RIJi IS

Deo Duce Difputatio

Ρ Η A RIJi IS

Quam

Confinßt Amplkfiyni Collegii Philo- fophici in Regia /lcadem. UpfaL

isub pralSidio

VIKI AMPL1SSIMI

M. OLAVI CELSII

Graec.Ling. Profeff. Reg. &

Ordinarii.

A.D. 12. Dec. A,ijo^. in Aud. Guß. Maj.

Pub lic o ex amin i modefte fubjjciet

Regius Alumnus ERICUS

Upl.

··*?-£ «gs^-g:

ups ali ie

Ter Jon. Henr. Werner, Regi#

^Academ. Typograph,

REFERENDISSIMO

ΡATRI ac DOMINO,

D.ERICO

BENZELIO,

S.S.'l heol. üoctori Cele-

berrimo, Regni Svecias Archi- Epifcopo Eminentiffimo, Acad,

Upfal. Pro-Cancellario Magni-

ficentiifimo,& Coniift. Eccle£

Prseiidi GraviiEmo

Patron o Magno

EXIGUUM. HOCCE. EX-

CUM. IN. VENERABUN-

CALIDO. PRO. OPTIMO-

PETUA. PROSPERITÄT^

AMPL1SSIM0 CONSULTISSIMOq;

DOMINO,

Dn.CHRISTO-

PHORO BRUNELL,

Urbis inRegno primaria: Secre-

tario Speftatiilimo, Fautori ^ac

Promotori fuo maxime

colendo

ERCITIUM. ACADEMI-

-

DI. ANIMI. SIGNUM, CUM.

u RUM. MiECENATUM. PER-

·. VOTO. HUMILLIME. D.D.D.

E. Sftrof.

Plur. Rev. atque Clariflimo Domino Μ

Mag.!SACO _{Paftori in Wendel} VigilantiiÜmo. BRÖMSf *

Plur. Rev. Dofiiffimoq; ^Domino,

Dn. STEP _{I I Α Ν} 0

GIESLER

Paftori in Wadfunda&Haga Me- ritiiftmo.

SpeBat<e Integrität L$ ac prüden tia VI RO

Dn. DANIELI WMfil ^c

Civitatis Upialieniis Senatori tequis- ui iimo, Nutritio optimo.

SpeBato Viro

Domino ΓΡ

OLAVO

Fratri, ut optimo, ita omni amo- V:

re profeqnendo. W

, .

V<

Hoc tenue ingenii jpecimen, in devoU

mentis reκμ^ον, cum ardenti>

pro omnigena ipjorum proffteri-

f0, offert ér confecrat V ι

Ε. gfwf*

IS

& A ψ A & A & Α· & ΑΦ ΑΦ4Φ4Φ4Φ4Φ

$&&&·éWMMM·§t& _νί>· <^.'<5- λί>-.

ν:^.

-.·,·*♦ <n^ff &^.<?ψ%7ψζ< «V' _<üe> ek.» eis eis, <?Is

eis eis eis eis δ***7«·. 6 ^ <s«s> * c O. ?τ?Μτ?rf 'rf T?T?T?T?r

Omen crwns Pe-

§?;mfebim, ve! per ζ

in media fyliaba,

_ ;

__ut Arabes, Syr i,

(?/ Chaidan, atqueGraeci efferunt,

iis- unde deducendum fit, eruditi

non conveniunt. Quidam e- nim a wjfto Parofch Duce ^quo-

dam Hebraeorum, aln a pa di-

0. vifit, atque alii rurfus a verbo

βΗ£ _i.e. expandere, vel ^exponere,

vel fipararé, derivarunt. Prae-

* ferenda tarnen poftremä vide-

)oU

nti

eri" ^tur origo, ut rei maxime con-

veniens, & vetuftiorum Scri-

A ptorum

ptorum confeniii atque audio- d

ritate iiiffulta. t

$· Η·.

