SPECIMEN ACADEMICUM,

rc

D. F

SPECIMEN ACADEMICUM,

DE

EORUMQUE USU,

QLJOD,

SÜFFRAG. AMPLISS. SENAT. PHILOS.

IN PRjELUSTRI ACADEMIA UPS AL.

Sab PR/ESIDIO

VIRI CELEBERRJMJ

MAG. LAURENTII DAHLMAN,

Moral, et Pout. PROFES. Reg. et Ord.

PUBLICO EXAMI NI MODESTE OFFER!

DAVID GOTTFR. HEINTZIUS,

FEN NO.

IN AUDIT. CAROL. MAJ. AD. D. I, DECEMB.

Anni MDCCLIX.

H. A. Af. C.

UPS ALIAS.

V I R O

Admoåum Reverendo atque Preeclarifftmo,

Dn. MICHAELI HEINTZIO,

Ecclefiarum, quse DEO in Syflme & Hardola colliguntur, PASTOR.I & PRiEPOSITO

digniflimo,

PARENTI OPTIMO, INDULGENTISSIMO*

T anta ^omnia funt ^aflequi, Tua in ^nec mc beneficia, ^vcrbis percelebrare ut nec animo vale- ca

am. Tibi enim, Rater lnåulgentifltme, non vitam folum, fed educationem quoque, commoda vitae, & quidquid denique in literis valeo, accepta refero. De Tuaope & prolixaftudio, inde usquea puero , ita mihi gratulari contigit, ut (i ipfe mihi

fata fingere potuiflem, meliorem Parentem, au t be-

neficentiorem fortunarumamplificatorcm, anicnocorc.

cipere hautquaquam valuiflem. Nimirum, quid¬

quid fortuna» munerum indefeflfo fiudio & labore

Tuo

divina adfpirante l)enediQione, adquifivifti,.

id mihi largis adeo fuppeditare foles fumtibus ^, ut in

•.

7 V

hoc

hoc folum laborafte videaris, quo, promtiore ^ope Tua, memet (bblevare pofles. Quis eft, qui non vi«

deat primum feliciratis gradum eflé, tam benefico

frui Parentc, cui nec vires defint liberorum profpi-

ciendi faluti, nec ftudium & voluntas iangvefcat in- tempeftiva tenacitate? Quonam ^cgo modo pietatem

contefler meam , nonvideo. Nihil, inquam, habeo, quod tanto favore Tuo fit dignum, nedum ut debi-

tam illi exfoiuam vicem, nifi gratarn admictas men-

tem meam & calidiflima vota pro Tuo Tuorumque perenni flore & felicitate. Pii praeterea adfe&us in¬

dex fic prafens hoc opufculum, quod, nullo licet tii-

tore & pretio commendandum, Tuo tarnen nomi-

ni venerabundus conlecro. Accipe benigno & fa-

venti animo quidquid hoc eft muneris, & perlva-

fum infuper habe, nullum unquam forc ^tempus,

quo Tui Tuorumque in me meritorum jucunda re-

cordatio hoc effluat peftorc. Vive, Pater 0ptime9 felix, vive diu. Sic vovco, vovcbo (emper, ad ci-

neres

permanfurus,

7 Y S

r

fCARISSIMI PARENTIS

Filius obedientifflmus

David G. Heintzius.

F. D. C. M.

eminem fere pneterit, crefcen-

te hominum genere 8z cum hoc malitia humana, ut quili-

bet ab oppreffione & injuriis

aHorum lccurus fit, homines

in focietates coivifie. Hx ite-

rum fine fuperioribus 8z infe*

rioribus, fine ordinc impe-

randi 8z parendi, firmas 8z ftabiles diu efie non po-

tuenint. Absque tali ordine ^non niagis confultum cffet in focietate, quam extra eam, in fhtu liberta- tis, viventibus, cum per hunc terror irrjiciatur malis, ^ne Ieges migrenc, eaque faciant, quae fini fo-

