. F. F. g S.
DARIUS
DUX
£x occalione verborum
Q^Curt
«ff.
!ib.
i.v#
Cap.
xiv,
Ceu Prasclarum
SummI Rectoris
Exetnpiums delmeatus.
Qvem, DuoI)uce■, &confentientezArnphßitm
fenatu Phüofcphico,m Acxd.ZJpfdl. Sub Pk&sibio <lA JM P L / S S i M1
Dn,
ioannis'
Matherii: Prof: Ord;
Pro conjeqitendu m
Phdojophu
hononbus, Ad publicum cenfuram defeitCLAUS X
Angcrm;
In Åud. G-uft Maj ad diem ^ Dce%
xAnm Chrißt mdcixxcv«
U PSALI £
Excudit Henriens Curio $.R.M. & Åead,
pag- *
Curt. Lib, lv.
Cap.
xiv.Qvod
mearumfuit
partium,
exercitum
quem pene
immenfa
plannte
sVtx
caperetComparapL/quos,
armadifribni.
Comme-ättis ne tant*e tmlutudirit
deejjent proVtdu
Loium in quo mes
txpltian
pojjet elegi.
fi.
ihil fereinIrnperatorebellicö
tam valet , ad militum favo#
rem & amoremipfi
concili-and im,quamfnavitas, co-mitas, & alloqiiia. Gravita*
tevocis ,torvitate vultus ac
afpedhis,
digrtitatem
aucfcoritatéuiquefuamaliisiffiprimefe qui fatagit,fuorum invidiam
con-trahit, nec nonin contemtum incurrit, ut &
handraro confpirationibiis fubftat. Multo
fa-tiuseft finoverca fuentfortuna,militcfquera#
riis expeditionibus> rtiultis laboribus, conti-tinuispraeliis ac certaminibusfuntfcffi,verbis
blandioribus, fpe pramiiorum propoiita, ma# gnitudine periculi,indeque fubfeqvuturis
jn-commodi» oftenfiseosdemrlcerc adplura
fufti-ttendadifcrimina, quam acrimonia verborum & minisadigcrc, Id probenoyifleDarium
domannum Perfafttra Regem ,exbac
ejusora-tioncinapricoeft,qua
rnilkes (uos
ex t ctofere
Oriente excitatos, iterätis vicibus fupcratos„
feflbs,langvidos &attritos,
incitat ad
capeflen-dumanimum;niilitumqueÅlexandri
incurfio-*ibusrefiftcndum. Variisadhoc utitur argu-rtientis,qua;ejus
Oratio Gand'do
Ledorilub#
miniftrabit. InteraliaExemplumiitiiminme¬ dium producit, tanquam
praecipui
argumcnti
loco,qurque ad (e
fpcdavcrant
nonfegnitcr
impleville
rrionftraE Ejus verba apud Curtium
R.libnv. cap. 14. nobis occafionem prsebu»
crunsdiiTerendi de Prudentit Belltet Ducts officio
quainrepotiilimum
id
conftitent,
fädus publi¬
caindiferimen dumvocetur. yEquum Te
Be-nivole Ledor commentationis mcae judicem
cxpofcos ubi
lapfus fuero,
proCandoreexcules
quaelojlicme
tulifle pretium fatis
amplum
arbi-trabor. DucmefummeDux Deus/Tuo
Du-Hu cunda fcliciterfucccduntl
f. H. In Dario obfervamus infignem He»
roici ingenii
charaderetn,
quiquam maximerequiritur
in
Regibas
acImperatoribus
circa
res
peragendas.
Decet
Imperacorcm
fubditis
an.teirenondefide vita, laborumquc expertc,fed
eoquod
rebus
provideat,
laboresque
lubenter
ipfefubeat. Rede
Levinus
conful; Magiftratus
Senatiii, &SenatusPopulo 3ficut honoreprse»»
ftet: icaadomnia quardura atque afpera
funt
fubcumU duccm éeberc
eile,
0 quidinferior!
Jnjungcrevelis,
id
priusin Te
acTu«
fi
ipfe
juris ftatueris,
facilius
ornnesobcdicntcs
ha-bens. Liv. 1.2^.36. Ncc decet ut quem fo?
tuna
adjngenslaftigium evexit
>ipfc aliis fit
reis
nor,quin
pr«fer|im
inbelio miHtibqs mixtiis,
IpfimanufiiA
ftUgertns ptaceddt
anfielt
Aiiiitis crxpfdes: monßrettollerAreUbores» Etfane intantumhoc valet,utpraefenteImpe¬
rator«tanquam virtutiiac
ignavi#
Spe&atpre»
ünusqmsqj cxmiiitibus,in ejus
confpe&u
fin?
gularemnavateperarn,in
liegodo
fibi
commis-io. Laudis enim cupiditas&
ignorqiniaetimor
ad virtutemexcitat, CumqueRegemfuura
in*tuentur,quifibi
ipfi baud parcit,
ncc cperku-lofubtrahit »crubefcunt 6c reliqui, eundemü
non1
fubfequantur
t quinimo
fic incitantur,
us anteejusoculosmortem oppetereducant
m»» ximegloriofum.Interim
hic
feiendurn, quocl
Imperatorcaute
magis,
quamavide
fc
in
peri-culaingerat
qusevii
»&rmatiifcfta
jcumid
jficri
pofiit.nonfmefuorumexitio
fi caeditur.
Htt-jusenim falutecontinetur
fubditorum,
exejuc
vitadependet reüquorum,Cumtotinhecantmapopulorum vit*
fdlustfu»
Pendeat,&totmcdput hoC
fih fecertt
orbis
Savititeßvohiijfemm:-„ Lucan:
Pharf:
Jvi
6g5,deCarl: Nccere
eft
utImperator
ipfe,
promifeue omnia adeatpericula,
cumipfupa
nomenImperatorit
fatis
fignificet
nonexigere
pere.
Caetcrf
quocunq;julferie»
eantoblcura*
r que bella fibidepofcant3 &ignobiles pugnas, i umctipfum vcro ad earelervct, qua; magni- t tuolinem ipfiuscapiunt Curt. 1,9. 6. 1§. III. Fortis & conftantis cft animi ,in t
profpcris nonefterri, nec afperis nimium per- t türbari. Exemplum cfto Darius Rex. Satis I gnarusilleeratFortimamnoncuidam paloqua- c
1» clavoaffixam eflc, fed rota quali infifteri- t
tem, utc-am depinxere vetetes, qua;in fum- c mitateconftituta?moxpet:t ima. Si igitiir For» v
tuna,Belli duceminiftum detruferitibtt:m>ut c
minus profpera experiri cogatur
, profpiciat
omnino, ne maturenimisfein tugam curp fuis
convertat. Sic enimignaviam>viliorem &me*
ticulofum animum prodit* EfFugic mortem 1
quisquis
contemferit
s timidiffimum qyiemqué c(equitur, ait Darius Nofttr ad fincm oratio- r
nisfuae. Et(empcrin. pr^elio Iiismaximum pc- i riculumeft, qqi maxime timcnt: audacia
pro p
murohabetur Crifp.Sali B.C.c. 58.fin, p
Jldultosin fumma pericuL mißt
Vtntmtimoripfi malt, Fotiißmttsille eß 6 Qyipromtus metuendapati. Lucan. lib 7. t
Pbars.v. 104. Nec defunt Exempla ipforum, r
quipropter fugam,m;!am incurrebantnoram; f
utpoteXcrxis,conf:
juft
lib.2. 11.1. Amonii, rVeil.Pat l. 2 61,fin. Maeii,Flor: 21 Iucon- c
veniens ergoeil,utquimanusarmavit,abiner- r
mibu^edibiis
aujriliumpetat,&inipfq difcri- cjninenudum&ctecumcorpusad hoftes
vértat
ut loquitur Sali B, Jug: Prarftat fuorum falu»
tem dcfendere, pro patria fortiter
pugrlare, mortemquefubire, quo nullumincitamentum
ad vincendum hornini åJDiisimmortahbusacri»
usdatum (ft: verba Tunt -Ahnibal.
