Diflertatio Academica,

D. Ό.

Diflertatio Academica,

ARGUTUM ILLUD UVENALIS:

OJRIOSSIMULARE,et BACCHANAL1A

VIVERE,

Expoficura.

äli&EreeESSSgä

Quam,

Confenfu Amplisf. Fa c nitat, Pbilofopb♦

In Regia Academia Upfalienfi,

PR£SIDE

celeberrimo vmo,

Mag. Ρ Ε T R O

EKER MAN,

Eloqv. PRO FE SS. Reg. Et Ordinär.

FAC. PHILOSOPHICiE η t. DECaNO, Pnblico Suhjicit Examini

FREDERICUS AD. BJÖRKMAN,

Uplandus.

In Audit. Carol. Maj. Die XXV. April. A. MDCCLXXII.

Horis Pofl Meridiem Solitis,

UPS ALIAE,

Typis Edmannianis.

Braks Infpccloren ,

Adel ocb Högaktad

Herr JOHAN FREDRIC

EKEBERG

Mot. e

Herr Inipe&orens. Ädelmods

Och»

Många. Välgärningar.

Tecknar. Jag.

Defs. Vårda Namn..

På. Beda. Blad.

Och. Lefver.

Med. Innerlig. Tillönikan.

Af. All. Såilher.

Adel och Högaktad Herr Bruks InfpeAorens,,

Min Gunftige Fatron,

Vördnad. Och. Tackfamhet.

Min Gunßiga Patrons.

Odmjukafic Tj ett nre

FREDRIC AD. BJÖRKMAN.

Borgmåftarinnan

Fra c Η RIST in A

BJÖRKMAN,

Född lilja,

Min Huldctßa Moder.

Se ^Af hår vördnad, {om ^ett litet prof mitt jag bröd, till ijelfva frambär for min Mor, grafven hyfer,

Ett ringa papoers blad, fom ej af prydnad jyfer.

Mot all uptånkiig vård, år gåfvan icke flor.

Det år en liten tid, fen jag min hulda Far, Såg låggas ned på bår. Mitt öma finne fvider,

Min iaknad jag likväl med mindre fmårta lider,

Så långe jag får ha1 min hulda Moder _qvar.

Gud fora år full af nåd, och jåmvål alt förmår, Vålfigne få min Mor, att hon ån långe röner,

En fågnad af fin barn, ^en frukt af deras böner.

Då jag förnögd och glad, beftåndigt lefva får

-

Min Huldafla Moders

Lydigfte Soti

FREDRIC AD. BJÖRKMAN.

Argumeftti illuftrandi gratia, hgec perpaucä adpofita funto.

Ultra Sauromatas fugere hinc Übet, Ef glazialem

Oceanum, quoties aliquid de moribus audent Qyi Curios fimuhmt, Ef Bacchanaüa vivunt.

Frontis nuüa fides. Juvenalis Lib. L Satyr. 2» ab iniüo»

Tarier beaucoup Ef favoir peu,

Depenfer beaucoup Ef ayoir ^peu,

5V vanter beaucoup Ef valoir peu, C? font trois beaucoup Ef trois peuy

£>w rendent Ρ komme malbeureux.

/Vor Ρ _{^, qne} paroitre.

Cato eile, qvam videri bonus malebat..

Sallufl. Bell. Cat. c. 55,

Marcus Cato, princeps ille families Por des, Zo/00 virtuti ßmiüimiis, Ef ^per omnia ingeiiio Diis, quam bominibiis pro*

pior, qai nunquam rette jecit, ut jacere videretur,

aliter jacere non poterat.

Vellej. Pafrerc, Lib* IT. c. 35p;

y#;; fortitudlnem, jußiiiam, fidem, continentiam, frugali-

tatem, contemtum dolor i ^{s, a c} mortis, melius a Ii i doccbunt,

quam Fahriciiy Cuni, Re^uli yDecii, Mutii aliique innume- rabiles? QvintiJ. Inft. Orar. Lib. XII, c. 3.

<3u dWeTv άξΐ^ος ^y αλλ' £7V#< EF År ι.

Eile, videri, elaborat enim optimus.

/Efchyl. in Theb»

Vulgaris nimis ingeniorum Jcalies eß, qnod audire vi¬

deri plurimi optcnty quod neutiquam funt, imo cujus con~

ir avium Jeepe funt. Saldenus de Lib. p. 11 g.