cietatis aduerfentur, contra vero protegantur &

praemiis ornentur boni, quorum conatuseo tendunt,

ut coiatur virtus, _atqu,e sequitas 8z jufiitia in omni vica;©Mcrvctur. Quemadmodum jam illi, qui fuisr

i-i .;> o: vA' deler-

# ) 5 C #

deferviunt cupiditatibus & quibus publicum ^com-

modum parum curas eft, nullo vel honore vcl ^ex-

terno honoris indicio digni funt, ita viciftim, qui

de repnbiica bene merentur, fuoque ftudio eidem

tantum confulunt, quantum unquam fieri poterit,

eos lex ipfa naturalis honore aftici jubct; qui ^quum

actibus externis optime prodatur, titulos ad hunc fignificandum & promovendum multum conferre

patet.

Nomen ^vero ticuli, unde örtum fuum ducat,

utrum a tuendo, an a graeco titiv aeftimare, hono¬

rare, nobis perinde erit, (ufficiat tantum dixifle,

titulos ab aliis attributa nominari moralia, ^{cum non} phyfice fed moralicer perfonam afficiant, ab aliis

dignitates, ob exiftimationem perlona? atque emi-

nendam,quam indicare debent. Hinc dubio caret, quemlibet titulum aut perfonae, cui tribuitur, exi-

ftimationem exprimere, aut ftatum, quo in vitaci-

vili gaudet, indigitare. Ulterius antequam pedem

promovemus, nobis ut faveat Candidus Ledtor,

ca, qua par eft,animiobkrvantia, oramus atque con-

tendimus.

1 Pik

Tiruli nobis funt nomina & vocabula in vita

civili recepta, quibus perionarum difcrimen & lu-

pra alios pratcellentia, fecundum illorum aeftimatio-

nem & datum, innuuntur. Ut fermones (igna cogi-

tationum efle, ita ticuli bonum virum, virtutis aman- tern, nec non in reipublicas fialucem incumbentem,

indi-

# ) * c ❖

indicarc debent. Hincfacilc, quem tituli ac digni-

tåtes praeftent ufwm, patefeit: quare etiam, _{quin illos}

bene meriti licitc gerant, nemo temcre ambigat.

Robur huic fententiae addic jus ipfum quum divi.

num revelatumv tum natura, quibus album adjicit calculum mos Gentium ac confuetudo. Placuit _nimi-

rum Deo, Saulum, Davidem aliosque, Regumtitulo

in facris litteris ornare. Chriftus ipfe civitatürn Re- Etoribus titulum eOåfymiv indulfit, ut docemur Luc.

XXII. _{25. quo} i'peüat mandatum Petri, qui uni.

verfis, potiflimum autem Regibus, honorem tribui vult, Rom. XIII. _{7., nec} dubium,quin hic quoque titulis exhibeatur. Deinde ordo, quo nihil in bene conflituta republica lalubrius, poftulat, ut perfo-

narum dilcrimina, in tanta hominum turba, obfer-

ventur, pnefertimfi,per eiusmodi honores,fupra alios emineant, qui reliquis vario virtutum genere prae.

dant. Ponamus enim ad talcs in civitate dignitates

non attendijtune nihil omnino hominem jufhim inter ac

injuftum intereftet, inter virtutem colentem atque ad omne fcelus profligatiflimum, immo maxima lu- mina reipublicae in obfeuro iatitarent, & ab infima

ac rudi plebecula haud dignofcerentur, _quod in il- los maximc injurium ^c (Te t. Immo multi, _{qui ne}

aliis (int inferiores , ad coicndam virtutem multaque praeclara fåcinora alliciuntur, a virtutis tramite fncile in fummam civitatis perniciem pertraherentur, fi ho»

nos bene meritis non flreterit. Hinc Plinius Lib.