apud Liv,
l. 2i. 44.infin. cari quidem Tunt
confangvinei,
cariliberi,cariparentes, cariconjtges hohäi
tamen caritates vincituna CaritasPatriae ur lo¬
quitur inctf: Cic, Verum hsrc ä mefic prolata
velim, non quafi omnrm vitupercm fitg?r& cum potius laude dignüm fit non raro ronfill-um fugx capere
, praecipue abfeme vicbrrias
fpe.& ingenti im minenteclade Qvi hilce
prte-fnppqfitis ,exdifcrimine pedem non nträbit4
ultrofibi ruinammachinattir,mäiéaleatorum, quinihil hieran,extrema tentantes,unoja&u
rem perdunt Jnclinanteergo in adverfa rerum
ftatu',
prseftat
fugVre, velquavistuta conditionepaccmaccipere, quam
viribus
cum valentiorepugnare.
<5, IV. In textum Curtian um quem
tra-ftandumSufcepimus, profundius
nasingeren-tes,occurruntpiifno virba: Exrrcitnm Contpat.
r*vi&c. Circacsetum fibi commiflum exlerit
feBoniPrincipiscura
,vel inToga, per
Valuta-rmm Legum conftitutionem,
quarum vigore
quodl'ibet 5ocietatismembrum , in fuo
conti-nebitur officio, pracmiis ornari pcenasque do»
clinare fivelit: velSago per
Excrcitus,
hoceftplurium
hominunj
eollc^ionom
, quorum opevisab «Iiis intcntata vcl iliata rcpellatur. Eft:
fane intet vittutesRegjas haud minima
9Exer-citumbenemftructumcompararc, fic com pa¬
rati notitiam habere. Hoc fit dum accuratc perfpicit , quinam &
Ducum
&militum
fun-guntur
officio.
Ducesvero
quoniam
ci in
re-gendis ceterisopcram
fuam commodabunr,non
nifimilitiseaptos,impigros,artesbellicas
edo-Aos,reiquerniiitaris Scientiam probe
habcn-tes,adfcifcat, Et fi fieri poteflt ejusmodi offi-ciisprseficiantur,quiintra terminos Patriaenatt &educatifunt, patriosque mores inbiberunt*
JHtinamquefortiter pugnare,mortem terribifiu
terribiliffimumfubirepropatiiafua,fuorümq;
incolumitatemagisparatifunt,quamextranei,
qüi fuo plus
commodo,
quam corüraapud
quo«militant,
profpiciunt,
&fttpcndia longe
graviora , quamquibusnationales contenti
eile
poffent, expofeunt. His etiamneceffitatc fic
poftulantedencgatis,&ipfifuam
alacritatcm inpropulfandis
holtibus
denegant; priustergaob*
vercendo,quam cicatricesin
fronte
numeran-do, Accidit quod non raro commercium
lin<-gvae cumhis
ceffat,
quofuppofito,
quomodo
ad
ducisfiii nutummilesfecomponat ?potiusjon* gealienaquam
jufferit
dux
efficit
.miles
,hiiic
oriturconfufio.quaad ftragern nihil periculo'
fius.
§. V.
Imprimis militum
accuratamratio-nem
PjJ
fem
habebit
fupremus
Belli Dux,
&
nomtim
Vm cumulet
multos
, quarfi ametftrenuos
ac pau a_ cos.Ubimulti, ibi
potius
nomina
quam au*[tc
xilia.
fatetur
Curt,
1.1
v.c. i z.Qviq;irJ
multf
n
tudincrobur
omnepolitum
credit,
infcitiam
. magis quam
prudentiam
monitrat
,
&
prope3n calarnitarem
harret.
Potcft quidem illa primo
intuitu duccnti terribilisvideri, verum facilt*rj„ regicumnequaat,
milesa
difeiplina dilccditj&:
pr&
copiainiciplum
inciditDoccbunt nosVe«
t; terisHiftoriaj
exempla, ingentes
exercitus.
nettlt. tam
hoftium virtiite,
quampropria
m'ulcitudi-rcdeletos. Nihilminusmultitudine Dariode»
'
fiiifTe teftatur Curt.l 3-2. torva tarnen& exi-guaMacedonum acie,ab
Alexandro
quemob
Jcj
paucitatemcontemferat,
proftratus
&
vi&us
ye cft. Scribunt
eruditi
Alcxandrum vix
pisterJg
40000millia
habuilfe, quiequid
excederet
tür-f-c bam porius quamcxcrcitum ratus.
Cum
ver®■w audiret
Darium
multas
pararcmilitü myriades,
jj. protulit: Vnuslupus
nonCimet multas
ovesn.
Max.
