£LB.
F. F. £
S.%
Dissert atio HISTORICO-POLITICA
De_j
PO ENA
SEPULTURE,
JQunnz_>Ex
Confenfu
& AdprobaîioneAmpliß\
Colkgii
'Philojbph.
in RegiaAcad. Upjalienfî Sub PR^iSIDIO
CLARISS1M1 VIR1
i
Dn. laurentii
!
ARKHt M1
Hiftor. Profcii.
Reg. &
Ordin.
Publicobomrum Examinifubmttit>
JOHANNES
LITHELIUS
Oft-Gothus
In AuditorïoGußav. Maj. d.xiv.Junii
Anm MDCCXVL
UP S A LIS,
\
F
$:m
R:aî M:tis
*
MAXIM® FIDEI VIRO Procurationum
Regiarum
CONSILIARIO
iPerilluflri
acExcellentisfimo
®
DOMINO ,Dn.
C
ASTEN
IC
;
F E
I F
MXCENATI ,S:œ R:œ
M:tis
MÄGNtE FIDEI VIRIS
Primarii Equeftris
Legionis
Chi-liarchas Maxime Strenuo
Perilkßriac
Generoßffimo
Domino,
Dn.
JACOBQ
Dank-wardt
Domino in gvôtUUCl/
Ä&fctttct
& «gbifelftö &c,
MiECENATI ExOPTATISSIMO.
A■obiU/Jimo atq; GenerofilTmo Domino
Dn.
JOHANN!
Gyldenadler
SupremiRegii
Dicafterii,quod-Hol-miaeeft,AdsessoriiEquiflîmo,
Gravitfi-mo,Patronoatq;Nutnciout
Propen-fißimo, itaomni honoris
cul-tu profequendo.
VIRO
Nobiliffïmo atq; Ampliffimo
Dn.
ER1CO
Stockenström
Rei metallicas in Nericia &
Weil-mannia Pratfe&o Dexterrimo, Pa¬
'Umma
Ma,MALQE-NANTES ef
PATRO-NI, humanités,
om<f
co-mitas, quaÇamœnas
&
litera¬
rum cultores
ample&i
confvevi-ßls,
hoc
mihi,
homunciont,
cote
filii peperit,
uthanc
eh
art
am,oh-fervantia
meaobßdem, gratiqve
animi
pignus
offene
aufus
fm
\
fubmiffe
erans ,ut
meulterius
LESERA ope
fit
blev
are,Sf
ad
melîorps
fortuna
ffpem
engerebe-ntgne
velitis.
Ferilluft.
GenerofifT
&
No
biliff. Nomin.Veftrorum.Cultor Dcvotîpjlmtu
Johannes Lithelius
fït
^wC® Ht 8£ 3? S'
^^P *b*^^^S®
^Sfê
<P 4*Î4c"è"^^
vD. D.
Capitis
Prioris.
ARGUMENTUM.
§ 1. Miffa £tv[AoXoy'ta
■>tradit definitionem*
§ll„ Efrenatam eorum audaciam, qui
ur-bes, confervaredebebant-j interire
patiun tur,perfirirrgit.
<§ bII-Ju(ium& utile dicit,tanti& alitesfce*
leris noxios dignü fuppliciis mattare.
§IV. Cui naturaliter compctat, pçcnas
mi-tioresjtumcapitales fontibus infligerez
breveter inquirit. f
$ V• Jldquamjuftitiœ fpeciempoenarum
ir-roratiopertinent, explicat
5> VI. Einem poenarum oftendit.
§ VII.Degeneribuspoenarumagit,&
quoet-nam graviffimum.
§VIII.Exponit Lôcum Curtiij qui anfam huit argumentopr<ebuit,
2
§ t
s,"*,
N Argument!
alicu-jus expofitione,vo>
gg
cuminquifitionern
Éf
adhiberi folere non|J
ignoramus,
quippe
0 dçwjTtctiàsveètoçyjtûùv/
dvcfJLocTUvi
'nfoxeipig
,tefte
E
pi&e
to.C
e• terfi cum brevitatiftudere animusfit,imperante ita
temporis,
quacir-cumfcriptus
Tum
anguftia,
necnoninexorabili noverca paupertate_>,
iftam ut fupervacaneam omitto,
cum vel pueros vocum, quas
in
frontifpicio
geftat hsc
differtatio,
notitia, non fugiat. Ambiguitates
vero, quibus
laborare
vox pœna-ideprehenditur
Do&iflïmus
Thoma-fius a) fatis
enucleavit, qui, cui
has
fcireplacuerit,
erit
magifter.
Qua
propter
jufta
Diiïertationis
Acadé¬
miesforma obfervata, talem
fifti-mus argumenti
hujus definitionens
Tœnafepulturœ
eft
ultimum &
ignomb
Moßflimum
feipplicium,
quod
propternorme aliquod deliäum
irrogatur
afit-periore [celeratù
invitù,prkuando
cor-u"
poraeorum honefta
lepuhura>
ut methtaspœnas luantjn communem omnium
'HH
emendationem.
°e
5
IL
Utinam
reliqui
mortales
eadem
efTent animi moderatione morumqj"e"
integritate, quam prifcis
Hiftori-.uS corum nonnulli tribuunt, quod
ve-ir*
tufiifjiminulla adhuc mala libidine,
fine
on
probro,fcelere^ eoqvejinepœna
&
coër-citïonïbus vitam egerlnt, b) MeSe-?' neca quoqve antiquos
laudibus
ef-- fert mortales,
fupra verum,
quod
na-°' tur
am incorruptifecuti
fint,
eandem-teS
qve
habuerint
& ducemér
legem
c)
^
ut taceam Scythas ,
quibus piftitia>
ia*
gentis ïngenïk
cuit
a,nonlegibus d)
Sed
*aS
quantum a prifca illa
probitate
5c
boni morisfinceritate degeneratumfit ad vitia & nefanda fcelera, lo«
l\
qvunturabunde
fatis tamfunefta
exempla,rerumpubl.
exitia,
urbium
A 2 âuC
e'
4
aut incendia, aut proditiones, aut
direptiones & casdes, loqvuntur
certamina potentium, avaritia,
lu-xus, rapinaz & corruptelas in omni
fere genere vitas, divina humana-qvemifcentes. Horretanimus
re-cenfere ea mala, quasquafi
inunda-tione in respub:, incivitates, in
pa-gos,in domos irruunt, hominescg Lernasos, Lemnio etiamnum
fce-lere imbutos, invaduntatqve occu¬
pant. Ceterum quo rerum olim minus, eominuscupiditatis,&
quod
fequitur, vitiorum erat. Paucos
autemnuncreperies, qui (ponte Sc
folonaturas du&u regi fe patiuntur,
cum pœnisrigidioribus difficultera
fceleribusdeterreantur. Ille felix,
cuibonum omne in animo eft
ere-£um, quiqve natura utitur
magi-ftra, ad illiusleges compofitus.
