• No results found

In patrimonium imperii disqvisitio politica qvam suffragio ampliss. ord. philos. in academia Upsaliensi præside ... Johanne Bilberg ... ad eruditorum publicum examen modeste defert Johannes Adlerberg a. & r. In auditorio Gust. maj. die [7] Maji anni MDCXC

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "In patrimonium imperii disqvisitio politica qvam suffragio ampliss. ord. philos. in academia Upsaliensi præside ... Johanne Bilberg ... ad eruditorum publicum examen modeste defert Johannes Adlerberg a. & r. In auditorio Gust. maj. die [7] Maji anni MDCXC"

Copied!
96
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

I.vvsçyxv&ç tS

LlvsvfiUT^j

Â^ial

PATRIMO¬

NIUM

IMPJEKII,

Difqviürio

Politica_s

Qvam_,

SufFragîo

ÂmplifT.

Ord.

Philof.

In Academia Upfalienfi

PRESIDE

Clartßtmo

Dn.

JOHANNE

33ê9î©/

MathematumProfefl]Ord.& S.* TheôL Dcfign.Facult»Philo(of>h.h»t.Decano.

QAd Eruditorum Publicum Examen

modefle defert

Johannes

mnbm

X Sc R.

InAuditorio Guft. Maj. die 7

Maji

Anni MDCXC.

Am5Wùv ¥Lcucmp(&j)Kcciemg/j ry

toù eeu* Math.22.v. 21.

(2)

Sercnißimo

ac

Potentißimo

PR1NCIPI

& DOMINO

Domino

CAROLO

XI.

Sveonum,Gothorü,

Wan-dalorumq-, REGI.

MAGNO PRINCIPI Finlandi*.

DUCI

Scaniae, Eflhoniae,

Livoniae,

Care-lias,

Bremae, Verdae, Stetini, Po-meraniae,

CafTubiae

&c

Wandaliae*

PRiNCIPI

Rugiae?

DOMINO

Ingrid

&Wismariae:

Simul &

COMITI PALATINO Rheni

Bavariae;

juliaci,Cliviaeac

Montium Duci

Auguftiflimo

&c* &c,

REGI & DOMINO meo

Clementiffimo*

Salutem Perpetuanu

&

(3)

Serenifsime

Potentif-fime<j;REX,

DOMINE

Clementiffime.

DUblm

me

REX,

diu

baß,SerenißU

conÇultlm

ne

ageret,

tacità,

qVi

(4)

mâtamen,mentis

Vénérations

Augufiijsimam

'Tu

a m

-returindolem, an

qui

Jubje-Slifsimum

Juum

erga

SacraM

Tuam

Majestatem

animum

palam

teßari

non

dubitaret.

Nam

ficut

homini

ïnjra

diocritatem

poßto

tïm deVotum

videbatur

fi/en-tium ; ita ex

humana*

adve

fupra

Vires

deprebendi 7

anti

Regis

immortaliafaeinorau

condignecelebrare.

Sed

a-nimum S:*

Map'" Tua

vercj

Regium

ac

bumanïgeneris

fa-fiigium

propemodum

fuper-grteßum

dum Venerabu

tueor,

dumcp Her

oie

as

Sacra

MajPTua

aternacp

(5)

tione

dignifsimcu

demijja

pie-täte

contemplor

atliones,

in>

ftuporem

facile

rapior\

qvod

in Regia

Tua

Majesté

for-*

titudo

atqVe

fapientia,

qVas

fum

mos

Vener

anturCives,

de-prœdieant

exteri,

indißblubU

Ii nexu

funt

confunffœ.

Ve-runtumen cum

interprincipes

almi

Perfarum

Regis

Arta^

xerxis Virtutes

référant

wo-nimenta literarum

ittum

non

dedignutum fereno

acgratio-Jo uultu

aeeipere

extguum

Plebeji

munm5

offerentisVo.

lam

Aqvae

5

Fateor

hoc

i-pfum

indubiam

mihi

fecijje^>

j

,

Regime

T

um

Majesta-fï

haudqVaqVam

(6)

rum,

ß

Augußifsimum

Tua

Majefiatis

mece,nomen

tenuijsima,

opellce

pr

a

figer

e-tur. Ac

licet baut

qVw

pro

/plendore

tanta

Ma-jefiatis

parum

qloeat

videri,

ex

proprio

aufu

arbitriofi

Regem,

proximum

illud

â

Deo

in terris «no,

lare

: me »o»tarnen, ex

te~

m eraria

confident

ia,

gia

Majestät

is

Tua

gratia

in

literns

earumcu

cultores

maxima

fiimulif

,

Åoc

negotiifufcepijje

Jatis

con¬

fiât

fuperçL. Humilime

itatf

oro,

digneris, InYtBifiime^

Heros,benigna

aure

(7)

tu

fy

mea

monumentum.

nulla,

fui,

nullave

au&oris,

folà

Clements REGI

S:*

Majest.'

Tua

ejje

infcrj-ptum:

AccipiatfySf Tua

Ma-JEstas

ferenifiïmovu

fimum

ingénu

c ra

MajestATis Tua

pedes

Jubjeffione

pïifii

Fanto

certior autem boc

fido,

qvanto

majori cumulo

Regia

Majestat

is

Tua

Tarentem

meu

neoscp

bénéficia

Jemper

exjtitêre,

hodiecp

ex¬

piant.

Deum

fupplex

Veneror,dignetur

Sa

cram

Re-g1am

TUAM

MaJESTATEM

in

jeram

Jervare

canitiem

!

For-■

(8)

tunet

fummm

ar-biter

molimina

Regi^Tua

Majestatis

& Vigilius,

grej-jus-p mir

o

fuccejjk

Oe-nicLfiero

illucefcat

dies ifie^,

qVo TANTus

fine

pari

Prin-ceps

cœlo

fit

reftitucndus,

qvbde

CAROLI X\.mx

lon¬

ga

Vita

0>

augufiißimo

impe-rio

habeant

fibi

Svec

ceternum

gratulentur ! Sic

qvoque,

pro

Regi.<e tu.ï.

Majestatis

incolumitate

omniumrerum

optatißimo

in-cremento,

pro

totim

Augu-stM

Domus,

inqvaPater-narum<

AvitarumqVeindolum

pulcerrimi

Flores

tate

crefcunt

palRun¬

(9)

dere preces,

quo

ad

vixero,

nunqyam

defmanL,

SacrsRegixTuxMajeftad

Subjeäipma devotione addittttsfervtts Johannes

SifcferftfVg.

(10)

AdmAgnmJfeiexceljœ% indolis

çjidole[centenu>

DifTertationis hujus Autorcm-j.

F

Los juvenum, noftri

PortiovConfpicui delicixqi

non

inficianda Lycaei

Patris.

Certa tui dudum cepi documentavigoris>

Multacp do&rinae ftmina (parla tuli.

Publica tot dixi dotes Sc fama loqvetur:

NecIpes augurio fallicur illa fuo.

Débita Principibus nam Ve&igalia, nervös

Imperii, fumma dexteritateprobas.

Qvae tribuendaDeo fint»cjvae libamina R.egi

>

Primitias fru&us reddis Sc ipfetui,

Cun£a palam fiunt: vigilatacpraemia notais

Dignacpfcecundo parta labore ferunt:

Alter enim multo fru&us haut percipit sevo Qvos tibi vix anni bis peperêre novem,

Sicqvoqjfi plures liceattibi condere loles,

Qvo tenditdicant amplius ifte labor?

PenepuerCyrrham qvi provocat

atq;Lycaeum, Ingeniojamnunc anticipatq,viros?

