PO ETIC A

utatio

Do

PO ETIC A

ORIGINE, N A-

T U R A, U 5 u. ET

JURISDICTIONE.

ÜPSALIiE PUBLICE

HABITA

A

I AURENTIO TONA

FORNE

LI O, Oftrogotho, Poc-

£eosProfeiTore^< Publico.. . n i

ficfyondentzj

ANDREA OLAI Wintilio»

Oftrogotho.

Ad d/cm _/7 Apriliå

A.

in And. Guflavidno,

$00$ J}:?*

U PSALU,

Imprinaebat £sc hillus

M

thi

j

■,... .

' ' jj

fl

Adm^gdum Rcirrendoin

Chrtßo

ac Domino>

Dn. M. JOKjE FETRI

GOTHöf

JLpi/copo" Lificoprnfi lorgc digoißimo; I

Mectsnari fuo magno.

Virit item Rcicrtndü% CUriJfmit>

6

DlJ M. MagnoHaraldiVa 1- krio, P*ftori Lincopen*

fiumgrzvdhmo,

Dn. M. Benedi<Äo Nicolai

Figrelio^, S.S. Theel* Le-

$ori,dcc.

Dn M. Samucli Petri Dry-

fenio, S S.Theolog* Le- Äori,&c.

Dn M. Samueli KicolaiE-

nandro, Phyfice» Lcdto- ri.

Pn<M, DanieliKylandro,0-

ratori»Le&ori,

Dn Danieli Dalin« _, Ma- thefeos Le&ori,

Dn* NicoL-oLangclio,Lo¬

giceaLe<äori.

imts»

Dn. Andre* Jon*^,Prrjpo-

üto &Pafton in2;by»

Dn. M. Kicolao turingiojj

1r*pofito &:Paft, ini&A*!

byo.2vir»n«.

Dn-M. 1'etro lon*Agrivil- lio>Grxc*Lingvx Lscio»

ri} &c»

Dn. Iohanbi Ahdrt* S!a- cbovio JPaßoriih ^PCöls*

bevcl).

Dn. Uiavo Andre* Slacho»

vio, Paftori in

ftacfy.

Dn.' lobaniiiHaraldi , Pa-

ßcriin'XDaikrfiaeb

Dn. DricoLatirenüjPaftorii in 6i*cjssßö6.

froxnotoribus) patruo,parenn,&'faofcribus ftiissfatem

solcndia?cijlputationcn:hai.cinfcribir

A»OtVV»Rclponden»

^5

«•?) I. (§•»

inj _{-v-^-^ „}

o< \JL2U«&& &6& &2£ dfå*

P O ETIC E

LIBER PRIMUS

po-

1£q4

...

IVll- ÖO-

Sla- ale-

nt

Po

POETIC/E ORI-

GINE, NATURA.

USU, ET JURISDI¬

CTION f..

CAPUT

Poeticam ab Hebt^Als

ejje

jOetica originis admo-

dumvcturta _cft,&tefte Eulebio Üb. n. de Prsep«

Evangel. apud antiquif-

fimos Hebraeorum, qui longé ante Graxorum Poétas _fuere, primum floruit. Nimi-

Molcs> magiüis ille Hcbrseorum

A im-

2 POETIC /E

rmperator^» cum ex Mgyp-to populum

Ifraéliticum in patriam reduceret, ila-

timatq; marerubrum, divinituscedcn- tibusaquis, transgreiTuseit, divino ^bu-

mine afrlatus,Carmen Heroicum» quo Deograms ageret, ordiebatur. David»

iilcdivinus Bei^väteså prseiiis atq;pcri-

culis cxpeditus,cum jam pace tltiflimå

frueretur, cantica in Deum, hymnosq;

vario metro compofuit, alios quidem

trimetros,aliosquinquametros. Simi-

IeJudiciumcft de Eiäia, Hicrcmia, Jobo.

Salomon, Davidis filius, in hortis £n-

gaddi Canticum Canticorum inmorera Drarnatiscccinit, _quo nihil fuavius efle

in Hebrseorum lingua aflcrunt, nibil

fan&iuSalicgorica intcrpretatio docet.

De his magnum aliud antiquitatis ora- culum» Divus Hieronymus, in prafar

tione in Chronicon Eufebii ita löqui-

tur: Dcn'tfy qmdPftlterip canortun,, quo4in

morcmnoftri Flacci, GrdaPtndari, nunc, Akaicoperfonaty nuncfapphkotumet>nuncfe*

mipede ingreditur? <§)*td Deuteronomij

$

m■—• ?»-'

Liber I. _$

graviuiß Jpuidperfeclim_{pfob ? qu& omni*}

Hexamefris fåpentametrisver(ibti4 apucifans (ompoßta decurrunt^ß Ha!cillo.

