DISSERT ATIO PHILOLOGICA, Quam

ίτιίτ ts»a

DE

DISSERT ATIO PHILOLOGICA, Quam

Cum confenfu & approbatione

Amphfßmi Senatus Philojophici _{in Reg,}

Academia Upfalienß,

SUB PRffiSIDIO

Viri ^Adm, Reverendi & Amplifßmi

Μ OLAVI CELMI,

Orient. Ling. Prof, Reg. 6c Ordin,

üt 6c Paft. 6c Prasp. in 355tje/

PRO GRADU

Publice examinandam proponit Alumnus Hamm arskiöldianus

ISRAEL MELANDER

östro-Gothus.

InAud.Guft.Maj> hont ante tneridiem foltiü.

Anno MDCCXVl. d. II, menfis junii.

UPSALLE, litcris WERMERIANIS·

GENEROSO ÄTQVE NOBILISSIMO

DOMINO,

Dn CAROLO

de GEER,

in mm 13fevbt)/<mt6&t)

&c. &c.

DOMINO ET PATRONO,

Klsecenati ^& Promotori ccrtiffimo,

OB.FAVOREM. ET.BENEFICIA.

HOC. QUIDQUID.

OFFE VOLUI.

VESTRARUM.

DEPO TUS.

IsRAet

NOülLlSSlMO ET AMVLJSSIMO VIRO,

Dn. jsgidio TORSELL,

In Regio Camera; Collegio

CAMERARIO

MAXIME INDUSTRIO,

Patrono & Benefa&ori optimo,

IN. ME. COLLATA. ABUNDE, EST. MUNERIS.

, RRE.

DEBUI.

DIGNITATUM.

'

CULTOR.

Melande«.

Fl Fever ende & Dofiiffime ^Domihé

I)N μ a G Ν Ε

LEI, r· ST Λ DI.

Paftor in Jpåfittdé laudatiflime $

Nucritie & Benefa&or

femper eolende.

QUdmqmmnihil nufculo, quod Tuis, Reveren- in hocßt rmi-

de Paßor, in me refpondere posßt

meritis: c Fi tarnen aliquid, pra-

ter quod c£e nihil expetere feto ⁱ

animus fcilicetgratus. 1s eil, quem i

juxt a hos pageUas ^, juxtaque ojß-

cia, _{qua a me} profieifei poterunt *

parattsßma, o^ro

Tui

öbfervanttfimMS

israel Melander,

Pf alm. 80: i\ i,

ftjrkiri &ταπ ar> mwn npi

Prooemium,

INter ^{bis offert cetera facra} altioris indaginis, ^{pagina, numerandi} qute ^me* no*

rito videntur Cherubim

qui, licet unas

η im i interpretum conjenfu , ange lic as pra*

rogatipas j attribut a ac minift ^er i ^{a a} dum*

brarint; immane t amen quantum inter ße difcrepant viri dolii de eorum nomine,for*

ma & qualitatibus ceteris. Adeo ut dtibii

triam hareant non. indlligentes lieli'ores j,

quid potiffimumflatuant in hac re, ob an ti- quitatem dijffcili 1$ obfcura. Sacrorum i*

gitur fcriptorum & eruditorum interpre-

tum veßigia legendö , qUadrnplicem ^~m

Cherubim tri [actis mentionem fieri obfer-

Vavi. Eorum fcilicet, I. qui ad Paradiß citßodiam collocati er am , quos Paradifia·»

£QS nominamus* II. qui arcam foederis

A mn

2

tion folum cohonefiabant ? fed ipß fupremo

Uummi augufiam in terris <rxt]νωσιν pra·

icbant _{j cum} tis 5 qui in ^ve lo tabernaculi\

erant ; ht autem utrique Cherubim Mo- faici nobis die un t ur, III, quos in templo fie*

rt curavit Salomon nos autem inde Salo-

Tnonaeos vocamus', & qui IV. deniquL*

JBzechieli in viß&nibus oblati funt ·, quos Cherubim Ezechielis nuneupamus. De quibus ^f ordtne ^, ut res poftulat, tantisper inverfo agere eonftituimus. Cumque ardua

non folum ^, fed & no fris facultatibus, temporis anguftia prolixior fit hac materiay

JB. Leftoris veniam _expsto, quod fcriptura teßimonia fuo idiomate plena non licuerit adponere ; nec aliorum fcriptorum integra placita: dabimus tarnen operam^ ut cupl· ^s

dus hujus argumenti lettor perfficiat, ubi pleniora , im o plantor ^a magis que Jblida in-

venire poffit. dmice tnfuper compellantes

j?. £. ut 7 fi alicubiy quod hominis eft ^f lapfi fuerimus, favöre Jolito ^nos fublevare dtgne·

tur _, & ea

qua minus elaborate fcripttLs funt ^j in me Hor em interpretari ρ art em.

Claffis

3

CLASSIS I.

Cherubim EzjechiclU.

§. I.

SNde haud injuftc

É videbimur ordiri ^,

ά ^unde maxima in_*

i hocargumentopro*

■i manat difficuitas.