§. i-

\

lia inrer depravatx hominum ^naturs indicia, hoc fanc non ed minimum, guod videri pocius, quam effe bo-

ni plerique cupiane. Non quidcm

cd mirandum, ii bonam de fe fii- isque faSfcis exiftimationem apud a- lios excicare omnes ftudent; (iquidem ^ex opinione ^y

quam de hoc, yel i! lo, fovent quotquot func cor- dati, aut commodis ejus defervire, atit adverfarf

foient. Sed juxta dolendum plane, liquidum bons ex- idimationis fontem permultos negligere? qui in ve-

ra virtute probisque moribus omnino eft ponendus,

& fpecie potius probitatis gloriari, qus, quia fördes

diu celari vitiorum non poßunt, dabilem ^neqtia*

quam adfert, neque uiiam adferec gloriam. Tales

in omni gente, ab ipfo propemodum mundi exor- dio, exftitiile firnulatores, ^non Hiftorica tantum con- vincunt documenta; fed Philofophi item longioris

A 3 «vi*

© ) 6Ϊ(

^vi, _quorum ad nos fcripta pervenerunt, fuls idem

monitis atque reprehenfionibus teftantur, quoties in

ilios acerbe fatis invehuntur, qui, virtute fpreta fo- lidiore, umbram cantum inanem oftentare non eru- befcunt. Poetas certe, in moribus emendandis oc·

cupatos, Philofophis, ob egregiam ^rcrum fcientiarn,

adnumerari nihil ^vetat _{; eamque} ob caufiam eximius

ille Satyrarum fcriptor, juvenalis, ^non fapientiae mi-

n-us, quam ingenii iaudcm promeretur cumula,tiorem, quod in virtutibus celebrandis inque vitiis exagitan-

dis prasclariflimam collocavir operam. Hic vero, ubi

acerrimo illos fåle perilringit, qui Curios iimulanc,

& Bacchanalia vivunt, non il lud folurn oftendit, quod,

fuo _{tempore, non} defuerinc, qui larvam oftentarenc

virtutis:fed etjam chara&erem perditorurn ejusmodi

hominum ita pingit, facile ab aliis ^ut dignofcantur.

Nos igitur argutam hane fimulatae probitatis repre- henlionem, ipeciminis Academici loco, breviter ex-

plicarc in animum induximus; ^qvarc tuam B. L. lui-

manitatem & benigniorem ceniuram, etjam ^atque etiam, nobis expetimus,»

§. II.

ExcellcntiffimasManii Curii virtutes/inprimis vero fummam ejus frugalitatem & continentiam ita pras- dicant rcrum Romanarum Scriptores, ^ut nihil fu-

pra. Fuic enim hic civis non tantum temperantise,

fed fortitudinis etjam farna ita inclitus, ^{ut non} vi-

ventem modo cives admirati fuerinc maxime, fed

pofteri quoque vitam tanti viri exemplum ante o-

eulos propofuerint. Ab ^agro fuo & tenui iatis vi-

« ί 7 c α

£tu Curius ad hoftem profligandum, _{per viatorem,} publice evocatus, paruit Senatui, &, fuo du&u,

rem geffit omnium fcliciffime. Quin Sc in foco fe- dentem rapasque fuo ex horto torrefacientcm, in-

venere Samnitium legati, quibus ^maximam _pecuniae fummam, fuae nomine civitatis, offerentibus refpon«

debat hcros vcre magnus: malle fe locupletibns im«

perare, quam locuplctem fieri, _{Sc qui in acie vinci}

non poiFet, pecuniis corrumpi nequaquam poflc.

Idem _cum, Pyrrho, Epirotarum rege vi&o & ex I- talia profligato, agrum populo viritim ⁱⁿ jugera qua*

terna diftribuerat, _cives, ut gracum erga Imperato-

rem prascellentifHmum teftarentur animum, multo majorem agrorum portionem ipfi adfignare volue-

runt. Is vero nullam, _prse eeteris, mercedem ad.

petens, negabat idoncum Reipublicae civem efle, qui eo, quod reliquis _tribuerat, non eilet ipfc con-

tentus, & qui plura ^, quam unus ex populo, defi-

deraret. Vere quidem aliis gloriari Romana _po-

tuit civitas, qui maxima fuerinc pariimonia atque temperantix laude confpicui; fed fama tarnen prae-

cipua Curianse manfit frugalitatis, quae multis poft-

modum feculis pcrcelebrata fuit, & in moribus tem?

peratis, _atque ab avaritia _quam maxime abhorrenti- bus, apud _{gentem vere} Mavortiam retinendis, mul-

tum omnino valuit. Maxima enim hsc vctcribus Romanis laus fuit, ii quis Curium fequeretur prae- euntem, Sc, fpretis opum ^ac peeuniarum acervis, fua fe involveret innoccntia, adeo quidem, neminem, niii hoftem, ^ut loderet: civibus vero cunftis ^{ex x·}

quo,

m )8 c ®

quo, fed pro cujusque tamen neceibtate, prodefie

adnitcretur*

§. ni.

