Dissertatio academica potiores antiquorum philosophorum sententias de anima breviter exponens; quam indulgente inclyto collegio philosophico in illustr. acad Upsaliens. sub præsidio ... Matthiæ Asp ... publico examini submittit Gabriel Kolmodin, Sudermann

3sr

Q. Q. S.F.F.

DISSERTATIO ACADEMICA

P0T10RES

ANTIQUORUM PHI-

LOSOPHORUM

SENTENT1AS

/)e_s

Δ

Ν ί Μ

BREFHER EXPONENS}

QJJ AM

Inäulgente hiclyto Collegio Thilofophic»

in llluftr. Acad. Upfalienf.

Sub PRiESlDIO

V I RI AMPLISSIMI,

Mag. MATTHiiE

Eloqv. PROFESS. Reg. &Ordin;

Publico ex amini fubmittit

GABRIEL KOLMODIN,

Sudermannus.

In Audit.Guft. Maj. ad d. 22. Dec.

ANNO ΜDCCXXXII,

® Ίφ~§!-φί-

UPSALIM, literis WERNfiRlANIS.

i2Ut

£$m£>@££>5£>3^®@Ä21'

itu MARIA

SNACK,

Üdftiea $ltu

£ j^im'lenö Jpirte bat cη Sföcl

©ialolfgifnrit/

3 tben(ΐη^renalagΛαηdfmeu oefm«

fieifroit/

Zfyet^{tuet en}Sbttftcn tndi/^«t-fpeD»

ningtbft ortfet/

91ίϊϊbanSorfiånDetö ituö filtrum förnuftigt gier-

£t»aD fovDrta ttDerefoief/fom namn

afroiébet bdrd/

öm DennaSDtjra ©fatt bagifroitut for (åra/ 4par frnaga fiåDern min på tbetta

papperdfranu

$Bifi; (bet jag (EDerd ^9WD ineD tvörDnaDrätter frä,

Uptag tfjef/ bpra 5&U/ mebblibf οφ ndbigt ("inur;

Upfag tfjet aft&eé fniaD 1i fjroilfetré

inteminne

©rtnamn οφ wdrbaiofeiyårCctiq ffal bo I

2t) genom ©ber 3WD min tpcfa börjat gro.

9M böner tilmin ©U© flatjag ej

aferträtiM/

Sit Jp>att al ©dilfjetmå i ©berttfiöt nebfdnba!

•£>anéSlnbe ©ber ftäbö beljäifetpib jtn lag/

Οφ Idnge ©Dra bar til önjtligt målbebag!

£)<5gw<flbottta m©6£0Si>3^®

tltterS&mtufaffctimxt

GABR. KOLMODIN.

VIRO

Generofo _aique Nobilijßmo

Dn. J O Η A Ν ΝI

EBERHARDO

VON SCHANTZ,

CUBICULARIO,

M£CENATI OPTIMO.

Enerofiflimurn _{Nomen Tuum} Exercitio huic Academico, omni ttlioornatudeßttuto,_preefigereeoconfi·

dentius ßtßineo, quo evidentiora jam

per quadriennium,&quodexcurrit,in domoTua mihipraflitafimtinßgnisfa¬

vorit documenta. Egoeaomniapteve- neratus, Deofupplico> velitTe,Gene- rofiflime D:ne ,inReipublic<e,Tuorurn

Clientumque utilitatem, decus ac ful·

erum,quam diuttfjimefoß)item ac inco·

lumemjervare!

Generofiffiml Nominis TUI S:iE R:/E M.TIS

Cultor humilJimuS GABRIEL KOLMODIN,

VIRO

Nobi'tißm atque AmpliJJimo,

Dn.

j

MÖHLMAN,

Officinarum Ferrearum ad J5(ltHä

itiarbt)/ ^röftorp/ (Efcbi)/

9iåitbp/ &c.

DOMINO,

PATRONO MAGNO.