'F5=igif**"-*· -v

Etenim difficile eil, ait Noldius,#)

Caput primum Ezechielis, ex quo potis-

fimum elicienda των Cherubim dejeri-

ptio. Vidit nimirum Prophetajuxta

üuvium Chebar, quatuor ammalia,

quorum fingulis quatuor erant fa-

cies. b) Eadem animalia in alia_,

vifione iibi oblata vocat Cherubim, c)

Rurfus in novi tempii apparatu ^,

fe vidiile ait Cherubim & ρ alm as in-

ter Cherub & Cherub, dj Quorum

nomen, falvis aliorum fententiis ,

A ² dedu-

rf) AdConcord. partic. p.$2f. 6) c.I. ^v.

Je q. c) c. ίο. v. i. fe q. prtcipue zo. d)

4'· v, i$.feq%

Ar

deducimus ^a voce Syr, 3-0 afare,

quod proprium äpud äntiquiores

munus boum; unde & Cortibe Sy-

ris arator eil. Quod _etymon

3ΓΟ conßrmari _patet duobus locis a·

pudEzecbieleiTi ek παρχλλήλζ poiitis.

"))'$ ^hfacies bovis- 3Πί)Π Ό& faciesCherub

cap. 1. v. ίο. tap. 10 v. 14.

Ubi evidentiffimurn eil,Prophetan1

pro voce-ii^c. i.( quod fecundum Böchartum é) eil bos, a Syr. & IE' thiopum Sarar ,firffium & ftabilerri

efie) ^c. 10, ponere rjro ? cui affiniS

cenietur vox currus, a rad 331

veftuseft. Videtenim quisque,quam

facilis literarum metathefis inter_»

D131 & 3Γι3 Hebraeisfamiliariffima;

ex qua analogia & quafi cognatione fignificationum haec vocabula idem feré _valere

videntur,nempe£wr# I.

agens cur rum; quod munus cum proprio

um [it boum, merit o bovi fen vitulo no- men Cherub appropriatur; tam etβ qua*

terms anlmanttbus, quteDei carrucam

0

agebant

de AnimaU _S, part, ι, ρ dg, 277,

agebant, ex aquo impoßtumfit, & con -

veniat;/) & paucis interje&is: /0-

Cherub ulem ejfie dicimus ^, atque

faciem bovis, ex vocis appropriatione aptiffime fada, currum jolent ^a-

gere boves. Qua? etymologia ,ut fim- pliciffima ^, ica tortis quibuscunque

&excogitatis pra?ponenda videtur,

cum infuper viris doills obferva-

tum fit _, in lingva Hebr. figura?

compofitce appeilativa ( quäle voca- bulum _2ΓΟ eile nonnulli volunt)

rariflime occurrere. ff)

δ. II.

Eile tarnen hanc vocem πολύ¬

σημου multis ex fcriptura probari poteft exemplis ^, g) quorum quse- dam /) Viüalp. in Ezech< Tom. /. ρ dg. 73$. conf.

ibid. pdgtjti. &38. Pfeif. Dub. Vex, Cent.

I. Loc. X. §. öfpafor. Lex. voc. Χεξχβ)μ,

B och art. I. cit. col. 4/2. ff) conf. Di/f. de Propitiatoxio Pernavia habit am fub Praf,

Cl. tf do Pfiff. b. m. Prof. Fahlenii. g) vid♦

Viüalp.in Ezech. Tom. 2. part. /* pag. 6.

Spencer.de orig, Arc<*Ü Cherub· c.j.Sgfö.I.

6

dam hic adducere _opene videtunj

pretium. Nam pra?ter bovis figni'

iicatum, notat et mm fortem, poten¬

tem 8c validum _{; quo} refpiciuno

verba Dei ad _regem Tyri: arontf>

tu Cherub, h) i. Q.potens Sc valdius es.

Ubi Jun.&Trem. volunt hunc re¬

gem comparari uni angelorum, qui

ad Paradifum collocati _erant, ex

iis, _qua? de amoenitate Tyriorum

terra? tradunturv.13. Aliiexverbo

WD > quod ibidem legitur, t) ad

Cherubim alis fuis obtegentes ar- cam; Sc ex iftis: _BHpnna» adeos-

dem in fan&uario pofitos refpici exiftimant. Utrumque dici poilé-»

arbitratur GlaiIius./é)Dixi potentes

8c validos nomine ann iignificari.

Hos n.(angelos)Pialtes vocat n;>

fortes robore. /) >22 filios fortium.

W) Sc ob fummam, qua Deus illos

inftruxit, potentiam Hmc

quidam

k) Ezech. 28. v. /4. i) Conf. Exod. ^c. zj. v.

