O B S E R V A T I O N E S H I S T OR I A M S V E C A N A M
I L L U S T R A N T E S ,
— j . »
Q U A R U M
F A S C I C . II. P A R T E M Q U A R T A M
V E N IA AMPL. ORDI
P R I S I D E
D
o ct.
e r i c o m.
f a n t,
H I S T . P R O F . R E G . E T ORD. SOC. R E G . S C I E N T . U P S . E T A C A D . R E G . L I T T . H U M . H I S T . ET A N T I Q U I T , S T O C K H , MEMBRO,
MODESTE EXAMINANDAM SISTIT
P ETRUS SAMUEL Å H R M A N
UP LAN D U S .
IN AU D IT. GUST. MAJ. DIE X I NOV. MDCCCI.
H. A. M. S.
U P S A L I Æ ,
I.ITTERI* JOM. Fr. EfMAN, rEC. ACAD. TYPQCR.
HE R R
vÂl a r e v o r d i g e ÜCH H O G L A R D E
S A M U E L Å H R M A N
S A M T
H Ô G A D L A F R U
HEDVIG CATHAR. ÂHRMAN,
FODD
M IN FA R OCH MOR
Tiltignar dtsfa blad, fdfotn det enda närvarande btvis pcï et tcickfamt hjerta f o r njutna välgärningar
AF D E R A S
lydlgftt So*
f lH R IAMVXL ÅKRMAlr,
O B S E R V A T IO N E S , H IST O R IA M S V E C A N A M IL L US T R A N TES,
Fafcic. I i . P . I F .
VIII. De primis Lu fi t a nice
J o h a n n e s IV. primus poll: revolutionem 1 6 4 0 Lufitaniæ R ex, tres, u n u m poffc a lt e r u m , in Sveciam m ilk Legatos. I. Francifcum de Soufa Cortinho 1642.
2. J o ß p h u m de Pinto Pereira an. 1 6 50. 3. Antoni*
um M acedo, Iefuitam, qui p r i m a m mutandae religio
nis C H K I S T I N Æ notitiam habuit. E u m q u ip p e an.
1651 mifit c u m litteris ad Iefuitarum Generalem R o mae, u n d e in Sveciam ve ne re Francifçus M a lin esy T h e o l . Profesfor Tur ine nf is a tq u e Paulus C afatus, M a th e m . Profesfor Romanus. E d i d e r a t Macedo Stock- holmiæ 1650 E logia nonnulla & deferiptionem Coro- n atio n is JerenisJimce Chrißince Regince Svecice. la m a utem Romae p e r X X annos c o m m o r a t u s eft tandem- q u e faQus Recfor domus probationis & Magifter ti
r o n u m Ulisfiponi. H u ju s A n to n ii frater, Francifctis M acedo, in appendice ad refponfionem ad notas nobi
lis Critici &c. Veronse 1674 refutat Henfchenium & Pa- pebrochium , qui alii Iefuitæ G o th frid o Frankenio reginam p r i m u m apoftafiae fuae a n im u m aperuisfe poflularunt.
N o n co nfu nde ndu s cfl hic A n to n ius M acedo c u m c og n o mi ne A ntonio de Soufa de M acedo, qui etiam litteratus fcripfit & edidit G enealogiam R e g u m L u -
C ‘ fita*
{itaniæ L o n d i n i 164 3 4:0 & L uf i t a ni a m L i b e n t a m a b injufto Ca f te l la nor um d om i ni o , L o n d i n i 164$
Fo l. *; F u i t v e r o Se cr et ar i us Status R. A lp h o n fi, cujus g r a t i a excidit 1666. Q u a r t u s L e g a t u s Lufitanicus in S v ec i am fuit A ntonius de Soufa & S ilv à 1654, qui f e q u en ti a n n o a p u d Johannem fa n fo n iu m H o l r n i x e didit l i b r u m L u f i t a n i c u m , d u o b i s T o m i s in X V l : m o , q u o r u m alter 8 18, alter 7 4 0 paginas c omp le t, fub ti
t u l o J u izio y Vaticinio P o litico al noble regno di S v r cia, q u i tamen meras continet cbfervationes politicas d e j u r e fuccedendi fexus feminini, de juffitia i m p e r a n t i u m , officialium ele&ione bellique & pacis p r u dentia, didlis e S c r i p t u r a Sacra, D o & o r e Angelico, e*
x e m p l i s Hiftoricis & a n i m a d ve rf i on ib u s in Bodini de r e p u b l i c a illuftratas. F r u f t r a d e patria n o d r a in h o c l ib r o aliqua quæfiveris, licet Regi ejus C A R O L O G U S T A V O dicato. N b t i s f i m u m eft , L aurentium S kyt- tc c o r o n x Svecicae in Luficaniam abiisfe L e g a t u m an.