CAPUT

J

Cur

nlicjui Hebr^vs

fin negarlnt

QVodautem

nonnulli

HebrarisPoe-

ca lingua nullam noftrae fimilem harmoniam invcnirepotucrunt, fcd ^o-

mniaprofar fimiiia elfe vidcantur. Ve¬

rum cum iderii quoq; nonnunquam in

Grzecorum _Poetarum cminentilTimis concederc _oporteat, faciie quisq; judi-

cabit>nonelfe negandumHebraeis,quod

admiranturin Gra:cis. SalomonisCan- ticum Ganticorum facram effe poefin

nemodubitat,_quafelicisanim<ecoelcfl^e canitEpithalamion. Jeremiasctiam, &

Job _atq; cantica fuoshabent _numeros, gencrequidem loquendi diviniorc quå

iiotabiiipedtim fuavitategratoi»nam &

PindarumprincipemLyricorumomncs

a^ngfcunfc^> & tamen fsepiusin iilo car- A i

niv

•4 PoETi c ä

minis ratio quarritur, quam fientitun..

Videilliuspleraq;,qua?fi folutae oratio*

nis formaficribantur,vix carmina elfeex

numeris credes. Ecccveröunum tibi

ex Pindari Pythiis, Ode^5. firoph. 1.Col.

14. fic legendum ^propono : o zfr.x

iugvcQ-tiqi

^10)xoi(j

vomvxÅVTses kläufigaxtyv ßetÖfttJu» "Åan avf

ttvoo^let, fjotmvlxrtcu» ^u«7i

x^oatcs^ét>TH

^35tvk'ieuof U.STU X*t[Ji,t£/ov Ofxß^v na* *«->

txiQuossi p,«,Kcu(icu> ivk*. Hic nififingula \

dividas,verba etiam ieces, &unampar-

tempriori, alteramalteri carmifliattri-

buas, difficultcr, ni fällor,mihi earmen *

oftendes. Poefintamencrtcexdiviniorc

loquendimodonemoncgavit ha&enus.

Talequid etiam in Euripidis, ,<£lchyli>&

aliorum chorisnotabis. linde coliigi*

mus nonidcoinHebraeis non apparcre

poefin,quianon fit, fcd quia ratio ejus

difficultcrtcnctur,cumåGraecorum dc Latinorum modis fitdiverisu.

CA-

Liber I. j

Caput nr.

SQudkfuerit

Hebrxorum Poefis

SEd

qu^rat

aliquis, qualis

^poeiis ergo

fuerit

autorcft

å capitis 3. Jobi vcrfu ^3.

ufq;

42, vcrfum6. Hexametros verfus eflfe;/\

Da&ylo Spondeuq; eurrentes< & pro¬

prer iiiigua idioma crebro recipientes

& alios pedes, ^non carundem lyllaba-

rum>fedeorundem_t£mporum. Etmox

addir. jtvideturcuiinertdrdum^me-

tra[eiltettrfjeapudHebrteos? tåin morem no*

flri Flacciy GraeicpPindari, tådlc&h veI PJaL

terium% vel Lamentationen Jeremies» vel^0-

mmafere [cripturar um canticacomprehendi, legat Philonem%[fofephum-, Origenem, Rufe-

biumytå eorum teflimonio me verum dtcere

ccmprobabit. Hane Hieronymi fentcn-

tiam probat iandlaslinguse peritilTimus

Merccrius comment. luper Job. 3. ubi kuncinmodumleribit: Conatua[umjux-

A _{5 tu}

é PÖET TC X

tdfStqud monet Hieronymus» multos 'verfus mJ.dimenßonemrevocare,fa^neplerosy, dimen-

JusHexametya efje compert: lerum übtpro

Dattylofr Spondeopaffimalijpedesjuxta lin-

gudidiomsutdocet Hieronymus, occurrant.

Et haec quoq; illo. Caeteroquin vérö quiaScaligcr in Hylc>feu

iib.2

6. ^totvcrfüum_genera»Catale&os> Aca- tale&os, Brachycataledos > Hyperca- talcdtas,_puros, impuros numcret, atq;

adeoeo pcrveniat, ^ut in uno pedc, au£

fyllaba,

Jambicorum» Dadylicorum, Trochai-

corum, Spondaicorumj Anaparftoritfii,

Ionicorum, Aujlicqrum» Péonicorurii rccenfcat; totdeniq;pedum in unomi-

ftiones, tot carminum, vel rccurren-

tiumj vel ^non rccurrcntium compofi-

tiones_ponat,nonarduum fict ad ifta_ge¬

nera HebraorUm plcraq; rcvocaro.

Quamquam verö ad ba?c non refpexit

Divus Hieronymus» fed ad numérum

iyliabarum.

mappeiiavit Jambica^> Lyrica,

Sappbi-

cai

.

