‘F
O B S E R V A T I O N E S
HISTORIAM
I L L U S T R A N T E S
=rsr=ss*gS5?*n=s
Q u a r u m
FASCIC. II. P A R T E M S E C U N D A M V E N IA AMPL. ORD. PHILOS. UPS.
P R Æ S I D E
Doct. E R I C O M . F A N T ,
H Ï S T . P R O F . R E G . JET O R D . SOC. R E G . S C I E N T . U P S . E T A C A I > . R E G . L I T T . H U M . A N T l Q C . E T H i S T . S T O C K H . M E M B R O ,
PUB LICO EXAMINI D E F E R T
AND. o f AC. HE
Veßrogothus.
IN AUDIT* GUST. MAJ. DIE XX MAJI MDCCCI.
H, A. M. S.
U P S A L I Æ
L u t e r i s J o h . F sl. K d m a n R e g . A c a d . T y p o g r .
& e
jfi
/ 0H O L M I Æ O L I M N E G O T I A T O R I M A G N A R I O
?
A V U N C U L O
U t erga maxima
,
quee in me & domum paternùm beneficia contulit
,
grati nepotis animi qualecumque documentum exfiaret
,
tirocinium hocce pia menteS A C R A T U M
volui
A N D , $ AC. H E L L S T R N IV S ,
OBSERVATIONES,
.i , m SVECANAM I L L
ntifijutbBii - Ectfcic. II. P Secunda
.é*l nisttag r \: * ■ Co : !J ' V. u? .v - rmrfVj-D'fe F V m i E V S SAC RIS J N SV E C IA .
.» I f f T T s J O » » 7 ' ’ ü * ! 9 - O l i ^ O i l à S w >’-?
Ü
70IJW eon OUqt O .ii.-lfUii 01 'i' iAitVnon tantum vabtudine gaudentibus homini*
l5B$ rAlA^rTïêrH1 r^?ciupra ce m fitim reftingvendo fontes çdn*
cilianc; led & fanitàci fe&i'tuendaè rriitfefàfes vel medi
cae^ iiTerviumpica imer^ beneficia a Supremo N u m i
ne--no d ro generi con c es (a. o ran i sevo fuerunt reputati.
Ghriftiàna religioy-vel potius, quae cum eadem patri
am* noftram dngresfa eft, Kcmana ^fu perditio novum efe pretium addidit, teum recens converforum pleri- cfoè eornhi lympha in facro lavacro abluerentur, my- (teriis iniciandi Chridianismi. Hinc fpeciali cultu eos pfd(ecut;i funt fuperditiofi homines & falutarem ab d i i s ’datis diebus & temporibus exfpeetarunt effettum, qui nöftra oxtate adeo non evanuit, ut potius nova Indies incremqnta capere videatur. Sic vel ve- fpera feftum \S. lohann is antecedente, vel fedum S.
vSr T rinitatis ad fontes, quorum nulla prorfus meden
di « d vis, catcrvanm confluere folet vulgus atque u*
fin». eoqtie fæpei imm odico, heuftu morbos ’fuos cu
p i r e , vel faJtem levsafe fe - posfe fperat. < Ut vero vi- gente his m ottls Oatholicisnro fingula referre folebat ad ffnctos fuos', velut Auctores; ita fontes hos «b e*
orbm nomine plerumque nuncupabat, vel quia ab e- oïttTn (apgvinencfd f u e r a n t vel eorum u fi bus înfer-
■&ir. A vi-
vierant in Sacro baptismate adminiftrando. S u u m f*
gitur gratum animum erga benefa&ores teftificaturum offerebat nummos, annnlos aliasque ejus generis res, quas in fontibus abiturum relinquebat & q u a ru m m agnam copiam ex iisdem adhuc eruere folemus.
Cum vero ejusmodi fontium apud nos hiftoriam n e
mo, quantum quidem mihi conflat, adhuc adgresfus fuerit contexere; paucis nos harum reru m amatoribus ad eandem viam erimus monftraturi.
II. Principe loco adferri m eretur fons hi noftra Upfalia maxime celebris, qui vulgo Sanä Erics kalla, vei Qyarnkallon audit, altero nomine ab A u f lo re S.