20. &c _{37. v. ρ} kjRbet Sacr.Tratt>L c.

i»;l)Pftioj.v.iQ. Il) ff,8p,v*7.m)Pfi8:v.6

quidam, cumCaftello, nomen ana derivant a Syr. k er ab ^, fortis fuit ^,

unde fortis. ii) Quem fenfum apud Hebra?os obtinuiiTe vocabu-

lum Cherub, ex collatione Scripta- ^·

rarum liquere puto, qua?, cum Deus fuperCherubim federe vel vehi dicitur, ejus fortitudinem &potentiam fta-

tim celebrant.0) Sa?pe etia voxChe¬

rubim ufurpatur ad defignandas fa-

cras imaginesarca? foederis conjun*

&as,&in parietibus templijfacrocg

aula?o &c. pi6fcas ca?latasque ; qua?

fpirituum invifibilium emblemata,

& quaii hieroglyphica fuerunt,an- geiorum ^naturam & officium re¬

ferenda. Quia Cherubim angelte£ dt-

gnitatis vocabulum eft. Unde apert e in figuris Cherubim, qui erant in oraculo

jafti, angelica mimfteria, qua condito-

ri fuo in ccelis femper adßflunt, poßiint intelligi.p) ^Ex quibus omnibus li- quido

») Pfeif, loc. eh. § 8· o) I. Sam. 4> v> 4♦ ζ Sam, 6. ν. ζ. ζ. Reg. Ip ν. //. Ρ f. ^ο g.ν.

Efa.jj. ^ν. 16. ρ) vid,\ Viüaljp. t η Ezech«

Tom. z.part. z.p.jzu

quido conftat ^nomen Cherubim angelis in Scriptura tribui, & huic

flgnificationi primarium locum aU

fignandum eiTe; quod, prakter mini-*

ilerium Cherubinorum Paradifia-

corum _, de quibus ClaiT ult. clare

evincit teftimonium ecciefia?, tam veteris Judaics, q) quam Chriftia^

na?, etiam noftratis, qua? in fölen·*

ni precationis formula, ^tum etiam ceteris hymnis hoc fe η fu uti tur no- minibus Cherubim & Seraphim.

$· III.

De forma των Cherubim Eze- chieliticorum reftat ut paucis dica-

mus ex Prophet^ ipfius verbis ^, r)

qua? ut paulo difficiliora, ita viros do&os in diverfas diftraxerunt fen- tentias; & in primis explicatio τ£

Cl. Noldius s) vult fingulos

quatuor habuiife facies ^, quum in

textu fiat _{mentio pq*} & Vimypdextr#

& βniflrte : ff) tum etiam quod di-

cantur

*j) conf. Spericer.loi·. cit. r) Ezech· c. i. & ^10,

s) ad» conc< part, ρ. gzp. jf) c. is v. /#

,

.

9

cantur oti 31ΪΡ11) excurrijfe 8c re-

ver ti [fe, i. e. prorfum & reirorfum

/ a i.bula (Te, & ta men nen convertifje fe: ftmül & ambulaffe eo quo rotie; tt)

rotte a. ibant verfus omnes partes qua- draturte (ute, //) quod non potuerit fie-

ri, nifi J/j facies ver jus omnes plagas 5

& hc fuißen t quadricipites. v) Alia » autemmens eft Vlllalpando, w)qui

non nid unicum vultum habu- iiTe Cherubim contendit , adii*

gnansTW ( a rac*· H3D ajfrexit, ^re- jfexit ) laxiorem (enfum ^> ut heic

non fimpliciter fumatur pro ore aut vultu, fed _pro habitu, afpeäu, figura

8c forma, qualis alibi τ£ 0Ό& hgniii«

catio. Latius enim patet vox D^öj quam πρόσωπον; propterea il-

lud reddunt interpretes per σχήμα,

μόξφωσιν,

y i) ibid. v. 14. tt) c. ifav. 16, u)c. t.v.tj.&f

c. 10. v. //, v) C9ny.Jun. & Trent, ad c. t,

v. 9, ιζ.ζϊί ς. i o» v, zz.Ezecb. 1r) in Ezech,

"Tom. L pag. zz. &ßz. Tom. z.part.i. 1. ^4.

€.44, x)Gent/. v, 2. 2. Sam. 14. v. zo.

Ef. 104, v. 3o. Efa. 34. V- b

ίο

μό^φωσιν, ο-φιν * nee aliter Facies ^a

Latinis adhibetur, ut; facies reip, facies belli, facies mar is &c. Illudau-

tem ; # dextris, 0 fimflris explican-

du m c en fe t, ^? fcc illinc, qui ioquendi modus non infolens S. Sa¬

cra?. y) Ut proinde hacanimaliava-

rus ajpeäibus ref er rent hinc hominem,

iUinc leonem, hac vitulum, ittac aqui-

lam. Urget infuper illud facies Jaa. z) Ex quo fequatur unicum tant

tum os, Jeu vultum hahuifje fingnla a·

mmaha, quem Prophet a vocat fadern fuam; alioquifi quatüor habuißent vul·

tus _, cum omnes ex aquo fint facies a-

nimalis, nullus eorum dicereturfacies

Jua, ^ ^WÄ/or ratio de un o, g«#/» <7? reliquis. &e. Adeo ut Che¬

rubim, fecundum hane expofitio- nem,effigiem habuerinthumanam

totius corporis difpofitione, tametfi

aliorum animantium, aquila? fel. in alis, in cervicibus, armis & pe&ore

leonis, y) Gen. 13. v. q. beut. z$. v. 14,

ζ) Ezech, i. u,

leonis, in ungulis vituli formam geiTerint: quibus tamen non con- funderetur, fed ornaretur potius humana fpeciei dignitas.#) Quibus

eo adftipulamur libentius, quo vi-

»

deatur haec fententia illa facilior fimpliciorque.

§. IV.

