D. D.
SPECIMEN ACADEMICUM
DE
ARCTIORI NEXU
CiVILl
INTER
IMPERANTEM
etSUBDITOS,
A RELIGIO N E LUTHERANA
ORIUNDO,
•
cujus
PARTEM PRIOREM,
CONSENSU AMF LIS. FACULT. PHILOS. IN EEG. ACAD. UPS.
SUB A USPICIO
Aho.
G
U
ST
AVI
Am.
B 0 U D
R I
E,
philosoph. prof. reg. et extra- ord.
publica disquisitioni submittit,
ERICUS
JOHANNIS
HUSS,
JEMTL AND US.
IN AUD. GUST. MAJ. D. XIX. JUNII MDCCLXXIX.
UPSALI/E,
V1R0
NOBILISSIMO atque CELEBERRIMO
£W
P
E
T R O
WARGENTIN,
Reg. Acad* Scient. Stockh. SECRETARIO,
Eqjjiti
de StellaPolarx.
Imp. Acad. Scient.
Petrop. Societatis Lond. Angl. Ups. Goetting. Nidros. membro, nec non Reg. Acad* Scient.
Paris*
Correspondenti3
Avuncueo summa animi Reverentia ätatem
prosequendo?
VIRO
Admodum Reverendo atque
Prjeclarissimo
MAG.
SACHARI
M
EDEN,
Ven. Consist. Hernos. NOTARIO dexterrimo,
Moral, et Hist. LECTORI VICARIO dignissimo
,
studiorum meorum olim MODERATORI fidellssimo
j
consangvineo honoratissimo.
Page
ILu
basce,
in
fignum
gratiffimi animtf ob
multa infe
cumulata beneficia, confacratas
voluit,DOMINO
nec non
•f*
<9WF
# O ö
5. r.
Si
eilevinculum Societatis Civilis
Religionem , etiam alieniejusqüe fundaroentur»
a vera Deicognttio-ne judicarunt, adeo ut eadem turbata, reliqua omnia,
quantumvis magna, turbari, (int arbitratij fi tanti eatn
Senatus olim Romanus fecit, ut quod in cauffis decer«
nendis primo proponeretur 5 ad religionem
confervan-dam pertineret, neque ullum, quantumvis grave ceieri-tatemque requirens, negotium hanc venerandi Deos
con-luetudinem anteverteret: multo profecto magis illud no~
bis faciendum efl:, qui Chrifto noraen dedimus ejusque
in caftris militamus, quique ab eo folo commoda, qui«
bus utimur, lucem, qua fruimur, ipiritumque,
quem
trahirous, dari noviraus. Quemadmodum autem nihil umquam tarn prasclarefalubriterque efl: conftitutum, quod
non hominurn improbitate fuerit eorruptüm ac
depra--vatum: ita religio Chriftiana, eadem omni tempore ex-perta efl: lata, atque per varias fe£tas ita disperfa & dis-feminata, ut in diverlos coetus abierint, quorum
palma-rium difcrimen eft inter Romano-Chatholicos &
Proteflan-tes, Anno Chr. 1529, orcum & jam diu in Chriftiano
orbe notiflimum. Sed inter Profeftantes novum aliquod
mox exortura erat diffidium. Etenim major pars Pro-teflantiurn, qui & Latberani vulgo dicebantur, ceteros, Zvinglii placica amplexos, a fux libertatis ac reÜgionis
commercio in fubfecuta TransaÜione Pafjavievfi & Pace
Auguftana Religiofa exclulos efle volebant, pradertim quum
dogmata eorum, Lutheri & Augullanse Confeflionis
J \
(Sirina omni ex parte refpondere, non coroperirenfur» Åt veio tandem in fafirumcnto Pacis Osmbrugcnfis Årtic. VIL
n. i. publica auftoritate etiam Reformaiis ißhoc
nomi-mis efl inditum, ut poflmodum eodem cum Lutheranis tituio Proteßantium infigniantur, parique exercenda? in Imperio Romano-Germanieo Reügionis Übertäte ac jure
polleant. lo pradentia aurera id mihi datorn eft negotii?