In-eflfe autem homini, ututbarbaro,
earn facultatem , quam naiftus eft
excellentiorem prae ceteris viventi-buSj difcernendi ea? quas,
ob
hone-ftatem.5 ftatem, petenda, velob
turpitudi-nem vitanda funt, neminemfugere
arbitrer. Namquis eft, nid
noäuae
modo caligans, cuiomnis notitia-»jufti &a?qui adeo dtademta,utnon quid fociali vita dignum dt,
intelli-gat, modo reåram adhibuerit
inge-nii culturam. Proinde nihil ed,
quod asque in omni hiftoria
mire-mur, atqve eorum effrenatam
au-daciam & libidinem, qui, non ex¬
trems: fecis, fed quos non foium
dignitas, fed dcfangvis longe fupra
vulgus collocavit, nefeioquo Furore
perciti, 6c ixpe dne aculeo remor.
dentis confcienti^,perniciemreip. civitatiqve moliri aud funt,
Exfe-cranda proFe&o eorum immanitas,
quipatriam, qua? omnium
charita-tes dnu fuo comple&itur, jam con-tufarn & conFra&am armis , Sc pene exfangvem ac morientem la-cerare non verentur, pro cujus fa¬
lote quivis bonus mortem
oppe-terenon dubitat. Neqye
minusde*
téfiändaillorüperfidîa,qui
inclinan-tibusfatis, urbes, quibus pracfunt,
hofti imminenùi, cum rerum pre-tiofiffimis nefarie produnt, quo fcelere cives, quos contra vim
ho-ftis adunato auxilio defendere
de-buerant neci dant, urbem civilis fangvinisfluminibus inundant,
fide,
Regi fuo debitam , etiam cum
di-fcrimine falutis vita?qve
ejus,
fol-vunt. Homines enim citis quafi
paffibus
in civitatesconcelTere,
in-qve focietatem
civilem
coaluere,
non
pereundi cauiïa,
led
Ipe nondubia obtinendae sv^ui^oviug
perfe-ôae,unde eam turbantes tanto gra-viores dent pœnas.
San&iffimis
enim naturalegibus, natura
infcul-ptis, quemvis obftringi, patriae fa-luti incumbere, ut eam de
mani-bus hoftium eripiat, non cladibus
oneret,non cruore
maculet,exem-pla prohifae pietatis fatis
teftantur.
Inftar omnium erit Scipionis Afri-cani, pacis leges praefcribentis An¬
7
tonio, qui
filium
ejus,
utpeculiare
donum, mittebat; Privata
enimbé¬
néficia a rebus
publ.
feeretaejfie
dix
it,
ér aliaejjepatris
officia, alia
patriœ
ju¬
ra, qu£ non
liberis
tantum verum etvjam vit£
ipfi
prœponantur. e)Nam
fervatapatria, omnia
fervantur,
tx-Mvjfov illa direpta, a&um
eftde
par¬ tibus, & parte aliquafublata,peri-clitaturtotum.
§. III.
Itaque, ut falus ac incolumitas,
cum communis omnium,tumpri¬
vata fingulorum obtineatur,
firma
certaque prasfidia , quibus
obviam
eatur incommodis
,noxiaqueaver-runcentur circum
fpicienda.
Legesinnuo, quas magiftratus ferre
de¬
bet,quibuspraemia &feversepcena?inneàantur,
ut his malorum ex-orbitantis & ferocientis geniiim-petus velut
freno
coërceatur atq; contundatur; illisvero,boni ad vir-tutem ftrenue fe&andamexciten-A 4 tur
8
tur. Prasmio namque &
pœna
o-mnes respub. ftare atque niti
vi-dentun,. Licet enim virtus ubi-que fuo aeftimetur pretio, &
mer-ces fibi ipfi Tit optima,
poftque
ci-neres in urnam reconditos peren-net:attamen, cuihocanimi robur
8c ere&um effet ingenium, ut ipfe inbona ferretur gratis, 8c probitati
lluderet,fijufto 8c a?quo
liullusha-beretur honos ? Aut quis in tam_*
corrupto feculo tutus eflet, (i
ttov/)-Çict Jcov ad vitia
propen-dens non inhiberetur pœnis? (po*
ßocr quippe p/jc pfttogtag vrgog
jct-<PctvXd dTispydasTUL. Quo circa
De-us pravitati humana?, in vetitum
femper nitenti , legibus pofitivis
pœnas ftatuit, prêter alias cauffas,
quas rimari non licet, ut
tranquil-litasgeneris humani confervaretur
tedta. Lex enim naturce infe
pœ-nalis non eft, neque quantum pœ¬
na? fmguiis
peccatis fit infiigendü
déterminât,
etiamfidelinquentes
9
puni ri jubeat. Quam obrem
ma-giftratui reliquit, per leges civiles
pœnas fceleracis decernere. Leges
aute duas ob caufTas feruntur, cum
ut nemmiquicqua injufte liceat
a-gere : tumut iïs, qui peccaverunt,
r fupplicioafie£Hs,ceteri
melioresef-ë ficiantur,Pœnarum eademeftcaus¬
ai faJi/Mjfïa fcilicet xai xoXctŒiç
, quae
i- quantum interfintreipubl. ad
mor-bos , ne latius ferpant coërcendos,
I- ad emendafcionem communem, ad
tr libidinem mortalium deprimenda.
m quivis videt. Nam deli&um
quo
4. impunitius, eo effrenatius fit; nifi e- n. fuerit vindicatumin noxios, pro*
m pofita impunitatis fpes mortalium
is animos ad crimina invitabit. Hinc
s, respubiica?, non legum feveritate 1- gubernata?,nec pœnarum in fontes
ir juxta exa&ione, rui espéré, atcj; e- infcise fati fui, venienti fefe pras-0- buere viciffitudini. Quocirca , ut
lu fcelerati pœnas icelerum jure & es lege perfolvant,eoutilius exiftimo,
IO
quod pax communis
inde
fuum-i
habeat vigorem atque fulcrum^.Saniores Ethnici Deos gaudere
di-xerunt ,
quando
pœnasfcelerati
débitas luebant, exclamantes NOv
Qsoï fjLctmçsç. Et Erafmus in
adag.
