Quae de ineunda pace inde a pugna Pultavensi egerit Carolus XII. Disquisitio cujus partem quartam ... p. p. Freder. Ferd. Carlson ... et Laurentius Hermannus Lahng Sud. Ner. stip. Reg. In auditorio Gustav. min. d. XVII Maji MDCCCXLVIII ...

QILE DE INEUNDA DAUE

INDE A PUGNA PULTAVENSI EGERIT CAROLUS XII

D IS Q U IS IT IO

C U J U S P A R T E M Q U A R T A M

V E N IA AM PL. FA C U L T . P H IL OS . U P S A L .

١ ٧ «. F R E D E R . ﺀ ' ا : ^{ل أ ا} >. CARLSON

n i S T O K . P R O F . R E G . E T E . o.

R E G . S O C I E T . 1 I I S T . S C A N D . H O E M . M E M B R .

ET

LAURENTIUS HERM AM VLS ■ ١ ١ ١ ١ ١ ١

٥

١» . « ' » - S T I P . R E G .

IN' AUDITO RIO G U ST A V . MIN. D. X V II MAJI M D €€C X L V III

II. P . M. s.

U P S A L I i E

١١' A II L s T R ö M B T C .

KONUNGENS VROMAN

nT SKOPE N Ö F V E R S T R E N G N Ä S S T I F T G G ^ ^ E N O E U R E N AF KONGL. N. o . »I. ST. !،.

H Ö G V Ö R D IG ST E OCH Y IDTBERÖ M DK

HERR DOCTOR

H A N S OLOF HOLM STRÖM

OCH

H Ö G ÄDLA ﺀهأر B IS K O P IN N A N

C H R IST IN A HOLM STRÖM

rodd

،ﺀا هﺀﺎﻫوالاا

،

؛ج

<،ا

،ا

؛ ااا

، ٠٠١

،ل

;ا 'لاا

< ﺎﻧا

،ﺎﻫﺎﻫ لزااﺎﻣ

، ■ لاا،،اﺀل

ﺀ

و

ﻂﺴﺻ

<

- ٠٠٢٠٧ ﺎﻗا،إ ؛»

آ ا»لآلإ §|

٠٠٠٠

'

عﺀ؛ﻪﺠﺑ 'ﺎﺋ■• '■-■

''

أ•'■؛ - م

* ﻎﻴﻄﻴﻤﺠﺑ ' ﻢﺒﻣ ' ﺢﻣو.ه ﺀه ﻢﺳﺀ'،م مأ ٠

‘ ' ٠ •'،،' ٠

*

٠١.

■ '

' ٢

؛ ٢٦ ل

؛•.

•'’•

٠١ ' ١!

؟ ١٢ ' ••<'•■«

م.

سأآ

* أﺀم '

، ■--

. ب, ..

ى

رﺀ

: - ﺀن

?،

ﻢﻨﻛ . ﻢﻧ

,

« م

.،,,, ﻢﻣ اا،ﻢﺑ

؛ر

؟ ٠

،..؛••■■

.٣

■،،

؛ ٠ ﺎﻣﺀأ*،.

٠٠

، مزأ مﺄﻤﺑأ

*

ﻢﻤﻬﻤﺒﻣ

'

• م

،•’■1

* '•د

-

• ■ ■ ■ " . • .ﺀ

. ؛ ,

ن '■■

٠ ٠٣١٩

«

•,،

٠١٠ ص ١ غ

■•

ﻮﻬﻟ'ﺀ •:

؛ ٢ م؟مأ

cem facilius perficiendam. Ceterum ut quaerenti Moscovit ,®

quib usnam provinciis cedere vellet Suecia, respondere tur, tale quid injustissime postulari,* audiendo vero et ad R e g e m refe -

dic ta e s sen t, tempus t e r e n d u m

‘ .)

® ٩٧ , r e n d o

Verum e x alia parte novum quiddam etiam de pace oblatum est. S t e t t i n u m , anno priore occu p atu m , possidendi adhuc in - ؛®

apertius jam stu dium manifestavit Borussia, am icit grediens v ia m , sed pro conditione rerum m utata m utatis con -

siliis. Itaque in eunte mense F ebruario MDCCXIV Rex Ro -

russi® Regi Calli® sensa aperit libello per Com item Rotem -

q u o , mentione facta de tristi re ru m Sueci -

٨

؛ , b u r g t r a d i t o

iis rem e -

® ٩٧ , ca ru m s t a t u , et de eo quod nulla esset civitas

diu m afferre satis solidum et vellet et posset, suam operam pollicetur non ja m ad arm a cum Suecis c o n ju n g e n d a , sed u t pace facienda Sueci® red d e re n tu r Provinci® non solum ٨

؛

G erm anic® sed et ceter® trans mare sit®. A rc ta m sibi cum - ٢٥ Rege Augusto esse amicitiam co m m em o ra t, quocum pace

posse, et denique M oscovi '

٨٠٨ bello manere ٨

؛ c t a , Daniam

t a m , quum solus tim ore Tureorum p re m e re tu r, etiam pacato fieri animo. Hanc autem a Borussia ferendam operam ut Sue -

et Sueci® esset

® ٩٧ , cia m e r e r e t , G alliam , utpote civ ita te m

amica, et cujus amicitia Borussi® etiam plurimi r e f e r re t, operam

quidem merendam esse, si S t e t t i n u m ,

و،اوأآا .

d a r e debere

quod per multum temporis caussa invidi® inter Sueciam Bo -

russiamque fuisset, cum regione adjacenti usque ad fluvium pr® m ium foret. Denique quum Sueci® opes ؛®P e e n a m , am icit

locum ejus sociam Calli® in ٨

؛ am؛

sint in clinat® , Boru$s

*(.

indicat

® ٢٠١ septem ti’ione utilissimam

،»- 4 e t A u c t o r i t a s 7ا

؛؛ا ﺀ،ااا s t؛u؟ﺈﺛ B a r , p ،،t m . ٩٤١

R e g i s ،.

