Ex suffragio & approbatione amplissimi ordinis philosophici in Regio Sueonum ad Salam Athenæo moderante ... Joanne Bilberg ... obeliscos hieroglyphicos diatribe academica publico bonorum examini modeste exhibet sæ. ræ. mtis. alumnus Olaus Fernæus Hels. in

F. F. _{g. S.}

Fx

_fuftragio

_{& approbatione}

AMPLISSIMI ORDINIS

PHILÖ-SOPHiCI INREGIO _SUEONUM AD SALAM ATHENiLO

Modérante

• VIK 0 C L

A R 1S S1M O

Dn.

_lOANNE

Mathcm. Profeff. Ordinär, _atque

S. _Theol.

defignato, h. t. Fac. Philoi» Decano _Speûabili,

OBELISCOS

HIEROGLYPHICOS

DI ATRIBE ACADÈMICA

Publico bonorum cxamini

modelte exhiber

Sa. Ra. Mtis. Alumnus

OLAUS FERN US

Helf.

In Audit» Guftav» Majore _prid# Id. _{April, cb bc xc.}

U P S A L J S,

Excudit HENRICUS _{Key(er#S.R.M#} & Academise _Typographus.

Reve ren

_dtjßm

o Patri ac Vomino

D OLAO I

SWtBIUO,

S. S. Th. Dod:ori

_{Cçlçberrimo,}

_Pal

JRegnî

Sreci« Archi-Epifcopo, Aca- par

demiçe_{UpfalçnfisProcanccllario,Coii- Spc}

fifioriique

Ecclefiaftici Prœfidi Emi# a<

nentiflittî©,GraviffitTio, Msecenati

Utiummo, fiç devotiflimae mentis

obfequiis

pçrpctim colendo,

Tlurimum Jk&eremdo _{pr&cUrißmoa A}

D-

M.

_JON

_E

Paftori ad S.Mariam Holmenfium Di- Pal

gnifîimo, Vigilantiflimo,

Confiftorii i

itemAfTeffori _{Prudentilïimo, Patrono} tnaxime _iufpiciendo,

in venerabundi et grati a- nu

li _{ATQUE modesta, ut du- Rte}

tenus musarum alu- mî

aura des1deratissima a F- fl

HOClevidense mukussuB* Ml

Summe Revcrendo _Ampli

_(Jimc

D M M AT

THIAE

_S6S»/

Paitori _Holmenfium

_Primario,

pariterq; ConfiftoriiPraefidi & Antifiiti

SpcâanC&mo , Dcxterrimo, Patrono

ac _{Promotori magno,}

coque

hu-miiis obfervantix cultu

jugi-tcr _profequendo, Admodum Reverende_&

Prtclarijfimo

DMIACOBO

©

»

U

SS

8/

Paftori in

_3?tfjôÔ

_Helfingorum

Mc-milîîmo, Fideliflimo,

_Evergetx

muitis nominibns affidue

deveneran_do,

NIM! _{PiGNUS , CUM SPE HUM!"}

RIORIBUSFATIS_AFFLICTIJMH

AC-MNUM GRATIÄ ET FAVORIS _SUI

FLARE ET SUBLEVARE _VELINT, MiSSE ET_{DEVOTE lNSCRIRO}

nec non

VIrls

_{Integritäten}

fi

de

_dt

fi

humanitate

maxime _Confpicuis,

Dn.

Suenoni

S591391«/

adThefaurosOrdd.

Lcgni Conimifla* rio admodum _fpe»

ftabili, ac dex-tcrrimo,

Dtl.

_JOHANNl

lilultriff. domus Sparraeae viduatae Infpedtori ac

Ca-nierario perindu* ftrio Sc fideiis-(imo,

Nutritiis

_{atfi Patronis}

_haud

_ita

_dudum

opiimis,

henignißlmls,

ad declarandam

propensis-simi in se favoris,acbenef1ci«

orum ubertim collatorum

memoriam; cum seria appre.

catione omnis successus

atoue felicitatis, hoc

qua-lecunqUe ludi literarii

specimen, qjüa par est animi

reverentia,dico etconsecro

lit « Id. im S- :i-M E. JS II /II O 75«

Probitate

_animi,

_morum ele-gantia & ftudiorum cultucgre»

gio Iuveni,

Pr&ßanti(pmo

Dn. OLAO

_FERN/EO

Amico _dilcâo,

T.

7TKÅcti Âiyùitjco %Çyj<riç

geçZo

ÖScA_laxcDVy

Ö7fCiÀ£UÇ m Toiçcf]^

_{îmtpôuniofl*}

_aiv@*

bmjfot.

Publicum hoc _cruditionis lpecimen fie _l.mqj

gratulatur

JULIUS MICRANDER»

é(mmws

###•!•#§

Eidem

MArmoreas

moles

qux

vertice fidera

tangunt

Signaque dum prifca

tradis

aratamanu:

Pyramidumtumuiosmonumentaque

Mem-phicamente

v Luftrafîe&Pharias tepatet intusopes.

Milita _{quidem heicviditJCircherusi}

_fed

_ra¬

men inde

Sireferas aurum,icoriareftat iners.

Ettuusinpretiolaborcft..laudant

Obelifcos

Hosdo&i: fpurios _netimeas obelos. L. _{mq. fcr.}

Tw '»mr "»«w wf^rn

CAP, I.

nçomi&vpa&

qusdamfecuturx

tratftarionis

_intimât,

5. I.

^Uit omni

pe-(neaevo

ca

anti-jquitatisrc

veren-tia, ca admira* tio, ut quo ma¬ jori _quippiam

ivetuftatis

com-___ jmedationc

gau-deret, hoccariusfcrc habcrctur ac pre-çiofius. _{Jnter autem ca, quae inde ab} remotiflîmis feeulis refidua merito

mira-tifuntpoftcri

monumenta, vix

celebrio-ra_{dixcris ulia fumptuofiflimis Obelifco.} tum_{molibus.Dcquibusita}

loquiturGo-ropius Becanus

(*):Quidaiiiinhomi-cc

A num

2_4SI*

„numopcribus mirentur, ignoro, mihi _pc

„ccncinter omnia quae unquam oculis nt

„conlpexi, nihiladmirabiliusvifum eft, iti ,>qvamobelilci, quorumvcllolaveßura in „animo duntaxat aeftimata incutit ftu- in „porem;ut interim omittamcrigendi la- m

„borem& tantaemolis inacrc _{lufpcnfio- m}

a,nem. Hi _{porro praeteroriginis anti- A}

quififimee gloriam, ex _{fatorumquoque,} ta

quaeexperti funr, mira variefatc, pluri- m

mum nominis ac faraae _{reportarunt. ir}

Adde, _{quod myftcriofâ}

_fcal^turâ

_{vefti- m}

giaexhibent Symbolicae iftius fapienti«, di

quainclaruiffe olim praecunâis gentibus in

/Egyptios,omnesferme libri

loquuntur;

di cujus itemvenerationetantocum ftudio ra

antiquiflimorum philofophorum ad il- di los inftitutae _{leguntur peregrinationes. e:} De celebratiflimis _{itaqucliteraturac hic- ta}

roglyphicKmonumentis,Obelifcis,

ope-raenon_{planederore pretiumexiftimavi,}

jr

fiqux _praeipue digna notatu hic ri illic_{occurrerent, indifiertationis reda- v:} öaformam_{public« luciexponerem. Ut n<}

vero cum_{primum ad ifthoc negotii ad' ni}

pcllebam animum, oblcura faltcm & o

«51* 3

>ihi

pcrparca rerumveftigiainiis,quiadma*

tos _{num erant, fcriptoribus}

notare licuit ;

eft» ita_{paulum progrcffus, adeo multa cum}

ura _in

vaftoOedipi/Egyptiaci opere, tum

to- _{inObelifcoPamphilio, circa hoc} argu* la- _{mentumcongeffiffe dcprehendi}

diffufilfi-lio- mx & Je&ionis & eruditionis _virum, nti- _{Athanafium Kircherum, ut fœpc}

non

uc, tam _{quidfcriberem, quamquid} potiffi-in- _{mum»anxieeffetdeliberandum.Igiturde}

nt. _immenfa

penc copia nonnulla inftiruto fti- meoidonea_{felcgi, vocatisfimulin}

fubfî-dium au&oribus noninfimaenotsc aliis; >us _{inquehanc, quameernis, B. L. feriem}

ur; _{digeftaadtuam modefte defero}

cenfu-iio ram: cujus _{ego candorem}

experiun-il- _{dum mihi, non rigorem vehementer}

es.

exopto, &quaetua cft humanitas

aequi-

ic-talque,planeconfido.

