• No results found

Dissertatio de notione legis, jura et officia hominum naturalia complectentis, quam venia ampl. fac. philos. Upsal. præside mag. Dan. Boëthio ... pro gradu exhibet Claudius Gideon Calén Ostrogothus. In auditorio Gust. maj. d. [XXV] Maji MDCCLXXXV. Horis a

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Dissertatio de notione legis, jura et officia hominum naturalia complectentis, quam venia ampl. fac. philos. Upsal. præside mag. Dan. Boëthio ... pro gradu exhibet Claudius Gideon Calén Ostrogothus. In auditorio Gust. maj. d. [XXV] Maji MDCCLXXXV. Horis a"

Copied!
16
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

D. D. DISSERTATIO DE NOTIONE

LEGIS,

JURA

ET

OFFICIA

HOMINUM NATURALIA

COMPLECTENTIS,

quam

VENIA AMPL. FAC. THILOS. VPSAL. *

PR AESIDE

Mao. DAN.

BOETHIO,

PHIL. PRA CT. PROF. REG. ET ORD.

PRO GRADU

EXH1BET

Claudius

Gideon

Calen

OSTROGOTHUS.

IN ÅUDITORIO GUST. MAJ. D.^X^MAJI MDCCLXXXV7.

HORIS A. M. SOLITIS.

V P S A L I JE ,

(2)

Monsieur le Baron

MAURICE

de

KLINGS

P

O R.

Coi^onel du Regiment de Dalekarlie,

Cavalier chez son Altesse Royale

LE DUC D' OSTROGOTHIE

ET

Chevalier dk L'Ordre de L'Epce

2 /

t * i

piir Son treshuttiHe &

trcsQbeisfant Serviteur.

(3)

DE

NOTIONE

LEGIS,

JURA

ET

OFFICIA

H0M1NUM

NATURALIA

COMPLECTENTIS.

'fr*£f

§. I.

In

notione

fati fuere,

Legis

qui

enodanda

poft Grotium

non

(ine

ordine fyftemati-

fucceffu

ver-co jura &

officia

hominum

pertra&anda

adgreffi

funt. Legis in genere a

conffiio,

pa&o &

jure

dif-ferentiam (labilierunt, & indivulfum

illius

cum

idea

Superioris nexum

monftrarunt.

Iidem

quoque

de

Legis,

officia &

jura hominum

naturalia

praefcriben-tis, origine,

promulgatione,

obiigandi

vi

&

univer-falitate copiofe fatis locuti

funt, adeo

ut

temerarium

for(an videri poffit, in campo

toties

emenfo fuas

pe-riciitari vires, melioremque a fua quam eorum ope¬

ra fruftum pollicerij fed,qnamvis

haud

refragemur,

muha praeclara Sc

uciiia ab iis

tradita

fuiffe,

&

re-liqua haud

difficiii negotio ita

explicari

poffie,

ut

cum veritate convenire videantur, tarnen multum

abeft, ut adeo exhauftam hanc ehe rem

&

eo

us-que ad

liquidum

perduftam

putemus, ut

nihil

ad-huc vel addi vel corrigi debeat, quin potius

confu-fionis & otioiarum quseftionum

fcecundam adhuc

reliöam effe fcaturiginem

fateamur, cujus

totum

Phi-lofophiae campum permanantes penitus

claudere

(4)

4 Notione Legis, Jura & officia

vulos eorum non valuit induftria: nefcierunt fcilicet

ad veras idearum origines afcendere,

&,

experien-tia facem praeferente, qua per effc accuratione easdem

ea (ubjicere analyfi,

qua tenebrofa errorum

evitan-tes diverticula, clara & perfpicua fruamur veritatum

ad humanam conducentium felicitatem luce. Ab

aequis itaque rerum aeftimatoribus nos facilem impetra-turos fore temeritatis veniam fperamus, (lquantum, vires & propofita plerumque (pecimibus academicis brevitas permiferint, notionem Legis naturalis ab il¬ la liberare obfcuritate, qua vel in fcriptis

Philofo-phorum vel in communi hominum fermone premi

folet, praslenti opella tentaremus.

$. II.

