• No results found

Dissertatio. De effectu detectæ Americæ in Europam, cujus partem primam, consensu ampliss. facult. philos. Ups. præside mag. Er. Mich. Fant ... pro gradu philosophico p. p. Jacobus Michaël Svedelius, stip. Grönv. Dalekarlus. In aud. Gust. maj. d. II. Juni

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Dissertatio. De effectu detectæ Americæ in Europam, cujus partem primam, consensu ampliss. facult. philos. Ups. præside mag. Er. Mich. Fant ... pro gradu philosophico p. p. Jacobus Michaël Svedelius, stip. Grönv. Dalekarlus. In aud. Gust. maj. d. II. Juni"

Copied!
10
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

D I S S E R T A T I O .

• « C V- T . P. 'S 1 • «

V. .) DE . . i > *

EFFECTU DETECTÆ AMERICÆ

IN

E U R O P A M ,

. CUJ US

„ T / I ’ r i '. - i u " *

P A R T E M P R I M A M , , C O N S E N S U AMPLISS.F A C U L T .

AL. ER. MICHE ANT,

H I S T . P R O F . R E G . E T OR D . SOC. R E G . S C I E N T . U P S . E T A C A D . R E G . L I T T . H U M . H I S T . E T A N T I Q V T T .

S T O C K H . M E M B R O .

P R O G R A D U P H I L O S O P H I C O p. p .

J A C O B U S M I C H A E L S V E D E L I U S

,

.' S T I P , G R Ô N V . D A L E K A R L U S .

itV.v-i ^ A ; , v EV • , ' . c . f l a ­

th > v \t ïV.pjiV.;*.- v ‘0. ‘ « •

»\ I N A Ü D . G U S T . M A J . D . II. J U N I I M D C C C .

H .

U P S A L I Æ ,

i i T T E R i s J o h a n n . F r e d . E d m a n , e e c , a c a d . t y p o g r .

(2)

KONUNGENS TRO - T A E N A R E

HIS TOR IA RU M PROFESSOREN o c h P R O S T E N

' ' ; - ~ f

* J . t iw -■ .* . ... V _ r !

O F V E R

ALUNDA o c h MORKARLA FÖRSAMLINGAR

H Ö G V Ö R D 1 G E o c h V 1 D T B E R Ö M D E

.9

HERR MAG.

SAMT

H Ö G Ä D L A F R U

T , RIST. F A N T

? 0 2 >S>

M I N V Ö R D A D E M O R B R O

I

_ ag m ins den lyckliga dag, dd a f E R fö r f i åpnades en Iju- fare utfigt f ö r min fr a m tid ; J a g bad då Himlen, at en gång kunna belöna E R godbet ,men ja g fltall aldrig kunna det. Un - nen då m itt bjerta, under kdnflan a f defs vanm agt den enda tröfi det kunnat fin n a , den% at i n f år allmänheten fö r k la r a , ai de ftlifiig a fie tackfamhet bör tilhora E R , oçh at fö r E R defs varm afie förböner /kola g ju ta s.

Ja c o b. M ic h. Sv e de liu s.

(3)

D I S S E R T A T I O ,

EFFECTU DETECTAE AMERICAE

I N

E U R O P A M .

^ > r e f c e n t i s paullatim h o m i n u m cuîturæ] f p e d a c u l o no n aliud f o rf a n j ucundi us , nec maj or i c u m utilirate c o n j u n ­ c t u m h a b e bi t i n g e n u u s q u i c u n q u e H i f t o r i œ aeftimator. Si e n i m g e nu s n o f l r u m a p r i m a fua infant ia ad p r æ f e n t e m æ t a t e m c o m i t e m u r n o n nifi p e r cert os g r a d u s & f e m p e r m u ra t as vices e r udi & h o r r i d a fimplicitate in fixam &

f el i ci o re m c o n d i t i o n e m tranfiisfe i d em d e p r e h e n d i m u s . Sic p r i m u m e r r a b a n t h o m i n e s b r u t o r u m inftar n u l l o f o d e ­ ratis v incul o c o n ju n &i , nullis, praeter p hyf ic as ,l egi bus o b ­ t e m p e r a n t e s , b enefi cam n a t u r a m a b sq ue fuo f tud io vi- Ctum ex po ft ul an te s. A u d i s autem q u o t an ni s i n c o l a r u m a g­

