• No results found

JULI ANUS

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "JULI ANUS"

Copied!
98
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

/&

QJ.

F.

SJ.

JULI

ANUS

APOSTATA,

Olim

Imperator

Romanus,

Excrcitio Philofophico adumbratus,

quod

AnnuenteAmpliiT. FacuRPhiloE

In

Regia Acadcmia Upfalienfi

Sab Ρr jo άs t D

VIRI tslMPLISSIMI

IM

JOHANNIS

A:

BELLMAN,

Eloq. Pro£

Ord,

&

Regii,

Publica cenfura modefte [ubjuit

SAE. RAE. MTIS.

AI U Μ Ν U S

ANDREAS WELLS.TADIÜS

FiERDUNDENSIS,

in AuditGuß.Maj. ad diem xin Maji

Anno mdccvtii, >4

(2)

ReverenåJJmo in CHrißo

PATR.I AcDOMINO,

DN.

ERICO

BENZELIO,

SS.Theol:

Doctori

Ex-cellétiffimo,

ARCHI-EPISCO-PO

Eminentifllmo, Academi#

Upialieniis

PROCANCELLA-RIO

Magnificentiifimo,

nec

non Coniiftorii Eccleiiaftici

PRtESIDI

Graviilimo,

MiECENATI ΜΑΧΙΜΟ,

asternum colendo.

Ob beneficia in fe collata maxima, in

ennisdevotionümonumetumjooc

levi-Ipforum incolumitate,

ardentijjimo

>

(3)

Reverend# ettq;

longe

Celeber-rimisDominis,

DN.

LAURENTIO

MOLIN,

S. S.Theol. Doctori & Professor!

Primario,SereniilimaeREGIN^P AVIAi

å Concionibus Supremo,ncc non

utriusqueEcclefiai Upfalicniis PastortDigniilimo,

Dn, DAN IEL I

SMurbers/

S.S. Theol. DoctoriacPROFESSORi

Ordinario, Pastori in

SDcmnemaycC

Laudatiffimo, & adjacentium

Parceria-rumPratOsito Adcuratiilimo.

DN.

JOHANN I

^aimVOOi/

S.S.Theol. DoctoriacProfessori

Ordinario, Pastori in ΤΒαραία

Meri-tiftimo, & adjacentis Diftridus

Prje-posito VigilantiiTimo.

Dn.

JOHANNI

ESBERGIO,

S.S.Theol. DoctoriacProfessori

Ordinario, Pastori in ©ambkiUpfala

FideliiTimo, & h. t. Colleg.Theol. Decano Spedabili·

PATRONIS MAXIMIS.

gratijfimi animi

obfervantiam, in

per-defeexercitium,cumvoto ,properpetm ea>quapar

ett animi

reverentia,

offert

(4)

Dno. Erico

, Pastori in

& vicini Diftri&us PARENTI

omni filiali

PI Reveredo atq;

Clarißtmo

Domino,

Dn. erico

arenio,

Pastori in $$ro & goffa

Dignifli-mo, Patrono & Fautori Honoratiflimo.

Spefiatß integritatis <& fidji Viro,

dn. pe.tro

sténning,

In Uplädia Pr^efecto Territoriali

perindtiftrio^nütritio

ac Pro¬ motori plurimumcolendo.

(5)

Wellst

adio,

Satlmar/

PRiEposiTo

Vigilantiflimo,

OPTIMO,

cultu colendo.

PI. Reverendo ata;

Clari/ßmo

Viro Dn. NICOLÄO SÖNDELL,

Pastori in JpåtMta & Xtble

laudatifftmo,

Fautori Optimo.

