LAURENTII NIC/ENO-CON-

ft

, • : ";y C3"~VK

DISSERTATIONEM

_ACADEMICAM,

DE

SYMBOLO

NIC/ENO-CON-STANTINOPOLlTANO,

SUFFRaG. ET_{ADPROBAT.VEN. FACULT.THEOL.} INT _{REG. atqueILLUST. ATHENÄO}

UPSALIENSf,

Sub

_MODERAMINE

DN.

_LAURENTII

BENZELSTIERNA,

S. _{S.Theol-DOCT.ac PROFESS.}

Reg. etOrd. RUBL\C/£\ ILITERA70RUM _{mfawe, EXFIFBET}

ERICUS RUDMAN Erici

_Filius,

GESI RiaUS. IM _{ACROAT.CAROL.MAJ.'AD D. XX}

FEBRUARI1»

A. O. R. _cidi3ccliv,

Her_{is, ante meridiem, folitir.}

SUMki/E fr .t)LI V'RO,

tt£VÉRÉNbiSSl'MO

IN CHRISTO PATRI sc DOMIN.J,

L»N.

HÉNRICO

BENZELIO,

S, S Theo), DÜCTORI Lonqe Celeberrimoi

Kegni

Sfrio-Gothic?

ÅRCHIEPISCÖPO

Eminenti(fm:6i

Åeadv _Upfol.

_{PROCANCELLARIO}

Magni

Nec tion

Ven, ConfiRoiii Ecclefiart. MJESIDI

Gravijfimö

MVSAGET/E SÜMMÖ, _

tjyn säj# *\m

«'."i

mW

bi

finJör

n;cop

•J103 pKi?

brun [nät

cnbi*

wh

"jiffip

bs-n

b»

duo

*>yis

_-fbun

cnn

3«

a*3ö 1Jjrr o

urvrriö

jnx

boa

•jnosn an

Tub

p«<

Wnrb™-io

ib

"tv put

-niyayni

■jnVds orn

nm

ifly-r

naut

T?3d -jnito

-jrunn

anmf

H3

obs

TO -DW!7

ptr\JSDf

VI3J3

1.30311

,3031

■>"'

rmsn usb Wäj

b

nbbn

nnyt

"ioaw

in»rf

nöaf

0«

•yainb cpao urw na©

na®,

naia

T©

i11«»

»b

run

snDiHji ^oijivj sniui/ffiocij(j , ., .SIHJLVd IWISSiaN3H3A3a ctcc.a cxuA u,.a 4<&4atfu: -V -. ' V \s>" ' V 4 -• .aiaaiu w^uici ujuu cituu uudrt icat «u» Ai<tu.a c!csc.a cuc^a cua iuccu uueiu luaaa aquiu (.l c4« u. wuu ausu&j uc.a c.a. u.L luxuu <M xlcL ics roaia c.uL uu| uic>U 4L « rax lAicrt ux uuu erg. lmcl'. lucu X4u uuncv »4 uaa.a ««4 4 Qcia «4 ccsd. c. «fw ciau cl icutc ucuL «114 hau LILUL. iq. iul AUQAlL ä4. lm a4 ugu ixucu 4lmu cau citiu UH4U h'j c. ua jciu.a to, cicu «a iam urxil «4 kucu sfi «4« uc.au1 cx cuau X4 4UAUUIM ifitJL I4UU544 4HGU X3 CÄXlf. u! C&C.L IÄLC4-i4cj ra.xci Uiia 4cau a.w aaaaia «4 uu cuuL xiu uauL c« älc itäio uix ccjiuu uaöa qcU aa Acl C41 f aa&d4 ucL laicul iucu C4 cc. xuct X41 ceck CC4 uucu äcuxa.u Ä41J Ä4 4Ci-Ck x.i nau ix.i ucu.a ucau cducci. ihuu cl uuu 4. uu uutjiu uuidcu 4&»w uauL 1CC4HIU uua.L hau .ica 14.41.! aacuiu c; cr. cufuu* IU14CU cunc, HC4 .CHuu.a lai iciu icuu. uic iuru Äcui .a,a uca iMft aa,u ixiu cio lauufxa'.nn

\ a MONSIEUR

Le

BARON

CHARLES

GUST.

LIEVEN,

CHAMBELLAN de Sa _Majefte Le Ruide Svede. &c.

Moiifieur,

Il

merite

arrive

deflinguceß terni

Jouvent,

que

le luflre

par les

des

touanges

bmmes

de

,

ceuxy

ffun

que iiont m

les

talens, ni

1

eloquence,

pour en

parier

dignement*

Cefi

ansfi, MONSIEUR

, te qui me

fait

iraindre de ir? engoger d faire Votre eloge. Daignez dom MONSIEUR,je Vous Jupplie tr*s bumblement,

a-gréer

t bardieße, que je pretids, de

Vous

prelenter une

petite preuve de mes trauaux Atademiques, comme une

marque

war_{que infaillible de mon}

profond _{refpit, que je Vous}

porte. ff m' o/e flater , MONSIEUR _{, que Vous me}

ferez la grace, de la recevoir avcc la meine _bonte^dont il Vous * _{p/u bonorer mon Vere.}

Je täcberai de la me¬

riter _{par utie veritüble venera}

tion, _{(f par des veoux}

les _{plus ardcnts}

pour votre _{gloire & pour la pro(perité}

de votre _{tnaijon. J ai /' honneur}

d3 _{etre avec un}

re-Ipecfueux _{& inviolable devouement,}

Morßeur,

Votre _{tres-bumhle tß tres}

obéiffant

Serviteur,

ViK O _{Prueclarisfimo,}

Dn,

Mag.

JOHAN

NI

RUDMAN,

Regium

Gymnafium

Gevalienfe

Mathematnm

& _Logices

LÉCTORI

dexterrimo,

laudatiffimo,

jPATRUO ionge

carifllmo, ob

innumera,

&

plusquam

Paterna

in

me

collata

beneficia,

Summa animi

obferv

y

tia

xcernum

profequendo,

YCtUUCV dplSuYGOll

L 3 ~Q

iS't'Aojy

3/37/

ev) 7rv$Llévi

v

7TCVTiS

t '

H

tqycv Uvuiqei&JKi uq ctyYjyotvov axev exct^c», Ovtco fy TiéXercci fyvctyeoos ydh' v?jreföev eyeio, Ilavr' ccfytv ZéoSev ^x^r,yccrix « (plKrotre Ylotyqoosf

h7t0u ed wocpitcs xelvqs <x7rcfyvv<xi ccjucißriv.

_r \ \ ... ' v

Xmscv 7«f 7T^cteioi rwyy] rode omksv eyciye , fls" _{trccqcc Ee7o rv%e7v 7rcXewv evs^yeaiuoov'}

E£ ertwy 7rhecvonv Tu

7'

e/x'

ev^vxlcoe-

exc/xiaax^9

\aa<70ccov eåtkoovixfyv é/ue _tqoc

Tjjv r' cc^efyv uccÅoo y.ci 7rvwvoos

v7ro$ecxeo

$!rjv.

Seu fycyott _rclvvv rSro a^eålctcyct ck^et&cct,

©u/wS fyiyyct Teijv kvclqv

cc&yévcio,

Eu£c/u?vou rf ©«u,

oV

u7jsqrccrcc

SooyctToc vet'et,

I,oi fy&ct ß<Sv re, k&j\ die) ohßov cTtccaa-r],

Praclariflimi NOM1NIS TUl

Devotus CUltOTy Ericus Er. Rudma^

VIRO Vhrhnnv Rpvrrm^o tf Pi'£claris(iwo

Mag. GUSTAVO

T

O R

N

_{E R,}

1'AalCRi _{Eccielias, qu# LEO in}

Bahlingiiad colUgitur,

Virila uflin.o , HA' EN I IS I ,co ,■ t mni

ob-faquiorun* genere jugiter fufpici'endö.

VII<0 _{pr/er!a? i(/iwo,}

Dn.

_Mag.

_KRICO

_STENFELT,

RECTORI ad _{S-holam, qua? Gevali® tioret, TRIVIA¬}

LEM dexterrimo ut _{confarigvinitatis vii.culo}

con-junéla, Tic PATRONO aetätem celebrando.