m i n i b u s d o n a fua parcius t a n d e m of ferebat t e r r a & q uæ n o n f p o n t e v e n i e b a n t a l i m e n t a , l abor ibus & pe ri cul is quaerere c o g e b a n t u r . J am V e n a t o r e s & Pi fcat ores f a d i , p r i m u m culturae g r a d u m f u p e r a b a n t , o r i e b a n t u r fraternae focietates, ut fcilicet c o n j u n d i va le r en t , q u o d f epar ati f ru- ftra f u e r a n t c onati . Saeva v e r o f erocitate a d i , ne c ulla u m q u a m a d m o n i t i futuri p r o v i d e n t i a , q u a c u n q u e b r u ta t r u c i d a n d i occafione u t e b a n t u r , q u o f a d u m ut i ndies d e ­ cre sc ere t, q u o d ex v e n a t i o n e fibi f ec er ant l u cr u m. D i r a i g it u r necesfitate d o m a r e feras e d o c e b a n t u r , c e r t i o r e m m u l t o & d u r a b i l i o r e m f r u d u m h o c m o d o e x i i s d e m col­

ligentes. T u m aderar Paftoralis vi ta c a r m i n i b u s P o e t a r u m toties i m m e r i t o l a ud a t a; j a m o r i e b a t u r p r o p ri e ta ti s jus &

A a r

(4)

a r ö i u s c o n f r i n g e b a t u r focietatis vi ncul um. A d h u c a u t e m v a g a erat & i n c e n a g e n t i u m c o n d i t i o , d o n e c e a d e m , q u a anrea, necessitate pr es f æ, v i v e n d i r a t i o n e m m u t a v c r i n r &

a g r o r u m cultu u b e r i o r e m fuftenrandi v i ta m a c qu i f i ve r i n t facul tat em. H a n c d e m u m p e r i o d u m , fixis j a m h o m i n u m fedibus & ftabilito p r o p ri e t a t i s j ure, p o l i t i o r o m n i s cul tu- n n a ta l em habet. F r e q u e n t i u s iam inftitui o c c t ï p i t i p t é r n a t i o n e s c o m m e r c i u m ; r at i oni s facultates fefe m ag i s m t - g i s qu e e x f e r u e r u n r , & fic t a n d e m a bfol ut æ l egi bus qu e riispofit* civitates p r o d ie r e. Ha s jam formatas c ivi ta re s v i d i m u s d e i n diverfis t e m p o r i b u s , d i v e r f a m p r æ fe f e r e n ­ tes f p ec i em , d i v e r f u m f piranres g e n i u m , d i v e r f q veftitas c u l t u , e f t q u e ill arum H i ft or ia a l t e rn a nt i s lucis & tene*

b r a r u m pi &ur a, M u t a t u m v e r o t e m p o r u m h a b i t u m o t io- fe m i r a r i n o n c o n v e n i t ; quaeratur n e c e s f e , u n d e astum«

tus fit, causfæ, quae dc q u o m o d o e g e r i n t , d e m o n f t r e n t u r . N e c e n i m in n ud a e v e n t u u m f a & o r u m q u e r e c e n f i o n e d e -

Î> rehendi rur H i f t o r i æ virtus: o p o r t e t ut fimul d oc e ar , q ua ­ es i id em h a b u e r i n t effettus, qui d ad m u t a n d a m h o m i n u m c o n d i t i o n e m v a l u e r i n t , fi ad felicitatem e o s d e m p r o p i u s a d m o v e r i n t , vel ab e a d e m r e m o v e r i n t longius.