Fumtottant/tfoftntTcainmebeneficia,

PatroneMagne5ut ea vix ename- rari queant \ hinc omnium tngratifpmus

haberer, β eadem tacitus jam prateri-

rem, En igitur munus ieviflimum, /#0 nitore> /W /0/4 offerentis pietAte a-

ßimandumt quod afflitta me a MinervaT\- bi facrum e-jje voluit. Hoc vero ferena fronteexcipias,fortunasqs «?04/Tibiin_pofl"

er um et tam commendatas habeas_, bumil-

limm contendo, Summum Numen proper- Tua felicitate nullo ^non _temporeJup"

plexpenerabortquoad vixero,permanfuru*

Nobiliifimi Nominis Till Clienshumillimus

GABR, KOLMODIN

Antplijjtmo ^atque PrudentifjtmoVIR O,

Dn. LAURENTIO

KOLMODIN,

Officinac Ferrex ad £cmtta Direttori

ac Domino Perindufi:rio> Patruo HonoratiiHmo.

^Adm. Rev. atque Pr<eclariJJ VI RO,

Mag. ANDREA

NY BOHM,

CivitatisTorfhellenfis & Parceciae ad' jacentis Paftort acque Pr&fofito MeritiJ*

iimo, Patruo Honoratiifimo.

Plur. Rev.atque ClariJJimo VfRO,

Dn. ABRAHAMO

KOLMODIN,

Pafiori Chriftinachamneniiqm Jaudatif' fimoj Patruo Cariffimo,

Plur. Rev. atqut

Dn. ERICÖ

V.D. Comminißroin $prefi$&SDöfjlattf

VO/«'/,Patroni&_{ßecimttt hotte} Academicum, fimmdiPromotores bonora*

Cultot

GAB.

Aäm. Rev atque PrteclarijT. VIRO,

) Mag. LAÜRENTIO THUR1NG,

)ri Ecclefiarum,_quac Deo adTemplum Ca*

roli & $οη>α colliguntur, PaftorU ac

adjaccntis Diftriåus Prapofito dignifli-

mo, Pattono aiftumatiilimo.

-*> _{Aäm. Rev. atque} Clarißimo VIRO,

■ Dn. ANDRE/E Ν ETZELIO,

d' Paßori& Prapoftto in ©tlfberga & inflöt)

w* Meritiilimo , ut antea Nutritio Pro-

peniiflimo, ira quovis honoreperpe- tim colendo*

» Plur, Rev. atque Clarijlhno VIRO,

3 Dti. PETRO

WAHLBERG,

:if< Paftori in <%\)orefunb laudaiiiTimo, Be*

nefattori jugiter colendo.

1ui Dofiijfimo VIRO ^,

3 KIUHLMAN,

^ laudatiffimo, Affini Cariifimo.

Ά* tijjiwi, ob innumera in fecollata beneßcia>

s/ii qua par eß, animi reverentia D,D.D>

Itor Obftriftiilimus ,B. KOLMODIN.

Praeilantiffimo

D:no RESPONDENTI,

0 jamperventumeß ^, Amiciffmt

Dn. KOLMODIN, ut prmun laborum tuorum repetere Tibi, liceat

fruäum ^, honores puta dignijjimos,

quos tibi egregia h<ec di(Jertatto concl·

liatura eß. Vηde ego, qui Tuo influ-

diis meis moderamme,_per aliquot an·

ms yiitor,non poßum non, ingentiper·

fitfus htitia ^, tibi felices ingenii dotes, pulcherrimos in variis difciplinis pro-

grefßts ac (mgularem vit<s integrita-

tern ex animogratulari. Opto infuper,

iW/i Deus 0. Λί. honeftißimts tutt co·

natibus ita benedicere , f/i metam,

#f/0w propofuifti, feliciter tandem

attingas, meß'emque reportes überri-

mam, Utijtmam|

ANDR. von SCHΑΝΤΙ

& Ii Φ$ ψ§·ψ§ψψψ'.-φ^^ψψφ$ψ$

1. Κ J.

PR00EM1UM.

