videntias _{fpeculum, in quo m)}

re-prœfentatur Fccleju

mundi _{fatanœque furores 5 &} impto-rum confujiones _{ac ruinas, defenfioac}

confervatio, miraculisflupendis confir-mata;Propagatiodoârinœ érreligiams,

ejusdem corruptelœ & inftaurationes,

patefaâwnes Dei & promïjjiones de

Chrißo, hujusqve exhibitio; miraculé^ çonciones ér _{falutiferœ redempîiotm}

peraäio,

Certa-mina _{& v'tâor'tœ illuflres;} Heeretico-rum &tyrannor umfraudaient_iacvio¬

lenti conatus , horribilesquepma, <5c

alia _ejusmodi , utjure optimo

ap-pellari poffit n) crvpCpsflYj cro<pict>

quod ineouniverfa

_{fapientiafitple*}

na _{atque conferta,}

5. V.

SequiturHiftoriaNaturalis, qu

verum naturalium, _{utpote metallorum,}

plantarim

aliarumque

inäoles

m) Rhodom*in prœfAxdDiod* ficuh n)Vid.».

7

indoles & vires _exponit»

Cujus

major,

praecipuè

in_*

medicina, eft utilitas 5c

neceffitas;

quod fine ea omnis

medicorumfci«

entia vanaeftScferèinutilis.

Uber-rimam _{praetereaharumrerum con*}

fideratio_{praebetmateriem,immen;}

fam Dei bonitatem

laudandidepra?-dicandique. Tam enimartificiofa,

tamque pulchra omnia funt

condi-ta, uc quivis fana? mentis nonpos-fit, quin infummi creatoris

laudes

erumpat; cujus infinitamvirtutem

minutiflima quoque 5c viliffima

a-nimalia _demonftrant,

Prœjentemque

ref

quœltbet

herb

De

-um, Stigel.

§. VI.

Humana _eft rerum geft_arum

expo-fttio, eum infinemjujcepta, ut

confier-vet aäionum _{memoriam, &vita bene}

infiituenda_{injerviat. Hic duplicem}

habemus hiftoria? humana? finem.

Pi 'ior_{eft, ut confervetur memoria}

eorum, qua? gefta funt. Verfatur

s

enim hîftoria_{circa fingularia,} quac

cum infinita _{fint, memoria eorum} retineri _{nequit, nifi literis}

confi-gnentur:

_{Accecîit&illud,quodnon}

omnes res _{geftm viva voce& quafi} per manustradi _{pofiint." Alter,} &

ex _{priori fluens efl:}

, ut ea

cogni-tione utamur ad bene

_beatequevi*

tiam _{itur, vias funt omnino dua?,}

o) _{expertentia &(ladia. Illa,quam}

forte & _{fplendiduni difcendî}

genus

fit, non tarnen _{usque quaque ac*} commodata efl: nature _hominurru* Nulliusenim_{^tas, licetlongiflima,}

varietati rerum Civilium &

imen-fie _{multitudini pareil: Nullius vi¬}

res, _{licetexa&iiïima?, ferendistot}

adverfis, _{totquepericuiis, quotob*}

noxia _{efl:, refpondent Ha?c}

ergo

pneceptis & _{exemplis fupplebunt,} quod ab illa fruftra _exfpedatun..

Exemplis

imi-tandum , quidque vitandum fit,

facillimè difcimus;

_idque

_fine.*

noftro _{periculo, & brevi temporis} fpatio. Pra?cipuas aurem hacinre

funtpartes Hiltoria?. Nam, utcanit Owenus,

Non tam

_multa^gravis

experien-tia _longo

Tempore,quamparvo, Tedocet

Ri-florïa.

VII.

Haec eft , utjure optimo Cicero eam _{vocat, magiftra vitœ : Ellfpeü}

culum, in quo aliénavita, confilia

&faéla_{apparent. Qui virtutesex*}

ercere & vicia _{fugere cupit,}

_illud

coniulat, omnium enim _copia

ab-undat. Ad

_juftitiamp)

exemplis Catonis , Ariftidis, C.

FabriciiLuicini: ad_{moderationem,}

Diogenis, Socratis, M. Curii: Ad

prudentiam , Solonis , M. Bruti,

Scipionis: ad fortitudinem ,

Ale-xandri M., Canaris, _{Pompeji. Ab}

avaritia deterret _{Midas, Euclionis,}

A _{5 Cp}

IO

Cynea?:â luxuria,Caliguîa?,Cleopa¬

tra,Carilinas : _{âfuperbia,Domiriani,}

Antiochi, Dernetrii, aliorumque_». Nec ullum eft vitium , nuilavircus,

cujus exempîum , ad vitam «5c

a-âiones re£lè inftituendas convenir

ens, in hiftoriis non inveniatur-..