GbSoomkclétf
XC6XZÇivfaipovsTv.f)Certe rerum nulla foret
expe&an-da utilitas, nifi metus maleficises-fet propofitus, 5c certa
fpes
confti-tuta luendi pro fiagitiis fupplicii»
§. IV.
Necefïitate 5c utilitatepœnarum
adftru&a,occurrittiobis
expenden-dum, cui naturaliter
competatpo-teftas, fontibus irrogandi pœnas
capitales. Cumque
Grotius
e-am protrocinari
videatur
fententi-am, quafi certse perfonse
jus
pœ¬ nas infligendi nondebeatur,<g')nos
pauca in contrarium adferre ina-nimum induximus. Nobis certe
fedet, licet naturanon
determina-verit, an hic vel ille pœnarum
ex-a&or
/) Spinger. Thett.vol.hL,2.p. zio.g)Lib»
II L» à&or fit : ipfa
tarnen ratio
di&itat,
-»• jus
pœnas
infligend«
nonpoffeex-i- erceri nifi ab eo,
qui fummam ha*
iti bet majeftatem. Conjun<fta enim
vv eft ha?c ratio cum coaéiione, quae
g. coa&io femper debet a fuperiore^ ') proficisci,
namjus cogendi
fine«»&"
fuperioritate ne
quidem
concipi
s-poteft. Eft porroordo
imperandi
"i- & parendijuris naturalis, gentium
ii» & divini, atque fic fequitur,abillo
puniendos delinquentes aut
di<ftö
na non audîentes, cui imperandi
pote-n- ftas concefla eft. Antiquiffimam
> evolventibusHiftoria,jus
puniendi
as
penes principes
familiarum
fuifte
b- conftabit. Repetentibus
quoque
i- originem Magiftratus
a
Deo
,qui
2" cum non immédiate fontibus ir-3Sroget pœnas;
juftitiam
vindicatio
a- vam
pofcere
apparebit,
utpecca-te tores mediante vicario pœnis
af-a- ficiantur. Nam Princeps non ut
ç- homo fupplicia in
improbos
acper*>r ditos exercet, Ted ut vicariusDEÎ,
b* exfe*
12
exfequens id, quod ad cömuneffi
fatutem confervandam faciat.
Ne-que compararurjudex& reus
ftm-pliciter interferatione qualitatis peccaminofae. Et Licet peccatum
proprie loqnendo non puniatur ,
fedpeccator, quippepœna
eftma-lum afHi&ivum, & affli&io in
ip-fum peccatorem, non peccatum
tendit: tarnen facinorofis a
magi-ftratu civili fupplicium infligen-dum in aprico eft. Denique
pce-na omnis debet dirigi
ad finem_. reipubl. propofitum, fcilicet, ut
falus publica obtineatur, ipfaque
civitas a malispurgetur, ut
err.en-dentur cives, utjuftitia, cui per pœnas fatisfit, adminiftretur, &ex
eo auöoritas
principi concilietur.
Hasc autem omnia a&iones publi¬
ca funt, qua? non
poiïuntexcerceri
nifi a fumrna
majeftate, cui de-linquens ad pœnas fuftinendas
ob-iigatus eft. Prudentia autem non
vulgari utiilli debent, quibus
ßj
mifïa
eft legum civilium ftruftura,e- quomodo pœnas menfurent ex
u-tiiiüate ejus reipubh in cujus ufus j*s conduntur. Uberius hanc rem
de-m clararunt Gerhardus in loco de
-,
Mag. Pol. Puffendorf.
L.
7 c. 6.Lib.
a. 8. c, 3. Thomafius L.I1I, c. 7.
P-
§. V.
ni CumPrinceps, quiinfligit
pœ-j. nam fequidebeat juftitiam,
mul-torum
ingénia torfit
illa
qua?ftio,
e. ad quam juftitiam pertineant pœ-i_, nse, & fecundum quam
proporti-onem irrogand^. Et ingenue
fa-teor propter fententiarum divortia
1. efte hanc quaeftionem multis in* gr volutamdifficultatibus. Alii enim
;x pœnarum irrogationem ad
juftiti-r# am commutativam , Grotio
exple-[. tricem, qua? oblervat proportio-Y{ nem Arithmeticam ; alii ad
diftri-g.
butivam,
qua? proportionemgeo-metricam adhibet, refërunt :
rur-ni lus aliis placet
juftitia
uni verfalis, v fecundum quam pœnarumexa&io
h ~ "
fieri
34
fierî debet. Thomafius verohane
quasftionem ad otiofas refert. Ce-terü, cum fuanon deftituatur
utili-tatepaucis noftram aperiemusme¬
tern. Non enim vacat diverfas
divedorum fententias recenfere
a-ut conciliare. Exiftimamus itaque pœnarum irrogationem neque
ad
juftitiam commutativâ, lit
volunt
Boeclerus, Hornejus, Arnifaeus & alii, licet eorum fententias nonop-pugnemus, quin luo
ftent
funda-mento, neque ad
juftitiam
diftri-butivam, qua? fpecies
juftitiae
ap*1'
pellatur Ariftoteliparticularis,
fed ut eft publica pœna me'
dicinalis, quaerens
emendationem
civium & re&itudinem reipub.
la-borantis morbis moralibus,
omni-no adjuftitiam univerfalem
perti-net, cujus
objeåum eft,
quicquid
legibus &juri eft
confentaneum. Verum hoc imprimisfpedlandum,
ut pœna fit a?qualis &
refpondeat
15
ic funt reiata in genere moralium^.
e- Nam fummam habens poteftatem,
(i- vi
ejusleges
fert, etiam fecundumê- eandem förmam, qua leges fert-,,
as vindicat, atqve fcelera legi contra-a- riapunit, pûitinquâeos, qui non
fa-ie ciunt, quod lex
intendit,
fed
com-ad mittunt,quod lex vetuit
fieri,
atqvent vel hinc confiât, pœnarum irroga-& tionemreferri commodiusad
Julli-p- tiam Univerfalem, quippe qua* in
a- univerfum communem
reipub.re-1- fpicit tranqnillitatem, quam qui p-* turbat, nulla ejus dignitatis habita
s ) ratione,
pœnas infanias
fuas
pendet.
e' Hoc ipfcrautem eorum
fententias
tn non adverfum imus, quijuflitiam
a- commutativammirrogandis
pœnè
lir proportione
Arithmetica
obfervan-ti- dam contra Grotium aliosqve
fta-id tuunt, licet hase de proportione ut-n. pote difficiliora lubentes omitta*
n, mus. § VI
at Fines pœnarum, quos
adtendere
ia debentinpœnarum
i6
cipes quatuor communiter
recen-lentur, reparatio, expiatio, afiecu-curario& emendatio.