ut curatius paullo disquiratur de aråiori illo nexu civili,
qui Imperantero inter & fubditos intercedit, a Religione
Lutherana oriundo, prae aliis quibuscutnque Religioni-bus nobis jaro norioribus. Hinc Tuam, L. B. nunc in
limine benevolentiarn atque humanitatem perfSciole mi¬ hi expeto &l pacifcor.
SIcutI rota focieeas civilis pa£lo nititur, quod com* Mit in tali refignatione omnium voluntatis, pariter ac virium, ut quod Imperans in ordine ad civitatis finem
vult, idena fit, ac fi armes vellenr; ka Imperans ea
pollet au£loritate & potentia, uradhibita, quam potefl,
fa-pientia omni , omnes fubdkorum aåiones ad civitatis
leopum, fecuritatem nempe raajoremque commoditatem,
feu quod idem eft , publicam felickatem, nemime
ornni-no interpellanfe, referat. Hinc quoniam civitas duabus eonftat partibus, fmperance nimirum, & fubditis, qui parentg nomdabitur terna pars, qua? nec iraperef, nec
pareat h. e. flatus in ftaru-, feu col'eg'um quoddam, cui
indultum eilet, tu nec smperaret, nec obfecundaret Im-peranti. Sed vero quum Princeps, quantumvis fspiens
& fubditis fuisbene cupiens, poblicsm falutem eanto mi¬
nus promovere pofler, fi fubditi fuarom es'Te noUent par¬
tium, obedire, & mandata facefiere, fed cnique inte¬
grum effet, pro more fuo & arbitrio agere; qnaneo cer--tåus conftat^hoc modo nonnifi in Anarchiam to tam
pro-) j v w
labi rempublicam; proinde, vel me non monente, fatk fuperque adparec, Suramo
Imperanti
jus competereobe-dientiam poltulandi, fubdicosque ad eamdem praeitan*
dam dcvin£tos elié. Ut eniga. nautae ingruendbus frultra
obluutantur cempeftantibiis, fl jafla gubernancium
con-temnant: Ka rancum abeft, ut aliqua feiickas &
traquil-tas lubditis ht expeubanda, ubi ju(Ia Imperantis fusque
deque habeotur, ut potius inobedienna & di cordfa
cer-t'iüi ua inflanrjs prefagia ruinre Civita-c-is prodant, Ex
adverfo autem quaado gloria obfequti incsr le lubditi ita
.certant, tic unus a. en palmsrn quali prjeripere velie vi¬
deafur; tum adeo arda Imperantem inter & (ubditos
in-de exluigit umo, ut is parerno plane affeSu oraninrn & (ingulorum faiutem atque incoiumitatem
compiecta-turs hi autem mandata jusfaque fui dmperancts fponte
capeiTant, omnibusque viribus publicum promovere
bo-nom connitantur. Hinc nafcitur tniignis jurium
cumu-lus, quac competunt Imperanti exercenda, ut Talus
pu¬ blica rite obtineatur. Sunt autem illa jura, quse dici
confveverunt Majeflatica, vel immanentta
y feiicitati
cran-quülitatique Civitatis internae defervicura, qualia fuac
poteftas legislatoria, judiciaria, punitiva, dominium
e-minens idque tam ordinarium, quam extraordinanum,
Sumroura jus Epifcopale exterius, & quac Tunt id
genus
elia"; vel etiam tranfeuntia, quas confiltunt in jure belli,
pacis & foederum, in ordine ad exteras gentes, ab Ina°
perante exercendo: in quibus omnibus Majeftaticis
juri-bus re&e & feliciter adminiftrandis & ad ftauno fioem ex voto dirigendis,
magna omnino eft civilis obedientiae
vis & efficacia»
$.