IX. epift. V. Turonem quendam hoc nomine laudat, quod difcrimina ordinum dignitatumque cufiodierit;

A 2 Qux,

❖ 51 ( #

jQu£y a it, d cenfufa, turbåt a, permifta fint, »/M,

efi ipfa aqualitatc intqualifo. Atque hoc idem efl,

quod moribus gentium cultiorum probatum confir-

matumque reperimus. Usque ab ortu mundi titu»

lum Regis in ufu fuiffe affirmat Juftinus, cujus as-

fertionem Mofes, fide digniffimus fcriptor, Gen.

XIV. confirmat. Quin immo, (i ad id quod apud

ipfos Chriftianos ufu invaluit, attendere velimus,

antiqui ecclefiae Do&ores non aegre tuliffe obferva-

mus, quod abßra&is honoris nominibus compellati

fuerint: Ira, ^yj crj Ufi diibejie, jJ cn?

Gregor. Nazianz: ad Sophronium Praeßdem dixit.

lmperantibus ^ac Regibus haud difplicuere tituli,

dementia veftra, ^to xgetTog CpLSTSfov, alios ut mitta¬

mus. Titulos vero nos ita commendamus, ut 'fi-

mul infanam faftuoforum & divmorum titulorum libidinem, cui antiquitas non nunquam indulfit, da-

mnandamprorfus effe judiccmus. Darius, Rex Re¬

gn m ac Deorum confangvineus appellari voluit.

Domitiano, ut Dominus & Deus nofter lalutaretur,

placuit. Alexander Magnus fe, Deum a Jove

Hammone genitum, dici jufllt: nec abfonum Cali-

gufac vifum fuit, quod Jupiter Latialis nominare-

tur, Cyro momirnenro fuo fepulcrafi, litteris Per-

ficis, haec veiba infcnfpta voloifle legimus ap. Bris-

fon: de Resn. Perf. Lib. L ä'eyü xeTfiai, xvfofy ßa<Ti>£i)q ßxffdfav. Plura, de ejusmodi taftu Kegum

Perfarum atque Torcarum, Jegere licet apud Petft

Greg, ThoJofTan. Lib.VL Verum haec ftulcitrce

& vankad Regum tribuenda judicamus, qui vera

cognt»

# ) s ( #

fcognitionc Dei carentes,#divinos fibi vindicant ho.

nores, rebus, creatis nulla ratione convenientes, cum Deum lolum, qui Optimus Max. eft, ejusmodi

nominibus vcnerari deceat,

§. HL

Ex allatis quodam modo perfpicere licet, ali-

os efTe titulos, quibus honoris caufia utuntur ho- mines, alios, munus, quod quis in civitate gerit,

fignificantes; quamobrem etiam divifio nohis arridet

titulorum in honoris & officii _; aliud enim eil ho-

noris tantum gratia titulo uti & aliud propter oh ficium, quod quis in civitate obit. Sic Serenis- fimus, Excellentiffimus, Reverendiffimus, Streriuus, Clariffimus, Comes, Baro, Nobilis, Do&or, hono¬

ris ergo, hominibus adjunguntur, & qualitatern in

honorato ^aut honoris ftatum ^aut _{utrumque deno-}

tant. Tituli ftatum honoris, (altim apud ^{nos ma-}

xime indigitantes, funt Comes, ßaro, Nobilis, qui,

licet ^non apud omnes gentes, in noflra tarnen pa- tria in pofteros transferri folent: novimus enim,

teile Busbeqvio, apud Turcas neminem natalibus fuis, excepta domo Octomannorum, cenferi, lenio-

ra vero fata noflros fequuntur cives, quando bene

merita parentum in filiis etiam & neporibus Prin-

ceps remuneratur. Alterum titulorum genus offi¬

cii efle diximus, quibus ecclefiae etiam infervientes

ornari folent. Ita in V. T. tituli Sacerdotis, Pro-

phetx, Rabbi (eu Do&oris, in Novo autem

federe, Apoftolorum,Evangeliftarum, Doöorum,

Pro

* ^; q ( #

Prophetarum, Presbyterorum, Epifcoporum & f?