5erm:7i. Qvamprüdentes
ergofunt,
^ quimajorisefiedueunt
excrcicum
comparare #1£j paucitate Bonorum
dueum
acjuventütis
fvetae
n, armk,quam
rudis
plebrcular hnienaé expofitat
K &csedi ,multitudine
conftantem. Obtincre
id
facilcpoteft Princeps,
Ii cledionem
inftituerit»
&quosvispromifeue in
militiam
nonadmifc-rit. Hoc nominelaudanturRomaniquodvirc»
m
Kegni
&nominis
ipforum
in
primadekdorum
examinationsconftiteritVeget: 1. i.e. 7:
Tai|
delc&u ad militiamaptiacquiruntur,ablegan-turinepti,ut illiqui ante periculum
feroci-am ja<ant , & in ipfo difcrimine pavorem monftrant, interpoculabucca turgidi,nonnifi
bellum fpirant, ad manus cum pervenerint,
minus nihilo valent, Commodiflime vero
s
Kaeceiedtio£texiis , qui (ocictati fubiunt, per
sccuratam confcriptionem. Externorum
mi-litum condu£tione>Fifcus& serarium exhaurR
nncur magis cjinra locupletantur,
& hi non
jubeti» nonregi, fedcunda ex libidineagcre vo'unc, Romanis id in ufu fuiile confitcntur
SyraCufanorum
Legati, dumMiiitc
atqneEquite niti Romano Latiniqüe nominis non
utiPop,Rom; afifcrunt. Liv.L. 22. 37.5, Nec aliter Macedo» qui in Macedonia tjantum deledus agi juffit, dcbellatis vcro iliis, ad
novorum militilm inquilitioncm domum
miüt, cum iliis majorquam peregrinis habe-1
returfides. Gurt.L.iv,6. Vrgcttte v*
neceffi-tate >quin& peregrini pcCunia condudi
ådhi-bcantur,noneftquod intotum disfuadeamus,
modoparceidfiat,
(ic ut iplisnon fintformi-dini 5c raiusc dcinceps, inquorum auxilium
funtadfciti:Multitudo peregnnorum Militum
valde ^prmidanda eft ait Franc: Pat:l. 9. de
Rep.t. 3. Multos muitaincommoda
abexter-nisauxiliis haufifle, diffyfe monftrat Rider. Ax; Pol. 247,
9
jf. VI. Deliguntur vero Milites, vel ex
InfrerAto, quandoSc. hoftis
appropin^uat
acincautis civibus,eorum bonachripit,8t totam
fociecatem turbåt, Talisdele&us fi modo de*
le&us dicipotfir, vel per campanarurn ltrepi:.
tum,velbombos machinarum belliearum,aut
expanfionem vexillorum, aliolque modostit.
Vtvcrointalicafu improvifum ptrieulum.:ica
prornifcufequilibtt adfciCcuntur>quidamnum
eifi minimum »prsefenci holli infetre queunt.♦
Deinde Deflinato lonfilio
, quse eledtioqua ra*
tioiae Hat, ulteriusexpendendum temur. IScn
päucifttilt qtji inhäccenfura,haudexiguum
re-Ipedhimhabet«adPatriam ,inquaquiseffc
na-tus,politionemqueca?liformarcingeniaut
plu-riffiurhajunt. Si molle ccelum* fruffcra quami
indigenas böni ingenfi ac duri corporis, fin
atisöx, aliter fe rem habere. HincnoftrosSe«
ptentrionales non pauci utpote remotos a folis ardore inconfivltiores quidem, tarnen largo
larfgvine
redundantes, ad bella elfepromuiii-moscenfentduffragaturTacitus deMor.Germ:
dumaitilloscerras fuséfblo & cado acrius
ani-mari. Concedimus fiocpoflefieri ,lednonefle
tam infalhbiie» ut quis in eandem remjurare
poflita quin
nonnunquam contrarium
mon-firetur. Et videmus pltirimis ir? locis mixtim
prognatos & ftrenuos ignavosque, quoel an
pratcife pofitioni creli
adfcribeodum,
dubito, cum proximiores bujus reicauflas
reddipofie
B vi.
\
16
vidéiitur, ut funt Inftitutio & altvefadicj« <
§. VII. Sciendum vcro, ut plurimum ad *
bellumhabilemhaberi plebemrufticam, utpo-
J
tequae
plus
abiplis
incunabulis laboribus aflve-^
ta eft quam urbana. In fplendidis ledis non
^
dormit, necfercuiisopipate adparatis .quibus
J
frui bellico temporeinterdtduni,vefcitur.inb 1 divonutritur*in labore cft» folis patiens,um- '
brar ncgligens, balnearum nelcia, deüciarum
J
tgnara, fimplicisanimi, parvo contentSidu c ratis ad omnent laborum tollerantiam raem- a bris cui geftare fcrrum, foflam duceré, onus1
ferre,confvetudoeftVeget: 1.1.$ En Lycurgi f
Spartanorum Legislatoris
fümmi
inftitutum : * puberespuerosnohinforum Ted agrum deduci Ipraecepit j urprimosan nos nonin luxuria 3(ed f
opere&laboribusagérentJiift:lib^ £. 3.6. fli
^
omneslabores, quantum confpirantcum
bei-
I
licisnemo nonvidet- ApudRomanosinfignesj
viri fibigloriari poflent,qiiod hicmcm&xfta- 1
tempatii & humi tequiefcere valerent. Per- *
cipere etiamfas eft apudeofdem, viros bello t
egregiosquö ad labores fuftincndospares
ef-fent,rurifuiflc^imopoftbellicanegociaperada.
£icagreftes Curii, fic nomina reverenda Fa# britii,cuin inducise lufpenderentbella* intet
aratraviveb;mt,& nevirtusquietelangvefceret, depofitis in gremi® Capitoliui Jovis laureis«
Triumphalesvirirufticabantur Pac: Pan.c. p.
§. VHf. Vrbanosin militiam adfcifccre qifi
detre£fcant, verumquin &idfiat
nihil
ve¬tat,ii modolaborem miiitarem fsrrc pollunt,,
Pradiiisnavalibuscom/nodiflimc interefle
pos-funt,quoniam
habitaculaipforum circa litora
funt,iarpiufqueNeptuniundis ja&anrar
faevis,
Inufu ftmleRomanis videmus, promifcueex
urbana&agreftijuventute militemtabulis ad»
fcribere, fi fides Alex:Neap.habenda (yen.Dicrv
1.1.20. Nec admilitiamineptifuntqui venati»
cam exercuerant. Hinc Philofophus Sagiriteß
artem venatoriam Rei milirarispartemftatuk.
1. i.Pol c.8 Qyar?etiam videmus,
Principlim
curamesievenatuioperamdare,
efficitur
enim
inde corpus agile & validum-.Qyi
fylvas in¬
gentes luftrat,belluasexUtebris
expéllit,
potrofamontiumjuga oberrat,iimile
quid illis
robus quaein bellpgeruntur
efficit. Hoc nomine
laqdantur Perfa?,quiarcum
tendere,
fagittis
&C
jaculis ferire dfqunt, exercenta.
fein his
pueri
ufquead
fextum feptimum
acdecimum
annum*Curvero publice
Venationi
operamdent,
ira
quaRexducis
officio,
perindeac
belli
tempo*refungitur,cum&
iple
venetur,de
utvenen*3tur alii curam adhibeat, hare causfaeft
quod
bcllicarum rerum ifthxc exercitatio
veriflima
videaturesfe. Xenoph, P«d.
Cyr.lib.
1./. IX. In confcribendis
militibus,
annorum rationohvilipendenda,fed
accprateperfpicia-tur, ne rugolus
fenex,
vel
Puer
impubes &
adhucnonnon utilis armis u*
lo^uityr
©vid:
I*
. , •
Faft.libt 1.2. ädmittatur. Hujns'rci
fuppeditatetiam facercodex , Num. i 3, Vbj
jubetur. Mofesex tota multitudinc xx anöos
fcatos &eosquiad beliü aptideprehenderentut
eligere. Inflitutionem nonfruftra latara
com-probavit Amafias 2. Paral is>S- Confpirant
inhocomnes, utiltam aecatem mihtise
niaxi-meidoneamcenfeant, Spiritibusabundat,
vc-eetior eft, ad Iabores fuftinendos' periculavc
lubeunda, «ftusitemacfrigöra toleranda
du-rabihorpromtiorque quse omnia quis nec in
«täte decfepita vcl tenera flbi polliceri poteft. Perl« tefteAlex.Neap. GetrDier. l.i.ao.mi¬ litanta 2o. ad50ufque,pedites pariterac equi-tés. Abipfo fejunéfronem facit Xenoph. Hift.