irr.Hifce Gc generatim expofitis, proximum n*nc ef!*;
ut luccin&e enodatcque difpiciamus,
qua rarione
$
) 4(
Ö
gio Lutherana pra? ceteris, qtice exfhnt, religionibus paL
mani*, bnperantem ac fubditos ar&iori conftringat
ne-xu (anciMimisque regulis Societatis fundamenta Civilis
fe>iJta'emque compleSatur. Iftha?c nempe Religio.,
qua? lub aufpicio Divino, opera indefefTa äuluque plane heroico Summi illius Viri Martini Lutheri, ita eft
repur-gata, ut denfuffima, qua orbi Chriftiano incubuit,
erro-rum
caügo
felici
fuccelTu fuerit difpulfa,
Sacris Oracnlisad amufiirn reperitur conleneanea, & ad gloriam Summi
Numinis illuftrandam , veram in Cbriflum fidem & (am
vtitatem vicae inftillandam, confcientiam tranquillandam Sc
ivBocycca-locv procurandam univerfim collineat a). Inter re-liqua autem coeleftis hujus do&rina? capita, qua? priftino nicori, integritati puritatique fute jam comparent reftifu-ta, baud infimum eft, quod Summis Imperantibus r^» rumque Dominis, Ppntificio exemtis jugo, auåoritas
fan-åitasque, quara & Natura? legibus,' & vera? Religionis Evangelicae decretis definitara habent, iterurn fit reddita, Hoc autem, ut alios filentio prreceream } Principem An*
haltinum Georgium, pietate non minus, quam doilrina
confpicuum inteliexifife} vel inde confiat, quod, ut
men-fem ejus edidetit Seckendorflius h), dum beHorum Ef
fe-ditionutti culpam Evangeliets doftrins iribuunt adverfarits idpro impudentiffima babeat calumnia } quam etiam Cbriflus
Ef Apodoli paffi fint; contra autem laudet,quantum poft Re*
jormationem venerationis accejferit Principtbus Ef Magifira-tibus , omnibusque, qui aliis pr<£fnnt, quoruin omnium nullet
ptzne ratio babita fuerit fttb Papatu, prålato rhultis modis
Clericorum cg Monacborum ftatu. Proinde tanquam
nr-noum & inconcullum exflat Axioma Lutheranorum, quod
pil ConfGlores jam olim adtulerunt: Evangelium Ef
Re-\. gnutit
a) Cfr. Hollaz. Hbeolog. Acroamnt, Pro/eg. Cap» i.
^ <j» / ti&Jb
W J J l «IS*
gmm
[pirihiaté,
(b. e. quod Lutherans religio inculcaf,}/?oz7 Jijjipat Politiam aut ceconomtam;
Jed multo magis adpro¬
bat, Er" tion folum propter pcenam, Jed etiam propter
conjcien-tiain, /7//J- parere tamquam Divivce ordinåtioni c), At> que bmc eft, quod
TheoJogi
Noftra'es in Syftematibus^que ac Compendils
Theologicis
fpeciali
Artkulo com»ple»5lanrur do&rinam de Magiftratu Politico, quam
defi-nire folent per officium fublime a Deo ordinatum, vi
cujus Suramus Impefans Societafem Civilem bonis legi¬
bus gubernat, judicia exercet, facinorofos
punit3
cives-que fuos adverfus hofies externos defendit & ecclefise
fe-licieatem promovet. Porro pro cauffa efficiente princi¬
pal! habent Deum Triunura, qui Sumrao Imperanti ha-benas imperii coramittit, vcl immediate
y ut exemplo
Mo-fis, Jofuae, Saulis, Davidis, patet, vel mediatey ut jam
fit d\ Heic filentio non pnetereundum efie opinamur, quam multus fit Buddeus e) in refutando Mafio, Theo»
logo Hafnienfi, qui tamquam pro aris & focis
conten-dit & longe argurnentorum fyrmate probare connititur5
Magiftratum Politicum immediate a Deo efle /). Sed
Vero, judico Celeb. Canzio g) eft futilis controverfia, quaé non nifi in Logomachiam abit. Ecenim quoniam
omnes fatedtur, Societates civiles a Deo
adprobari, lar-giäntür quoque, oportet, fummam civilem pofeftatem a
t>eo quidem immeditaie dependere> (ed eo minus inde argumentari licet, eamdem a Deo immediate conferri,.