Gaudia fed Magno finthacc diuturnaParenti Qviin Te veiJuvenem le videtoreSenex* Uttecum vetercs rediilfè Sccernat Athenas,

ArtibusSc pulcris ftet redivivushonosJ

Upfal,Calend.April,

cbbccx.

cfficiofa manufcr,

(11)

Jwvcni

ad

Magna

nata

Nobilifs.

Dn.

JOHANNI

Cum diflertationem eruditam atqj

elegantem-.

De Teloniis

inpublicum

editurus

effet.

NOn

cVagus

dins

am

dmnis,

Pias

arenas

>

nec

Ly-Solvit :

fed

falfas

faùula

jaclat

opes.

dfi

multigena dant

veïïigdlia

merces,

Hacvere

amiferifluminis

inßar

eunu

Hocgratulationis atqve amici-tiae licetexiguum pignus

pofuit

P.

£a(je«oof,

Nobu

(12)

Nobilifimo Generofißimo% Juvenf

JOHANN!

ADLERBER-GIO, OLAVI Fiiio,

'

ds

^VzSigahbm

ac

Portoriis elegan¬

ter enucleateque différent*.

MAÜq

aufîs

juvenum

te,

Lycéi

flos

inliba-Qui

novus

athletes

Mufica

roftra

quatis.

Mirantisque

tenes

vultus

animosque

theatri.

Atq* uni

cundlos cogis

adeffe tibi.,

Nos tamen alterno obtutu

partimur

honores *

Partimur voti laetitiaeque

vices

*

Tequc

PATREMQUE

inter.

Tefe-lix ilie vocetur

Nato. Tu fandio Pâtre

fruare diu.

luex anrnoaâcîamatvovetquc v

(13)

«•?(i)$0»

KP o' $A2 I 2.

IMPERII

indigentiae Publicae,

PATRIMONIUM,

magno id fùoufu,exi¬

remedî©

gence cura tenentium lceptra, fubitanimun»

Cenforis fubmitcere judicio. Cujus tanta

ne-ceffitas, ut necminima Publicae lâlutis parsiri

> eo litadeprehendatur«. UndePrincipesinillud

inprimis incumbant, ut roboraco gaudcre pof fint folio,ne cjvid detrimemi Relpublica capiac.

Profpiciant itacp circumfpe<£H diligentia, ne

I-pfos aliud velie aiii qveanc fulpicari,tjvamqvod

in Reipublicae commodum cederc videatur. Hoc vero bonum multis promovetur modis,

c|vorum notitiam is libi habeat familiärem ,cui

Populi reftio cordi eil. Regimen namcp alitnn

pofcicintuitum circa resSacras, alium circaCi¬

viles* Diverfum circa externa Reipublicae, di-verfum circa interiora. Alias occupaciones

in-gerit Janus patens, alias claufus. Verumtoga»

ta tempora» aliud nihil funt, cjvam Pacatae vi¬

ces, qvibus infcrvire regentis eft„ Inter has

ji

vero, praecipua elucereoportet-^Erarii cura,cjvö

*

nihil defideretur Pacis tempore, nihil

défitBel-lico. Citra hoc enim enervis nervus eft

Re-gnum, Habet porro Airariumfuas, excjvibus

»

componitur, partes, cjvae omnes redituum no¬

mine veniuntj Hi riarfusvel ordinarii funt, vei

A ex

(14)

■09 CO

exTributis nafcuntur+ Qvoniatii vero

inprae-fentiarum He aliqva horum parte, THL ON11S titpute, difqvihtiones qvasdam edere paravi,

pauciffimis Te, BenevoleLetftor, eo

compella-tum. Longa jam temporis ferie in hac

Mufi-rum Palaîftra inveteravit ipfis mos, qvibus

ho-nellae placent aemulatipn.es, qvaedam Academici ftudii indicia Public! juris facere, ut inde alii vel fingulare eorum acumen, vel ingenii

feli-citatem aeftimare qvcant,. Ita qtioqj fubeunte

animum meum tintilla de fpecimine qvodam cogitatione, ipfum diu tellor fulpenfumj

qvip-pe ifti conatui rude ingenium atq; inexculta

ïludia longe lane contranitebantur: 1s iplevero

dum in Civili verlaretur dodlrina, nefcio,qv3

propenlione in VrECriGALIA fit devolutus. In ,

hifce autempertra&andis, ftylo fateornie ufum

inconcinno hebetiq*. Rationum pondera atq>

momenta qvaefivi: verum,qvidqvisqvedixerir,

aut fenferit, vel qvantaeauiloritatisfuerit, non

adeo attendens, fed qvid rationi eonvenienter

vifum dici. Tuum,decoeiero, nuncerit,Can¬

dide Ledlor, hanc meam opellam benigne

in-terpret3ri, cujus patrocinium ad Teqvoq> pro*

nus defero.

(15)

«w: (i)

D. D.G S.

THES. L

Xperiendodidicimns,

illurafelicifucceflù,

fi-nemvixafîèqvipofle,

qvijufta

honeftaq;

pro

ejitfdem obtentu

re-fpuitmedia. Nec a£■

lerere fas exiftimo ullam

(cujuscunq;

niftratione

defenfioneq;

omnia pror-fusexulantfributa, qviiifpfa tandem

fibiruinamminetur

ukrôneumcj;

in-teritum. Nam'ne% q vies Gentium fine armisanefyarmafinefitpendtiâ, ne^

(iipen-diafinetrïbtHùfihaberi cpveuntfia).

Un-de in tanta Scriptorum mefie vix u-num alius perfvafionis reperies

fa-A 2 rnuiL

(16)

«•§Ç4)S#*

Elim. Siveenimad Platonis

fen-tentiam,(hypothefen,ni

fällor,verius)

in Republica progortipnem

Geome-tricam circa juris juftiq;

adminiftra-tionemobtineatimperium:

SiveXc-nophontis, Prions aemuli,judicio,

fecundumaequalitatem

Arichmeticani

civitates confHtuantur juraq; diftri-buanmr: Sive

deniqV,

juxtamentem

ARistoteleam,rerum perrautatio-nemArithmeticâ menfuratam, pcenaS vero ôcprœmia

Geometriçâ

propor-tionedifpenfata velimus;

Nihilo

ta¬

rnen (eciushaeomnesRespublic^

fal-vismœnibus tebtrsq; vereor neiriter-' eant, Ii inil Iis nullaomnino tributo¬

rum habeaturratio. Probtenim na¬

turalis corporis

ftrudtura

ex apta^

membrorum nervornmq-,

compofi-tionecomrnendatur : ita qvoq;

Rei-publicse fanitasexidoneo nervorum,

qui Pecuniae dicuntur ,

duftu

arffi-matur.

TR: 2.

Mentione Pecuniafum injecta ,

neemeo inftitutoprorfus

(17)

bttror,neq*,dubito,qvinmete

diflèrta-tiuncube

aliqvam fœnerabitur lucem,

fiipfoin.

limine

paucis

modo

difqvira-nuis, numbellinervus

meritojure

di-caturPecunia? Uttaceam nunc

Ma-d\iavelliftas,qui

Ksec

tritamagisqvam

veraproclamant ; mternegantes

vi¬

deormihi audireCarolum Qvmtum,

qvi ore

perhibetur

dixifle

ja&anti

:

Ope auxilio robt-ßia-cßrenni militii in-gentem opum acpecun\& vim

facile

cori

pojje. Qvafi magnarum opum

poifef-for ipfe

effet, fiïnperpetuo

occupant

tur conflidu! Qvinimoranusloci-m iinvenitillud M.Catonis:Btäumß ■■pjHm

aiet (b). Verum,neclinat

fe

qvispiam

falli exfpebtatione illa

alieni,

qvippe lubricâ&fruftraneâ. Ha mimvt re*

tu-tißim* cert/ßiwA^, ßnnt > cjttœ propriA ;

^yodenimhabei^tuum

» epvod

étiiunde

exße&as^non tuum > fed in poteftate alte-rim: Secusergodumadterarium

tru-um confagere vis, nullo

exiftit

oco.