Sed non dia haec Romanis vera perftitit gloria,

ut viros, Curio (imillimos fuo continerent gremio, qui juftum paupertati pretium ftatuere didiciifent.

Poilquam enim mores, ut Livius eleganter monet, primum labare ccepcrant, non procul abfuit ternpus,

quo in quodvis flagiciorum genus ruerent praecipi-

tes* Divitiae enim> Åiiaticos <5r Africanos comitatas triumphos, luxuriam invehebanc, &c hxc paularim

introduxit avaritiam, qute ornnia comminuere officia

non erubefcit. Atque hinc faclurn eil, ut pereundi perdendiqve omnia libido mukös invaderet, qui, au-

ream deferentcs mediocritatem, nunc per luxuriam

cun&a quaii devorabant, ^nunc per facram auri fa-

mem alienis inhiabant opibus, uc ad largiendum fuppeterent facukates. Neque vero hi omnes aper«

te fua vitia in medium producere atque oftentare

ftudebant: erant enim, quos virtutis tangebat ho¬

nos, & qui, a veris licet majorum fuorum virtuti-

bus procul abeftent, fpeciem ^tamen probitatis prae

fe ferrc confultius ducebant· Sic enim bonam apud ignaros rctinebant exidimationem, ut ad honores

ipiis, per fuffragia, patcret aditus. An im η m igitur,

paucis contentum, pleno laudabant ^orc, inque lu-

xum omnem, dum res ita ferret rnaximo inveheban-

tur impetu, ut dicere quis poflet Curium illum pri-

fcum revixifTc, atque in his· ut ita loquar, fanÖu-

Iis & in pravitatem fui xvi debacchantibus, quaii

& } 9 C B

delitefcere. Hi Ciirium ut iimularent, fuås diflT- mulabant fördes, inqne eos quadrat tritum illud o-

mnium ore verbum ex Salluflio: aliud in lingva

promtum, aliud in corde clauium. lic praeclare få¬

ne cum humano genere agcretur, fi Romanis tan- tum nota forentiftafucatas probitatis rnon(fra,quaj ta¬

rnen pro dolor! in omni _{comparent gente,} maxime

tarnen ubi, ruente in pejus feculo, largtis vitiorurn

eft proventus, multiquc exifhinc flupidi, quos fpe-

cie re&i facile decipiunt callidiores.

§. tv.

Sed longe diftac Hypocritarum vita a fpecie

atque larva virtutis> qua fucum sliis facere ftudenr.

Aliter fane vivunt, ubi, rernotis quaii arbitris, fre-

na cupiditatibus laxare, genioque indulgere licef.

Tum enirn non Curium maxime frugalem, Quiri-

tem alium iaboriofum, & fuis manibus vitas paran-

tem neceffaria paucisque ^{contentum, fed} _ipfum Bac-

chi antiftitem, ipium fcediffimarum libidinum fer-

vum cernere poteris. Fingicur, ^a Poetis, folutio- ris vitae fautoribus, Bacchus Jovis ^ac Semeles fi·

lius, cui varia & propemodum innumerabilia in- diderunt nomina. Hunc vero vitibus & fympoftis propoiitum Deum, thyrfo feu haffa frondibus _vefti-

ta, feu pampinis & hederis obte&a, infignem fece-

runt atque mecuendum, cultusque ei tribuebatur ^tan-

to compar numini, luxu _nempe & iafcivia celcbran·

dus. Neque a viris folum, fed, ab ipßs etjam ^mu- licribus, Bacchi frequentata fuide facra le&itamus.

Etenim, tertio quovis anno ³ magna follemnitate fe-

B fti

© ) ro ( φ

fii Baccho dies erant iacrati, feu noQes potius cul-

tui ejus malefano adfignatiE, quibus omnis fere ju-

ventus, & ipfa faepe matronarum turba, mero in-

calefcens, per monces & iiivas de currendo, incondi-

tis omnia cantibus implebat nuüique turpitudinis parcebat luiioni. Midieres, infanienti huic religioni

dedicas, ßaccharum ac Maenadum habuere nomen, quibus etjam thyrfus pro infigni fuic, & qute, tu-

roris buius .religioii tempore, nefandiffima impune

patrabant. Fefta facra h$c Liberi Patris, de enim

vatibus Bacchum nominare fas erat, Bacehanalia fu-

iife dida tnter omnes confht. Atque adeo Baccha-

ifcaiia vivere apud Juvenaiem, loco ab initio addu-

do, idem eil, atque vitam degere diiTolufam fcedis-

bmisque voiuptatibus inquinatam» Neque enim ίο-

ia bibendi 1 ibid ine Bacchi peecabant cultores incuiri.