Cyr. I. i.qui Anno 25 conlcribi apud Perfas
tnilitts inquit, anno rurfus 50 vacationemå militia confcqui.
§, X. Romani veromintes 17annorum
le-gebant ,46rurfus dimiuebant, Lipf. de
Mil-Rom: 1, i. Priusfirmat Pub. Corn.
Scip^o, qui
apueritia, fubaulpiciis
patris caepit militaribus
difciplinis erudiri: Dudfcusenim incaftra
ini-tiofecundi BelliPunici, feptimum& decimum
ågensann um; acbrevi fattum eft, ut
equitan-do,vigiiando>omnia militari laborctolerando,
magnam laudem confequereturJoh;^/ar
Ca-tan. Not. adEpift.Plin.14.1.8. Qvain Epift. etiamPlinius dicit AdolefcentesapudRomanos
caftrenfibus
ftipcfldii«
imbui» ut imperarepa#ten-fendo, ducesagere, ideft facere & prasftare qua:ducis funt,interprcteCatan. dum
feqvutt*
tur aflVcfcerent. Hunc ritum
ccmferibendo-rummilitum antiquiffimi£cvifuilfeconftat, Et
quidem tempore Servii Tullii Romanorum
Regis inordinefexti obfervatum,ut&a Grac-cbolegeftabilitum comprobatidemAlex.
dt. 1.
Caulaeft, quod infra aut lupraeam SEtatem
quifuerunt, velutirnmaturos, praeduros&- ef-faetps, acad militiam minime idoneos puta»
runt, idem. Adilecftu militum Romanotum
nec difcrcpat in noftra patria ufitatus,
juve-nes ?7. 18. &e. annorum militantium albö
infcribi cuilibet in apnco eft, ut & 15,
circa-40 & quod excedit communiter de»
lentur. Habemus&idcömpertum,
quod qiti
per 20 annosfub vexillo milftafte le probant,
dimiftionem conleqvmuur. Dixi 1$ 17, &c.
annorum,non quodtenerioris aetatis homines
inbellononfint, novimus enim &
iplos pra:..
Tentes (eftftere, verum inftitutioniscaula, non
tanquamin militantiumordinem relatos.
XI. ALtati legendorum
corpus confide-randumfucceditquod foicnon Ipe&amusjnxtt
procetitatem giganteam, cumnonraro tantce
vires inelle pollint horoini juftse & msdiöcris
ftaturas, quantas longioris. Ad militiam non
facileadmitendiqui pingvibtts & obefis funt
corporibus, cum hi expeditiones fåcere,vias
perluftrare,relic exigente minus promte vale.
,f4
ant. Eqvumnon finc
tnoleftia confccndunt,
magisque habiles
fiinr adhoftium i«5bus
fuflc-rendos quam infcrendos. Cato
Cenforius
pingvemmilitem
velut
Reip.
incommodumju-reinccffivit. Ale*,cit. L.Econtrario
macilen-tiquifunt, Manis
negocia
felicius
expediunt,
Vcteres.SVeogothosnontumultuarie,fed
per-ipedocorporisacanimihabitu militem legi
lie
teftatur Arnpl. Loccen:Ant; Sveog:
lib.
5, 1.Pofthabendi itidemfunt, quibusmembra
ulla
funtamputata,debiles,ac
fontico
infe&i
mor-bo. Addo nunc tantum ea qua:
obfervari
vo-JuitReimilitaris{criptorinfignis Veget:
lib.
I>c.6. circaBonimilitisele&ionem. Sit ille
in-quit
vigilantibus oculis,
cretffca
cervice,
lato
pe&ore,
humeris
mufeulofis,
valentibus
digi-tis,longioribusbracbiis
aventremodicus,
exi*
liorcruribus} furis &pedibus, non
fuperflua
carnediftentis, fednervorumduritiacolectis.
AddcIilubet Anon: deInflit; Princip. 4.§.7.
qui de futuro
bom
milite fe
quetitta prof
ert
I
^f)c|fttlabafn>ani9cftnl)ug/ offlabitgt blirta /
brett
Jbrpflof bårta/ of ffulabalji of boubrått fialfa
ofra*
fffifabcra/tbcffulabafroaUroanbcé
6001t of roffa
np^
ftnfiootfünfter of
barbafitofor
/flor ben
of Ubamri
/
floraofbartm
ftttiir
/bart
fifcttof Kttt/ bua
fom
b«f*
tsfrmycfttWbanm« 'P mptftt
årtooba of bma
fom
Mattftött/ban
éftfttoer
^ottnånwofUtlautafttitt
år
toobaofbßrbdng.
jf. XII.
Reftat
nuncquodprarcipuein
mi¬
lite eligendo
Äpedandum venit,
Fortis
ani-mus. Dd^Äus fiatconimqui
pericula
,honefta,prodefenfione Ecclefijc,Pa
-triae,uxorum^iberorumq; inttrepideadeunt,&
ii heripoftit mafculepropuliant, finminnsfor. tiicrtolerant. Hoselfe fincspr^cipuosquosvif
fortisinbéllofibipropofitos habebit, elegan¬
terexprimit Hedforapud/fomer: Iiiado Ora«
tioneadmilites,quemconf.Dixi intrepidei.ea lnfrado animoquidifcrimen adgrediuntur, ira eodenaveftigio ftant»donec vincendo fibiiocu
fecerint, &tuncdemumgradum promovent«,
utde militibus Alex.loquitur Curt.
lib.g.c^»
Imbelles verö,&:quidomiLeonesin bellolepo-res,quibusqueanimusinpedesdecidit ,utdici
fölet,amilitiaabigendi.Suntenimfortium
viro-rumimpedimcnta. & Horum animi
nonnun-quamexipforumollefcunt.Hinclexdivinatales abelloexefléjubetjCOnfiDeut: 2o,S.Jud.7. 5. Idemintendit audtorde Inft: Princ* ex
verfio-neAmpi.SchefferiTimidus unusinbello
cen-tumaliistimorcm iniicerepoteft, pavoretrepi
-dationequefua, qui aliaffuiflent fortes.
