J. Ν. 7.
DI3SERTATI0 ACADEMICA ,
QUA
AUREL. CORNELIUS
C
Ε LS US,
MEDICORUM CICERO LATINORÜMque
HIΡ PO CRATES, : Proponitur.
Hanc
SUFFRAG. AMPL. SENAT. PHILOS. UPSAL,
PRALSIDE
V1R0 CELERERRIMO,
MAG PETRO
EKERMAN,
Eloqv. PROFESS. Reg. et Ordin.
PUBLICE VENTILANDAM SISIIT
GUDMUNDUS ÅKERMARK,
SMO LANDUS.
IN AUD. CAROL. MAJ. DIE XVI. DECEMBRIS
Anni MDCCLVIir.
Η. Ρ. M. C. '
UPS ALI£.
WECIÄTISSIME ac
VIR,
D» ANDREA ARCH.rii,
Officinarum ad Sembla & Fageritad
DIRECTOR SOLERTISSIME»
Per
Everqetacontlnuum
Optimeillud biennium,
y ali, facultatibus coafiliisque ju-quoad menfam Tuamr
vari, nec non juqundiffima converfatione deletRari,,
mihi licuit, tot tan.tisq.ae abs Te ornatus fum beneficiis,
majora vix» ac ne vix quidem,, ut accipere potuerit fi-
Hus a parente indulgentiffimo. Quae in memoriam quo-
lies redegero, at non poiTum non id fsepius fadlitare, to- ties, quantum libiy Everqeta Optime, debeam & fim
debiturus, comperio, etjamft probe novi , le proprias
laudes omnino perinvitum audire. Hafce vero qualescun-
queftudiorummeorum primitiasyin tefteram animideditis-
fimi oblatas, fronte excipias, rogo, ferena. Quid , quod
libi perfvadeas vofö rme pro Tuor Everqeta Optimey
Conjugisdulciflimae totiusque Familiae fiore perenni, ad
rerum omniun* Moderatorem , nullo non tempore, fu- ipiria fundere calidiffima. Ad cineres usque permanebo>
SPECTÅTISSIME NOMINIS 1UL
tultor indefeffur
GUDMUNDLB ÅKERMARK.
D. D.
§■ I-
otitiam Audorum, ex quibus lin-
gva eruditorum vernacula maxi-
me, fimulque res, eadem traditse,
ufum mutuantur , literarum ftu- diofis eiTe perneceiTariam, eo mi¬
nus dubitaverit quisquam , quo
id ipfum jam dudum docuerit o-
mnis, aufim dicere, asvi experi-
entia. Horum in numero, fi quis alius, habeatur AU¬
REL. CORNELIUS CELSUS; laudes enim ejus ob u- tranaque operam r quamdiu artes durant ingenuae, non filebuntur, quemadmodum merito falutatur Medicorum Princeps, & Cicero , & Latinorum Hippocrates. Subefl:
itaque cauiTa, cur baud mireris, B. L. nobis , fpeci-
rnen Academicum edituris huncce , emundioris naris Scriptorem,occurrifle dignifllmum , quod non fingulis
forfan tam notus fuit, atque elegans eft & utilis, cujus potiora calamo excipiantur ingeniimonumenta. Tu ve.
A 2 ro,
❖ ) 4 C #
ro, Ului tuum'folenne, fac, ferves & conamina noftra
partem ia meliorern interpreteris.
$. Ii.