VIRO Phiriwrwi Revermäo & Prtfrfori_rfimo,

Mag.

JOHANN!

_WERNER,

Éccleiiarum y quae DKO in Arbero & Ufr leriWik

Hel-fing. congreganfur,• PASTOR1 dignisiimo,

AVUN-CULI_{loco,omni pietate perpetimdevenerando.}

VIkO Plurimum Revier_{endo atque Ctarisfimo,}

Dn,

NICOLAO

_GRANBERG,

Ammarum* in Eeclefia

Vallbyenü Up!., PASTORI

ad-curatifliiiK) , EVERGET/E

propenhsfimo, qua par efi _{animf veneratione}

cedendo.-VIRO Plurimum Rpiierendo atmie _{Fruditisfimö}

Dn.

_PETRO

_WERNER,

V. D. COMM1MSTRO in _{Hag/ia & Ldt Upl.}

per

annos-béne mukös _y

laudatisbmoy AVUNCUtO

exoptatisfi--xiiO, adurriani _{üiqüe,gra*i$fimä mente venerando.}

VIRO Plurimum _{Rcveréndo Z<f}

Fruditispmo,

Dn,

ANDREA

_WERNER,

V,- D/ -COMMINIS1 _RO)' in Theda _{Upl. bene mer.to}

,>

AVUNCULÖ _{optirno , omni honoris}

cultu,

nullo rion _{tempore afficiendo.}

ernite blatidis.

Stepe ut, oceflis,

Oro, PA1R0NI, perleve munus ,

/ero Samite cS bcecce. Ob _benefufta, Pignora mentis, meritas vult Pendere _gråtes. Sollicitabo Supplice voce Numina _cocli, 17/ bene _Vobis, JVö#* _dieque, Omnia cedant.

Plurimum Reverend. Praeclarifl. ClariflL

NOMI-NUM VESTRORUM,

Cultor _{ol/lriffis/?mr/fy}

Prov. ro:. v. _23.

:njun wvb nosm noi

_nwy.VDsV

_pirrco

' '

'

$.1.

Eram faluris noftr# _do<5trinam

de Trinitate , feculo _quarto

inprimis

_impugnarunt

Aria-ni

(a)

_atque

_Macedoniani

_(b\

profligatiiiimis

fuis

hasrcfibus

Ecciefiam maxime _infcftantes.

(<?) Non hujus ert loci _{fingula fub incudem}

re-vocare, quse de Arianis diffufe fatis _{confignata funt}

liceris. _{Hinc pauca tantum & praecipua}

, quae

illu-flrationi _{hujus argumenti inferviunt}

, adduca mus.

Erat Arius natione Libs & _presbyter

ALEXAN-DRINUS. In -hac urbe _{amplifiimam nattus efi}

oc-cafionem mulcos _{fibi conciliandi amicos &}

difcipu-los _{, maxime cum fi^uvatus velut dolojtis}

/erpAt

^ui

fcicile deciperepoßet, diileisfueritin _{colloquio, per[va*} dens _{jemper ammas (J blandiens}

, uti eundem

; 2 (

gic

EPIPHANIUS

hmf dp,

op

7.

2.

pag.

352,

tit-pote

qui

adolefcens in

lEgypto

verfatus

,

quod h*.

ref 26. indicat, eo

facilius

ingenium

ac mores

A

K

(I

noile poterat.

Occafionem

hi

jos

haerefeos diverfa

ratione narrant Scriptores;

verifimillima

autem

eft

corum opinio,

qui

contendunt

,

Arium

, cum

fa!-fo _puraret

Sabellfanifmum ab

ALEXANDRO

Epifcopo

ALEXAN9RINO

tradi

,

contendendi

ftudio, in alterum .extremum

fuifle

prolapfum,Con-tra Sabellium itaque rice negans ,

Patrem

,

Fi-lium & Spintum

Sannum

unam tanttim

tripbcis

Hominis efle perfonam >

exinde quod

Pärer

genuic

Filium, impie

coneludebat, genitum

exiftentise

fux

habere iiiitium, atque fuifle

aiiquarido

tempus, quo

Filius non exfb're ir : Sic h

epiflola ad

Eufeb,

Nico-med, apud

THEODORE

TUM hifUr. Ecclef

L

1,

C. _f.

_ipfe

adfirmat,

Fdium

_antequam

gigneretur,

vel conderecur, ve! fundaretur, non

fuifle,

DEum

vero iniiio carere , quod

Filius

tarnen

habet;

undc

etiam notiffimaerat Arii vox,

Filium

DEi

ex ax

cfvTUv efte creatum. Hunc

Arii

errorem

fequenti-bus verbis ulteriusexplicat

CHR

YSOSTOMUS

bo»

mil, 6. in _{Ep. ad}

_Philipp,

_licv

_opLoXoysTy

inquit,

grjpiom

te _(jlow , y.TtJfxa

dvTcv

0r,aiy

xj tS Yiurficg

Sx&novot noXO. Item de Arianis

icnb't

THEODO¬

RE'TUS Orat. f. de

_Providentia

:

Tcv

pLOVoyevyj

tS

€)eu _Xayov

_{c(AoXoyüVTS$}

_Ciov,

_u;

_TtoiYpJLot

_tyj

kJiosi

_ovv+

, Mj m

Kli?Yjv

fcutrt

pierd ryjg

xjbxeug.

Hinc

Filium _quamvis

_aliquando

_DEum

nominaverint

«Ä* ) 3 ( ***>

roxi}Xa$TOf

eundcm talem fieri aflerebant.

Quem-adiiiodum _{icaque i(li vcrkacemi Divinicatis}

JEfa

Chridi aperte fätis _oppugnabant , ita detedanda

prorfiis ed eorum opera , qui contra fidem monu-mentorum _{hujus sevi, odendere}

conantur, in hac

controverfia de lana tancum _{caprina & vocabulis}

quibusdam humanis fuifle incer Orthodoxos & Aria-nos _{a£tum, eaqueoccafione Dolores Ecclefias}

hujus feculi de verdate _{graviffima optime mericos}

,

qui-busvis convitiis _{profcindunt. In borum vero}

clas-fem _{inprimis referendum efle famofum illum}

GO-DOFKIDUM _{ARNÖLDUM, uberrime docet}

Dis-fercatio , vindicias Concilit Nictni contra eundem _in

fe continens , Londini Gothorum fub praeddio

Emu

tiensiffimi D.D. Ö

_Arcbieyifcop

_HENRICI

BENZE-LH , edita. Artes , quibus ufi funt Ariani, ad

di-vulgandos (uos errores, fere fuerunt

_innumerse,

_uti

quaedam eorum fpecimina _{legi poflunt in}

Diflertatio-ne haud _{ita pridem beic habita}

, de Syntbolo

Atha-nafiatio. Ad haereticos in _{genere hsec BASILII} GZE-SAK. verba orat. 2. in Hexaemeron _oofime

podunc adplicari: 01 ncc^x^^1 _d^behc , inquit,

éyt

iyj ypctQfi tov hiläv voZv äxclubsh

_{fofdcwiscriv,}

dVi.d _{7tfc; to omsIm ßxhritict tvjy bdvotctv}

yfxtpw

dlcQgsQxffL Ejusmodi Scripturarum _depravatores

e-rant _{Ariani, videamus unum vel alterum}

exem-plum ; abntebantur videlicet idi illis _{fcriptura di*}

öis, quibus Chridum nefciifle

_diemjudicii,

_in

fä-pientia profecifle , & de

fepulcro

Lazari

interro-gaflc, dicitur , Marc, if: 31* Luc» _{2: fi.} jfcb. _//:

<S*2> ) 4 (

linde perperam

colJigebant,

Filium

DEi,

uti

non sequalem

Pacri

cognitione

&

fapienriu,

fic

nec

pofle

ejusdem cum

ilio efle

lubflantiae.