îc- _{s, II; Utautcmab ovo, quod}

a-vi, junt ordiamur, quia

_ctçxh

mti&vozuç

%

lic tZv_ouofXtxTùov

_cJJnexeiptç

_re£teftatui

confue-la- _{vit, orbitae longo ufu licet, tantumq;}

Jt nonad naufeam multis tritaeinfifterceo

d' nos_{pigebit minus,quo libéréprogreffuris}

de

_offen^éuli

_{plustimendum videtur}

_quali*

cunquevocumomiffoexamine. Quam

4

tum_{ergoadvoccm obelifci, in Latio}

natalesejus fruftra_{qusefieris, quippequos}

(ibi Grsecia_{vindicat,o/3gAsç enim} veru

notât» & diminutive vernetz lum> notiffimum illud culinseinftrumen-tum_{infummoacutum, indedi&um, ut} nonnullis _{placer, quod}

_{§ßiKvt(fagitu)}

inftarcarnesinalîandas trajiciat :quam-obrem cjSM Homero _{(b ) convenicnti}

epitheto

àKçimçoi vocantur,hfe#

utEufta-thius(c_{;intcrpretatur,o|«ç,wkatu toukqn}

yretçovjtç. \uäoriEtymlog* magni puta¬ tur_{did;usi$«A»<7%(3^ q.oßtÄtox®», h. e»}

«sptjtc®» o<pe)&ofjt,sv@*, _{quiaaugetur,fcu}

porrigiturinlongitudincm,b<pt?&{v fiqui»

demto

_av^v

_{notat,MavuIttamen}

Marti-nius_{(d )o\3eÅsv dicereq, omAo*,ab 0377i.e.}

foramen,quodrestorrendasperforet. Ego quaenam harum etymologiarum

eliga-tur, etiatriHinmagno haudponam dif» crimine,primamtarnen

eonvenientifli-mam _{exiftimo, qua W}

?

_{ßeteg, per}

plconafmumfc'o, appellationem traxififc

afleritur _{oßeAof. Quorfum eximic} faci-unt (i) cdyjf* «tr. (c) _{Indice ad Homer*}

*î£ s

tio unt verfus : illi Homerici (e)

IOS Mkv&ov T kçjf. _{T CÛ&CL}y^Lf cijxp

oß&oi-YU tnve7T<l(ytV,

ett* _{'fttrjuv d'}

ÙKçomçxçfêthiiç

cv xtprtv £%&<*

:n- _reç.

ut _{QuodexEuftathio Cael Rhodiginus}

(f)

ta) & alii _{obfervent, Homcro permutatim}

m- _{ufurpatos fuiflcâiSgAw &ej3«Aw, id nunc}

nti me_{parumhabetfoliieitum. Ab}

_bßthoc

ta- _{faneoßoXovvenireVoffius}

(g)

confirma^

gev caufamque nominis eflfc ait,

_quod

ha-ta- _beat

ßguram

oß&tettta

tarnen utnon

flatte

c» _inacutumde_{fmat. Ex Photio}autem

Pa-eu _{triarcha pauloaliter alii}

(h) tradunt :

ui»

_Obolumfi,

indenuncupatumquodvêtus

A-ti"

_thenienfium

ex are ttumusobéit

fcofignare»

•e' _{/«r.Quicquidfit,diverfi}

efle hune

figtii-g° ficatus, &numifmatis _{quoddam notarc}

?a- _{genus, ex uiulcriptorum abunde con«} ftat. De cujus valöre ira Suidas _(#):

ïî" _{ÖßoÄog ej>}

sfi %a\icuv9 •

>cc _de

%cthKiiç stria,Plinius(k) à Suida,

tfc _A

3 diflfcn

ci- _(e)Loc.ett.

(f ) Left.Anùq,. làbx.f%i, (g) m

nt _{Etymolog.VoceTalent.(b)Cal*Rhodig.Lté, eu, lu}

»JT{ ^o.Argol,Hot.in Onuphr.Parmin, deLud. Cire.t,i,cj

CS» * CS»

dificntiensdenosnumerär chalcos .vinter

utrumque medium fe praebens Budaeus

(l)o&onos

fmgulisoboiis

tribuit.

$» III* Criticis obelus feu obe-lifcus âfflqœ&ç avpßotev eft, ut Bafilius Magn. (w)

ioquiturh*

e. virguia ve*

rueuu _figurantexhibens, _qua

notaban-tur olim diâiones abundantes, imoto*

ti _{faepeverfus adulterini ac infititii à}

gc-nuinisdifeernebantur : idqueex prifco Ariftarchi Grammatici inftituto. Hic enimcum Homcri carmina à mendis

repurgata inlibrosdigereret, uterat e-mun&aenarishomo, ita quiequid

no-thum, nec vena fluere Homerica, de*

prehenderefibividebatur,öW/rw,

h,

e.

minutisverubusfignabat, & veiuti

con-fodiebat : contra _quod

_infiniter

pro-bum judicabat & verè

yv'oiov,

_aßaifeis

feuftelluhs illuftrabat. Sic cum

pluri-ma, quse intextu Bibliorum Hebraico

habebantur, nectarnen_{apud Lxx»} In-terpp. extabant, Origenes olim

ètrans-latione _{Theodotionis, ut quae propius} quam

7

quam Aquilx aut Symmachi, ad ver* fionem tuv 6 _{accederef, in} Bibliis _fuis,

quarprimumTetraplafecit, mox

Hexa-pla, tandemad O&apla auxit, adderet,

aftcrifcis ea, velutiàfein lucem pro» traöa, cum _prius abfcondita iuiffenr, infignivit. Siquseveroin

interpretatio-ncLxx.virorum_{inveniebantur, fed citra} Hebraicam fidem & veritatem,

obe-lifcis feu _{virgulis in transverfum} porre-&is, tanquamjugulanda ac confodien* danotavit. _{Au&oresEpiphanius}

Hieronymus

(o),Auguftinus

(/>) &aliù

Quo autem_{iocoOrigenis ifte Iabor fît} habendus contra _culpantem Hierony-mum& nonnullos _{alios, candidedocet}

Br. _Vialtonus

_(^).

_{Igiturprovcrbii}

qua-dam_{confuctudincé/3ÉA<^y ufurpari}

cœ-pit prorejicere,feugravi judicio

datnna-rcj _{quoquidem itafunt fevere ufivete-'®}

res _Grammatici,

ut tion verfus modo*®

cenforia_{quadam virgula notare,& li>®} bros_{qui falfoviderentur infcripti,tan ®®}

quam (n)de_{Mettfur,& Pond, (o)Pufdt. in Parti. it.}

Epift.àdSUin.&_{Fretell.ACpaßim.(p)deCiv.D.L.} *v111,c,_{43,ty)AdM.Poljglott,Proleg-1x.^[ 24.}

8

'„quam fubditirios fubmovere familia j,pcrmifcnntfibi:fedauäorcs aliosinor* udine_{redegerintf^iosomnino cxemcrint}

»>numero(r).Gcnuinâfignificationishujus

adcoque provindae criticae vim &ufum lcpidilïimo joco Tullius (/) expreflit,

cumDolabell#_{fignificat, fcintcrNiciam}

&Vidmm judicem efîe conftitutum :

ibîprofert,inquit, alter9 utopinor9

duo-bus_{verfîcult*expenfum}

_TifiU

_:

_alter

Art-ßar

chus

hos

bßeXtfcci,

ego tanquam

criticus

ântiqtwsy judicaturm jum utrum fint

Xmiyjit, an

TmpfjLßißhtipivoi*

IV. _{Quos autcm difîertationis} noftrsetituluscxhibetObelifcos, cumex

adjun&oepithetojtumpofthac

dicendis

conftarc_{poterit, laxcas}

_dcfignarc

iEgy-ptiorum coiumnas» quadrataefigur«

a-cuminatscque,

myfteriofisinfignitas

cha-ra&cribusj ob fimilitudinem duntaxat, quamrcferunt, veruum, fed

xuç _{admodum, ita appellatas.}

Poft-quamigiturfignificatumvocisrepcrimus

inftitutouoftro _{idoneum, non immcrito}

cum

(l)Qumctïl. Infi. Orat. I. i. c. 4, (/) lib. tx. Ep. 10. lam.