Etfi, jure civitatis ob merita, qualia demum eunque illa fuerint , impetrato , Romanis adnumerari Celfum
nonnulli contendunt, nos tarnen communem fovemus
fententiam, fuifie eum natum Romae, quod quidem vel
ex' nomine conjedari licet. Notius enim eft , quam
quod noriflimum, Gentem Corneliam familias inter τε-
tuftiores ibi floruiffe, ex eaque, ut e fönte rivulos, permultas emanafTe. Nam ei originém debent Malur-
ginenfes, CofTi, Arvini, Scipiones, Rufi, Sullae, Cin-
nae, Sifenn«, Dolabellae, Cethegi, Lentuli, Mamenni,
Mamull , Meruli , Merendae &c. Inde, prodiere viri, praeconio multiplici decorandi", Cornelius, Cornelius
Baibus, Cornelius Centimafus, Cornelius\ Nepos, Cor¬
nelius Gallus, Cornelius Merula, Cornelius Severus,
Cornelius Celfus, vel, ut alias dicitur, Aurelius Corne¬
lius Celfus , a). Hinc fatis adparet, eum fuifie Roma-
num, at, ne alter proaltero fumatur, notamus, nomi¬
ne Celii alios quoque infignitos fuiiTe: tum eum > ad
quem fcripfit Horatius Lib. I. epift. gjium alium Epicu-
reum, quem impugnat Origenes, & cui Lucianus fuum Infcripfit Pfeudomantem. Hic Celfus male confiinditur
a Jo. Jacobo &a RyiTel in continuaticne Voflii de Pbilo-
foph. Sed. iy8. Alius exftitit Celfus Imperator,?dequo
Tribeliius Pollio. Proeterea Julius Celius fcriptorum Ju- lii Caefaris hofiarrns , Juventius Celfus ICtus, Aruntius
Celius Grammaticus,Juventius Celfus, Medicus pafer&
filius cognominis, Marcus Livius Celfus, Apulejus Cel¬
ius, Scribonli Largi proeceptor , Centuripis ortus b).
a) Mytbot. Lexic. Vennerdabiιη voce Com, b)Fa-
brkius in vote Cornel. Celft\
§. III.
❖ ) s ( #
§. nr.
De parentibus totiusque vitae curfu Cornelii noftrl
nihil reperitur proditum, at notlor eft'ingenio, quam loco)nativitatis; eumergo egregia educatione fuifTeinftl-
tutum, non facile poterit negari, narn multa ejus do-
drina familiaque, unde ortus, honore, aetate ac „digni-
tatej confpicua, id, quod prsefifcine dixerlmf, indicare
videtur. Quod ad tempus , quo vixit, adtinet, exver- bis Columellae, fub Tiberio florentis, eruitur , nernpe
proximum fuifie Augufti temporibus, in aetate Latinita-
tis argentea, magna quoque ferente ingenia, ftudio &
induftria quae| clarefcebant, ▼iguiflej Celfum, cujus ni-
tor in ftilo non indignus judicatur{ipfo aevo aureo, qua- propter Antonides van der Linden, cum aliis, eum.ad
eandem retulit, dicens, in prsefatione ad ParlfienfemMe-
dicum Guidonem Patinum, Cornelium Celfum , centum
& Jviginti circker annis ante Piinium Majorem fuifTe.
Quod fi eflet, non poteft aliter fieri, quin in'tempore
Ceefaris Didatoris, faltem in initia imperii Auguftei, in-
ciderit Celfus, quod vix congruit verbisColumellse, qui ait, non minorem laudem meruifle noftrorurn tempo¬
rum'viros Cornelium Celfum & Julium Atticum Cap.; i.
Rei Ruft. Vid. Ceiiar. Curas pofter, pag. 20.
§. IV.
Quo munere inprimii fundus fit Audor, nonqui·
dem adparet; fed eum literis maximopere deditum fu- iiTe iisque fedulam navafle operam, nec minus fvada,
quam ingenii acumine feliciorl, pröeditum fatis teftan-
tur multa, quae confecit, fcripta elegantifiirna, kalqui·.
dem, ut πολυ^ξα,φοε & πολυμκ§γ\£ nuncupari mereatur*
Etenim ruftica: difciplinae corpus quinque libris comple-
xus eft , ad verba Columellse Lib. I. cap. t. réllquarum
autem fere omr.ium, quae alicujus funt nominis, artium praecepta tradidit, Ita ßudia belli & paci·> agriculturam
& ei-
& civilem pru lentiam, univerfam Philoiophiam, Me¬
dicinarn & Jus Civile perfpicuis commentariis illuftravit.
Hoc intelligitur ex iis, quse hane in rem dixerat Fabius Quintilianus a)- Cornelius Celfus non Jolum de bis omni-
bus Jcripßt artibus, (Philofophia feil. & Eioquentia)Jed
rei militäris & rußica etjam & Mediana pracepta re-
liquet: dignus vel ipfo propofito, ut eum omnia icifle
illa credamus. Sic vero de illo canit Janus Doufa:
Facia urbana tuo res ruilica munera fcriptis,
Nec minus illußris eft Medicina 7uis.
