• No results found

Dissertationis academicæ, de papismo paganizante, pars prior; quam, ex suffragio ampliss Senatus. Philosoph. Regiæ Academiæ Upsaliensis, præside ... Erico Alstrin ... in audit. Gust maj. die XXIII. Decemb. an. MDCCXXVIII. placidæ eruditorum disquisitioni

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Dissertationis academicæ, de papismo paganizante, pars prior; quam, ex suffragio ampliss Senatus. Philosoph. Regiæ Academiæ Upsaliensis, præside ... Erico Alstrin ... in audit. Gust maj. die XXIII. Decemb. an. MDCCXXVIII. placidæ eruditorum disquisitioni"

Copied!
32
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

F.

1. Ν. J. S.

'

DISSERTATION« ACADEMICE, DE

PAPISMO

PAGANIZANTE,

Pars Prior ;

QUAM,

Ex [uffragioAmpliQ. Senatus Pbiloßpb.

Regia Acaclemia Upjaltenfis,

ι PRjESIDE,

I VIRO Admod. Rever. & Celeberrimo,

Mag. Ε R I C Ο

ALSTRIN,

Log.!& Metaph. Prof. Reg. &Ord.

In Audit. Guß, Maj, die XXiIL Decemb,

An, MDCCXXVIII.

Elacid* Eruditorum difquißtiom Jubmittit

JACOBUS WlNGE,

WESTRO - GOTHUS,

VPS ALIAS, Literis Werne ri anis.

A f fr c det ι

(2)

S:ae R:ae M:tis

magn£ fidei viro,

Reverendijjimo domino,

Dn. Ε R I C O BENZELIO,

S. Theol. DOCTOR1

Celeberrimo,

Inclura: Direcefeos Gothobqrgenfis

Ε Ρ IS CO Ρ 0

Eminentiflimo,

Ven. Confiftorii PRALSID1 Graviiilmo,

Gymn. & Scholarum per Dicecefin

EPHORO Adcuratiflimo.

mecenat! magno.

7eJuccenfeas ÄReve-

/ rendiiiime Episcope,

\JL ψ humiüime rogo , qitod

exiks h<ß pagelte, in tanta negotiorum

mole,

(3)

mole , qujs Te indi es äißraäum te·

υen t, confpefium Tuum Stimme Vene -

rabtlem au (k fint fubire. Tnus autem

in Literarum Cultores maximus favör, Tuaque facilitas & benevolentia fum ·

ma, qua me, et β immer entern, ampleäi chgnatus eras, cum Camoen# noßr£ Up- falienfes, de tam Grandi Decore, ut es,

fibi in finn gr atularentur ·, paedem pol-

licetur i is accejfitm. Accipe itaque qua- jo, Reverendiiftnne Ρrasiu), fronte,

qua foles, [erena, qualecimque hoc fpe·

cimen Academicum; quemadmodum

proeo, quo es, Santio Zelo , Papif-

mum Pagariizantem »o» potes non

jummopere detefiarijta me,qui inter ejus

ofores meum quoque tenue nomen profi-

teor, T/w exoptatiffimo patrocinio er ige

& refocilla.Meum er it, pro perenni in>

columitate Jua, calentia ad DEum mmcupare vota, ut Ecclefia ejus , diutiflime, fulcrum in Te habeat longe firmijfimum.

REVEREND1SS. NOMINIS TUI

cliens& cultor humillimus

JACOB tis JF1NGB.

(4)

Admodum Rever. atque t_Anipliffiim

DOMINO,

Mag. ANDREß

UNGE,

Dioecef. Skaren i. Archi - Pr<epofito,

Longe MeritifEmo, Confift. Adfefl,

Prim. Tatrono, quovis honoris

cultu femper profequendo.

Admod. Rever. ac Praclariffimo

DOMINO,

Mag. J O Ν

S1DRENIO,

InGymnaf Skarenf. S.Theol Le flört

Dexterrimo, Paft. &* Pr<epof< in 2Bfo<£t5I VigilantiiT. Be?iefatfori

ut cetiiEmo, ita venerabunda

mente fufpiciendo.

Admod\ Rever. nec non Pr<eclariffinj*

DOMINO,

Mag. ANDREA

SILVIO,

Ρ aß. & Prtpoj. Dalenfium Optime merito\Avunculo ^ utunico,Optimo>

ita nullo non tempore

obfervando.