Verum

enim

ve-ro, memorata

fcripturre

di£fca,

Kt

ab

eorur.i

corru-ptelis

vindicarent

Patres,

probe obfervarunt

illa

o-mnia de Chrilto fecundum humanam , non vero

Di-vinam naturam, fecundum quam ab aeterno eft

cort-fubfhntialis Patri, pracdicari, cfr. loca AMHPOSII, GREGORII NAZIANZENI & CYRILLI0"

A-LEXANDRINJ apud JOH. FORßESIUM

injlmch

biß. Tkeol. l.13. c. io. pag. iis. /erjcf Porro ex

Coloff.

i: _i$.ubi Filius

DEi

_vocarur

7i$t'toxoc;

ttäVjjc

xlfotue,

colligebant eum

efle k}fofioL &

itgo]o*}ifov

j cum ta¬

rnen ita vocetur ideo, quud ante omnes res

condi-tas ab aeterno ex fubftantia Patris fit genitus ,

quod

etiam patet ex

verficulo

mox

fubfequenti

i6::o,

quamque

expofitionem

magno

conf nfn ftabilivere

Patres, quorum loca

adducit

J. C.

SEICERUS expof.

fymboli

Nictno-Cotißantinopolitahi

C.

$. pag. iqg.

ftqq.

Rcliquos vero

Arii

errores, quos

recenfent

fcripto-res, allatas ob rationes

ficco pede jam

pnetereo.

Qnemadinodum

hrrefi

Ariana

nec

tetrior

ulla,

ita

nec diuturnior unquam reperta

fnic, uti

loquitur

Daums _apud JOH

HOTTINGERUM

bift. Ecclefi

n. t. T. i. _pag. 2.31. Hinc tefte

HIERONYMO*. ad

hudfer. T. q. _pag ,

ingemutt

totus

orbis

<f5" Arianum

/e ejje miratus

tß

,

hane

quoque

ob

cauflam,

con-fenfum orbis terrarum, pro fuis erroribus

ffabilien-dis, ja&itabant Ariani: memoratu

idcirco

digna

efl

refpondo Liberii,

quando

Conftancius

Imperator,

<£Ä2? ) 5 T

Arianis _{favens, eundem mcrepuerit, quod isfbluS} Athanafio homini _{impio lubfidio veniret; Sc pacem}

orb i? a c mundi to tius d rimcre anderer ö _{, inquit,}

10 SftM _{fJLS (JLOW , 0 T}fc 7ri<T£U$ éXOLTTtTOLl XcyU$} cfr. THEO DOKETU M L. c. L. 2. C. i(f. Non ita-que folus Imc fociis hutoc hxrefeos fuae fcetum

for-mavit & ad cantum _{faftigiuin provexic Arius}

, fed invenir fere _{innumeros, qui parcim clanculum, par¬}

tim _{aperre tibi favebanr: vide CHR. EB.}

WEIS-MANNI _{hiß. EcclrJ. N. T. T. /. p*g. 300 Jeqq.}

atque

J. L. RUELll Conc. illußr. T. /. _{png. mp. Po(\}

Con-cilium vero Nicaenum res eo _{proceftit, ut in}

diver-fas fe£tas _{arque fa&iones divifi , a novis antefigna»}

nis diverfa fortici fint nomina , uti pluribus

expli-cant RUELIUS L. c. _{pag. izi$. Sz FORBES1US L. c.}

L. /. c. 2. _{pag. 3.}

_Quo

_{periculofior autem h«c}

erat

haerefis, eo alacrius ftrenni Ecclefix _{Dolores, pro}

veritate _{coeledi, contra ifta blafphemantium}

por-tenta, collaris armis _{decertarunt, interquos primus} erat ALEXANDER Epifcopus

ALEXANDRI/E,

qui Concilio

_ALEXANDRINO,

Arium _damnavir, ejns(]ue defenloribus anathema pronuntiavit,uti ipfe

fci'ibit in _{epiftola , qua; legitur apnd SOCKATEM}

Hiß LccleßL. /. c. 6. Eximius _{quoque erat} Athana-fii in hoc certamine zelus & labor _{prorius induftrius.} IIIum d;inde fccuti funt _{alii, qui}

impias Arianorum blasphemias voce ac ftilo _{rcpreflerunr. Quid vero}

cum Ario, _in celebri illo Concilio _primo

Oecume-nico Niese« _{habito, attum fueric, ex infra} dicen-dis conftabic.

££# ) <5 ( §£2)

(/')

DeflinSto

ALEXANDRO Epifcopo

Con-flantinopolitano ,

de inccefiore confiituendo

gravis-fima* ort# func lices, Orthodoxis pro Paulo,

Aria-nis vero _pro

Macedonio, pugnantibus.

Eo _vero

tandem, pott varia certamina, rem

deduxerunt

hu-jus fautores, ut

is

Epifcopatum

obtinueric; Paulus

autem , in Iocum Alexandri a multis deftinatus,

poft

molefta

exilia

,

tandem

ftrangularetur cfr.

SO-CRATES L. c. L, 2- r. 2<f. Macedonius armata ma¬ nu in Ecclefiam introdu&us muneri fuo ita prafuit, ut, veris Chriftianis violento modo opprefiis, e gra-du iuo _{legitimas ob caufias, fit}

disjeÄus.

_Errores

ejus quod atrinct, conftat

illum, omifia altercatione

xsgl

tS

cfiowiu

Patris &

Filii,

Spiritus

Sanfri

Di-vinitatem _negafle , atque fic propriae féfrae

7rvevset-TotjLclwv aufrorem exftitifie. Ita enim xjtrev to

mstifjLCi Trpofaw; wojuafav, ut refert

THEODO-RETUS FUß. FF.cclej. L. i. c. 6. iig JaAovg $ vnypé•

roti fornoTMYp H} V7r^x(/iué^v TOV itMvpotro; avv*

iruTTS xufioTtfTct vide PHOTIUM epiß* /. pag. 6.

Atque ita partem hterefeos Ariane unam, quae

Fi-lium concernit, rejiciebant, alteram vero mordicus

tencbant_{tuebanturque Maeedoniani, unde}

_ATHA¬

NASIUS ad _{Serapionem quondam dixit, ißosparti¬}

tes eßt _cum Ar_ianis _munera impietatis, _utAriani

Fi-Iium ; ipfi SpiritumSantfum

abnegarent.

Quando

_au¬ tem de fefratoribus Macedonii adfirrnamus, eos er¬

rores Arii de Divinitatc Chrifii non _(eqvutos

fuifle,

juxta tarnen

addere

neeefie

efi

,

id

de omnibus dici

non _pofie;

refre enim

feribit

EPIPHAN1US

bxref.

(£*2? ) 7 ( «5

7^. T. /. L. 3. pajr, 2få. eos ;

licet

de Filio (dem #.

w/jm non dicerent, aliis Arianorum _errorem

foventi-bus ; aliis autem Orthodoxe de Filio (entientibus /

0-;/;/;£/ tarnen in _Spiritum

_Sanft

_{um contumdiofos exflU}

tijje. Argumenta vero,

quibus

urt funr Patres

vc-teris Eccieföe , in refutandis impiis horum dogma«

tibus, legi poflunt apud

SUICERUM

L, c. c. /4.

318- Afl vero, quomodo

hujus

haerefeos

Au-Bor in Concilio _{Conrtantinopolitano fueric}

condem-natus , mox fumusindicacuri,

5. II.

Cum DocBores orthodoxi

_viderenr,

impia

h^reticorum

dogmata

in dies,

Jarius

propagan,

fymbola

quaedam

fidei,

quibus

errores eorum

condemnantur

3

adorna-runt

Qt)

_,

uti inter alia teftantur

Symbola,

a loco ,

ubi

confignata

atque

promulgata

(unt,

Nicaenwm

(b)

atque

Conflantinopoli-tanum

[c)

_{nuneupata, quae uno}

nomine

poftmodum

appellatä

iunt

Symbolum

Ni-caeno

Conftantinopolitanum (d).