I n t e r o m n e s a u r e m , qua s fubiit E u r o p a m u t a t i o n e s , m a x i m a m illi a t t r i b u e n d a m c r e d i d i m u s a t t e n t i o n e m , q u a m e m e d i i aevi t e n e b r i s e v o c a t a pasfa e f i ; n ul l a m e n i m , fi ç u m ceteris c o m p a r e t u r , hac g e n e r a l i o r e m n o bi s fiftere v a le t H i f t o r i a , dc m a x i m e praeterea j uv ab i t i n q u i r e r e e a , quae ad nos p r o x i m e p e r t i n e n t . N o s i g i t u r quae prae«

f e n t e m E u r o p * ftatum f o r m a v e r i n t , i n d a g a n d i c u p i d o s , fixit feculi XV I: t i i n i t i u m , p e r i o d u s , qua d i f f u g e r e p r i ­ m u m , quae o m n i a r e xe r at , ba rba ri es , n o v a m q u e f aciem in­

d u e r e & cult um v e r f u s p r o p i u s p r o p i u s q u e a s l c e n d e r e coe­

p i t Europaeu* orbis. E r a t illud t e m p u s vari is e v e n ti b u s m e m o r a b i l e , qui bus m u t a t a m r e r u m c o n d i t i o n e m ul ti mo d e b i t a m r ef e ra mu s . Scientiae, quae c u m dulcis diu f uer ant

(5)

R o m a n o r u m c u r a , fen ef cen te s t a n d e m e parria in o r i e n ­ t e m f uge re coadtue, i nd e j i m r e v e n i e b a n t ex h o c q u o q u e r e f u g i o eje£tæ. N e c p oe ni tui t r e d i t u s ; e x c i p i e b a n t u r a m i ­ c e & m o x affuit Typographic a A r s , qua ni xæ p o p ul o s p e r ­ v a g a t a ; funt, l uce m f p a r ge n te s & e mo ll ie nt es m o r e s . H u i c i g i t u r arti q u a n t u m de be ar p r æ f e n s E u r o p æ flatus, n e m i ­ n e m fugiet, nifi qui c o n n e x i o n e m i n t e r fcienrias & m o ­ r e s tollere fuflinuerir. Illud a ut em i n v e n t u m , q u e m in m o r a l e m c i vi t a t u m c ul tu ram p r o d i d i t e f f e & u m , e u n d e m in p h y f i c a m habui t P yrius P u lv is , cui fcilicet m u t a t a m o - m n i n o faciem a d f c n b a n t militares r e s , q u i q u e ad metalla f a c i l i o r e m p a n d e n s v i a m , n i m i u m q u a n t u m o ec onomi am g e n t i u m r e f o r m a v e r i t . N e c t a m e n uni ca haec e r a n t , qui bus E u r o p a ltetabat ur,|i nventa,ali o q u o q u e e o d e m f ere t e m p o ­ r e p e r c e l l e b a t u r fpedlaculo. P r o d i i t e n i m in c o n f p e d t u m N ovus Orbis,cujus in v e t e r e m effe&us vaftisfimum Hi f lo ri ci s di squi firioni bus a p e r i u n t c a m p u m , five p h y G c u m illius fla­

t u m r e f p e x e r i s , five pol it ic um, Gve mo ra l em . J a c t a n t u r q u i ­ d e m faepius d e praefentis aevi i n ve nt is magnificae v o c e s : d e g l o b i s v i d el ic e t aëroflaticis, T e l e g r a p h i s , t e rr is m a r i s p a ­ cifici feu Pol yne fi a, & quae f unt reliqua; v e r e m u r t a me n , n e c u m m e m o r a t i s illis, qui bus f u p e r b i e b a t Se culum X V I

& p r o x i m e praecedent ia, ullo m o d o c o m p a r a r i posfinr.

E r i t o m n i n o f equi or is pofterit at is de i l l or um ufu & effe- dlu judicare. I n t e r i m t a me n n o n illa hadle nus fefe uti­

litate & a dpl ic at i one c o m m e n d a v e r e , ut m u l t u m e a d e m f u p e r a r e f p e r e m u s p a re n ni ra t e r e s p u b l i c a s , quas natas fi- m u l v i d im u s & d e n a t a s , C i s A l p i n a m & P a r th c no p ae am . P y x i d e m c o n tr a n a u t i c a m , & c u m illa Det edfam A m é r i ­ cain & m a r i t i m a m ad I ndias O r i e n t a l e s v i a m , P u l v e r e m P y r i u m & illius o p e m u t a t u m r ei mil it ari s & metallicae h a b i t u m , a r t e m T y p o g r a p h i c a l « iliaque a c ce n f a m & p e r ­ p e tui ta te d o n a t a m l i t t e r a r u m f a c e m , latisfime a d e o

fuo a m bi tu p a t e r e m a n i f e f l u m e f t , u t , n o n

A t n i-

(6)

nifi c a d e n t e u a i v e r f o poliriori o r b e aboler i pos fe m e r i t o o p i n e m u r . Airioris v e r o i ndagi nis quaefiio vi der i p o t er i t, qui d r e v e r a c o m m o d i & e m o l u m e n t i h æ c c e i n v e n t a ge*.