Liber 1. 7 cäi Alcaica ^> Hexainetra. Nam quod

Latinis&Grarcis diciturJambicum,He- brseis c(t ö&olyllabum; quodillis _£ap- phicum» his cndccaiyliabum» _quodillis

Hcxarncttum,his

dodecafyllabum.quod

illis Akaicum» his

Hexadecafyllabum.

Coepillcitaq; apud Judseos Poelin,ejufq;

äuddores fuille Principes,& virosin Re- publicadivina

honoratos>publico

teftatumcft.

I: CAPUT IV- Quintjj Poetarum

POft

tcrapora

vatum

Hebr^rorurn

^rc-

persetatesquinq;. Primasetascom-

plexa eft_genusiliudvctus,rudc 6c med¬

ium»quod fui tantum fufpicionem, ut

loquiturScaligcr,

riareliquit,

Epicorum»qui

r ftoria«»

dodrinasEthicasjPbyfieas»

ßiologicas»

A _{4 mu}

$ Po ETIC M

mintsgenere,quod \ raenfuraHcxam--

trum» åporiori fubjc&o Heroicum dici f conluevit,quolcilicet virorum illullriut fortiumq:Heroum factadeicripta & ad poftcritatem transmiliå. Tales Portas fucrunt Orpheus, Linus,Homerus,He- fiodus, Aratus, & alii. Tertia artase»

rateorurn, qui di£ti /unt Gnomologi j quiineooccupati, ut illuflribus fernen- ⁱ

tiis,tanquam regulisvita;, homines in-

formarent. Incidit hareartasintempo-

taLycurgi, Solonis, &aliorum legum- latorum,quos plurimumjuvitPoetarum induftria in excitandis hominum ani- mis» ad ftudium virtutis ftrenué & ala- critcr capeflendum, Hujufmodi e* t

rant Pythagoras, Phocylides,Theognis

& alii. Quartaartate coeperuntLyrici#

qui,cum Grarciajam opibus& ftudiisflo- rcrct,&ufurparenturpaflimea,quibusin

pace folenthomines ftudere, certamina

videlicet, & ludivarij, conviviaitem»&

hilaritatesi ludosiltos,ac fortitudmem

corum

verhbusmandårunt.qui

taminibus praiciarélegefliflent. Tale?

, [v IBER, I#

fuerunt Pindarus, Simonides, _Anacre-

on> Bacchylides, Sappho, & fimilesr*, Quinta atate fucccflerunt Dramatici, Tragici yidcllcet, &Comici, itemq; Sa- tyrici. Hi, cum in ocio»ut fieri (oJet,

moresinciperentdegencrare»vitiacar- pcre aggrefli Tunt, &c fimul dc virtute praceperunt, propofitis in utramq;par-

temexemphsf\ Tales erant Ari&opHa-

ncsMenandsr,Aifchylus,Sophocles,Eu¬

ripides^.

il CAPUT v-

Nomen

officium Poet*.

NÄturarh

Poetic£eaperiunt,qui,refe-

cap. i. Poefin propterea appcliå-

runt,quod ^nonfolum redderetvocibus,

numeris puta aftri&is>resipfas quae ef*

fent, verum ctiam quse non cOerit» &

quomodo eJTcvclpoflent» vel deberenf, reprarfen^{ta re}t; idq; videlicet, utvitam

. cum ddetiatione informaret Atq;ut

hare^lianioraiiant, åPoeta;officio,quod

A 5 ini

ro PÖ BTI C JE

in doccrtdo _&dele&ando eonfiftere ^au- dis. remordiendam putavi. Ac enim-

vcro, quantom adpriusivaria furit, per quse Poet* prodefie & docere foIcnL>.

IiliHiftoriarumcopias, locorum defcri- ptiones,rcgionum natura*,vita;infhtuta

tradunt; multa deimperatotc, de mili*

te, depatrefamilias , de Pvcpublica, de legibusferibunt, dere ruftica, dc nauti-

ci, deartibus, ad de iis ali}$ circa _qua;

ver(Smur, de fyderibus infuperSc natu¬

ra:rebus,plantistp,6c animalibus,deDeo,

t

demferois, de ritu, dc antiquitate, atq;

ut iummatim dicam, deomnibu* ijsvi-

dentur do&rioam facere,unde quilibet peritifllmusfieri poilit,propterqnod &

Homerus totam Grseciam erudiviffc

primus dicitur. Docent verö Poctaere-

prsfcntando. Nam tamctfinondocet

Poetapracipiendoqualisquis

elfte

at,five imperator,fivemiles, five_patcr- familias,five tempetatus, fiveintempc- yatus.reprzefentattarnenimperatorem» ^,

militem. patremfamilias, temperaturn»

intemperatum,piuni,milericordem,cru-

Liber I. ^. if

deiem»timidum,mägnanimum, fupér-

bum, fegnem, iracundum, prudentem, imprudentem, & id genusalia; unde &c Eoeticäm åPlatope atiq;Äriilotele imi-