(5)

Admod. Rever.

DOMINO,

Mas. MICHAELI

hermonio,

Defignaro Paß. Ecclef quae Stockh.

in jaöugat^é-SanDetChrifto coliigi-

tur, MeritiiTiiTio,Conil{ky^/^Gra-

Tatrom , fm gulariter colendo.

Admod. Rever. Praclarisffimo

DOMINO,

Mag. Η A RA l d o tjLLENIO,

In 2itncli)ft> & Paß. Prtpof. dignif-

lim o ; Avuncult loco devenerando.

Plur. Rever. atqite Clariflimo

DOMINO,

Dn. STEPHANO

HELSTADIO,

Eccleilae Helftadenfis Ρaflori vigi-

lantiiTimo} Affini (uo Seniort, ob pla¬

ne Paterna beneficia , ad cineres

usque colendo.

(6)

Slßo gelien quofyVobU, Do&ores GT EccleßtZ Pracones Evan¬

Laudatisfomi, mei Patroni & Be¬

il efa(Stores optimi, propenfisßmi >

Papiftnum Paganizantem: fed

ita ßßo , ^ particulam tan·

tum bete videatis. quam^t-, profin-

gulis Peßris in me mentn, benigne aeeipiatis, eßyquod bumillime con-

tendo. (Zetera vero, qua reßant,

0* for Jan majoris Junt momenti

in poßerum exfpé&abitis, fiDEus

vitam, mitiorem concejßerit for tun am. Interea fd'vete

Admcd.Rever,& PraeclariiE Nominum Veftrorum

afliduo cultori

JACOBO WINGE*

(7)

A. Kul ί2.

PR^FATIO.

Aferrimus ille μυ- ζΐοτεχ)>ίτγ)ς> ho min β in ha?c praecipitia

adduåo, ut per- verfum de Deo ad- niitteretienfum, IDOLOMANIAM inter pofteros Adami erigi fecit, idque fuccefTu, proh dolor!, non exiguo, ut Sacra? teftantur Pande- Quod virus fic difperium, in¬

trä aliquot annorum fpatia totum fere vitiavit orbem. Circa initia N. T. fublatus quidem & exftir^

patus mulcis in locis eft cultus I-

dolorum per prcedicationem Evan-

A gelii:

(8)

gelii: Verum filius perditionis,

Romanum innuo Pontificem , ex

orco eum in fcenam iterum pro- duxit. Hinc , puriore Do år in a fi-

dei tenebris involuta denfiilimis,

& Ritibus Sacris in vanas fuper-

flitiones commutatis, Papanos cum Paganis paria in plurimis & fenti-

re & facere, quis dubiret aflerere?

Non hic Ioquar mores Paganorum, pariter ac Papßarum, fepe fub ipe-

cioia pietatis larva latitantes, fpur*

ciffimos: non exponam faevas Ψα*

picplarum inquffitiones, quae perfe-

cutionibus a Paganis inftitutis pror-

fus parallele? fünf :nec finem religio*

nis utriusq; tangam, quod & Vagant

8cP($pift<e religione pro inftrumento

quodam dominandi , & rationeL*

flatus , ut loqui arnanc Politici,fu-

erint abufi. Id,Divino aufpicio,

oftendere conabor, inter Papifmum

8c Pagamfmum , in Dogmatibus &

Ritibus, magnam intercedere fimi-

litudinem. Neque tarnen promp¬

tere

(9)

PAGANIZANTE. 3

tere audeo, me omnia aliaturunu,

qua? de Nobili hoc argumenta ad- ferri pofTent. Nam,per fingula,quaj

huc faciunc, fi irem, opus fupe-

rarec vires. Tuum itaque B. L.

efflagito candorem, velis tenta- mini qualicunque benigne favere.

CAPUT PRIMUM,

Oftendens Papifmum Paganix.are

jratione Dogmatum.

§. I.