Vitα licet, _qu<e adfoli*

dam verum cogmtio·

»fw pertinent, apud faniores prifcce cetatis Thtlojophos^adduÜum rationis, Jumma cum laude tradita , legantur; mn tarnen drffiteripojfumus, illos den/is interdum

tenebris mvolutos ac plurimis errori^-

bus obmxios fu/JJe, mnltasq;proindeno*

bis reliqwffeicientias mancasadmodum

ac imperfeÜas, cuivis,fcriptaeo-

rumvelobtterperlegentt,fatis jttperque conftabit. Orte Pneumatteis variss fuerunt eorum fententia plerumqut

errone<e ; quarum de Anhra_·

Humana leve quoddamjpi£tlegium>ea*

qua par eil, mode/ha oculk B. L·β*

Mere aujtm. ^.

Δ {.I.

$. t

ANimam

realiter a

corpore

di·

etfi adeo certis apertisque,»

nitatur rationibus, ut neminem^,

nifi oppido amentem ^, id indubi·

um vocare, mulcominus proterve negarepofTe,crederem;fueretarnen iionnulli veterum Philofophorum,

<jui eo impudentise proceiTeruntij,

ut de exiftentia mentis humanas

iion folum dubitarint, verum et·

iam illam omnino impugnarint;

dicentes nullum fpiritum, nullamqj

animam eiTe, fed corpora omnia

fe ipia a natura movere, omnescg noftras a&iones foli corporis ^me·

chanismo ^ac ftru&urae deberi. Ho¬

rum e numero fueruntCratesThe·

banus, Ariftoxenes Tarentinus

& prascipue Dicasarchus, qui ^cum

eflentiam animae comprehendere^

non poiTet,& uc uno faltuomnibus

difficultatibus fe expediret, animä

Λ omni·

3 omnino nihil eiledixit,nomenhoc

ene totum inane, fruftraque ani-

Ii· malia & animantes appellari, neqj

') in homine eiTe animam, _neque in

j beiliis, teile Cicerone _a). Idem des

, Saduc^is Sacér Codex teftatur>»,

i· quod dixerint,nequeAngelum,necß

re ipiritum quendam exiliere b). Hos

η autem, «eque acillosex recentiori-

n, bus, qui eandem tibiam inflant^,

j, refellere ^ac mentis exiftentiam in- χ vi&is rationibus demonftrare _{, no-}

t· flrijam ^non eil inftituti: pr^cipue

t; cum id ipfurn a fummis viris du- qj dum iatis fuperque faélum iic.

ia a) Lib. ^i.Tufe. b) Ad. 23:8,

l _{$. ii.}

> Sed ut hi in defe&u, ita alii

». perplurimi in exceiTu peccarunt,

is ilatuenteSjvel duas veltrescuilibec

n homini inefTe animas: qui duas de*

j fendunt, diftin&ionem faciunt in-

is t£r Animam _& Spiritum ^, atque«»

iä pro itabilienda fententia fua abu·

i- A ² tun-

tuntur nonnullis fcripturae di#is,

ubi anima a fpiritu quodammodo difiingvi videtur: utLuc. 1:46.47.

i.Thefl. _{5: 2 3.} & Hebr.4: u.Qvum

vero per το πνεϋμα^&ηά incommo.

de dona fpiritu lia regenitorum in- telligi pofiint, eaque haud infre·

quens in S.Scripturafit vocis hujus fignificatio ^, ψυχή ^autern animam hominis , cum faciiltanbus & do·

nis naturalibus figni-fictt; hinc pa·

tet, fru fira heic quari tres partes eiTentiales hominis. Alii autemL«

tergeminam animam homini tri- buunt: rationalem , ienfitivam ac

vegetativam. Sic Plato ex triplici operatione vita?, cognitione, ira &

nutririone, ^tres a fe invi.eem di- ftin&as animas homini inefiedixit, quarum primam in cerebro ^, fe- cundam in corde , Sc terciam ifi_#

hepate collocavit, easdemque fi-

miles fe'cir tribus civitatis partibus*

Coniulari, Militari -& Quaftuofaei tribusquehominutngeneribus, Phh ioiopho;

5

lofopho, Contentiofo & Avaro a).