Reverendoatque

Dotfifßmo

Domino,

Dn. MARTINO SONDELL,

CoMMiNiSTRo.in

^dtuna

&

optimé merito,

(6)

Oßßqwum,

quod mihi

erga te,

Cark-fime

Parens, non tantum natura

hoc

vinculum, quo nullum arttius ett, ve¬

rum etiam multiplex de me

fohcitudo

Tua, äffeflu, fuafu, hortatibus, ^ /0£

impenjis

fumptibus declarata

injungit;

quod

Veßra etiam,

Clarißimi

Viri,

hu-manitas & bemvolentia dudum ä me ejjlagitat,

poftulare omnino

videtur,

«i ahquagrati

<ßr ob/ervantk hominis

tef-fera Vos

compeüem,

Hanc

pr&cipue

oc-cafionem opportunam

duxi;

qua

amo-remVeßrumVeflramquemumficenttarn

publice p

'rofiteri

depresaicare

liceat,

Itaque, mente

benigna,

&1 vultu faci¬

lt, hoc munus, quod

Vobis fabmiß

fe

offertur, excipite,

ac me,

qui

dm-gentiffimas

pro

incolumitate

Veßrafun-derepreces non defatigabor,

commen-dattttn habete,

Cariilimi Parentis

Reverend. Nominum Veftrorum

obedientißimumßlturtt

ac

«bjeruantißimum cultorei»

(7)

Dno. respondenti .

Praeccptori fuo fideliifimo.

VfAgnam olim ingcnii vim å

natu-*■'·■·

rajuliano, Imperatori Romano>

trihutam fuifle conftat, quam & ipfc» fingulari quodam iludio cultuquc in_»

adolefcentiaperfeceritj morum ctiam

amoenitate in primo aetatis florc fupra

reliquos cminuiiTe. Sed non minus

ccrtum eil, omnes eas naturs dotes

ingcnti eum lcvitate animi fcedaile^j

adeo ut poftea, libidinibus fuis Se

va-gis confultis nimium obfequendo,*in_^ praviiTimam abftradus iit menteiiL». Hsc animi ingeniiquc ejus vel

de-cora vel opprobria, ut Sc utriusquo

gencris facinora , å Te , cariilimo

Prsceptor, in hac DilTcrtatione

cgrc-gié adumbrata expolitaque eflc, ma¬

gna cum animi voluptate intcllexi. Quocirca, quum tanta mihi

accumu-lata fuerit laetitiae copia, cupiditatis

meae teneremodum haud valui; quin iilum gaudii cumulum gratulationo

mea, quantumvis juvenili ac infirmå, cxfererem. Gratulor itaqueTibi,iru

cailris Mufarum tam ftrcnué militanti,

(8)

dulcem $ qui non coeco fortunas

favo-re, fed provida tua fedulitate, quumj tempora nodurna ftudiis diurnis

adcii-dcris, tibi contigit. Nec tibitantutn

declarationcm dele&ationis meae ob

fcliccm ftudiorum fucceflum facio;

fed mihi quoque gratulor PraeceptO' rem,ut in me informandofidelem,ita

ingenii perfpicacia felicem?ac morum

innocentia infignem. Quod reliquum

eft,voveo ac DEum precor, ut omnia Tuahoneftiftima conata ctiam fauftum

ac profperum pofthac nancifcantur

c-ventum!

ItagrAtuUtur ex Antmo

JOHANNES ARENIUS.

Μ® fogfjab'åj)re»fler på ftndo fåfi .förnota/

SsisDd) meijv af Caftais55runniåu ftaafa faficn fota/

fafi 6åfttetu min fapeb/ic'Ttja^ fporbt/

3U/£r> rrseccpioi,3 få raacfeti proff>ar^iorW· CARL STENNING.

Al Ai. >v <li

(9)

åståtåtåtåtÉtM

.***·***-************·*******

* * ** * ********************

nV UVIT

i»to

irVy

mr ηηοη w

Pf.xxxiii. v. ii.

Caput I.

Prooemiale.

§ /· Introitum dperit adjulidnum,

i-jusque db dliis^difiinttiontm.

§ II· Anfdtn fcrtbendi exponit>Jiquidem

JuUam nomen dlii acerbißime injcttantur,

dlii·) etidm Chrifliani

7 /» imnienfum .

extoUunt. Obfcrvationcs vero Halenfes in

Tomoj. Obf.p. fdltem ab apofla(idcrimine «

dbfolvunt.

§1.