(a) Jarn antea in D

flertatione dcSymbolo

dpoflt-hco eviBum _{eil, Symbola} , in antiquiori Ecclerta

contra haereticos illte temporis, edita fuifle, _qui¬

bus tanquam fignis dignofeerentur veri Chrirtiani

a religionis

Chriltianae hortibus,

_ut

fupervacaneum

<£*2 ) s c

(b)In

Concilio Nicacno

Patres,

quos perperam

dicunc Patricides atque Elmacinus Scriptores

Arabi-ci, ab

HOTTINGERO

L

c. peig. ijo.

citati,

nu-/riero fuifTe 2300» id inprimis egilie , ut, veneno

Ariana? hserefeos didipato, Orthodoxa de Filio DEi

doftrina ftabiliretur , unanimi confenfu tradunt

fcriptores, inter quos ex

recentioribus

,

RUELIUS

L. c. T. 1 _{paif 240.}

recenfet capita

illius

haereleos ibi

condemnata. Cceiedem vero hane veritatem ut

eo dilucidius explicarent Dolores _> inter alia

voca-bula, voccm quoque o^odcrtog ufurparunt,

varias

podea in

Ecclefia

Chriftiaria

turbas excitantem.*

fKtenim illam non

modo

Ariani

mox

voluerunt

re-je&am , uti ex eorum

di&is apud

SÜfCERUM

L

c.

c,'_10.pag.201.

_condat;

_verum

_eriam

_{, non}

_pauci

re-centiori tempore Apianifmum incruftantes,

eandem,

vel ut ante Conciiium Nicarnum in Ecclefia noa audiram , vel laltem ab

haeretfbis

tantum

ufitacam,

prerfüs

rejiciunt.

Elim

vero

hxc

vox, quse

Filium

DEi ejusdem cum

Patre efie

eflentiae

veljubftan-tix indicat, fundamentum

habdf'in

fiicris

literis,

licet fecundum exprefiam literam ibi non

reperia-tur , ufum ejus eo majori

jure

defendebanc Patres

veteris EcclefEe,quod illa iugularentur baerefes, cum Arii Divinam cfienriam diftrahentis, tum Sabdlii

perfonas

confundentis.

Conrra

recentiores

vero

illos folide probarunt ernditi & inprimis G. BUL¬ BUS

cxönf.fidci

Nic*n<e,

vocabulum

illud

in

feriptis

fuis faepius

adhibuifle Patres

ante

conciiium

Nicx-num. Concedunt pr&cerea

Neötericis

Ulis,

)p,(

ticos vocem jam _{pridem in} Eectefia _recept-am

all-quando adhibuifle, arque

ad perverfum

fenfum

tra-xifle; led quod tarnen ntilla ratione impedire _potuit, quo minus Patres Niceeni, legitima

_reftaque

illius fignificatione refiituta, luo jure contraArianos

ean-dem retinuerint- _{Praecipuam rationem convocati} ccncilii Nicami fi _{perpendamus , facili negotio} in-venimus, cur in _{Symbolo ibi edito inprimis} adltru-ftafuericDivinitas _{Chrilti, uti faris} conftat ex _iplo

Symbolo , quod legitur apud SOCRATEM L, c.

L. /. r. S. THEODORETUM L. c. L. /. c. _{//, atque}

innumeros fere alios _{recentiorum, adeo ut opus}

non _{fit, illnd heic apponere. Ex leopo}

autem

ha-jus Symboli rite colligitur , cur articuli de Spiritu San&o _{paucilfimis tantum verbis mentionem} fece-rint, reliquaque fidei capita, quae in aliis Symbolis

etiam ante hoc concilium _{conditis, exfiiterunt,}

re-liquerint

illius

au&ores. De exftirpando enim

ve-neno Arianorum _{, quod Ecclefise}

corpus tunc

infice-recoepit, fpeciali cura lolliciti _{Patres concilii,} non

necefie_{exifiimarunt, illa fidei dogmata}

exprefle

ad-jicere, quae illo tempore in dubium non

vocaban-tur. _{Arhanafius hujus Symboli eddidit}

exegefin,

quam verbotenns adfert FORBES1US /,. c. L. i. c._4.

Quemadmodum

hoc Symbolum ludes erat in ocnlis

Arianorum , ita illud laepe depravare conati (unt.

Varias _{igitur lubiit mutationes inprimis ab}

Arianis,

7roAAa _{trjv Xfyiv ts ofJLoxjw referente}

SO-CR ATE L. c. L. 1. c. _{$. Non diffitcri id}

potuit

Acacius

_Epilcopus

_{Arianus, quando in Seleufienfi}

con-Conclliö

_paiam

_dixit

_{contendebatqué}

>

tiihil

vetaréj

tjuominus nunc quoque

fides

Nicsna jam

pridem

lemei, &

deinde

faepins miltata ,

alia poftk

confcri-bi, confer SOCRATEM L.c. L. i.e. 40.

omitteba-tur Vero ut

plurimum

_{vox v[jLO*<tio$ ,}

ficuti

_{patet ex}

confeffione Arii Confhntino M» oblata *

apud

eun-dem SOCRATEiVl L c. L /. c. 26. Iniuper de Aria*

nis _{conftat, illos in urbe}

Nicsa

_{nörl in}

Bithynia,fed

in Thracia(ita, concilium

celebrafie

(vmboiumqué

condidifie*

_quod

Nicsnurh

adpellarunt*

idque

eairi

ob caufiam > ut genuins

fidei

NicstiS

profeflores

haberentur, aliosque deciperenté

Porro

circa

fub-fcriptioném

ipfius

genuins

fidei

NicsnS

ömnia

quoque

ab

Arianis

te£lis

artibus

funt

tentäta t

Sid

THEODORETUS L. c. L. /. c. 7, narrat eos CxuXu;

lg om

eiXuiflväé

huic

formuls iubfcfipfifle,

videli-cet h åoÅti fub voce ouLoufrfe ofjLotvriov

?ég uti inquit

PHlLOSTORGlUS

biftor.

Ecclef.

L

i. C. _{s>. Reflat}

jam

_{j ut}

verbo

obferyemus, LAUR»

VALLAM fide mondmentortim hujus temporis

de*

ftitutum ftacnifte,

Symbolum höc

non

reipfaNics-num efTe, ied

Apoftolicum;

fed eundem refutavit

IiALTH. BERELIUS antitjv.

Ecclef.

T./.pat*.$$r.

(r)

Eadem

ratio

erat

Cönftantinopolitani

Synt-boli ac Nicsni, fi hsreticos illius temporis

relpi-ciamusj ficuti confht ex ipio

Symbolos

quod

apud

fcriptores antea citatoSj tantum ilort ornnes,

iegitur^

Idcirco illi adferendo fuperfedemuSi

Plures

com-memorat veritatis cceleftis! ofores

Q&2? ) 11 C

fo hoc

_Symbolo

_{percufrerunt Patres , varia capita}

Symbolo Nicseno heic adjicicntes, quoe partim ib

Jud _{explicare, confirniare ac illudrare debebant,}

partim hasrefl _{inprimis Macedoniame}erant _opponem

da. _{Sic praeeunte fatalt /jlexandrhiQ obfervac}

J. G,

WALCHIUS

_inträd.,

iu Libr. _{Ecclef Luther, Symbol,}

L. t. c. 2. _{pag. /2Q.}

_addita

_{fuifle de Patre, eum efle}

fattorcm cxli $5 \errx , majoris explicationis caufla

contra _{Marcionitas &}

_Manichaeos,

_{duorum princb}

piorum defeqforcs j de Filio, natum ante omnia fe*

tula , contra Photini

biafphemiam

_, verbum DEJ enixe _contendentis

neudquam

efle ajternum ac com

fubfhntiale , fed in/empöre exfiftentiam na&um»

primam demum originem duxifle ex utero _virginis;

de _{Spiritu Santto ex Maria}

virgine contra hserefto Apollinaris, cui &

_reliqua

_verba > cujus regnig _nots

eritJinis , erroris de millenario Chrifti in his terris regno retellendi caufTa efle _oppoflta ; quas autem de

Spiritu San&o

féqvuntur

? prqpter Macedonii haere^

(in _{damnandam acceflifle, cfr, prseterea SUICERUlVt}

c. 12. _{pag. 27f. atque G. J, VQSSIUJVl de trihus}

Symbolis diftert,3:tiapag. 66< _{feqq. in eadem re}

expo-nenda _{occupatos, Opportunam}

quoque heic arripi-mus anfam _{paucis monendi ,Symbolum Nicaenum,}

quod

_publica

au£fcoritate in concilio _{Upfalienfl fuit}

receptum ac approbatum, ab illo , quod in libris

manualibus IJcclefiafticis & _{hymnorum recentiori}

aetate _{editis, comparet, aliquantum}

_difcrepare,

prx-cipue circa verba ; Defcendit adinferos , qnae in illa

nonreperiuntur, in his vero leguntur _intexta,

) 12 (

}üs

difcrepantiae

ob

(ef

vandas

occafionem nobis

fnp»

pediravit

mandatum

Regis glor.

mein.