Huic fententia? ingens veterunu.

mulutudo fubfcripfit:utGalenus b), Philoponus ^), Jandunusd), Za^

barella e) & alii. Qui ramen facile inrelligerepotueruntjVegetationem

corporum ad animam nullo modo pertinere ; quippe qua? foli corpori

debetur: necj; enim ha?c ulla ratio«

jie ab anima? velle ^auc nolle depen»

det, nifi quod in voluntatis liber¬

täre pofitum fir, temp-ranti^ ftu,-

dere ^acejusmodi eligere alimenta,

qua? nutricioni ac fanitati corporis conducant. Sentiendi autem facul¬

tas partim ad animam ^, partim ad

Organa corporis fenforia pertinet.

Et fic non nifi unica in quolibet»*

homine anima efTe poteft ^, quam S. Scriptura appellat, hoc eft, principium motuum & operatio-

num naturalium.

a)in Tim<£0) item lib. 4, & 9. de Republ. b) hb. 7.dedecret. Hippoerat.

&.Plat. c)lib. 1.dean, d) dean.qutsfl.

12. e) Comment. ad 2. lib* Arifl.de

An. & alibi. §.III.

6 i

$· Πϊ.

Ulteriusad confiderandam ipfam

anima? eiFentiam progredientibus, perplurim# veterum erronea*,pau·

ciiftmse autem vera®occurruntopi·

niones, Multi enim exftitere iuas

jpforum nobilitatis parum confcii, qui ex materia animam hominis eonfiatam finxerunt; ut Democri·

tus& Zeno,qui ex;atomorum igne-

arum concurfu eam compofitartLi

eile fenferunt a)\ Stoici & Epicu-

raei aérem b): Hippon & Hippo-

crates aquam genitalem c): Empe·

docles d) ^, Philo e) & Critias /), fanguinem ; EfTaei a?thera puriffi-

mumg); Heraclitus^exccelefti ftet·

larum materia b): Pythagoras &

Xenocrates_numerum, movendi vi

pr^ditumi), eam efife temere pu<

tarunt. Ita etiam nonnulli vete·

rum Eccleiiae Patrum omne crea·

tum corporeum efTe exiftimarunt.

Hinc Tertullianus : Anima habet

figurani, alioquin quomodo dives a'gnovis·

*

agnoviffet Lazarum k) ? fic etiam

Theodotus: quomodo intelligipo- teft animaspcenamfentire μήσωμοί*

la Scai l)PSunt tamennonnulli, qui σώμαΐα in illorum fcriptis de eiTen-

tia tancum interpretantur, non au-

temde fubftantia quadamcorporea.

Ariftotelem autem multo reéiius»

quam ceteros iux ^tatis Philoio- phos, de anima ;fenfiiTe, exiftimat

Gicero m), dum eam ex quinta-·

aliquaefTentia, qua?adreliqua qua-

tuor ah eo enamerata principia«·

referri nequic, ortam eiTe perhibet.

Sic enim ei definitur: ψυχή έςιν εν¬

τελέχεια ή τξώτη σώμΰίίος φνσιχ!3

ο?γανικχ,ζωήν έχονίος δύνοιμιν ri). Sed

ficut vocabulum εντελέχειας, quod

genus definitionis hujus confticuit,

a variis varie expiicatur ^, Schola-

ilicorum enim plerisque fignificat aftum, eo quod a&uec materiam;

Ciceroni continuam motionem:alt- is, fatis barbare, perfe&icoapta-

tionem vel perfe&ihabiam ; ita«.

A _{4 non-}

β

nonulliexiftimaf, illudafe Arrftotele excogitatum efie,tanquam fugaeve»

hiculum, ^aut infciti« involucrum,

non ad evolvendam _, fed involven- dam animae eilentiam. Quicquid autemfit, & quocunqj demum mo¬

do explicerur, obicura tarnen pa¬

nter ac abiurda omnia (unt, _qua&

eiTentiam animas nullo modo ab·

foivere pofTunt.

a) Lic.hb.i.Tufc. &Herm.Philofoph.