m* 9 m*

cumBccano_{(/) miramur, curingcfitcs} idéemoles nominedtminutivo fucrint

iHincupatsej

qmßnmjjks

aarum

magni-tudo_{deprimeretur.fiverua, five ojàéÀo), ut}

apud Herodotum(u)legi_{mus, voce non}

diminuentevocArtntur _{CMarmcre* entm}

fotîus tunes

_{dicrdebuißent*}

quamad veru»

tulorum_{trahi centemf}

tum,quoin

ohelifco-rumvêcdhulo

_ajßci

_vident

ur. Nemo au»

tem_{facile (idem habucritmodolaudato}

Bccano , dum operofa admodum, icd

proper

_{idendaindagine}

exCimbrica

lin-tguahu)"us nomenclature» ut

plurima-rum aliarum ad hafee _{pertinentiunt}

antiquitates, rationcm reddere _planam annirirur. _{Utcnim obelifeum} ab obe-lo, ita à

diminuredich hoc vero _{componi ex}

0^3/

quod eft exploro, & Jj3CÊQÊ«tj

quod

_{caputfigriificat;ka@1ß3'4?^^^}

omnirtö_{moncre, cxplorandum effe}

ca-«put, Deumputa;dcconfidcrandum

di-•ligcntcrquid imperet, Porro

ÄS04/

inquit, idemeftquod

nofie,

quo eterns

vîtAMtotinétUT) rcfpicicnsfine dubioillud

io _*gg$

jjoh. xViï.v+3. Hoc vero

fi

couvertas

habebis, quoà

_approvinquo

notât ;

utmoneamurmllare Deoreddi nospropi-eres-,_{quam DÙnotitia &cc.} Hocetymo-logicum myfterium au&ori fuo relin-qucntes, fecurius multoadquieverimus

in_{fimplici conjectura Pet. Angelii Bar«} gaei, quam fuo calculo _approbatam

Voffius(tf) commcndat : columnas noftras_{•lzxtdkcçiçjk&sita nuncupatas} exi-ftimans, _{propter multitudinem} minorum

1 î... !.. TT? . . ti

utnomenobelorum_per

appelUtionem O

be-lifo

orumfuerit

obfeuratum.

f. _{V* ApudItalosquoque afigu«} ne acumine nomen _{invenere obelifci«}

Aguglie

n. appellari folent.Arabibus

iti-dem confimiii _{etymo, ut ex Abenephi,} fcript»re Arabe, docetAth* Kircherus, (y)

Mejfalet Pharatm,

L c, acusPharao-nis vocantur. Nam & _Pharaonum, quoddignitatisnomen

iEgyptiis

regi bus

folcmncmanfitinde ab initio

_{uf% ad}

_A*

mafisfiiturn

Pfimmetichum

d

Cambyfe de¬

in in_{Etymologie. ne, Obolus,{j ) ok. Vmpb,}

i« _e,^>.

fcggfr h «3g»

viflurn, tcfteVoflio (*),

Pharonum,in-quamopcrafuere

Obelifci,

& inacumen

quoddamfenfimeximo coar&atis late-ribusgracilefcunt.

iEgyptiis

vero ipfis

Digiti

Solis appellabantur, quippe cujus

numioi, uti Piinius _{(a) & alii} volunt,

facrierant. _{Quamobrem ad radiorum}

quoquc fimilirudinem fiebant.

Apud

Jamblichum

(&)ab

inventorc

fuo£<?/»-mtt£ Mercurii, de _quo in progrefiu,

cluunt. Adalterum autem tituii

no-ftrivocabulum quod fpeftat, nerunt

omnes, deduciiilud^rosF

Ups, qucül fa»

crum notât, _{(aliquando etiam ma¬}

gnum &vchemensjdefcenditqueMatth.

Martinio(r)auäore,

ablegt^ dcfidero;

& yhvÇu fculpo, unde

yÀv^ç,yÀv^l^\

y^u/Atta compos,

_{UçoyÀu(P@~f}

Uço-yhuwlrA & _{UçcyÀvÇtKoç. Addidiautem}

hocepitheton, non quod omnes plane Obelifci _{infculptifacris notisïunt, vel} fuerunt; fed partim quod huic ufui

deftinati creduntur, _{quamvismortevel}

aliisimpcdimentisprohibiti id perficere

B i a

ll-(z) _{Theolog,Gent.L,i,c,$t,Ca)Hiß, Nat, Ltb^} MP|| t,

i.(Jf)

_dt

M]fou

Etymologico,

n «SU»

âliquando nequivififent crcåores primfc

partimquia plurimieorum,quorumheic

exfequorhiftoriolam, nan rafi aut

ix-Vigatiapparent, (edfymbolis varie

con-fignati.

Cap.

II.

Definitionen!

Obelifco-rum

exhiber,

s. i.

Bi _{quxad notationcm nominum} pertincre vifa funt,le viterattigimuî,

adipÇim

_{âcccffuri7r^scy/M^^.cyMvt}

_initio

defcriptionemdabimus, undcunovelut

int'uitu, quaede origine& fatis

obelifco-rum_{poBhacdicendaerunt, haurirc}

li-ceat. Sunt aurem nihil aliud quam ColumnamarmoreAquadrilatéral

adfuw

mitatem ab ïmo_proportione

_pUrum^

_{c erta}

graciUfcenteSy

aptecin

pyramidü formant

detruncâto, notisplurimuminarata

hiero-glyphicis;

in

_dEgjpto

_autem

_primum

_esc

Mercurii

_inßitiito9a

_regibus

_potijjïmum

ere-0*

: variis inde _fatis

_aliquoties

dejefla,

aliquoties

lotis fuis mota

reßaurataf

tpra

_{Cdfmm dr}

_{VonMfcm Umanorum.}

§. II. Inhacdefinitione, ut

por-rocam _{juxta caufarum fcriem &}

mo-mcntatra&ationisrcliqua explicatius c* volvamus, Genus adhibuifle nobis vi-demurfatis_{commodum, ColuwndS.Huic}

namquevocabulo Gcncris Logicicom-petunt

yvuçirfjia&i.

_{Etenim fucre} Obe-lifcitrabes_{quaedam, dicentc Plinio(d}

nonfruftatim, fcd _{intcgrx, quod prope} miraculum _{dixeris, è petra marmorea} cxcifa, atqueinde,dubium majori la-borean _{ingenio, in deftinata fibj loc^} translata&_{crc&ae;ut inmonumentispeç}

omneaevum _{duraturisfapientue Herme«} ticaemyftcriapoftcris prodita perenna#

rent* Porrocolumnarum, _{inque iis} feribendiufum_{longe antiquiflîmum efle}

confiât_{(e), cujus origoindead Sethitas,}

fi_qusc

_Jofcpho

_{(f) fides,referri poterit,} Parcam hcic _{repetere rem notiffimam,}

totiefquedefcriptamîquamqpe fçio

fa-bulam nonnullis_{videri, prxpefierae ncc}

pixcurxcenfentibus, utin fiderali

fci-A _{g entia}

00 NÅt. Hiß. üb. xx*vi. f. 8. Çe) Vid* Jtœcler, _{Dijfert, dePcrcgr, GtrttkMb}

<K> «4

èntia

propaganda

hominesifti

tantoperc

laborarem,quanihileflctquodfin

cogni-tioitcm faciiius@-certittstucretur:

ncglc-ttisinterim, fi quœhabcrent, de gene* rb humaniinßituendaperMelfiam re¬

pa

ratipne,oraculis(g), Certioris

an-,

ternimoomnicxceptioncmajoris

auöo-ritati$fuerint,qusede

rttSSCD* (fîatuis

)

cx

läpidibusad

peeuiiarium

geßorum

prodenda

pofterisp^oerum

ercctis,

tra-diditdivinusferiptorMofes

(h

).

An

ve-roßatux iftse infcriptioncs habucrinr,

quod

nonnemini

probabile

vîdetur

(

/

),

5dfatis iiquido

conftare

nonexißimave*

rim»

$4 III» Differentia, qua

obelifei

cuminter(e,tum a

quibufeunque

colu-

ninisaUisptKcipueveroPyrainidibiisdi-ftant,

exevolution^eaufatum

dilucide

patef'ctt

pcculiaririer

vero

ofiendenda

infracâp» 6 Inter

califat

autem

prima

©ccurrit Materia,marmor fuit, nee

quodvisillud tarnen,ceterunj

unius

ac

cer-(g)ViLBecan.I.«.Rterogl.p. 11

.&

12

(h

)

Gen.

xxv%*1;182.cap.xxx1:15,45,51.r»xxxv: 14,

15 **£*

Ccrti_{generis, quodpyriten}

_Kircherus

_(k)s

Pliniusi_{CO Syeniten, quod Syenem}

Thebtdis inveniarur,appellent.