Ετυμολογία indagatuf*

Ä Eterum , quum nomina fint

^^rerum οχήματα, e re efTe arbi- tror, in Έτυμολογίαν vocum , in titulo Difierc. Noftra? comparen- tium, paucis inquirere. Derivatur idcirco Papifmus ab au&ore illius,

Papa Romano: d'ffert autem a Pa- patu, ut adjun&um a fubje&o. Pa·

patus ipfum ccetum > qui Papijmum,

A 2 * feu

(10)

4 DE PAPISMO

fen Do&rinam Pap# profitetur, fi- gni^car. Pagamis tion idem femper

apud Scriptores denotat, Ted varie

apud varios accipitur, Nobis deno-

tat hominem a iacris Chriftiano-

rum alienum , & fuperftitionibus

Idololatricis addi&um. Synonyma ejus funt , apud Scriptores ,Chrl·

ftianos: Ethnicus & Gentilis. Re- liqua, quas defiderantur circa_*

Kominis explanatlonem , fupnleri

poilunt ex Scrutinio Relig. Kro-

majeri v Dorfch. ^dtcp «Sctupd/

aliisque. Nos vero, imperat^ bre-

vitatis memores, dicimus tanrum- rnodo, Pagamzare nobis idem eile

ac Paganos imitari, ieu eorum ef-

fe fimilem. ideoque per Papifmum

Paganizantem intelligirnus conve-

nientiam inter Papiftas & Paga¬

nos, ratione Dogmatum & Rituum

facrorum.

§. IL

Papifmtis Paganizans , ratione

funäamentiy exponitur.

JiUndamentum , cui iuam reli-

gionem

(11)

PAGANIZANTE. y gionem , fua dogmata , iuos ritus fuperilruxerunt Ethmci, non fim- plex , (ed multiplex fuit. Fuerunf,

präster rationem non ubique fa¬

na rn , traditiones , atque fiftae Sc

fallas revelationes ; utpote varia di-

vinationum genera, oracula, vati·

cinia Sibyllarum, apparitiones, o- ftenta atque prodigia varia , qui-

bus callidiifimus infernalis genius

in promovendo cultu Idololarrico

uius eft. Vere itaque Buddeus:

Nee dubium, quin Ifta dogmatum por- tenta, qu<e pajjim apud τ et eres occur- runt, fab revelatiomtm äivtnarum jpecie protulerit ( diabolus ) a). An-

non autem Papani hujuscemodi

traditionibus , atque falfis revelatio-

mbus Sc miraculis nituntur, u t Ρ a*

ganis quam fimillimi fint, planeqj gemelli ? Annon hoc modo Do-

gmata pariterScRitus inEccleiiam

Ilomanam irrepferunt ? Certe,tot

aniles fabulae, ieu traditiones, tot

A 3 cceiitus

a) Tbeoh Dog. lik i, eap♦ %.

(12)

cceütus delapfas voces , tot appa- ritiones San&orum demoreuorum, ibidem venditancur, ut nusquam

magis, Nam , ficuti Numa Pom-

pilius, religionem fundaturus, per congreiTusno&urnos /Egeriam De«

am coniuluifle narrarur b): ific ja-

étitant Romanißa, fundationem cul-

tus Lauretani monitu Marias Θ90- Tcfaa faepius apparencis ta&arn c):

ja&itant , tempus aftumtionis Ma¬

ri# nefciri fine revelationibus d).

Er quis adeo hofpes eft in Livio, Diopyfio Haiicarnafleo, aliisque_>

rerum Romanarum fcriptonbus ,

ut nefciat prodigia illa, quibusto-

tus Ethniciimus fcatebat? Talia_*

autem in Papatu venditari, locu-

pletes teftes funt modo laudatus

Turfellinus , Polydorus Vergilius

in libro de lnventoribus rerum , nec

non

b) Liv. Hb. τ. cap. ϊ$. ρ. m. 16. c)

vid omriino Turfeümi Hifloria Laure-

tana. d) Baronm annal. Ecclef. anno

48 4»

(13)

PAGANIZANTE, 7 non Becanus , omnes P.ontificia?

Religioni addiåi ; quorum poftre-

mus ita hac de re loquitur : Cur

in Iaponia fiant plura miracula,"

quam in Europa,cauda in prom*"

tu eft. In japonia fides Chrifti"

nunc primum prasdicatur, & ideo"

pro ejus confirmatione opus eft"

miraculis. In Europa pridem pras "

dicata & recepta eft, nec indiget"

nova confirmatione. At dicet a-"

liquis. Si Jefuitae facerent hic"

miracula , ficut in Japonia fa-"

ciunt » Lutherani & Calviniftas"

crederent illis. Ego é contrario"

dico; ideo Jeiuitas hic nonfacere"

miracula, ficut in Japonia faci·"

unt,quia Lutherani & Calvinifta?"