QiaavgfjL. pag. 214 b) Idem i. c. item Lofch.pramt, Theol. _ρ. 1 or. c) Idem le. d) Cic. 1. c. e) Franf IPallef

Ρbil.facra _{p.m. 80} f) Herm. I. c,

g) Lofch.L c. b) ibid. i) Lic.I;^c.

k) contr. telf.lib. 2. I) Clem.Alex.

p. ^357. m) cic.Ic. ii) hb.^2.deAn.

$.· iv.

Alii tandem,conditionem men- tis human« immodice efferentes,

dixerunt, ^eam vel Divinam eiTe,

vel ex ipfa Dei fubftantia ^ema*

naffe. Quem impium ^ac blasphe-

ipum errorem Pagani ab anti-

quiffimis

9

quiffimis retro temporibus fove-

runr. Sic Socrates cfoeuit, ur eft

apud Plutarchirr, την ψνχήν μεΊα- σγβσαν vS aal λογισμν ύκ sgyov ει-

ναι τ2 Θε3 μόνον ^, άλλα, aal μégogy

#3·' νπ άυτ3, αλλ' απ αυτέ?,' aal εκ

αυτέ? γίνε&αι. Idem etiam Plato-

nico«; & Scoicos fenfifie, teftarur Lipfius a). Cicero quoque affir·

rrat dofi'jfimos & (dpientijjimos ila- tuiße, animos hauftos ac delibatos eße

ä natura Deorum b), In quanu iententiam ipfe etiam inclinat, cum

hoc non tantum loco, omnia_i

compieta & referra eiTe a-terno fenfu & mente divina, dicit; Ted

etiam alibi mentem iuam ira ex-

pÜcet: Quidquid eft illud, quodTen«

tit, quod iäpit, quod vult, quod viget, ccelefte ^& divinum eil, ob

eamque rem aternum fit necefie eft r): In eundem efiam erro- rem Philo lapius videtur, dicens:

Omnis homo juxta mentem diviuo verbo eft cognatus, beatae iüius natu

r£ [igitlum ^, five pctrtkula qv.sdam, five ffilendor & quajt radius d).

In Eccleiiam introdu<ftus eft hic

error atque defenfus å veteribus

haeretuas Gnofticis , Manicha?is

& Priicillianiftis, ut videre eft ^a-

pud Auguftinurn e). Abominan-

d® non minus, quam Blasphemie,

huic fententi® tacite quafi fub-

fcribunt omnes illi tam veteres

quam recentiores, qui phantafi®

nimium indulgendo nefcio quibus

vaniscogitationibusfe latftat, Deum

pro anima mundi,undiquaquediffu-

ia, impie habentes. Hi fvaviteHi nonnunquamfomniant, facultatem

vaticinandi futuraque contingen-

tia pr®iciendi, imrae omnipoten·

tiam & alia Creatoris eiTentialia-»

attributa, menti human® ineffe:

ut Spinofa /), Paracelius g), &

alii, _quorum catalogum legere li¬

cet apud Docft. Loeicherum in-»

Pr®not, Theol, h). Verum enim-

vero h®c opinionum portenta-»

enumeraile idem eft,ac refutafle.

a)Üb,

Il

a) Lib. i.Phyfiol.Stoic# b) Lib.i.

de divinat. c) lib. u 7ufc, d) Wal- lef. Philof facr. p< m. 52, e) lib. de

Hieref c. 6.ρ. 47^70. f) Eth. lib.

2. g) Itb. demcmit.c. 3. hj p. m.

Ha?c prascipue fuerunü Ve¬

terum de Anima? eiientia finiftra

judicia. Plato autem, Cicero a~

iiique aliquanto cordatius hac de

re diileruiiTe videntur. Ille dicit,

mentem efle iubftantiam cogitan-

tem, qua? nihil aliudagit, quamie-

cum diflerendo & interrogatie ip-

fam&fibi ipfi reipondet& negat«).