milium,in ufu tuere; nec quemquam fugit, tempo¬

ris fucceftu alia honoris nomina inventa fuiffc, utpote Patriarcharum, Metropolitanorum. Recentiori autem

setate multo plura hujus generis vocabula recepta & ci-

vitate vcluti donatainvenimus.Inter haecnomenPapse

& Pontificis eminuit, quorum prius Patrem figni-

ficat, & prsefulibus majoris dignitatis, antequam Epi-

fcopus Komanus ad id faftigii, quod jam tenet, vi

& cechnis afcendir, commune fuitj alterum ex imi-

tatione facrorum vel Hebrscorum vel Romanorum

mutuo forfan acceptum eft, apud quos Pontifex

olim ceu Antiftes curam facrorum gerebat. Pofl

Pontificem lunt Cardinales, quod nomen a cardi-

ne defumtum voluit Otto Frifingenfis, cum per hos

tanquam cardines univerfalis ecclefiae axem volvi di-

cat, qui etiam Eminentiflimi nominantur. Hos Ar-

chiepifcopi, quafi tüv inuntonw, quibus ho¬

noris gratia titulus Reverendiflimus & quidem Re¬

verendiflimus in Chrifto Pater tribuitur, Epifcopi,

Presbyteri, Abbates &alii, excipiunt. In Lutherana

ccclefia primus intcr titulos ecclefiafticosplurimis irt

locis Praefcs eft aut Prafldens, quod idem ac Epi-

fcopum denotar, cujus direttioni confiftorium fiue ju-

dicium ecclefiafticum fubeft. Hos fequuntur Con-

filiarii ecclefiaftici, Superintendentes nec non Infpe&o-

res. Non eft quod multus fim, in enumerandis

titulis ecclefiafticis in patria ufttatis, cum neminem

fere lateant. Archiepifcopus Regni Suecise, confi-

B ftorii

fr... ) ¹⁰ ( fr

ftorii Uplalienfis Prasfes & Academia: Procancellari-

ns, altiorem dignitatis gradum pras reliqais EpÜcopis

tenet. Illi proximi func reliqui Epifcopi, numero

decem,quosi'eqvunturSuperintendences, qui cresnu- merancur, nec alia fere re difcrepanc ab Epifcopis,

nifi quod his locum cedere neceiium habeanr. Poft hos Archipraepofici Iocum ^occupant, deinde Praepo-

fiti & Paftoresalii. Titulos fcholafticos quod actinet,

illos ^cum fcholis ccepiffe & frequencatos fuifle no- vimus. Sic in academiis, officii funt nomitia, Can- cellarius, cui Academia dirigcnda commifla eft, Pro- cancellarius, Rektor, honoris grada, magnificus no-

minacus, Decanus, quem confultiflimurn, fpefrabi-

lem&c. adpellant, & Profeflores alii, qui celeberrimi, ampliflimi fälucancur. Academiis, fupremis Mula-

rum palsftris, proxima func Gymnafia & Icholse,

quorum Dolores £uis eciam difliguuncur ticulis: ^vo-

cantur autem Le&ores, College, Re&ores&c. Re- flat ut de titulis _quos politicos appellare juvat, pau»

eis agamus, quos incer Imperatoris fümmse digna-

tionis eft, qui usque ad Julium Caefarem, perpe*

tuum ilium Dichtorem Romanum, omnibus belli Du- eibus tribuebatur, poftea vero illi ejusque fuccefto-

ribus veluci proprius adhsefit. Huic sequiparari cce-

pk nomen Casfaris, qnod imperacori julio propri¬

um fuit, ad cujus Majefhtem indicandam alia ad- hibita fuere epttheta, utpote Auguftus, quod _cogrio.

menOctaviani fuic, facratiffimus, invi&iffimus, glo-

?iofi(Rmus. Regis praeterea titulus Principibus, qui

regn iß

# ) 1» ( ❖

regnis pr^funt, iummo jure competit, quorum in

Europa, Gallus le Chriftianiflimum, Hilpanus Catho-

licum, Anglus Defenforem Ecclefiae, Portugallus Obe-

dientiflimum, nuncupari adamant. Prater hos Regi-

bus & Principibus Chriftianis hsec arrident nomina:

Dei grada, Sereniftimus, Potentiftirnus, Majeftas.