Supereft difficultas, ^qua* oritur

ex Prophet^ verbis: b) bins facies

cmque Cherub, facies hominis verfus

Palmam unam hinc , & facies leonis verfus palmam alteram in de. Unde

coliigeretquis Cberubo cuicß binas

tantum fuiile facies, & iicProphe-

tam fibi contrarium efte. Sed ^rem juxta fuam hypothefin Villalpandus

c) ita explanare conatur. Humant,

mt\x\\t,iitriusque Cherubini vultus me¬

dium palmam refpiciunt, leonina eorun-

j» dem dorja angulares pr o!pedant pal-

mas; alis ver o , qiias vocari diximus aquilinas

d)conf. Villalp. in Szcch.Tom, I. pag.21.tf

b)Ezech 41.V.18) ψ· c)in Ezech% Tom.

1 .p<irt.z.j>ag.$z6.

12

aquilinas facies ^, titerque Chertibinus

utramque palm ^am contingit, Uli proxima eit: plant is v ero pe dum , quas bovis faciem appellavit ^, pavimentum potius inj er ins, laterales palmas ' |

profpeflant; utpropterea binas tant um *

modo facte s , hominis, in ^quam, atque leonis commemoraverit. Qua? oirsnia qui plenius pernofcerecupit, oculis fubjiciat necefTe eil ipfam horum

omnium ftru&uram, _qua? elegant

tiflimis figuris repneientata appa-

retapud Villalpandum d) item Sel- denum, Lundium/) tum etiam

in Londineniibus Bibl. polyglottis,

PRa?Iibatis,quae ient de Cherubim eruia Ezechielis nobis pos* _,

quo ducitpropofiti ordo, porro pro#

gredimur;

//) Tom.z.part. z.conf.ib, p. 325. feq· e)De Jure Nar. Cd Gent, juxt a dijftpl. Hebr*

U$. c> é» f) in 4ntiq- Jud. *.4.

gredimur; adconfiderationem ^nem;

pe Cherubim Mofaicorum, quidu*

»

plicis fuere _generis , Propitiatorii <3c auhsorum t ab ernac tili, item veli, fan*

ftum a San&o San$orunt dividen-

f tis. Exftat de his mandatum Dei, g) quod texerentur a$n nütyD, opé~

re artificis, i. ^e. artificioiiiEme, itä nimirum, ut eandem faciem utrin«

que referrent, & Tic duplicis eiTent Vultus. h) Ilios fic vocamus apropi-

ttat _ort o, Hebr. _mär», cujus radicem in kal tegendi & operiendi fenfum habere volunt,/) placandi & expi-

ändi in Piek fuit autem Cegumeti- Å ^» _tum, quod imponebatur arcas, IXot ojpiov §πί$6μα ^a L XX. Inter pretibus di&um, cujus perelegantem reddit

frationem b.m. DoéL & Epifc. Ter- ferus: k) Operculum feine erat, quo area

I tegebatur

<&praterea propitiatorium,

Γ ψια ex eo loco Delis Je jmgulari _quadam gratia

g) Ex od. ⁱ 6,v. _1*3/, h)conf. Jun. & Jr em. ad

b. 1. & Suxtorf. in Lek. 0 vid.

eit. Dijf, b.Fableniip. io%k) adExed, zj«

gratict manifeflavit, propitius fcilicet

peccatispopulu Huic operculo in u- >

traque ejus extremitate conjun&i

erant Cherubim, ex puro folidoque

auro, ficut & propitiatorium , fa- ^.

<5ti. /) Vult ^autem VillalpandusZO

Cherubim itafuide fabrefaélos, ut

manibus iuftentarint propitiatorh [

um , & alts invicem proten/is & con-

textis quafi Jolium formarint jupra i-

pfum propitiatorium ^, in quo Deus re-

/idere dignatus efl ér refponja dåre.

Unde Philo Jud. m) Propitiatorium, ^{^}

inquit ^, bafis efl duarum imaginum

volucrium, _qu<e jermone vernaculo vo·

cantur Cherubim. Qui cur duo eifent,

talem reddit caufTam Maimonides:

ii) ne quis deciperetur, exiflimando Dei

figur am ej fe, qui folus unus efi ,&ad*

oraridebet. Multa heic de fuo addunt Rabbini,utpote diverfi fuifTefexus: ρ

idque indicari conftru&ione

i) Exod. 2f. Ό. I7.feq. U) in Ezech. Tom. U

17· npud Buxtorf, in hfi*

avca f9ed.p.pp< n) ib.p.ioi.

trrro; item, alterum habuiiTe for-

mam hominis adulti, alterum _pue- ri _j ad deiignandum Dei Patris _erga

nos fiiios animum paternum; & plu-

ra, ex nimio & pra?poilero allego¬

riarum itudio confiéla. o)

§. II.

His igitur miilis, ad illud, quod

caput rei eil, propiusaccedendum, Quceftio eil inter do&os vexatiili-

ma ; mim fcilicet Cherubim _pro- pitiatorii ßmiles fuerint Cherubim Ezechielis ? Ad hane priusquam re-

fpondeatur, ereeilevolviile prasci-

puas circa hoc negotium fententias,

quae referri poiTunt ad tres claiTes,

quarum prima eil eorum, qui fö-

lam bovinam vel vitulinam illis tri-

buant formam ,p) indu&i tarn no¬

mine Cherub, _quam idololatri-

co vitulo Aaronis; q) quaii is una cum fenioribus in monte r) illam

iormam o) vid. ib. ρ) quos vide apud Spencer. part.