Hic autem teftatur : nihil efle in animis mixtum atque concretum,

aut quod ex terra natum, atque fi&um eile videatur: nihil authu- midum quidem ^, aut fiabile, aut

igneum. His enim nihil ineife di¬

cit,quod vim memoria?, mentis, cogitationis habeat, quod & prae- terita teneat, & futura provideat,

& compledi poflic prcfentia b).

Uterqj

■ ι

12

Uterque tarnen ^libi ^y fortis fua?

parum memor> nobiiitåtem aniiT^ '

.nimium extoflens ,earrt Divinaeau-

rx particulam reddidir. ^. Inter Pa¬

tres vero {: raecipue nominanduseÖ

clariili^mumEcclefia?veterisLatinae

lumen, Auguftinis; quiquamve-

re ac pulcre de anima-fenfent, fe·

quentia ejus oftendunt verba : In*

feßigendhm ett, inquit, animam hal¬

bere certam jubßantiam ^, qu<e neque

terrea, neque ignea, neque aerea, ne¬

que humida eß; & paucis interje&is,

mihi videturyanimamef/equandamful··

ßamiayjy rationis partictpemyregendo

corporiaccommodatamc).

a) in Theateto p. 139. b) lib. 1,

Tu/c. c) hb.de^quant. anim.

δ. vi.

Pofl: recenfitas jam varias de

efTentia animas fententias, ad ori·

ginem ac propagationem ejuscon- ilderandam progredimur, de qua

tot veterum exftant opiniones.ut

illas recenfendo, t&dium &mihi 6c

alas

aliis crearem. Bellarfninus féx a\

Jåc.Thomafta-s &)üdecim hac dere tfeterum refert fententias: aliiplu-

fés , alii pauciores. Nos autemL,

brevirati itadenres,easdem ad duas potifBrnum clafEs revocari poile éxiftimamus; quarum altera com·

pleélatur dubitanres, & nihil certi hac de re publice determinantes.

Inter quos fuit B. Ai'guftinus fic dicens : β origo amma? lateat, dum

tarnen rtdemtio clateat _y pcriciilmn

fjon eÜ c): idem ex äliisejus flri-

i)fiscripfit Gregoriusdarifltme patetO,drmmo)y- Eietjrmiub-

ipie Lurhérus ^, teile Meifnero /),

Altera alitern contineat _eos, qui

Certi aliquid alHrmarunt. Quorum

alii( ut praicipuas tantum cornme-

morernus) ftatuerunj, ^{omnes am¬}

mas initio a Deo, una cumAngelis,

c re atas eife , fad deinceps «faftidio

äffe&as bonorum iftorum fpirkua- lium, quibus in coelo fruebantür^,

amareccepiiTe res terrenas, & hinc

^ pcense

*4

pcena? !oco in corpora, tanquamu

in carceres fuifle detrufas. Huic 1

errori, qui non tantum S.Scriptu·

rverum eriam fanae rationima- xime contrarius eft, obnoxii fue-

runt Platog), Origenes#), & aiii,

Nonnulli ^vero exiftimant,animam

a Deo immediate creari, foetuique

in utero marerno infundi, ut Hie¬

ronymus i) & omnes fere Dolo¬

res,Pontificii, tamScholaftici,quam

alii, tefte Svaretzio k), Alii vero

probant,animam pertraducem pro·

pagari ^, idque vi primasvae bene-

di&ionis ,Creftite &multiplicamini:

quae verba non ad folum corpus, fed ad totum hominem fpe&are

videntur* Sed ^nos hane quaeftio·

nem _, utpote altioris fori, miiTara

facimus.

a)lib. 4 de flat.pecc. b)Dijp.de or.

an.(ed.9. c) inepijl. adOpiatt d)E- pifl. ^28. ad Hier, ér alibi. e)Epift.ad

jecundin. f) Thil. Sobr, fed. 9. c.6>

£) Macrob, /. 1. in fomn." Scip. c. 12.

k) Pil·

15

h) Philocal hb. ^i* i) Tom. 5. p. 141.

k) Difi\ Metaph. ¹⁵,/eä. 2,

$. VII.