CAROLI

Xl:mi , qni, hoc

dilcriimne

(olerter animadverlo,

Fwultati _Theologie#

_{Vpfalknß clementer injunxit,}

ut

hujus diflenfus rationem

redderent

Hoc iraque

inter alia reiponfi loco

Anno

1693. datum

fuic,

ternpus , quo

eadem

verba

fint

inlerta

, non tuto

determinari _{pofle; efle autem verifimillimum, hane} additionem ex libertate Chriftiana efle fn&am, cum

denuo ineunteSecnlo XVIhmo novi libri manuales

& _hymnorum,

_{in Comitiis Nycopi#}

_Anno

_1611.

ha-bitis a Rege glor. memoi*.

GUSTAVO

ADOL-PHO adprobati,in

lucem

prodi«rent,&quidem

eam ob cauflam, quod hoc dogma,

quamvis

a

Patribus

Nicaenis in Syinbolo, nondum mota controverfia,

fit intermifliim, nec habeat liber concordi«, vel

exemplar a

Concilio

Upfalienfi approbatum

;

ab

Ec-clefia tarnen Chrifliana , tam antiquiori. tempore

creditum ac receptnm fit, quam

hodie

a

Germaniae

ecclefiis, ad qüas proctil

dubio

noftra

fe

accommo-dare voluit

Eccleflä.

(id) Licet

plura,

ut nuper

obférvavimus,

Sym-bolo Nicaeno a Patribus Conftantinopolitanis fint

addita, nonnulla quoque , quse

SvvocgLSi in reliquis

continebantur, omifla; fucceflu tamen temporis

titrumque hoc

Symbolum

pro uno

fuit

lufeeptum

ab omnibus conciliis generalibus, ut loquiturMarcus

Epheßus

apud

VOSSIUM

L

c.pag-fp.

cujus rei duas

inprimis adferunt

cauflas fcriptores

, quarum una defumca eft a convenientia horum Symbolorum,

) '3 C

altera ab au&oritate _{Synodi Nicaense, quippe qnas}

omnium univerlalium _{antiquiffima , <& ceoerarum}

fundamentum habebatur ; unde faftum ed , quod

lion _{pauci fcriptores}

apud

eundem VOSSIUM _cita*

ti, tub nomine

_Symboli

ibi conditi etiam compre-henderint _{Conftancinopoliranurn} , quod tamen non

impedit, quominus

Svmbolum

hoc a nobis, qui

non tam loquendi ulum, _{quam pocitis rem ipfam}

confideramus, re&ius

dicatur

Nicasno-Conftantino-politanum.

5. HL

Dogma

de procesßone

Spiritus

SanBi

t _Filto

_iempcr

_ab

_{omnihus creditum}

fuit ia

EccJefia Latina, nec ab Ecelefia Graeca ante

ieculum

_{quintum in dubium}

_vocatum

_(a);

poftmodum

vero

id

iplum

ea

rationc

im-pugnarc coeperunt

Graci,

ut

tandem

illa

controverlia non ultima fuerit _caufla

diflfcn-lus, _qui

_inter

_utramquc

_Ecclciiam

_adhuc

obtinet

_(b):

_hinc

_{fattum eft,}

_{ut magna}

ani-morum

_{commotionefrequentcr}

Latmisob-jecerint Gracci,

quod propria

auttoritate

vo-cem

Rltoque

_Symbolo

Conltantinopolita-no intexuerint

(c). Qucmadmodum

quoquc fatemur, Patres

_{Conftantinopoli}

congrega-xos, vocem

jiilam,

ante motas

hac

de

rc COJgr

<S*f> ) 14 c SÄ2?

eontroverfias

,

Symbolo

luo

non

inferuis*

le

_(d),

_licet

difficile

admodum

fit

ipfum

tcm-pus, qua

additio

illa

faéta fuerit,

ccrtQ

dcfinire

_(e).

(a) Non inrtituti nec

temporis ratio permittit,

Patrurh loca , aflertionem hane confirmantia allega*

re, inprimis cum cqnttet, JOH, C.

DANHA.VE-RUM /lila vindice fag^ 194,. Jeqq.

fufficienter

adeq

hoc _{ipfum ex veterum}

_monumentis

_probafle,

_ut

_tu*

pervacanea prorfus eflet opera ea, quae

ab illo

di£ta

iunt,

fufius explicare. Etenim jnde

abunde colligi-.

tur, pjuftinum M. , Athenagoram , Gregorium

Ibau•>

matur_gum

,

Athanaßum, Didymum

Alex., Baßlium,

Gregorium

Nyffenum,

Epipbaniuvi,

Cyrillum Hiero(,%

Gregorium Nazianzenum

tfc.

hunc

ficLi Articulum

credidifle. Mencione vero inje&a Athanafii,

adde-re lubet fequentia

ejusdem

indolis verba

_{, quae}

in

Symbolo ,

quod illius

nomen prse

fe fert,

occur-runt: Tq wevfjLct to uyiov, ctxq ty itotifog t«

£y, y 7toiy]Tqv , é >rnr<?i/,

dxx'

eKxogsvTcv.

Non

jgnoramus,

Symboium

hoc

{

Athanafium

non

ha¬

bere au&orem , ut präster alios demonftravit

au&or

Difiertationis de Symbolo Atbanafiano Jf, V. pag. /4.

Jeqq.,

quod

tamen

nonimpedit, quomjnus

illud

in-figni in pretio ab. antiquiori

&

recentiqri

Ecclefia

habitum , oflendere poffit , qualis

hac de

retunq

temporis fuérit

Ecclefce Do&rina.

Hinc

necefle

fuit Gnrcis contendere, aut Latinos adulterafle

qua-•

) *5 C

fi oeconomicä _{dilpenfntioné ita dixifle : vid.}

verbå

3eremi<e Tatr. apud DANHAVERÜM

_L.c.pag.ir,

(b) Theodoreins

hoc

_{dogma primus impugnaré} äufus ed , cujus verba apud

läpius

citatum

DAN¬

HAVERÜM L e. _{påg. ii. ita ndbent: tiiov Ar}

rd

fast'>fjLot ry ty . ii fJifo _oj;

öpofyve;

, ^ in 7tat(o;

ix.7rö*suojX£Vov

sqq , jvvopLoXoyyjffous)/ å, _oj; ivtsßyj

fe^cy.sboi trjv qck»yji>, ii fe oj; e£ _ty * t) öl _tq>t

'Cnzfav eypv, tj; _ßhot&tyYj(jiöv täto , ^

dutTtreßef

äjoppfyofXsV:

hunc fecutus eft _JOHANNES

DA-MASCENUS, cujus verba flint: tö fe _{7tvsi[xü tö}

äylov, sk Täf _{iiciT^ö; Xsyöpisv, «} msvpet ncttgö$}

éyo^d^o^isv,

sk tQ

C9

fe tö Ttoevpiot y' Xiyopiév, tve&

ixct fe vu

övofjid&iusi/.

_{Eandem ferttentiam}

pofteä amplexi funt

_{THEOPHYLACTÜS,}

_MICHAEL PSELLUS

_tändemque

_{ifitegrä Ecciefia Grsecä}

* &

irrltus iane ed labör _LEONIS

ÅLLATItj

qui dé

fccclefitf occidént, _{atque örient. perpep. cotijerif, L}

i.C. 2.

pag. 491, féqq conacur Dämafceni

_{reliquprumque}

Verba'ita _{explicaré , Ut cum Lätiftå Ecclefiä}

convé*

iiiant. Diu _{hasc contrövérfia acriter fuit}

veritilatä

inter _{ütramque Ecclefiam, tandem verö in}

eonciiiö Elorentino anno _{1439. hane irigreffi}

flint viam ad

Cöncordiam _{ineundam^ ut}

ftatuerent$

Spiriturti

Sari-Öum a Patre _{& per Filium}

procedere.