Àddit-queporrôhic fuifil? eu m, quem ante

Tyrrhopœcilon fyrv^oTrauiXov

q„

vartegaffe

particulis niten rem ) vocarunt. Deferi•

biturKirchero _{lapis i (le, quod fit mar"}

morts_quoddam

genus

yariis

colo/ibus

gut»

tatim véluti_adjperfum,

cluritte

propeindo»

mabile; cujus

Saxifodtna Thébisr

celf-berrima_{quondam JEqyptiorumregia.}

_vicina

eftiadmontesqui

Mthiopiam & Nui

catd»

dupas

refpiciunt,

inaußrum vergens.

Ut

veroapud/Egyptios

myftericrum

orhnia

plèna fuerunr, ita facile quis fufpicabb

turin_{materia quoque obeiifcorum}

my-fticumquendamrerum abstrularum ex-preifum cosvoluilTe typu m» Abunda*

vit fane

_iEgyptus

_{multiplicimarmore,}

ut _{phario, pprphyretico, opalino}

_&c»

cx_{quibusfinedifcrimine Deorum ftatuae}

& varia facrificiorum vafa

conficieban-tur:folustâmen_{pyritescipporum neftrö*}

rum,ne _{minoribusquidemexceptio} fa-bricae eledus fuit# Licet enim _pro*

ptet

w» m*

ptcrmaximam,quapollct hic

lapis,duri-tiem, tantismolibus cxcitandis

aptifll-musviderctur; vix_{eo tarnen}folo _nomi¬ nedcfîdcratuscft. Soliditate _{quippe &}

roborc _{porphyrites hune vel fuperat,}

Vei ccrtcœquat.

s* IV. Paulo_{igiturremaltius}

re-.pcterc lubet, lnter omnés faniori philosophantes ratiocinioconftat,

in-dclebilem_{quandam fummi Numinis}

no-tam&ideam intîmis animi humani

ady-tisimprefîam fervari;

h,

e. ut Cicero

fr*) explicatius ait,

omnibus

innaturp

effe, &

in animo

qua

fiinfcuiptum%

ejje

deos.

Quamquâautemexfeculiquodam Vitio

plurative

loquaturhic &

alias

non raro; tarnenlocùbenemultis(>/) _{de Deo ut}

unofermoipficftî quod commune ci

cum _{praeftantiflimis philofophis aliis,}

Plato(o)certefatccür, cumferio leribe-tet, uniusdei; cum lecus, de _pluribus

ficriafe mervtionem. _{Pythagorasetiam}

quandam fummi numinis agno*

Vit, tefte Macrobio

_(/>)$

_{quamvis alias}

cott (w)/.z4deSat. Deor. (n) Vid.Som.'Scip. lufc,

fq.ProRofc, Anwin.it.de Legg. &paßim. (o)Ep.

t_\ adVionyf.Confer _{Procl.Tbeol. VUt.l.3.C.3.}

conftet _{plures cum Dcos introduxifle.} Ad _{quam diverfitatem conciliandam} haudfcio, an, c Gcntilibus_quidcm,

il-luftrior locus_{pcti poffitco,quemex} epi-ftola _{quadam Maximiad B.}

Augufti-num Voflius _{( q) adduxit. Equidem"}

unumeficDcum_{fummum atquemagni-"} fkum, quistam demens, tam mente"

captus, negeteflecertiflimum? Hujus"

nos_{(fuocnimaliorumquegcntilium}

lo-quitur nomine; virtutes per munda»"

(|um opus diffufas multis vocabulis"

invocamus, _quoniam nomen ejus4*

cundi _{proprium ignoramus, Nam"}

Deus omnibus _{religionibus commune"}

nomen eft. Itafit, ut dum ejusquafi" quxdammembracarptim variisfuppli

cationibusprofequimur. totum colerc" piofedo videamur. Adi fis eriam Senecam (r) deBcncficiis,

Ne£

_enim

tuntafuit _Gentium

quanta

fuit

Deorum _{ircAtwwfzuå (f)«}

V,

ContiBgitveroquoddeplo-randumfacpifiime,

ut toti rebus

cor-C _poreis

f#JTh. Gettt.I. i.e.2.(r) lïb,ii\ •

m*18 «2*

forcis

iöimerfi mortalcs,prima illa

çog-pitionistam

preciofae

fcmina

Vcl oblitè¬

rentvclcorrumpant; quotandem in

ab-furdavanifîimarum _{opinionumportent*}

deveniri eft necefle, Inde adeo _originem traxifîe _JfdoloUtria

_eft

_{cenfenda, quod}

Dcus, quimentisyif non imagipatione

apfirehendjdebçtj

_fp^quadam

_fenfife

cxjiibçatqr... ««ftMfi.

U

«*

Laûantio difieritKijçhcrus(t) (»

),ter-tmfik

«»-fyamii)cï e,(JentiaptcoTHprekenderencau&n

q^.valercmi

c\\x\z

cœlofruehmttir

{çrcr

obnpxip^ vivjdqt fiderumignésqimmm

_qpa'ntum

adttiira-ri_{co-perunt, In primisveroSolcm illis}

medium, veluti_{vivificuwmundioculum>} âcharmoniçi ordinis

_ch,oragum

lufpicie-bant:

_{quemorientiumpariter}

intercun-tiumquererum caufamdeprsçdicabant, tot_{denique actam mirabilium} auflto-rem_{operurn,- ut mundi quandatr\}

Ani-mam_{iilum appelèrent, nec.„ créature}

amplius,

O_{ypP' Inßit.}I, i(,c,ij. (/) Oeäip» Ityjßt,, Tom.i._{t, 170, etQb*Pampb.} /«_{1 1 i9*}

àmplius, verum creatoris,

h.

e.

î)ci

locohabèrent. Hune _igiturtanto ce* remoniarum _{apparato , hune cuîtùtam}

profafo fub nomineOfiridis, cujus

Con-juxJfis/euLuna,venerabantur,ütcün£U5

àlias_{genteshdiolatrixcaptas}

_fupÄhio»

be_{fuperafleVideaptur Quamvisenimdc}

rerüm ortû fatis föbric fentirent, tîùm

perfiguram Pyramidum&Obelifcorum,

qui inâêexpunâopet

lineasquaquaver-fum _{produ&asin vàfta abeuntcorpora,}

mutcriAm

_{primordialem, fiveprimum}

ii-lud_{chaos, quodMoles(,v) & irD}

appellat, defignabantj &

quemadnao-dumcxunicoàc ihdivïfibili _{punctoh. c»}

principiö aefonte uno, Deo vidcliccr,

ömnia orta _{Viderentur, ita in unicuiii} punftüm definereomnià, ad

linearum

inftarpyramidalium, dicebant, &

ori-ginis fuje veluti repetere auftorem:

tâ-tôëninnèîciôqûas

errorumvanitates de fanamente

prolapfi?divin$ift

_häturam

ad

ëà _{qü«fenlibüspërcipiuntùr dpplicantes,}

ÄMipf

äftra,

tumSôlëtô

pffccipue,

àcût

_nfihcï^m

_{dîvlfrô Ä}

_fioïeW1

$ C i

mm îo

cocpcrunt. Re/iquam nunc _multiplî* cium numinum _{taceofarragincm,&ad}

idquoddemonftrareintendebam, redi-ens, dico, utradiorumfolarium in effi¬ gieobelifcorumefle volueruntargumen¬

tum

_{yEgyptii ^)iita}

_variegatam

eorum materiam _{fimpliciora mundi}

corpora,

quaeelementa vulgovocant,adumbrafle.

Ex horum enim mirifica contcmpera-tione,pervim & moderamen folis pro-mota, amoemflfmiam illam omnium corporum mundanorum cxifiere

va-rietatem. _{Quidenim rubrocolore ful¬} gentesparticulas _{xnftignem exprimere i}

Quid chryftallinasnifiaerem\ Eflectiam

inilliscaeruleasplurimas,

quibus _aejuai efle _{nigricantes perquas/err*}

exhibea-tur _{imago. In ifta urSoli fuodebitum}

imperium depracdicarent, nee <pvcnxZç

male _illudquidem,

Obelifcosprarcipua

Heliolatri» monumenta exhibere vo*

luifleputantur.

§, VI.