non volunt credere illis.Dicebant"

olim Pharilasi Chrifto; quanta«."

audivimus ia<fta in Capharna-"

um: fac 8c hic in patria tua.An"

fuiflfent illi credituri, fi feciiTet ?u

Nullo modo , ideo ait fcriptura:"

8c non poterat ibi virtutem ul "

(14)

De PAPISMO

j,!am facere propter incredulitatem

eorum e). Quibus impruderitum

oculi mifere fafdnantur , ut Papa*

tum noiint déferere , fed fic ex- ornatis iuperftitionibus libenterap- plaudant. Quod etjam vaticinatuS

eftSalvator Ν öfter: εγεξβ-ησοντάι i]/evJc%giroi adi 'ψευά'οπξοφηται } και άω*

&%σι σημεία μεγάλα , και τεξαία ωςε

πλανησαι , ε'ι åvtaiov , koll τ&ς εχλεκ*

τχς fj: Vaticinatus eft Apoftolus

Paulus : Kdi τότε άποκαλυφ&ησεται V

άνομος y & paucis intérje&is, ου έσιν η παρϋσια κατ ενεργεία v τχ σατανά y εν

/' ft / \

/

Vx- I/

παση ουναμ,ει , και σημειοις ^xai τεοασι 'φευ*

Jxs > και εν πάση απάτη της αδικίας y

&c^)EnamJohannes in Apocalypfi:

Και ποιε ( το &ηξίον ) σημεία μεγάλαy

ίνα και πυρ ποίη καταβαινειν εκ τώ Χξα-

ν£ εις την γψ^ ενώπιον των άνθξωπων, και πλανά τώς κατοικώντας έπ) της γϊ/ς,&ο.

h). Ecce fundamentum Pontiftd^

rell·

e)Lib de Antl Chriflo Ref.c.y.TlLp.

191 24.W/.24, gyi jhejj.2,

v. 3,9,10. h) Apoc. 15. x?, 13.14.

(15)

PAGANIZANTE· 9

religionis! Sed non tans de do$ri-

na ex miraculis, quam de his ex

illa judicandum cenfent Theologi,

Hoc loco non poilum praterire

aUam inter Papiftas & Paganos

convenientiam. Quemadmodum

enim nerr.ini ex Paganis, präster.»

folos Duumviros primum, dein-

de Decemviros, & poilremo XV

viros , libros Sibyllinos infpicere-»

licebat , ut tradunt Hiftorici /)♦

Sic Ψapicolarum Laici , {eu pro-

fani homines,a Sacrorum Biblio-

rum le&ione pleruinque arcentur.

Hinc, in indice librorutn prohi-

bitorum Rom® 1559. impreiTo

Sacra Biblia etiam norninantur k).

llli arguebant S. Sacram falfitatis,

nulliusque ponderis, tefte Laöam·

tio l): hi literam mortuam & ce-

A 5 reum

i) conf.Dion. Halte. Antiq. llom.hb.^.

c. 70. & Tit. Liv. hb. 5. c 13.21, £.62.

k) videfes Erließ. Salom. Cypriani Hi'

lar. tvang. Sotbcttci)i cdp. 3. fag.

32. /) hb. 5 Inflit.cap. 2.

(16)

reum nafum blafpheme pronunci-

ciare non verentur. Ulterioreiru hac in re comparationem inftitue-

re nec vacaü, nec opus eil: nam,

ex bis paucis liquere karbitramur, Pontificios Tagauizare etiam in fen*

fu de Sacro Codice.

§. Iii.

Qttcd Papifmus Paganizet multiplican-

do Objefta adoral ioriis, indicatur.

QUamquam Papifleeiäniora altio* raque pra? Gentiiibus iapianc,

itaruendo & coniitendo DEum ef- ientia unum,Perfonis Trinum; quae

,,aut neicivere Genies, auc male fci-

„vere , & velut quidam errorein

„portum , ita in veritatem illa? de-

„iatχ funt m): tamen cum Papd

tot Divos Divasque praeter Sum-

mum Numen adorandos eiTe con*

tendant, plane Paganizant. Sicut

enim in Paganijmo non omnibus

falfis

ni) vid. Buchneri Oratio 2. Liter a-

ria> pag. 699.