Quae cum adverfum fortuita,

&in-opinabiles afperosque rerum caius

animos hurnanos _{quam maxime}

firment, Potentiffimi Imperatores

& _{Reges illas filiis fuis commenda*}

re non _{dedignati funt. Tranfcri'}

bam, cum elegantiora _{fine, qux}

Bazillus _{Imperator Orientis, ad fù} îium Leonem, in _imperio

fuccëffo-rem de ftudio hiftorico _{fcripfit: q)}

CJ_{çofiaç , inquit,dfydiuç s^égysu&cti}

[À?) xawver Ev chjjaiç ydgivgyjcrrjç>

cbttçTispol awfeoivsyyoïrooç' Kod

ad-boiçsysibsvTctç, ts tüvcnnsiïxfuvcifel'àÇf

ä)ruçtmCpdvÀùivMmaç.vdçts vdß(a

TioÀvlfOTrdç [AslaßoXdg, ^ tSv iv dvlû 7rgay[<ia]yytuçsvctXKocyàç,^ rS yJay.d

70

II Tg uçdthv5 ^ ro TYjç

£vy.é]ct7rfa-'lov. Kal âttAwç hireïv, räv _{yJv (pdv}•

7m TÙç_{dfJLOißas, twv OTïxdàm TTgâ*}

£ew tuçdijiodasLç, wv riç fth (pvyyç,

'(va _{Tïjç èmBsv iïïwjçnsigav fXY} Xaßrjg,} rag$sxajofSripeiç, Iva_rwysvieüSsv

e7rœ-&7mxaiafyûoSïjç. SicTheodoiiusfuo filiohîftôrias _{commendavit, fie alii.}

Et _{quid mirum ? Illaeenim optimi} funt_{eonfiliarii, qui nec metu, nec}

odio,nec muneribus, nec amicitîa,

nec aliis rebus ad confilia minus

u-tilia moventnr ; fed tam in _{pace_>}

6t rebus _{profperis, quam hello 6c}

adverfis, tarn _{publice, quam pri¬} vatim omnibus _profunt.

§. VIII.

In _{pace 6c fecundis nos cautos}

efie _{jubent, ob oculos ponendo} ,

vel Crœfum ali_{que m , vel}

Nebu-cadnezarem, 1. Darium Codoman» num , 1. Polycratem. Cujuscunq;

enimhorum, aut his fimiiium

hi-ftoriam _cognofces , facilè iuvenil

es _{, quantis}

_cafibus

obnoxia

ta-12

mortalitas; _{ideoque fortune, utpo«} te, qii<z mm quamdiueodem.fat

vefii-gio , r) non nimis effe fidendum,

fed _{potius cogitandum, eadem tibi}

accidere _{pofTc, nifi prudentiam}

ad-hibueris. Licet enim non omnia

humano confilio _{provideri queant;}

parant tamen hiftoriae _conjiciendi, divinandi _{acprovidendi facultatem,}

ut, revoiutis coties rerum _circulis,

earumque viribus, tara affidua^

exemplorü fimilitudine alternatis,

prudens & circumfpe&us plurima, qua? evenient, _{prasfentire poffit_j.}

Oftendithoc CorneliusinCicerone,

f) _quinonfolumea, quœ_{fe vivo}

acci-derunt, futuraprœdixit; fedetiam,

qii£ nuncufu veniunt, cecinitutVates.

Themifïocles de _{infantibusverifjime}

judicavit,

&

calhdtjfmè

con-jecit. Jf) SicAgefilaus. t) Sic

Han-nibal _{u) deexitu rerum divinarunf,}

5c

r_{)Curt,Iib,4.c. y: f)w Vit\ Attic:c: 16.}

Jf) Com. inejusVitc. t. t)Vid. idjn Vit*

n 6c Charidemus_{v) cîadem}

_prasdixit

Dario , qui, multitudine 6c auro

fulgentibus armis fretus, hoftera*

pedibus

poffe

credebar. Do¬

cent etiam nos hiftoriae ea facere ,

quae noftrafunt, aliorummifllsne*

gotiis ; idque infortunio Johannis

Funccii, utaliorumtaceamus, qui,

iv) Theologus 6c Concionator in_^ aula Ducis _Fruflia?, cum alienis 6c

politicis negotiis

imprudenter

1566. d. 2g O&ob. hoc anteconfe-ôodifticho :

Dijce meo

exemplo mandato

ht

_{fuge ceupeßemlyjv}

7to?,V7Tguyy.o-crôvYjV.

$. IX.