Formamobelilcorumplu-ribusexprimitdefinitio,&

quatuor

habu-ifle eos> latcra _{innuit, à bafi faftigium} Aerius

verfus_{paulatimgracilefcentia,five}

coar-ftata. Neautcminnimium altos

api-ces, _{pyramidum more, abirent,}

cha»a-fteribus _{recipiendis ac repraefentandis}

minus_{idoneos, oblique}

_{detruncabantur;}

itaut in _{lummitatc minut«pyramidis} ipeciem referrent _{Quodad proportionem}

fpc&at,certamquidem

pencinomnibus,

nontarnen unam _{plane candemque,}

ve¬

rum_{provariaconditionemolis, fivc}

pe-tr«, unde _{exfeindebantur,}

diverfamfu-„ iffedeprehenditadeuratiflimus

obelifco-rum menfor _{Kircherus. Ubi omnia}

quatuor latera sequaliserant _latitudinis,

ibi infimae bafeosad _{altitudincm, ufq,} quo truncari_ineipiebat

columna,p™/w-tto

_décupla

utplurimumfervata eft. _Itaq; fi E. _G.

_{bafisquaepiam}

_continerct

6

pe-des,aititudomolisforetöo.Bafis pyrami-diideinferioreba fi duastertias'habebat* undein_{exemplo allat04.pedes}

eam

con-ftituerent. _{Ipfum vero pyramidium alti?} tudinc _{bafinaequabat infimam» Porro} in

_{obelifcisinacqualium}

_latcrum»

quod

ftriftiori decedcbat_{lateri, hocaltitudini}

•-adjicifolebat,

fe*

22

VII. Cur vero obelifcos non

plane

pyramidales,

h.

e.

lateribus

con-tinuofluxuinunum_pun&um afîurgenti-buseffinxerint, fcdinmodicum

Faftïgi-umextenfos _{abrupërint, ratioc}

longin-quononeftarceflenda.

Éx

proportio-neenim/am

_raftà^jf

_fatis

_{apparèt,quam}

immenfë altitudinismoles futur« fui!»

fent, adéoque quantö Cum ruptur« pe-riculotra&ari & _{erigi, quam deniquc} facileevertiventorum_{impetupotuiffent,} ïi in_{juftam excurrififcnt}

pyramidumalti-tudinem. Porrocumex _{Opticis per»}

fpicuumfit

(&

)

j non

modo

vifibilium

îpeeierum

radiationemfieri

ad angulum;

îed & certiffiroam vifionçm

_contïngerè

per axem:hincubi

imagines

tam

minu-tse_{exhibentur, ut}aftgulum opticum 'fa-cere_{nequeantj atquc}

ubiobjc&orum

ra-diiâbaxibus fûntremotivalde : ibi vel

hullam vel confufâm admodum reddi vifioncm_oportet.

_Igitur

_quaein

_öbe»

iîlcis _proftabat

_do&rinâ

_{Hteroglyphî»} éa ne cuti _Caligul«

_legibus

b-cûios _{mentesquefiominum}

_fu|crètt

_la¬

te¬

»3

feracolqmnamm, quibuserat

incidcn-da, _{pofcebat ncc anguftiora jufto ncc} altiora. Ad _{luperficicm eorum quod}

fpcdat,

ctfiinöonnullislsevigata

fpe&â-batur, inplurirais tamenhiefoglyphlcis

erat_{fculptanotis*qug,utobitcr idnunc}

dicaiq, nihil fuere_{aliud,quamvoluetum}

fèrârtttnefue

variarumimagines(*); fàe-pi/firtie etiam monftrofe, ut _xuvo>ce(pct~

KsÈj

_{tectZxéCpctXap}

_{àv$çto7rct)v}

₍

_{b ).}

_Dio•

dorusSic» (c )deiis italoquitur:

Zv^é-ßqzi ZlVUpT01Ç TV7TtHUXCoMv _CtvjÙl CfJ.01-oiç nmfcàcttiïçi._k#

_{ùtc^ujtj^ciç}

_àv&çwjruv,

sri $

o&piotf, K&f (tcifaçK T£*7«Mx«7f, k}\

Singula

autemSchemata

_{nonliterasneq;}

fyllabas

denotabant, ftd, ut Ammia-nusait, integros

ftgnificâbant Jenfui.

_In

variam obejhcorum _{magnitudinem de} numerum _{infra coiqmoditisinquirctur,}

ubi de iis in_{fpecie fermo^}

Cap,

III. Patriam ObclUcorum

luftrar.

fs t

"VTAtalislapidutn

noftrorum fedesM»>

gyptusiuit terra, fi _antiquitatem

gen-lf ijj&ii.0$Lucim._in

Her-tnotm^Umi4ifraihied.(f) •us

46$» H 4S8Ë

gentiscelebritatemquefpedes,

fi

varia-rum inventa &culturamartium> fi

im-mortalium operummbnumentorumque

gloriam,fiamœnitatem

fitus, (ifrugunn copiam,

fiabundantiam

deniquererum

omnium,quasad humanaevïtaenonufus

modo» _{fcddeliciasquoquenatura,&}

hu-jusaemulainduftria producunt; terra

in-quamadeonulli olim fecunda, ,ut

pal-mamferereliquis omnibus dubiam_*

fe*|

ciffe exiftimari merito queat.

Contra'

ubi_pariter&

_infimul

_{ad fuperftitionum} portenta»

multiphcem idoiolatriae

va* riitatem, immanitatemque

detefiabi-lemmonftrorum, quse coluit, atten*

das, cum hac venire in certamenvix alia_{pöterit regio. Jtajure}

_{quis dubita»}

verit, anhoc _{populo exctllentius fuerit}

quiequam vel in vitiU vel virtutibm.

Pofi: univerfalem _{cataelyfmum &}

lin-guârUm confufionem habitanda

pri-inumcefîit

^gyptus

_{Chami filio}

Miz-raimo : unde in S. _{Scripturis frequen*}

tiflimehujusnomine _{aliquan do}

etiamön

_{\\KterrâCham(d)'>}

_non*

«gs#

nunquamton tentoria Cham

_(t)$

&3pfisquoquc^Egyptiis.

telle

Plutar-cho

_(/),

_{licet nominis ignorante}

ratio-nem _{proçul dubio à Chapao}

q Chamia, appellata

Jntermo-numentorum

_{Hierogîyphicorûm}

_alio#

rumquemirandorum operum fuperbas

fedes _{primolocomemoranda eft Mem¬}

phis,

quîppe

quar antiquifîjma omnium

nrbsàMizraimo _{ipfo condita ac}

mirifi-ce exeulta _putatut,

_prifeorumque

rc-gumhabitaculum,oificina Dcorum. de omnis _{fuperftitionis foecunda mater} mçrito audit. _{Superioris hxc}

_^Egypti

metropolisfuitlupra

Delta pofita,

inoc-cidcntali _{ripa Nili}

_(h).

_{Nam ut obiter}

hoc dicam, ficut Thebais, _quacinfacris

</) nomine D<^nbPathros _celebratur,

«/Egypto

proprie dittse accenlcci primis temporibusferenonconfuevitjita hacç bk

partira

fuit,

in Supcrioremvidclicer, de

Inferioremiipfa

quoq;hoç docente voçis

Miztajim

forma ac _proprietatc

{k). Uli

D

ca-(t)_PfaL78: fi. (/)pe iß4. 0ofir. p.j64,

(g) Vid.VoJf.ihcQl.Gent. l.t.c.i7-{h)Mdtfb,

Can.Chron. Sec.1.p.a8.(i)Es.x1:% 1.]er.xl* v: i, 15. Eùtfr.xxx:14.^k.) Sam.Bochart.Gcogr. Suc. _{Phal. /. IV,} c. _{Z4. & Harfh, pag.}

r<m M

caput

Memphis»

huicHeliopolis:

illä

ad oeddentem _{fpeäabat, h«c ad}

ori-entem, _{magnumque illum ifthmum,}

qui Afise Africam jungit. Utrique

auftralis Thebaîs. Non _{procul à}

Memphisantiquaerudcribus ftupendœ

py-ramida moleshodicnum _{pcrennanr. Hic}

magnifica regumfepulchra, hic

mirabi-les _{prodigiofarum mumiarumcavcrnas*} deviva_{rupc vix imitandoJaboreexcifas*} invarios concamerationum receflus an»

fra&tiique cavatascuriofis haud ita du-dumluttrarunt ocults viri _aliquot

cla-riflfimi. Hinc_{aliquoufqueverfus orien¬}

tent, Nilum_{transgreflis Heliopolis}

fpe-ftabatur, _{Memphi recentior illa} qui-dem _paulo,

_{fedreligionis}

_tarnen appara-tu, &vanitatc _{idolomanixnequaquam} inferior. Urbs haeccumtotofuoNomo