Erico, altero a vicinia ad Molendinam Academiæ p e
tito. Scilicet refert A u& or vitæ & m iraculorum S.
Erici, quem Is ration E rla n d i, Monafterii Francifca- norum Sigtuniæ Priorem, an. 1314 fuisfe novimus, p. 13 editionis Schefferianœ, in loco, ubi fanguis h u jus Regis prim um effufus eft, fontem fcaturientem e*
rupisfe, qui usque hodie in teflimonium martyrii ejus manet. Q uem fontem cum alio, qui prope arcem ad pedem collis, cui inaedificata, fi : us eft & Slottskållan dicitur, confudisfe videntur, cum in loco, qui olim pars erat h o rto ru m regiorum collocant, Mesfenius &
Schejferus. H i enim horti regii ad M olendinum num- quam pertigerunt. Quidquid fit, fibi ipfi contrarii funt Monachi m iraculorum feriptores, cum alibi S. Eric um ca
pite truncatum fuisfe autumant, eodem fcilicet loco, ubi poftm odum e x ftru fh im ejus Sacellum, utpote q u o d in medio fori Equcftris, Riddare- Torget hodie di&i, p ro p e
tem-
*C:t. _ <•%.
3 # ■
templum Cathédrale fitnm fuisfe confiât. Cfr. Btisfers Befkr.ifrmom Upfala. P. I. p. 26.3.
IHr Proximus huic, fed longo proximus interval
lo, fuit fons S .'É s k illi prope Strengnefiam, cujus tan
ta f u t celebritas; ut etiam Angli ad illum peregrina«
rentiir, Sacris operaturi T e m p o r e R. E r ici X I V \ cum exftirpata vkleri posfec fuperftitio Romanentium, adhuc-Colebatur, tefttbus litteris Epifcopi Strengnen- fis Nicolai Olai Helftngi ad Archicpifcopum Lauren
tium Petri Nericium, cujus refpohfum vitae ejus a fe deferiptfc inferuit Clar. Hallman, p. 146. Anno quip
pe 1568 Britannus quidam Guiliclmus Molteke, qui (uos in Svecia habuerat majores, hunc fontem vifita- vit & accendendo cereos, misfam dicendo crucemque ofculando illum adoravit, quapropter, ut lapidibus
& terra impleretur, fvafit Archiepifcopus. Ex occa
tione autem hujus phaenomeni memorat, fratrem fu- um Olaum Petriy ut erat antiquitatum patriae fcientis- fimus, indicem ejusmodi foutium adornasfe, quem e- dere conflituerat, ni prohibitus fuisfet ab Archiepifco- po, intempeflivo metu, ne ejus publicatione nova fu- perftitioni ahmenta daret. Mulcas vero pecunias eis immisfas a. Sacerdotibus inde reportatas fuisfe narrat exempli loco citat lontes ad Svinegarn prope Ene- copiam, T e l æ, Uplaliæ & in parœcia Veftmanniæ M unketorp.
r IV. F dns S. Ragniidis duplici loco in patria no- flra exflicit, prope Telgam Auflralem in Suderman*
nia alter, alter prope Sudercopiam in Oftrogothia. Fu-
A 2 it
it vero S. Rugnildis, Ingovis Regis Svecise conjuXf H alfiani Regis filia, cujus vetus Epithaphium ad Vi*
tem Aquiloniam Vaßovii edidit B e n zeltu s, ex quo conftat illam peregrinationem religiofam Roinam at
que Hierofolymam inftituisfc, unde redux T e m p jp m fundavit Telgenfe, in quo & fepulta eft. In prato H errången haud procul ab hac u rb e adhuc fons ejus fupereft, quem initio vinum fcaturiisfe fert vulgus , de alio fonte, S. Thor* feu T h e o d o r s nomine infig- nito eadem referens.,, A lter vero fons prope Suder*
copiam, qui adhuc ob falutares aquas frequentatur, ortum debuisfe fertur virgini cuidauf\ >Raghildcc, q u s infons in hoc loco capitale fupplicium pasfa, innocen
tiae fuæ docum entum , ebulliente e fanguine fuo lym pha, in omnem pofteritatem exhibuit. Cfr. SSderßen de Sudercopia, p. g4
V. Nullus autem fons veterem famam in aevum longius fervavic, quam Svinegarnenfis in U p lan d i*
parcecia Svinegarn dimidio ab Ènecopia milliari diftans, ad quem vigilia fefti S Trinitatis ingens adhuc h o minum confluit multitudo, ad Solis ortum & occafum magna fe in g u rg ’tans aquae copia. Vigente Catholici*
fmo S. Sigfrido fuisfe dicatum atque fefto S. Crucis (inventionis an exaltationis, non m em o ra t) vilitatum refert Salvius defeript. Uplandiæ, p 272 crucem*
que prope collocatam ab Archiepifcopo Laurentio Pe
tri Nericio Upfaliam translatam atque igne crem a
tam fuisfe an. 1544 adfert ex iVIesfenio. Feftucas in form am crucis connexas fuo tem pore fonti immiflsfe
U 5 ®
plebem tradit S chw ede, Disf de Sortibusf Upf. ed.