Ultimusau-temfinis imprimis adtenditur, qui
quaeretvelpeccantis vel
peccaturo-rum emendationem, vel
utitacoër-ceatur qui peccavit, ut non
polïit
deinceps peccare, vel amplius aliis
nocere,prelertim fi adeocorrupto animo lit, ut ad fanitatem perduci
nequeat, vel ut aliipœna?
metude-terreantur. Reliqua quead finem
pœnarum pertinent, Puffendorf. h)
& aiii fufîus explicant, nos pergi-*
mus. § VII.
Ad terrorem increfcentis
auda-cie pœnarum genera apud varias
gentes varia fuilTe narrant
Hiftori-ci, utalia pœna fuerit Perfonarum alia Rei. Aliaquippe Improbitatis,
Temeritatis
alia,aliaAdulterii,Libi-dinis,Avaritie, Prodigalitatis, Per¬
fidie, quas ftilo (ignare tenuis
re-rum mearum habûus vetat. Ex ïfiodoro
plerumqve
ita fpecies pœ¬
17
ti- narum recenfentur: Damnum,
vin-u- ciila, verbera,ralio, ignominia,*éxi-u- iium,(èrvitusy mors. Omnium au*
ui temgraviflirna 6c maxime
ignomi-o- niofa ab omnibus omnium «tatum
r- hominibus «ftimataeft
pœnaiepul-ßt tur«, qu«fceleratis,& pacri«
urbi-iis
umqve proditoribus a Diis opera
to
Magiftratus
irrogatur. Quamve-ci ro grave & turpe hoc fuerit
fuppli-e- cium, ill«Rhetorummin«, ill«Se¬ rn natus
imprecationes, utinfepultum h) abjiceretur poftmortem corpus,
fa-ji-' tisoftendunt. Sicenim Dido/Eneae perndoh«cmteraîiamaîe precaturî
'a- Caclaîantediem, mediaqve inhume*
as tur arena. /)
ri- Hocetiam meto veteresmaxime m folliciti fuerunt, ne non
afficeren-is, tur (epultura poft mortem-,. Qua*
)i- proprer multi ieipfos vivî tumula-:r- vere, ne
poftfàta
carerentfepulcro.e-
tejie Rhodig.
L *i,c- 19.
ix § Villi
Er Hac pœna fèpulturâ? Dii prodi»
m- B torem
i8
torem D-amafci, nobiliffimae urbis,
débita perfeqvuti funt.
k)
Locus admodumdubius,conje&ore œdipo autDelio natatore, quodajunt,o-pus habere videtur, qui ficut
an-fam huicargumento mihi
dédît,
itaexplicationem mereturJ.
Varias
variorurn paffus eft
hicCurtiilocus
interpretationes, quas
apud
edito-res videre pofïumus. Omnium
au-tem optimeverba hxc, quae
mukös
adeo torferunt, Vir Ampliffimus 3c ProfeÜor Honorarius Dn. Jacobus
Arrhenius explicavit ; Ceterum
dii
tantafortun£ prochtorem
débita
pœnaJepiâturœ perjeqvuti
funt,
Illuitrant
hunc locum verba Taciti. /)
Hand
minuspromte L.Hetus,
focrusqve ejus
Sexta& Polhitietfilidnecem
fubtere
:ht-vi/iprincipi :&c. tunc eodem in
cubh
culo, eodem jerro abjcindunt venas,
properiqve cV jmguUs
vesiibus ad
ve-recwuham velati, bainekiuferuntur,
pater filiam,avianeptem; illa utrosqve intuens
*9
intuen$, & certatmprecantes labenti
ammœ celeremexitum, utrehnquerent
Juosfitperßites & morituros. Serva
-vitqve ordinem fortmut : acfenior prit
us, tumcuiprimaϕas, exftingvuntur.
Accufatipofl jepulturam, decretumque,
majorumpunirentur. Et h e.
fed Nerointercejjit, mortemJme arbi¬
trio permittens, ea cœdibus peraåis
lu-dibria adjiciebantur. Ergo perfequi proditoremdébita fepulturse pœna,
valet proditorem interficere,
&ca-daverejus abjicere,&exponere
avi-bus&ieris,qualis interitusvocatur
Seneca: mors
injepulta
m) quâ tyran-nus minabatur TheodoroPhilofo-pho. Ciceroni, fepultura Caefaris infepulia u) ob turbatum illum
fe-pe i endi more m, de quoSveton. o)
Jeremia: /;)Jepulturaàfini^
aîiisfune-ra nec f inera, retdoç draôoç ut al ia
noiTiina brevitatis cauiïa
prarterea-ÎTlUS.
B 2 Capitis
Ui)de trancj.Anim. c 14:4. n) Phitip./.c.z»
20
-Capitis Posterioris
ARGUMENTUM.
I, Eorumferitatemperftringit, qui nul-lammortuorum curamhabuerunt»
§ II. Sepulturœ jus unde oriatur, & quam
honefturn fitcorpusfepelire.
§ III. Ex adverfo oft ndit, quam turpe fit
fiepulturaprivari, fit t:réviterrecenfet
quam dirumhoc fuppliciumfuerit
a-pudHebr<eos.
§\IV. Hancpxnamußtatam fuijfie Perfis&
Romanu inâicat.
§ V. Qui) noftris legibusj hac petna
aßei-antur.
§ VI. An convenionsfit dig nitati & <equi» tatifeputtura prohibera[celer
atoS)in-quirit.
§ VIE Claufulam canti-net*
$ i.