Quando cognitionem iWarn Supremi Numinis,

totius univerfi Creatoris & Moderatoris , quam Sc

(ana Philbfophia & Sacrae Litterae urgent, animo rae* ditari voliimus, Dei in res creatas imperium,

no-ftramque ab lllius volnntate pendentiam non pofiu-mus non agnofcere; & falutis noftrae ftudio a£fci

o-mnia , quae ad veram, conftantem & communi

hu-mani generis flori congruam ducunt

felicitatem,

ad-minicula, ut a fumma lllius bonitate concelTa , ita

etjam ab Illo tanquam a Supremo

Legiflatore

per

fapienter fancitas leges tradita venerari.

Hase,

qu&

altas in animis hominum agere radices

deberet,

do-&rina, quaeque maximum addit

ofhciis noftris

pon¬

dus , praepoftere tarnen principii loco ponitur, quan¬

(5)

hominum naturalia complecleiitis. /

explicare conamur* Facili quidem negotio jam vi¬ demus, normam aftionum humanarum in Divina

Voiuntate eodem modo fundatam efte, ac omnium

rerum exftftentium ordinem qua originem ab eadem

repetimus ; neceftärium quoque judicamus, ut eo

cogitatione noftra afcendamus, conformemque

fum-mis, quas Deo tribuere fas eft, Perfeftionibus Illius

volnntatis nobis formemus ideam; (ed longe aliud eft negotium, rerum ordinem, qualis in Intelleftu

Divino omnia comprehendenti (it, confiderare, aliud partem hujus ordinis, quae homines tangit & ab illis

perfpici poteft, modumque, quo eundem cognofcere difcunt, qua (ua in natura hominis fundamenta fuos-que progreflus, explicare. Illum, quem objeftivum

vocari placet, & cujus partem moralitatem aftionum

objeftivam conftituuntPhilofophi, non prius,quam hic

(eufubje£tivus cognitus fuerit,noftra aftequi poftumus

cognitione, quae tarnen non nifi partialis, imperfecta

& in multis obfcura evadere poteft. Si igitur illius i-deam ad noftra explicanda officia principii loco

po-neremus, vereor, ne obfcuram admodum eorum

redderemus cognitionem, iisque tandem nos impli-caremus difficultatibus, quibus a (enfu communi & vitae humanas ufu omnino reduceremur. Fac enim,

ut quidam contenderunt Philofophi, cognitionem

obligationis ab idea Dei incipiendam efte, fac etjam

cum celebri patriae noftrae quondam Philofopho A. Rydelio ideam pendentiae a Summo Numine natura

ipfa efte congenitam, fac quoque nos inde ad vitam

fecundum voluntatem Divinam inftituendam ftatim

(6)

no-6 Notione Legis Jura Ü3 officia

noflram fentire Obligationen!, oritur tarnen quaeftio,

qna2 fit volantas Divina? cui refpondendo non ma¬

gis fenfus pendentix fufficeret, quam fi nuper

con-duftum nautam, qui nec mare nec navim unquam

viderat, feliciter ea,quae ad fuum pertineret munus,

flatim perachirum efie diceres, quia fciret, Supremo claffis Prsefefto obediendum efle. Quod fi ipfe

hu-jiis pendentiae fenfus experiundo animo ingeneratus

eft, fi idea Dei contemplatione rerum creatarum

ad-quifita, fi juftitiae imperii Divini agnitio ab amore

propriae felicitatis progenita efl, facile apparet, non

ab iiiis incepifie humanrim genus fua cognofcere ju-ra fuaque officia. Dari moralitatem objetfcivam fir-miter afieveramus, fed totam de illa doflrinam ad hunc planum & perfpicuum reduci pofie fenfum arbitramur: quod (cilicet Deus, propter rationes fi-bi dignas, ita conftituerit rerum indolem humanam-que naturam, ut hoc non alio ordine falutem ve-ram, confiiantemque obtineamus. Si a fimpiici hac

recedas explicatione & ulterius inquirere volueris, verendum, ne in abftrufas, infolubiles &, quod fateri

non reformidamus, nullius frugis incidas quasftiones,

quales funt illae, qua de akterna idearum jufti &

ho-nefti natura, de moralitate a&ionum antecedenter vel

confequenter ad voluntatem Divinam &c. morse funt. Qui ea, qua par eft, attentione idearum noftrarum

formationem & indolem perfcrutari fciunt, facile de eo nobiscum conveniunt, quod notiones, quas ope

abftra&ionis formavimns & compofuimus, per fe fte-riles dubiique evadunt fenfus, nifi per filas, a