De titulis tam officialibus quam honoris, reliquo«

rum in imperio Romano Germ. Principum, qui a Regibus vel proximum vel magis remotum locum

tenent, cum fule ab aiiis pertraftatum fit, Leftoretn,

ad Limnseum inprimis de J. P. R. I., item Bcecle-

rum in traft, de Notif. S. R. imperii, ablegamus.

Effent _quoque multa dicenda de nominibus officin

orum & honoris in regnis & aulis Principum ufi.

tatis, led cum haec mukiplicia fint & pro cujuslibec

civitatis conftitutione varient, brevitatis gratia illa

mifia facimus.

§. IV.

Ita, quid tituli, quotuplicisque generis fint,

breviter expofitis, quinam jus eosdem aliis conferen-

di habeant, indicare licebit. Penes Principem, ut

lumma poteftas refidet, ita quoque illi eft jus ^a Deo

& ab hominibus datum, qux lalutcm promoveant publicam, fufeipiendi. Honorum & titulorum ju-

ftam diftributionem non minimum ad felicitatem

Reipublicse facere nemo facile negaverit: Principis

itaque eft, hos cuilibet pro merito tribuendi; qua-

re inter jura majeftatica hoc etiam fummo jure re-

B 2 fer-

❖ ) 12 ( #

fertur. Cumque, quantum ab aliis quis publice a?fti.

niari debeac, pendeat ^a Majeftate, -majorem dignb

tatis gradum nemo Tibi arroget, quam qui a Prin¬

cipe ei collatus eft, neque aliis pro lubicu licet hunc

illumve alteri praeferre vel praecedentix quadam

nota maHare. Unde Tacitus Lib. VI. annal. ^c. _g.

Eq ti item Romanum M. Terentium, ob amicitiam

cum Sejano accufatum, Cxfarem, ^coram fenatu, ica allocutum refert: Non efl ^meum judicare, quem Ju<

fra ceteros Ö quibus de caußis ex,tollas. Tibi fum-

mum verum judicium DU deder e; nobis obfequii gUrw

relicla efl.

Hoc ^{autem non} impedit ^, quo minus quibus.

dam in civitate concedi poffit poteftas aliis confe-

rendi honores, cum tale jus femper fit majeftaticum

& penes Imperantem maneat, five illud im media*

te five mediate exerceat. Sic quxdam munera Sc

titufos hifce adhxrentes, conlerunt Cancellarii Aca«

demiarum, Collegia Regia & Confiftoria* non ta¬

rnen propria fed delegata auHoritate.

$. V.

Non abs re fore exiftimaverim _, fi hac ©ccafio*

ine mentionem etiam injecero titulorum, quos Po- pulus ReHort fuo, vel ipfemet fibi tribuir. Du¬

bio caret, Gentem quamlibet ReHorem fuum titu- l\s & honoris nominibus, prout placuerit, conde-

corare pofle, cum penes ipfam fit, in ilJum tan-

tum juris &r auHoritatis, _quantum vifum fuerit,

eonferre. Suadent tarnen regulae prudentix, ut pro-

porda

# > n ( #

portio qticedam inter ejusmodi honores & potefta-

eem, qua refulget, vel au&oritatem, quam illi

eonceßam voluit populus, obfervecur; alioquin fi

nimis humiles eflent, per illos in concemtum alio-

rum facile incidere pofiet, fi vero nimis fafluofi,

cum aliicere poflent, ad majorem fibi potefiatem, in populum fuum, arrogandam, vel ad illam, injufta