tåtorlamartemvocari acccpimusr'*

CAPUT Vi

De imitätione

Jeu reprxfintationé

Poettca,

E imitätione häc feii reprsienta-

tionepocticapauloaccuratiuscori- fiderandüm ^, quippe cum étiam i- tnitatiö {impliciter; qu& poftca poeiirt genuit,humanogeneri vel ab iricunabu- lisinfita»aepotiusinnata videatüt, ni-

bilq; homine accommodatius eile ,

nihilq; propenfiusad imitandum_j. ^'Ua- de AriftoteJes i.Poet, cap. 4. kav* Qu- inquit> fytiW2/AifiéicSg) t^gij 7ZC UjlfAäHOtS.H&j TVgußftX(TUyctii fJLflfd, OTJ fdO"

(/*TMgvßfAUV ETI uppeti MTttpu*

kOTifT»,T£ßS CCbtcL-sfACtXl&X. KTiTSC VB&OL»

youiify ipty^ou» ttjVmynt 6K im aunc^Edict- fyvTtiy. Id eft. Com fectiodum oatu*

rata

ii PoeTi cm

ram fitinnobisipfum imitari & harmo*

nia, & numerus (nam metraparticulaf

efte^numerorum manifeßumeß)å prin- cipio, quinatura apti erantad hare ipfa

maximé»paulatim promoventes genuc-

runt poefin> ex iis qua? fubito diceban-

tur. Neq;id obfcurum. Nam puerini¬

hilefiquod libentius faciant,quårn ^utex

cera,exluto,ex quacunq»alia materia a-

liquidexprimantin pulvere, in pariete»

in tabellis aliquid fingant > nihilq: ert quodcelerius dilcant,quåm^eaquarimi*

tandoccgnofcunt. Quocircafapienter antiquitusinftitutum erat,ut pueri

fa-

bulis,eurufacilitatisesrplurimum habe- ant,erudirertur,atq; åMathcrhaticisdo¬

ktrinär rudimenta inchoarcntur.» quip-

pe quorum dilciplinae quam

maximé

imitationedifcerentur. Necquemquam eßecredam ingenij tam

agreftis,

alperi &ftupidi, aut qui tam longc

ab

humanitate recedat, _{quem non}

imi-

tatio mirifieé afficiat, _cujus animum

©onpafcat. Itaenimnatura nos

förma¬

st,utefft&as:rerumtpeeies»omnes

ferc

L,IB R R T.

jo* rcficiat & deledeu. JEtfi cnim multa ]ag fint, qua?vifa horrorem nobis incutianc

in- actriftitiam,imagincs^{tamen eoru}ndcm pfa

perfedé

JC. voluptatc ^ac dcfiderio fpedamus. Sic

jn« nemo ert,qui afpiccrc farviflimas feras ^>

ni- mortuos> Ccedes nonhorrcat, tamen (1

ei earum rerum fimulachra _per appofita

a- verba & numcrosPoeta effinxerit, im-

te» nienfumefhquamdeledat. Rurfu»,et(l

eft nuncquidemiracundiam concitctmunc

ni- fletum excutiat, nunc odium inffom-

^er met,nunc dolorem> timorem, _{& quas} fa- fucrint affediones aliae, deledationi

>e- contraria:,commoveat,nihilominu$ta- 10- men,etiam in iftis motibusacperturba- ip. tionibusPoeta deledat, ^non quod ira,

tié odium, lachryma?» timor, ullam in fc

im voluptatem babeant, fed quia dulcc eft

iq;

hominibus

ab dem adhujufmodi affedus volentes ac 11- noientcsfcimpellilentiunu.

m

a- C A-

re

fi-

14 PQv.Xicm

CAPUT VII-

Rationern _Poct& non

cffefumendam f fota

ATq; illud

hic inprimis

eft inquiren-

Poeta (cribit,fepra?léntat;iö&

imitatiodicatur,^verbigratia,fiPoctadc

ÖeIiis,depkfttis deanimalibus fcribat,

utrum& haceimitatio»quemadmodum

illa, _quae perfonas inducit, ^an propria qusedam

fijt

eft circaperfonas^tantum. Si ponamusw imitationemefle, quodcunq; poetafcri-

bit, nonforteapparcbit, quopaflopoe-,

taabaliis differt,^necquod habeat pro¬

prium. Nam &alii omnes hane utilbj

tatem pradlare voIunt> doccudo quod

fcribunt, & repraefentando legentibus,

&audientibus. Utergo de quaditocon- Äet, duo cflefciendum eft, _quac unus-

quisq; qui fcribit, aflumerc _oportet^;

alterum eftmateria, fcilicet res dc qui-

l>qsdi€itur,alterum eftdiccndi modus- Un-

Liber I.