(17)

Ρ AG ANIZ A ΝΤΕ. ϊι

falfis nummibus idem nomen, i- dem ordo , eademque operatio af- iignata ; ira nec in Papatu fimplex

& unum numero, ordine , virtute

& operatione eft Ordinis

hujus divcrfitatem pCperit falia o- pinio de divina? potentiac , & Di*

vini honoris ina?quali participati-

one , & Divinorum operum diftri-

butione inter plures. Annon ab eo- dem fonte promanavic Gentilh ido·

lolatria? Nec eft , quod dicant;

non a?qualiter cum DEo operari

fanåos , fed horum meritis a·

periri portam mifericordia? Divina?:

Deumque adorari ut principium^

iurtvmum bonorum , Santos ve-

ro ut miniftros gratis. Nam fimi»

Ii modo fénferunt Gentiles^ de Jo*

ve fupremo & iarellitio ejus.Neqjj

enim adeo delirabant, ut, fa<fta_»

Deorurn pluralitate , ftmul adftru»

erent eorum aequalitarem , quod

fuiiTet contradiélorium. Mani·

feftum itaque eft Gentrlis Idolola.

triae

(18)

triss veftigia premere Pontificiam religionem: nifi in hoc difftmili-

tudo fit, quod Gentiles omne ado* ,

rationis iu$ obje&um vocarint nu- roen, Pontificii vero beatos , quos colunt , Sanftorum nomine com*

pellent. Sed tarnen & eosdem Di-

vos Divasque appellant, proriusad

imirarionem Ρaganorum ; ficque-»

asmulantur Ethnicam füperiticio-

nem etiam ratione nominum.Imo Deos per participationem nuncupat ipie Beilarminus n). Ceterum, pu·

taret aliquis, nos nimio rigorej v taxarc Ρontificios , dum eos craife

I-dololatria? Ρaganica reos facimus;

cum tarnen nomen ChriÄianum,

quod pra? ie ferunt, hoc crimine

eos abfolvere videatur. Sed ipfa praxis eorum fatis iuperque often-

dit , nullam iilis hac in re a no- bis fieri injuriam. Et fatentur qui*

dam ex ipils VonttficM, religiofum

iilum cultum, quem iuis Divis prx-

ftant

ii) Lib. 5. de Sanft, cultucap. 9.

(19)

PAGAN1ZANTE. 13

ftant, nihil differre a Gentili Ido*

lojatria. Sic enim loquicur Ludo-

vicus Vives 0): Multi Lhrißiani

in re bona plerwnque peccant , qui

Divos Divas que non cäiter veneran«

tur , quam DEum. Nec video

in mull i s , quod [it di(crimen , int er

cor um opimonem de fanflis , (&*

id quod Gentiles putabant de fuis Di-

is. Huic ingenuas cqnfeflioni

addimus teftirponium^^jusdam

Noftrarium elegantiffimum p): a

craffiori iüa idolölatria noftra ae-

täte parum alieni funt Pontificii,"

ob cultum religiofum, quem Ma-U

riae, fan£Hs , eorum reliquiis,"

imaginibus , & cruci déferunt."

Enim vero in quamcunque fe"

vertantpartem. quocunque etiamu

modo excufare iRam ldololatriam"

velint, quibuscunque etiam utan-"

tur diftin&ionibus ; res ipfa do·"

cet, & experientia quotidiana,"

quod

,

0) Comment. in Anguß, lib. 8- de

civ.Dei cap> 17.p 8*8 p^Tdudd. TheoL

Moralpart. 2. cap. 3 Jefi. t.parag.79.

(20)

14 De PAPTSMO

quod cultus, quem ejusmodi re (*

bus exhibent, religiofus fit, &"

turpiilimae idoiolatria? rei pera-"

gantur. Omnia , quae hactenusdi-

& probara funt de Idoiolatria Papfftica , poiTunt adhuc clariora

reddi , fi diverfae ejus fpecies in_j

Iucem protrahantur, cumque Pa¬

ganis conferanfcur. Quod a nobis

fiet quam bre villi ine.

5· IV·

Papifmus circa Vapolatriam Vagani·

zans delineatur.

PApam ubique eumque tanquam crepat Vice-Deum Ρapifmus t

Veneratur. Hinc,five nomina, quo*

rum prolixum Catalogum Abrah.