(7)

bominuth naturalia comphttentis. y

bus format« (unt, rite explicentur, atque

idcirco

male ad illas, quibus

originem

debent,

explicandas

adhiberi, cum in vitium,

quod

circulum in

demonftran-do & petitionem

principii

Logici

vocant,

prsecipitent-Ideapimoralitatis obje&iv«

hujus

efle

indolis

facile

patet, adeoque

absque

confufionis

metu

nequaquam

-ad noftra explicanda jura &

officia

explicari

poteft,

quamvis illis

demum

cognitis

& rite

explicatis,

fu-peraddita idea

Summi

Legiflatoris,

robori

effe

pos-iit & debeat. Ne vero gratis hane

attulifle

affier-tionem videamur, ad originem &

formationem

ide«

Legis jura &

officia hominum

naturalia

pr«fcriben-tis inquirendam

propius

accedamus.

§.

I"-Notionem Legis fine

idea

Superioris

mente

haud

concipimus, ut itaque

illa intelHgatur,

necefle eft

ut

hujus originem atque

variam

formam

explicemtis.

Enata effc idea Superioris a rerum in

noftros

fenfus

efficacia & per varias, quas

fubiit

vivendi

cum

aliis

hominibus neceffitas , vices varia induta forma

per eos, quos

fecit

focialis vita,

progreflus magis

magisque

perpolita eft.

Idea

Superioris,

qua

ulti¬

mum in fenfibus fundamentum, non ab illo dirfert

pendenti« fenfu, quem,

ubi

res, quas

dirigere

ne-quimus, ad detrimentum

vel falutem

noftram

quid

conferunt, experimur , & cum

illo

perpetuo

con-funderetur, nifi a noftra cum aliis vivendi

neceffitate

edofli & noftr« & aliorum mentis confilia perfcrutari

lciremus & ideani confilii atque voluntatis

huic

fenfui

(8)

fuper-£ Notione

Legls^

Jura & officia addendo ccecam vim a vi confilio dire&a

diftingue-re difceremus. Hsc vero confilii

idea, a

cogni-tione aiiorum hominum, & faculcatum

mentis noftrs per illam promota confcientia, enata, varia

pro in-dole (ocietatis humans fuit

faciemque

fspius

muta-vit-, cum itaque illa fenfui pendentis annexa ideam

efformavit Superioris , prsfenti

materis explicands

inferviturum arbitramur, uc, qus

pro diverfo homi¬

num (latu fuerit ides confilii

forma, generaliter

monftremus, & deinde de ides hujus ab humans

mentis affeftibus & fociali vita mutuats ad Summum rerum Statorem applicatione difleramus,

ut inde

no-tio Superioris illiusque voluntatis, Legis

nomine

in-fignitsmelius elucefcat. Homines, defideria ubi

pau-ca, qus natura immediate illis

ingeneravit, prsfenti

fenfu mentem agitarunt, ad eadem fatisfacienda

coe-co magis impetu,

quam provida futuri temporis cu-ra ferebantur, tarnen crefcente

experientia

inconhil-tosmentis motus Providentia cohibere fen (im

didice-runt. Crebrs cum aliis hominibus rixs fuas cum eorum viribus metiendi

poteftatem faciebant, quo fe vel fuperiores vel inferiores efle

animadvertebant,

& fus falutis defiderio a£ti aiiorum vim

jam

evita-re & eludere, jam

vero eorum amicitiam &

benevo-lentiam mereri ftudebant. A fuo eruditi mentis

im¬

petu, fimilem aliis tribuebant, & quo minus illum

freno coercere fapiebant,

eo etjam minus jufta & mo¬

derata ab aliis expeftabant

defderia, ipfi aliis fibi

infi-rioribus infultantes, eadem fibi

a fortioribus

im-minere fata autumabant. Interim tarnen communis

(9)

indi-hominum naturalia compleflentir.

>

indigentia

ad

externam

propulfandam vim

plurinm

conjunxit vires, quo, cum

fecuriori

&

commodiori

fe rrui vita animadverterunt, frenum inordinatis

in-jicere affeftibus &, fibi

profpicicntes,

de

neceflaria hac

unione tuenda confilia capere cogebantur.

Si quis

prh

vatus conjun&is his viribus femet opponere

volueric,

fe inferiorem efTe facile perfpiceret, &

fimul,

qua-tenus communis falutis cauffa coaluerint hominum

vires, easdem non cceco impetu agitari videret.