Unde neccfle eft quod poeta propriumiy

habet,.&_quoab aliisdiflfert,autåmateria

folafumi,aufcå modo diccndi folo,aut abutroq; fimul. A folaautem materia fumi, ^ut ab ca qua; imitatur perfonas,

diciquidemnonpotcd, itaut cum da-

timpoctam ^vocemus, qui perfonas eil imitatus, auteum no.n pcetam» quinon cft imitatus Sic enim & Brnos 5c Me-,

viospollemusin _poetarum cenfu _pcne-

re. quodperfonasinduxiflent, _{Quod ft} dicas,_{quanquampoeta} noneft, fimulac

/ quisperfonas eil^imitatus, _{poeta tarnen}

non e(i yocandus ille>qui hane non af- fumfitmateriam. Ethoc durumvidebb

tur. Nam itaVirgilius circa Afoeida &

Bucolica_poetacrit, circaGeorgica non erit, ubi tarnen,Horatius publicam ö~

mnem 5c _cominunern materiam dixit

propriam _{poets üeri, fi} poetico more

tradetjur«. Rurfus neqi apparet^y quid

plus

imitatio aliarum rerum, ut carum qus i funt å_natura. Dicasimitationem_per¬

fonarum _{id pr»}caeteris praeftare? quod

ma-

Poettc IE

J

rmximé ad prudentiam homlnum fa-

ciat> Sienim Regem poeta introducat

orantem»elegaariam omnem , pruien- j tiam omn°m, decorumomnereprarfea-

tabit. Id faciet ia imperatore, ia m;ii*

te»inpatrefamüias,&, ut verbo dicam»

in omnibusaliis. Sed (i,concedaturimi- tationcm perfönarumplurimum facere

ad prudentiam horninuni» ^non tarnen illud concedendum videtur, ut inttiru*

tum omne poeta:fit propter pruden¬

tiam faciendam, & ob id_perfe illami-

roitationem procurare: Nam cum du- s

« parte#fint in homine,voitintas & in- telle&us, Sevoluntatis prudentia fit fi-

nis,intelle&usfinis cognifcio»ii poeta i-

mitetur&naturalia,oontantum perlo-

nas,videbiturquidem omnem finem 6c infiitutumfuum implevifie,in imitatio-

ncquidem perfönarum prudentiam fa-

ciéndo, in illa veroqua:eft naturalium ^»

& fimdium, faciendocognitionem : in

hocenim imitabiturperfe&iooésr& ex- ceiientiasrcrum. At-q» ita ^non dum ex-

preflbm efi> _quodperli*6c propnm

L^{T B p} R T. ₁₇ poeta*, per quodab aliisdiffert: fiam 9c aln id quoq;pratfUnt^> ficuti Hiftoricus.

Cumergo diverfa fit imitatio Hiftorici»

& diverla _poerar, id

alTignare

>oautem anxius hoc quari &aflignari

debet, ii _nuija imitatio _poet* propria

fit, & _omne quod _quocunq; docetur modo, imitatio _{dicatur ;} unde å iola materiaiumi diilercntia nequio.

CAPUT _VIII.

'Rationem_Poetdt

aß/o dicendi

prima

ab

alijs dijfcrentia.

AD

dicendi

^itaq;

^rnodum

^vcnio,

^qul

gcnterinquirendum,utrumratioPoetse abiplofolo _petatur,an&rcquiraturcer-

ta materia,qua; hoc prüftet. Etcerté ab co folo rationem propriam Poet*

fumendam eile ego cenfeo» materiam

"veronuliä eilecertam>nifiiauaiverfum,

B quae

it PoÄTIC M

qua?tra&ata poteft nitefcero. Quare 2

rurfus eft qu»rendum» quod rationem c

Poet»determinet,quod necfit dele&a^ c

re, autprode(Te,fed majusquidatq;pra;- c

ilantius, quod tarnen non polfit non *

delefiare, aufprodeÜ'e. Etduo funt qu» r

officium Poet# å carteris

diftingvunt;

alterum fecundum Jovianum Ponta* c

num eft appofité dicere ad admiratio- $

nem, in Dialogo qui AClius infenbirur,

f

Verumflatimdicas, etiamOratorem ap- * pofitedicere, ut 6c ipléquoq; mirandul

f

fidcri velit.4 quåm prarthré de^oratorc»

dicas, fcribitCicero,cuitantam dicer.di vim, tantamcfficaciam atcribuit,ut quo velit,audientesrapiat,6cimpcllatinad-

mirationem, in furoré, in lachrymasde« j

, mumipfas. Qoin& iplum Ciceronen!

quis unquam iine admiratione legere

^

potuiti Quomodo itaq; ad admiratio-

1

ncm dicere,fejunclum effepoteft Poet«

*

officium abalijs ?Hicdiccndum

efEquod

oratori fatiseftbenc dicere, & appolite

?