Uumdiuiatis,

& quidem ultra fecula

tria fub

Imperatori-bus paganis

mife-ram ac imani

exer-citam fsevitia vitam

traxilTent Ghriftiani: ortustandem

(10)

eft Conftantinus,'

poftea Magnus

di<ftus,omnium Chriftianorum Im-peratorum

primus,

qui, tanquam

falute coelitus demiiTa, Chriftianis

non folum Divini culfcus libertatem

permißt, verum etiam,

exofus

di-ras gentilium fuperftitiones, ipfeL»

Chriftianam religionem eft

ample-xus,De quoEunapius in vita

/Ede-iii: Conflantimts Imperator

dominct-hatur, qui fanatoto orhe

celebratijßmß

evertehat, ér Chriflianorum adificia exflruehat. Poftquam autem is, in

fuburbanoprope Nicomediam, ex

morbonatura? debitum reddidiilet: imperiumin tres partes

divifum eft

Conftitutis ergo, expatris

volunta-te, tribus filiis Conftantini Impera-toribus,fa<ftaque

divißone jmperii,

Occidens una cum Africa Conftan-tino & Conftanti; una cum

Thra-cia autem Afia& OriensConftantio

adtributafunt. Verum quumCon-ftantinus ob imperii iniquam (ut-»

conqueftus eft) divifionem/fratres

(11)

adigere vellet:

tum eft inter ipfum ac Conftantem

bellum; quod Conftantinus, quan-quam viribus longé prasftaret,

in-cautius tamen adgreilus,in infidias

incurrit, ac prope

Aquilejam

occi-fus e(t Conftans autem,omnibus fratris hujus provinciis fibi

fub-je&is,

non multo^poftiniidiis Ma-gnentii, Prafe&i Rhetia?,

exftin-rius

eft.SupereratjamConftantius,

qui imperium folus obtinuit, Gallo

patrueli paulo poftCasfare

conftitu-to ac Orientis adminiftratore. Gal¬

lus verb)nonlongo interje&o tem¬ poris fpatio, ob res in Oriente

cru-deliter geftas,juilii Conftantii

pre-henfus, cervicem interfe&ori

prée-bere cogitur. Mox neceffitas

urge-bat, ut alium Conftantius crearet

Caefarem, eique curå belli gerendi

contra Germanos, Galliam

vaftan-tes, commiiTa, ipfe bellum fuis

fe-dibusillatumpropulfaret: quippe_»

Sapores

Perfarumrex

(12)

Itaque

Ju-lianum, fratrem Galli, Csefarem-»

dixit. De quo nobis

agendum

in-*

prasfens erit.

Ante

hunc noftrum

alius imperator Julianus reperitur,

Ted exiguas ietatis, isque

praenomi-ne Didius, non ob aliud celebris,

quam

quodpeftimo

exemplo impe¬

rium apra?torianismilitibusvenum

expofitum licitatus emerit; Ted

id-circo etiam celeriter interfe&us.

Verum cum hoc

aliiscp

ejus

nomi-nispluribus nihil

nobis

heic

eft com-mercii. Nobis vero conftitutum-» eft Julianum Imperatorem,

Con-ftantiniM. fratrisfilium,Conftantii

Imp. patruelem heic delineare

communi cognomine infigniri

foli-tus Apoftata, Conftantio fatis

fun-&o,folus Romanum obtinuit impe¬

rium*

§ Π.

5!quum vero eft, quotquot de

aliqua rerum humanarum

partebe¬

ne meritos videamus5 eos non

(13)

cujusque inventionis glo¬

riafrui,verum etiamgrataomnium

voce ac laudatione extolli. Namqj

illis, qui, dum in vivis

funt,lauda-bilia patrare,aliisq;virtutibus

pras-lucere fuis ftudent, ii fperare non

beeret, nominis fui memoriam in

pofteris fuperilitem fore:nulla

pro-fe<fio laudis aemulatio, virtutis

a-mor nullus, aut certé languidusin

ccetu mortalium reperiretur:in

va-num quoq;caneretSilius:I.13.V.366.

lpfa qutdem virtusftbimet

pdcherri-ma merces,

Dulce tamen venit ad månes, cum

gloriavitét

Durat apudfuperos, nec edunt

obli-vialaudem.