oppreffione aliorum, amplificandam. Imperans au-

tem abfoluta poteftate gaudens, cum illa nuliis le«

gibus fundamentalibus iimitata fitr poteft de honori-

bus & ritulis, quemadmodum de omnibus regimen fpe&antibus, pro arbirro fiuo difponere; cui mo-

rem gerere fubditi obligati funr. Ita Czarus Mo-

fcorum Petrus I:mus, ob vaftiflimum fibi fubjeÉhim imperium, Imperatoris titulum aflumfit. Gentibus

autem aliis, propter independentiam fuam ^, liberurp

reli&um eft , tali vel populi vel ab{oluti Monarch#

voluntati fe accommodare vel non. Attamen fi ^e- jusmodi ticulus conformis efi: rationi & ului inter

Gentes recepto, is non facile denegatur Imperanti,

quem proprius ejus populus illi tribuit. Imperans

tarnen, qui conftanter certo honoris titulo ab aliis

gentibus falutari vult, hunc fibi tra&atibus ftipule»

tur, neceflum e(h Ita memoratus Imperator Rufiö-

rum & Kex Boruffi#, cum aulis fibi amicis, ante- quam novum afTumerent titulum, transegerunt, ut

pro talibus, quales le falutatos cupiverunt, agno-

fcerentur. Deftcientibus vero hoc fuper negotio tra&atibus, iis conformicer agere convenit, qu#

ufu communi inter _gentes invaluit- Hoc non ob

B ₃ ferva

❖ ) '4 ( #

fervare intuitu gentis cujusdam, absquc fufficientc

ratione, nihil aliud eft, quam apertum innuere ^con-

temtum vcl animumalteri haudamicum; quod cum fanioris politicx praeceptis & officiis, quse una gens alteri debet, _pugnat.

$. VI.

Quum tituli seque ac honores aliis non confe-

rendi fint, quam qui ingenio, fcientia, virtute &me-

ritis excellant, ^non omnibus promi ^cne titolos effe

tribuendos, _patet. Sunt fateor, & fémper fuerunc,

qui ideo titulos ambiunt, digito inter ceteros ut monftrentur & ne aliis locum cedere _cogantur, hos _{vero, una cum} illis qui his favent, lummo in

errore verfari, affirmare nullus dubito, cum maxi-

•me id negligant, quod titulorum genuinum funda-

mentum' fit, virtutem nimirum & merita. Quae-

nam, quaefo, föret res publica, fi in hifce diftribti-

endis ambitionis non virtutis ratio haberetur ? nul- lum inter homines ad ^munera _aptos & inhabiles hac

ratione föret difcrimen, nulla virtutis aemulatio.

NecefTum itaque exiftimamus ^ut titulis ornentur,

non ii, qui officio & natura legibus defunt, fed qui virtutem, morum vitaeque honeftatem fe&an-

tur. Quacunque alia via homo ad obtinendos titu-

'los graffatur, & fibi & civitati damno eft. Accide-

re ramen poteft, utaliquis in obfeuro latens, non

pofiit tantum ftudii in rempublicam confcrre, quam

fi caput inter reliquos extoilat; tum fane huic ad ti-

tulos adfpirare licet, ^cum animo & donis polleat

com-

* ) *5 ( #

commoda reipublicae amplificandi, fed occado tantum

& au&oritas dednt. Principis igitur intereft profpi-

cere, ut quilibet vircutibus imbuatur, quo fecun-

dum merita unicuique pramia tribuat; ejus eil quemlibet honores affe&antem optime cognitum ha¬