168 1- P- 32, ut ex eis, vel fupernatantibus, vel fub- merfis, de termino vitæ fuæ divinaret, haud feclis ac de fonte Clitumno refert Plinius Lib. 8 Ep. 8 fortes in eo edi folitas fatidicum N u m e n indicasfe numera- riq u e potuisfe jaffcas illic ftipes ac relucentes calculos.
VI. Qui ex inftituto de fontibus acidularibus in Svecia egit Cei. Huiphers, oratione habita 1769 & c- dita Arofiae 1770 in 4:0 plures enumerat, quos reli- giofo cultu profecuti fuerunt noftri majores.
[/. Genealogia Starte foniana ex * Genea
logia fVilhetmi Rufi in Hijloria Haratdi Hård- rade Cap. 105, Tom. 2 p. 177. Cfr. p. 254
3 4 -
Ragviald AIS re Jarl
drapcn s f H ilfd an H a i a g g
Cange R o lf Tore la ri T o rfd n a r la ri
( o m f ô i ft vatm o c h i n t o g N o r m a n d i« , den tig a n d e . i O.-ke no ja r, d rap fe
J # H a lfd . R a l i g g .
Wilhelm
Grcfve i R o r h e t m p a i N o r m a n d i e
I.
R ich a rd den Å ld re I.
R ic h a rd Richardfon I.
f t a d b ert L d n g e s p ju t, al l e G r e f v a r i K o t b m n g a
Wilhelm Ba ß m i G . I . w. K . I X l r.rf I E n g l . » . m .
K. . E n g l a n d 1 2 1 å r K. K n u t d. rike
A 3 i D a n m a r k .
0 6
ffliljitim den R ôd e
K on. i 1 4 år Henric
K . i En g !.
Emma
2, 2. Harald Horda
K nut
K,' i E n g . la n d .
i* i.
latm und la t ward
•lier E m u n d eller E d w a rd K . i E n g l a n d den helige, t f r e r A r h a l r t d , K . i E n g l a n d b o r t d r if v e n a f »fter H o r d a
fin ftyf far, K . K n u t , g . 2 . m . G yda eller G udina K n u t d e n Rike. G o d w i n a d o t te r , K. Sven UJffons
fader» S y f t e r d o tt e r. b a rnlö s .
Sy fle r
G , m , G o d w i n l a r l
U lf la r l
Sven U lf fen H arald God’ G yrder W althiof Tofte larl. M ora.
K . i D a n m a r k ™in { 0 n ' K : ’1 K a ri. G y da G . ro.
t E n g l a n d efter E d w a rd d, hel.
Edward,flagen " " A -— -
E ric den gode a f \Y i I h e 1 m K . i D a n m a r k Balla rd.
I.
K nut L a w a rd
G. m . I n g e b o r g H aral d* d
K itil. Skule.
Gyda Haralds d.
O lof S k å l k o n u n g K . « Sverige.
I.
Ingegerd, g- m - l a r i f l a w , K. i H o l r o g ä r d
I.