"yIhil
fere eft, quod
aqve mi¬re ra urin omni hiftoria,quam
kpotuiiTe hommes lic naturam
dedifcere, ut omnem curam
fepeli-endi defunâos abjecerint, parum
folliciti cœlo an hurao tpgerentur_.
cudavera , alqve ita
illisjacilis
jaäura21
fépulcri.
De Anaxagora, Diogenes aliisq; Sfoicis memoratur, eosadeo ab omni humanitate remotosfu-ifle , utnullasfépulcri
habuerintcu-ras,putantescorpus faltem efle vas-culum anima?. Lothophagi, gens
immanis & fera, fuosin mare
de-funftos, capedunculis & loculis
prorfum negleéfas, abjiciebant, ni¬
hil intereffe dicentes, humo ne,
a-qua, an ignediffolverentur.
Bactri-anis, fenio velmorbo confe&os
vi-voscanibus objicere mosfuit,quos,
de induftriaad hocipfum enutritos, fepulcrales appellabant. Alii feris
ac volucribus mortuos objicere
fo-lebant, igne cremare, in aére fus-pendere , in paludes pifcofas
proji-cere, & quod omnem
fupergredi-tur feritatem, eorumcarnes
ipfide-vorare. q) Parthisfepultura, auta-viumautcanium
Ianiatusfuit.r)Ce-terum infauftis illisac pollutiffimis
animis reliais, ad illam (epeliendi
B 5
22
confvetudinem, qua? magis natura;
humana? congrua eft, quamq;
ino-ratiores obfervarunt,progredimur,
vifuri, quade cauflaCorpora terrae
mandentur,
§ II.
Mortuos fepultura honorare
rnora-tioribus femper cur«fuit, quocirca Plato hoc officium tertiamjuftirias
parteftatuit,illudq;Cicero
humani-tatemacmanfvetudinem, Vallerius
M.mifericordiam appellant,praeter
alia egregia nomina, quibus
hoc
infignitur ,officium. Unde vero obligatio ad fepeliendos mortuos
proveniat nonuna omniumeft fen-tentia,
Anriquiffimüfepulturaege-nusputatTullius,quod apud
Xeno-phontevoluit Cyrus: utredderetur
terrae corpus & quafimatris operi-mento obduceretur. s) Grotius
ex jure gentium hoc fepulturae
jusjdeducit , licet gentiles
ple-riqve non adtenderint ad
fepul-turam*
turam. Illuftrif. PufFendorfius ex
pra?ceptojuris naturalis
de
officio
humanitatis proficifciftatuit, ut
ho¬
mmes jure natura? ad fepeliendos
mortuos obftri&i fint. t)
Thoma-fioautem haec fententia nonplacet,
qui (epofita omni
revelatione,
di-cit, Fiqua?obligatio
fepeliendi
mor¬tuos fit, eam eile in ordine ad alios
homines viventes. ü) Ceterum, li¬ cet naturaignoret, hominis corpus
ex terra ortum habere, atqve ea
propterterra?iterum
deberi:
tarnenad re&ae racionis du&um
confide-rata hominis prœceteris
animanti-bus excellentia , dignum utiqve
cenfetur,utcadaver ejus poft mor¬
tem honefte curetur. Honeflius autem non poteft
haberi,
quamß
terrae debito more & antiquiffimo
reddaturôc mandetur, qua?
confve-tudo &jurinatura&hiftoriis
facris,
ornnium vetuftiffimis,apprime
con-fentit. Itaqve
hocjustantumabeft,
B 4 ut
24
ut natura? repugnet, ut potius na¬
tura ipfa horn ine's ad id compellat,
licetapud quosdamvel mala confve-tudo, ve) amenda pra?valuerit,ut legi natura? & honeftati plane
re-pugnantia inftituta ac rrores
ob-îervarint. Sat valide autem homo
in benignam fuorum ctrrarn natu¬
ra trahitur, rationeqve obligatur,
qua? amba? amice confpirant, mu-tuasqve traduntoperas. Qvocirca humare eorpora ut
antiquiflima_j
ratio,itaomniöeftmaximehonefta.
§.
III.Ceterum omnium fuppliciorum
quae iceleratisinftiguntur, afticien-do illos capitali fupplicio,
ignomi-nioiiftimum femper habitum
fe-pultura honefta fraudari. Hoftes
namque hujus offtcii adeo ftudh
ofi fuerunt, ut
peremtis bello fo-pulturamnondenegarint. Plurima
enim teftantur
exempla, nullumL. fuiffe militia? munus tam folenne,
quam luos fepelirej ut vel inde^
2Ç
conftet, quam dirum hoc fupplicii
genus fuerit, quippepacem funeri dedifte dicuntur, qui corpus humo condiderunt. Qaocirca Cimon__» PatremMiltiadem,invinculis
mor-tuum, ad fepulturam redemit, qua privatusfuilTet, nifi
filius
litemse-ftimatam folvenda in fe iufcepiffet.
Adeo natura pietatiseft magiftra,
quae nullo vocis minifterio, nullo ulu literarum indigens propriis ac
tacitisviribuscharitatem parentum
pe&oribus liberoruminfundit, Ta¬
lis eft indoles fauftis fub pénétra-libus nutrita. Ceterum cum
no-bis fermo fit de pœna fepulturae,
fciendum infepukos non folum
di-ci eos, quorum corpora laniatui ferarum exponebancur, aut quoru
crux futura erat fepulcrum, fed
ec-jam qui
defofli
funt fineglebae &
terrae inje&ione. Hanc
graviffi-mam fepulcur^ pœnam Deus
comminatus eft impiis in populo
Hebraso, qui inultionem icelerum
2&
fuorum fepultura carerent, atqve
offa (epultorum ex fepulcris
ejice-rentur, &corpora ad folem
ex-panderentur. Et mandatum
&plu-rimahujuspœn«
exemplafuppedi-tatS.Sacra, x) qu« utomnibus ob¬
via, ita iisrecenfendis imorari ope¬
ra?pretium noneft. Sufficiatdixifle
Jefabele,
y) Jojachimü,quijfepultu¬
raahnifepultuscreditur (taceo
ce-terosov^vyûiTSroiç
palïos)juxta
ver-ba Prophet« ex jufto Dei judicio, propterc«dem inUriam
perpetra-tam, z) graviflimam hane
pce-nam pertinaci fuaimpietate
&hor-renda idololatria fibiacceleraiïe_j.