(fuit enim iEgyptus inxxxvitributa

No-mos (/)

)

_{Soli dicata fuit, Deo illi}

apudi£gyptios primo praecipuoquc, ac

longeetiam?röAu/*fl^A»TaT«:

ad

quemo-innium caeterorum _{farrago deaftrorum»}

ubicunque gentium aliis arque aliis no*

*33$ 27

minibus cultorum, _{funtquireduci poffc} exiftimcnt (rn).Cujus reitentamen quo-que videreeftapud Kircherum(n)*

Ci-vitas_{itaqjhanc appellationem naäa eft,ut} nuncU/Dty JVO h» e. domus_{Solis, nunc}

lüOti; _pyuc,

_{oculustivefons}

dicerc-tur» In S»aS.a _{{o)pNvocatur*}

$. IV Sunt qui hane putant efifc

ÖÖDJO _{Raamfes, oppidum iilud quodfub} inhumana fervitute exftruere Pharaoni

coa&i fuerunt _{Ifraelitae(/>). Verumcum}

1

exPlinio& aUis confier, _Heliopoli pri-mum_{erigi coepifieObelifcos,inftitutorc,}

utpaulopoft dietur, Mercurio, qui in

iEgyptum

venit Mizraimo régnante,

quemadmodum ex Chron, Alex, con¬ fiât_{:quî ergo Raamfes & On urbs erunt}

unaeademque* Quid* quod hane

opi-nionem falfitatis _{quoqueJofephiargu¬}

ant_{nuptisc, quianno aetatisxxxOnenfis}

Satrap« filiamduxituxorem

(^)j

fcrvi-D i tu*

(tn) Vid. Macrob.saturnal.lA.c.\y.& Cluver.Germ*

AHtiq-1,1.c.z6.fol.218ftqq. (n)Ob. Pampb. U

IIJ. c._{13« (o) Gen. XII:45, 50. c. XLVI: 20.}

& _{Euch,xxX:t7. (p^Exod.l; tq)Gen,}

*8 _«gg»

tutcmvcro _{Ifraelitarumipfodemum}

fä-tisfun&ojolephocœpiflfe, quis nefcit? Qnodautem Lxxlnterpp. ad Pithom &

Rameffen _{(V)tertiam infuper urbem}

addant _{On; illud vel obelo notandum}

planeî vcldenovoaliquo ejufdem nomi»

ms exftru&o_{oppido( quomodonoa}

in-auditumeft _{plures eodem nomine urbes}

cum _{alibi,tum in Ägypto celebrari)}

intclligendum : ve! de veteri reparato

auftove(/r)» Prifcamvcronos

Heliopo-lin, ut in honorem Solis aedificatam '

magnificoque ipfius fuperbam templo;

ficprimam quoque & pcne principem

columnatumhujus Nu mini (acratarum

fedem _{agrrolcimus. Quomodo itaque}

contradidionisabfurditatc _{vacarepoffit,}

quodRircherus,cum Soli* urbem ap.

Plinium _{(t), five Heliopolin On elle}

dicat { «J, & hoc quidem rede; ean* demtn.ilAamalibi _{(x ;,q.oblims(nicum}

Thebisfaciar,quamquam feeutusinhoc

Diodorum _{(jy) & nonnullos aiios,}

di-fpicerelanenequeo. $. III.

(r)Exod. loc,cit. _{(f) vid Leonard. Marti Com¬}

ment. in Exod. (t)l XXXVI: 8.f«)Öb. Pamph. £» _{1.4. (x)chorogtr&gyptif}

Syntag.I, 10, p.

29 «H»

$. III. .Utenim alia _{plane urbs} fucruntThebac illa;_{tKctjopvoAsj,} frequen-tibus veterum monumentis

dccantatifli-mœ, itafeorfim mihi _{quoque veniunt}

memorandseînonfolumquod ibi» tefte

interalioà^trabonc^), obelifei pluri-mi_{confpicuifucrunt;}

fedpraseipuequod

inThebaico Nomo circa _Syenem infu-lam, dicente _{Plinio(*), quam diffif«}

fusmodicotra&uinbrachia Nilus,

rur-fumquehaudproculab

oppido coieni

èfficit, ineunabula fua habuiße omnes

putantur» Caeterumin hac urbe omni¬

um_{quos mirata}

unquamRomaeft,

O-bclifcorummaximumRamifesrex* _qui

Ilio_capto

o-ùy%çev(& feribitur (

b

j,

fta-tuit, _{opus utfarna ferebat, xxM}

hörnt-ftum. Cui_{attollcndo, quod mirum}

di-&u eft, ùtartificeseo_pluscur«in

ador-nandiscitra_{frangendi cadendive}

pericu-lum _{machinis ponerent, c&cumtrit filium}

alligavtti

quo quantum ipfis hujusfalus, tantum column« _{integritas cordi effc}

debere meminifient. _Hujus

admiratio-D _{3 nc}

«12* 3° «*S*

ne _{operis &reverentia taâus}

_Camby»

fes, cumferro&_{igni inuniverfas}

/E-gypti urbes, in fana&quiequidpraetcrea

inde ab _{antiquis temporibus facrofan*} ûum_{habebatur, longe latcque graflatus,}

ànullo fasvitise _{malcficiique genere fibi}

temperaflet, ubiaa

crepidines

hujus

obe-Üfeiventumincendioerat, flammastan¬ dem, quibustuncmaxime totiim hau»

riebaturoppidum,

jufîîtextinguh Haec

columna_{caeft, utexinferiptionibus ejus} patet,quam_{poftcafede fua avulfam}

fe-cundoNilo Alexandriam detulit

Con-ftantinus _{Magnus, unde, aedificata ccc}

remigiorumnave, dum Conftantinopo» lintransferreillam_{agitabat,infigni}

mo-numento novam Romam decoraturus, rebushumanis_exemptusefl.

Conftanti-|(uslmp

.giorioßflimi

parentis

cœpta ur-gens, _{nonConftantinöpolinquidem ille,} fed _{Romameam tranfvexit,}

inqueCir-co _{colloeavit maximo; loco icilicct}

obelifei _{Atiguftxi, quem ad trium paflV}

fpaciumfcde_priftina movcrat;utcelebri-crem_{Circi locum}

_fpeciofior

occuparet

v

pöftaliquanto proftrata & in tres _lapfa

partesjacuitvelutiicpulta, donec cura

ïumptibulq,

Sixti V*Pontificisin eampo

Lateranenfi_{magnocum urbisfplcndore}

inhonorem CRVCIS INVICTISSI-M/Erefurrexir,an.Ch.M» D.LXXX VIII4

§. IV. _{Fuere praeter Thebas Ôc}

Hcliopolin aliapafllm JEgypti loca obc-lifcorum monumentis clara : _inprimis vero_{Sai, quae urbs in Delta orientem}

verfusfita, _[iifaomÀttrtjçKaja Stra«

boni _{(c) appcllaturî}

_{Arfinoëquoque}

Ôc

Alexandria ad

_Canopium

_{Nili oftium,}

urbs _{celebcrrima; quae Racotis olim} ap._{profanos, inSacris (d) frOiVodicitur*} Arfinoëautem_{procul dubio intelligitur}

ca,_{quaeinCrocodilopoliteNomo ad}

Ni-lum_{jacet,neclonge admodum diÏÏitum}

habet,meridiemverfus, _inclytum illum

veterum mentione_{Labyrinthunaîdïvcrfa}

fc.abea, _{quee ad maris rubri angulum}

pofita, nonnullis ftatuitur eadem cum

Beelfefhffl,

à* modern

a Sues

₍

*): uti ; quo-t

(OGw^r; /. .7. (d) _{EucKMxu^& 4f;} Kmh,_{choroff, ç\4,}

quoqucabilla, quam inCyrcnaico 11-tore,mterBerenicen& Ptolemaidem

col-Iocant(/),

rcccnuorc nomine di&am

Trochara. Cum vero ad dcvehendas ç memorata _{lupcrius lapidicina,} locis-que indc

deftinatis mferendas immcnfas

adeoimmodicorumfaxorum _moles,plus

artis, plus etiam virium, quam

adcxci-dcndas _{requifitum omnino fueritî}

ma-gnamillam mirari

fubit

ingeniorum vim,

qua tam ftupenda ma

china

rum moli* mina»tanti apparatus multiplicium

in-ftrumcntotum, totveftium, chamulco»