ا؛ا أ(

■«<■«-

، ١ ﺀﻞﺗ€

١١■ﺀ١١

. P r u s s t ١٠

،،

c o m p o s e n t m a n e g o t i a t i o n ؛٠١٢

؟ ١١ p i e c e s

، B c c e u i t ٠١ ( ٠

. t ،،c . U p s a l؛©،S p n r r e . B ,t)t؛

ا'تﺀ ﺀما«؛)؛و ا؛،ﺀمﺀﺄﻫ ٢٠١

Baroni Er. S p a r r e , qui, quamquam publico nondum fun -

ظ- rabalu r, stalim post pacem cum؛gens m u n e re , Parisiis mo

ferenda m onenti, hoc ؛ peratore Bastadii initat) d e ope Sueeia consilium a Gallia a p e r tu m . Quum is rei non plane adver -

s a re tu r , sed gravibus so lu m , quae in Stettino possidendo eran t ,

Borussia pia*standum ة

commodis com m em oratis, majus aliquid

haric occasionem studiose ample esse a r g u e r e t , Bex Galli- ؛»

communicatis Hamburgi cum

، ٧ cien s, Baroni S p arre suasit

Berolinum proficisceretur et inde

، ٠ Gomite Vellingk consiliis ,

Benderain p e te re t, ut Begem Carolum ad accipienda haec con -

«؛ Bex Galli

(٠

silia adduceret. Quamobrem etiam mandata

dedit Erico S p a r r e , in quibus satis gravibus verbis m o n e t ,

amissa fuerint cedere, ut ؛parte eorum qua ut prudentis ة؛ﺀ

aliter difficilia essent im p e tra tu , et ؛obtine antur c e t e i a , q u a Regi itaque suadet, postquam lierois fortem animum ostende -

r i l , ut jam de utilitate solida Regni cogitaret. Stettinum de

؛ si annuente Suecia ؛potestate Borussia jam e s s e ؛ ٨

cetero؛

id non o b tin e r e t, hostium pailibus eam se adjecturam. Sin rem non ؛®

c consilia differantur, n،ox ex voluntate Sueci؛ha pendere. Eilteris propria manu scriptis Ludovicus XIV a Bar .

. S p arre coram dictum ili a i t, quiuquid ipse dicenda haberet

Bero أرلاز©- mandatis munitus Sparre in eunte mense اا؛ة

oblatum

األأﺂﺋ؛؛ة

linum pervenit. Ubi ad consilium a Borussia

insu rem r e tu l it, foedere cum pecunia a p arte Begis Gallia- ؛

llac angustia ٨

per propositis, summopeie vero petens, ut؛

e x t e n s i o subveniendi voluntatem Bex ؛temporis veram Suecia manifestaret, eo quod arma intentando Daniarn impe - ؛

b o ru ssia

d ir e t , quominus aestate, quae imm inebat, Sueciam in v a d e r e t*(.

1 4?1. ﺎﻧأ ﺀما' 1 و 1 4 د }(:،) ا(

e t in m i t i t a r ! e t i n “)

؛٠٥٢

! ٢١٨ u n i ? e r 8 « m nb t،a e لا<

C e t e r u m , u t مر

؛ﺀ ﺎﺗﺪﻫﺔﻧ

! r e t, e t P r i n c e p s b a e r e d i t a r i u s»^{<«

،<)<،■■• ٥ r e l l a s s i ،e

؛ﺀو

;ما

<ﺎﻣاإ ل؛ر

- L i t t , L a i t d ••،؛.

؛^ﺀ

©اا

;ا 'ﺎﻧ

،ا ااﺎﺤﻣا

© ااﺎﻫا

©) '>ا راﺎﻫا

> , a n t e a a d i e r a t ■)!

؛أإ آﺀﺄﻫا 1

. Aj>riti h, a ه

, ttern،؛

ad Rar. >t ؛؛

٢٠٢

£

responsum ei e s ،, si pax im p e t r a r e t u r , condi - ؛

ار

؛ 1 لا Dic Vili

aliquo modo possen، accipi, Mosco -

٩٧؛»

، iones esse offerendas

a Suecia

؛»

٩٧ vitam vero nullo modo moveri posse ad o m n ia ,

- 0 تﺎﻫ؛؛ئ c e p is s e ،, reddenda. De celei'0 bellum, si suadendo

vita non vincerelur, ei a Borussia inferendum nimis graviter quidem Borussia minime viribus Russicis sola ٩٧٧٨١

،•،, postula

»؛, cred eren tu r civitates opem la tur ® ١٧

، ؛»

p a r esset et ce te r

ratione Stettin i

® ٩٧ id aut nollent aut nequirent. Recuni «,

l vero،؛l؛

hostibus Sueci® soluta e ،a t , mentio etiam facta, n nus, nimia es -؛،

m e m orav

® ٩٧ , illa ٩٧٧٨١

®, ٩٧ , de iis d i c t u m

Suecia facere concederet Borussia. Latius pr®terea ٢٢٠

, s e n t

Sueciam animo esse decla -

٨ et verbis communibus amico se؛

anda،n accedi po sset ,؛

ad pacem conc l؛

٨١^

٩ ٧ ante vero ؛r a v i t

medium ٨

o p o r t e r e , ut conditiones, (juas accipere vellet, Suecia؛ omnia reddenda postularet .