in fuo genere,id inPoeta requiri

excel- 11

£tquaoquam oratori quoq*

a

L IBER i; _fp

ire altquando& _{magnifké &} excejjetcrdi-

;m* cere,tarnenid^ne_q;ubiq;, neq; femper:

tan CUlT' Poeca: hociplum ubiqrluumfit.etiä

•x• cuin miuutilTimis atq; humilibus rebus

,n verfatur. ft Orator quidem ubi mini-

ja; ^eperfvaferit, poted: hne fuo conrea it; tuseile, quod bene, quodappodté,quod

ta- conlummaté _{dixeritin caula. AtPoe-}

10. tarinepmninodefraudabitur fuo,niliin

ur. legends & audientis animo excitave- ip-

rit, iafixeritq,

jus fitfamam

veuerationemq;

CAPUT IX-

re»,

idi

jure diccndi

ic*

AT* ^bincfaftum

;m

paucicxftiterintrqui

»re aPPeHandi,ubi^tarnen multinihilominus iuifio ingenio, multaq; dodrinafuerinC

tjc

Cxce^cntes,quia

10(j &excellens in Poetica non ilt adeptus*

ite ?0rn*nc tamaugufto

indignus

:C|A lr* cafteris vero artibus yel qui fuerint

eß

mediycres^magno

üabcantur«

gb- B å Kah|

so PoeTicm

Nsmutceteraorncia ftudia, qua? in ali«

qua do&rina? varietate verfantur, pcr-

curramus,quis unquam inulla artate eo- rum,quialiquam in dicendolaudern in-

venerunt,ita_parum valuitin caufuoran-

dis, quinmagnusfit habit^{us orator}? Ex quoenimtempore Eloquetiaccepit efie

in precio»apud Grsecosüfq; ad Demo*

fthenem, _apudLatinosufq;adTullium>

quiprineipem in diccndo laudem obti-

nuerunt,null«setas profeäo fuit^,in_qua quivififint in dicendi faeultate mirabi-

lcs,illorumgloriam^nonij,qui poftea in-

fecuti funt» obfeuraverint Quii aut

Jurcconfultorumlibris,autPhilofophias

documcntis; quamomniumartium»quae

liberalesdicuntur,_parentemclfevolue-

runtaliquaptulum opercenavavit,quin

vel Jureconfultus, vcl Philofopbus no- minetur? Ncq;enim tot varietates ^eo-

rum efTent, qui leges interpretantur>\

ncq;tot Philofophorum aut o-

mnesfurnmidTedeberent qui illa

ftudia;

le&antur, autnon brevi»quod yelint»

«otilequerentur. Inijs,qu« fuo quo- dm

Liber I. i\

\{. dämjwedifciplinarappcllantur^,etiamö r-' illasioobicuritatererumeaq;fubtiliatq;

q. multipliei confidant, nemo tarnen ita

n- parum temporis impendit,qui^nonali-

in- cujus nominis evåfit. Quam vero ob

fcx remminirné detur in mediocritatccon-

(Tc fiderePocfin, eorum quidem lentcntia ^.

o- facileprobatur,qui cenientPottamnon cfle,cujus poema de quarumvis rerum d- materia, qui audiunt ,aut legu$£»non

ua uti divinum admirentur. Et inoratore

bi-

^

rurfus

n- rantur,quibus admiratiöncm ipicmove- ut at,tamen tantumabcftuthåc vifumma ix fit_opusad caufse probationem,utcon- jx tcntibBisfarpe ridoriä aliqua cslliditäte»

c- velqui mediocriter in dicendo valeat,

ill reportet- Quamquam concedatur id

O' poftulåtiperfcéluai neutiquamcde ora-

o- torem ,

qui,

ri dama&ionis dignitate nelciat ita IcrL

o« bere, ut alegat^urejusoratio, _magna in

Iii admiratione habcatur. Namin prccio

t»% Cuifle oilcDditnus» etiam quibus ea di-

io- Cßüdi deeratfacultas? _qua fe

admirabilcs

prsc-

21 PO ETl C &

prabere pötuiflcrt. Poetam verd ne ,

peilariqmdero Iicere ^, qui excitandae ödmirabilitatis vi non pratet. Ad quam acccdatetiam oportet & fcientiå

rerum plurimatum^, fnequa carminura tolubilitas,inanisprofedoeft,_arq; con- temncnda _; & fi non plura, id quideni

certéomnequoa

nolcendum eft. Atq; hoc er^tpritB il- lud, quod Poetseratioaem åcjeteriå di*

ftingvit.

c A

AlteraPoetaab

alijs differentia»

ALterum eltquod

Ariftotcles

^cap.