§. XIII Prsetereaeligantur milites Pii, pro-bi,&bonse farna:, abfintImpii , improbi,&
infames,nequisexceterishorum imiteturmo¬
res. detrufis etiam deeonditione fua illis,
faci-Hus qui bonifunt, advirtutis fuadium
exftimu-lantur Qvi in deiiciisfunteducati, &mollitiei dediti,nonfacileadmittendi.Histotanodtequi
-efcerelicuit, pro lubituvcntrem onerare, ar-t«sraollioreitradfcare-admalaqu»inbello ok
fcrun-i6
feruntur fuftmenda, Koftium micantia telavU dendajtormentorumque fragorcm audiendum,
minusaptifunt.Archidux ilieTraniohosin al¬ bumreferat, cujusexerciciabcllicajdefcribitPla¬
ut. Mod: A&.i.Sc.i.p.m.424-videmus etiam antiquos, eos iplos qui rebus jucundis &
de-licatioribusdele<5tabantur,potiusabi^erequam retincrevo!ui0e, deprehendimusid in
Dama-iippoSc Åeropoducibusi quiaPhilippo bellum gerentc cum Thebanis,Regni finibusexede
ju-IJfbantur.
proptereaquod
Pfaltriam
mcrcetfe
condiuäam3 iri caftrafccum deduxident. Po¬
lisen. 1.4.Stråt. p„ 15 f. 1y Romana
jurni-tus#quanidialibidinem habuit indecöfisifftiis, &militaribuscquis , infraétaftetit Res Röma*
na> cum veroSolisexereicusAfiaticis enerva-returdellciis^ aliterf<ireshabuit.Sali; B. Cat.
§. XIV.
Équos
armadiftribui. Bellum quod»vis, Mari ve!Terrageririorum
cft.
hincduplex MilitiajNavalis& Terreftris, hsec rurfusPe-dcitiris, vel hqufeftns. Equo vehi, Bellt
ro-phontem bomines docuifle traduiit Scriptores
profani Plin.l.vn c, 56- cui fuccenturiatur
Polyd,Vcrg:de Invent: Rer.l.n.c. 12.
Alii
Neptunohocinventumdefcrunt,
utPaufani-asin Arcadicis , verum hisnos non
immifce-mus : SciendumveroEqueftrem militiam ut»
porefumtuofam&fplendidam,magno in
pre-cioapud omnes fere populos femper habitam fniflc» &: etiamnum haberi. Equeftris
ordo
'
•
'
åpuH Romanos quanti «ftimatus fueric, not*
» mißm Romana i^iftoria
planef-lofpitem,
la-tet. Mediointer(enatoriurn & plebis dignatus
eftioco. Jus (circa inititutionenn )
annulo-n rum
aureorum, quo å plebeis fecernebatur$■ conleqvutuseft Deinde hic ordofenatorioeft
11
^quiparatiis, ficutejeéfcis Regibus, ex hoc Scriatores clegeiit BrutUS. Piena fuffragia,
11
plenum fencentisejushabebat. Tandemetiam l"
Equites Sdnätoribus antelati> quamvisdeinde e
degenérarint, Alcjj.Neap.lib. 11 c 19. Gen.
y- D.
Equeftrismilitia etiamrium apudnosin fre*
l"
quentieft ufu* utpoteadrespromte gcrendas
s> Pedeftri multo expeditior. Pedeflris exercitus,
t* licet validus
plurimumtatacntetreri{olec,equi*
i- tatnetfiexigno
fed
firmo ,abeoque infeftariacaftligi. Nudusqttafi,fineequitatu eftpeditatus* b necin vidtoriisipfis, hoftieciam fugienti,
fi-x neeodem,ingensaliquod incommoduminfcrri > pöteft. Maxima
viétoriaeipes,utpluriinumre*
y*
pofita eft in Eqtdtätib ES § X V. Incumbit
igitur imprimis futurö
■it Duci
Bellico,providere de bonis&aptisequis,
Ib h.e,
quijuftasiuntapatis, ftatrrse&
magnitu-i" dinis: de Iridiciis
Equorum & uEtate vid
Ve-&■ get:Artis Veterinarise 1.4
5. Inequo miJpiaS» c® ri,
prsccipue requiritur, utfit bene exercnatus,
e- quo
ordines iervare, & ad Re&aris (ui nutum
m fe
componerepofiSt»&nevcl T ubarum, bucciT
lo nardm , tibiarumque clangore; ,yc1 bombis
st
pcrterreacur,
Ted
incitctuv potius
»(ic
tit%$&-ram coÄculcet, & lattetur prodiens obviarn
«rmis» Rideat pavorem&non revertatur
mc-tugladii &c, utipfum
defciibit
Job
c. 39* 2 z• s^.feqq. Talisfere
fmtEqvusTiberii,
qui
inconfltdu belli>orc flammasquafi emitter«
videbatur. Alex, ab Alex. Gen. D.I. i.c»ao,
p,m.29 Rede igitur
faciunt
quiEquos
fuos
antebellumexercent, ut&polt, tempore pa*
eis, ne tunc iterum defvetudine torpeicant.
In Horumenim alacritate, beüantium fpes vi¬
taseftrepofiu. Und«ectamStrenüi
dutees
noraunocontcnti, plurcs fecum in militiam
du-cunt equos, vulgo / quos
unoamiffo infilirepoflunt. Multum in
exerci-tatisequisfitum,
oftendit
Eumcnes,quem CumAntigpnusperfequeretur, in Caftellum
Phrjr-gi«Noraconfugit,inquo.cum
circumlederetur
/ &c vereretur,ne unolocomanensequosmilita»
resperderet, qnodfpatium
noneflet
agitandi:
callidumfuitejusinventum,quemadmodüItans
jumentum calefieri execceriquepoffit, quo
li-bentius& eibo uteretur, &a corporis motu
non removeretur, fubftringebat caput loro
altius, quam ut prioribus pedibus plane ter»
tam pofTet attingere demde poft; verberibus
cogebat exfultare,&calces remittere,qui mo#
tus non minus fudorem excutiebat. quam
fi
in fpatio decurrcret. verba funt Nep. in vit;
Eijm:p,m:75 Equos etiam benc
§U
sft©$j quorurn ope feftorusn Salus coftfervati
eft>tumulatoslegimus. Gimon& Xantippu*
eqi'Os tumulo indiderunt. Alexander
Buce-phalo exeqtiias duxic. Adrianus squo tum«» lum maximi fumtus fecit & Carmen infcri-plit. Commodus Prafino Equo movtuo, fe«? pnlcrum snVatnanc fecit, fttpius dt. auötor
Neapohl.é. 24 p* 325.
$. XVI sirma dtßrilüi- Praecipue ejus res curamgeret eggtTvy>?ut Armamentarium
ha-beat bene inltrudhtm, exemplo RehabeamI
2, Par.11.12 &idonea militiscarmaconficiae
diftribui curet, ut hic nofter Darius. lnefiril#
in hoftium occurlum qui it.carnificinse quaff
fubje&us eft,8cab
ipfa
mottehard proctilab-cft. Hinc armamilitis membra aiiditfnt» Ar¬
ma reronihil aliud furu quam Inftrumenta
bellica, veladvim hoftibus inferendam» vel
illatam propullandam, conducibilia. Divi®
dunturcommunitcr in Offeofiva, quibus
ho-ftem laceflimus, invadimusque: Defenfivs
quibu« aduusnrict defendendum & tegendum
utjmur: EtMixta, quibu» quis ad off
nfio-nemledefenfioncm utitur. Variant ut pluri®
muraArma rationeTemporis, & Populorum,
diverforum. Prilcilonge alioarmorumgenere
ufi funtquåm
hodicrni
bellatores. Item
8ihare gen»
, aliam
inftrumentorum bellicorum
fabricam, prar
altera habet,
Omnes
atmorum^pccies T«t«ibu» ufuatas,
hic
locirecenfcre
,ao
nanintendimus, nec
ptaftare
valemus. Qvt Ciiberiorcmhujusreicognitsonem
defidcrat,
au# n étoies paflimconlulat, nominatimLipf.lib.