٨٠٨ m vero ut؛

co nferret, p r® s e rt

uasi irato؟

dubitabat, utrum

؛ ٩١١ His acceptis Baro S p a r r e ,

animo rem dirim ere deberet, an Hallis et Regi Carolo audita suspenso manerent et ٨

r eferre , tempus terendum sta tu it, ut؛

uidem Benderam cum ejus -؟

Rorussi® et hostium animi. Se

paucis (؛‘

modi propositis iturum negavit, sed nuncium m issurum Comite post diebus veniam petivit conveniendi Hamburgi ٥٧٨١

ua rei؛؟

maxime consilio, ut, simulata sic spe al ١٠٥

؛ , Vellingk

im petrand® , suspicionem legatis ceteraru m civitatum ٧٠١٠

ex

moveret. Redux Berolinum medio mense Junio et com muni -

catis cum Goerzio consiliis Regem Borussi® movere etiam uid؟

p ro m itten s, si ١٧٢٧٨٦

؛ conatus e st: sese adhuc Benderam

a Borussia a p p a r e r e t, ce teru m ut bellum a Borussia fie - ؛

ﺔﻣا؛ل

r e t , non postulans, modo copias ea Sueci® permitteret et m u -

S te t - ٩٧١٨ uibus commodis p r® b؟ ,tuam pecuniam d a r e ttis؛

. d ubitare ٨٠٨

tinum concederet Rex Sueci®, se

.

ااآ

. ’ا

Ska»•، Halldi. T ؛.

آرﺀاا؛«ها

■«■

٢٨

Bar. Sparre ه،ا

،م ا؛ا ( ١

.موﺀ.

p

a l tu

• ٠١٠

© Borussis ipsis ه

nisi consilia ٨١١

Q uum prius

lisse، S p a r r e , ja،n novas oondere rationes vid ebalu r. In quo n obje -؛

id quod anlea p rom ere noluerat aula Borussioa, ei j a an teq u a m de ta^ti momenti consiliis de -

, ٧١ , e i ،, p o slu lan d o

R ege d a - ؛ lib e r a r e tu r , au cto ritatem vel a Sueciae vel a Gallia tam o ste n d eret, ee te ru m se paci quidem operam d a t u ra m pol -

lieens, illo autem m odo nil nisi bellum novum a e ce n d i; ante omnia denique flagitans, ut de iis, qu® Sueci® Borussia anno stitisset, Rex € a -؛

e, pra؛

superiore , ratione S t e t t i n i e t Pomerani rolus animum a p e rire t

.

A p p a re b a t, Borussiam alia jam cepisse consilia, quam quum propositum Parisiense primum fleret, forsitan a d -

»؛, ٩٧

tempore ea processerat ﻞﻬﻫ

1 huc foveret. Et nim irum tan tu m

ut ad p artes eorum mox *( ؛age ndo cum hostibus Suecia ٨

؛

adnum eranda esset. De c ete ro hoc consilium Galli® de S t e t -

tino cedendo ut prim nm Regi Carolo innotu it, a b eo est im -

S ue - ٠٧٧١ pro b atu m *). Eodem tempore Polonia a pace

c quidem duo negotia»؛

٢a٠ie٨da animum avertit. Et h cia

se ra n t: Rege Poloni®, ut Bo -«؛

secum invicem omnino coh

russia contra Moscovitam auxilio esset, necessario deside -

r a n t e , et vice versa. A m b * quoque civitates ab amicitia ante annum cum iis

® ٩٧ S u e ci* simul animum alienabant, et

jam ٨٠٨ pacta fieri p o tu e ra n t, post ta n ta s calamitates accepta e r a n t

.

Europa hoc tempore m u ta n tu r et m iscentur ٨

؛ ٧٠٢٠ Ut

o m n ia, ita ex pace T ra je ctin a, et Rastadiensi foedere hoc anno

(■؛؛، R u s s i a ١١١

e١١ ﺂﻫﺀما©.ﻢﺑ ؛■)>[؛£»،, t i ،( e r ؛،s u i ،s؛

1أاا ارلا؛>

E r . S p a r r e ا(

e؛ر B © r ،،s s i االالاا

؛ ﻢﺑ)،'،ا ﺀأاﺮﻤﺒﻫ؛تآ )ا

، ااا ١١

؛ ,

؛<■!) ٧١١١ a B o r u s s i a ارلاﻤﺑ

؛

؛ا 1 i p s i s م

؛.

لآﺀﺀ. تا،اااالا

<،>ﺎﻫ

؛ﻢﻟﺀ لإ©*ة L i v o i t i a i n E s t l i o n i a m ؛»R o s s i ﺀ)

© e e،؛t ١٧٢

2 0 . L i t t ، ١١١

<[; .a .

، ؛ ؛ ٠ ا

< ١ د

، ة E r . S p a r ،- e ٦٠١.