quo cerdus conftat, potefiatern bancceab horoinibus
con-A 3 ferrit
c) Apologin Angußan ae Confefßonis Cap, Vill. p. 214.
å NominnJJe [altem fufficiat Hollaziam, Benzelium a Wbl~ dike, ut alias quamplurimos Jam filentio prtftereom. e) Di[Jert de conCordia Relig. Chri(i, Statusque Civilis. Cap. V $ §. f. 6. f) InteréJJe Prwcipum circa Relig,
Evan¬ gehe. Cap. FL g)
Difcip,
Moral, § §. 1022. 102n
)
6
(
O
ferfi, adeo quidem, ut nequaquam Sumum
Numen
ex coeiis clamet, quemadmodum fecit Matth. 17,
hic efto
Rex, buic obedite.
§. IV.
Porro quod ad dogmata Lutheranismi de Deo
ad-finet j reperimus, eadera omnia & (ioguia ita effe
compa-,rata , ur ne minimum quidem indolero naturamqoc i tv
peri i ci.vilis ejusqoe jiirium murent aut cooveilanr. Cen-/ tlnet nimirum ve! myfleria, vel lublimes de rebus
di-vinisfeufus, rationis du&ui impervios, qurbus ad regnum
Dei, quod ficut non elf de ifthoc mundo, ita diverfae
plane indoiis a regnis mundanis, mens hominis chrifl
a-ni pfteparero" aut inflrimur. Qnocirca nihil inde pericu-li regno civili imminere poOe deprehendimus, dum infi-mul meminerjmus3 Chriftum Servatorem, non ad
impe-randura, fed faltem ad docenduro Apoftolos conflituifle
fuos h), eosque in totum terrarum orbem ablegalle,
il-lo inftruåos mandato» ut, Evangelium enarrando,
ho-mines invitarent ad regnum (uura Myflicum, nulla
au-tera vi externa adhibita do£lrinam Chrifti propagarent3
nec in ullius jura imperii invaderent, nec novura aliquod
territorium qutercrent, in quo ab iis formaretur (latus,
ut jura iraperii exercerent; fed potius ut ampiexos fidero,
prioribus fuis honeftis funåionibus quiete & continenter
vacare- finerent, non alia mutatione adjeåa, quam ut
religione Chrifliana imbuerentur ac per fidern fub
obfequio Chrifti manerent, quod ftatum civilem haud
quaquam convellit aut tollit i) Hujus etiam indolis ed
religio Lutherana, qua? nec aliam, quam docendi
pote-flatem Miniftro Ecciefiaftico concedendam requirit, nec
ad b) Matth. XXVHl. 29. i) Confr. Fuffendoyf, dt
€«
) 7C
H
ad aliarn fpe^laf metam, quam ut pravi hominum
emsn-dentur mores, & fides chrifltana in illis exciteturac con-fervetur, quod non alia racione , quam per dogmatutri'
fidei diligentem fedulamque tra&ationem, effici potefh
Proinde ecclefia Lutherana non eft nifi focietas requaiis
eorum, qui in do&rinse typum; h. e. Libros, quos
vo-cant Syrabolicos, confendunc, quo ad pietatem in De-um & Servatorem excitentur formenturque conjun&is
viribus. Et ficud focietas ha?cce non conflituit ftatum
civitatis cujusdam aut imperii proprie fic di£li: ita non