Ceterum, quam pulcrumeft,quam-· que neceilarium, fuum cuique

tri-buere, atque adeo debitum memo¬

ria? illuftrium virorum officium

ex-hibere, tam quoque arduum eiie_» modum heic tenere, vel ex eo cré·

diderim patere, quod fa?pe

(14)

6

hendere liceat, a renim geftarum

Scriptoribus in utramque parterrs

peccari, & viros omni pr^conio

di-gnosvelfrigidé laudari,velob

com-munes mortalium na?vos adtartara

paene

dejici;

alios vero vix

medio-crem promeritos laudationem

ad

fidera efferri. Quod adtinet ad

Ju-lianum noftrum, neque in eo

vel

laudando vel vituperando medium

tenuiiTe do&i quidam virividencur; quumaliiceu hominé ab omni

vir-tutis itudio remotiffimum, omni$ adeo fcelerum farragine, infamem

& abominabilem acerbiflime pro-fcindant: alii autem eum

exquifitis

&Chriftianampietatem

non

aecen-tibus laudum praeconiis, c eu veras

virtutis exemplar perfe&ifiimuifl)

profequantur. Hos inter primos

nominandus vénitLeunelavius in-»

Apologetica pro Zoiimo,

nimius

omnino inJuliani laudibus, ac

pro-pterea etiam å Bceclero in See. I

V.

Hift.p. 325 notatus.

Hicpoitquam

fufe

(15)

fuié virtutes ejus recenfendo pen, omne laudationisgenusprocefFerat, ita tandem elaudifc: Tottantkque cor¬

poris & miimi

dotibus

illuftrem

Julia-mm, in quo\divinum ingerin

lumen

ex

diäis - - enituit, quk, obfecro,

vel

infeflijfimus

hoflis non ingenul·

lu-benterque prådicet? Nihilomimis

inven-tifuhttam alieni ab omnifenfu

bmm-nitatis homines, uteos, folo

difceffionk

ä religione Chriflianorumpr<etextu> de

verkejus laudibus impudenter detrobe¬ re, parumquefehcem, immo

pernicio-fum reipumcaprincipem dieere, non

ßi veritum.&c. Dehinc

memoran-dus eft Cunaeusin priefatione ad

Ju-lianiSatyram de Cadaribus, quam adolefcens admodum, teile G.

Voi-fio de Hift. Gr. 1.2. c.28. fed

felici-ter tamentranftulit. Hicvero,

cen-fente Petavio in praefatione ad Juli-ani opera, nimis temere, (ne

quid

afperius dicatur, quod dici

profe-&b poftit) iic ornareJulianumlau¬

dibus eft aufus ,ut noniblum fupra

(16)

merifcum efferret,fed eam

laudatio-nem cumfan&orum patrum vitupe-ratione &Chriftianinominisinjuria

conjungeret. Hisce autem verbis

eos,tanquam partiumftudio

occas-catos perftringic: Perfepe contingere video, ut, cumJudicium de bis, qui

o-limvixere,Principibusfertur,multum

nos decipiatveterum quorundam, quos

in ecclejia Dei claros & illuftres

fuijfi

fcimusj auäuritas &c. Itaque

qutbus

mfenjt

erant,eosperfemagnosfane

&

pjsnein ccelo pofitos,trahebant ad

infe-ros; & cdiisrurfus, quos ornandos

ce-fuerant, licet immerentibus,tantas

lau-des admenfijunt

> utipofleritasvirtutes

eorum, qim vixmediocres funt

,fu/pi'

etat , ac lapidem efepulcro

veneretur pro Deo, Paulo poft: Juhanumve¬

rb^ laudati/ßmum principem,

omnibus ornatum rebus excellere

voluerat> tozindignis modis traducere,

«r illius nomen toti mortalitati res

fit invifa atque deteftabilis. Rurfus:

Quanquam

stos

herde

non vit<e

Jedglo

¬

(17)

metiri

tllum decet;

belli ufus jam tunc

formidabilem

hofli-bus; &ρctcis artes cunclk, non dieam

civibusfed

mortaltum

feeulis fecere

ve¬

nerandum. Et paulö ante dixerat:

Subiit animum meum Julianiveneratio. &c. Sunt & aliiitidem ejus farinse

fiofculi, atque ad invidiam usque_>

cumulata in Julianum elogia. unde non mirum quod Petavius adver-fusCunseumanimumpariter ac

ca-lamumexacuens, dicere non

dubi-tet, quae de Juliani laudibus in

ad-du&is locis contineantur, in

ornan-dum AntiChriftum non minoriju¬ reconferripoiTe;& Chriftianis

qui-dem omnibus feeulis Juliani, dete-ftandi Apoftataj, memoriam exfe-crandam eiTe. quippe quam nemo, nifi qui Chriilum negaflet»

venera-tioni fibi eiTe dixerit. Praltereo nüc

alios Juliani panegyriftas

Chriftia-nos; qui non fufe & data veluti

o-perå,fed tantum incidenter ac vel¬

uti b

7ictpofy

ejus

laudandi

limites

(18)

transgrefli funt. Illud vero attiori

confideratione dignum,

ideoqj

nec

prcetereundum ficco

pede duximus,

quod in Obfervationum Haleniium

Tomo III. Obf.9, fufe disquirituiL»;

num Julianusvidelicet verus

Chri-ilianus unquam fuerit. quod

poft-quam addu&is rationibus negatum fuit, concluditur etiam,Apoftatam

verum nec fuiile nec haberi

poiTe.

Verum enimvero, juftå heicince-dere via tutiffimum fuerit, & ita-»

quidem

Zoiimo,Libanio,Eunapio,

Eutropio ,aliisque paganis

Scripto-ribus fidem habere, ne Cyrillum atque Greg: Nazianzenum , quos potiflimum, acunicé feré Cunasus

refpicere videtur; adhiec

Theodo-ritum , Socratem , Sozomenum,

Ruffinumaliosque, quorum

au&o-ritatemObfervationes iiheHalenfes

impetunt, nullius aeftimare fidei veritatisque videamur.Nequevero

arbitretur quisquam nos omnem»

plane

ingenii animique

laudem

(19)

liano detrahere, & recenfendo

vi-tia, virtutes ejus , Γι qua?

fuerunt,

prasterire omnino

velle:

fed, quod

aequum fuerit,

ipfi

tribuemus.Nam

quamvis tacere

laudes

ejus

velie¬

mus, eas tarnenloquerentur

inge-nii foetus, quos

eruditionis pariter

ac eloquentias nomine

laudatiffimos

plané reliquiü.

Cujus

rei

prästen^

alios vir illuftrisEzechiel

Spanhe-mius, in prxfatione fua

ad Juliani

opera,

graviiftmum

exhibet

tefti-monium; ubi fimul Julianum non

fimplici cumulans

laude:

Qnibus,

in-quit, iutiqiie

excelfis,

acinjuventutis

Principe,

&Imperatorix

flirpis

propa-ginCy

inufitatis

animi, ingenii,

acvir-tutis^admirabilisputa temperantite,

con-tinentie, vigdantite,divitiarum

cultus-que corporisjuflo mundioris contemptus aotibus, &c. viamfibi adfitmmumnon humamfolum potentia ,

fed laudis

glo-ri&qtie

faßigiumftraverat.

Verum

d

quofelici

aujpicatoqite

laudum

curricuh

alta eum

longe abauxerunt &c.

Sed

(20)

de hisce fuiius heic agere non eil

animus. Quid vero de iingulis

fen-tiamus, ex Capite tertio Thefique ultima potiflimum adparebit.

Ita-que nuncad propofitum nos accin-gamus. .

Caput II.

Vitam & mores

Juliani

repradentans.

§I. Juliani uomina, patria?parentes>

tiAtivitasy (Je.

§. II. Infiitutioyeducatio,magißri}erw

ditio opera,

§III. Bignitas Cafarea,&

matrimoni-Uttt·) moxImperatoria.

§ IV' Ejus bellaj & ifticpr&claregeßd*

§V* Virtutes ac vitiα}cum ingenerej

tuminßecie.

§i

PRifco

nus noiler

Romanorum

non unoduntaxatno¬

more

Julia¬

minefuitiniignitus; id quod cum

ex aliis teilimoniis, tum ex

(21)

fcriptio-Aeterno.Prin¬

cipe D. N.

Fla-VIO.Claudio.JU2

liano.Vndiqve.

Venerando. Semper.Aug.Bo*

no. Reip. Nato.

Ordo.

Possesso-res.qve.

fcriptionibus

hisce,

a

Panvinio

al-latis in faftorum comentariop. m.

296.adparet: Imp. Cjesari. D. N.Fl. Claudio. Juliano. P. F. Victori. ac. Trium. Semper. Augusto.Pont. Max.Trib Pot. Imp. vii. Cos. in.