،-ااا للآا'؛لا . t a r[

أ؛)),

هر

< ،ﺎﻫ e a ¥ e r a؛

e a n d e m i n d ،

؛تدلا

،ا 'ا هر'اااا * C . G . F r i ،* s ،> i،،l ،،،f t ،ﺀ’ا M a j i ﻪﻟ

،،؛؛• k u l l e، ﺎﻫ،ه

'لاا

«ا } ﻢﻣاا

;م

؛ع

،'ا )' •)ا

، ١٠ (©،،) ٢٥٢ طﺀاﺎﻫ 1 حﺀاالاﺻل،¥آ , ؛”

،)؛اﺎﻣ ه)ﺀ

ناﺎﻇ k e l l e r (¥ )<؛ ز

اا اﺀا')؛

a n s e e n d e ، اذ<،اﺀ ؛ ,

) n ( e؛

r i n g a e t t e r هآ

SS»

”.

a l t e n a

،اﺀاا ه)ه

،11

، t e n n a؛

P o m e r i i ا،ﺀﺎﻫ

» ١٢١٧٢

،؛

5

ثر

perfecto nova G erm anicarum rerum ratio prodiit. Gallia de Io -

1 - ebus ٨ a u c to r ita te m , quam ,؛'؛ co an te a occupato d e t r u s a Germanicis pace V e s t ^ l i c a o b tin u e r a t, perdidit j opibus Sue -

ci® e Germania etiam evanescentibus, crevit Ele cto rum prin -

reru m con -

ﺎﻬﻫ p u m , Brandenburgici m axim e potentia. In؛c 1

d itio n e, quum de tuendis Sueci® provinciis et de copiis ه pue ageretu r. Im pera im petrandis pra?c ؛-؛

principibus Germania

toris quid em amicitia Sueci® maximi videbatur momenti esse ,

u traque re plm im um valebat. Nec jam ٨

؛ cujus auctoritas

Sueci® similiter atque antehac Imperator a d v e rsa b a tu r, c re -

scentibus Electorum opibus pr®cipue invidens .

Sic aliud exstat patri® servand® consilium. Rege inscio illud initum. Nam quum m a ndatum Regis XX dan. ftIDCCXIV

، ٠

lorico S p a rre d،atum, ut nomine I.egali Suecici concilio, quod Radam Ergovi® convenire debebat, interesset, tandem XX a. Rerolinum ad eum pervenisset, Com. Yellingk ei -

. Junii ٠

؛)؛- ٨ in ju n x it, ut Vindobonam ؛(,؛ d e ^ , ipsi hoc s u g g e r e n t i

Rorussi® essent cum ^losco -

® ٩١١ nere a d i r e t , quo Im p era to ri ,

vitis et Ranis de provinciis Germanicis inita consilia ،aperiret

»

peteretque ab Im peratore, ut foederi Radensi caput quoddam in sere retu r de provinciis Germanicis Sueci® omnino reddendis :

quod quidem caput Trajecti jam litteris m andatum e ra t atque agendo de foedere Rastadiensi c o m m e m o ra tu m , a ٨

deinde؛

Im p erato ris ,

اﺀصا©

vero Malescalcum Villars, postulante ٩٧٠

statim destitisse Rex q u e r e b a tu r .

Vindobon® s p a r r e cum Eugenio Principe Sabaudi

®

Imperatorem vere Sueci® benignum

؛ ٩٧ pue co n v e n it؛p r® c ,

- ٨ esse professus, locum, qualis p o sceretu r, foederi faciendo؛ seri posse n e g a v it, nisi Im perator novum sibi bellum con-

p n r t i - ل،اازاﺎﻫ e o u s i t i i ؛|<،!؟SCI ااﺀاة

؛

¥ أاا C o m i t i

!ئ ا؛،،ﺀ ٠١

؛ وااااااا ( ١

te e r e d i p o t e s t , e t i a m؛r،»e ,ا،مﺀ

،'ح ل؛ﺀأﺎﻘﻤﺴﻫا c i p e r n B a r . G o e r z e x p r e s s e

u t t o t o tia, G o e r z i o d e b e r i , ,

١١٠ [ [$ألاا

€ما

t r a h e re vellet إ celerum Im peratorem neglectuin se a Suecia e x i s tim a r e , quod Rex Suecise neque deconcilio Brunsvicensi ad p acem componendam indicto, sententiam adliu؟ declaravisset٠), n eque litteris quidem Imperatoris ad ipsum ؛ﻞﻣا $ respondisset.

Impediebat scilicet omne Regis Caroli cum Jm j^rature per epi- stolas com m ercium , quod titulum regium Hispaniae ab Im- p e ra to re Carolo ٧١ retentum ei o c e d e r e Rex لأﻤﺛﺀا'ص nolebat.

Q u u m igitur litteris Jmperatoris, de electione ipsius traditis, responsum Regis nisi l>oc titulo expresso ،accipi non posse ad - firmasse، legatus Austriacus, Rex vim (piandam sibi boc modo fieri afferens, omne litterarum c m m e r c i u m cum Imperatore diremit. Quae quidem res et negotio Baronis S parre haud m edio criter offecit*), et eo digresso, ne, ex studip Imperatoris, a Suecia l e g a t u s Vindobonam m itteretur, impedivit 3).