competit cuiquam in eadem five docenti, five audaend,
quod imperium redoleaf. Unde qnibus id datum eftne^
godi, ut curent, nequid a ceteris contra ordinem feu uniformitatem variorum in agendo admittatur, illi non
imperant, led dirigent; qui autern huic (ubfunt direclio-ni, ita laltero revocantur ad conformitatem in agendo,
ut judicium de rebus, ad hunc Icopum ipe&antibus, ne
videiicet confcientia? quidquam adverfetur, fibi refervent.-Heic tria , & quidem illuftria, jura occurrunt, quae funt
ColJegialia, Majeftatis & Confcientiae. Quod fi ergo ea¬ dem non ita inter fe temperentur, ut inträ fua quteque
pomoeria fubfiftant, nec cancellos, quibus funt circum¬
scripta,
ulla transgrediantur via: tum ex illorumtripli-cis generis iurium abufu complura nafountur mala, qua-lia funt, vel quando andftites, quibus dumtaxat
ecclelia-ilicorum dire&io negotiorum competeret, jura coliegialia
plus jufto evehunt indeque hierarchiam formant, vel
e-dam quoties jura Majeftatis, quibus gaudet imperans, plus
sequo extenduntur atque imperium in
confcientias
exer-cetur, vel tandem quum libertatis jura, feu immunieas
confcientia?, ita urgentur, ut nulli
ordini ecclefiaftico,
quantumvis neceAario, ex ratione focietatads, ullusam-plius relinquatur locus, quod Vitium certis in Angiia hominibus frequens fuifle narratur,, quos yulgo
dem-Mh \ Q ( J&
^S3 j ö V W
dentes nuncöpant k). Principes autem, qui ipfimet
pro,*-fkentur religionens Lutheranam, prout membra ecclefi®,
ar&iori cum reliquis cojbaerent nexu, atque in foro
con-fcienti® devin&os fe fentiunt, ut, ad pr®(criptum Divi¬
num /), fint ecclefi® mitricii, qui profpieiant caveantque,
ne quid detrimenti non minus Religio, quam
Respubli-ca, capiat. Unde triplici Uli in ecclefiamalo, eidemque
admodum famolo, lemper & ubique obviam itur, adeo
ut nec jura collegialia,nec jura Majeftatis, nec jura
con-fcienti® nimium extollancur;* §. V.
Porro Rullum dabitur Lutheranismi dogma, quo
Summi Imperantis jura, quibus in perlonas ac bona ci-vium gaudet, aut tollerentur aut immutarentur.
Politi-cam vero Chriflianam, ex judicio Melanchthonis, habe« mus ab Apoftolo Paulo ftabilitam, quando Rom. XIII.
i. leqq. lanélitatera imperii Civilis, originem ejusdem
a Summo Numine arcefiendo, adftruif, juraque
fimulMa-jeftatica, quaiia funt jus Legislativum, jus vit® & necis,
jus tributorum & ve&igalium, & quas his connexa funt
alia j recenfet. Quin imo ipfe Servator, quum Judati de
juretributcrum Romano Magiflratui pendendorum, quod populo maxime raoleftum effe fölet, ambigerene, jura
Csefaris difertis confirmavit verbis, prascipiendo