rum,funium, trochiearum, trabium ro-» tarumqneinfinita varietas,tam

prodigio-fx _{denique ingentium navium fabricx} nonfolum _{excogitari dt apparari, fcdo*} pcriquoqucdcxtreadeo» tantoque cum*

fucccflu _{applicari potucrunt, Sinc}

ha-rum _{enim ope rerurn quantolibet}

ho-minum _{jumcntorumyeimpetu, non}

di-cam in remotiores transferri oras,fcdnc

moveriquidcmquoquampotuiffe

viden-tur« _{Quomodo autem è faxifodina}

fua navium adminiculo dcvehi

quive-tint, unicocoque ingeniofoiatis exem»

plo

mm u

plöapud

Pliniutn (g)oftenditur*

Tradit

enimfoffam è Nilo _{ufqueadpetrarr^un*} deexcifusobelifcuserat, ita _perdu&atn fuifle, utfaximolem extremitetibus _fuis

in_ripts

_utrinff

_pen

_dente

_{mdue,näves inUti»}

tudinem_{patuU, fedpedalibusexeodem la*}

pide

ad

retionem geminatiper

dupltcem

men¬

furam

ponde

ris«neråtajun&imfubire

pof-fent: quae poftea cgeftis laterculis

alle-vatœftatutum_{excipientesonus, quo o*}

puserat, transferebant. Schema hu jus

artificiiin_{cuproexpreflumdedit Kirche«}

tus

(b),

$. V. Porro (unt_{qui in obelifeis}

traduccndisid_{temporisobfcrvaffe}

iEgy-ptiosexiftimant, cum, majorimiraculo natuiae, an bcneficio, dubium, Nilus

exuberans,terramipforum*

planam ut-pote & depreflam, fednullis irriguam

pluviis, ftagnantibus aquis

inundatjlo-caquc paulo etiam elevatiora

quaqua-verfum adiri na^ibus finir. Ceterum ^nniverfariaft hujus exundadonis vices,

utexOdoardiLopeziw teftis <w\faf\x de

E _regno

g) Locfup.taudeto, (/>) Ob.Pamph. l,L f. to,p<

ǤS* 54

rcgnoCongorclationibus docetPhiL PU gafetta, Kirchcro noftro (i) citrus & latine _expofitus,

_{incipiuntcircaßnernju»}

nu, indeque inincrementoexiftunt_ufque ad 20. _Sept,

_diem

_{: id v. vix aliis ex»}

caufis, primis feil,& praecipuis, quam

pluviis; quœin

_{JEtkiopiacwtinuisquinft}

menßbm, Aprile> Majo, Junio, Julio,

Auguß°, non

ftillis

Autguttis, utt Europa imbreSifid veluttaquArumrtv'u decidunt. Jgiturpoftquamterra rupibus plurimum

afpcra,plusaquseîmbibere nequit,omnes circumcirca_{intumefeunt fontesrivi, la¬}

tus,amnes; hiautemmox_quaenatura

de-dit, _{clauftrafupergrefli,non lenibus} ara*

pliusalrcis, fed rapidiflima vi /torren-tium_{Nilum, utcommunercceptaculum}

occupantesbreviita _adaugent, ut

con-fuctasintra_{ripas ncquaquam contincti} queat, eoque v£thiopiam_praecelfis

edi-tam_{interrupramquemontibus fcftinc}

ad-modum_{relinquerecogatur. Dein prae»}

cipitipercataraâas Ultimos _{lapfu quaû}

furoredomitOjper ^gypti

campcftrefo

lum lenibus diffufus _{aquis, pluviarum}

40» is

dcfe&um fœcundiflimotrium mcmfium iricubatu_{compenlat. Circa Niium ju*} cundiflima _{contcmplationc}

_haerercmus

diutius; vcl ad primas ctiam ejus

origi-•cspenctraturi, qux

miraculofimilim»

veterum

planefugeruntnotiriam(£),vix*

que antehocfeculum verepatucrunt; in

primisa.rationesindagarevolupeefletjCur

cum_{pertantosterrarum}

tr3&us,tot

_mon*

tium _{convergea labarur,torque}

_acceflfu

fluminumdc aqunrum ditctar Nilus,ta¬

rnen_{in/Ethiopia demum}

_{incrementisut}

mirificisita_faepenumero

_insequalibus

tur-gefcat, idque duntaxat

ubi

fol

borealia

Zodiaci_{peragratfigna;&}

fiquaeiftucipe-Äarepoflcntalia : Verumquia

prolixam

dehistractationemnecfcriptionisnoftrae

modulus, nec_(copusadmittit,

ad

_caquac

propofitusnobis ordo

fuggeritfbinc

träns*

cundum.

Cap*

IV. De

prima

ere&ione O»

belifcoruinin

_^Egypto.

§♦ I.

ÏNvcnta

_Obelifcorum,

fie

negotio

_molimine

haut

opcrolo

_pcraequc

patria

fa-E i cili

*0

16$»"

cili au&oreseorum fcu crc&oresprimos,

adeoqueaetatem etiam, veftigari

pofie,

quis exiftimaverit. Sed, fi fatendum

quodres eft» via fehic offert cot compi-tis _{varia, tot voraginibus* tot}

_rupibus

intercepta impeditaq;,totdenique tamqj

tenebricofis obfita dumis, ut ubi pedes figendi, qua exitustentandus nufquam fere _{appareat. Praerer cnim miram} quivocationem nominum,

corruptio-nem&le&ionem_{quoquevariapi, prae¬}

ter _{opinionumfaepiflîme}

_intefe

pugnan-tium_divortia;

_{difftcultaterr/etiam}

_plane

inelu&abilem _{parit tempornm, quibus}

primae res^Egypti contineniir, vçl nulla

velincerta admodum& lubrica notatio.

Adeodefperatioperis videtur,quaead pri« mos_{regesfpcftantad liquidum}

perduce-re, _{Quis inrmcnfamillam hujus gcntis}

antiquitatem, quamex

facerdotumtra-ditiouibus venditantnonnulli tantam,

ut»nonaicam_{diluvii, fed mundiconditi}

aeram_{multisannorum millibus}

antever-tar, quis _{inquam antiquitatem tantam}

cum_{(labilitoex Mofeéc}

fcriptoribus fa*

cris _{temporum computo}

ad

amuflim

con-conciliaverit? Ita enim Diodorus _(/)

Etvctt2i _{Irr] <p&(W,îbn}

tug ryt

ÀtejZavtyit @ct(nÅétc*4

_{is1 tcjiffuvj^r o)}

åi^rjyib),itruwfzovctvjdjrohtv,-zstetutuv

pu-{/av, ûç £ ettet yçctQmn, ß&xv

A«Ws*

tuf

ftçpve/uv H&i

J>i%itivF.

Hcrodotus ab

imperioxii.

Deorum

ad

Amafin

ftve

Cambylem ufque annorum

quindecim

millianumeratfm), Plurium fcriptorum

difcrepantes

fententtas

referre

nihil

atti-net» Porro quis Manethonianasxxxr

Dynaftia9 inträ

illud

annorum fpatium

coegerit,quoclaudi

verifimile eft

regnum

^Egyotiacumindeabfui initioufque

ad

fyjÄpronifmos

devi&i

ad

Gaugamcla

(vulgoArbcla(/?)

)ab

AlcxandroCodo-manni?ibi enin»définitManetho

Seben-nitafcfacerdos illeHcliopolitanus;quem

Vixmetradit _{Voflius temponbus Ptole*}

m«i_{Philadelphia! ibufque voluminibus}

cömplexumfuificveterem omnem

Algy-ptiorumhiftoriam: annos

autemByna-ftiisfuisaflignafles 36$♦

E 3 #♦ II*

(7 )Bibi. Hiß, /. I. (m)Vid.HermComing,A4" vctf,chmo\,c, xvn, (» ) Freinfh, in Curt,

i8

i. II. Duplici_tarnenhnic fcrupu*

lo cxcutiendo _{opcrofe infudat magnum}

utique Voffiiingenium (<?), dumannos

tionSolaresicd_{Lunares, cofque vulgares}

feumenftruos _{raltemintclligi ftatuit;}

Dy-nafliasverononalias_{aliisfcmpcr fucec?»}

fifle,fédmnitas (imul&Ierneî,ac diverfis

viguiflein îoeis. Nequccmm primitus

pe» jËgvptum

univerfam

regera unum

tenuiffe _{imperium; Ted varios extitifTc}

codem_{tempoteregulos, aliis aliosma¬} jores. Itaexempiigracia, initio

im-perafle firaul tum

Thinnitas,

quorum

prima&

fecunda

ftatuitur

Dynaftia;

tum

Memphitas, quorum

Dynaftia; cft

tertia & _{quartaj tum Elcphantinos,} &Tic _{porro. Eruditahsec magni viri} conjeåura anliteratiorbisfatisfaciat ju*

dicio,meumnoncftdicere. Quantum

vero ad nominum confufioncm,

trica-rum vix folubilium infigne fpccimen

vcl unicumillud celcberrimi _apud

feri-ptoresregisSefoftridisnomencxhibucrit. Hic enim &

_Sefiôfis

_&

_Sefortchis

Dio-[o)rGm, U I« W. it.