Quamvis suspicans, nihil lelicius Badae agi posse, S parre ad concilium eo te tendit: ،suspicionem omnino confirmatam habuit, !.egati ،؛allici, ad quos maxime se applicavit, Sueciae vid e b an tu r benigni, Austriaci Alitem eadem , quae Vindobon®

F u genius, responderunt ٠). Sub finem mensis Augusti tandem

e t m e p r i s é tjiie n o u s n"en -

عﺀ،»»اووااﺀ b ’E i n p e r e u r s e s e n t f o r t (

٠

. ه. ؛ ١١ M a j

،؛(()'■')( و هرا١١١

; 1؛؛

؛اا ا'>*اا v o y o n s p e r s o n i t e a c e e o n g r ^ . I . i t t .

r e m a r q u é e n e e P r i n c e ( t e P r i n c e E u g e n e ) q u ’un I r e s -

«زﺀ’ﻢﻣ J e ﺀر

؛-

■«(■ ٢٢ n e p n s (t i r e ١٠٠١١٢

e ' e s t t ’a i r i n d it T rr en t ,- ا؛ملاﻤﺑ

g r a n d m a t p n u r

»€ ٢٠

■■؛

e t q

€«■ ١٢ a

p r o p o s d e t r a i l e r c e t t e ز'اﺀﺀ

fl ﺀهﺰﻣ a b l e d o n t I . e،؛

p e u l e l r e e a u s e ،]■■e ، ’■)■■ n o u s n e g l i g e r a a 1’a T e n i r .

s v e u l e n t q u ’o n؛

C e s g e n s i e y o n t c e r t a i n e m e n t e n v i e d e t a i r e , m a d e t»on ne ; رأ

اآ 0 t e t e u r d e inan d e e t q u e e e t t e d e m a n d e s o i t .sig■■^ ■tu

؛آ دااا؛

١ (هاﺀ

؛ا

«.^€ اا 0ا ) ت M o n s g : r , o n t its t o r t ? I . i t t . E r . S p a r r e a،t

؛, ٢٠

. 7 0، ,1 7 0

.

. p

٧١١١

S k a n d . {!»■■()). T ..

7ﺎﻣ م

5 5 1

. e e , t. e . p؛

a .

c f r F a b r

. ١١

. O c t

و ،>■؛^

k i l l . fld ^ e e r . $ l j e r » t

( ٠

d ’E s p a g « ،e e t a e

؛ - اإ0 te t i t r e d u

• )'ا 0اااا ) ا f a i r e

; ٠ t r a v a i t t o n s t o n s

^٠١١١

e e p t e r ta M e d i a l i o n { ■ n p e r i a t e.

r e n g n s l i i s e a d e m , q us e ( t o r e n t i b u s S u e c i a،■ [،؛« - ؛e t in ﺀ،،»«ااا

مر

p a r r e u t c l a u s u t a m؛؛ . b u s v i e l o r m o n u e r a t ,

ftex a ،T e r e b a t , j u b e n d o P a r

ociores Badam a d v e n e r u n t, Eugenius Princeps

؛ duo p r in cip e s ١٠

V i n d o b c n o , Parisiis Malescalcus killars, cui qttidetn mandnfum sequenti ا؛$

postulatis Suecise faveret .

، ٧ ﺀر

؛ ﻢﻫاا a R e g e ؛e r a€

die c u m ceteris legalis congressis, pax tertio die est facta .

؛ ٩ ٧ P rin c ip e m Eugenium quum Consiliarius E n g e lb re c h te n , Imic neg o tio etiam Legati Suecici nomine in te r e r a t, adi -

isset, ^!alescalcum (Gallicum autem Raro S p a r re , responsum eis e s t , Eugenium quidem Regi Carolo satis addictu m e s se ,

alio ٨ ad hoc concilium p ertin ere , sed ؛ ٨٠٨

res Sueci® a r t e •)،

c o n v e n tu esse trac tan d a s, a quo Galliam Im perator excludere nollet. Manifesto pacis consilium ob eam rem ru m p ere ne -

. ر ﺂﻫالا؛ا ؛ utra p ars

tempus a patria tam ac riter desideratum a d ٧٠٢٥ -

Ja m

v e n t a b a t , quo ad Suecian، Rex reverteretur. Post proelium Benderense nullum nisi viginti diebus, quibus Ibrahim ussum m us Vizirus f u e r a t , Carolo cum aula Turcica commercium f u e r a t, d o -

- ١٨٥٢٧٢ legationem Gallicam ! tempore MDCCXIV ٢٠٢

٧٠٢٨٠ nec

tempore nil nisi de reditu Regis sus inceptum est. Ex ٩٧٠

actum . Quam rem animo ®que tranquillo alque alias omnes Carolus e g i t , su m m å, ut omnia cum dignitate fierent, c u rå modo maxime procedendi ٨

h®c etiam res ؛ ٩٧٥٢٠

^, adhibi

annum MDCCXIV id negotium duceba -

baesit *). Sic ٢٠٢

t u r , d o n ec, rege Stanislao aliquanto ante B 'ndera profecto ,

v e r o l ،o c n o n؛

n o x i a m d e l e n d a m u r g e r e t , s

؛ة

؛ﺀ '*ا ما¥واﺎﻋ R y s v i c r n g i s؛p » c 8

،ص

•!ئﺀاا

؛ا c o n c e d e r e t u r , n u l i u n ، t e m p e r a m e n t u m a p p r o b a r e , s e d u t ا،م

j u r a u r b i s V o r i n a t i a e

• ,١٠ e r a t , i n t e r c e s s i o n e m f a c e r e ; c e l e r u i n v i d e r e t

a t u s I n f e r i o r i s I . n t l ،e r a n i s ■ e d i t u s؛؛،،

v i o l a r e n t u r a t q n e u t e c c l e s i i s t‘ a l a a

. . ؛؛١٠ 1 داا S p a r r e .ةآ ٢^١ ct j u r a s e r v a r e n t u r , l . i t t . ad