Bzovius in peculiari libro dePon-

tifice Romano recenfet, five attri*

buta , five operationes, five to*

tum adorationis cultum conferas

cum fupremo illo honore , po·

teftate atque virtute, olim a Gen¬

tiiibus fummo adfcripta Pontifici,

(21)

PAGANIZANTE. 15

Syncretlfmum Ρapifmi & Vagantf■

wi habebis egregsum. Summus

enim Gentilium Sacer(k)s di&us

fuit Ρontifex Maximus, eique tri«

buebatur iumma potentia , ne di«

cam omnipotentia : feilicet , ut

haberet jus atque fas φ iacris &

profanis pro lubitu dominandi; ut-

pote magiftracum civilem abro-

gandi atque conftituendi, res Ec-

cleilafticas mutandi , aut addendi,

in Sacriiegos animadvertendi,uta;

lia prasteream. Immunis quoque_j

eilet ab omni posna , nec tene«

retur cuiquamrationem reddereg).

Nonne hasc fingula in Papam Ro·

manum quam optime quadrant?

Nam, nudo titulo non contentus, arrogatfibi potentiam & honorem

prorfus divinum. Poteftatem Pap®

hifce verbis exponit Nicolaus Ey-

mundanus,& ipfe Pontificius,apud

J. Bala?um de Vita Pontih Clem.

VlII. Ρ apa efl omnium verum, ccele-

ftium

q) vid.Dionyf.Halicam. lib. 2 .c.75.

(22)

flium & [ubterraneorum dominus, ér

habet Imperium in .dingelos & Dee-

mones r) : nec non Calvinianus . Naogeorgus, ex mente Pontifici-

crum , iequentibus veriiculis s)

Ulms in dextra ceelum e(l enternd·

que vita,

Dat cui vult, cui mit adimit, clau- ditque vicijßm.

Et t errena regitjummo moderamine

cimda,

Legibus atque minis inj er η am ter-

ritat au lam'.

Vt ßc tota triplex qua (fet ur ma· k

china mundi

Ejus in arbitrio. - - - -

Et ilcut hunc Vice-Deum, ut loqui

amant , faciunt parafiti ifti ab o- mni errore liberum, cum pro Ca¬

thedra defimat; ita quoque, perin·

de ac iummus Pontifex Genfill·

um, in judicium trahi nequit. Ma¬

xime

r) vid. Wilhelm. Lyfer. Dißert. de

Vontif. Idokl. pag. 67. s) Lib. 1. Regni

iapiftici, >

(23)

PAGANIZANTE, 17 xime vero confpicuus eft cultus reli^iofus Pontificis Romani , feu

Ρapolatria , cum appropinquantes

huic Idolo proni in terram , vene- rarionis ergo , decidant; mox le-

viter allevaci ofculo pedum invo-

cenc. quid Paganicum, quid Eth-

rucum eft, (i hocnoneil? Nam fic Gentiles fana ingrefluri, adja-

nuam pedes Sacerdotum exofcula- bantur /).

5- v.

Ρapifmiis Vaganizat, Angelos religio*

(e c ölendoinvocando,

DApolatria? proximam Angelola-

* triam ponimus. Fuerunt Gen¬

tiles in ea opinione , ut, peculia-

rem Genium in tutelam atque_»

conferyationem , ab ipfo puero,

unicuique ailignatum eile , pro

certo haberenc crederentque u).

B Hoc

0 v, Ρolyä. Vergib lib. 4. cap. 19.

») conf, Cenforin. de die na tält, cap.

Pag. 16. 17'

(24)

DF. PAPISMO

Hoc quoque non obfcuris ferbis

innuir Apulejus dicendo Sunt quadam divinα media poteflates, in*

ter ftimmUm a t ber a & infimas terrasy

in ifto interfitx a er ii jfiatio, perquas

& difideria noftra & menta ad De*

os commeant, Has Gr aco nomine δαίμονας nuncupamus ; inter terrico*

las ccehcolasque veäores, bincprecum

inde donorum; qui ultro citroque por-

tant hinc petitiones , inde fuppetias;

ceu quidam utriusque interpretes &

intermmcii. Nonne eodem animo, eademque fententia funt Pontificir,

qui Angelo cuidam tutelari fe to¬

tos devovent; eumque reiigioie ad·

orandum ilatuunt.

> VI.

Mariam Vir gin em invocandoVon*

tiftcii V aganizant.