Fir-mata hac focietate & culto fenfim vitas focialis habi-tu, vis fapientia & ad falutem communem

tenden-tibus confiliis direfla mente facilius concipiebatur:

ftabiliebantur quoque vincula privata, quae

homi-nes hominibus uniunt, iilud praecipue, quod Paren¬

tes liberis jungit, quo, amore prolis, providam debi-lioris & fibimet ipfi profpicere nefcientis aetatis

gere-re curam ipfi in deliciis habuerunt; his eo

progres-fum eft, ut, quando initae focietatis cura, regimen-que unitarum virium, uni

commifla

fuit, ille fociatis

viribus fortis &per conjun&am fingulorum vim

Su-perior Sapientis falutis publicae Statoris, & Patriae

Patris infigne nomen mereri prceoptaverit. Conclu-dimus igitur, ideam confilii

jam

ideae virium ad for-mandam notionem Superioris conjunftam, primum ab idea inordinatae impetus mentis parum diverfam

fuifle, fed injunfta neceffitate, defideria cohibendi &

ad finem a, falute communi petito, dirigendi, fenfim

a rudi & incomto hoc initio receffiffe & tandem de-cus formamque, quam polita magis hominum aetas illi jam tribuit, adeptam fuiffe.

(10)

10 Notio Legis, Jura tf officia

§. IV.

Hac tradita origine atqne forma ideae Superio¬ ris, quae ab indole

focialis vitae

formata

&

perpoli-ta inter homines viguit, expeditiori jam via ad illam Divino numini adplicatam enodandam pergimus.

For-mato per experientiam

pendentiae (enfu

&

undecun-que ad omnes

in

falutem nod

ram agentes res, quas

hominum dirigere non valuit vis atque induftria,

ex-tenfo, eam, quam a confcientia fuse mentis, per focialem vitam excitata, habebant homines confilii

notionem, ad omnes fibi potentiores res rerumque

cauffas adplicarunt, & inde fenfum

pendentias

atque

cum illo conjunftos fpei metusque affe&us diverfa in-duerunt forma. Genus fcilicet humanuni,ubi a primi¬

tiva difcefiit originis fuae cognitione, eo delapfum

fuiffe

teftantur omnis aevi annales, ut polytheismum primum

coluerit& deinde fenfim tandem ad unicum hujus

u-niverfi Au&orem & Arbitrum agnolcendum

per-duci potuerit. Rüdes enim animi , metu

praecipue

agitati, omnia

fere

loca omnesquc res

Geniis

Diis-querepletas & animatas

fibi

fingebant, qui vel

gene-ri humano noxia vel amica moliebantur confilia, quo-rum ut fuperior vis, ita etjam metu & veneratione

quosque

prolequendos efie arbitrabantur. Ipfi

vero

moderata & fapienter inftituta confilia raro

fequentes,

led in perpetuum virium

ad debiliorum

noxam

abu-fum proni, nec ea, quae

ad

fiiam imaginem

effinxe-runt, idola meliora fapientioraque fibi prsefentarunt j

nam quamvis verum

fit, quod ad ideas

quascunque

(11)

forman-hominum natur(tIia cov.pjcåeiuis. //

das non opus (it, ut protypon extra mentem

habeant, tamen componi &

efformari

non

poUunt,

nili cauflam defideri.a , & materiam ille, in quo

vivimus, (latus, fubminiftret; unde facile

concludimus

difficile fuifle illis , qui ip(i fua

moderari &

Provi¬

dentia regere confilia nefciebant,

moderationis

&

(apientias veram (ibi

formare ideam.

Interim,

quas (latus rudioris animi formare permiferit, confilii

ideae

fictis Divis applicatae communiter

agnolci

cceperunt,

praecipue cum publica

quaedam

clades

communem

ex-cita verit metum, & illi, quorum aetas &

longior

re-rum ufus aufloritate quadam inter homines

gaude-bant, vel qui dominandi lubidine

agitabantur,

easdem

ulterius explicare & (irmare (ua e re

elfe

putaverint;

quo fa&um e(l, ut

confufae

&

parum

(ibi

conftan-tes notiones, adhuc magis mifcerentur, & quae

vel

delirans imaginatio vel in(idio(um

imperandi

(ludium

di&itaverint, pro Divinis receperint

oraculis homi¬

nes , iratum Deornm Numen quacunque via

placan-dum & Illius (ibi confiliandum e((e favorem

viden-tes. Sed creicebat tamen experientia rerum & de

cauOarum (ubordinatione fen(im hominum,

(apientio-rum (altem, erudiebat animos. Adeo ut ad unam

ultimamque omnium rerum

afcendere

cauflam

didi-cerint,quam Natura nomine veteres

plerique

appel-labantPhilo(ophi,nos vero meliora edo&i a Natura

di-(linftam ef(e (cimus , & Deurn Summum rerum

Au£to-rem & Gubernatorem nuncupamus. Conlilia quoque hominum a vita fociali (enfim mitigata, & ad finem communi faluti amicum (apienter dire£ta efle