ﺎﻤﻣ ا7 . 9 S e p t

٨٧٠؛•, 2 9 , 2 2 ,) ، L i t t . E r . S p a r r e a d B a r . i M i i l l c r n

I n ^ r c l ،. ! t e g n i.

a«،t a v o i r q u ’u n e a t f a i r e , a 1’a v a n c e m e n t d e t a؛!،e s t c l ،a g r ﺀا

مز

p a r d e ،؛

t e r e t , s e t r o u v e u n i q u e « u e n t r e c u l؛■، t e s d e u x p a r t i s o u t 11ع

مرااﺀ

1ﺀﺺﻤﻫ .ﺺﻫا d i t t i c u l t ^ s q u ' o n f a i t ■،aitre d c g a i e t e d e e o e u r . l . i t t . I t a r

. ؛،.

ﺀﺀ؛مزأ ١١ 1 9 . ccr. B r u c،؟

abiil. VIII Oct. P ile s tu m ,

ه لاﻤﺳﺎﻣ،؛ا - ة R e x ‘) die XX S ep }،

finibus Transylvanicis silam pervenit. In ٨

u rb em Vallac!،ia؛ ؛

l i n e r e fidem ab Imperatore praestandam, ut nullo modo pro -

en -؛

fectionem m oraretur vel ad obligationem sibi non conen؟

tem oommovere{. Rex postulaverat. Quam ut exspectaret, Pi -

testi aliquamdiu constitit .

Hic dum ipsos fines uhristian« Europae relisit, obviam fata Sueci® annis se -

٨

؛ ٩ ٧؛ Regi venit vir ille memorabilis ,

G. H. Liber هآوا.

quentibus maximum momentum !،abiturus

Raro a Goerz, postquam consiliorum Sueciae haud mediocrem te m p o re, quum ad ex -

ا،مﺀ pa،-tem per annos jam habuerat ,

Turciam susceperat, ut ٨

trem a res adduci videretur, iter؛

nom ine Administratoris Holsati® et Comitis Vellingk $tatun

،

Vindobonam ^ ’ofectus Ea ٣ ٢ -

reru m Regi proponeret. Qui

cesserat, prope H ermanstadtum؛*؛Regem p r

؛ ٩٧ bricio a m ico ,

ab Impe Transylvaniae obviam factus est. Com pertis, qua- ؛

rt$ Austri -؛$،

n؛

cum tn

؛ ٩٧ ra to re Rex desideraret, Goerzius ,

indicavit ٩٧٠ ,

acis nuper convenerat, scriptum dedit libellum ,

Principem Eugenium sibi ipsum dixisse, e Regis voluntate itinere agere vellet necne, confir -

٨ p e n d e r e , num negotia؛

a Procuratore Rerum Austriacarum Constanti matio v ero , qua- ؛

nopoli pluries data esset, si ulterius postularetur, suspiciones facile moveri. His acceptis Rex iter incepit. Sic viri, cujus

M e m o r a b ile s s u n t litte ra ; quibus exereitui Z a p o ro v ien si, eujus (

١

T u r c i a Rex e g e ra t cn ju s q u e D ucem electum

؛■ ٠ p r o t c e t o r e m q u o d a m m o d o

t. 1 7 1 4 (lata;. I n q u i b u s : ” C e rto؛،e£

,او c o n f irm a v er at, v a le d icit C a ro lu s

j u g i fide et obsequio erga nos indesinenter perseveratu -

c o n f id im u s vos ل!ا

r o s n equc p as su ro s hostium b lan d itiis et fallaciis ad perniciem et exi- vos (leeipi. $ p e،'a n ،li s u n t felieiores p o st adventum ad

<ااا أ،،)ما uin؛؛

t،'<>m success us novaf/uc «/•،،،orum nostrorum cum vobis C x e r c i t u m ■>o؛؛

-

، »٠٠ 'ا

«»ااا هاااا si q u id e m om nibus v irjbus l>ell،،m c o n tra ، ,

««€؛ﺎﻣ

"،م ﺀما،ر

ex - ،؛،

ste m r e n o v a r e c o n s titu i،،(« ،, idenr u vobis quantun، fieri pote sp ectan tes”.

consilia tantum post reditum Caroli v alu eru n t, plim a opera haec fu it, ut ipsum red itu m Regis p ro p e ra re t

.

CO

Q u am invito Carolo de dem enda Stanislao Poloni - »؛

ut enim dom um a p p ro -

أ rona a c tu m esset, jam ap ertu m fuit

t spemque a rm o ru m resum sit, consilia sua p r is tin a ,؛

uav؟pn؛

p e r tem pus quasi violenter repressa, etiam recepit. Jam Ritesti litteris XIII O ct. MDCCXIV datis Stanislao dissuaserat ,

ne eonciliationi eum Rege Augusto nimis stude ret, quum q u i -

dem hie manifesto nil nisi cogente necessitate agere vellet ,

ad quod efficiendum, quum mox ipse rediisset, spes magna esset. Stralsundiam reversus, jussit Cubic. Törnschbld, ne -

gotio d i r e m t o , redire .

jussu Regis cum Principe أاﺀ؛اﺎﺳ

In itinere vero

Eugenio et ^Iinistris Imperatoriis Vindobonae co n v e n it5 quum vero Im perator an te omnia p o stu laret, ut Legatus Suecise Brunsvicum m i t t e r e t u r , ubi omnia co n c iliaren tu r, nil ef -

f e c t u m e s t .