bere, ^ut boni praeaiiis & honoribus ornentur, &

mali ab iisdem, tanquam reipublics muneribus haud

digni, ^arceantur. Quamobrem d duo adfint, qui

officium quoddam dmul expetant, tum certe, qui

pluribus gaudet perfectionibus & maximam reipu-

blicas adferre poceft utilitatem, alteri ed prsefercn-

dus. Si vero Principi impervium dt, quinam eo-

rum pluris dt aedimandus ^, tum folam fufficere Prin¬

cipis gratiam crediderim, ita ut quem velit alteri

przeferrc poffit. Ucrumque habilem fupponimus,

&, quantum videre Princeps valeat, utrique meri-

tis funt aequales, ratio igitur, cur unusalteri dt prae- ferendus, abeft, unde gratise Principis optionem permictendam efle dubio caret. Quaerere etiam heic

convenit, utrum indgnibus majorum fulgens, mu-

nus aiiquod vel honores ambiens, cum altero hifce

deftituto, illi dt praeferendus. Sunt haud pauci, qui

exidiment nobilitatis rationem in primis habendam effe, fed ^meo qualicunque judicio haec perfuado

firmo non fatis nititur talo. Nobilitatem non fem¬

per fequitur virtus, cum per nativitatem in aliqyem

derivari non poffit, unica tarnen efl: & lola, ^qu«

efficit, ut digni dmus honore ac titulo, cujps etiam

ope primi cujuscunque farailiae generis claritatem

in pofteros fuos derivafle cenfentur. Ficrfetiam

poteft

❖ ) Tö ( #

poteft, ut nobilis ille neque pofnt ^nec velit quidquam

in ufum reipublic» conferre, alter vero obfcuriori

ftemmate natus, virtutibus tam intelle&ualibusquam

moralibus, quibus civitatis commodis infervire que-

»t, inftru&us fit, hunc autem illi poftponendum

nemo unquam cordatus dixerit. Non tamen nega- verim, nobilem, fi aeqtialibus perfe&ionibus, »qua- libusque meritis cum altero ornatus (ic, eidenj afite-

ferri pofle; nobilitas enim aliquo modo in me rita

convertitur, ita ut, praeclara majorum facinora in ^po-

fteris ab Imperante fxpius compenfentur & in ter.

dum compenfari debeant: quamquam habilitas 6c

me rita in muneribus conferendis praecipue confi-

derari debeant, vid. form. Regim, de A:o. 1720.

40.

§. VII.

Hifce jam probe confideratis, illa quoque faciie

corruit opinio, qua, titulos venales efle debere, ftatu-

untmulti, & certe, fivirtutis, ut decet, heic ratio

habenda, non magis pecuniae quam ambicioni, in

titulis diftribuendis, locus erit concedendus. Ur-

genc quidem Pfeudopolitici reditus publicos hac via

nimium quantum augeri pofle, quod quidem Ju»

bens concedo, ^ntrum vero ejusmodi serarii incre-

mentum licitum flc an non, adcuratius efl: ponde-

randum. Fifcum quod attinet, amplificandus qui¬

dem eft, etenim hinc reipublic» robur in bello &

ornamentum in pace, non tamen a&u quodam legi

natur» contrario, cum illa ante requirat virtutem

"*ur:l quam

❖ ) 17 C #

quam titulus & honos conferatur. Et profe&o fi

fifcus cum virtutisoppreffione incrementum _caperet,

non poflet ^{nontota civitas incommodum} inde féntire maximum, nam titulo, honore ac dignitatc is tunc orna- retur, qui pecuniamfifcoinferret, licet omniummaxi-

me ineptus eflet ad aliquid praeclari praeftandum, licet

minus honefto & licito modo pecunias in titulum ^ac-

quirendum infumendas corraferity contra vero, qui

virtutem fincere coluit 8z femec induffria atque inde-

fefTo labore honore reddidit dignum, cum nihil ha- beat, quo «rarium locuplet et, honoribus promeri-

tis carere cogeretur. Quorfum hsec tendant, nemo

non videt, fcilicet quod fua natura virtutis efTet praemium beneque de republica meritorum remu-