39 m*

Diodoro _(p

₎

_{dicirur. Eundcm quoquc}

elle_{Sefothiriy (euSethoßn jyïanethoms} a-pudjolephum( q) ou m S

efoft

ride

Hero-doti_{{r)i ex utrmique rebus geilis intec}

iecollatisre&e_{probaffe Scaliger}

_(f;

ju-dicatur Henr. _{Valefio//). Pörro ab} hoc _{SeloRrißatttfett Taciti (#),qui &}

&hdinefles

Hermapioni(x%

Rhameßes

&

Rampjesap. |ofephum (y),Herodoto

(&)

Rhampfinit

m^ Diodoro (*)

Rhempkis,

'fttipdxyç

AfricanoC b), Ramifies autem

Plinio_{(c)vocatur,diverfumnoneffe,au¬} roresfuntcum modo iaudatus Valefius

(_{d\ tumChr. Adamus Rupertus (<?).}

Quorum pofterior hocinfuper adderc

iuftiner, Vexorem

_{juftinii/^quiniplum}

ctiam

_25igyptumt

_à

_{quo terra nomen} tulit

_{(g), inSeloftri}

_jam

_toties

lauda-t°

(f>)/. I.of (q)L I contr.App. Cr} inRutapi,

(_f) Not,ad_Eufeb. (t)Annot.m Amm.Marc.I. WM. (u)Annal.I.II.c.6. (x)_interp, Obclifci

Ramejfaiap. Ammtan. I. XVII, (j)l.ll. conti* App.C£.)l.II. c, 121. (a)l. 1 p. }9»(b)dp,

G. _Syncell,

p. 6<y.(C) l.XXXVI.C.Î, (d)lot.cit.

(_{e)Obferv.adBsfold.c IIJ.}

p. m. 34 &$j. {])

f. f.i, Vid.et'tamAgatb,_/.Up,4$, (

:

t

toomninoexhiberi. Nam &

_gefta

illo-rumintetfecollata,& _ManethonisEuTc*

biique teflimoniahocevinere. Pofifènt

ad hunc eundcm alia adhucredacinomi*

na, juxta quorundam opinionem,

nifi

fermejamadnaufeam_ufqueifthuc prae-ftitnmvideretur. _{Hifccautemego}

abau-ôoribus_{magni nominis}

utcunqjatiimad-verfisautexiftimatis arbitrum

mencqua-quaminterpoluerimj unieo hoc docu»

mentooftendifle _{contentus, inquosfas*}

pelabyrinthosTummailla rerum nomi*

numqueconfufio, quaeprifcis j£gyptire¬

gibus Tcriptoresvariivaria tribuunt,

de-duccreeumpofiir, qui primos

obelifco-rum erettorcsex _{antiquitatis hujus albo}

erueretentavcrit.

§. III. Ne tarnen _{quserendi ftu*}

diumirrito conatu_{fufeeptum videatur,}

veftigiis Kircheriinbilens, cumintanta

caliginepropriisfidereme&aut polfe vi-deam, infubfidium vocabo Plinium, à quo difecre eft, exfeindendorum eSye¬ nite _{lapidetrabium (obelifcos autem}

intcUigir)Solifquenumini lacrandoipm

m:*m*

• înftitutum

primum rcfcrri ad tJMitren] feu _{(ut in MffBiblkth, Vatican#}

legi

Kircherus

_(h)

_{Tedatur,aEque ap; alios} etiam _reperiri

_Jo.

_Argolüs

_(r)prodidit)

tMeßren, quiin Solisurbe

regnabâfij

_Hune

Ifidorus(i)

perperam confundefe

vide-turcum _{Pherone illo* quem Herödotus}

(/.) Scfoftris filium fuifîe _{feribit, inque}

tcmplo Solisduos obelosccntenum cubi-torum_{longitudinç,iatitudinc veroo&o*} num» ob_{récupératum tion inufitato}

mi-Nnus _{quamfoedo collyrio vifum,}

confe-crafie _{(m). Multoenim is omnium}

pe-neconfcnfu_{junior, quam ut prima ab}

illo, quodlfidorusintendit*arceffi que*

at _obelifeorum

/Fgyptiacorum

origev Quam monftrofas autem _{deprehenditor}

Mitrae _{quoquenomen apnd fcriptôres} fubiifîc

_{fufigLiÀùçCpucrsiç}

_{f Adcoocipfe}

_qui»

dem Proteusin_{pluresfc formas mutaïïc} potuerit, quam bocobnoxium fuitapeî»i

lationibus. Perenim miram

-F • nunc

; (h)O_{b*?Atttph.h. i} Pot.inQmpbr.Pamnrt.}

58,(skJOriggd*XVlU.c*i\t (l)EU'

3erp.c.i, ji._&Diodçr.

(.JjÇi.Wx Çm}ViH% Ttrgùe

_{JnVenï.RertJ,}

_{lil,c% 1 j.}

m* 42 _m

nunc

Membres,

_nunc

_Mefphets,

_modo

M_{efresfeuCWeßres,aliquandoMefra} cf-fcrri_{putant« Eflc hic autcm idem} cre-ditur, _{nelongumfaciam.cumMi^raimoy}

Noachicx Chamo _{ncpoteîquicumpoft} diluvium_primus

_/Egyptum

_habitandam

regendamque ccperir,aliusprofe&o effc

non_{poreftà ^weillojcxquoccu capitc}

primae Dynaftiae j£gyptucx regum fuo»

rum deducunt leriem _(n

_);

_manifefto argumento, _primumhune

_üigyptiorum

äfwßhlw

& _{coryphauro publico}

conicn-fu_{agnofci. Demythico Dcorum&} Se-mideorum_{imperionemomagnopere}

la-boraverit. Hoc enim ut _{propter im«»}

menfamannorumferiemad nullius_ncq;

Chronologixnequehiftori*rationes

ap-plicari poteft, itaTheologixatque

Aftro-nomix

_Aigyptiorum

_merito

rclinqui-tur: ubifortaflis

_{critquicumpcriodo}

a-liquaAftronomicatantum_tempus

₍

_ann»

v«gr»36yis) nonmale_compofitum

ive-lit.Videndushic Marfham_{(0).Quiigitur}

Mancthoni&aliisMenes_{eft, is}

Hcrodo-to (» )_{Marß.can,cbron,Sc(%hp,}

zl. & feto* ( •) 8-« _&{eqq.

Ggf* 45 «32*

*o(

p

)

MffP,

Jolcpho (

q) Mf]Vcu{^, &DiO* doro(rj

_{M?^appellatur(/),}

_primufq;

celebratur

_i£gyptiorum

_{rcx, idemquc}

Memphisctiam conditor; quanquam

hacin_{parte à reliquis diffentiens Dio¬}

dorus aliumiftius urbis_{cxftru&orem,ncc}

fine _infigni

_{fM&xçovto-fjtM,}

_{fubftituat, multo}

videlicet, quam eredi faseft,

recentio-rem. _{Quod autcm confufo fexu,}

Mi-thren_{quiSolcmfignificat,}

ipfiusqueOfi-ridis exhibetur_{nomine, &Men£perqua}

Luna _{intclligitur, ipfa nimirumifis,deeo*} déhominc_{quandoq;accepcrintau&orcs;} ideomirandumeftminus,_{quo magis in}

tanta vetuftatis remotifiimae _caligine& diffenfionetradentiü resmutuoinvolutce

acparalleixcommifceriinter fe potuiffe

vidcnturjfîsenimcûàMercurio effetin« ftituta_{(5raijWS-«0a),utfcpulchraiis}

infcri-ptiohabetap»Diodorum (t),nonfolutn

poft occifum àTyphone fratre maritum,

fapientiffimcimperium aliquandiu

ad-adminiftraffc_{fertur,verumipfo ctiam ad*}

huevivo, fed

peregrè

agentc,

guberna-F z culis

(p)Ewf. c.w.(q) Antiq. lik Vlll.c.6.(JS.I.c.