Sunt & multipneclari alias viri, qvi-bus hacpro

Tentent

ia,tanqvam pro

a-A 3 ris

(18)

M*

ris&focis, dimicareplacer.

Lynce-ns autemerit, qvicernet,

qvamvali¬ daratione nitantur,qvamfirmoftent talohiipfi, qvi Pecuniis iltas detra-hnntprterogativas,qvasnonmodo

a-liieisfanojudicio tribuunt, fed&ipfa Reipublicx1 natura fponte largitur. Nihilenim,inqvitCicero,

(c)tam

mu-nititm,quodnon espugnaripecunta

pojjtt, Imo - - Divina humana^ pulcris Divitiisparent, (d). là wöThct7% mXif&x, yvàfiijy r&fxpqfiaTwv

iaètitnu aitThucydides: (e) Prêterhorumparesadplauftis,omni¬

umfere Politicorummanus huic

ad-ferrioni video

fubfcriptas,

qvi in eo

toti

deprehenduntur,

ut omnis belli

praecipuos nervospecuniaselfe

often-dant. Huicproinde opinioninosnon

pofiùmus non aflènfum praebere, te-ftimoniispartimaliorumfuffulti,

par¬ tim experientiae ftimulis deviSti, di¬

stante nimirumratione,illos,

qvibus

opespecumaecpaffatimadfunt,tamar¬

ma,

(c) A£1î2♦inVerr:Cap.î. (d) Horat:Lib.2.Serny

(19)

C?)

na,qvammilitum

copias,

qvas

ad

bel¬

lumritegerendum

tunt

necefîaria,

ad

manus qvail &inpromtu

habere.

TH-,

3-Monfcratoitaq;, Pecuniasa

Poli-cicis pro

belli

nervis

re£te

haberi,

ti-mul &

pauciffimis

oftenfo,

qvam

fri-gida atq;

elumbia

tint

diffentientium

argumenta; il

lam

expra?miffisdedu-co

(

conclufionem, ibxaria

vere

dici

atq;eile prima

fhlcimentorum

Reipu-blicae. Nam cjvidubitant% an&rarium habendumfity ißaugendum,nominePoli'

ticidigninonfunt. (i). Hoç vero

mul-tosvacuos fentietloculos, multamq;

pecunise vim deplorabit

amillam,

û

Vectigalia ipû

auferas,

TH.

4-Vectigalia

appelle

tribut*,

(g)

qvx rebus

veheudis â fiimmo

Impe-rantejuftâ menfurâimponuntur,

ve]

qv&debent ab omnjbw, qvi

negoiiattonis

feu transferendarum mercium

habent

eu-ramt dcqva ration?

dependi

,

(h), tive

in

A 4 /

por-(f) AdamContzen.Lib.8. Pol; Cap.7.§.7.

(g) Ifid: Orig:Lib.16 d Metall: Pond; &menCC,I7.

(20)

«H(S)?*.

portubus, fiveintranfitu, feu in

por-tis urbium. Haecipia adcurateretteq,

i"

dicuntur onera mercium, noniterrn

mercatorum,& ingenere

diilmgvun-tur in Terreftria & Marina.

TH. 5. j

Tam neceiîària autem inRepu- t

bîica bene conftituta dico

Vectiga-lia, utfineillis nec belli adparatus,

neq; pacis ornamenta,rite

procuren-tur. Sicuti enim nulla

regiminisfor¬

ma beneconftitui, fapienter

admini-ftrari,

honeftèq;

fuftmeri pointabsq-,

pecuniis, vinculo ifto rerum gerun- j darum ; ita qvoq; nullum zeqvius

il-4

las adqvirendi dari poteft

medium.,,

qvam perVectigalia: Iftinamq;

tri-buto minus gravaminis ineiTe

fenti-unt fubditi, cum ex

qvaeftibus

ple-rumq; refultet&mercium ve&io eo

ipfo tutareddatur. Car igitar tribut*

detreblent fabd'tti, cum eju*fit fentire in-commoduvn» quifentit commoduw,

opor-teatfy jumtu4 eumfacere pritut, yvi qv<£*

rit lucrum. (i) Unde enimaliqvis lucrurn

fperaty

(21)

fperat, indecumgratia patitur

alicgvidde-cerpi. (k). Pnetereafi illa rite

confi-derent, qvas ad fplendorem curamq;

Majeftatis & ad Reipublicje

defenlio-nem neceffaria font, nunqvam fane

huic exaélioni manus erunt claufori, fed liberali animode facultatibus fois

aliqvid refcindi patientur.

Qvocir-ca,cun&aper feculaVeâigalium

ne-celfotatem videratprudentia

Imperari-tium> Präster Divinas enj m aüdiori-tates, qvas, eumaîiiis iint fori, tacita

veneratione lubens ample61or

, atq;

hifce non adfcnbo, hanc aperte fatis

loqvuntur fcripta Civilium. Prorfos

enim convenienter FlorusVeéfrgalia

imperii Patrimonium (1) appel lat,

qvodcumNero,Imper:illeRom:, tol¬ lere atq;pulcerrimum illud^»^*»gene.

ri mortalium darevoluiiïet, refertPoli-ticorumDodlor Senators tmpetum ejw$

wultumprîtesUudata tnimt magnitudtne

Attinuiße, dißolutionem Imperii docendo,

fi fruätu> qvibtw %etpublic*fitfitnetur»

A S dtmi*

<lc) Idem Lib.2. C.f, d.Retn,ConttCarrJ

(22)

<•«(lO)

^Co-diminuerentur. (m). Pari modo

lo-qventem indnco Bodinnm: "Rlerid^

fe-di tiofi novanâarum rerum eu

pidi cives.

JTeßigalium Immunitätemplebi nofir& fu-peyioribu* annts pollicebantur , fednedp td

prœftare licuit> nec filicuiffet, fecifjent%

necfifaElum efjet>Rempublicamull amha*

beremu*, (n). Rede dick

necullam

ha-beremus Rempublicam, qvia imperR

um fine UeEiigalibtos vetineri nullo modo

potefi, aitCicero (adQv.Frät:)

Pro-inde exiftimo non mediocriter effe ex ufu

Reipublicn»fiVclligalium fumma habea-» turratioy (q) cumalioqviimpoffibileiit?

fme iis Rempublicam confervare. (p). Cui nihil magis neceffarium eft

y yvam

amplafelligaha pofildere, (q).

TH. 6.

Ciimq; veriffimum fit, Civium

iàciliori modonimqvampolie

retina-rilibertärem,qvamfiadfitvis arq;po~

tentia, qvâfoitimis terronfint, qvâ-qve

(m) C. Tacit: Lib:Annti?,Cap,Ço,

medî-(V) Lib:6, d. Rep: Cap, x, (o) Joan; à Chokier

Thef.Aphor;Polit;Lib;i,C.10. init

(p) NovlCon&CXLIX. (q)Nie: VVereyl:

(23)

hk(U)§*

qve

ingruentibus hollium

turbis

ma¬

nu viâricirefiffere qveant. Hxc au-temvis &potentia

hrmius

non

fufti-netur, qvam

ubi

Res

Publica

fårari-um omni ratione, modo licita,

locu-pietatum

femper

habet.