ANgelolatriam tria. Cultus religiofus excipit Mariola· , quem

Ρontificii B. Virgini MaricE exhi-

bent, perquam fimiiis eil ei quem Vagant

< &£- yt-

(25)

PAGANIZANTE, 19

Vagant fua? Άςτέμιά , five Dian«

préeftabant. Qoemadmodum enim άξτεμις, $ος, iecundum Lexicogra- phos , perfe&am , integram &in-

corruptam virginem figniiicat; ita

non pudet Mariolatras , MariaroL»

immaculatam , ornnisque peccati

immunem pronunciare, Uti etiarn

varia tempia & delubra , & unum ai,cero fplendius , variis in locis Di¬

ana? dicata erant *); fic hujus

quoque moris imitatores eile &

fuiile Ρapanos , tota fere Europa

teftatur. Porro, ficuc Eihnici ib!o

nomine, aut fola templorum ftru-

&ura non contenti, Dhnam , ran- quarn apud Janum mediatricem in-

vocabant : ita Märiolatria , non in

eo iubfiftit, quod tempia in reli-

giofum cultum exftru&a fint, aut

exftruancur ; ied Maria devote im- ploratur quoque , ut apud filium

pro mortalibus intercedat. Hoc

patet ex precum formuiis 2 Axe

B 2 Maria

; x) vid. Att, 19.

(26)

Maria: Or a pro mbis, & fexcentis

aiiis. Ad Hagiolatriam generalern antéquam accedimus, nonnulla_M \

ως sv παξό$ω , circa άτoSs'uav iunt obiervanda.

§ VII.

Α'ποΒεωσι, /ive Canomzatione defim- Borum, Ρapijmum Vagamza-

re. oftenditur.

Ρ Oft fata referebantur , "inter Gentiles, Divos qui Divasqj for-

tis erant eminentioris, virtutum·

que iplendore, & formas elegantiä confpicui : quive ftngularia bene-

ficia in rem publicam contuierant.

Sic Acca Laurentia , ob pecunias quéeftu corporis comparatas,& po-

pulo Romano teftamento datas in

numerum Dearum relata diciturjy).

En originem Deorum Dearumque Gentilium ! His fimillimi funt Pontificii penes quos etiarci-*

haud pauci poft mortem Divis

fiint >

y) vid. Ro/m. de Antiquitatibus

Rom'f pig% i&o.

(27)

PAGANIZANTE. ^

fönt annumerati. Hunc a&uro Ca*

nonizatknem , imo & άποΒέωσιν ap«

peÜant. adeo & voce & re ipfa

Paganos imitari non verentuiL».

Csrimonias vero in Canonizario·

ne obfervari foiitas , heic Gcco, quod ajunt, pede prasterimus*

Papifmus Taganizans, ratione Ha-

giolatr 'u generalis, monflratur.

Ic fåne Pontificii rnira fimili-

tudine exprimunt & irnitan-

tur fuperftitiones Gentilium , ur

ex iequentibus teftimoniis pate-

bit. Variis morbis varios pr^fici "

ebant Pagani Deillos ; fimilicer &"

Pap an i. Paganis in peile erat A-*'

polio j in Comitiali Hercules,· in par <c

tu Lucina: Papanis in peile Deus«

eil, Sebailianus & Rochus; in tebricc

Petronella ; in veneno , Johannes^

Evangelißa & Benedictas; in dolo-<{

re dentium , Apollonia ·, in oculo-·*

rum vitiis , Ottilia; in capitis dolo>«

5. VIII.

B 2

(28)

„re Anafiafius; in epüepiia, Palen*

»timts\ in calculo, Liberias ; inl·»

? igne facro, Antonius; in mortem

„lmprovifa, Marcus. Pagani deos

„tuteiares habebant pecorum ; ii-

„fniliter &Papani, numero tanrurn

„doos : ted hi plures; ovibus^/·

j,äelinum; ariferibus, Gallum; porcis

„ Antonium ; equis , Evlogium; bo-

„bus Pelagmm; Lupam gallinis pras-

„ficiebanc. pagani frugihus certos ,,deaftros prasficiebant ;iirniliter «3c

„papani. uli enim pani Cererem\

„vino Baccbum, 6c fruglbus exco-

„quendis , Afollinem aifignarunt:

5 hi vero frugibus , Jodocum-, vino

„autem Urbamtm tribuerunt z)pa-

„gani quemlibet hominum ftatum

5,6c ordinem cerro divo vel divas

„confecrabant, etiam abjeémimos

„6cinfames:idem apud papatios ob-

^riner. nam qui Apollo 6c /Efcida*

Spitts quondam medicis ; hodie Co-

\jmas 6c Damianus. qui philofophis

6c

*

%)vid. Program, B. Prof. Saalbachii.