1 6 4 1 . Litterae ejus f ub h ac L e g a t i o n e ad E p i f c o p u m S t r e g n e f c n f e m Johanncm M a tth iæ e x f h n t in M e r c u ri o S ve ci co 1758 p- 20 p l u r e s q u e in Colle&ionibus
Celfianis Bibliothecae Upfalienfis fuperfunt. An. 1 6 4 7 R o m a m adiit & ordini F r a n c i f c a n o r u m adferiptus eft, f u b n o m i n e Fr at ri s L a u r e n tii a D . P a u lo , nobilis
Sve-
Z itrvogeL Hrft. om Portug. 340, 264 och Företal till Hift. om Spanien. Sven/ka Mercurius 1759 p. 35$. Bay- le Di&ion. Art. Macedo. Arckenbo/tz Mem. de Chrifti- ae. T . i p. 4 6 3 , 68, 6 5 , 7 1 , 84> 57*
Svccf. In Diario Reg. Bibiioth. Stockholm. 1 7 6 7 , P. i p. 21 , 3$. vita ejus inferta eft; fed inter, feri pta detlderatur Vita S . P e tri Je Alcantara, auctore La- f/r. a D. Paulo Sveco> Romae 1 6 6 9 , 4:0, quae ex Bi
bliotheca Cel. Pro ft A u r iv illii migravit in A cadem i
cam Upfalienfem.
iX. Ämccloia de Scriptoribus & Patronis litterarum in Svecici.
»
P etru s Jngem unâi, Archidiaconus Upfalicnfis, fcri>
pfit R e f u g iu m p a u p e r u m fuper conftitutionibus r e gni traductis in Latinum mfer, in Fol. in Bibliotheca Upfalienfi. Carolus* /hich ece, C u ra tu s ecdefiæ W ift posfedic libr um N : o 19 Chartaceum in 4:0 Biblio
thecae UpfaÜenfîs: item L i b r u m N : o 75 in Catalogo Benzeliano. Q fv B e n zc lii M o n u m en ta p. 28 & prolego- mena p. 24 . L a u ren tiu s Olavi de V axala, Decanus- Upfalienfis obiit 133z d* i g F e b r feripftt ftiffragia C ur a to ru m , q uæ (uperfunt in Bibliotheca Upfalienfi N :o 69, m u lt u m laudata« F r ate r poftm odum O r d i nis Praedicatorum dedit hun c lib ru m p ro anima fua Conventui Sigtunenfi. Etjam fum ul am de miniftris
& Sacramentts ecclcfiafticis X IX Capitibus ibid. fub N . o 27, 30 & 6 4 , de qua judicium B en zelii: Vellem, ut ederetur. Sin g u la ri enim cura conjcripta çji Of filio per/picuo & p ro ratione illius cetatis nitido. D o n a vit idem conventui Sermones de adventu 8c aliis t e m p o ri b u s , in Bibiioth. Upfal. mfer. N : o t8. cfr Pe- ringjkôld M o n u m . Upf. p ag 312. K anutus Johannis
S T h c o l . Baccalaureus & ordinis M i n o r u m Cuftos &
G ar d ia n u s Stockholmenfis & Inquificor plure s libros Conventui Stockholmenfi asfignavit e capfa an tiquæ librariæ inponendos an. 1489 die S. G re go rii Papæ.
Inter hos fupcrefi: L e x ic o n q u o d d a m Philo fop hic um in Bibliotheca Upfal. mfcr.
P e tru s Jo h a n n is de M a l m o m , Acolitus ecclefiæ Stregnenfis, P r a g æ a n . 1574 dcTcripIît L o g i c a m J o h a n nis Buridan!, in Biblioth. Upfal. Fol. Item H u g o n e m de area N o ë eod. anno ibidem. Catal. Benzel. N : o 5.