X de Mil: Rom:Rofin: Ant.lib. io.c. lo.Dem- ripfternot ad idem cap.Alex, ab Akx, Gen:
D«
vlib 6. c 12■ Alfted in Polem,Mechanf 1. 5*P»
m 699 Ant: ThyftRom:Illiift: lib. 3.de
Ac-mis Rom: Noftri inftitutinunc?ftquorundam \
armorum mentionrm facere,prascipucquorum d
ufus hodierno tempore tnaxiirié cernitur. \
§ XVII. Inter Arma hujus Temporis, h
Totmentiun Bellicum ( qUod alias Bombarda f
major åBombo & ardeo ut
quibusdam
mir *<detdicitur ) cujuseximius eft ufus tamin na- ß valmquam tefreftri militia. Tubuliinftar e$ q
for.matum , cyi infunditurpulvis pyrius, pro c
capacitate §c magnitudine ipfius inftrumen«. n Globulidein.deintrndunurrferrei,arte confecH. ti
Incenloveropulvere, iugenti Ulicumfragorp (
erumpunt, hoftique magnam non raro infe- f<
tunt noxam- Cujus hoc ht invemum> non J
adeo inproclivj eft cßaru Cumipjis o°n faeir a
musquiab
ipfo
malo genio exiftimant inven- atamartemtormentariam«quemadmodurn Cas- (
danus & Mclanchion putarunt, tefte ^almijt..' c
innotis ad Pancirollum in noviterRepertistit. 1
18. pag.48y Non pauciMonachum quendann c nationeGermanum nomineBartholdum Svar# e
tzium, hujus machina?Inventorem perhibeut* c
AÜis placet cilp hpc invejuum populoru«* in
I
2.1
Orientaliifimis Afi« Regnis, laponicofic
£i-nenft utConfalv.Mendofa,?et: Mafteius,idque
Lufijcanos comperisfc ferunt.Haneartemvete#
ribuis haudfuisfe incognitam, aHi probantex
verbis Poetae Alantuani L ALneid.6,dumait! Vidi & crudeles elantanSalmonea pfönaf , Dniwflart>nta<i & SonitusimitatuyOlytnpu
Vbi perüamma*lovis & fonitus Oiympi, in*
digitari bombardam& pulverem pyriumajuttC.
Verumneehocquibusdam plaufibile.vid.Al¬
fted.T, 5 p. m-yoo.inP !. Mcch.ex Liberti
From. Üb.2. Meteor, p 68. &feqq dtflefen»
t?m Non adeo videtur a'oiswtbv fi & ille ftatuatur Tormenri huj.usbellicilitventor,idettl
quipulverispyrii,iüiusquippeulusexHujus
in-eenfinne,utplurinmm eernitur Pulvercm top»
mentarium vero, communiter ftatuunt
pra?-corrmaturn Svaitzium invc-nifle. Aliiaddunt
Gonftaniinum Anclizen F i; utger (cm qua?
fententiaPolyd, Virgilii. PctiRami,.Stephani
Forcatuli,^'vidonis Pancirolli, tefte Kirch: nop: ad Milt.p.7»
, &cnimmhotum pulveris pyrii,
alteruni tormemi bellici au&orcm eenfent.
Cotif. Vofl Inft. Qrat.l, 4.c 18.Scä:.7 quan#
quamau.télitem nonfaciamus noftratn,utrtim
huic vel üli tpmj ori, huic vcl ilhvtrooriginem
debeat, dumipodo nobis conftet, de re ipfa4
ejuf ueufu,n terimtarnen pr»babilem
admo-dumeorum habemus qpinionem qui
Äinenli»-feusumpulverisquamtormeutorum
%l
nem tribuunt vid. Kirker inChin.part. * QyiTormenrorum
horum
curamgerunt,fta-
1tui Militariqui noftratibusArtilleria nuncupä» v
tur jadicribuntur Hisinaimbit,de Tonnen- ^
tis ad Bclkcas expcditiones aptis, ut& pulve- F
repyrio, globulorumquecopia profpiccre.
§ XHX. Eft& aliud Inftrumentum
belli-j *'
eumhodieufitatum, quod Sclopus dicitur,fi
^
bombardam minorem vocaveri«s non tan»i p
topcre refragabor. Eft vero inftar ttrbuli §
minoris confe&um, rcceptaculum pulverii t;
bombardiei,ut&globulorum non ferro[qua- r
lesadtormentamajorarequiri dicebamusj led; 11
plumbo jfa&orum. Ejusmodi Sclopis utuntur 1
Equites,quorum ordodicitur Cavalleria» feu P
inilitia Equcflns Eft armatura fatis levis, &;
t
adprime valct ad profternendos hoftes. Hwc\ 3
inftrumenro bsud abfimileeft quod Moichet-. *
tum
appdlitant,
mfiquod prius iftud brcviusd
Et, hocveroin longitudinem aliquanto por» a
reäum. Etfrequentius inufu eft iplis, qui in militiapedeftri
verfantur,
& Ordini qui dicitur VInfanterie(quat vcix juxtaNob:«Stiernhielmii
^
placituminlndiceadW.
LL &Loccen.
Ant:r
^veogrb 2. 9.
eft
aFanter quod curforem pc-^
deftrem 8cSatcllitem dcnotat) funt adfcripti}
^
dicuntur alias Mofqucteraré. Armis quoque « r
bcllicisboetempore annumeraturSarifla, no- £
ftris machina fatis utilis,
pracipué
cum*
^ hes turbatefuftinent. His farifla? tunc
oppo-Za nuntur ab iis ,qui fanlfophori dicuntuv. Ert
»a® veroSariffa longa (atis pertica, ex ligno
con-n. rt&a, cum fuperindudto'acuto ferro ab una
•e. parte,quo faeiliusquodvis obrium penctrct.