(29)

PAG ANI7 ANTE» 25

& literatis Pbcebus Mmervaque; ho-

di a Gregorius & Catharina t ant. Pro"

Vitlcam , jam fabri Eulogium, pro c

D/Ä//Ä venatores Etiftachium, pro"

Marte Bellomque miiites Gregorhim"

colunt Sc Barbar am. Et ne icortis"

quoque & illis poblicarum libidi "

ntim viäirriis Deus deiit, Aph^

ram Se Magdalenam venerantun,"

hodie , ut oiim Vemrem & Fio-ie

ram. Ignis cura Afr<e , ut Veif<eu

oiim ; mar is Nicoiao Sc Chriftophoro,

Ut iyeptuno quondam atque P#/?-

700/zi dematidata eil a). Et veluti Pagani iingulis regionibus atque provinciis Deos tuteiares adfcri- hebantyita aflignant Papiei unicuicjj Regna , urbi atque provinciae fu-

os patronos. Ut enim Eleufmii,

Cererem; Ρ hr /ges, Magnam matrem?

Grsci, Her etilem; Gaiii, Mercuri

um; Italί, Romiilum Sc Veftam; Baby-"

lonii, Belum ; Martern Syrii; Dia "

Β 4

<2) Buchnerus citato loco.

(30)

DE PAPJSMO

„tiam Dauni coluerunt: Tic Papani ,,Germania Martinum& Bontßci-

)ttm ;Hiipania?, Jacobum; Pannoniae,

„Ludovicum Regem ; Gailiae, Diony- ijmmj Poloni# 8tanislaum ; Hun-

„gariae, Ladislaum\ Colonias tres

„ Mages ; Peirum & Ρaulum, Ro*

„mas ; Venceslaum Bohem i de ·, Ge-

„novevam Lutetias Pariilorum ;

3,Mar cum Veneti# ; Mediolano

t,Ambrofium; Auguftie VindqY.HuU

„ιdertcum commendarunt , &c b).

Uc nihil jam dicamus de templis,

Divis confecratis, atque Anathe¬

matibus ad luxum & magnifi-

centiarn iufpenfis, Qujntum jam

locum Tibi vindicat Iconolatria: Jed hujus & reliquorum , qu« huc pertinent, expianationem, pofte-

riori Diiiertationis Nohras parti, il

Deo viium hierit , refervamus.

Jam

byCit.Prog. Prof. Grypb. B. Saal·

hachii edit, ι707. & Oratio Buch.

(31)

PAGANIZANTE. . 25 Jam voto concludimus : Deum

Optimum Max. devotis precibus

invocantes , velie Eccieiiam fuam

tam ab aperta vi , quam cian-

deftinis machinationibus Romas

Vagamzanth perpetuo fartam tc&amque confervare.

F. J. N. J. S. '

(32)

References

Related documents

in uliius magiftri verba jurat. Con- tingere enim poteft, ut bonus quoqj dormitet Horn eras. Quam pauca, in- quit Sturmius , Junt, qu&lt;e fetmus ; quam wc er t a ,

dicendo; abftrahentes non negant, icillcec iliud attributum defubjefto, quod ab hoc abftrahunt ieu prae- fcindunt. Unde etiam iequitur, abftraftionem primae intelleftus o-

mentis, certos in corpore motus immediate producere

quam jujcepta eil, rationis ufum non adjpernari k). Repugnat etjam ali- quid ab homtne credi, tarnen ita fupra caftum human# rationis pofitum ejje , ut nullatenus ab ea cognojci que

ter res minus neceffarias efTe repu- tandum. Cum enim bonum prin- cipium non nifi bene, malum non nifi male faceret, nec aliter facere pofTet; fruftra illud, ut prodefTet,. hoc

Nec tarnen naturalis fuit ha?c lingva prima?va, Γι pro eo, quod effentiale nobis dicitur, na*.

Et primo quidem, quod ad resimprimis Theologicas attinet, autumamus graviffimas qusftiones heic, circa cultum veri Nu minis, propofitas fuifte; unde etjam initio ejusdem Capitis

quales fint atque unigen« , quod. Philofophorum