& horridi, fed in aliud quodvis intemperantix ge¬

nus ita propendebant, vix ut ullus ab his tutus vi¬

vere potuerir^ Homo certe, poil vina largius in*

gurgitata, η im i um iuis plernrnque viribus conddit,

omnia fibi permitTa exiilimando * unde non ftupra

tan um atque adulceria, ίcd rixx quoque ac caedes

fünefliilimae habuerunt originem. Verbo: nemo cun-

da enumeret mala, vicam hominum Bacchantium,

id eil, ferarom ritu beftiarum tumulmantium, mi-

feram redditura atque horrendam«. ^ufficiac audire

Horatium, pro more fuo ^, argute fcripiitantem : Quid ^non ebrietas defignat? operta recludit:

Spes jubet ejfe ratas: in prcelia trudit inerman:

SaUicitis ammis onus exiviit; - * - - ·

Fe c im-

@ ) 11 ( ®

Fecundi calices _{quem non} fecere difertum?

Contracfa quem non in paupertate folutum ?

Lib.I. Ep. 5. v. 16. feq* Conlulantur ^itern Livius L.

XXXIX. c. 9, 10, 13, 15. nec non Reinhardt Animad*

veriiones in Lipfium Le i. ^ρ. 192»

s. v.

Juftiiiimam igitur feniitjuvenalis indignationcm,

talern in illis vivendi rationem deprehendendo, qui

tarnen fan£ti & Curio iimiles haberi adlaborabant?,

atque, ut alios in hrnc perducerent opinionem, 0- peram navabant omnem, Si enirn mores intempc-

ranrium _per fe fcedi funt atque damnandi, quod

nemo fanns ncgaverit: multo certe turpior eorum eil conditio, qui, fuis flagitiis nefandisque a£tioni-

bus id quoqiie addunt ftulcitiae, ut nihilominus juili atque honeili vocitari velinr». Oppofoa certe

jruxta fe collocara, magis patent atque clarius illu-

ceicnnt: & qui fub ipfo fallendi opere ipfisque in- ternperantia; & libklinum infe&ationibus, vitiorum

Iuto mergicur, eo magis omni um fefe rifai & con·

•t em tut exponit, quod meliora exfpe£hndi anfam illis, fua oflentatione, fubminiftravit. Turpe en im

ei eil, qui alios emendare inque meliorem reduce-

re viam conari videtur, ii eadem ipfum, quam in

aliis reprehendit, culpa redarguit. Tum vero de-

mum virtntis gloria fuo nitore exfplendefcit, cum boni eife homines matarn _{t, quam} videri, & necpoe-

narum formidine , nec laudis ardore qu^rendse ^, a

malis abilinéut facinoribus & Jaudanda committunt,

fed, vero Num-iais hominumquc ^amore dufti, legi-

@ ) 12 ( @

bus prseftant obfeqvia, Solida enim virtus non tu¬

rnet, non turgcfcit, non aliis prasierri cupit, fed modeftc potius de fe ientit, & quas sdhuc defici-

ant, omni nifu adquirere ftudec. Qui ^vere probus eft, non famam modo, fcd vel msximc iuam con»

fcientiam reveretur, atque, ut Poeca aic, fe, etjam

(ine tefte, timer. Abiit igitur luxuria Bacchanali- fcus magis, quam, Chriftianis digna focietacibus, &

quas mnltas gentes perdidit, mulca funditus delevic imperial abiit, inquam, fimulata virtutis facies,quse

non tantum per fe nihil ad bene beateque viven-

dum conducic, ied ipfam quoque virtutem fa?pe in fufpicioncm adducitl Floreat vero iincerum re&e faciendi ftudium, quod iingulorum ka fervit felici»

tati, ^{ut ccecus} quoque hominum maximos, o- pera &exemplo, reddat feiiciihmos!

T AN T ü M.

Man tres eher Frere.

/'e vous ne faurois temoigner trouver publiquement Γ occaßon plus la vive agreable, rejoüifßance, que Celle, de que j3

ni congue par rapport å la belle epreuve Academique, que vous aller faire voir au public. dfjurez vous, que c3 eft de mes

plus grands delices de vous en jéliciter de tout nion cccur,

fira toujours, dd envoyer les plus ardentes prisres ä /' Eter- ntl pour votre projperité, £? de ^vous marqver avec combien

de tendrejfe, je firai tonte pta vie

Votre tres fidele Frere

André Björkman,