Hinc quoque milttia traclaßi commoda Rbetor,
Hoc Martern Mußs jüngere, C ELSE, fuit.
Epiftolam ad Cajum Juiium Califtum, quae Cornelii Cel-
fi nomine, praefixa Marcelli Empirici libro de Medica-
mentis reperitur, Scribonium Largum habere auftorem,
urget Fabricius. Idem commemorat, aliamquoque bre-
viorem tribuendam Largo. Ex convenientia vero ftili
utramque colligit G.Wolffg.Wedelius eiTe Cornelii Celfi.
Librum de Herbis etjam noftro adfcribit Wedelius, Fa¬
bricius & alii. Sed eundem Celeberrimus Funccius b) ad- jicit Apulejo cuidam Cello Medico Centuripenfi Slcu-
lo, quem Scribonius Largus praeceptorem vocat.
a)In/tit. Orator.Xll.c.ii.p.yrj, b) Senecltis L L*p>6p*
§. V.
Quod reliqvum eft, obfervamus, ex iis , quos
fcripfit , libris , Celfus, orbem literatum nullos habere fuperrtites, nifi fragmenta de Artedicendi & de Mediet*
na libros VIII, qui funt operis ab eo confcripti de artH
bus pars lexta* Qui in libris de Re Medica ftilum Celii
obvium prorfus excellentemque infpexerit genium, is
facile inveniet, eundem in fragmentls didl libelli de
Arte dieendi, fi rite inftituatur collatio, unde harum re*
liquiarum Rhetorices convincitur verum eiTe Autftorem
Cornelium Celfurn. Huc digitum intendit Isudaius Quin-
tiliari.
# } 7 ( #
tilian. ubi refert Cornel. Celfurn finern Rhetorices con-
ftituiffe dicere perfuafibiliter in re dubia & civili mate¬
ria i item Oratorem de nuIla re diciurum, mfi de qua quteratur a). Quse fragmenta hodie viginti duobus tan·
tum continentur capitulis eoque fplendefcunt cultu , ut veri veteris Latii egregiurn judicetur monumentum 8c elegantiori paiato cariffimum. Libellum hunc primus
luci publica? tradidit typisque Johannis Rotsei Colonl®.
156p. 8. defcriptum Carolo Duci Juliacenfi 8cc. facrum
fecit laudatus Sixtus a Popma Phryfius. Haec prima e- ditio cum evanuiffet prope , efietque admodum rara»
nec iterata, integrum libellum , omiftis tarnen Popmae
notis y Bibliothecse Latinae volumrni tertio a pag. 759.
inferuit Vir Celeberrimus Joh. Albert. Fabricius. Nec ita multo poft Chriftoph. Auguft. Heumanni# Poecilis
vel Epiftolarum Mifcellanearum Tom, I. libro a pag.
378. cum a iibrariis maxime eflet corruptus , quam e- mendatiftimum reddidit, fuis textui continuo fubnexis
emendationum rationibus & conjedturis.
a) Infiit* Orator* ILc.if. pag. & JILc. f. ρ.ΐβρ.
ξ. VI,
Libros Celfi de Re Medica Ieviter quoque attingå-
mus, quibus in conficiendis cum Hippocratem optimos*
que Grascos Au<ftores fecutus fuerit feliciflime, fuoque
ufus judicio, falluntur, qui putant, nullam vel exiguam
utilitatem adferre Medicinarn Cornelii Celfi ; allter vero>
alii exiftimant, eum multam & fcientiam & experien·
tiam Rei Medicse habuiffe, ut nonfofum prifcis, verum
etjam, his tempoiibus, Medicis magno ufui fit futurus.
Purat fuamque efie opinionem libere fatetur Volfgangus
Pioftfiorem Roirse exftitifle Cornelium Celfurn, cum aliud ejus rognitio & praxis Rei Medica indicare no»
potuerir, (td conrmcmorat Columella 1. 2. Rei ruft, eum natum fuLie,, hane cognitioneni ad virum univerfie na¬
tur«.