9.

etam abaliisdicit»quod alii fingu*-

lare ipfum, Poetaverouniverlale confi- derer. Verbaejus ha?c funt:

öfagi&e/-

9co; k& oxoitjTijs ij tfifittfxMyet» % ^ctfie-

, x?&A Türe* 24#<peget, t£ ne fav ytvoufyx Afyet*, -nv ax civ fatm. $ favfaf fixAAäv txkaQqAX, fjJe

txxxb'Mar»,Atyn. Idcft. HiAoricus&

LriER T. _s$

m

Poetanon

di-

^ cant, autfne mctro,inter

fe

^ fed in hoc efl difterentia, quod

. dem faäa dicit» alter vero qualia fieri

m

debent.

Poefismagis univerfalia»

n

Hftoria magisfingularia dicit. Declaro*

^

Inter Poetam & alios hoc intereft,

f\. rel'qua membra irnitatur, qualia prorfus

iorclunt; Pocta vero illi afiimiletur,

cjui non hunc, non illum vult imitari,

nun uti forte funt? Sc defedus multof fuüinent, feduniverfalem, Sc pulcherri-

mamideamartihcii fuicontemplans res facitjqualeseiledcceretmeq; ullaeorura p, prjetcrmittit, quarfimpliciter pulchrum

5- a*q;perfadum fermonem faciunt« Atq;

hinccrt,quodfolisPoetisefhngere con- i- ceflum: feilicetfirebus pulchra defue'

y.

'int

É- venuftiores evafura; fint adjedis qwibuf-

ijp dam,adjiciendacaåPoetis funt. Qua-

il P'optcr benc Ariftotelcs J. poeticorum

'•a, _, C*P- 9- (petvtiy, ioquit,

5c 99Ac MytipTV79TTBiyGiieyovtrittk?\'^ota elf

5* B ₄

24 Poe t fci

yfvem, km ^vtctrakatcc tsuko^ 'v\ ^tz kvtyx,**

isr. Idcfl:. ManifeÜum eft,noneile \ t e- ta?muausfAdta dicerededqualia liefide#

beut,&qui fieri pofiuntfecundum veri-

fimile vel neceÖarium. Sed dubitcs;

cuminfermone fint duo,utdiäum ePc»

materiafive^res, dequibus dicitur,& di-

cendi modus» fi in utreq» poetafirhplici*

tcrpnlchrum afieäat, rqangufto admo-

dumcritpoetirares, Namprimum res iplae, qose fimrliciterpulcbra?funt, pau- caeadmodum funt, Dii IciJicet, &Fero«

es,& Beroum a&iones: deinde & di-

cerdi modusIifimplicitcr&in omnibus puleber (it,valde ra ruserit,& fereunus:

Quare _ncq; Comoedia, ncq; Tragcedia»

neq; Eccloga, neq; magna Lyncorum

pars, pari poetica* eruot. Verum hic

cum fimpliciter pulchrum ibmonem

dico, itaintelligi volo,utpulchrum

illud

concordertantum&Cooveriiatcum rc»

de qua dicitur, & cum alins adjeftis» &

nontantum lecundum fe pulchrum iit-

Suutenim veftisaurea, quamquam per

fepukherrima fit, appofita-tarnen

rufti-

L IB E * I. _£f

co.non mododecorem &ofnatumnca afrert,lcd& rifun) conciliat_mag'S: ita

& fi rebus Comicis majc&atem Heroi-

camaddas, omniafaeiesindecora. Qua.

propter håc ti concinoirateSc convéti-

fntia omniaferibas, & Comcedia>& Ly-

rica>5c alia partes erimt poeticse, fi fim- plieitcr püUhra in eo genere tenuerjg;

Genus autcrn univerfabter & åb/oluté pulehrum feréunumefb ur forteHeroin

cum ; perillud ^tarnen nonferapcr poe*

taicribere vuit, nec conven.t, led fatis

edilli,fiiimpliciter pulehrum in quoii-

bet_genere iéctetuii.*

CAPUT

Poetw inimstando non

fallt.

NFq;

tamén

priusdiöa ita

accipias,

tare licebit» _atq;ita mcntiri*tan- quarr quod imitantur ^{» aut} _ignorent

prorfus,autfiDorincnonfémperutitil»

dtfe&usluiHuet»iédfsepe etiam qui- buit&m _{additu, quae} vcuultaum n ti

B _{5 con-}

16 V^OtTi cå

concilient»exprinvant. Nam multaqtrt-

dem quorum utquodq, ert:, ita nifi

cujusq;irnago de(cribatur,opusiliud lau-

dandumnon ert: quisenim urfumaut aliamaiiquam beluam, qua* öobis nota tit, ^cum aliter ac illa ert, expreffam o- Ilendet, laudemullam mcruerit? Hcro'