Sed erac

hoc monftrum _{unionis, iiniö nön}

unio, uti _Legati

Angli

ibi prsefentes refté arbitraci _{funt; &}

oftendé-rnnfc Graci _{* inprimis vero inter illos}

SGYRÖPO-LUS in _{hjßoria bujtis concilii}

, omnia ibi vi doloqué faäa fuifle _$

_GraecoSque

a

Latinis

tuiic fuiffé

) 16 ( (£££>

ptos.

Itaquc

mox

ingeminabant,

rem

Florentia

geftam pravam

efle

,

&

perniciofam

Ecclefie,

or¬

thodoxe fidei

corruptelam

&

grallationibus

viole'n-tis peraöam,

tofijia

'u7tcis^ufjLSVis

t9

daxisféus

'♦

aic

LAÖNICUS

CHÄLCONDYLAS

aptid

VOSSIUM

L.c. jf.S4*

hofji:^6To

siu

ty)»

ßotriXstw

Bv&vtju

y.e-TU TuVTU 0 T&JV

CÉ/ArjVM

ß

UClteVQ.

O

i US v

év

eEA-?.Y]»fg, oog

fV

cixa

iyéwTo,

yx^n

sQutuv

éy-fjchsi*

t01$

opLoXoydpLhoig,

atque

fic ab illa

'transa&ione

re-filuerunt Graeci , qui in priori

fua

fententia

etiani-num acriter perftant ,

adeo

ut

mirari

conveniat,

LEONEM ALLATIUM,

libro

jam

nnper

citaco,

lludio _partium

Ecclefiae

fue

adeo

fuifle

inebriatum,

ut documentis hac de re

fide

dignifftmis

,

volueric

contradicere ,

quemadniodum

etiam

hoc

fchifma

nullo _pa&o

_tollit

_nova

illa

_,

fupericri

féculo

exccgi-tata,

conciliandi ratio

, per

apocopen

&

extermi-nium Fdioque e

ferie

articulorum

fidei.

(c)

Pluribus

hoc iplum

perfequitur

VOSSIUS

libro _{fepius citat}& ,

&

quod

ad recenriores

Grecos

attinet, folus inter innnmeros

alios

fufficit

N

ECTA-K1US Patriarcha

Conftantinopolitanus in

xonfutatio-ne Impcrii Pap<e _{> ut}

inde

conftet,

Egclefiam

illam

candem rem adhucurgere.

In

prefenti

quoque

ob-fervamus , precipuam

occahonem

atque

caufiam

hujus fchifmatis fuifle ,

quod ferre

non

potuerint

Greci,

occidentalem

Ecclefiam,

inconfultis

Epilco-pis

orientis,

Symbolo

Oecumenico

verba illa

addi-difle 5 tion alta di(fulti

ißius

caujja, in qui

t

Ni

lus

T.

bes-(aUnitcnßs

Monachus

apud

DANHAVEKUM L.

c.

) *7 C

pag. 2$ , quam

quod

Papa ejus

quod

cwtrowr/im eß cd:

gnitionem ac indicium ad Oecumenicam _Synodum

defer-re detr_{eftet: [edi}

vfe [olus controverfit _{magi(ler ac ju¬}

dex _{federe veliti rdiquof vero dijeipukrum}

infar diffa

andienter, habere, uti vero Graci hane _Latinis

auda-ciam _{objefrant, ita qiioque hi illos}

carpunt, _quod in

Symbolo Athanafiano vocem _julcvx inferuerint

arti-culo _{feptimo dito t9 [jlmu tcoct^s cfr. FR.}

TURRE-TJNUM I_riß. Tbeol. Elenff. T. i._pag.340.

(d) Antiquifiimre hujus Symboli recitationes

hane adfertionem fatis _{confirmant, utreciceam, ipfos}

Grccos non _{potuifie eo} fuccefiu _{additionem illam}

lirgere, fi revera fafra non fuifiet. Hinc recentio-res, tantum non omnes, _{ingenne hocipfum}

quoque

facentur, adeo ut hoc _pafro non _{adprobandus fit}

il-lorum conatus _{, quos recenfent HARTMANNUS} Conc. _{ill.T.3. pag.328. atque DANHAVERUS L. c.}

p. igp.yqui Griecis concedere _{noluerunt, verba illa}

controverfa recentiori _{tempore Symbolo fuifie}

adje-fra. Etenim ex _{antecedentibus}

conftat, Symbola

eum in finem fuifie _{condita, ut hserefibus illo tem¬} pore Ecclefiam vexantibus _{opponerentur cfr. $ 1r«}

atque ficuti ea xtafe nulla adhue orra erat

controver-fia de _{proceffione Spiritus Sanfri a Filio}

; ita inde

ar-cefienda efi _{ratio,cur illius}rei nullam mentionern

in-jecerint Patres in concilio

_{Confiantinopolicano}

con-gregati.

(e) Rite perpenfis, qua* prifca hac de re

_loqvutv'

tur monumenta _{, ingenue fatemur nos in}

quaefiionis

hujus

dilucidatione.,

ultra

_{probabilitatem,}

non _pofie

vu . C

progre-; 18 r

pirogredi.

Iti

quidem

tuto

adfirmamns,

perperanr

a

quibusdam

rtatuiillud

Damafi

Pöntificis

Fomani

temporibns

addicum

fuifle

id'quod

abunde

proba-vit VOSSIUS Zf. c. pag.fy.

Re&e

prseterea

quoque*

adferitur, non

rtmul

&■

femel

per totam

occidenta-lem Ecclefiam fed

fenfrm

fenfimque

additionem

il--lam invaluifle.

Qiiemadmodum

enim

non

nno

eo--dbmquc tempore

in

omnibus

Ecclertis

occidenralibus:

obtinuit mos, ut

Symbol

o

hoc in

(uis

Licurgiis

ute-rentur, qtiod ex

infra

dicendis

patebit

;

ita

eademi

memoratae additionis

fata

fuere.

VÖSSIUM

C\

adea*

mus, is L c.pag.

6g,

nominat

concilium

Toletannm

8mim Anno

653,habitum,

in

cujus

decretis

Symbo-lum hoc nortrum cum

additamento

illo

legitur,

ut

Videatur exirtimafle,eo primum tempore

additionerna

illam fa&am fuiffe;

fed

non

obfervavit

Vir

Ernditis-fimus in Concilio

Bracarenfi

I:mo

Anno

41

7

Sz

Toto

tano IIIrtio Anno 589.

eandem

totidém

verbisrepe--riri, videfis

BIN-GHAMUM Lc.fwpiiog;

Seculov

g:vo Galliå,.

id

ipfum

in

conciliis

ibi

nabitis

,

admi-fir, unde portea

ad

Germanos

aliasque

nationesFran-cortfm regimini

fubje&as

tranrtib

Tantum

tarnen 1

abert, ut Pontifex Romanus

circa

eadem

tempora

volueritadditionem.

illam

publica

ati&oritate

confir«^

mare , ut potius

in

argentea

tabula

Symbolum

Con-ftantinopolitanum

absque-

voce

\\h

Filioquc^

fcribii

juflerit Leo

III:cius::confer;

VÖSSIUM

L

c.yag;

yj

In determinandovero

Pöntifice Rl

occupati

,>qui

ad--je&ionem

hane

primus

(tio

confenfu

confirmaverit,,

e;rc non efte

exirtimamu^,illas

fcriptorum

hac

dé

re;

conjev-) rp

conje&uras examinare, quae argumcntis omni

pror-fus _{pondere atque}

_{veri/irrrilicudine}

_{deditutis nituntur,}

quaeque ideo facili negocio podunt refelli. _Praecipua

ditficultas verfatur circa _{NICÖLAUM I. atque}

Ser-ginmP. R.,& rationes inveni _{pro utroque militantes}

adeo _{probäbiles, ut diu dnbius hxferim , cuinam}

eorum _{publicam hujusaddirionis condrmationem}

ad-fcriberem.Qui pro _{priori,fanquam ati&ore hujus} rei,

pugnant, ad Literas Encyclicas Photiiprovocant,

qui-bus is nomine Eccledse Graecas huic Pontifici

objece-rit, quod facrum & Sanfrum Symbolum Condanti-nopolitanum adulterare non

dubitaverit.