ne ri h u m a n o a d ru l e r i n t , ad m e l i o r e m r e d d e n d a m ejus c o n ­ d i t i o n e m i n f e r v i c r i n t ne c n e , & fi in u t r i m q u e p a r t e m d i fp u ta ri po sf it , q u i n a m i lreri p a l m a m p r a e r i p u e r i t , ufu&

vel abufus. C e t e r a nof ir æ qua li cunq ue disquisfitioni prae- fenti oc c af io ne n on fubjicimus. l n fi it ui mu s a u t e m prar- misfis q u i b u s d a m de De te cl a A m e r i c a o b f e r v a t i o n i b u s , e- j u s de m in n os efficaciam p r o p o n e r e , j u d i c i u m an melius d e e a d e m laetari vel d o l e r e c on ve n ia t, u l t i m u m aufi C u m v e r o jufto l o n gi us t an tu m o pu s e x f u p e r a r e v ire s f at eamur , liceat H . L. ex tua b e n e v ol en ti a fiduciam p e t e r e , q u a m i n tr a nos frufira quaereremus.

A d n o f t r u m inftirutum p e r t i n e r e n o n a r b i t r a m u r mult is d i s q u i r e r e , e x q u o porisfimum t e m p o r e A m e r i c a p r i m u m di ci posfit d e t ct ta . C o n f i a t de o m n i b u s his,quæ f upr a m e m o r a v i m u s invent is, e o r u m p r im i t i a s m u l t o an­

terius aevum fibi v i n d i c a r e , q u a m q u o alicujus in h u m a ­ nas res o cc ce pe ri nt esfe effe&us a ) . Paret q u i p p e o r i e n ­ tales p o p u l o s a r emo ti sf imi s t e m p o r i b u s has a i t e s n o n i- g n o r a s f e , licet ad c o m m u n e m ali qu em u fu m ea sd em n u n q u a m p r o v e x e r i n t . I d e m etiam de A m e r i c a noftra v tl et . F u e r e , qui n o n f p e m e n d i s p r o b a r e adnifi f unr ra­

t i o n i b u s , e a n d e m nec maj o ri bu s nofiris fuisfe i g n o t a m &).

C u m v e r o nullam p r o r f u s t um in r es Europaeas vi m

&

<») Pyxiden» N a u t i c u m te m p o r e B ir g tr i J a r l in p a tr i» n o n fuisfe in*

c o g n i t a m p r o b a v it N o b . L n g tr b r in g & p u l v e r i s p y rii æ t a t e m , u l t r a q uod h u c u s q u e e x i f t i m a t u m fu it p r o r o g e t C e l, M u h rO tr g , V id e L a g e rk r, Sv, R. H i f t , I I . P. p. 8 4 3 . & A ß a A cod . L itt. H u m . H i f i . & A n riq v . I V . P. p. 3 1 6.

I ) D e t e & a t n a n te C o l u m b u m A m e r i c * p a r t e m M a r t i n B A h m N u r e t n - b e r g e n f i a d ju d ic a v e r e G e r m a n i & M a d o c A n g l i , oec in te r Hifpannos difue*

(7)