Hoc inrtrumentumprifcis etiam notum fuifle li- teftantur hiftoriar. Notum ert Vctercs, noti
fi Equos folumin miHtiam duxiflc, led & Ele~
nJ phamos, ingemis ftaturac animalia,
quacma-L,li gnitudine corporis, forma: horrore. &
novi-rji täte ,equos conturbarepoterant. Pyrrhus Epb
a. riRex contra Romanum exercitum in Luca^
ed nia, Annibal inAffrica,Anthiochus in
orim-ur *e> Iugurtha in India, copiofos
Elephtrtitos
cu produxere. Contrahosvero tali modo
pugna-& bant. ut bini cataphraAi Equi,jungerentur
adturrum,quibus infidentes amentatas
Saris-:t. fas, ideftlongiflimos conto?, in Elephantes Us dirigebant. Anou; de Re Milit. in
appcndicc
adOff Cie.p. m.4*
§, XIX. Sequitur $
ctpQjgi-ur P°w> gladius ab una vel utraqueparte acutus,
di Antiquigladium vocaruntParamerium &
Pa-,tj razonmm, Qviaadfemtiraut Zonam
pende-c- bat. Apud Prifcos.alii gladiifuére Majores,
i. Späthsvelminores fcmispathatdi&i,item
fra-JC mea,Romphxa,Harpe, Sica, acinaces>
pu-gio&c, Horum differentiam Sc varias appe]L m lationes qui noviffecupit."Legat
Rolin.
j4ni*j- 1.x.c. x.p.m. 1573. ^lex-NcapJ. vi,c. zx.
r
i4 #
I
Ip.m, 340, AB. loh; Henrik
j
&'99.Thyf„
R.Ililib. 3 p.m 76' Gladiorurri j«fum j&erantiqvum
fuifle
>
fl
nonaliunde ex | S.S. liquet. pluribus in locis, tantumque j babent ufum, ut nonraro magis per ipfoi» jquamTormentaScSeloposefficipoffit3inprae- 1
Iiis praecipue itacariis. Idexpenus eriam cft- | Serenissimus ae Poientissimus Rex.
Noder CA ROLUS XL Pater Patria: Cle- l
mentiSimus; in confli&u Coronienfi cum ,
DanOj ubiquamdiu res Toimemis sgebatur, ,
ancepsfatis pugna fuitr diftricHs veiogladiis, t
r eomm vibratione tamtum eßecit^ üt abreptis
ijoiiium Tormentis meulUcis, celebratiflimum t
tandemTriumph«agerec. Henricus IV, G'alli» j "
ar um Rex,idem inacerrimis jCönflidibus ex- 1
periebatur, quigladits, cekbcrrimas contra j ^
pugnacilli noshoftes vidorias tft confeqvutus. 1 1
Plurahujusrei Exempla fubminiftrant au&o» j
resvidRi<3:cr. A*iorn: Pol z65. p.- 111:574,
Tamequites,quim Peditc?noftri, hifeeüturitur
gladiis.quiipilsinterdumabhumcro, interdum
åmedio cingulo more veterum pendent. $. XX Pauca nunc in medium proferam
dee^rmatura, qua: dicitur
Cjalea
fenCajfit»
OcreatLoricafeu Thorax, «✓Vpud
Pnfcos
bei-latores > É/aleamduplicis fuifle generis
depre-hendo. Vna<yaleategumentumeratcapitis. ex pelleferinacönfedüm. Non enim infrequens j
erat apud antiquos, tegmina corporis
fumere, utpotc
vulpibus,
canibus,
layris
>dLe«.onibufi&c. Id fccifle Graeco$,
Papbfagones,
Macedohes,Romanos,. teftis eft TKys.K I!lft
1. 3. p.jo. Hoc
egifle videntuc varias
oh
caus--fas.velutf/oftiterrorerpjnciuercpt,^ytefleni
iniigniagperqua:quisqueaut
ftrenue
autigna*
viterfeinpracliogcrens,
åprsrfeöo
fuo
agno-fceretur. Äliirebus aliis,inGftea,vef adho^«.
roremfaciendum, velad,ornamentumuftiunr,
athi^titium animaiium formis,Alfted. loc
fup.
all. funt&a\ixGale»,qM£s exmateriaznexs
velferreasvocafunt>6c coincidunt cum, Cafli»
de. Hujnsformamdefcriptam
vide åpud
Ant,Th, 1.J.p.j8.
Hocialtim.
addonoftro
temporegaleas &
Caftides
efte tegmina, quibus mili.
tantescaputfuum
ad collum
iftque
tegunt, essferrofa&a>quoå Sclopbrum
i&ibus,qui facil®
herrum pcne.trare nequeunt,
fiut
immunes,
Imitantur 8c noftri milites prifcorum
in ho£
ipip,quod
ocreis
pedes
muniuntqirarfertimEqui»
ses\aquibusveroip fantum
diflident, quod ilh
modofiniftrqmcrusarmarentj ut funditores^
modode*tr«um,utLegionarii, ceuprobat citjf
audor exVeget: noftri vero utruxnque crus
fonfervant. Deindc antiquituscrurum
munb-mentafuereferreautmonftratAlfted.
poftrati-Mmv. excorio elaborata. ,
§. XXX. Lorica fcu
Tho*ace,
ut veterummiliscs, itahoctemporeetiam noftri utuntur..
Deantiqwo?um
lo;ica
obfervjuiduip
fegmnoft
fuiflfeejusdem
generis,
aliam Gregarii
milire«?aliam ditioresinduebant. Eorumeratpars
fer-nvelsens,inlongum &latumprocufa, pedus
tantumrnodo tegens Horum dicebatur Ha#
mata,quod
inftar hamorurn in
fe
incurvatoruir»
elfet, vel conftaretexiguis
interfe combinatis
annulis,hodie q)an£flr dicitur. Ferreivel aenei i iitiannulifuerunt. & miriim in modum cor- f
pus å miUllium gladiotumquc penetrationc
tuenpoterant. Loricaealise
fuere
Squamatse,re-prarientatesformamfqu-rmarüin Pifcibus,item
Plumat*i, öi&ae, quia<quamas
etiam
plu-masvocabant. Parthoshiice armatosfuiflc do-.
cet. Thyf.1.3.p m- 8i ut& Sarrratas, quo-fumpefiloralianontantqmexferro^fed&
cor-nu conficiebantur »dque probat ex Suida 8c
Paulan. Aliarumetiam ioricarum mentionem
facit,&dignusuthacderelcgatur, De Galeis &Loricis videattir etiam Alex 1 1. c, 20 p„ m.
90 Thoraces,veronoftri feculi,baudmultum
tbludunt abantiquorum. Novtmus enim no.
Ärosmilites, etiam gerere m ferro Pedorale
[
fic diciturquod ad tegendum pedus condu-citJquod Scloporum glandes> forti validoqueiAu advenientes refpuere poteft. Pertingcbat j
vero utolim ,ita nuncå colload Stomachum.
Vtuntur veroNoftratesejusmod» loricisinlpfo
confliAu.non nifi rariuicule,quia bis induti
ad
infequendum
hoftem,velfugiendum ,'finc-cefliuswrferit,obponderis
afperitatcm inhabi#
tj
Jioiresredduntur. Harum vicem in Equitibut
noftris fuppientveftes, ex pellibus eraflioribus
håxttdfuftinendoshoftiumi&ushaud ineptac,
AliudTegumentigenusetiam hoctemporenoa inufitatumeft,prjecipué/UmmisBelliDucibtis, ÉFeneralibus, Tribunis, Centurionibus &c.