❖ ) 8 ( #
turse" prudenfem pertinere , unde colligunt uonnuüi,
eum potius , ut Philofophum , quam Medicum , in de- liciis habuiiTe Rem Medicam. Sed certi quid inde noa eruitur, qvum hoc ex modeilia , nec ratione habita fuse profeiiionls, verum iludii hujus elegantiili ni in
genere , quafi quod folidiflimam muitamque req^entis cognitionem. Voces frequentat Celfus puras , limatas
& exquifiiiffimas, ita quidem, ut ipfi Ciceroni parum
lepore dicendi icribendive videatur concedere; ad fti- lum vero quod adtinet, ert brevis & acutus, fcd pon-
derofus, muhum nervorum & fucci habens, quali Se-?
neca & Tacitus excellunt ,· quare modo citat. Quinti- iianus a): Jcripßt multa Com. Celfus, non fine cultn ao nitore. Latinitatis vero ftudiofi, inprimis incomparabi·
li arti falutari qui nomina dedere, fuperftites de Re Medica libros noélurna verfcnt manu , verfent diurna
itidem 5 [nam eo usque pomceria Romanre eloquentise protulitj ut MedicisSfua quoque, debita lingvfe "caftimo- nia, proferre liceat. Quamobrem Francifcus Floridus Sablnus: Comelium Celfum ego tam exceHentern* J'cripto-
rem fuijfe reor , ut paucos ei anteponendos Latiumpro-
tulijfe tenfeam, cum Medicinarn tam candiäe eleganter-
que Romanis Uteris illußraverit , quam protulit s qui ingeninm fic ad omnes fcientias verjatile babuit, ut ad
id unum a natura formatus videretur, quod vir prceßan- tifftmus trattare confiituiflet, cum ejus, qtiae exßant,
lucubrationibus nihil fit pulcrius. Hinc non tnirum, quod fic de eo dixeric Jacobus Mofantus Briofius; De%
us Rone! quam diferta illius dittio, quam Latina &
taßigata, quam beatum, in quo vixit, cevum redolensf Scio ßbi pcrfuädere multos, eum de re Medica non me¬
dium fcripßße, fed fallunt, aut falluntur. Elogia fcri-
ptorum, qnibus ornetur, funt, quod dicatur primas, primeps , parens Medicinse , Latinusj Hippoerates δε
Medi-
# ) 9 (&
Medicorum Cicere. Merito non minus igitur, quam feite in laudes ipiius Iegitur Hexaftichon :
Hippocrati quantum debet Cos infula parva,
Ferqatna tantumdem, doffe Gatene , tibi,
Sed tamen ambobus quantum fua patria debet, lantum, CORNEL1, maxima Rerna tibi.
a) Inflit. orator. X. c. /♦ p. 7/4, VII.
Cornelii Celfi de Medicina editio antiquiflima eil,
qu® Florentise 1478· Fol. prodiit. Poilea temporibus
variis, forma varia , ultra trides, eft repetita, quod
enumerare figiilatim imperata non admiferit brevitas.
Sed omnium fere nitidiffima & elegantifhma exhibita fuit Amftel. 1687. 12· ex emendatlone Theodor. Jan-
fonii Almeloueenii, cum vita Celfi a Joh. Rhodio de- fcripta , editoris aliorurnque brevioribus fcholis atque lods parallellsj & Jense 1713. cum prsefatione & indi-
ce locupletiflimo Georgii Wolffgangi Wedelii. Ufurn
haud minimum prseflaret Medicin» ftudiofis, fj e Cor-
nelio Celfo voces, mere medicas, excerpere, excerptas
in catalogum redigere Alphabeticum atque heic infe-
rere liceret: quod laboris , utut jucundifiimi, nec non
praeceptiones, a Celfo in palseftra oratoria traditas,
curatius explanandas, ad aliud idque conamo-
dius, ii DEO ita fuerit vifum, refer- vablmus tempus.
TANTUM
AÜCTORI
DiiTertationis Eximio
Atque
Populari Amiciffimo,
Quid mereat CELSUS, qvuna vindex pagina monftraf, Ingeaii dotes & probat lila Tuas«
Tu pergas iiudioj dabit hoc quoque prcemia digna
Pieridum du&or Phcebus, AMICE, Tibi,
{
C. M. BLOM.