Se i n fl u xu m h t b u is f e v i d er u r p s r v i etjam m o m e n t i forer, h â s o m n e s e x am i n a r e . — H a bu i sf e illum r o b u r & æs tri p l e x circa pe&us c um H o r a t i o e x i f l i m a m u s , qui p r i m u s c o m m i f i t pelago r ar em. H i n c littora l e g e r e p e r p l u r i m a fecula t a n t u m a u d e b a n t n a v i g a t o r e s , q u o r u m p r o p i n q u i p o r t u s f ecur um a pr ocel li s e sfe nt praebituri r e f u g i u m . G e o g r a p l i i c a m i deo v e t e r u m fci ent ia m r e c e n t i o r u m m u l ­ t o fuisfe a n g u f l i o r e m , adeo n o n m i r u m e ft , q u i n pot ius m i r a r i c o n v en ia r, e os ha c n a v i g a n d i m e t h o d o uni ce obt i- n e n t e , t a n t u m in e a d e m p r of ic er e poruisfe. I g n o r a v e r e q u i d e m t heori as de fluxu & refluxu m a r i s , d e v e n t o r u m d i v e r f i r a t e , e li ma tum di fferenti a c) v e r a telluris m a g n i t u ­ d i n e , q u o d q u e c i r c u m n a v i g a r i posfet. A n t i p o d u m qui d q u o d v i c i na r um g e n t i u m li n o n pe nit us i g n a r i , incuriofl faltim e r a n t d). M a p p a s t am en G e o g r a p h i c a s habuisfe c o n fl a t e) N e q u e illis i g n o t a fuisfe v i d e n t u r N o r v t g ia t B a h h icu m m a re \lß a n d ia , Taprobana feu C tilo n , Sincnfe i m ­ p e r i u m A fricaque l i t t o r a , hi sque p r o c u l fatis in m a r i dis- firæ In fu la F o rtu n a t# , q u a m t a m e n f ci enti am fuam m ag i s bellicis e x p e d i t i o n i b u s , q u a m c o m m e r c i i s d e b e b a n t f ) .

i n ­

re, qui h o n o ri C olu m b i a b ro g a re con ati fu n t, alioru m op e in American*

eum d»*du£luro p oftu lsn res, quibus Ô asfentiri videtur Savarjr in D i ô t umV.

de C o m m erce ; om n es autem fabu iofiores quam veri. M ajori verirotia Ipecie fefe co m m en d a n t, q n * de N o r r w e g e n liu m f V m h n d adferunrur nar­

ration es, quas videas apud Stu rlrfn n P , 1 0 4 . A d . B re m e n /’, da Situ D a n is P. 6 5 . L n ^ trh rin z Sv. R. H ift, I. P. p . 2 4 3 (St ter.

c) Fertur Parm enides in qu inque zo n a s d iv ifisfe terram , q u aru m tem«

peVa'fls nu llam inrer ie habere c o n n ex io n em exitth n atas fuisfe videtnr ex C iceronis Som n. Scip. C ap . V ! .

d ) A p u d T hu cyd ide»« & H erod otu m fruftra R om an oru m m entioncr»

q u s fiv e r is , rum certe terrentis P. U . C . nnnis m axim e calebrium .

e) Talea adoroesfe A n axim an d ru m ann is D L X an te natum C b rifiu m , Socrarem qne <Sc H ero d o tu m con fu lu isfe teflatn r Strabo,,

f ) V id e A n d trsfo iis G efchich te de* H andel*.

(8)

Q u i d q u i d v e r o fuerit apud v et er es g e o g r a p h i c * c o g n i t i o * ms de le v it penit us medi i aevi barbaries, g e n t i u m q u e i n t e r fe c o m m e r c i a , mutui s f u bven ru ra n e c e s f i r a t i b u s , i m p e d i ­ v e r e rapinae, l atrocinia & vaftationes. A p e r u e r e t a m e n oc ci uf am Europa? c um o r i e n t e c o m m u n i c a t i o n e m E x p e d i ­ t io ne s Cruciat ar. urbesque Italiae p r i m a m i nd e c u lt u ra m at- qu e o p ul e nt i a m adquifivere. Belgii dein civi tat es, a r t i ­ bus m an ua ri is & fabrilibus o p e r a m i m p e n d e n t e s o r i e n t a ­ les & Italicas delicias maris Baltici ex ur bi bu s Hanfeari ci s a fp or t at is mer c ib us c o m m u t a v e r e , d o n e c exftitit Infans Luf i- raniae H e n r i c u s , q u i ex p r o p i n q u o , q u o d fibi e l e g e r a t , o c e a n o d o m i c i l i o , n on t an tu m fpe£tans illum, fed c r e b r i s m a r i ti mi s i ti ner i bu s e x p l o r a n s , a r d e n t i o r e m r ef u f e i t a v e r i t n a v i g a t i o ­ nis & c o m m e r c i o r u m f pir it um.