(12)

12 Notio Legisy Jura

officia

runt, quo

confcientia

virtutum

ipfi gaudentes

,

eas-dem Summo rerum Statori attribuere Illuinque ab

omni liberare imperfe&ione potuerint, atque

idcirco

Illum ut Sapientiffimum totius

univerfi

Gubernatio-rem, & Optimum generis humani Parentem devota mente colere didicerint.

§. V.

Perfe&iori haec & verior de Deo rerum omni-um & humani generis Superiori notio , eam

menti-bus mortalium infinuare potuit debnitque ideam , quod , ut ipfa rerum

exfiffentia ita

etjam

earundem

ordo & particulariter ea, quam a cognitione fui ipfius rerumque ad fuam falutem

efficacia hauferunt,

nor-ma in Illius voluntate fuum agnofcat fundamentum, atque quod idcirco eodem nomine, quo prirnum man¬

data Superiorum, quos inter.homines agnofcebant,

ap-pellare adfveti

fuere, Legis fcilicet, infignienda fit

Si vero jam originem variamque

formam

ideae con-filii & voluntatis, quae fenfui pendentise

fuperaddita

notionem Superioris compofuit, qua par eft

attentio-ne, perfcrutamur, fole meridiana

clarius

patete

arbi-tramur, nos non ab idea Superioris ad jura & offi¬

cia noflra naturalia cognofcenda progreffos

fuifie,

fed virtutis a vitii differentiae jamjam nobis confcios

illam formaffe & ad pondus aliunde notis ofhciis

ad-dendum adhibuifle. Quae res eo magis nobis obfer-vatu digna videtur, quo certius quotidiniana nos

e-docet experientia, eosdem adhuc in animis

hominum

(13)

hominum naturalia

completfentis.

j?

durare metus terrorisque

affe&us,

quibus

rudis

&

idcirco parum cauta

plebs in

perniciofiffimos

Super-ftitionis de voluntateDivina errores

toties

praecipitata

fuit, & praceps

femper

ruet,

nifi

folida

rerum

cogni-tione pramuniti

fapientiores,

&,

qui

ccecas

mortaliuni

mentes dirigere debent,

doÄores

ad

fanae,

e

cogitione

naturae humanae haurienda,

rationis

di&amina

eandem

reducere queant.

Hoc

quidem

non eo

extendendum

efle putamus, ut

nihil

a

fanftione

Voluntatis

Divinae

hominibus praefcriptum

efle

contendamus,

quod

non

a naturali fua conftitutione rerumque propter

illam

utilitate colligere

poffint;

fed

quamvis

Deo

placuerit

particulari

revelatione

facienda &

omittenda

huma-no injungere

generi,

ad

quorum

fcientiam

propriis

viribus adfcendere non valuit,

id

tarnen pro certo

tenendum effe arbitramur, nihil a

voluntate

Divi-na profe&um

effe,

quod

jura

&

officia

naturalia

deftrueret, & obligationem

obligationibus

naturali-bus contrariam imponeret.

$. vi.

Legis itaque

notio,

quatenus

jura

&

officia ho¬

minum naturalia comple&itur, cognitis

demum

hifce

juribus

formata

eft,

&

quo

melius

haec,

quoad

fua

fundamenta & nexum, cognofcuntur, eo

etjam

perfe-&ior certiorque illa evadit. Hinc

etjam

eventum

elf, ut, cum homines a rerum in

fuam

&

fui|

gene¬

ris falutem efficacia faciendorum fugiendorumque

fcientiam collegerint, neceßariis

aäionum

fuarum

ad

(14)

Notio Legis, Jura cjf officin

(uam felicitatem aut detrimentum

confequentiis prae-miorum & poenas denoininationem

injungere

debu-erint, quae denominatio non magis quam notio Le¬ gis (ine idea & agnitione Superioris intelligi poteft,

Unde etjam patet, pro varia confcientias confilii &

voluntatis forma, variam

quoque enatam &

re-ceptam fuif(e de praemiis pcenisque a Deo infli&is

perfvafionem, feu eadem fuiffe harum notionum atque ideae Legis fata. Huic obfervationi, unam tantum adhuc addendam eile putamus.