ί

Qui hane Pharifiei nominis I ftatuunt OYigmcmßeparationen ^γ

illam in ^värns conftkiffe do- a cent. Inprimis vero ^{ev rea} ptep}' 11

ζ&ν ? £ άφο&ίζαν ίαυτχς των aSfktav am® fj Ίων, ας re το καΟαρωτατον ^ra βία ^ knpj· _^

βζςκτον, £ \ις Ί& τα νόροα ii>7Λλμα\α. (β]

i. e. inßeparationeßui ab alibs ^o- ^

mnibus homimbus, tum purisßm exquißtisßmoque <viroendi genevt

tum etiampraeeptorum legis ratio- _^

ne. Hinc ille Phanfeus in £

vangelio: ^{ο θίος ίνχα,^/ςω σοι, οτι} k r ^

iifju ωςπτίρ ii λοΐ-aroi "]ων άνΟρωπων, aplM' ^/

γρς

&JW;, μαχοϊ, tj χ. ως 'χτ& ά πλά'

»v. (b) ί.

§. ΙΠ. β

Pharifeorum nomen licet c

iåtis antiquum, ipia tarnen fe- f

<5ta

avSJ! Ci \ fas

^5? V)

% 6tå recentius eil* Nam ab ini-

tio, & deinceps per longum

temp9 d^dfi (fapientes)iüntdifti.

ims Primis temporibus ob fanfti-

ww rnoniam _vitae, dodtrinam, ali-

do _asque virtutes magno fuerunt

i

i

π

w in honorej led virtutes lllae fucceiTu temporis ita degenera-

runt, ut a Chrifto Salvatore

.

ö. varia opprobria conftet illis

c & dlci potutjje, &1 nonpotuijje refellL~

Ζ _Tam ^{> w-}

paulo ulterius eundum,

ittO' j j λ

~

videndumque num qua ratio-

1

,

ne inveftigari poilit tempus, quo celebns haec apud Judaeos

^ iedba fua fumfent initia. Ardua

fåne & perdifficilis eft hxc _quae- ftio, ^ut fatis iiiperque eru- icd ditorum arguit diffenius. Con-

ft; ftatautemSeftasJudaeorum ^o-

mnes

i (4) ρ*

mnes a Prophetarum demun

tempore exortas eile. Verum

occaiionem earum viventibu adhuc lanctis Prophetis extitil

le putamus. Quippe tempon

Proplietse Hieremise mftitut;

funt primordia _corporis Häj

döiorum

f hommum d&votoru«

qui cum lanélion _{prx ceten}

vita, & linguiari pietate in clareicerent, ^{ο^τοπ i. e.} _kytoi

Sii, funt adpellati. Hi, _praetei

ea, qua: in lege injungebantur

edam iponte multa faciebani

opera lupererogatoria, quem cultum éQzÅoTxrtg/rctoQpTiirKfi&v degan

ter adpellavit Epiphanius. Reli

qui omnes literce legis inh^re-

bant. Ε priori autem horufl

dogmatiftarum generc Phari*

fei procedente _{tempore om}

funt

luo iiint. Quamdiu enim _opera

:un illa iiipererogatona inträ uius

ibu cancelios iiibiiitebant, _neque

titii hxreiis ulla, _neque ie6ba exti-

)0R tit. Poftquam autem in prae-

tut; eepta &c eanones redigi caepe-

iäj\ ^runt, & fcripto mandari, tum

-un dubia iimul örin diiputationes-

:en que quotidie iiiccreicere. Un~

in dehcTC, & aliaTalmudicorumt ßn Ociodecim ^res efje, quas nec Elias

Etei quidem expedire posfit. Adeo e-

tur nodofa atque intricata com-

>ani mcnti fiint, ^{ut nec njatem} qmdemy

icii dut ccelefie ^or acutum ferre opem

ran- pojfe autumarent. (c)

Ιά

§. V.

jo Minime autem recentem ef-

ufii fe Phanfeorum feclam Jofc-

ari pbtis teilatur, ubi ait Juda^os

otti q ^

lllt J^in. Rep.Hebr. IL 17.