Q u i d v e r o i n g e n i u m , fuæ licet foli curiofitati &c p erfeveranti ae reli£tum, efficere v a l e a t , Chriflophori Colum­

bi e x e m p l o o p t i m e d e m u m conftirir. A d e o Illius n egli - g e n s erat , qua vi xer i t, arras, ut a n n u m , q u o natus lit, i g n o ­ r a r e m u s , nili ex epiftola q u a d a m ejus 1447 fuisfe c o n j e ­ ctur a asfequi posfemus. Loc us natalis melius pater, C u - culetta, vicus p r o p e G t - . u a m . Efto, q u o d j uvenilis ejus ae­

tas, m a t u r e m ar i t i m i s iti ner ibus dicata, p e r i t i a m n a v i g a n d i ,

& d i fe r i m i n a a d e u n d i audaciam a n i m o i nfp ira ve ri t . Da ­ m u s etiam, q u o d filiae f u mm i na vi ga t or is Lufitanici P e r e - Itrello c o n n u b i o j u n c t u s , ex i ti ner ari is ejus arque m a p p i s h y d r o g r a p h i c i s o cc af io ne m na£tus fit, p lu ra qu am aequa­

les Huc facientia m o m e n t a c o g n o f c e n d i . V e r u m ab u n a r e g i o n e in a lt era m e r r a r e , ab i m p e r a n t i b n s c o n a t u u m fub- fidia fruftra e x p e t e r e , ali orum r i f u m & c a c h i n n o s , i n v i d i ­ a m al ior um e x c i p e r e , p e r p l u re s a n n o s ex fp e£ tar e c u m ­ q u e praejudicatis o p i n i o n i b u s & i g n o r a n t i a l u£ta ri, tan- d e m q u e t umu l tu s & m u r m u r a n a u t a r u m c um vitar pericu-

(9)

To fuftifle-re, funt haec firmisfimæ d o c u m e n t a me rdis r o ­ b o r i s , quae fua fe i n v o l v e n s m a g n i t u d i n e , judicj» vulgi jfpsr nit &. f u p e m . Pol l o £ \ o a n n o r u m m o r a s & difficui- res ob ti nu it t a n d e m in H i ( p a n i a , q u o d in Patria, Lu fnania,

<Sc A n g l i i fruftra e x pe ti it , ur publicis fumr ibus in p r o p o fito, q u o d f ir mo a d e o a n i m o t e n u e r a t , f u bl ev a re t ur . - fi­

r a t X U ( M o b r i s »nni 1492 m e m o r a b i l i s ille d ies , qui e- f af hs cultioris o r b is n u m q u a m e xcidet, q u o A m c r i c æ fpe-

£l acu!o C ol u m b i & asfeclarum oculi pe rc e ll e ba n tu r . N e q u e t u m pu tab at nili a li qua m v et er is Indiae, ita Afiam appel- l a b l n t antiqui, p a r t e m fe d e t e x i s f e , u n d e erjam Indiar O c ­ cid en tal is p r i m u m i n c o g n i t i s his r e g i o n i b u s i m p o f u it n o- m e a . Vre ru m n o n m u l t u m p r o g r e d i ne ces fu m fuit, a n te ­ q u a m n o v a o m n i a & ne f a n d o q u i d e m a udit a f p e & a nd a fe ftirerint miracula. N a t u r a m di ce res vel n u p e r r i m e hu n c f e t um p r od ux is f e, vel qui d efficere posfer, f u mm is viribu9 e x p e r t a m . M o n t e s o m n e s v e te r is h a c mi s p h a m i a lt itudine f u p e r a n t e s g). F l u m i n a & Lacus a mp l i t u d i n e mar ia r e f e ­ r e n t i a b). Immenfae <Sc i m p e n e t r a b i l e s filvae, p lan tis c i r ­ c u m a r b o r e s f er pe nr ibu s illasque c o n n e & e m i b u s . A n i m a l i ­ u m e x ig uu s i n u m e r u s nec f o l i tu m r o b u r i). R e p t i l i u m a urem & i n fe £ l o r u m n ef an da copia & m a g n i t u d o ex aq ui s f ta g na n t i b u s p r o m a n a n s . A ur i A r g e n t i q u e infolita a fluen­