Nam imminente ob antegreiïa fee-lera fatali imperiorum excidio,
ho-mines quafi furore perciti
femet-ipfos précipites in ultimam
defe-runt perniciem. Neqve interdum
quos indulgentia fortuna?,fangvinis
nobilitas ad fummos evexit hono¬
res
X)Num.ry,Jof 10: Jer.8:1.2. c.i\:i6.
c.2j Pfy9. Ef*14:1p, y) 1.Reg9:33. y)
*7 res inftantes pœnse deterrere va¬ lent, fed quia non locum
dantfalu-taribus confiliis, quod ilîis accidit,
etiam merito accidilTe videtur,
at-qve fic cafus inculpam tranfit.
§ IV.
Apparatum,quem in
curandisfu-neribus follicice adhibuerunt Perfie,
neqve morem
fepeliendi
mortuos,heic perfequi licet.
Ceterum
mo-ris etiam fui fie Perfis, ut ut natura5
protervafuerunt,
a) pcenas capita¬ les fontibus infligere dubium noneft, & cadavera punitorum
infepul-ta abjecifie,
exCharidemiexemplo
colligere
pofiumus
, quem,quod
vera dixiflet, tandemlepeliri
jufiit
Darius, Juftas parricidii pcenas
exfolvitBeflfus: corpus namq;
ejus
fundis concifum hinc inde
difiipa-tum eft.
Quodpraemiumproditio-nis fuae nefarias accepifte
prodito-rem urbis Damafci Curtius lucu-lenter loco citato docet,
Artaxer-xes
28
xes ©chus, ut crudeliflimus
regum Perfarum, b) quas infania?
fua^pœ-nas dedit, nemo, nifiin
hiftoriaho-fpes, ignorât. Dii autem dicuntur
tanta Icelera pœna perfequi,
illise-nim non poteft placere, quod
inju-ftum atqve impium eft,
per
homi-nes veropoenas executioniin male?
ficos dant. Utcunqveautemanim? adverfum eft infceleratos, quodta¬
rnen forum , qui
campus, quaecu*
ria,qua? respublica fcelerib9 & vitiis vacua fuit ? apudgrascos, ad quos
tranfimus,erant, qui ob iua fada,
dum viverent, vulgaribus inferiis,
immo omni funere indigni
cenfe-bantur,utpotepubliciÔcprivati hofles.
Licet enim crudelitatis redargutus
fuiffet, qui commune humanitatis
officium hofti denegaflet : tarnen a veteribusGnecis, ad iramextrema provocatis, nonraro iâ fa&um
fer-tur. Sacohanc pœnam commina-tusinducitur Ulyftesab Homero,c) & b) DiodorJ.i7.c.f. c) Htad.p.
29
& pariter He&or in
Patroclum,
A*ehilles in He&orem. Etiam ab
eo-dem Poëta plura defumere
poteri-mus exempla eorum, quorum
cadavera avibus& feris
pra?dsefue-runt, fed'cogimur calamo parcere. Quipatriam
prodiderunty
aut inejus
perniciem confpiraveranc
fepultu-Yx pœna afficiebantur. Quocirca
Ariftocrates,proditionis in
Arcadas
conviclus, lapidibusobrutuseft,e-jusqve cadaver extra iilorum
con-finia infepultum humi expofitum.
d) Ceterum exemplis
recenfendis
fuperfedemus,fiquidem fcriptorum
libri hujusmodi pleni (unt, & lege
cautum erat , ne quis proditionis
accufatus in Attica fepeliretur. e)
His adduntur tyranni & facrilegi,
qui omnes
fecundum
kqlvovv6[jlov
projiciebantur uT&tyoi./)
Eadem
de cauiïa qui mortem
fiSi
confcive-rant, juftiscarebant, folitisqve
ho-noribus
ddjreferentedaujaniainMeJfenicii.e~)
Kirch-man defunerib* Rom p,710. f) Dio4
noribus pra'termififis hoftes patriae
cenfebantur, qui fie ab ea ignave
defeceranr. Qui vero ex
puiïllani-mitate & agritucîine animi
autma-lo infanabili prefli manus violentas
fibi intulérant, illorum
culpamex-tenuabantatq;
lege lata fepeîiebant, (ed folito funere deftitutos. g) His aecedit, eos, qui patrimoniaprofu-derant, in patrum fepulcra
nonad-ifiifTos, & qui obamati diem
obie-rant, eorum corpora Athenis in
creditorum poreftate fuiffe
, nec
terra: mandare licuiffe, donec pro
aere alie no fatisfà&um effet. Nec
infolitnm fuit profligàtorum
fon-tium reliquias e receptaculis effo-.
dere 6c fepuleri beneficio deftitue-re, quorum exempia non vacat
ad-ducere. Itiqve mari nos
commit-tentes ad Romanos tranfimus, ubi idem fupplicii genus in ufu fuiffe
reperimus.Tiberii& Caji
Graccho-rum cadavera iniepultajacuerunt,
totaqj g) PUto inLe«,l.p*
totaqve urbe raptata , in Tiberim
prscipitata, infuper lugeri vetita, quia incolumitatem civitatis Roma¬
ns convellere conati lunt h) Sin¬
gulare autem fuppliciumin
parrici-das ftatueruntRomani;cum inrelli-gerent, nihil efle tam fandum^, quod nonaliquando
violaretätida-cia : ut quod naturaipfa continere
in officio non potuißet,
magnitu-dine pœnsfummoveretur. Parri-cidasautem vivos infuebant culeo
& dejiciebant in profluentem. /) Sic enim volebant eum hominerru
e natura eripere, quieum neCaffer,
unde ipfe natus
effiet,
utcareret hisrebus omnibus, ex quibus nata
o-mnia dicuntur. Au&apoftea hsc
pœna , ut parricida virgis
fangvi-neisverberaretur,dein culeo
infue-.retur, cum cane, gallo gaîlinaceo & vipera & fimia, atqve fieinma¬
re profundum
projiceretur.