Item declamationes Senecæ ibid. E rla n d u s, C a n o n i cus Stregnenfis an. 1413 in die vifitatiorüs b. V i r g i nis dedit Monaflerio Vadflenenfi librum, in Biblioth. Upfal. mfcr. a d h u c fuperftitem, in q u o pr im u s Æ g i - dius R o ma nus de peccato. T h o r ir u s Andreev M o n a chus Vadflenenfis an. 14 1 6 collegit p e r q u a t e r n o s diverfa Volumina de diverfis vend ito rib us l i b r o r u m in Conflantia t e m p o r e Generalis Concilii, q u o r u m n o n nulla fuperfunt in Biblioth. Upfal. U n u m . N : o 7 7 c o n flabat VIII vel X grosfos, i. e. M e d iu m F l o r i n u m . N : o 76 conflabat II Florenis, V i l i grosfis. Alius N : o 7 2 I Floreno, VIII grosfis, E x c e r p t a aut em de p r i vilegiis Ordinis S. Brigittæ fcripfit fcholaris ejus. N : o 2 ^ p a n i m fcripfit. partiin feribi fecit & conllitit feri- pt ur a aliorum plus minos F lo r en o c um dimidio.
Johannes P a u li, Sveci Montigenæ, olim Palloris in paroecia Hoof, civitati Vadflenenfi contigua, Pofiil- la fuper Eva ngelia, (cripta Ta v a fl e h u fi 1556 L a tin e T o -
\
T o m i d u o in foiio fe rv a ntu r in BiL’ioth. Upfal. mfcr.
in C . r a l o o Benzeliano N : o 41 notata, in praefatione a d L e & o r e m & epiflola ad O la tu m M agni, Archiepi- f c optun Upfalienfem a Papa R o m a n o o r d .n a tu m , tarn f u o r u m , q u a m Ccenobitarum Vadftenenfium fato ru m v arietatem explicat. Religioni Romanae a d d l& u m fu- isfe patet. Vadftcnis a d h u c c o m m o r a b a t u r an 1 5 7 8 aetatis tu m anno 70. Vid»* ffe sp eri M arci Paftoris Vad*
flenepfis T r a & a t u m de falfis exorciflis, Svecice mfcr.
in Biblioth. Berizeliana.
N ic o la u s G y lle r ß je n ia L . B. & Regni Sveciæ D rotfetus. D e E o H uslobii C a r m e n an. I 5 7 0 .
L e u c o ris Albiacas illum fu fc e p it ad undas E t g rem io fo v it dulcia membra fu o .
T em pore, quo m ulta reg nabat laude M elanehton R e ß itu e n s fa c r is eloquioque decus.
E t lepidas coluit M u fa s L ovanidos U rbis T evtona cum r a p u it M a r tiu s arma labor•
G allia te v id it, flu v io quam Sequana tin g it9 V id it £? A u fo n ii Mcenia pulchra / o li.
V idit & a u riferu m quam late c u r r it Jberum A n g licu s & quantum navita merces habet*
Scotia p o fl v a rio s illi confpetfa la bo res:
In g e n iis Scotia hodie clara f u i t . I d e m de G eorgio G e r e :
Ille f u i t flu v io fla g n a n s ubi la bitur A lb is In genio carus, M agne P hilippe, Tuo.
Pe-
Petrus' Brahe Senior p u e r exiftens cum fratre u- r rino Johanne C o m i t e d e H o j a E p L c o p o Osnal r ü g e n d pra ece ptore m h a b u i t D o â o r e m Iuris. Hofpiti- u m fuit illis a p u d f u m m u m C onf ul e in Lubecar jfaco- bum Henker vi ru m p r u d e n t e m & ju ft u m , q u i , c u m p ro le c a r e r e t , ipfos, p r o p t r p r o b a m ac piam i n d o lem, ut p r o p r i o s dilexit & o bf e rva vi t filios. N e c jam q u a d r a g e n a r i u s fa&us e r u b u i t , h q u a n d o ab aula R e gia abesfe licuit, filiis fuis ipfe C o m e s Petrus artes di
cendi, Diale&icam & R h e t o r i c a m r e pe t e r e , filios etiam fuos & filias linguae Latinae c og nitione i m b u i c u ra r e . Scripfit l i b r u m de- difciplina nobi li um, t r a & a t u m con- folatori um in pe rfe cu ti on e R. E R I C l X I V a t q u e de officiis & jejunio. Litteris & M u f ie æ f u m m e d e d i tus, a;Jeo u t q u a d r a g e n a r i u s & ultra clasfi filiorum , q u a m h u m a n i o r i b u s perdifeendis d omi inftituisfet, fe- fe i pf um infererets nec d u b i t a r e t , A rn o ld o G ro th u fen praeceptore, Diale&ices & R het or ic es praecepta m a n i b u s terere. Filius G u ß a v u s Brahe Regis Poloniae S I G I S M U N D I q u o n d a m fuit c o n d i f c i p u l u s Q u a r ta filia S ig rid a d h u c i n n up ta Reginae viduae carisfima.