II· p> 239. & _{part /. ρ. q.} Pfeif. Bub. Vex.

cent.t.Loc. XCVI1I. q) Exod. 3$.

r) ibid. Z4. v. 9,10,

16

formam vidiilet: tum etiamvituli*

nis Jeroboami fimulacris.^) Verum

his refpondetur, in derivationeno-

minis parum iliis pra?fidii, & du-

bium maxime eiTe,Aaronem cunt Senioribus5 eorum, qua? perhiben-

tur, iimile quidquam vidiile. Afpe-

xerunt en im Deum Ijraelis: & fiv pedibus ejus velut ^opus pavimernatuni Sapphiro, & velut corpus tpjum cceli

mtore. JjNee valida adferri poteft

ratio, vitulos Jeroboami analogos

jfuiiTe Cherubis Salomon^is , quin potius fuerint illis diiHmiiiimi, &·

utquidam putant, ad formam vitu-

lorum in ibgypto idololatricorum efformati, ficut & Aaronis. Jf) In_j fecunda claiTe plures rurius confpi-

cui viri fe fiftunt, adferentes Che¬

rubim fuiiTe juyenes alatos ^, nulla a- lius animalis additå forma. Hi robur

iiia? fententia? quamunt in Chald.·

vel «nn > puer ^, cui pr^pone-

retur

Ai-Reg.'2 ■'-**>**-f) SxUz^-io.gjvid,

Spencer*· tart·2'?'

' *7

retur 3,origine quidem fervile,fed

ufu jam radicale. t) Quod etymon vel iola difpofitio literarum radica-

lium evertic. ti) Nos igitur currL·»

tertiae claflis au&oribus allatam quajftionem eiTe affirmandam cen-

femus, his potiilimum addu&i ra- tionibus. I. quia iacerdos erat Eze¬

chiel _, cui Cherubim erantnotifli- mi, quorum memor intellexit, ^non ejje ^nova monftra vfed ipforum Cheru-

mnorum proplasmata atque prima ex-

emplaria, videlicet intelligentias inviß*

biles, Cherubinorumjaciebus indutas.u)

II. Quod Propheta eilet idem & fm#

gulari Spiritus S. ελλΰίμψει, multis-

que vilionibus infignis, qui in tem-

plum abreptus v) eos vidit,& III fas-

fus eft fibi maniiefto conftare, quod eftentCherubim,ipiacK illa animalia,

B quae

t") c onf. Buxt. hiß. /η ca foed. f. pp Fugor .

Lex. _v. Cherub. Rivet. Ad Gen. _j. & Exod.

ζ y. tt) conf. ViUalp.in E*zech. Tom.Iραζ*

Spencer. I.e. u) Villalp·, Lc.pajf, tpp+

v) c ap. $. v.j.

18 i

qucE viderat ad flumen Chebar. vi) j"

Nunc rogabo ^, ait Villalpandus, x)

quinam erant ißt Cherubim, quos agno- iΓ

vit vätes ? certe illi, de quibus legerat

toties in Exodo (Sacerdos enim erat)

a lateribus are£ foederis binos a Moje γ conflitutos, CT totidem a Salomone fa-

brefados. Ν ^am praeter illos nullo S:ra

S:rae loco alii memorantur Cherubini,

quos vätes agnofcerepotuiffet. Quibus

addi poteft IV. quod in v iilonib9 fuis

Ezechiel ^arcam, & fi hane , certe Cherubim viderit. Quod nedubiuni habeatur,penitius rimanda? erunt j formule, quibus utitur Propheta,y) ι S^pius enim meminit gloria? Dei, { ^'

quo nomine area venire fölet; ζ)

tum folii & JcabelU mentionem facit,

a) qua? ad arcam haud mcommode ^,

applicari poiTunt, in qua Deus dici-

tur federe int er Cherubim, b) Exqui- _bus ^k _I

la) c,ιο. v. lOf ii. x)loc. cit. pag 31. y)

Capp.2-, to^ir, 4]. z) 1. Sam. 4. v. 21,22.

a) Ezeth. ^43. v.γ, b) Pf pp. v. 1. conf. lo-

ta alt _aga t a Clajf. I. §.2.

bus omnibus conftare arbitror,Che¬ *9 rubim templi ejusdem figur« fuiiTe

cumillis, quos vidicEzechiel, c)

$. III.

His tamen opponitur i» Ezechié*

Iis Cherubinos fuiiTe mentales, Mo*

faicos vero materielles; hos revera

exftitiiTe, illos myfticos, & tantum

invifioneoblatos, ceteris fiuiife dis*

fimillimos. Sed rneminifle obvium eft, in vifioriibus eaDeum obtulis- fe fanftis hominibus, _qu« re ipfa__«

nec alirer fe habuerint;utopus noti fit credere, Cherubinorum ab Eze¬

chiele viforumaliam formam,quam

eorum, qui a Mofe defcribuntur ^,

fuiiTe. d) 2. Formare nos Sphhtges 8c Satyr ^os; ( qualesgarrula «tas, ad fa*

mam Cherubinorum, inflar fimio*

rum,eflfinxerit) ignominia iic affi-

cientes angelos, indignam illisfor*

mä tribuendo.quibus reipondetur:*?)