d a n o n t a nt u m in v i f c e n b u s t e r r a r , fed & in f l u v iorum I r e n i s Ub i v e r o ad i ncolas a n i m u m ad ve rr eri s, q u a m a m ­ p l a m P h i l o f o p h o & g e n e r i s noflri H i f t o r i c o f ubmi niftrg- r u n t c o g it a n d i m a t c r i e m ? V e t e r e s in faevas q u i d e m & b a r-

b a -

g ) C h im b o rsrzo Anriiom c e lfis fla u s P ico ia T eneriffa feptem m illi- b u i p edam fupergreditur.

b~) Tn fluvio Plafa cen ru m , antequam m O ceanum fe exonerat m illia- r ib u i fruftra terras d treg era c o n a r is , fli tam en eadem rapiditate volvitu r, ac Fados Ita li* .

i ) M ûnfvet# nulla anim alis habuerunt Am erican».

(10)

b ar as g e n t e s o l i m i n c i d e r u n t , fed h o c o c u l o , h o c Audi o e a s d e m n o n f un t c o nt e m p l a t i . U r c o ^ n o f c a n t u r noftrae fa«

c u l t a t e s , e ftatu q u a m m a x i m e r u d i in c u lt is fimu m eas»

d e m c o mi ta r i d e b e m u s , & g r a d i b u s , qui bus fe e x p l i c e n t , presfis fequi gresfibus. H e i c ab u n a p a r t e in v a g a b u n d i s p o p u l i s f i mp li ci ta te m p r i m a e v a m , ab altera c i v i t a t e s , fine p r i m a r u m a r t i u m a d m i n i c u l o f e r r i vi del icet Sc f c r i b e n d i , i n M e x i c a n i s Sc P e r u v i a n i s f o r m a t a s a g n o v e r i s . N o v a h o m i n u m fpecies, pilis e x t ra caput carens, v e t e r i debilior.

A n g u f t i o r vitae t e r m in us . Ci bi m i n o r cupiditas. C h a r a ­ k t e re f r i g i d o , c u r a r u m e x p e r t e s , a m o r i s i gnar i. Nulla f u ­ t u r i a n x i e t a s , nullae abftraétæ ideæ. M u li e re s f t e r i l e s , n o n l a b o r i t a n t u m & c o n t e m t u i , fed ferviruri fubjektæ. Vi nd i-

£ta b e l l o r u m causfa, in qui bus c a p ti v os c o m e d u n t . C r uc ia ­ t u u m m i r a toler ant ia. Choreae, alea Sc ebrietas uni ca e o­

r u m v o l u p t a s k). E c c e , q u a m o f t e n d e b a t , f aciem orbis, c ujus in E u r o p a m effektus f eque nt ibus t r a d e r e c o n a ­ b i mu r .

* ) V id e RainoI, Robertsom & Pa w.

References

Related documents

Ocb den tredje frå n Jmå fjöar i Nerike, bvarigenom Folk/hörns Grytgjö/s ocb Sonstorps bruk få tt as i rör elfe, bvilka alla vattulednin- gar förenade betjena

nis E q udtris Aulæ Cancellarius Ericus Lwdfkftld\ Clerici, Ar chi-Epifcopus Olaus Swebilius\ Urbici, Conlul Srockhol- mienfis Daniel Cameen &amp; Ruftici Petrus Olat

Quae vero gentium bar bar ar um fyperfti tione fepulta jacet hujus rei idea, principio i m ­ mortalitatis arrimas p er poli ra, nova jam luce pr od ii t arque

164 com putatione faéta vicies centena millia Europaeorum his bellis perijsfe affirmat... In m ilitis creatione facerdotaiia multa

Eodem munerc antea fun&amp;us eit in V afa, ad quod, antea Sacellanus Ecclefiæ F ennonicæ Stockholmienfis, conftitutus an.. D annem ora &amp; alia quaedam paroecia

[r]

Om Pråfiefiåndets bfverlågningar kan en fullfiandigare underråt-

Hinc recta in mare