quum post

»؛

٩٧ , En jam CaroJum ad arm a re v e rs u m

tot annos r e t r a c t a r e t , haud mirum es t, minus pacata fuisse ejus consilia. Sed neque arm a id em , quod a n tea , valere vi -

debanlur, nimium exhaustis v i r i b u s ‘) , ingenioque Caroli m a -

q u ’i l n ’y a p r e s q u e

؛)،؛, d ’a r g e n t e s t T e n u e i e i a l e l )»؛L a r a r e ) ،٢٨

- d a n s l a d i s e i p l i n e o r d i

، ٤ p l u s m o y e n d e t e n i r t e s t r o u p e s e n b r i d e

، ١٠

؛ا ر؛ا

^ﺰﻫ

، ؛)<؛.،; ا s o n t i e i , o n t d e u x

؛ ,٩٧ p a r t i e d e e e t t e s أر■،،؛

. اا»؛،'ﺎﻣ

d e

،لاﻣ s! d i r e , s u u s l e s y e u x d u B o i e t o n؛،،d e s o r d r e s , p o u r a ا،ﺎﻣ

n e t t r c l e s a r m e s en b a s e t ٠٠

■ ٢٠٧١٧

600 b u n ،،n e s o n t ,٩٧٠

^ V i s m a r

m a i s o n s e t

اﺈﻣﺀة ﺀ[ ا،

،[

أ؛ااةآ t e ،« s a ٧١٠٠١٠ e n ،؛

d e b a n d e r , a i a n t e o u ،،،،e n e

اﺎﻤﺻ a d ا؛ 1 و . e e l a f a u t e d e p a y e m e n t e t d e s u b s i s t n n e e . K i t t . B a r ٠٠٧٤

ﺈﺛ. ﺀ?1 . K r . S p a r r e 1 0 A p r

D . IV . ؛ e r i t , m o ،،* t r a ،،t l i t t e r a؛،،

r e r u m d o m e s t i c a r u m s t a t u s ؛ ١٥

،,

b u s r e f e r t , n u l l a s

؛ 1

» ]<

., u

٠ . I l b p b e n a d B a r . G o e r z , 5 0 A p r i t i s b

ﺎﻣ ﺀﺎﻣ؛ااﺀ ، a d e x t e r o s e f f e r r i , q u o d ١٠٩٧٠

■ , a d p o r t a r i

■، ٠٩٧٠ ٠١٠٢٠٠٠

ﺰﻋ،م

s t r i b u a t u r . O m n i c o m m e r c i o e e s s a n t

«؛

d a t o r i؛

m a n d a t o d e n a r i b u s p r a

p r i o r e b o e t e m p o r e X X X V m illia T b a t e r o r t t m د،ااﺎﻫ

لآ،،هد , p o r t o r i u m

gis ad adgrediendum quam ad defendendum aplo, el ؛ ١١pacalis negoliis ! ١١٨٦ forlasse major salulis s؛)es ^o$؛la eral. ذ ac - ce dere ad Regem videmus v i r u m , cujus ةار ullimorum Caroli a n n o ru m memuria separari nomen n eq u il, Goerzium illum dicim us, ٩١١ posl summam au clorilalem supplicium ullimum ؛ in Suecia lulil. Cujus quidem quum in ler gloriam vil® el mortis infamiam adhuc incerla memoria flucluelur, qualis ejus apud Regem auclorilas fueril, unde consilia, ٩٧® ei Irib uun- ٠٧٢, o r i a , quo denique ؛ Sueciam animo Pueril, eliamnum ٨

؟ u®ri polesl. Inilium quidem auclorilalis ؛٨ لا0م ipso, ٩ ٧ ؛

،u m e r a t , rerum slalu invenimus. R eg i, cladibus faligalo, nil magis quam damna armis reparanda cu pienli, animus ad bellum gerendum accensus e r a l , deficiebant vires. Sic v i r o ,

؛

٩ ٧ huic inopi® mirifieo quodam modo mederi poluil, ٢٧٧٠٢ el gralia facile creverunl. Qu® a u c lo rila s , ٩١١٧® a rei « r a r i ® cu ra maxime oria e s sel, ad res universas el p r® c؛pue exieras e x l e n d e b a l u r , celerum pacis consiliis apud Goerzium plurimum us؟ ue valentibus, apud Regem fisci ؟؛ommodis. f]®c aulem consilia Goerzii neque nova qu®dnm fuisse ex allalisjam palel, q u u m , ٧ ، memoravimus, omnium fere anlea rerum is ^ r l i u e p s fuisse،, el nil nisi aperlius jam consilia sua u rg e re l, ne؟ ue اا»م ab iis, ٩٧»؛ هاو aliis maxime a g e b a n l u r, ٧ ، infra melius p e r - speclu m e r i l , magnopere discrepabant.

٠٧٧٢١١ ila(jue belli magis quam pacis 1ﺎﻤﻫ anno consilia essent, ad bellum parandum pecunia summo slu ،lio q u ® reb a lu r.

Ad exleros pr®cipue ٨؛ hac re animi conversi sunl. ل ® ad ا،

Galliam post lot annos reversa Suecia, ad foedus renovandam se paralam pr®l)u؛l. Slalim posl adventum Regis jussus est Er. S p a rre Parisiis manere el Ablegali E xlraordin arii diploma

r e d d i d e r i t , j a m v i * ٠ T h a l e r o s a r ^ . t r i b u i s s e . I n m e t a l l o r u m 1'odinis

»؛؛١١! l a b o r a r i : 1 'e rr u m , q u o d a n n o p r i o r e f e r e X I . ' ،' b a l e r . C u p r . ١٠- l u i s s e t , j a m X X f e r e v a l e r e .