Mattb. XXIf: 2i. Date Cafari,
quaJunt Cafaris, U5 Deo, qua
Junt Dei. Hiric ex pralcripto ejusdem Apoftoli i Timotb»
II: i & 2. pro Regibus & fummis Potefiatibus
preces ad
Deum jubentur fundi, ut, qui imperii Civilis efi: fcopus,
quietam tranquillamquc vitam b 7tuay\ iva-eßslccv&j
asfjivo-ryrt agamas, Und« etiam Theologi Koftrates uno
#
)
9(
$
fi ore profitentnr, conceflam efle Magiftratui Civili po»
leflarem, quae eft vei tru'pßstev&fw feu confultatoria, ut
be-ne conlulatur reipu.bhcs ioiiiciteque provideatur, ne
fub*
diti inopia &calamitatepremantur, praefertim quumSum-mus Imperans (it oculus ccecis, pes clandis, pater
pauperi-bus XXIX: i?. 16., vel vo/xoSsTtKn feu Jegislatoria, quia
Imperantis eß decemere juflitiam Prov. VI(i: 15., quod
ßt per legem, ucpote quae eft decretum obligatorium, faåum a Principe ad ialutem totius communitatis, vel
J/jeoe<?/jo/ feu judiciaria, unde vocanturReges, Judices ter*
res Pl. CXLVIII: 11. feqq. & Deus etiam exprefle pra>
cepit Deut. XVI: 18. Judices Ef moderatores dabis tibi in
omnibus portis iitis, qaos Jehova Deus tuiis daturus eß
ti-biy juxta tribus tuas: qui judicabunt populum judicio
jufti-tia, vel KoÅcc^iKvj Jeu vindicativa? quem in finem
Magi-ftratus Civilis armatus eft gladio, tum judiciarioy quo
Migitiofos ad necem usque poeeft ferire, tum etiam bei-hcoy quo vim hoflilem a republica propulfare,
religionem-que & libertatem ac bona civium tueri potefl m). Le¬ gi etiam roeretur jpfe Lutherus in Tom. I. Jenenf. Germ, pag. 290, ubi ita, fi Latine vettas, qua: Germanice
di-xit: Quum civilis poteßas a Deo ßt ordmata ad pcenam ma-lorum, pinrum vero tutelam ac defenßonem, impediri non de¬
bet ejus officium, quominus per totum Cbrißianismi corpus
vagetur , nulla habita ratione^ an Pontifices, Epi/copoSy
Sa-cerdotes, Monacbos, aut quemeunque tandem feriat n). Quo« circa oppido eft manifefhim, per Lutheranismum eo mi¬
nus in icenam produci novum ftarum, ftatui civili
con-trarium, quo magis extra oranem controverfiae aleam
ponamus, oportet, in focietate ecclefiaftica neminem eam
B
ex-m) Holla%. Theol, AcrGamat, Part. JH. Cap. III. Qu. 9. Eid. Mafii Jntereße Principum circa Relig. Evangel\ Cap. JH. §. ßf. p, 92.
eXder? perfonaal,
quam In vita Clvili ex ordination^
Migiltratus gerit, nec civem, eumque vel Clericuti, vel
Lacum, exi-ni obiigatione, qua Sumrno Imperanti in Republica fic devinciu?$ adeoque Officia, quae alicui ex
obligatione (ocietatis nuptialis, paternar, auc herilis, vel
etiam ex aliis cujuscunque indolis pVdis,
ex prccfcriptö
Turis Naturs, in^umbunt, hand
quaquam cell-fe.
isy»
«äg?
•
3
V!.