Legis

(ci-licet notionem &, quae iilam ingreditur, Superioris ideam a fociali vita enatam efle dudum monftravi-mus, quapropter non tantum ad Legem

requiri-tur, ut ab Entis Inteiligentis profe&a fit voluntate, fed

etjam ut intelligentibus data & praefcripta fit; ab-ftfahi vero & mente fejungi poteft pofterius illud

re-quifitum a priori, ut omnes voluntatis Superioris

effeftus Legis nomine, generaliori

figniiieatione,

com-prehendamus. Sic Leges naturae, ordinem totius

univerfi a Supremo Numine ftabilitum

apellamus ,

illiusqne ut partem conftderamus illam, quae huma-num genus tangit

, Divinae Gubernationis normam.

De his Legibus partialis & incompleta

femper manebit humana (cientia; fufficiens tarnen ad vitas

ufum,

Sapientiae Creatoris admirationem, atque ad tranquil-litatem animae fovendam & (pem futuri excitandam

parari noftra poteft induftria , in eo praecipue

oc-cupanda, ut, quae a vitae noftrae habitu & affe-dionum animi moderamine ad propriam (alutem &

humanae generis florem proficifci poftunt,

(15)

men-hominum naturalia complectentis. 15

ni enta rite cognofcamus

&

cognita

quaeramus ,

fen,

quod idem

ed,

Legem

naturalem

officia &

jura

no-dra comple&entem notam

nobis

reddamus

eandem

obfervemus. Praefenti fufficiat

propofito,

nos qua-lemcumque notionis

Legis

analyfin.

Tibi L. B*

(i-ftere potuide , qua motas

de

Legis

naturalis

pro-mulgatione,

univerfalitate

,

difpenfatione &c.

li-tes facili negotio vel

evitare

vel

com-ponere

valeas.

Quae in opellam, Tub prelo fudanrem,

auciore

ab-Tente, irrepfere, menda, Tic corrigantur:

Pag. 4, lin. i. —Pag. 6, lin. i.—Pag. 8> Un. i Notione, lege Notio.

Pag. 4, lin. 4 per eft, leg. par eft. — lin. 10 fpecimibus, leg. fpecimi.

nibus. Pag. 6, lin. 13humannm, leg. humannm.— lin. 17 fibi, kg. fe

Pag. 7, lin. 8.explicari, hg. adplicari. Pag. 8, hn. 29 infirioribus,'kg.

inferioribus. Pog. 9, lin. 28 petita, leg. petitum. Pag. 10, 1 in. 13 fibi, leg. fe. — hn. 29 prsefentarunt, leg. reprsefentarunt. Pag.' jo"

lin. 5 Oubernatiorem, kg. Gubernatorem. — lin. 9 Perfe&iori, kg.

Perfeétior. — lin. 22 meridiana, leg. meridiano. — patete, kg.

'pate-re. — lin. 25 a, leg. ac. lin. 28 quotidiniana, kg. quotidiana. Pag.

15, lin. 4 eandem, leg. eaudemque.

(16)

References

Related documents

Felicitas igitur hominum meta efi:, ad quam tendere debeant

Antca vero quam hxc reperta (int prineipia, 8c quod univerfali adprobatione dignum. eft, ab illis, qui judicio in his rebus

nexum, quam illum, quem inter moralitatem 8c res extra moralitaris ideam petitas obrinere nuper indicavimus:?. neminem enim easdem debita attentione

quae confecutiones rerum percipere valet, nobis injun- flam esfe, contendere fas eft; unde etiam habitu ita firmari poteft, ut vi, quam necesfitas fenfualis in bru-. ta animantia

Hand facere putamus, quam parüm ad publicam quisque hominum iibi formet falutcm a- nimoque teneat perfeftionis moralis ideam & qux morum vitacque praecepta reipe&u aliorum

primum accefllt, cum homines ex hoc flatu ad pau- lo cultiorem, impellentibus neceffitatibus, transgredi cogerentur. Ejusmodi Barbaras gentes fere non nid in illis terris, quae

quseftionem, ubi de iss, quae nulli nifi ratione praedito tribuenda esfe vident, agitur, ad ea tarnen, quae ad ra-. tionem proprie iic ditiam non pertment, ied

Viderunt quidem omnes,.in natura homi¬ nis morali latere pracipua praftantiae, quam tueri. voluerunt, fulcra, & huic (cntentix nos