Duo pri¬ mariaconftituit CaefarJulius,

qvibus-cumPotentiafacilimeqveritur,

auge-tur, crefcitac confervatur, Milites

&Pecuniam, Suppeditatione enim

rerum exercitus contmetur,&illaar¬

misparatur: Horum vero alterutro

déficiente, reliqvum fimul concidit. Vectigalia prom.de qvammaxime ne-cefPariaflint,utin iiscertampeçuniae

vim fefe fciat poiTidere iErarritirm.

Qvidenimeffet, qvod tantos Princi¬

pes ad tributa &Veéligalia indicenda adigeret, eorumnifi necellitas? Qva-rePrudentiflimusilleCartaginenlium

Dux &Italiae fulmen Hanmbal norm,

modo prifcam confirmavit Vedtiga-lium exa'dionem, fedetiam fagaxf/^ fecity ut ex novis Peftigalibu* effet

Pecu*-niaj qua %omanùexfœderependeretur

> rf

füpereffjct

>. qvtt in JpLrario ponere

(24)

«w;(i2):8«*

tury (r).. nififubveniendis

Reipublicœ

incommodis, qvaevicina

videbantur?

Paritrer etiam, prudenti admodum__,

COnfilio,œrartum militärecum novu

fc-cligstlihu* inßituit OdefarAuguftuSy Ut perpetuo acßne dijficultalefnmtu* ad

tu-endos profeqvendosj, milites, pnefertim ementos,[uppeter?t. (f). His brevi-bus allatis , Reipublicae ornamenta,

-fulcimenta & propugnaculanon.ma¬

gis commode haberi

pofie

arbitra-mur,fublatishincVedfrgalibus,qvam domumaliqvamfubfiftere, fubverfis

&. dirutis ejus columnis aut

funda-mentis.

TH. 7.

SedpofFet

qvispiamhic nobis

og-gerere: tot tantasqv

Ve&igalium

ex-adtàones nihil juvare Rempublicam;

Principesautem,imperandovanaifta

onera, Civibus fuis maxime graves

elle ; qvin potius urgente

dunffimo

neceffiratis telo, qvo

preffiCivesbe-nigniores

adexpendenduminvenien-tur, (r) Corn!Nep: in Vit, Hannibal:Cap•?,§, j»

(25)

(IS) S«*

ttir,talia

indicenda.

Cœterumvereri

fubit, neidemPrincipi

iftum

juxta

te¬

norem viventi olim contingat,

qvod

contigilTe

qvondam

legimus,

dum_,

necelïitas Conftantinopoli immineret

duriilima, & Imperator

fupplexqvaû

âCivibus,tamadmilinim

conduâum,

qvam

Urbis

defenfione,

expeteret

Pe-cuniam: lllosvero

repofuiile,/^ nihil,

qvod darent uppetere : Clim tamen

e-verfa paulo

poft

Urbe contrarium_*

appareret.

Ea igitur

ratione

prin¬

cipi

ftudendum

eft,

ut eas, pace

du¬

rante, Trario inferre qveat

divitias,

qvibus

hoftium

conammi

belli

tem¬ porefacile

obviam

iripoflit.

1

TH. 8.

Abfit tamen qvam

longiffime,

qvodftatuamusPecuniis

iftamomni-notribuendam effe vim, ut omnia

i-pfis parere teneantur,

&

eos

Reges,

qvi innumeris

gaudent

opibus,

inte¬

grum uno qvafi impetu

mundum_>

fubjugare

poiTe, femperq;

viftoriam

in ejus fmum, tanqvam

è

cœlo,

de-volaturam, cuimajoresadfunt

(26)

«os (14)to*

tåtes. Qvam fententiam nihilom i--nus inore Principum minus

Pruden-tium, qvi exemplis haud dubie vane

ducuntur, celebrari audiemus.

Plu-ri mi enimpecunue fidentes credunt ad fuidefenlionemdetutelam mukös

poffidere thefauros fetis elfe: cum_#

tarnen <eqva lance unà non

perpen-dant, fi foli thefauriad viÄonam

fuf-ficerent, & opes viârices nobisfem¬

per dare pofient manus, Darium ab

Alexandro nunqvam fiiiflè viâuHU*

Propterea qvando nos Vectigàlia

Reipublicae nervös appellamus ita explicatum nolumus, alia qvafi

ex-cluderemus adjumenta; Sicutienim

incorpore humanononmodo nervi,

ieddeofPa,caro,fangvisdcalia confpi-ciuntur; ita qvoq; inRepublicanon nudaVe&igalia, verum eriam opiim

reäa admmiftratio, milites, dcc.

re-qviruntur,

TH. 9.

•Qvandoqvidem

itaq; nec f

«hjwc-j.aÀî&potinficiasiturifmt, qv mV

ebfi-galraReipublicas adprime conducant, oui

(27)

cuiprimariocompetat,

vel

cujus

prat-cipue

juris fit,illa

iffiponereatq-,

fubdi-tis indicere,

inqvirendum.

Lex Ro¬

mana folius Imperatoriae

Majeftatis

effe dicit ea inftituere 5c reformare:

VeBigalia.fine Imperatorumprœcepto%ne%

Prœjidi» ne^curatori,ne^Curia

conßitue-re> necpracedentia reformare, çf htsvel

addete veldiminuere licet, (t).

SicqvO-qve Gallus qvidam Scriptor

anony-mus,

(uj

occupatusinrecenfendisab-folutiRegis Gallias imperii Criteriis,

îoqvitur: <±Aluyfeul, aflàvoir auRoy

deFraUCe, appartient de lever des tailles

*

furJonpeuplei établir des impcßsfurtout ce

quientrei fort ou croîtdansfonB^oyaU"

me faire enfin telles levées de derniers

que bon luy fernlie, fait par cottijjations» créationsdenoveauxoffices^taxesfuriceux,

oùautrement. Mêmeparun privilègefpe-cialimpofer furle cierge

encasde necefftê. Omnes Politici Dolores in eaqvoq;

funt fententia,

Ve&igalium

impoft-, tionemjura mter

Majeflatis,

t5Kvpi* 7m

v-(t) L.io.ff:d. I'ubl: &Vtdîg, (n) êtaî & GQurer= nem;de France.

(28)

(lé)

mvjux* ^çmKiuç, (x) qvasalias

Reg*-lU Sc-lu,(y) (les

droits-Royaux)

di-cuntur, enumerandam.

Qvprumju-rium nonnullifeptem, qvidam vigin-ti, plura alii, aliipauciora, ftatuuntca¬

pita. Prolixoadmodum flylo &

ni-mis adcurato (qvia qyaedameorum_,

jurium

vel omitti pofTent, vel qva?-kdam adalterareferri) Regalia recen-fetChnftopharusBefoldus,(z)EAin Politica difpefcens Sc Eccle{iaftica_», qyorum prioranumeratfere

Quadra-gmta &Odo-, Subdivifioneiterumin

Majora & Minora fada. Isipfe ordi-nationem Vedigalium foli Majeftati

competere haud obfcure innuit :

Ve-Higalia itemh*c,fc. adjuraMajeftatis,

referoi qv<x.velexmerctum trajctfn*veliü

rebutpneßantur, tnvehuntur^aut eve-huntur. (a) Frider: WendelmusRe -galia ftatuens Qyntqvordecim, Pe'äi-galium novoruminduUionemJoUm ynofy

Imper a-c*) AriftotjPolit!Lib.3.C.4.intt. exrecenf Heins

(y) F.Lib.t.T. qvxfint Regal. (z> Syn;l'eiit:Lib.l Cap,z,P.P.d.Jurjyiaj;

(29)