W aldemar, K. i Hol m o S r d g. m . G jd tt - H a r tld sd . fom p. 2 5 4 kallå*
H a rald s d o t te r d o t te r
H arald, K o n . g . m. C b r i f ti n a , K. I n g e Sten- ktls lo ns 3» i Sverige
M a lfrid
G . i m . S i g u r d l e r f a lu f a ta r e .
2. tu , K . E ric E m un i D*ntn.
Ingeborg
G. m . K , K a n t L<n»n>d
VSa\
Ingeborg ç . m. Knut Laward
W aldem ar Chrißina
K . i D<*nin. G. m . Sophia, K . Waladir* nf P o h le n
* c h D i . Kichisfaa d.
Catharina M argareta
G. m . S tig H vitalider.
Nicolaue.
Knut Kon. Waldemar k . Chrißina
’*> ■.. G . m . K .
Carl S v e rk a rfo n
C h riß in a
6 , m . K.
Carl Sver*
kerfon
Sverker k . Waldemar K . Richirfa
G. m. U l f h i ld HSkans d. r. m . Carl Sver- kerfon K. i Sr.
g . 3. m. K. Eric
Harek a f T h c o t i a
I . K n u t f o o .
F inner
l
Hakan Finfonr
F.
U t f h i l d
G. 1. n). N icolnus, K. i D a m m
3. m . K. Inge hU lßnnfon i Sverige.
y . m. K. Sverker, K. C arla och D r. Richiala* fon.
H o n û g d e i ancfre giftet K. Erie K n u tfo n i Sverige.
H arald Gylle Sturlefon T o m , s. p. f 46
K. i N o r r i g e ___________________________________ ____
B rig itta
0. m . K. Inge H alftanfon i Sv erige, a . m . C/trl U r i Su- ne fo n i Göthnrike. 3. tn. K.
M a g n u s i Sverige. 4. m . B ir ger Jarl Brof*
Sverker
Q. m. Ingegerd, Birger Brofaa 4.
JohanÏ
M a ria
G. m . S i m o n Kalf, H a l k e l H u k s fon
Nicolaus\
M argareta
G. m . Io n H a lk elj fon, S i m o n a b r o d e r
Ehilipiarl,4 4
K n u t lari. 4 4
F o l k e , M a g n u f v 4 4
I n g e g e r d . K e rftin , G . m . K.
Sverker Johan S v e r k e rfa n
4
M a r g a r i t a »
a eoj4-°l*
Quis h x c Qinma? inter fe conferendo miram non animadvertit çonfufionerp atque contra^i&ionem? Gy- aam\ jpm qrem Harald i nliam p.t 178, e>vjs ucptem vo
cat p; 254* Can ut um Laward Regefrl fidunt p. 17X, cum tamen non nili Dux fuerit. Cbotricarum tamen R egem nommât anrfquurn Chronicon. Lhriflinam, Regis Caro/i Swerkeri conjugem, tma çadëipq^e pag*
Regis D anorum Waldeinari filiam & ex forore /fW - gareta, StigoniM&tPtiiàdêrTfàpta, neptem pronu.neiac.
Richisfam, hujus Chriftime fijiam, pluribus in locis cum m atre confundit. R. Jngonis Halft ani utram que eon-1 jugem Uifhildam & Brigittam ad fecundi votaurgufi- isfe commemorat, illam cum Swerkero Carali, Sveci- æ ’Rege, hanc cum Car olo Sunonis, Gothiae Iarlero.
Nihil vero infulfius dici potuit, quam Brigittam n u p tam fuisfe Jngoni Halftani, m ortuo 1138 atque Ü/V- gero Bro fa, qui vixit 1198* W a l demar ur% M. Daniæ Regem , non IValdemori I; fed Caroli isvcrkef-i filiuni dicit,quod ex transpofitis in genealogia norg nibus perve- nisfe videtur. Utcumq ue hæc exiftimatafue’rjnc, vel .ex au- ftoris ignorantia vel ex negligentia librariorum profetia ; fu ff c iu n ta d probandum , Sturlonnbjy teftimonia, fi in aliis4fide digna, in genealogicis faltem fublefiae fidei esfe.