De commercio vero inter a-

nirnatn & corpus, ut & qua ra- tjone anima, qu® eft fubftantia cogitans, omnisque materia: ex-

pers, operationes iuas in _corpus,

quod extenfum eft, exerceat _, veteres non adeo follicici fuerunt.

Notum tamen eft, Ariftotelis ^&

Peripateticorum do&rinam fuifle, animam, utformam,_{corpus move¬}

re a&ionesque ejus dirigere: quod

recenciores (yftema influxus no- minant. Qvi vero fpiricui po- tentiam corpusmovendi deneganf,

propter diverfiflimam utriusque

naturam, vel fyftema occafionale,

vel afliftenti®, vel denique iyfte-

ma Harmoni® pr®ftabilit® am-

plexi funt. Nobis iufficiat fcire,

animam corpori unitam in illud jmperium iuum exercere. Quod

nemo facile negaveric, qui mulros corporis fui motus ab Anima di-

rigi

16 r · · 1

rigifentit, quarrvisintimam unio-

nis rationem modumque, quo v hoc fiat, proprer anguftiam men- tis noftrae, ignoremus.

§ VIII.

Tandem etiam ex veteribus,

nonnrhil de ftatu animaepoft mor¬

tem. adferendnm eft : ubi adrro-

dum multa occurrunt fententia«

rüm divortia, quod Hermias Phi¬

lofophus etiam indicat dicens://*

inm<e vaturam alii immortalem, alii

mortdem eße ajunt; alii ad parvum

aliquod tempus permanere: alii eam

m beßiaritm conditiones devolvunt, ähiin c orpora individua dißolvunt a\

Quamvisenimimmortalitas animse

éx fprrituali ejus natura, ex juftitia

Dei vmdicätiva, & exconfeniücor-

dariorum gentium^ omnibus fatitf

evidenter innotefcere poilit ^ac

debeat; reperti tarnen fuere mut-

tiy qui ignoranti# cåligine & fal·

fa menris perivafione occéecati*

putarunt, ^nimam fimul cum cor-

i . .

pore

17 pore exftingvi. Ια quorum cen- fu fuit totus Epicurasorum grex, quem plurima turba, ^tam Grseco-

rum, quam Latinorum, iecuta eft;

ut Plinius b), Galenus, Averroes, Aphrodiia?us,tefte Lcelchero c). A-

riftocelem idem fenfiiTe, alii affir-

mant, alii _negant, Inter recen- tiorisaevi Philoiophoshorrendohoc

errorefamoii fuerunt Pomponatius, Spinoia & Thom. Hobbes: quo¬

rum ultimus vitam a?ternam däri concedit, immortalitatem ^{vero a-}

nima? ejusque fubiiftentiam ^a cor¬

pore feparabilem aperte inficiatur,

ut patetex opere ejus, quod Le-

viathan dicitur d). Huc etiatiLj.

quam proxime accedunt omnes illi, qui animam per fe & fua na¬

tura mortalem efle, verum per infi-

nitam potentiam fieri poiTe im- mortalem ftatuunt, ut Seotus &

Cajetanus e) , item Tatianus

in oratione ad Graecos.

B a) $iot*

IS

a) δΐασν,ρμ. p.2i6. b) lib. η de

vat. Hiji. c. 55. c) Pran. Theol.p,

103. d) cap. 58. &1 40 item in _ap*

pend, ad Leviatb c. 1. é)ceu ref^ert,

Lcejcherusin PranoL Tbeel.p.m. 105.