Imperatom elle dicit. (b) Arnold,

v

Clapmarius

ad Undecim fpecies (c) jura imperii

adftringit,

iisjj;

iriferius

(d) jus

Veäi

galium

meritoadnume-rat: Porrojua Veïïtgal'tum

penes fo/umj

Principe/» eß , meleos qvi in Republica

principatum obtinerit, InSex foluïïl-modo partes

jura

haecce difcernit

Henn: Arnifeus, qvarum qv artanL»

in exigendè tributùS l^eBigalibua c

on-fiftere docCt,qvia tributetpraßareeß

pro-batiojubjeblionis. (e). Sed longum ni-mis foret hac inceptaratione omnes

Scribentiura Politicorum fententias t profeqvi Prêter Grotiosenim,

Bo-DiNos,Qcerqnes, Contzenos,

Pic-cartos, Wernuljeos

, Feldenos,

Camerarios,AmiRatos,

plurimos-qve alios fere absqve numéro eadem

adferentes, fuffecerithic

locireliqvis

addidilTenoftrum

Puffendorfium,

qvi

*

inerudito fuo opere d.J.N. & G. lii-pereminentisimperii partibqs, qvas

B fibi

<b) Lib,*.Do&r: Polit: d*Reip;AdraîCap.32.f,io4

Exempl.3. (c) Arcan.Rerumpubl.Lib,i.C.Xf»

(d) Cap. ir. T., C» (e) Lil»,t, Polit,Cap, XI,d,

(30)

49 (l8) s®»

fibi fumit defcribendas,jusetiam

Ve-(ftigalium accingit; Porro,aitrfvianec r

paciånecbelli tempore civitatis negotiaßne

fumtibu*geripofjunt: igitur in ea reqvi-riturpoteftas, &C. Illferius; Inier cjvA,

fc. media opesimpériiaugendi, pr&ci-jpuum eßjaof^eBi^aha imponendi merci- .

but, (JVA importantur export antur; ut de pretio verum » cjvœ, confumuntur» rnodicampartemdecidendi, (f).

TH. io.

Ifta fi

diligentius

infpiciantur, li-qvidum facile redditur, aifficilimum

elfe certumjurium majeftatis nume- » rumrei Civilis Doftori pmefcribere,

fimodo & generaliora &fpecialiora,

tam remota qvamproxima,jura

ad-curata traditurusfitmanu. Heec

e-nim vices fentiunt, proutLeges

Im-periifundamentalesfefevariant. U-nicuiq; etiam cum innamm lit ftudi- » umPatriam, in qva degit, patrios-qvemores naturali inclinatione

ex-tollendi; lic qvoq; complures exgre-

j

ge Politicorum communis quafihase

(31)

«•S 09)

contagio feqvitur, qvod de Regalibus

a&urifpecialia quaedam , fecundum

Regni, qvo fub vivunt, leges, hifce

addunt, qvx extrailludregnum

nul-la forteexiftunt. Cumtarnenè

diver-foiis qvam maximeeffet

incumben-dum, Generali fuse Do&rinae

praece-pta traâaremodo.

TH. ii.

f

Jura majeftatis atq; imperii U

reàe

conjungit

Romano¬

rum

difertiffimus.(g).

Ex cujus

fen-tentiaproinde reâiflimediciturMa¬

jeftatis

proprium jus Veâigalium,

unde hoc fi careret mutila & manca

qvodammodo deprehenderetur.Cœ-terumvarice Politicos penes

conftde-rationi fefe fubjicit majeftas. Alia enim eftinftatu rîfc movapxUç feu rîjç

Q<z<n\&ia,ç'y Aliainftatu trjç mhirétctgruv

cXiycùvAliaitem inftatummXir^ugri

%x(h).

Regia Majeftaspenes

Imperantem, Anftocratica penes

Trxètoveç F'itfoç9

DemocraticajuxtaPo-pulum refidet. Qvia b<tc non mutai

B 2 Juam

(g) Lib,i.d. Fin.cap* 7, (h) Lit,Pol,j,

(32)

«•§ (lo) se»

fuamnaturam^ ßve in unum conferatur%

fiveapudplures refideat. (i). Ubi reéle (

notari meruitJ.Frid. Horn, ind.

Ci-vit., qvi, nefcio, qvo fiindamento fo-lis Regibus

majeftatem

attribuit, re-liqvis Rerumpublicarum formiseam

derogans; Gum tamen tpfa imperiivU

infubjcftosin quav'tA Retpublicaformapar

uti% exißat.Sicuti fufiushsecce

perfe-qvitur

Nobililï

Pufend. k. Neq-, nos hic morabitur illajurium Majeftatis

diftin&io qvoadfâyw velqvoad %\n-<nv, qvatenus feil, qvoad hang penes

Imperantem femperlint, qvoad

il-lam vero penes magiftratum, prout I v

Magiftratus

vocabulo veteres nun-qvamuii fnnt, aliter qvamde

Inftru-mento fummae Poteftatis. Inregno igitur,qvia veterum mutatione,

no-vasfancirecondereq; leges,Regi,fi ab-folutaefitdignitatis, extraullius con-fenfum,ftlimitatae,cumOrdinum

fui-fragio,competit; fic ejusdem qvoq* cenfeturjuris nova

Veäigalia

indice-,

re, prifca augere, vel plane tollere^. Nam {i)Boeder. in Grot.Iib,i.cap,?.Ç,6. (k) Iii 4»

(33)

(21) %ii

Nam ©mniatributainrecognitionem fuperioritatis vel

dominii

Univerfa-lis dantur, /Eqviori

proinde lance

hase perpendenti immotae

reddetur

veritatis,jusverœ

Majeflatis

in

Vedti-galiumqvoq; inflitutione, de

qvidem

Perfonalis, (proutnonnullis hanc in

realem de personalem difpefcere

placuit) qyaro

fummam,

perpetuam

delegibus folutam definimus

potefta-tem in res de perfonas te

ditionis

eompetentem ; Qva vera

majeftate

fuffultusejus neq; deftituitur

juribus.

Ergo in Republica prudenter

confti-tutaVe&igaliumimpofitio de,

habito

neceffitatisrefpedtu, audtio feu

fubla-tio nemini aîii primario competit, qvam cui maxima

poteftas

fupre-maq; rerum gubernatio eft

commis-fa, feuipfr, qvihujusregiminisin ad-miniftrandovices prudenti confilio

iuftineredignus audit; haud fecus ac

fümmi imperii natura

id intendat.

Qvippeqvae hoc vult,

ubi feil.

impe¬

riumfit dereâe dicatur, dum fanaRe-gisvoluntas aliorumqvodam fpeciali

(34)

(il ) &0i

noneget confenfu, qvod Reöoricir¬ ca res&bona Civiumfeufubditornm

jusqvodpiam

poteftatis vel generalis

dominiivendicetur , adeo ut ea fibi

fubje&a habeatjufte adminiftrandi,

prout rationi neceftitatiq;

Reipubli-cae conveniens ducitur. Siveenimis,

qvi fummum in civitate imperium

gerit, primusceurerumipfe fibi velut

cives,fecerit, plenum dominium ac-qvirendo, fiveetiamCiviumunocon¬

fenfu in imperium iftud, cui

praefi-citur, fitvocatus,juftum nihilofecius

ipfiin fibi fubjeâorum bonaatq; res fuboritur dominium,qvodvelper

ac-qvifitionem propriamvel oblationem fpontaneam adipifcitur ; feparato ta¬

rnende diverfo conûderationis mo¬

do. Nam fecundumpriusillud,

nul-laratio daturdubitandi, nifi nodum

in feirpo qvarere animus fit, qvinid

habeat poteftatis Princeps qvod ex

imperioper feredundat, qvin imo

tale, qvale cuivis Patrifamilias in Pa¬ trimonium fuum compefit, nift con¬ cédaultronea qvadam dejure fuo re¬