Utilitas porro hiftoriarutn ia^.

belloeximia_{prorfuseft. Oftendunt}

enim indolem 6c mores _{gentium ,} cum

p) Curt.lit* c,2. 1p) vid* Chriß* Matth,

14

cum

_quibus

rationem _{comparandi exercitus}

,

providendi comineatus, arma, nä¬

ves _{, aliosque}

apparatus bellicos»

Quomodo _{copia?progrediantur,ca¬}

dra _{ponantur, atque}

moveantur. Ut flumina_{fuperentur, urbesobii*}

deantur atque expugnentur , in_»

confilia hoftium _{inquiratur. Quis}

modus_{pugnandi, quid Ducis&}

mi-litismunus; _hoftem quousqueper-fequi aut fugere _oporteat : an pro* ducere _{bellum, aut cito}

_perbcere-»

autceleritate _{uti, ad colloquium}

ve- N

nirej inducias _pacifci &c.

videa-tur. Franc. _{Patritius, x) inter illoS} etiam, _qui ex hiftoriis magni _fa<fti luntDuces, nominans

Philopœme-nem _{Graecum, qui}

ex hiftoriis

A-lexandri M. _{quam accuratiftimèfin*} gula, qu2B fuis infervirent ufibuff obfervavit, _{atque exinde} tantus

e-vafit _{imperator, ut cum illoomnis} antique *) &

s**-antiqua? Gra?cia? vîrtus

occubuiffe

putaretur. Sic Africanus Cyri hi-iloria ufus eft in fuis a&ionibus in-"

ftituendis. Sic _{Selymus j)} ma-gnam partem

Afiaefibi fubjecic

imi-tatione _{Ca^faris, & L.Lucullus, z)}

rudis rei militarisRomâ _profe&us,

cum totum iter & _navigationem confumfifTet, partimin

percontan-doaperitis, partimrebus

geftisie-gendis,tantusevafitimperator in o-mni_{generebelli, praeliis,oppugna*}

tionibus, navalibus pugnis , ton«

usque belli inftrumentis <Sc

appa-ratu, ut ille rex (Mithridates) poft

Alexandrum maximus , hune a fe

majorem Ducem cognitum, quam

quemquam eorum, quos legiiTet, fateretur.

$. X.

Inadverfis nos _patientia

viorafuifTepaiïos; ideoque necnos

com-Bodin,_{inpr<sf. aui meth. hiß. z)}

i6

communemhomînum _fortem

recu-fare _{debere, fed potius}

refpicienda

ardua, _{exquibusalii féliciter}

emer-ferunt ; fperantes _{noftris quoque.*} malis finem _futurum.

Cumqueo-mnibus infît hominibus fludium

i-mitandi ; facile _{patet hiftoriarum}

ledtionem magnum prœbere virtu*

tis _{incitamentum. Siftit enim illa}

nobis virtutum 8c _vitiorum, pras-miorum &_{pœnarumexempîa,}

qui-bus _{tanquam ftimulis adfe&andum} bonum 8c _{fugiendum malum}

accen-dimur. _{Hinc dicit ClarifL VoiïiuS}

à) hißorias tel efficere ingenerofis

ti-mmïs, _{qiiodThemifiocli îrophœa}

Mil-îiadis, quœ eum _quiefeère non

fine-bant. Nec folus eft_{Themiftocles,}

qui alius exemplo incitatus eft.

Nam, utalios_{taceamus, Qefarem}

ad virtutem _{impulit œmulatio}

Ale-xandri M., _{cujus imagine ad}

Her-culis _{tempium vifa, crebrosedidit} gemitus, quod ea _{a?tate, qua}

Ma-cedo

11 cedo orbem terrarum fere

_{memorabilegeflîjjet.}

Alexandro maximarum vidoria* rum caufa fuit virtus _{Achillis, im*} mortalitati confecrata ab _Homero*

quemnunquamnoncomitem habe-bat, TÏjç ççalsiûç ê(p6$tov eum appel*

lans. _{c) Demofthenem vitiis obru*}

tum Cleoftrati _{gloria excita vit*} ut fe _{eloquentias ftudio traderet, in}

qua deinde facultate princeps fuit* 5. xi.