Cfr. Ora tio & Litterae in ejns m e m o r i a m in P e rin g - f i ô l d Brahe Å t t mfer.
"Johannis A dler S à lv ii C h a r a & e r e m an. 1653 in affis E r u d i t o r u m G e r m a n i c i s Vol. I. p .. 4 8 8 d e p i n x i t atris c oloribus, qui S e c re t ar i us ejus fuerat, / / . M . tale feribens ejus E p i t a p h i u m :
Salvius hic f i t u s eß^ cujus ope conßliisque R es ß e t i t in p rim is p e rp u lc h re Svecia f a l v a ;
N unc
N unc veneris fu rtiv ec & habendi fceva libido A tq u e m ala Jordes hcud pas/a diutius esfe Salvum . Res Uli perlauta, pecunia p le n a , >
G ra tia magna f u i t , nee non dignatiaJfalva.
Fama, fid e r , p u d o r, integritas, candor, pietasque N on a q u e] tali patfo fa lv a tu s at ipfe
N um fu e r it, fa lv u m haud ttmquam qui fe c e r it ullum , E ju s ju d iciu m rei fa lv u m eßo cuivis.
N icolaus Rafch, Secretarius R. J O H A N N I S III, u x o r e m duxit M årtam f f ohan s dot t er an. 1586. G r a tulationen ei feripfit G rum erus hoc anno, in qua inter alia :
inter nos puer ut trà jeceris olim C o n fite r is que Sacras ad Iceti flu m in is undas,
Varnigenœ longo qua ludunt agmine cycni, F a m u r . ---
H in c te ig itu r , Rafci; mirata efl Teutona tellus M agnanim ique duces. Tecum tua tra n flit Alpes G lo r ia , tu rre s Ferraria to llit Olympo Jam patrice reducem rexfu m m u s honoribus auget.
Olaus ffaeobi Schcerer Medicns Regius, obiit Vad- jftenis an. 1573 d. 4 Jan. Epi thap hium ejus in T e m p lo monafterii N:o 49 hoc carmine infignitur.
H oc ego9 qui recubo duri fu b fra g m in e S a x i, M u ltis dum v ix i dulcis amicus eram.
Æ g r is anxilium Medicando fe r r e /olebam , D um j u i t humanis uflbus opta manus.
Ccelica nunc tra tfo terreftria pharmaca linquens E t tnedico fu m m o Icetor adesfe D eo.
«W IC <î>
S
T H E S E S
l .
H i ß oria E cclefiaßica non eß C atalogus H a re tic o ru m conciliorum atque D e tfo r u m E c c le fia , f e d expofitio quomodo dogm ata, a C h riß o fim p lic ite r p ro p o fita , huma
nis dein fu b tilitù tib u s re fe rta fu e r in t, quemque hce in m oralem hominum conditionem habuerint influxum .
11.
D o& rina de communicatione idiom atum in C hrißo ex doSlrina de prcefentia rea li C orporis & Sanguinis C h riß i in Sacra Cana originem habuit.
111.
H a re fe s & S e â a fig n a f u n t flo r e n tis eccleßa. D e rebus, quas nemo c u ra t, nemo d ifputat.
I V .
Comitia nulla in Svecia mem orabiliora f u e r e A r o * fienfibus J527.
V.
G u ß u s litte r a r iu s c u ju sv is a v i ad infantiam de- lapfi indicium eß fa b u la ru m Rom anenfm m & itin e ra ri
orum copia.
V I.
H is vero ne inundem ur, fo c ie ta te s L e flio n is, (L å- fefålfltaper) atque B ib lio th eca ad libros m utuo dandos a p e rta (L ånb ibl iot hek er) optim um remedium eß.
—P • a— —111»11 t s