C« 7TM"J ΜρχάίΧ ^, inde ^α multis ^vi¬

tro feculis in tres feti ^as fuijfe άι- vijdsfdj De tempore vero o

riginis eorum tor teré iiint ien-

tentise, quot Scriptores, qui ea de ^re quidquam tradiderunt.

Judaeos non moramur, quibus ipfe etiamMoies fuitPharifieus.

Nam a Mole traditiones iuas derivant apellae. Nec eorum

opinionifubicribere poiTumus, qui Pharifaeos fuccemlie ajunt

Nazirads. Quidam exortam

eorum haerelin opinantur,cum tnbus Babylone captivae tene-

rentur. Alii non uno

tempo¬

re, led paulatim in luminis o-

ras prodiifle volunt5 ita ut il-

lo tempons ipatio, quod inter Zerubbabelem, vel certe Ezram

ac

(f) Autdjjiid, XVIII, ζ.

η* ac Simeonen! juftum fluxit, na- di- _ta, adulta, ad _{maturamque x~}

o- tatem perdudta fuerit Phall¬

en- feorum haereiis. (e) Pontificii

ea Dodtores duplicem ilatuunt

nt, eorum ortum$ priorem refe-

)L1S runt ad Synagogam magnam,

USi pofteriorem ad Pollionem five

X2s Hillelem ^> _qui Synedrio praefuit

inl circa tempora Johan-

USj nes Druiius ^eorum initia ultra

mt Jonathanem Machabaeum ^ex-

ml tendere ^non eil aufus. (' f) Nec

irn defunt, qui exilliment, poil

ie„ Machabaeorum demum ^tem-

)0- pora ortos. (g) Alii bellum Pu-

o- nicum III. originis ^eorum IIa-

il- tuunt terminum. (/;) D. Hiero¬

ter nymus

>Π1 00 Lightf. Harm. Ev. Math. III. 7«

c ( f ) Dr uf.de IILfeä. IV ¹ o. fr ^1.5.

{g)Druf.ib.f.78. (Jo) Hofm. Lex-

Univ.

Swf»·

nymus ilib Hillele & Schaffiai Ϊ

qui tempore Herodis M. iync· r

drio praefuerunt judxorum, 3

putat prodiifle primö Pharifr ί

os 5 fcd huic iententiseHiiloria *li

contradicit, _qux omnino ori- c

ginem ipiis tnbuit åntiquiore. (

Phanjdt tam recentcs in ρ opak r

Det non fuerunt, ut ρ aulo ante ^ Qmfü ivovipkurtv, 11. e. mcarndtio-

nem, dia cpueant capijje, ait Is, 11

Caiaubonus. (i) Ex his adpa-r<

ret parum aut nihil de Pharife- i1

orum ortu ftatui poile certi. Si il p.

iententi'am noftram hifce iub-

jüngere Iiceat, obiérvato illo: J1

medio tutisßmus ibis, dieeremus, S

falva ramen aliorum audron- *

täte, & ientiendi libertäre, Pha-

Tiimcx\ic£tx onginem ad ännu Mundi Ρ

( f) Ex erc. I. in Barcn.p. 41.

"jai, Mundi 3648. i. ^e.annum ante

ne. nativitatem Chriili Salvatoris

m, 3°°> effe referendam. Quip-

fe pe cum fatis conftet haereiin il·

>ria lam inter Prophetarum & Ma-

)n, chabaeorum _{tempora extitiffe,}

)rl (Prophetarum enim _tempore

null# fedtx: Pub Jonathane au- mU tern Machab#o, fuifle Phari ^-

m. feos ^e Jofepho conftat) non js male nobis videmur ad ejus in-

pa. tervalli medium, quod fere in

fe, memoratum annum incidit, il- gj lam poile rejicere. Sic iibi ^con-

fe itabunt,qu# de antiquitatehu-

i]o; jus fe&# fcripiit Jofephuss ^ne-

lllS) que illam quispiam dicet nos

)Π, (tatuere nimis ^recentem. No- fe bifcum faciunt illi, _{qui örtum}

Pharifgeorum _{repetunt a tern-}

ndi Pore Antigoni Sochaei, qui in

B prasix-

praeiidio Synedrii iiicceflit Si*

meoni Juito trecéntis plus mi¬

nus annis antenativitatem Chri-

fti. Item qui a tempore Pto·

lemaei Philadelphi, qui regna-

re coepit in iEgypto anno 275

ante Ν. C. Atque etiam llli, qui Pharifeos Saducaeis vel paulo antiquiores ftatuunt, (4j vel

non multo juniores (/)

§. VI.