Porro quando DANHAVERO, hujus fentenriae patrono a BORITHENIO adverlario _{objicirur, literas illas} non efle _{Photii, fed Sifinnii Patriarchat}

Condancino-politani; in fux cauflae robur allegat idem DANHA-VERLJS, Codicem MSS:tum _Anglicanum ex Orien¬

te _{delatum, in quo Photius}

proau&ore hujus

epido-]x _agnofcitur , atque quem majorem fidem mereri

contendic,quam tenebrofus illc,cariolusatque in car-cere _{Babylonico latens Romanus codex, cujus} au&o-ritate indu&i non _{pauci eruditorum Sidnniüm lite¬} ras illas _{conlcripfide autumant. Verum enimvero fi}

paulo accuratius infpiciantur verba

fopiusjamme-moratae _{Epidolae, uti occurrunt aut apud VOSS«UM} L. c _{pag. 77. aut}

_paulo

_{prolixius penes DANHAVE¬}

RUM pag. 18.

obfervamus,

eadem ntilla mentionc

injecla Pontificis R., tantum Latinos in gcnere per«

ftringere, de quibus, quod ex antea allatis quoque

cvincitur, recte

affirmatur,

eos difta _ratione,

_longe

&& ) 20 C

ant« haectempora,

Symbolum

illud

iinmutafle, adeo

ut hoc

paSto,

live

epiftola

illa

fuerit Photii five

Si-finoii, nullö tarnen cnm

iucceflu exinde concludirur,

NICOLAUM' P. R.inftitutum

illud

luo

calculo

ap-probafle.

Aft

hac

difficultate

fublata,

&

sequi

men-tis lance ponderantes,

quod

Do&iflimi Grsecorum

nonpauci

omnia

ad

cauflam

hane

pertinentiä

tra£lan-tes , adfirment,

PHOTIUM

in

NICOLAUM

ac

ADRIANUM. P»R.literis plurimuin

mve&iitri,

niil«

larn de

_Symbdli

_ädditione

feeifle

_mentionem,

nihil

ulreriusimpedit,quominus

iVatuamus,

NICOLA

UM

illum ab hac labe fuifle immunem.

Porro,

piura

funt _{argumenta, a}

YOSSIO inprimis

allata,

_quse

fva-dent, fucceflores

NICOLAI

usque

ad Sergium

hac

de re non fuifle lolliciros

Hic

vero

fedi

Rom

anse

admotus vehementer

admodum

Grseci*

hoc

in

ne¬ gotio le

oppofuit.

Exftat

deincéps

HERVEI

Epifco-pi

Rhernenlis

circa

baec

tempora

icripta

epiflola,qua

is de eodérn Grsecorum errare

disetens

,

clericos

hovtatur, utJecundtnn

admcnitiövthi

Ddmini Roman

£

ß-dis _prafidit,

_{de Divin<ie}

ScnpiurS

yharetris

acut

_as

pro*

ferretit fagittas ,

ad

conficienddm beUiiam

monflri

rena-fcentis ,

quibus

accedit,

quod

eadem

hac

setate

cce-perit

lchilma inter

ucramque

Eccleflam

orientalem

& occidentalem

recrudefcere.

Hsec

vero

omnia,

prseter

alia,

qure

flcco

pede

jam

praeterimus,

co

ten.

diint, ut inde

concludatur

, non

flne ratione

nos

il-!örum accedere opinioni,

qui

Aatuunt,

Sergium

pri-mum fuifle inter Pontiflces

R.,

qui

vocem

hane

Symbolo

adjeceric. Ante

quam vero

finem

huic

f:ph0

<£££ ) si (

imponnmus, lie:bit verbo

obfervare,

fummum

cé-teroquin viriim P.

ALIXIUM,

notis ad Neflariiconf.

Tmp. Papa påg. 411. certe

eonfundere

non

confunderr-da, quando dicit,

addUiontm

&

ex

Filio

orthodoxefa* Ilam ftiiffe _a CYRELLO ALEX., qui _{eo nomine a}

THEODORETO , Jed vane, carptus e(l. Ecenim

nullum _{veftigium nec}

_vola

_in

_fcriptis

_{Cyrilli oeenrrit}

additionis hujus ab illo fa£Ee, nec apud

Theodore-tum, quod is

iilud

Cyrilfo

objecerit,

quod itaque

de additione affirmat au&or, id de _{ipfo dogmateeft}

explicandum,

fiquidem

nemo

ignorat,

Cyrillum

at-que Theödoretum acriter

de

ipfa

proceffione Spiri¬

tus San&i a Filio

difceptafie,-5

_IV..

De

_audtoribus,

_qui

_{formulas Symbo¬}

lorum, cum Nicami tum

Conftantinopoli-tani

confignavcrunt,

_{non una}

_{omnium eft}

fententia ,

probabiliter

tarnen

audtor

lllius

,'fertur

Ofius

_(a)%

_{hujus vcroGregorius}

Nys--ienus

_(b)s

(a) Diverfas eruditorum virorum fententias de

auftore _{Symboli Nicseni,} non cantum adferc

WAL--CHIUS L. c\ _{pag. 123. verum etiam probe obfervat,}

;'Symbolum i 1 lud duplici modo

efte

confiderandnm,-vel ratione _{ipfius rci}, five capitum, quae in eo

con-tinentur, vel ratione _{formae,qua id fuit compofitum;*}

atque ita, propter duo h;ec momenta, quaeftionem de au&ore illius diftin&e efle formandam. Primum

niomen*-) 22 ( cg*£>

momentum confiderantes, tuto adferimus _ipfum

Concilium, five Imperatorem atcjue Epifcopos ibi

congregatos, qui

indituta

confultationedecreveranr, cujus fidei

formula eflec

componenda, Symboli efle AuQ:ores,& hacratione explicari dcbentverba Atba-nafii atque

Theodoren

a

RUELlO

L. c. T. 2. fog. 20%. allaca, quibus aflerunt, fidei Nicsena: formulam,

communi Patruni conlenfu ef?e _{compofitam, adeo} ut

meo

qualicunque

judicio inde

_perperam collegeric

idem Ruelius, Symbolum, quod. ad ipfam

compofi-tionem rerum & verborum, nomine Concilii ta&am,

non unius Epifcopi fed plurimorum _opera efle con-cinnatum. Conflantini vero Magni _{(ententiam,quai}

apud

EUSEBIUM

atque

SOCRATEM

legi

tur,

quamque

fuo

calculo adprobavit BEBELIUS

L. c.

T. 2. _pog.

|/.,quod omnia

in

univerfum

Divinae

vo-luntati debeant tribui, qux in fan&is Epifcoporum

conciliis fuerint decreca, quodque Nicaenorum

Pa-trum placita

fit ipfa DEI féntentia,

_non fine jufla

quadam

limitatione

admittimus. Veneramur

provi-dam Sdmmi Numinis curam circa haec omnia, _quse

Eccleflae Chridianae falutem _{fpe&ant, fed} qux ta»

men eo usque extcndi non deber,utflatuatur,DEum Optimum

Maximum immediatafua

infpiratione

adeo

direxifle animos eorum , qui in Conciliis convene-rant, ut

prorfus

fuerint infallibiles, quemadmodum

quoijue eorum

decreta

pro

DEI verbo

feu ipla

Ejus

lententia, drifte faltem loquendo, venditari

ncque-unt. Alterum vero quaeftionis membrum

quando

refpicimus,

non

diffitcmur,

difficile admodum cfle, in

SSSr ) 23 C

re tam dubia,, _{ubi veterum au&orum teftimonia} in-ter fe diverfa funt ac contraria, aliquid certi

determi-•nare. Ut vero inter plures conjetturas _{altera altéri} efl_{verifimilior, ita illorum opinioni nos potiffimum}

accedere _{poffe exiftimamus, qui hoc ipfum Odo}

Corf-dubenfi adfcribunt. Nititur ba?c _{fententia inprimis} teftimonio _{Arianorum, (jiiorum hasc}

impetuöfa ad

Conftantinumdrnp. de Ofio verba recenfentur _apud

ÄTHANASIUM T. /. _{OjK p. 837-XTos}

, inquiunt,

crwoduv _{xuntysirat yfaQuv dxtisrai}

ituvrayp,

£to$ _xj tY)v ev Nutx/z Tttetv §Z&eTQ; _{Non potuit ve¬}

ro _{hac'circumdancia Arianis efle}

incognita, néc ulla• excogitari poteft ratio idonea, cur ha?c _{ipfa illi}

con-finxerint , utreticeam, Athanafiurn _, verba _eorurrp

allégantem, huic eorum de au&ore _{Symboli fen-"}

tentias non _{contradixifle.}

(bjOiix

iam nuperde Synodo Nicama _tanquam'

au&bre _{fymboli illius nominis ditta fuere, re&e ad}

prsefens qnoque negotium _{applicantur, adeo} ut

eo--dém fenlu etiam Patres

_{Condanrinopolitani}

_haberi débeant _{pro Aufroribus Symboli ibi}

confignati. A(V

Mabito _{refpe&u ad illum t}

qui id ipfum in ordinem' atque formam redegic, inVenimus altum hac de rcl

efle filentium _apud

_fcriptores,

_{qui ea aetate}

vixerunt;