Cujusfupplicionondebuitunaparart
Simia
SiMianecferpcnsurnis necculensumis.k)
Sepulturae etiam pœnaa
exper-tuseftClodius, qui fine imaginibus,
fine cantu, fine exequiis abjedus
fuit. /) Et qui quasfo proditoruin
fuamorte defun&i funt ? Hac
poe-na maxima & horrenda difficillimis
Marianas fa&ionis temporibus affa¬ difinitprofcripti, quos fepelirenon
iicebat, fed canibus alitibusqve
ob-jiciebantur. m) Fœda & deteffabilia patrie fua? intentaruntmala, a
qui-bus ut abhorret natura, ita tanta fcelera non pôtuit non ulcifcL So¬
ient alias barbare plerumqve
poli-tioresqve gentes, ut lingva, mori-busqve , & temperamento vario
corporis, ita legibus ftatutisqve
djfferre, hacautem lege, fecundum quam, peflem moliens patriae pie# deretur,alteram ab altera non
dis-fenfifle evidenseft, fcilicetamorem
patriae omnibusnatura infevit.
§ V.
k)pjuvenal.Sat.S, l) Cic in. Orat.promil»
Defideraüjam portum fîuftuàns
calamus, itaque ad patrioslares in¬
clinât, fignaturus breviter ftilo,
hanceandem pœna apudnoßrates,
Arva Sveonum non tantum optima
religione, Ted &juftis legibus \xtaxi¬
tur.Auguftiflimi enimReges noftri
femper foliiciti fuerunt, ut jufti-tiam cequitaüe ternperatam fceptris
fuis
jungerent,
quo domi forisqve futnmas fecuritatis fiducia vigeat, florefcat. Ut enim noftrce genti folenne fuit, ab a?vo antiqvofun-damentajufti& asquialiis geatibus natioriibusqve legum fuarum
fan-ftitate fuppeditare ; Ita in
pœnarum
irrogatione, quam pro ratione de-liftorum föntibus decernunt impe*
rantes, feveritatem adhibuerunt_» laudabilem. Inter alia autem pœ¬
narum genera, utiIia legum muni-menta, ridigiffimum habetur hoc,
quo fcelerati poft ultimum vitse
fupplicium , afficiuntur, privando
do-cadavera eorumhonefta fepuîtura,
vel non permittendo corpora gre-mioterra?inferri, fed exarefcentia?
folîs, putredini, vel
avibus
&leris
lanianda
exponendo.
Hxc pœnairrogatur illis, qui ad legem
fanci-tam fe non componentes,
nefaria
commiferuntfcelera.
UfpoteSan-diffimum Deiverbum, depofitum
omni auro puriflimo
pra^ftantius,
& facramenta blasphémantes
/)
voluntarie &pertinaciter;homici-dium nefandum & horrendum
committentes, cum beluis &feris
fe commifcentes , facrilegi, fures*
venefici, fagse, fortiiegi,
infantici¬
de, acculati
repetundarum, adulté¬
rantes menfuram & libram,
cete-riqve, dequibus conftitutiones
Re¬
gie confulantut-/. Hiomnifrau-dantur (epultura_>. Duronamqve nodo durus quaerenduseft cuneus. 9)icn om (åhåntcÖ atfabanà
wnfy
gdtnitîgémrtnboîfdngclfct
etc.bbia
îi;e gencm beidenmur fâtigclfctut*taga*/ 0 ©i&ötf. idtf.
tagcté/
od&
igalgbacfatt
ettet
mot:aè
neDcfgrafmaö. m)Etiam
qui
per provocationem &certamenfingu-,
lare occumbit, fepultura
honefta_»
carebit,&tanquamfceleratusfepeli-tur. n) Pneterhosetiam
hac
pœnaperfeqvuntur
noftra?
legeseos, qui
jus Deiarripientes manus
fibi
infe-runtviolentas,vitamqvefibimet
ipft
adimunti^ Olim tantum facinus pro animi
robore
atqvefortitudime
habebatur , & multis
commenda-tum,utCatoniapud Romanos, Anni-bali, Mithridati & cœteris.
Sed
confenfu omniumimaginaria illa ac umbratilis Stoicorum fortitudo
ex-plofa
eft, omnisqve
àu]o%siç(a
pro¬ prie damnata.§ IV.
Proximum
jam
eft,
ut
expendamus illam
quœftionem
fatisarduam & difficilem :
Anfaci-norofi fuoptefato
emorientes
afepultu•
raarcendifint ? Sunt qui exiftimant
C 2 ue
*»)ftongf.
Q5ref
ttlallûScwbéBöfb.
'
i(5p8« t>. 5dug. n)
^ôn^i.
XiVU»
pœnam hafte,qua
fures afficiuntur,
ut & alii facinorofi, nimisacerbam efTe, &legi divinae, asquitati & hu-manitati repugnare, quod
itafaevia-turin corpora
damnatorum,
fenfu
carentia. o) Rationes
fumuntabi-magine divina, cuf reverentiam
exhibere tenernur, & a corpore,
quod domicilium fuit Sp.Sjti.
Gro-tius itaqve putat humanius effe,
(I
fepelirentur.
Ajuntquoqve
legem Divinam p) iJlosipfos,qui
fufpen-fi patibulo erant,eodem die
fepeli-rejubere,nam fepultura
carere
apud
Hebraeos habitam efTe furr.ruam
cal'amitatem & eam negare furnhvS
crudelitaüem. Rationes verohujus
praeeepti de fepultura facinorofo rum, varias addueunt
, e quibus
unam aheramve
proférant
Se-pulturam non ftatutamfuifîe
inqui-unt pro honore
cadaveris
fepelien-di, fed quod cadaver illud
maledi-öum, ifto fymboio fublevationisin
altum, exlecrabile Deo 5c mundo,
&
°)Zedernf.f. $
& tanquam abominabile &
confpe-âu bominum auferretur,exturbare-tur, indignum, quod terrain pedi-buspremeret. Altera ratioeft,eurn qui luit pœnas pro flagitio
admis-fo, legi fatisfeciffe, atque fic Dei maledi&ionem feu fupplicium in_»
eo expletum efle,
qua? eft pœna_j
fufpenfionis,
infliÄa
a judicibus,quilocum Dei tenent, proinde de-bere fufficere talem pœnam, nec
ultra privandum fepultura;
exfe-crationi enim elTe Deo, non
pro-pter pœnam, fed cauiïam
reatum-que peccati,quia pro eo,
quodpec-cavit coram Deo, fufpenfum effe,
atque perillud fufpendium
ordina-tioni divina? fatisfa&um effe, qua
propter, ne a populo haberetun-, amplius pro maledi&o, corpus ter¬
ra obrutum,ne terra inquinaretur*
Quod vero attinet ad horum
fen-tentiam, qui vi hujus legis adfe-runt, corpora facinoroforum apud
Chriftianos fepelienda effe , dici-mus hanc legem fuifle politico
Ce-38
Ceremonialem,qua exfpirânte, ob¬
ligatio ceiïat. Neque enim legi
morali adverfanturleges noftrae de capitalibus fupliciis, quafi injuflu.