neratio, illex foretj malorum neqvitiaeque umbra-

culum*

§. VIIL

Feminse vero cur publicis non fungantur offi-

ciis ac titulis per fe non ornentur, res fane eft haud difficilis intelledlu. Ipfa enim ^natura maribus fra- giliores funt, quamobrem quae Jmaris funt in ob-

eundo officio, fakim ajque commode tradfore ne- queunt. Variis illse tam corporis quam 'animi infir-

mitatibus laborant, quibus vel penitus expofiti non funt mares, vel _quos facilius judicio & confilio vin-

cere poffunt, Ne dicam ^tempore graviditatis & lon-

ge port ^partum in lucem editum, per imbecillitates fuas, vix ^res fuas domefficas, quibus ^{tamen a} fapi-

C entis-

# ) i8 ( #

entifKmo rerum moderatore prsecipue deflinatae vi- dentur, curare valent. Quam ob rem etiam ^ma¬

rkis adminiflrationem munerum publicorum ab ^eo-

dem fummo Numine pariter ac dire&ionem familia?,

cum ejus Caput fit, reliSlam exiftimamus. Exem- pla quidem mulierum ^non defunt, quae felici fuc-

cefTu gubernacuia reipublicae tra&arunt & in re litte«

raria haud pcenitendam operam collocarunt, inde

vero univerfalis non valet conclufio, quod univerfo

fexui publica munera obeunda fint; cum paucis-

fimae iilis fufficiant & ad alias fnn&iones a natura

quafT ordinatae fint, nunquam vero vel raro mares

deficiant, qui iis gerendis aptiores magisque accom- modaci fint. Licet itaque muneribus publicis femi.

nx non adhibendae fint neque per fe gaudeant ti-

tulis & honoribus, ^munus publicum comitantt- bus, honorifice tarnen ab omnibus _pro conditione

Parentis vel mariti apud nos compellantur, immo quaelibet marito jun&a vel vidua, ^munus & ftatum

mariti fequitur, ejusque fruitur dignitate achonore>

natalium dfFerentia non attenta; adeout, (i maritus Senator regni, Gubernator provinciae vel AflefTor col-

legii cujusdam fuerit, illam pari honore profequan- x

tur concives. vid. ordinant. dignit. SKattgCVD. 1714.

14, Virginibus ^vero & pueilis praecedentiam

inter fe pro anate tribuendam ef?e, eadem ordi«

nantia inculcat, _{quamquam non} facile dixerim, ^u«

trum vi huius conftitutionis, Signiferi, E. ^g. filia, seta«

te prove&ior, manum prampiat filiae Chiliarchae ju«

fiiori, an inter illas, quarum parentes, per citatam

ordt-

»

# ) '9 ( ❖

ordinantiam, ejusdem dignitads & exiftimätionfe funt» minor _natu, fepofito aatalium fplendore, ma¬

jori cedere debeat: _quae pofterior explicatio mihi magis commoda videtur.

$. IX.

Breviter (Tc expofitis, quae de titulis _eorumque ufu adferenda _duximus

, non poflumus non tituio-

maniam noftri aevi notare, quae illuc crevit, ut Ci majorum noftrorum maxime illuftrium titulos

cum hodiernis conferremus, ^non cognitis ex hi-

ftoria rebus ab illis praeclare geflis, illos infimae ^annu-

meraremus plebi. Quod cum faftui & immoderatae am«

bitioni originem debeat, illi animi morbo nulla fa-

Iubrior medela adferri poteft, quam Ii collatores digtiitatum fe non adeo faciles praebeant petitori-

bus ambitiofts, qui, dum femel iterumque ferre re-

pulfam coguntur, per hoc addifcant, inftgnem ali-

quam praeftantiam genuinum honoris efle fundamen-

tum, titulosque, honorum teftimonia, nulli facile cedere _, nifi ei, qui ea, qua prae-

ftare debeat, virtute clarus (it.

TANTUM.