& haec forte erf _{ratio, cur Eruditi in hoc}

argumen-to enodando _occupati,

tantum fere non _omnes,

Ku-jus rei nullam mentionem _{injiciant. Qnod cumita'}

comnaratumfit,

_fupereft,

ut,NICEPHORO CAL«

LlSTO _{kiflor. Ecclef. L. 12. C.}

13. adfirmanti » _opera

(3 fe gorii Nyfteni, Symbolum

_{Conffantinopolitanuni}

efle

_coafiggatum,

_{,fidem habeamus.}

) 24 c

5. V;

Multiplex

erat

ufus

hujus

Symboli

(a),

ctiam ante quam pars

liturgi#

111

lacris

ly*-jiaxibus

cfle

coeperit

(b).

(//jMorem

Ecjcle(ix

Litinre,

ubi

Catechumenis

mjur <ebatur., uc

verba

Apoftolici

aut

aliorum

fym-bolc;am , coram

Epifcopo in

ultimo examine

ante

baptifrnum

recicanda,

memorise

mandarent,

ea

ratio-ne fecuta eft Eccleda

Graeca,

ut

Symbolum

-hoc

noftrum Catechumenis

omnibus, qui

ad

baptifrnum

fe

_comparabant,

diligenter

inculcarint,

filiisque

fliis

praeceperint,

ut

id

crederent,

quod

in

illo

contine-tur, &

exltant

praeterea

pkirimaadhuc

conciliorum

PatrumqueGraecorum

efhta,quibus

dicuntfein&ym-bok Nic&noeffe baftizatos c

fr.

JOS.

B1NGHAMÜM

Qrig.

EccleJ.

T.

4./v?£. no.

ubi

id

adeo

fblide

evincit,

ut

prorfus

rejicienda

fit

eorum

opin-io, qui

conten-dunt,

Symbolum Nicxnum

in

baptifmi

adminiflra-tionenunquam,

fed folum

Apodolicnm,

per

univer-jfam Eccletiam fuifle adhibitum.

Porro

progreflu

tem¬ poris

hoc

Symbolum

confiteri

necefie

habebant

Pa-triarchx & Archiepifcopi in

Ecclefiis

Graecis,

quan-do eam confequebantur

dignicatem,

quod

ex

,7ure

Graco Romano, edito a

Marquardo

Erehero,

oden-dit SUICERUS L.c.fag. g.

(b)Videtur qtiidem,

quafi

PLATINA

de

vitis

PontificumK.

vita

Darnß

m.

ejus

eflet

(enten-tiae,

quod

origo

huius inftituti

ad illam

usqueaetatem

referenda fit: mandavit,

inquit,

item

Damafus,

ut

in

S2# ) 25 (

fritieipio

celebrationis

quam Miffam _{vocant, tonfefft*} diceretur, «/bodiefit. Cum vero _antiqua

monumen-ta _{hoc ipfum plane reticeant, merito}

afleritur, aut

Platinam hacl'n re errafle,aut illum _{per confeiflonem}

allato loco _{intelligere aliud quoddam fymbolum in} ecclefia Latina ufu _{receptum. Verum enim vero ex¬} tra omnem dubicationis aleam _{ponimus, atque} con-cordans Do&orum _{virorum, tum inter Proteftantes}

tum _{Pontificios, eil:opinio, Symbolum hoc non} ante

medium leculi _{quinti & quidem primum in orientall}

Ecclefia, per fingulas fynaxes fiiifle reciratum. Con-tendit SVICERÜS L. c. _{pag.g. id ipfum fadtum fuiflc}

cura _{Timothei Archiepifcopi}

Conftantinopolitanae

Ecclefia? Anno DXI, & _{quidem au&oritate nixu»}

7bcodori Lettortsy 'cujus in Eclogis hac funt _verbar

'AiTySek sx twv o"Kov2a<rüv dvrcv _{tipcQeog, 70 toj*}

7gictxo<rfav fe'xx tC, cxm _{ryjg 7t'tgsug SvfjißoXov}

xotb" _{ixct<rrjv XeyetrSoti 7ta^eaxevoiaey}

% enl

ßo\Y) $Y)bev Maxsfo/ix, tog dvTov _{hyo^oy tc}

ßoXov, Sinot\ 7ü stovq _{^eyofjlsvov 7t{c7£{o* e> ty} dyix,}

7taacttrxeti 7ov Qsia _{TtzSovg, t5 xaufCy 7cJy yu/oyjvu»}

$7to t* e7ttaxc7tov _{XGtTrjxfjcreuv: Sed}

non obiervavic

Vir _{Claridimus eundem 7beodorum eodem in}

libro affirmafie, Petrum Fullonem

_Epifcop.

_Antiochix

circa An. _{471. primum inftituifie, ut iv}

7t&tn\ _erweist

Symbolum hoc recitaretur , veluti verba ejus

indi-cant _{apud BINGHAMUM l.€.}

pag. hj. y unde

col-ligitur,

vetuiliüs hoc in orienti Ecclefia fuifie

infli-tutum, quam Svicerus exidimavir.

_{Q iod}

_{vero ad} Theodorum _{attinec, is a culpa contradidtionis}

cl*-;*' j ™ c

lue libctatur, fi dica-.r;js c

divTej"as'ift

lööis,

de

diveriis hujus rei imtiisiri

EccLfis,

fam

Antioche-ina, quam

Conftantinopolitana,

fiiilie

i

beut

tim:

qni-bus accedit\ quod priöra

mempraci

AnOoris

Verba

quoque

tefteVitar,

ante

tempora

Timorhei

SynVbo-lum femel in anno apud

Confbntinopolitanos

in

fa*

cris eorum fuifle recitatum.

Ex Eccleliis orientis

tnos in occidentein

tradu&us

eft,

&

onidem

ica

,

ut

primo

id imitata

fit

Hifpaniarum

Ecclefia,

confilio

Kecaredi Regis, novellos

fuosGothos in

priori

fide

fimare cupientis, ut

legitur

in

Synodo

Toletana

tertia

circa Anno

DLXXXlX

habita

vid.

BINGHAMUM

ioco nupercitato, atque

ANT,

PAGIUM Crit. in

An>

ml. Baronii T. /. pag. 91. ex

qoibus

etiam

Conftat,

hane confvetudinem in

Ecclefias

Gallicanas,

nonnifi

CAROLI

MAGNI dernum

tempore

inveötam

fuis-fe, idque ea

ratione,

Utquaedam,

atque

inter

illas,

ipla

Capella

Regia,

hac

ipfa

re

abftinuerint.

Eadem

setate (valu itidem

CAROLI

MAGNI,

Ecclefiam

quoque

orientalem feqvuti

funtGermani,

quibus in

Synodo

Francoturtenfi

An.

79+.

injunttum

fuit,

ut

interalia,

Syinbolum

Conftnrltnopolitanum

omnibus

pr<e«

dicetur atque

tradatur,

cujus

rei

hsec

praecipua

erat

ratio, ut

inde

contra

hsereles

Elipandi

Toletäni

Ar-chiepifcop. atque

Felicis

Urgeiitani

Epifcop.

tunc

condemnatas omnes

munirentur

pconfer.VOSSIUM

£. c._{pag. 70.}

Tandem

Renedi&i V

III.

aerate

an.

MXl

V,

jhic mos in Ecclefiam Romanam

admiflus fuit,

ideo

quidem,ne,ut

loquiturI?/p//r

apud

BINGHAMUM,