B ζ nihil

c) conf. Villalp, in Ezech. tom. /. p.jt·) d)

Nold. ad conc.part. ρ* Stf. e) Spene, gila

antea Le, _4. Sett.j, confåunad Et* Ui9«

io

nihil abfiirdi ejje, aut ab angelorum cli-

gnitate aheni, utfubformis variis, w-

r/W gwa· in angelis elucent pr opri etat es exprimerentur: tantum enim abeft, ut hujus modi formte, dißimiles licet & ab-

, angelos de de core afficiant, ^{ut nos} potius ad eornm natur am inveßigan-

dam excitent, cum formis Ulis jenjibili-

bus inhicrere, jtmplices fpiritus ad

natur as tam viles &· deformes abjice-

re abfurdum arbitramtir. Et, terrenis,

inquit Dionyfius Areopagita, f) imaginibus ccelefles fpiritus pinxit, carnalique velamine, dum in S:ris Ute-

ris de Ulis loquitur, esternas mentes te- xit, ut nos ex vijibilibus ad intelligibi ^■

lia, fidione fignorum ad fimplb

ces coelefhum ordinum provehatfummt-

Ut taceam Symbolica ^, qua?

ex partibus ( nullius enim gerunt integram formam ) horum quatuor

animalium elici pofTunt; confiantiam

nimirum habent, _qua: eft in bove,

robur & majeßatem leonis, cceleftem

η a tu ras

f*)apudyilUlp.in Ez,tom,i.part,zJ.4^,40*

narurse vigorem AquiL· ^, & φιλαν

Βξωπόάνhominis.ff) Sunt infuperan¬

ge Ii intelligentes ^, ut, homo ^, potentes

Vit leo, mimflratorü ut hos, _atque

/έΤ£.Γ ut g) Hi erunt illaX^pg- βϊμ δόξης, χοίτασκίάζοντα τό Ιλλαςή·

ρίον-, h) qua? utique ποη puduitani-

malium geftaife formam, ficut ^nec pulcherrimo prte filiis hominum, i) Θε- ανΒρώπω indignum vifum δι αίματος

τξάγων, >C, μόσχων, ύ, σποδό δαμάλε-

ως k) prsefigurari; quem illa, verfis

in propitiatorium faciebus,/)Tum¬

ma cum reverentia &expeftatione παρεκνφαν. II)

CLASSIS III.

Cherubim Salomontei.

§. I.

HOrum collocavit in templi Salomo, adyto a Mofaicis binos

probe

ff ) vid. Bochart de anim. S. I.3. C.6.C0I.770.

Spencer, c. /. ^c αρ. 4. Sett. 2. Viüalp. Tom.

2. part. 2. I 4. c. 37. g) conf. Jun. &

Trem. ad Ez. 1. v. ι o. h)Eeb.p. ^v. J. t)Pf

4S- v. jt k) Ebr. ^p. v. 1x^13. I) Exod. 2j·

v. 20. U)i, let. i, p. 12.

i 2

probe diTcernendos. *) Cum enftn

area dicitur depoiita jubter alas Che ^t

rubim, m) intelligi conftatnon hos,

fed illos, qui, ur materia diverfi,

iic msgnitudine Mofaicos longe-j fuperabant. Horum enim , expuro folidoque auro confe&orum alaeX.

palmorum altitudinem non exces-

förunt: illorum, qui ^ex lignoolea- gineo fabrefa&i auro undiquaque-»

obducebantur,procera eratmagni-

tudo , & fere gigantea ^, X, nempe cubitorum in altitudinem ^, alaeque

per XX. ulnas, ^quousque facratis-

iimus iile locus patebat, extenfae, ri) Verum, qua formam nihil di¬

verfi habuerunt Salomonaei & Mo¬

fa ici ; religio enim fuit Salomoni

quicquam in illis immutare citra_«

mandatunt divinum, quod nuspiam habetur.^) Praeter hosCnerubinos,

alios

/, Reg. 6: feq, τη) ^V. Vulg.uReg.gv.ä.

η) ι. Reg. 6. ρ. 2q. conf. Lund. Anttq. cJ*

g. 26t>. Nold. adconc part ρ, lOf/.DiJf*

fahlen. §. ff. β) confi föüalp. 7cm. Z*

4/.

25 alios fieri curavitSalomo ad parier

tes teinpli präter palmas & flor es.p)

Alios itidem oleagineos in valvis * )

Aln Zophoris bafwm arearum inter

denttculatos t oros inerant leones ,bo-

ves craroi &" Cherubini. q) Ubi in- fertur, Cherubim a bobus&leoni-

bus diftin&os fuifle: cui difficulta-

ti occurrit Villalpandus r) dicens

eo inlocolit. _\ interpretative eiTe exponendam, ut fenfus fit ; leones

& boves fculptos fuifle ^, h. e. Che-

rubinos. Sed ubi forma humana ?

illam detegit Villalpandus s) ex i.