Ut verö ad virtutis fiudium in* flamant Hiftoriœ ; fie etjam â_vitiis

deterrent. Reformidant enitn-. confcii fibi vitiorum infaroiam ; U

deoque fiepe

abfti-nent, led ignominie _{quoque laben!}

virtutibus _{abftergere (olent Rei} indiciofit_{ThemiftocieSj qui,utcom}

tumeliam , quod â patre exh^re*

datus eflet , exftingueret, iotumfs

dedit

_reipuhlica

_diligentius

B _jam&*

JÈ

jamœque Jerviens. d) Et dubîtarl

poiïet, an quis prasclarurn

quidpi-am _{gefturus effet ? an maximaadb}

turus _{pericula? an manifeftam}

con-tempturusmortem ? an divitits, e-» ruditione,

aliisque

ex-cellere cnperet, nifi _gloriamfeex* inde_{çonfecuturum, fuique}

memo-riam _pofteros

celehraturos,

ret? Nihil_{jam dicimus de}

gravi1

ta te _{pœn ar um,}

quasnunquamnon

fequi fceleratoSj infinitis exe m_plis,

demoriftranc hiftoria?. Ut ut eninri

diu _{faepe hi}

_fioruerunt,

tandem ta¬

rnen _{pœnas fubire coaéH}

funt-*.

Lenta enim _{graclu advïndiBam}

divi-va_{procéda ira,}

tarditaiemquejupglicù.

gravit

§.

Hinc_{eft, quod tot}

tantisqueîau*

dum _{pra*coniis, Hiftoriam extulit} Cicero, vocanseam _{teflem temporis»}

lucem_{veritatis, vit}am_memoria,

nun-ciam d) Corny_{Nep• in. ej,}Vit. e) VaLMax».

*9

tiam vet_{uftatis, f) Quid}

emm eft <e-tas _{hominis, nifi cum memoria}

rerum

veterum cum_feuferiorum

œtaîecomexï-Hir ? Neferne _{quid antea,}

quam natus

fis, accident, id eft

_feemper

pue-rum, _{g) Commemoratione}

pror>

fus _{dîgnum eft,}

atque ad hiftoria?

laudem quam maxime _pertinet ,

quod de _{Alphonfo Rege} Arrago-numtraditur; _aegrum

_aïiquando

lefto

_decumbentem,

Ma-k _{gni ita fuifte dele&atum,}

ut animi

corporisque languentes vires

refi-ci _fentiens

exclamaret, noneflein

Hippocrate

dicinam ,

fvavioreirique

curatio-nem. Sic _{FerdinandusRexSiciliaï}

â Titi Livii _{hiftoria valetudinem}

recuperaiïe dicitur. Et _{quid certè} magis_{deletftare poterit,quamremo#}

tiftimorum_temporum

cognitionem habere? _Quid

_jucundius,

quame# gregia majorum facinora _{legere_» ?} Quidl /)lib. *.deOrae, _{g) Cic, inOrat,adBrut,}

20

Quid fvavius , quam

exalienîspe*

ricuîis cautum

_fapientemque

Nam, ut canitLucretius, _b) Svavejnari magno turbant'ibus_œquota

vernis,

Eterra _{magnumalterlusJpedare}

labo-rem:

Non_{quia vexariquemquam efljucunck}

voluptas

Sed^quibus ipje

malis

fvaveeft.

Etcum fiåis fabulis _dele£emurLM

quis miretur tantam ex veris

hifto-riis fîuere _{voluptatem? His certè} meritb tribui _{potefl, quod Cicero}

ï) de ftudiis in genere dicic , eas

adolejcentiam alere , Jenedutem obh

Bare, _Jecundas res _{ornare, adver}fis

perfugium ac (olatium prœbere:

De-leBare _{domi, non imp}

edire foris:

pernodare

nobifcum,peregri-nar_{i, ruftteari.}

fy in init. lib, z. i) in Orat, _{fro Are}b,

Poet, c. _7.

# , $

Literis

_morihisque

_politijfimo

Dn. MAGNO

_HELSTENIO,

Studiorum fiiorum moderatori

fideliflimo,

QUam

primum intellexi

te,

Prœceptor, egregium hocce

_Specimeii

blica exhibiturum

_luci,

mihi _temperare

_potui,

_{quin da¬}

ta hac occalïone meum

teftifi-carer

_gaudium,

gratumqve

in

te declararem animum. Si e

-nim _{cui, prêter}

_Parentes

aliquid

debeo, tibi

Prae-ceptor

canffime/um

obftridlis-iimus,

infti-tutionem maxime tibi

com-mendatam habeas. Latus vero

in tuas excurrendi laudes pa-teret

teret _{campus 5}

fed

_id

non

_permittat

modeftia,

a-nimo tantum _opto,

velit

De-us

_Optimus

Maximus

aiïîdui-tatem laborum tuorum

lar-ifïîmo

m

<y _exornare

prsemio,

te-que in tuuin

tuorumqvegau-dium

_longe

_maximum

incolu-mem diu conièrvare*

Itafîncero animo_gratula*

tur _optimo Prxceptori addi&iffimus

NICOL. GRANBERG.