(35)

mis-■#§ (J2j)

miiftone_>. Secundum

pofteriusve-ro,

parvulae

datur

dubitationi

locus

j

licet enim Cives bona resq; fuas non

tanqvam originarium

imperii

Civilis

beneftcium agnofcant;ea

tarnen,qva-tenus imperantem

fceptrofolioq-, Re¬

giofemeldignum

cenfuerint,

ipftu?

arbititrio nutuiq-, ita ultro

fubjece-runt,ut effet îpfius in

poteftate

collo-catmn qvocunq-,

pacfto

ea

difpenfare,

modo Reipublicae

commodo

infer-viata.tq-, ejus

necelfttatibus

apte&fuf-ficienter fubveniatur. Privata enim

bonatantinonfunt facienda,qvinhis

poftponantur qvas

publica funt. Hac

dereSeneca eleganter : JureCivili

o-mniaRegisfunt, Ettamen illa,qvorum

adRegem■peritnet

umverfapoflesßo,inßn-gulos dominosdefcripta[uni, unaqvaq{

reshabet poflefloremfuumt Ita% dare Re¬

gi&domum, &mancipiuw5 g?pecuniam poflumtu : nec donare niß

de

fuo dicimur.

ÂdReges enim poteßas omnium pertinet^

adjingulos Proprietät. Fines Slthenienftum

ausfl dmpanorum vocamtto

? ejvosde'tnde

interJeviciniprivata terminatione

(36)

«CS (14) SC»

gvunt, £«f/0/0* hujm aut tiïim Ret-publica eß»pars dehtde fuo domino <pva<fc

cenfetur. Idéet% donare agros nofiros Rei-publica, poffumu4,qvamvis illiu4effe

dican-tar. 6)uiaalitertdiws(unit aliter mei+(1)

&inferiuspaulo:

Qvemadmodum fub

optimodiege,omniaeRex imperiopofßdeK,

finguli dominio. (m). Unde & hocJu¬

ris fummo Imperio merito adfrgna«-tur, ut partem-aliqvam de bonis ci-,

vium decerpere qveat, qvamfmguii

pro defenüone fâlutis & tolerandis

fumtibuspendere tenentur. Proinde

allata, fpero, declarabunt Bodinum

reâe dixifïè, Juo f^ecligalta imperandi

perindemajeßatüproprium e(feyut legem b

pfam, (n). Hoc veluti fondamento,

qvod Regentis officiumfit, fimodo

falvam optet Rempublicam ,.

lege?

condere atq; fancire, qvo qvid ju-ffcum fit, qyidve injuftum , civili rar

tione judicetur, & concordia inter

homines alatur ; feqvitur qvoq;ejus

effeVedtigaliainftituere,ut-fårarium

Pu-(I) Lib.7,d, Benef. cap, 4.(vi) Lib,Cit, cap. f«,

(37)

-os; (t})

Publicumditari

poffit,atq;

exindeha-beat, qvo cuncfos

Reipublicâe

rimas

&

lacunas decenti impJeantur

modo,

Cœterum de hifce non dubitaturus,

eft, cui nexus inter

jura

Nature &

Civiliainnotuit,

TH. 12,

Verumjuvabit

obfervafTe

qvas-dam de

ImperioRomano-Germanico.

hodierno. Nofiro wimperh » ait

Li-mnxUS,nunqvam ne<fc Regibiu, ncc Im«

peratoribua infinite få abjoluta, poteßat

fuit,fed certts limitibut ac Ugibwi c

'tr-cumfcrtpta. (a). Unde

falluntur

illi infignemq; errorem committunt,

qvi Regibus liveImperatoribus Ror

man. Germanicis infinitam Regiamt tribuunt

poteftatem,

inter qvos

cen-fentur, Reinking, Wizendorf, Stamlerus, nec non Dan. Otto

Oringensis, aliiq; ; Qvorum

pri-orum fubleftam egregie monftrat

fi-dem Philipp. Andr. Burgolden-sis. (p). Qvocirca & ilatuo

Majefta-B 5 tera,

(o)7Enucl.L.\cap.!o, d.Jmp, Capitulé,n(p) 1%

d. Not,Rer, Jmp,Rom, Germ,Fart,i41,)^ jp.par#r».

(38)

«H (2<S) £*»

tem veram foli Imperatori exclutis

ordinibus non competere, fed toti

; i

Imperio, h.e. Capiti & membns

11-muL. Sic qvoq; Caefar legibus

Impe-riifundamentalibus non eftfolutus,

qviaomma qvx in Capitulatione,

Aurea Bulla &c. continentur , &

Ipfum concernunt, fervare tenetur. Licet vero contigerit m Conventu

Ratisbon-je habito An. 1623, qvod

Principes nonnulli dixerint : 93ï(Ut

tvolte bont>eé Âapferô ©ctpaftnicljfr

difputiren ; videas tarnen

feqven-tia: Stber man (joffetfcafi 3, Jîaçfi 9KaMnurî>e hatten/ toaé ©tetn btt i

Capitulation bepfpt'CCfxn : ut refert Lundorp. (qj). Germania, noßva natu¬

ra cjvafijua abhorret afervitutü ißü

car-minibmÎ Princeps eß folutu* begibt#5 Sic i>oIq

> ßcjubeo y fitpro ratione voluntcts*

Çbyinpotit#digna eßvoxmajeßatein Ger*

rnanicoImperio imperantium

> Legibusfe

aüigatum Principemproßteri, (r)

ExO-mnibus fere practerea

claufulisReces-fiium

(q) Tom.i A61. Publ.1 6c. ïjz. (r) Pacil à

La-pid. Not. & Strict, in Monfamb. Difc XL

(39)

«œ: {17) M*

fuum Imperii patet,

fat

ar&is

Impe-( ratorem limiabus circumfciipta gaudere poteftate^. Ut, circa

leges

condendas: UnbjO f)qbeu tt>ft UNS

bcmnacl) mit

unfern

ge()orfamen

etdnben/tmbjteZugegen

mberumb

mituni

pergUcben

(s).

QrcaPav-cem meundam: 9i 2L ju9\cgctt^

purg, An.1654.

$.

tint»

aber

bep

k.

£>tefer Sieben ift bureb

33er!etbung

bes 2lücv()oct)ften/ unb

3utf)un

ber

gefanitten©ttr*Surften unb ©tcuv

be/ ju

SJtunfter unb

ûfênabrûct

jut-feben ber tfapferl 9)laj. aueb ©urs v Surften unb etdnben beë beUigen

9vetcf)é tmbbepben

aufrnttgenéro*

iten/auttgerfebt /

pubiiart

unb rati¬

fient tUClben. (r)- Qvin imo funt nomiulla jura qvae Statibus

eommu-nicantur, uti Legum pr;escriptio

per Capitulationes, Fœderum,

INCONSULTO CiESARE , SANCTIO ;

penes Evangelicos juris

sacro-rum possessio, & aha, utiliqvet

'

ex

(s) Präster aPos Befolct & VVendelin.Loc.

Cit. (t)Vid, h?cprolix, agent Limn.

(40)

(28)

ex Artic. 8« Inftr. Pac. Weftph. §.