Reg. cap. 7. v. 36. ubi leguntur hasc

tro—nyas (lecundum ejus mentem)

nudus vir; quamquamfciam alios a- liter vertere. Hsc tarnen fententia

eo magis placet Spencero ,Jf) quod

locus, ubi hxc animaiia fculperen-

tur, adeo erat anguftus, ut omnes quatuor p) /. Reg. 6\ 29, jj. 2. Par. v. 7, 9. *) l.Reg* 6;31, j2. q)l.Reg. 7. v. 29. r) L

fjuper cit. ^/) ibid. ffJ deerig.arc» & Che*

rub, ^c. _{Sett. 3,}

24

quatuor formås capere non pofTet.

Verba ejus hasc funt: _{qua propter}

facris artificibus c011 fult um videbatur,

leones & boves, Cherubim etiam (h. e.

hommes, vel humana capita alis aqui-

Ums mftruda ) feorßm fc ulpere. Deinde, ^*

du# ill# form# ( hominis & aquil# ) conjunöl#, multo magis quam leonis &

bovis jeparat#, nomen Cherubim me-

ruiffe videantur. Ex qua arbitramur

multos veterum adfignaiTe Cheru¬

bim formam tantum humanam,a- lis ac|uilinis inilru&am. Cui fen·

tentia?, _magnorum licet virorum,

ϊΐοη ftatim forte aiTentiendum; cum,

praeter allatas rationes ^, ipfe Jofe-

phus, vir Judaeus & do&rina* haud vulgaris, Cherubim non vocet ju*

venes alatos _, quod certe fecifTet,

nifi alias figurasin illis notafTet: Vo-

,cat autem ζωα ^, μορφψ ύΜ ^,

ruv ύπ dvSfrfmsv εω^χμένων ^, τοιρα- πλήσια; *)quod miramur, perivafi Jofephum Cherubinos pi&os vel

fculptos

t)l,$,Antiq. e. 6, eh ante Neid, f.

25

fcuiptos in templo fa?pius confpe-

xifle. Eandem forte ob caufiatiu

'

LXX. interpretes ^, cum in V. T, faspius occurrat vox 0Λ:η3 ^> illanu»

nunquam transtulerint, fed _Xsga- βιμ retinuerint, quia ^vox Cherubim

illarn formarum compojitionem not aret, cui exprimendes impar erat Gr worum

litigva. tt) Ut jure dicere poflimus,

fuiiTe qua?dam in Cherubinis, circa

qua? το ετεΎβΐν tutiflimum fit. u)

§. IL

Hoc tandem loco non incon- veniens videbitur disquirere ^, itu»

quem finem efformati fint Cheru¬

bim. Cum notum fit Deum in rep.

Israélitarum politici regis nomen

& locum tenuifTe, v) hujus _quoque Majeftati ^ac imperio inferviifte vi*

dentur, ut efTent inftar habjtaculi &

thront, unde diciturtra-on iw^re-

Jtdens vel habit ans in Cherubinis. Pro vehicu- tt) conf. Speqcer, c. I. ^c.j* Seft-1. u) conf.

Lund Anttq. Jud. c, /. v)Pf8ß· 9. iß*

i,Sam, 8.^.7.

2 6

vehiculo etiam erant Cherubim, quibus titulum ^currus fcripturafa?- pius tribuit, w) vel ideo ^, quod De-

us die i cur vetfits fuper Cherub, χ)

Unde quidam volunt Cnerubinos

in cemplo poiitos rotas annexasha- buiiTe,jy) ad fimilitudmem earum, quas vidic Ezechiel, ζ) ob idlauda-

tus a Syracide, a) quod confpexe*

rit Dominum εφ' άξμα,τος ΧερνβΙμ»

Qua? vehicula a?mulari videntun>

Poét^, qui Jovem ^, Apollinem, a-

liosque deaftros curru vehi fingunt;

de folis equis & curru legimus in

facro Codice. b) Et ultimo, licut re¬

ges fuos habentminiftros ^, iolioeo-

rum adftantes _, c) &ad nutumim- perantis intentos ^; fic quoque Che¬

rubim inftruiH alis expanfis,minb

ilros promtiiiimos/conjun&is, in- nitentem regem d) iuilentaturos

adumbrabant. Claffis

lv) Ρ f. <?S ^v. iS♦ Pf-1 »3 P*lf x) 2 Sam. 224

ν n* Pftg.v.ii y)i*Par.2p v./g. z)

cap. hv. ij. feq. a)cap. 4q . ρ. ίο. b) 2, Reg. z].v. //. c) i.Reg. 10. v. 8. dji.Rcg·

j, ^v< ig.& cap. 7. v. 2*

CLASSTS IV. 27

Cherubim Taradifiaci.

A ^rimur Re difficili, ^{ad eam,} fed _qu£ jucunda,defe- _{rninus dii-}

ficultacis, plus tarnen doloris habec

atque miferias, cujus alta, proh do¬

lor ! veftigia adhuc nobis inhärent

- -

imis infixa medullis.