& inhumanum effet fceleratos
fe-pultura prohibere. Vult enim illa
lex, ut delinquentes fevere puni-antur, licet modum non
praffcri-bat. Itaque majeftas regia huic le¬
gi conformes fanxit leges, de fo¬
rum fufpendio & Iceleratorum ali-orum fupplicio ;
Ejus
enim efl defacinorofis flatuere, quinam exiis
ad emendationem aliorum
fepul-tura carere debeant. Et legi mo¬
rali intrinlece non repugnare hoc
genus fupplicii ex Davidis exem-plo confiât, permittentis
Gibeoni-tis fie proftituere cadavera.
Ne-que maledi&ionem moralem, feria
a&a pœnitentia, fubeunt
facinoro-fi, conceditur enim illis tempus,
ut facinorislui eos pœniteat.
Qvod
vero imperantes non dele&entun->
pœnarum irrogatione, neque
39 viant in cadavera punitorum ne¬
minem fugit, fiquidem omnis pœ#
na non tam ad delidum , quam,,
exemplum Sc
documentum
perti-neat. Vident namque quornodo
unius pœna multorum
improbiüa-te coërceat, utque pœna ad pau-cos , metus ad omnes pertingat,
quo vitiaexftirpentur. Viri
quip-pe magnanimi eft,
rebus
agitatispunire fontes, multitudmem
con-fervare, in omni fortuna redaSc
honefta tenere.
§. VII.
Ulteriushoc argumentum dedu«
cere, Scingenium, quod fentio
quam fit exiguum, Sc tenuis
re-rum mearum Habitus vetat,
quo-circa filum abrumpere cogor, Sc poft longam navigationem in_» fqualido hocce freto
Nunc littus
legere &
terris
advertere
proraw.
Seriis'itaque
precibus
, ut omni¬um noftrum pietas
jubet,
fupre-mum40
mum Nutneti veneramur,velit
mi-lererinoftri,&Religionisnoftr^T
u-torem, legum vindicem,
Prote&o-rem Mufarum,CAROLUM xn. inter
tot mille pericula confervare, atq;
almampacem,totfufpiriis
defidera-tam, nobis, vix fpiritum
ducenti-bus, clementerlargiri,quopoft va-rios in toga & fago exantlatos
labores corpus noftrum fuam in
patrio folo honeftam nancifcatun>
ingremio terra? requiem. Interea
quid noftri fit offîcii cogitemus,
virtuti operemur , vitia cane & angve pejus fugiamus. Animire¬
média, etiam exorbitantis , a Cle-mentiflimis Regibus per juftas
le-ges nobis data funt, quomodo
au-tem adhibeantur, noftri
ope-riseft quasrere
atque niti.
Literis
moribusqs
confpicuo
Viro-Juveni Dn.JOHANNI
LITHELIO,
Cums Be POENA SEPULTURMpublice
Difputaret,
Nobisdum
mabüefiftit mortis
Regnum
lacri-Lithelius,
veluti
pedtorano
ftra
ftupenu
Vult autem 3
clärae
virtutis
fi-gna
fequamur,
Quae referet
titulos,
digna
tropaea^fuo*
gd$nei fKî'm m
Refpondenten
©m JOHAN
LITHELIUS
5o fileftgobf mol i någon ting mtllfjtuna/
f(Ucatvofna up/fafifanmåft'fbr ftg finna/
©tor ijiôDa oä) befmår/
be honom (jålla faft
c $å magen; men itfmåll/tit:ftFatitfb
©a nesligje mi fît'/ at fan cino fïn årfmaé
©ef gobépaHcliconfrné;betntåfimebtubbamårfmaé
SBtllmun bli Pallas mat?/ od) gåi Templet in/
©anmåfie IIb« nog/od)få nå miljanfin/
©muåge-nfåmoat(jar/ fåFan tag råttltg fåja/
Sit©en Litliel1 bet qiorbf/ ei mclafmoban maia:
©efårnu njoiljr/fen b«» påLindi Flint.
S5rgt)tttcfttgaup/ fKntt befar brant od) flint.
SKenfometStftel/ Sorti/ bar finuwit ©bertfinne/
gövgmåfia/ trpefa ner/ få ffall od) beti minne/
$3Si gmartlarbaéI)op/meb fågttub ftg od)ter/
o QciUib/ båbett en frättb/ afilager genta ger/
©å3 fåIonengob/ od)anbrå af(£brnejc/
©maraf3igårod) en/ ©IIbbuflau minetbroje/
©U©ftprealtt tlicf/ attPallas fåri frib/
SÄattbelaSägerut{vatt luften blirber mfb.
Terexhnio &
Amicijßmo
Dn.
JOHANNI
LITHELIO
nrIhilfere eß, qnodaque miremur,
j
3%
quam nonpaucos hominum tamperditanaturaeßbyutnon tantum
perniciemfibi accelerent, verumpeßem quoqne molïantur reï publica.
Aâeo
horrida quorundam hominumJunt in¬génia, ut leginatura vix uUus
Japere-linquatur locus, QyocircaMagiflratus,
UÏÏus exercitiumpromovens, legesetïam
civiles in tranquilhtatem civitatum tin
lit; obfervantibus eas pramia& hono¬
res propojuit,
transgrefforibus
autempiflas ad legis mrmampœnasdiâiîavit.
Omnium autem pœnarum gravijjima
efl illacquando corpus privatur
fepul-tura, inâiignum, quodgremio terrain-jeratur. De qua re qvum lu , Mi
Amice,egregiam conjcripferis dijjerta-tionem, egopluribusfuperjedeo. Gau¬
dium vero, #«0^ animnm meum
occu-pavity cum vidiTey
poß
varias/
tåtes , ad Helkortem graditm moliri,
hifce
teftari
volui.
Åuguror
rFE hem*gmorï fortunœaura cacttmenipßtm
bre-vï adjcenfurum. DEum T. O.
M.pre-cor, velit conatïbus Trn femper adejje, atqiiegemmatofruåu laboreslUosbe-are. TUI / wv ,;'y. . Studioffimuî Joachim Lithandèr« i/