$. IX. '

Aiiiautem exiftimanr, animas

a corpore feparatas^, exiftere qui-

dem acpermanere peraliquod tern*

poris fpatium fuperftites ^, vel ali¬

quot iecula in aére huc _atque illuj?

circumvolitare, a?ternam vero per-

rranentiam illis denegant, dicentes

eas tandem ceu furrum diflipari,

Stoicosid iomniaiTe,dicunrTuliius,

itemTerrullianus b). A Iii iterunu animas, fpeciatiro impiorum, iru»

månes ,lemures larvasquecircum-

vagantes & terrifantes, rransfor-

mari putant, ut refert Vogtius _f),

Item Dav. Nerreter de nonnullis Rrachmanum d). Sed ^{ut nullo} fundamento nuliaque prorfus rati*

one hce _fententice nituntur_j ita^»

etiam facile corruunt.

a) Lib,

έ) Lib. i.Tufc. b) Lib.dean, c.54.»9 c) Difl. feleä. di/p. 2. de nat. &r _op.

d&mon. d) 3£unbmt>. 3uDen uitb J£)CtO-Xemp p. m, 383.

§; X.

Eorudehiq; notiffimus eil_erforj qui ftatuunt animas mortuorum ex uno corpore in aliud, five hominis illud fit, five bruti animalis, five-»

etiam planta?,iecundum vitambene ve! maleanteaa&am,tran5ire.Huic

μίιεμψνχώσΈώζ do&rina? non iolurrt ömnes tere gentes ac barbari, ve*

, fum etiam multi Judasorum addi- öi fuerunh De iEgyptiis teftatui Herodotus _, quod primi fuerint»

qui irnmonalitatemanimarumcre-

diderint; ita tarnen _* utilla? ex uno

corpore in aliud,transmigrar£r; Sc quando in omni _genere animalium terrellrium, aquatilium ^ac volati- lium habitarunt, ^iterurh _incorpora humana, indeque in coelum, redi*

rent,faéioillocircuitu, _{per ter} mille

annorum decurium a)> Pythago·

B _ram

20

ram hujus do&rin# au&orem,mul-

ti quidem conftituunt; verofimi-

lius tarnen videtur,illum ab /hgy- ptiis eam didicilTe acdifcipulis fuis

tradidiiTe. Ad Gothos,per Zarnol-

xin quendam ^, difcipulum Pytha-

gotXy errorem hunc pervenifie af-

firmatHerodotus b). Gymnofophi-

ftas velPhiloiophos Indorum, qui

Brachmanesnominantur,in hacdo-

ftrinaadeofuperftitiofos fuiiTe,ut^ne

minimum quidem infeéfcum occi*

dere fuftinuerint , credentes ani-

mam hominis ibi habitare,^* ex va- _i riis auctoribus colligit Nerreter, cujus verba haecfunt: Brach-

manen macben (tet) ottcb etn ©etoif' fen ein i^terju tobten/ toeilbeflen

©eei tit etn anbern 2cib muß c). Et

alibi: ©tltcbe flnb fogar Slbergtau»

btlcb unb Silber / Daß jte |ΐφ αιιφ

oor Stechern bitten/Daß nicbt etrca eine ©nacE ober SöiucEen in baé

Stecht fliegen/unb ficb oerbrennen

mag Prcecipued). in vafto illo

regne

21

regno, quod hodie vocatur Indo«

ilan, & quidem in CivitateCamba- ja ^, ingens multitudo omnium ge-

nerum animalium,. rnorbo afte&o-

rum, publice in Noiocomio quo- dam aluntur, _certaque quotannis

inftituuntcr fefta _, quibus omnes

pifcatores, aucupes ac venatores

magnis donantur muneribus, ut

pifcibus, avibus ac beftiis parcant,

ne inclufas ibidem hominum ani-

mas laedant, fperances ie eapro- pter in futura vita eximiam ^remu-

nerationem accepturos e). Inter Judsos Fharifaei ^ac Cabbalifts i- dem fere ftatuerunt: hoc tarnen«·

cum diicrimine,quod illi docuerint

animas tantum piorum, nondum

fatis purificatas,inalia corpora hu¬

mana (non autembeftiarum)trans- migrare; impiorum vero re&a ad

orcum tendere; hi autem & pio¬

rum & impiorum μετεμψύχωσα defendebant/).

a) Lib. 2. b) hb, 4. c,) libr, ^an*

tea