Poft Chriiti _tempora Phari

faeiob nimiam& variamfuper·

ftitionem atque arrogantiam

odio & ludibrio fuerunt habi- ti, unde etiam ieptem variis,

& quidem ludicris nominibus

funt adpellatb quibus odtavum

ex fcriptis Hebraeorum addit

W*

(k) Lightf Harm. Ev, Matth. Ill 7

(/) Cajaub. ExcerJ. in Baron pag.41

Si· Wagenieilius. (ni) Quale autem

ni- iit, quidve fignificet, explicatu

iri- difficile effe ^non diffitetur Vir

to doéliilimus

quemadmodum

na· ctiam in ceteris explicandis ^e-

75 ruditos miré haeiitalfe ^patet.

qui Ideoque nec illa huc transfcri-

Lilo bere lubet. Ceterum ad Pha- vel rifeos a quibusdam referuntur, qui in Novo Fcedere dicuntur

Tpctpuctizif 1. C. Scnba, qui & ^{tio μι*}

ari ^ Legüpentt ⁵ fed ^eorum ordo apud Judaeos longé fuit anti-

an1 quior, &, ut viri dodtiifimi cen- ibi· lent, ^a Pharifeis diverfus.

iis, §. VII.

dus Fuerunt, qui Pharifeos o-

um mnes e tribu Levitarum, fue- [dit runt itcm, qui e tribu Simeo-

7a' ms fuiile dicerent5 ^verum quin

Ii ex

41, ( ni) ad Tratt. Soiap. 545.

cx omni tnbu eile potuerint, c

non eil dubkandum. Pha- r

riiaiimum ampledlebantur ^, i

non ex praeicripto aliquo, ied 1

vei arbitriOjVel ^voto. Admit- ^τ

tebanturque ^non viri ^tantum, t

ied pueri etiam, atquefoemim, <

(nwnö didtae) quibus ^{tarnen a <}

ritibus quamplurimis immuni 1

tas conceiTa. Pharifieus ^autem 1

non poterat ilmul eiTe Publica-

nus. Neque exiilimandum,

Phariiaiimo adjundta fuiile pe- ι

culiaria aliqua munera, fcd vi- ^j

tx tantum ratione diveria & _]

iingulari ab aliis diilingveban- ^<

tur Pharißei. Id tarnen fatis 1

patet hane iibi laudem, ut pe- ]

culiarem arrogaiTe, quod eflent ⁽ legis divinae mterpretes, aliis-

que <

*«|03)p*

intj _que, quibus idem licebat, do-

ha- riam lllam invidiffe. joiepnus,

r, ipie ejusdem feetse, ait pluribus

fed locis Pharifeos ^τ α)λ.ων ut- τ^$· νόμχς (ιϊ) Juventu-

in, tem quoquc in lege inftituiffe,

w difcipulosque habuiife paret

i a ex Evangelio. De Hillele Pha-

ηί· rifeo tradunt Hebraei, quod ha-

em buerit difcipulos LXXX.

ca' §. VIII.