Peus enim ob peccatum primos pa¬

rentes emifit ex horto voluptatis

Eden terram culturos, pofitis ad e-

jus cuftodiam Cherubim. De qui-

bus ultimo loco a&uris non lubet multorum infulfas adferre fenten- tias, quibus Cherubim hoc loco ai- legorice fumuntur, vel prosor tor- rida., vel igne paradifum undique cingente, vel pro Harpyis aut Satelli-

tibus infernalibus, veldenique ^, pro pur gatorio. e) Dicimus igitur hos

Cherubim fuiile angelos, <3c quidem

honos _{y cum} illi in laetis ^non minus,

quam f) De quibus & aliis videri poffunt Rivetus

in h. /. Pfeif, in Dub. Vex. Cent. I. Loc.X^

(ί David ParaiUs in Comment, b, L

2$

quam triftibus rebus Dei exfecuto-

res fint ^ac miniftri, ut nos docet hiftoria Bileami,/') Davidis ,fl) &

in Apocalypii Johannes.Necß magis

dubitandü, in aiTumta corporis for¬

ma apparuiiie,quos Moies ,nomine

a Cherubin is aroe mutuato , vocat Cherubim apud Israélitas ^, qui illis

adfveti per hos ^noverunt angelos

innui. De quorum forma , quum

eam reticuerit Mofes, tacite velut

innuens diverfam a confueta ange- lorum φύσει; tum de numero, non eft quod multum laboremus, fuffi-

ciet dicere plures fuiiTe, eosdemqj

minacem prasbnifTe afpe&um ^, hor- rorisque plenum ipfis,quiintueren-

tur; quodindicant illa: :ηππ ton1?

flDönnQi* quibus verbis ftve meta-

phorice ipfa lamina & actes, (tve pro -

prie igms in ipjo gladio candcns fulgu~

ransque ,/tve ignea flamma ér fulgur, formamgla hi exhibens inteüigatur pen

inde nobis er i t, g) Quam diu has ex- cubias

2 2 ff) z.Sam.z^g) GfaJf.Rhet.Sac.

pag. 247,2^2.

29

•cubias egerintCherubim, a quibus-

dam curiofemagis, quam utiliter disquiritur: tam diu ibi manierunt,

quam diu vifum fuit Deo. Si quis

autem cum Luthero, Gerhardo &

aliis, dixerit eos ibi haefiile addilu- viumusque, ^quum deformata eil

iacies _teme, & amoeniibmus hic locus periit, non repugnabimus.

NuncadTe, mifericors Deus corda öculosqj convertimus, fupplices ro- gantes> velis angelos tuos, fortiffi-

mos illos heroas heroi Svecorum CAROLO Xlleomites adjungere,

utipforum clypeoprote&us nonfo-

lum propellat åeviifimos ^{patriae ho-}

ftes, fed ^& iisdemcomitibus inpa-

triam reducat almam pacem ! con-

cede, o iummeDeus, ecclefias an-

helanti dodlores, inftar Cherubim

fortes & conftantes ! Infpira nobis

omnibus tui nominis timorem, ne-

peecatis noftris excita divina νεμεσις

indignosexpellat, & vindices Che¬

rubim in noilram perniciem armec!

Έΐξψγ) s λεος επί τον 'Ισραήλ

τ9 Θε2!

Si!

Juögidrbe Philofiphiie Candtdaten, JP)CrV ISRAEL MELANDER,

£)å t>an mcD btvom t Upfala difputerade

O i

CHERUBIM.

10 förr ej rått förftdbt öhxti

'

Cherubim mdnb'UKtra;

21)en fan for utpcfct gräl οφ hu.fnniD

het) (ig fpara/

öm f;an hetraefta au! broab et för

hårltgt fram Sif en Apollos n>dn nu Idggé för

ögen fram.

3 mfn Jperr Candidat, fotn (ölcbé

möban litat /

0φ för mdngfrofot fttg t&en rdtta

magen aufat:

•öfttab äbraoefc beröm förthenffnl

Q-rböt (fe/

Jpur' (fal pd papper ttu min pen«

na funna ge?

2)οφ fjöfroaé inga orb / QErt tdröa

warf (lift mtfar/

Cef dfmemvd! dttfjet fin mdftar nog«

SKig årbefnog at jag får gmtajfc

tan bön:

göt anlagb rnöba all Gr trtjte ej goß 15«!

Sßcit råtta gUfcftof bau wWe ocC förlåna/

Sft belga Cherubim Gr ftåbfe tttågt

tfdna/

3a (fybba få at 3 trieb bälfa jtelf

må tt

Gr innan en fort tib n eb Saget

fronter bli!

Dcb når 3 flutit ba meb nöje tbctfa ItflM/

IBlanb betga Cherubim Gr ®Ub tå ftelf tnfiiiftpc/

©amt för en timltg fuanb en b<«

melff Äronajlåt Sil ewig fåUbet tberGr gtftw 3^

ful får!!!

SBdiment ffeifmit af

Carl Hultander.

i

Auäori Qarijjtmo

Fautori raeo optimo.

L Andes, Amice, tu£ cum ^rna pluret, fint prreo¬

Atque alii melius te celebrare queant;

Sufficit ad pulcros me non tacuijje la-

bor es,

Sufjiciat calamo, non jacuiffe, ^meo.

Gratukr ex animo , quem jam props

cerms, honorem,

vir tus duxit, egit a*

mor.

Utque t uo capiti jam jamjunt ferta pa¬

rat a

Sic veniant fiibitopr<smiajußa pre·

cor.

C. G. Pollett,