es autem& Difqnos nunqusm vidimuii

t3ksnefuerint, quales deicribuntur, ig-

norarau*. Sedita tamencredimus eos erte defcriptos ^, cujufruodi itii exifterc

dcbuillent. Qui (cribunt Dialagos,qui-

bus partes tribuunt fermonis, illorum

nonquarfuifieotvirtutcs ^exponere cc-

»anttir,(cd_quasc(Tedecuiifer* Nama- j>ud Platonem alia» alioq.* modoSocia¬

lesdkit, atq; Protagoras, aut HippiiS,

tut artquis alius

fophiftarum,

tanmores, nec vimdicendi, nec dortri-

nam,ut fingulae rcsillst erant, effirxit»

fed

quemadmodum verifimilimumcrat

extitirtc. Quambenéergo itcrumArirt*

lib.Poct.c-2v É7itt^y inquit itufniniw

etMayZf /xiftHcdgciftftS»otrav »v «-

jf/fyxo* ii yzg i«. ijv,ijiiif))j( ii» <p<*~

Lt BER T. _2?

<ri Jox« _v\cTä Idefi Quoniam

Potta imrtator cft, neceflc ed imitari_de iis- qua?_numerofunttria,unum aliquod fempeiL.. Aut enim qualia erant aut

Tunt; autqualia ^ajuntautvidentur; aut

qualia efle_oportear. Velutlupra dixit»

oictttvjÅvonn y&j ^VioLict^{KOLTcl Ti}&xc(,ijt? Ä-

*uy%a.uv, qualia debent,& qui heri poflunt,lecundumvcrifimde» vel necef-

iariurn. Ac enimveroipfi Philofophi,

cum rerum naturamdefiniunt, fortade

nonfemper, qua?cujusq»fit definitio» ad

fequuntur,

explicant,quam

tant convenire. Qüafi Philofophis Ii-

ceat, fi Diisplacet,effingere, quodvero

fimilius cuiq; videatur, _{poctis autem»}

Quorum _{maximcanteonrmes, vel} ip(o~

rum Philofophorumconlenfu,cltimita¬

ri» _nonconcedendum fit,ut quidq; efic

oporteret,^nonuti

fuillrtjexpooere.

quaiis quantusq; exiliere dcbuißft Hc- rosille, qui ad Deos originem luam re-

fcrebat, _quiinter

principes

mi-

^

-a

'2g POETIC £L

minebat, å_quo Romani,ut ille ait, re~ p

rum dominigenus duäuri eilent? Ve- a

rumcnimvero pocta id potiflimum tue- i

ridebet,ut

inflnguliscorum>quos

mumeftfuifle, hoc ita imitetur, ut nofl f

modoquaiis animitrgura,&fpecics cuiqj t äxftitiffct,_aj~pareat, fed rei quoqjipfius c forma» ut åPhiiolophis definita eft> lu- c culentifåmé effi&avidestur. Atq; in i

tantavarietate perfonarum ^>in quanta c iSle fané verfatur,å decoronunquam ie- ^, r cedat, ut quidvirtute prseditis ^convc- t niat,quid vitiofis,quid deniq; quemq; t

deceat diligcnter cuftodiat. Acloci> c artatis,fortunat, conditionis habeat ra- i tionem, acid deniq; omnc,quod inper- t fonam caderepoflit, perfpiciau. e

CAPUT XII. i

jQuorfom

uüa fcrt ¹

ratio

cffi&a referenda, j

AT

^vcro

fl quando accidat,ut

qu® r <

L I BE K■ f. ₂₉

re- patitur»effingantur, cum hsc quidem

Tt~ adadmirationem excitandam, ad quam

je- id otdoci quod eft fuar facultatisrefert

jf- ^x Poefis, aut divino fa£h confilio, aut

xi- yirtatc» _quac fupra horninsm putanda

oti fit,ortendatur. Quamobremfisccufön- iq; tur Poets» quod qua fieri nequeunu,

ius dicant,vcladPoefinconfugiendumeft^>

lu- qua: id fibi adfciyit, ^ut eredenda quse in fintjetiarrjfi fierinequeant,potiufquam

ita qua: cum fieri polVunt, neutiquam tä¬

te*

y nicncredantur, eifingat. Atq;hince-

re- tiamarti^nomenobtigideex priu*cita-

iq; tis Scaligeri verbis lib./. Poetcap /.vi-

ci> dere eft, ubi ita loquitur: Hane autem

ra- Poeßn appeüaruntpvopterea, quod^non folum

er- redderet vocibus ra ipfts quat e/pnt ^,verum

etUmqu£ noneffentyquaßeffent (f quontodo

# velpojftnt^, veldeberent,

reprJ.fentaret.

Quod &Paulopoftcirca dißi capitis fi-

•ft ncnl properoodum repetit,ubiinquit:

*$3*omniumopifex condidit,eoyum reliqux fetentia _tanquam aBora funt: Poetrea verö

1X qt*urn faJpeciaJim^{qua funt,} qua non funt*

10 eorum

jjpeciem ^pomt, videturfane res ivjjs

non