9

ﺚﺛ

ﺀأ m is sum , ها lioc nomen, quando opus es se t, assumeret. Ei m a n d a t u m ؛(,١١ ، novum foedus pacisceretur ad ce te ra relici- e n d a , Vestphalicam maxime et Neomagensem p ac e m , ٩١١®

quidem fidem pro integro Sueci® imperio pr®s(ar<?nt. Ad eas recuperandas pecunia ante omnia opus esse, qua copi® ٨؛ 1’o m erania satis magn® pararentur. Pecunia autem primum subsidii nomine postularetur. Deinde vicies centena millia m utuo q u ® ren d a , p >0 ^٩١١٠ Ducatus Bipontensis et Comitatus Veld entz (tu m temporis ab electo re Palatino occupatus) pi- gnoris loco essent. Pr® terea ad copias Pi’؛n c؛pum Germani- eo ru m conducendas etiam pecuniam a Callia dandam. Hoc modo exercitum l . x x millium hominum ٨؛ Germania parari posse. A pace quidem Regem Sueci® non esse alienum, sed solam pacis viam ٨٧٨٠ ؛ ٨ armis esse. Itaque, quum pace Da- nica prim um opus s it , ؛ Daniam prius bellum inferendum, ١١ deinde Moscovitam a portu bus maris llaltici claudendum.

Eodem consilio ؛ Hispaniam, data occasione a Legato ٨ Hispano ٨؛ Brita nnia, missus est Cubicularius Ernestus ٨١١- gustus Vellingk, Mauritii filius, q u i, ^٨٠ suspicio Im peratori m overetu r, peregrin andi speciem ^٢٢® se ferens, ^ladritum ad- iret. Ei mandatum *), ut et decies centena millia Thalerorum m utu o qu®reret et stipendia peteret

١ ١

A r c h

ا■• .

ﺎﻳ ا7 . D e e

١٠

* ffir R n r o n E r i k S j i a r r 0؛اا

)'ا -لا ﺀاﺀاا 1 ا(

. R r g n i

ا. م؛

! ا7 ١٠٢ .

?، 5 D ie ﺀر

0

<م

>

Haec negotia ita e v e n e r u n t, ut Er. S p arre die XXII Martii MDCCXV foedus *) pro mutua defensione eum Gallia e o m p o n e r e t, ex quo sexies eentena millia Thalerorum Suecise quotannis solverentur. E rnesto Vellingk non seque bene res sueeessit. I*er Angliam Galliamque profeetus mense Junio Madritum p erv e n it, ubi privati nomine Regem adiit, cum administris ejus de negotiis, pei* Galli® prius le g atu m , deinde ipse clam egit et usque ad finem an n i, nemine rem susp؛- c a n t e , Madriti mansit. Initio spes aliqua ei fuit, postquam advenerit classis argentum ab America a p p o r t a t u r a , p ar- tem pecuni® im pe trandi, et de foedere quoque Hispani®

c u m Suecia, ut quod illi, pr® c؛pue contra Britanniam, m a - x im؛£ utilitatis esset, mentio fac ta, a qua ٢٠ Ilex Sueci؛£ , ut negotium mutui facilius p ro ce d eret, haud alienus erat. Tem- pore autem usque ad mensem Novembrem p i »؛tei'lapso, ta n - dem responsum e s t, ٨؛ his ؛*؛rarii angustiis pecuniam dari ٨٠٨ posse. Classe e tia m , ٩٨® argentum vehebat, ٨؛ c*ar،ali Baham®

amissa, Vellingk senior filium jussit, ut ab Hispania rev erte re- t u r , quod approbatu m a Rege est et factum *).

Cum Gallia novo foedere conjunctam patriam vidimus.

E x altera parte Suecia a Rrilannia et Hollandia magis magisque alienata es t, quas gravissime offendit R e x , quum piratarum nomine pr®dones maritimos ab Hollandia appellatos indigne ferens, mandata de his rebus renovaret 3). Nequidquam 0هأا

ار H o c p a c t u m i n t e r foc،tcca S u c c i c a , a V a r m h o t ،z؛o ؛ B i b l i o t h e c a ١١ H i s t o r i c a S v i o g o t h i c a T o i n . ^ ١٧ e n u m e r a t a , ،

ا

ا

ﺂﻣاااﺀ

ز

١٠ I ،؛ t t e r؛£ j u n i o r i s V e l l i n g k d e t ،o c n e g o t i o >،d B a r . ^ l i i l t e r n m i s s a : , in A r c i ،. I t . a s s e r v a n t u r .

؛ ) K o n g l . ١ ه1»ز:اﺀ O r d r e s , It ur u m e d C a p e r i j e r n e u n d e r v a r a n d e k r i g n ،c ،l I>.auuc،>>arl; o c h R y s s e n f ö r h å l l a s s k a l l . G i f n e S t r a l s i i n d d.

8 F e b r . t؟ l؛i . V i d e : H a n d l i n g a r b ö r a n d e t i l t K o n u n g €

مآا

ا

ه

b i s t o r i a , ةا 1،ااا اﺆﻫ 8م T . ! ٧٠p . ة2ﻢﻋ.