Gaudeant &c. HcEC & aliahaud obfcure adarguunt limitatam

Impe-ratoris poteftatem, qvam

ned;

ulius negabit alius,nifi qvi externa rerum

iacie, foperboillo titulorum

adpara-tu, inanibusq; honorum verbisnimis

capitur &vervecum fe in patria na-tum agnofcit. Cum itaq,- certis

re-ceptis legibus Ccefaris imperium fit

inclufum, &nullaratione abfolutum,

ita qvoq; circa indi&ionem VecHga-liurrm. Qvippe ficuti nec tributa , qvae ante Fnderici Tertii tempora

Germanis auribus dicuntur fuifle

inaudita,itaneq;Ve<3igalia, vulgo

di-&aTelonia (u). Imperatori ( qvi

3CCCT ïfyxwità, re&ius vero

admini-ftratorRegni, dicitur) folg citra

Sta-tuum Elediorumve confenfum,

im-ponere fasett, prout uno qvafi ore fatentur Publici Juris

praecipuiCom-mentatores. De ditionibus porrQ

Caefari haereditariis nemo dubitat,

qyinin

iis

hujus

juris

illibata

ipfi

foli

(41)

■Oô! (vj) 'êo»

competat poteftas. De univerfoau* tem reliqvo imperio controvertitur:

Qvia in Ordinum fubje&is regioni*

bus ipfi extra eorum

fuffragia

nova

imperare Ve&igalianon

conceiïum,

nifi contrarietur LL.

Fundamentalt-bus,qvas neullaratione violet, circa

primordia Regni & coronationem

G-jefaris ar&iinme cavetur.

Notan-dum vero, nonâme negari

indiâio-nem Veâigalium Imperatori

vendi-candam; Eos tarnen hallucinari & trahi fefe in erronea pati rnter

Im-peratoris refervata (qvaenunc potius

^

dicantur reli&a) hoc jus

annumeran-dum qvi cenfent. Tantum de ifto

imperio; Redeam, unde fum

di-grefïus.

TH.

Qykunfydiuturnamreialicujvtdet»

rationem defîdevat^isnihil

eorum, q vet

i-pfam adjuvantfultiimtfy

omitterefin-fulaßabilire debet

abeat modo necefîe

;

(x).

eft, nulla

Pari fefe

enim

Rex

ratione illaadjumenta, qvibus

qvam-plu*

(42)

Cjo)

plurimis Regnorum pax &

confer-vatiOjhabetur., flocci faciat, qvibus Respublica tanqvam praecipuo

fulci-mento niti tenetur, fi modo falvam

hane exoptet atq; felicem^. Incumbit

ergo Regi rei pêcuiiiariae curamha¬

bere permagnam, diligenterq;

per-pendere, qvanto Reipublicae ufui fintipfa Vectigalia. Intereftideo

Regis, & qvidem qvammaxime,

no-va, modica tarnen, inftituere Ve&i-galia, qvo ifte optimusnervus , res

neceffariae qvofuppeditantur ,

com-mercia vigent, Litterae artesq;

co-luntur, favör conciliatur, pax

ftabi-liturhumanaq; negotiafpirant,

deco-ro ipsiadfitmodo. Prêter

Reipubli-caeenim

adprime

necefFarios

facien-dos cottidiefumtus,infinito fefe fug-gerunt numéro res Reguir. privat# publico decoriinfervientes: Splendor Curiae Regis, Reginaeq;; liberorum

educatiomagnihea , Cultusq;; Primi deinde fangvmis

Principum

fulten-fandadignitas ; totMajeftatis

cufto-des,totaulicimunhri, toteqvi ad de-cus,

(43)

«*5 (51) ^

eus,ufumq;aulas, tot alia, qva qvo-tidiana exigit

neceffitas

,

qvâ

aqviori

ratione comparanda,

niftaliqva

Ve-âigaliumparteprocurentur.Taceam nunc tot apudReges,

qvibus

Respu-blicaindiget, confiliarios , tot magi-ftratus acjudices , tot apud exteros

legâtos,tot

tamcj;

diverfos regionum

Prafeôos. Qvid depatria

defenfio-nedicam, debellorum adparatu,

mili-tum ftipendiis,Belli ducum &

Prafe-«ftorum honorariis,(y). Ex horum

omnium neceiïitate làcileeft

Vedli-galium metiri. Palmaria vero nunc

1

mihieftcaulfa, qvod

Regibushocne-gotiiincumbat, nevideîicet occafio,

extra ufum reipubhca,exportanda pecunia ad alias regiones

avarisho-minibus detur. Qyo fiet, ut nec

pe-cuniaria rei in Regno fit egeftas, (qvod fœpius ufu evenire comper-tum eft) neq; Imperii opes

qvorun-dam infatiataauri famé, ftia

commo-♦ da primario qvarentium,

exhaurian-tur,

(y)Vid. Comment. ]o.à Chokier Not. ad

One-fond Strateg f.Öff.

(44)

«e§ (ii) s«*

tnr,deverentur

cj;.

Gui reiunurnxris

pondus, unuraq; nummivalorem de

eandem femper metalli puritatem fumme infervireexiflimant Politici.

TH. 14.

Dum autem Regum Principum*

qve poteftatem

humilima fubjedtio^

ne conûdero,&fummam,qvâpollent,

uti pareft,venerorau&oritatem, tan* tadeprehenditur,utomnium, qvi

re-gimine eorum .gubernantur ,

obfe-qvium illis debeatur. A

ennuis

er¬

go fubditis

Vedtigalia

funt

perfol-venda,ut Publici flatusfiubfidia.Nemo

énimab hoconere^cjvodfit cunHù commu-1

ne■>liberexiftat. (z). Naiii ficutiin

ci-vitate nemo utilitatum, honorum,

commodorumq;

feie

expertem

cu-pit,qvin illa in

diftributione

omnes

gefliuntpares cenferi; dein

oneribus

perferendis omnium œqvalis parqve habenda eft ratio; fie qvoq;

fubdito-rum,fiqvidem omnesRegistutifïima

gaudere exoptent

protedlione tutela-

j

qve, amore fimui 6e benevolentia,

(45)

■os (ti) to"

ideoq; etiam dum

aliqvid

pro

com-L( modopublico, pro

falute patriae

Rei-publicae, fitjufte

expendenaum,

nemo erit, fi modoboni Civis nomenipfi

carum, qvi manum fuam

huic

folu-tioni detra&am , humerosq;

ab ifto

onere liberos, fatagat.

Proinde

/«-flum eft«fAqvum*neminem horum» neg:

privatum hominem> pùpulumimmu¬

neme(Je

: cum exaqvo adomnesutilité eorum,inqva confumuntur, redeat.

(a).

Omniumenimrerum acperfonarum>qva

privatum üeguntvitam > in

Fublicisfun-Bionibu*^ œqvadebet effe infpeftto.