Prxterea durrt ad
dogmafa Lutheranismi
fpecialitefpractica, qus in Theolögia Morali cxhibentur, ocujos st* niTiumque advereimus, facile pervidebimus) eadern curo
fine S ucietatis Civilis Sc Imperii
äptifTiTie confpirare, Q jod fi enirn örhnes Sc finguli fuam vivendi raeioncm td prarfcripeurn SefVatoris, Matth,
V« & Vi, componant
afFeclusque
ad verar piétatis exércitationem accoramodenq ådeo ut pura Deurn mente eolantfeque invicem muruo complecTantuf arnore j tura Summus Iraperans op.'irnis
giudebie civibus, qni tranquillitatem & pacem altam in¬
trä civitatis jpomcénä adamant,
promovent, cuflodiunt. Hinc miliar éxtimefcendae lunc
difcordiar, quse imperituna Villgus in fludi3 leindunt contraria) nulls curbs, faclio*
nes
(éditionesquö
inteftinarquibus
famulanribus viaexterns invafionibus panditur. Unde
commonet
Salva-tör Oorimos Mrrb. XII:
25, qnod omne Regmim difcorg
£? in partes faljum defölet
ur, omnisque civitas domus,
foluto uni'lim:tatis vinculo, non perfißat. (Jui autem
nul-la aI ia de concatenatis exterorura
machinamentis elabendi
rinna fjppfetit, quarft ut ad aleam Mortis
defcendere o-porteat; turh prudentis omnino Trnperantis ed,
fubdu-ft s diligenter rationibus
circumfpicere, quintum res
bellica pecuniae ad ftipendia ducibus Sc
exercitui reqni¬
tat folveada, quantum cooameatus &
#
) ii(
IP
pofc3t, qoanfum srmorum pofhilet, quandimqoe rfe
cetcro adparatus efHagitet. Quod
cerfe negotium eé
minus Lucheranas reiigsoni adverfari pottft,
quo
tros patec, ipfum Servatorern Luc. XfV:
31. 32* hujus confiiii rationefn explicuifle, quserendo:
quis umquam Rex
accinxerit fe ad bellum, dimicatutus contra aliutn Regem
s
vifi antea probe Jecum reputuverit, manne poffit decem mil*
libus fl1piitus ei obviam her cujus agmeti viaintt ni 1111bus
confiavsjam appropinquut? Alioquin ilio adbuc />ocul
en-te t legatioilrin miitit rogatque
ea, qiice pacfs Junt. Unde
faris luperque colligitur, jus belli & pacis
legationisque
mittende in Sa:fo Codice adprobari, jnraque Majeftad«
ca, quae vocant tranfeuntia, inde novum quafi lorrirt
robur, prater id, quod habent in jure Naturae & Gen¬
tium fundatum»
Sed vero plura hujus generis porismata
Poliricaf
e Reiig?onis Lutherans: divife
penu decerpta, hac
occa-fione adferre, cuna rei familiaris (upelltx prohibet. Quac
reflant p?en ore b'aebio expendenda^
in aliud* fi Deo
pla-suetit, tempus refervare volui, debui, ne in arguments
tam nobili rite pertra&ando rem meam nicuis
jejune & exiliter egifle videar«
Eruditiflimo D:no Au&ori.
TGgregia 7iu? virtus cnndov amini, quem jnm diu non
fine voluptatecognovi talem, qualem Pater mens Tui
Pa-irts beutejam dejunfli expertus eft^ efficitut mihi tempe-rare nonpoffim, quin magnopere Tibi gratitler, Jpecimen hccce
Academicum ediiuro. Paxit Summum Numen, ut tdam fiu-diorum, felici omine inceptam, feiiciffimis ejus aujpiiiis
pertexasabfohas / Sic olimerit^ ut pvxmiis Tua virtute
diligentia condignis mafldtum videre & Utari mihi hceat,
AXEL ADLERSPARRE,
Eruditiflimo Domino Au&ori,
Eft Confobrino
dile&iffimo,
ita & Amicointegerrimo,
JLuätiffima
demum} mihi videnti Te Catbedram adjcenfuvum honorificam, oboritur occafio publice etiamJignificandi, quanta voluptate ex amicitia Tua, per tot annos comprobata, afficiar,quantusque fit mens in Te animi ajjeflus. Ut atnicus tgitur,
amici optimi felicitate & virtutibus
deleflor,egregiumqne hoc
tuum eruditionis ingeniique fpecimen
ex ammo tibi gratulort
Jllorum eft tuas dicere laudes
3 qui Te non nifi ex tua
ingenii felicitate, tuoque in vita candore cognojcunt. Mutua
nos inter amicitia hoc mihi vetat. lila
vero, qua puis parat
4pollo3 olim brab'ea, £?' de cetero quavis profpera
atque
fe-Hcia, toto peflore tibi voveo,