Idexlineo, Serico, vel alla molliori materia
contexitur,in hello fatisutile [quantumvis id
magis venantibus,quampugnantibus,acc m-modumdixeritPaufanias de Lörick Linteisve¬
terum ) ad corporis humani tutelam eft Hoc
armar r*genus inSveciam nollram
introdii-xifieIlluft. Dn. Comitem C laudiom
poft expeditionen ad Galliarum Regem tn^jfc
famiiiari Colloqviojt'ocuil meArr.pl. Dn.Prof, Andreas 0p®l£Pra-cepror mnsnuuquam fine
honore fummo nominandus. Poeter quod frigushiemaleexpellit, mirum inmodumcor¬ pus tegit,quonecglobuli,necgladii, tam fä-cile damnum infcrant. TaliseratThorax
ljnte-usAmafis Regis v£gypt;cujuslingulafila tre-centislexaginta aliis conftabant A. Neap,
lib.
V. 12 p. 342.
XXIL Commeätmnetant* multitudtni
dt-tjfentprovidL E remaximecft, utBelli Du&or
quiPrudmsaudire gcltit, commeatum quan#
tus
pro numeromilitum & exercitus magnicu#
dine fufficerepoteft, comparct. Hocprobe ob#
fervafleCyrum,advcrlusCrjefumiturum
mdn-ftratinejuldcmPaed; Xenoph.1.
*8
catus veronomine, hicnobisvenit,quodcun*
jquead vitam.tamHominum,quamEquorum, n
fuftentandamconducit,utPanis,Frumentum» p
Pabulum,Opfonia, Veftimenra, Pocus,&quat- b
visneeeflaria» resali*. Hisderebus tanto ma- ^
gisfollieitus ericDux* quanto novcrit, fi alii ^
ingruerintcafus, eifdem pofle ullo modo
fiibve»
a£_niri,deficiendbusvero, requifitis modorecen? P1
nonadeofacilepradens eftremedium. Fa» 4 mesomniferro faevioreft, idexperti Parifieti-
b
TescumabP?enrico iv,obfeflfi effent » qua jab
obfidionexii», millia hominum fame euecata b
funr. Seditionem interdum eoneitat, tempore n
folumbelli, fed&pacis, quodm Claudio
&
obfervanius,, conf:Svcton: in Claud.'cap. iS, P
Qvando igitur Exercitui comroeatus, & res
b
neccslariasdeiunt, haudlptpgeabeft ruina:&c
facile finehofte fuperabitur, qui alias invi&us ^
esfeposfet; nam & miiites & equi contabe- 4
fcufit,quorum
indufiria bellum
perfici feiet«.
n f^dhsci Daxcui cun&aprius ex voto e eesfettnt^ingruente^nnonas caritate> nqn ra» a<roap'ropofitodefifterc
cogitat,^uod
inCasf,
rcfa&um»Bcl.-^albl7.c. 17.
b
$. XXill. IntaliVeroCommeatuum, h. e,.
b
neec$fariarumrerum dcfe&u, Re&oris Militiie n
Summiintereft >peramicas fvafiones, militan-
b
tiumanimosdemulcere»ficut extremamfam^ ®
tolerare, quam
ignominiam
fint paratiores,
11tala veroinedi*facile liberabitur,exercitus,
*
Éin fertilem fe contülerit terram, & fifieri
poflit hoftilem, tindepetaturquod
miiiti
fi;
fa»
tis. Nec vilefublevandat inediasremediumerit, Mercatores cum mercibus admitterc
inturba*-tos, ut&de itinerumfeciiritate, quo liberum
äcceflfurti & receflum
proficifcentes habeant,
profpicere.TalisfuitcuraPaulidEmilii Liv.
iib.
44 c. zz. Mercatores vcro faciliusaccedent,
firrtodeftétraftentur, exemplo Cyri, Xenoph:
Infi:.Cyr 1«<5. Interim carcndumne
importen-turejusmodires,quae adluxum
faciunt
, &lic
mollefcant & efraeminentur militum animijut
Se,ne annonaquaeallataeft fic diftribuatur,ut
paucotemporeconfumatur quodin longum*" lufficerepoflfet»
jf. XXIV, Bellamagnas
impenfas
fumtns«.quei'equirere, videtScille, qui in
bello
nun-quamfuit. Atiliinonfolum in Annonar
Com-rneatuumque diflnbucioue,
fed&
pecuniarumerog;tioneconfiltunt. Pecnnia vero tanta
eft
acquirenda, quanta bello iufeipiendo & ge« rendofuffedura videtur. Exhac enim milices
(uaftipendia liabcbunt, finéquorum
perlolu-tione, Siipfi,militäredetredanc. Hinc
Pccu-niaRerumgerendaium, ut&Belli nervus dici
fvevit. Pecuniärum neceffitatem inbellolads
monftrar. Rid Ax: Pol. Vtveropecunia
inpromtufit,rebulquea/^idismedelam
imper-tiatur,confultüettdirariutnfeuFifcummilitä¬
rens in probe rnwnitoloco
eollocare,ut
Scitine-ra-r-,
ra deviaPerfpeftahabere,
fi hofljs
extern prae^«luierit, >erqu£pecunia
finepericulo afportetur*
$. XXV, Seqvunrur uunc ultima textui
noftriv<rba: Locum in quo actesexyltcAn feß-j
elegi
Qnnordo
innaturafit
resamabilis
, ne¬mofanse menrisnegatumibit. Tarn eft
ncces-farius,uteodemfublato, ncccfie eft concidere
cuncta,nonalueracrccedente anima, corpus
fit cadaver: Qvare ordinem animam mun</it
omnit «-tuefocietatisac a&ionis mter homines *
dixere^yeteres } Si
ordo ufpiam
*fime
quammaxime in bello videtur(ervandtis > ubi
nun-quam fiicilior in errorern & ruinam läpfus,
quamordiribusfusqusdeq;ha'oitis. Pruderitei
igituromnixvoarftimati ftmt & ctiamnü
a:ftl-matitur,qui agmencolle&um .Jncsrtos
ordi-nes dafiefquedigerunt, &cuiiibetelaffi >
fuum
prxfe&um fubft-tuunt^, äquo miiites
eäerce-buntur , cujusquenutiri parebunt. Hoc moo'6
meliusarte> bellica«
edo6ti,quod offiqi
ipfo-rumeft,fiseiiius expedient. Ordoverohichaud
facreobtinebitur,nifieligaturlocusaptus&ido# n.us, in quo cxplicetur acics. Hoc noti probe
obfirvato,oriturconfufio,qua?
prasfen-iffimum
exercituiinteritumminatur. Bom igitur ducis eftanteomnia ,de idoneoprolpiccre loco,ubi
agmeafiftatur,&certamen inflituaiur. Id
fe-cerunt orrmes cordati Duces,Sc ctiamnum
faciunt t non minus in opportunitate loci quamyirtute,roooris,fiducilquerepofiicrint,