Hoc

J \ ideo dicimws% qvianonnuîli privatorum

elicitasfuffragio proférantfanbliones

»

qvi-bu* VeBigalia^velcceterahujutmodi» qvA

inferriFifcomoriseßfiibt

adferantejfe

con-teffit. Siqvisergoprivaforum

hujutmodt

referiptionenitaturycafiaeadem

fit

;

JF?cli-gahumenimnonparvafunftioeft>qva

dt-bet abornnibwiyqvinegotiationü feu

trans-ferendarummerdumhabenH curamtaqvs

ratione dependi. (b). EnimverO

ubi

v 1

inasqvalitas,ibilivorobrepit,

&invi-G dia_*

(a) Dio IIb:54. (b)L,6.Cod.d.-^qval;iftfubl:

(46)

vidia_». Nam & levius folet efïè ma-lum, qvod eft cum multis commu- ,

ne: aitChokier: (c)Unde

contraju-\ ftitiam patratum exiftimo, fi aliqvi eximantur & in reliqvos omne onus

inclinée. Hoc ideo videtur

monen-dum, qvia circa taies immunitates

variée fuboriri folent tacitae fraudes:

Nonnullorum emm contumacia eo

devenit, ut

Reçes Principesve fuos

adprifca augenaa,feunova

inftituen-da,Vectigalia femperincitare,

por-ro cum ad rem ventum fit,

immuni-tatemiis poiïeffionibus iisq; pra^diis,

qvae fuafunt,auda&er fatispoftulare,

|

haud,proh pudor! dubitent; Hi

L*-verniones(d). re£fce dicimtur, qvia funt

àp7iw&KliKcôrtf>oi tûv2CCÅUV. Itaq-,ad

pr#-ftationem Ve&igalium qviiibet

eft

obftri&us , &

qvibuscunq;

fuprema

Majeftasjusfuum non remifit,

Veâi-galia débita exfolvere tenentur. Ne-'

mini autemvideturremittendum, ne locusqverelae qvasrulaeplebecube

de-tur

(c) Lib.2,Thef. Aph; Cap« 10. 7. (d) Scxl» fomp, Feôusd, Verb, fijuif, ad Lit,L,

(47)

•os ötf s*

a- tur,qviaexinteqvalitateplerumq;

di£

i- , fidentia& difcordiagignuntur

,

ina-i- gna fubjnde malorum irrjtamenta-j*

d TH. 15.

is Obiter faltern velim

attenden-i- dumme geqvalitatem iftam

, cujus

is mentionem m prtecedenti Thefifeci->: mus , ad fubditos folum extendere,

ö nonitemad focios &peregrinos, qvi

>s cum alius fint reipubliae

, gravius

1- paulo videntur taxandi, adeo ut fub-r- diti fociis mitius

, utrisq; vero

pere-i- grini gravius tra£tentur, qvoties ta-s, men cunqve res & tempus illud

five-e,I \ rint. Atq; huic rei eaCivilis fubefle

•- videturratio, nefubditis fufpicionis,

it etfifortevanae,anfanafcatur, Regem

s- feu Principen!

extraneorum faluti,

ft tanqvamuniceaugenda?, maximefo¬

ta vere, fuorum vero commoda

defpe-i- -&ui habere atq;flocci

pendere_>.Eft&

i- ' rationiconftntaneum, utperegriniplwt fol*

IS *vantycfvam indigent

> qvodexmercibtu g- mftvis cjv&ftkmipßfaciant, $ alto,qvtno*

ir ' ftrafuntjevehant,>(e). Hoc

autem rei

si» C 2 Re*

(«)Nie.VVernul,DUT.Polit. Dec. I« D,V Iii,

(48)

■ * <®ô!

(j6) to»

-Regum proprio

nutui

devotus

rclin-. qvo&

fobjicio

; qvia

memini

me

hic

Politicumnon JurisConfultû agere.

TH. 16.

Sunt complures,

fatear,qvicon-f

trarios

nobis

movent

cylindros,

mul--tos â tali tributo exeipientes.

Alii

Cleri, Nobilifatis alii fautores.

Hi

feqviöris

farinse

Do&ores omnino

-Volunt nobiles abejusmodi

tributis

• &

Ve&igalibus exemtos.

Verum

ex

tali largitione aerariumPrincipis

vix

ditefcet. Qyin etiam tales

libertini

-hominibus inferioris fortisForte ot-i

-cafionem

qvasrendiparient, qvi

mur-■ mura&qvereke,nolâ feli

appenfa,

af-furgunt facile in ältum_*. Cum ergo

-immunitates nobilitati aut

prceclaris

• Viris fint

praeftandae,

utilius

cenfe-turalia inre qvidpiam

dari, five

in

honoribus, dignitatibus,

Reipublic#!

muneribus,five id genus aliis, qvam

in eo, cujus egenihomines fentiunt

gravamen6c

infupportabile

onus. TH.

(49)

Ö7)S*v TH. 17.

i Alii a clericoriim

partibus fiant,

•c

qvijufto arbitranturomnino

confen-taneum,ut clerus ab hoc onere

liber

exiftat: Horum ver o pleriq;

Catho-'

1- licopallio cernuntur

induti,

(qvos

1- hac in re non ita adeo admiramur )

ii inqvibus, vir alias

Celeberrimus,

[i Joan:à Chokiermonet

Principi

ftiK-o dendum effe, ut Clerwabtis

(

feil.

Ve-[S

Öigalibus)

immunis

reddatur,

(f) hac

x tanqvam palmaria

ådje&a

caufFa,

X qvod Fifcu* bonorum Pr/nc/pumfnon

fa-Ü cerdotum damnityfed hoßiumfpo/tù

auge-L-i

\tu* ; Qvafi Rex Sacerdotum

exitia

r- apertemtenderet, fi

Vedtigalia

ab

il-f- lisexigeret. En

frivolnm

! Verum

,0 utperpétua negatione Ipes

palmas

his

is adimatur , adferimus clero aeqve ac

b- reliqvisregni

fubditis

incumbere

le-gitimam Ve&igalis

expenfionem_».

Qvia ficuti

asqvalibus

-jeqvalia

deben-tur, itaqvoq;

geqvales

debeant

aeqva-lia__,. De Glericis haec argumentant diratiovera_>. Ulis enim aeqve

fe-C 3 curi-(f) Th«f, Aphor. Pol,lit.i.Cap«10. S»

(50)

** (j8) ^

Caritas debetur ac aliis: itaq* &

illi

viciflim cum fui confimilibus

pra-ftandapraitare

non reculent*

jgytd:

enim abfurdiiu* inqvit Rodinus,

Cjvam

apudtw( Gallos, penes qvos

plebe

ni¬ hil eft contemfius)tria

hominumgene-wa-tfacerdotestinqvamyNcbile$ få CMagi--j

flratu*feteomnes omnia tributa intrnfe-.

koj optficcs få aratorcs rejicere I (g)

Hinc autemfiet, ut tanta

admiratio-ne non videatur dignum,qvodprifci

avi(dum Catholicifmus totum. fer¬

me obfederat orbem ) clericorum

opesin immenium fère excreverint*

cum omnis generis immunitatibus

fuerint gavifi. Sed caveant fihi illi mortalium , qvi Regibus tales

im-munitates. Clero alnsq; prafiandas;

fvadent, ne idemillis aliqvando

con-tingat, qvod Eqvo Aîfopico olim

eve-nerat, qvi, partem oneris ferre cum >

recufaret, Afmo fuccumbente ac.

pereunte,integrum onus

perferre

co-gebatur. TH.ig.

Offert fefe excogitanti nobilis

nunc ,

References

Related documents

inter alias boni divifiones frc- qvenäflima eft ea , qua bonum dividi fo- let in hone β um y utile &amp;

Cyündrus facüias movcatur in piano, qvam aliud •folidum reguläre qvod figurata planorum adeptU

cedit eorum qvi perpetua eile fidera volunr ,qvos intcreil. Cornelius Gcmma cenfens ftellashas in

lurfuris funt, quae de arboribus (ißgulis, quod. ,« finge,lQram Deorum fint in tutela £

eos vero ipfam fuo jure ac nomine exeruifte, non magis fequitur, quam.. tutorem efte bonorum

quam jujcepta eil, rationis ufum non adjpernari k). Repugnat etjam ali- quid ab homtne credi, tarnen ita fupra caftum human# rationis pofitum ejje , ut nullatenus ab ea cognojci que

ter res minus neceffarias efTe repu- tandum. Cum enim bonum prin- cipium non nifi bene, malum non nifi male faceret, nec aliter facere pofTet; fruftra illud, ut prodefTet,. hoc

itaque religio naturalis, nomen in- de fortita , quod ex ipfa natur λ cum. univerf#, tum human#