m> Vitia erant plurima, virtutes

pc* vero rarxinillo ordine, etiam-

v1* Γι Jofephus, ipfe Pharifeus,non

&

pauca de illis ^narret laude di-

*n* gniiiima. Praeceptiones atque

itis dogmata huic fedfoe peculiaria

Pe* hxc obfervavi prseeipua, i. A-

:nt étiones humanas partim ex a-

11S- ftris

UC Qi)B. Jutl 1.4.&1112. é^Ant.XVJLy

ilris, {ty, i^ccpuwy ,ut Joiephus lo· r

quitur) partim ex libero homi· ^a

nis arbitrio pendere. II. Ani· d

mas bonorum corponbus lo- ^c

lutas in alia _corpora traniirc d

III. Legem Deihumanis viribus fl

poiTeimpleri5 undeiuorumo t

perum meritis, & ^proprio fidu ^c

cia juftitiao elati gratiam Dei a- c

fpernabantur, & Dei juftitiam ι

rejiciebant, dum fuam ftabilirc t

contendebant. IV* Traditions r

patrum aequalis eife auctorita- \

tis cum lege fcripta, imo yerbo r

icripto prxferendas. Canones i

& rkus ^eorum reliquos ^e No- ⁱ

vo Foedere iatis notos praetereo, i

in quibus nonnulla lunt, qu# i

crimine utique vacaffent, ii ea t lhter honcftos civilesque nio- J

YÖ

lo* rcspoti9 poiiiiilent Judxi,quam

mi· ad religionem pertinere credi-

Lni' disient

^nec tantam ipiis ne- fo ceffitatem tribuendo

ex in-

ire, differentibus proriiis fuper-

bu< ftitiofa reddidiilent. DcR.Aki-

10 ba legitur, quod ^{, cum car-}

du ceri inclufus eilet, & _{aqua par-}

1 a< cius ipii afferretur, quam

am ut iiti reftingvend# iimul

lire & manibus'abluendis iiiffice-

nes ret, manus potius lavare, &

ita- voluntanå morte occumbere

•bo maluerit, _quam iitim ledare ^,

nes ne ilatuta iapientum refcinde-

sfo- ret _$ Habebaturque apud Pha-

•eo, nfeos Canon ^: pa-

[Uä nem comedit illotps mmilus, ^eo-

i. ea dem habendm efi loco, ^ac β ^cum

ίο- fcorto mifceatur.

res §, IX,

§. IX. r<

Quaeri poteft ^num de Phari- a

feis Prophetae in veteri Tefta-

mento unquam iint locuti 1

Sunt, _qm pra:didtam velint : Pharifeorum arrogantiam ab Eiaja his verbis ^: ffm dicuni: Ρ

Re ^{c e} de a me, non approptnquei Jj

·. ; j.

ι 11

mihi, immundus ^es. [o] _^

Tres vero Judceorum feftas,

nimirum Phanßeos

Saducae- C1

os atque Eifenos ^, per tres il- 11

los Paftores a Chriito Salvato- l*

re exfcindendos deiignari aptid

Zachariam: [p] Et fucctdt tres

Paßores ^men fe uno Qfc. Verum ^.

non de Pharifieis

quippe qui 11

nondum erant,ieddeommbus, j

qui fe reliquo populo iandtio-

res

(o)cap.LXV. 5. (/>) cap.XI. 8.

res exiftimabant, Eiajam loqui

irj. ait Job. Druiius. [q]

Μ

§· Χ·

ijnt Pharifaeorum fedta licet, _qua-

a[j Iis olim fuent, hodie ^non iu-

mi: perfit ^, interim ^tarnen _lpiam

uö judaei hodierni ^, quantum in

0j lllis, aemulantur. Hinc icripta

s Phariiacorum Talmudica tan- quam unicam religionis ^nor-

jj, mam atque regulam in hunc

-0, usque diem ailidua veriant uj manu, vix uno jam inter Ju-

daeos vero Karaita reperiundo«.

Sunt quidem ^, qui hodieque

•

inter Judaeos ^owtö (Pbarißii,)

'

audiant : verum hi non ita

0' dicuntur, quaii antiquae illius

,es fedtae

(q) ad Miner. Serr. _cap. 6,

res

un

ίbete populäres, quam igno¬

rant, fe profiteantuf ; feefpo-

tius quod SanBos ae Devotos fe

velint ihtelligi. Ufus enim ob

tinuit, ut hoc tempore quill·

bet inter juclaeos pii ac devot) adpellentur awia

Pbarißi.

S. D. G.