Bono. Reip. Na¬

to. Parri. Pa

trüe.Pro.Cos.

Patriam Juliano fuifTe Byzantium,

urbem Thraeias & olim & nunc,

mutato tarnen nomine

Conftanti-nopoleos, infignem , P. Martinius

Morentinus, qui primus,

quod

fci-am, Juliani vitam

compofuit,ejus-que Satyrn, quam Mifopogonem

infcripferat, å fe editse praemiiit,p.

m. 13. teftatur. Patria, inquit, ei

fmt Byzantium ; idque teilimoniis tum Ammiani,Hb. 25. c. 5. Socratis

(22)

W-1.3. c.i. Sozomeni L 5. c. 2. tum

et-iam aliorum. In patriae

ejus

lau-dem hoc notafTe fuffecerit,

quod

urbemveterem

quidem

& Byzantii

nomine celebrem, fedplané

colla-piam, ac verius å Severo per civi¬ le bellum Nigrianurn

penitusever-fam, Conftantinus M.

inftaurave-rit, ac imperii fede eo translatå,de fuo nomineConftantinopolin appe.l-kverit. Sed (Sexorna nova di&a_«

fuit,obRomaniimperii fedemmu¬

tatara. Undefa&um, ut ipfaregio,

Thracia olim di&a, Romania?

ad-pellatione

poftmodum

infigniretur.

A quo etiam fanguineoriginemhic nötter traxeric, in eo arbitror nec minorem eile Scriptorum

confen-fiim: videlicet patrem ipli fuifle Ju-lium Conftantium , qui fräter ger-manuseiTet Conilantini M. 8c

Con-ftantii Chlori Imp.

filius,

Eutropii

6cClaudio nepos, Claudii Imp.

pro-nepos. Matrem vero habuitte

(23)

Pra?-pra?torio, &

Juliani

Prxfecli

/Egypti Comitisque

orientis

foro-rem, Ammiano teile, jamindeå

majoribus nobilera. Conferantur

SocratisHiil.Ecclefl.$.c. i.Sozom.

Hiil. Ecclei!

L

5.c. 2.Amra:MarcelL

1.25. c. 5. item Ruperti

Obferv. ad

Befold. c. 15. De avo autem ac

re-liquis majoribus ejus confulantur

EufebiiChronicon, Trebellius

Pol-lio in Claudio, aliique. Hoscejärn natales na&us, non patriae minus,

uam parentum majorum fplen-ore illuftris fuit.

quanquam verb

tam nobili auguftaque ilirpe ortus eiTet: efiugerctarnen non potuit^,

quin ipfum in tenerå etiam artate.» conilitutum varias exciperent ad-verfitates. Vix dum o&ennis patre orbatus fuit; quippe quem poil

ob-itum ConilantiniM. imperii fuccef-foresopprefferant; cummäterejus

Bafilina dudum, Sc paucis quidernL» å partu menfibus, é vita excefliiTef,

teile Amm. 1.c. Atque credere in

(24)

proclivi eil, ejus caput eidem

pror-fus ruin#, qua pater oppreiTus

ef-fet, fubditum fuiiTe, nifi tener# ac innoxia? #tatis verecundia

interfe-élores cohibuififet; ut teftatur

So-crates 1. c. Ad tempus autem

nati-vitatis ejus quod attinet, quamvis

id nusquam annotatum reperiam-.:

quod Γι tamen calculum ineamus,

quum annum agens alterum & tri-cefimum, teile Ammiano,

interfe-élus fit, isque annus ex

fupputatio-ne Onuphrii, Cufpiniani,aliorumq;

incidatin annum U. G. 1115, facile

colligirnus annum ejus natalem

re-fpondere anno å nato Chriilo 332.

& anno urbis c, 1084, Pacatiano &

Hilariano Coil. qui quidem annus

tanto eil notatu dignior, quod fit-»

idem, ii Cufpiniano credimus ,

de

Confulibns Rom, p. m. 406, quo condita å Conftantino M. fuit urbs

Coniiantinopolis. Equidem

discre-pat ab eo Onuphr: Panvinius in-»

Commentariis Failorum, dum hoc

(25)

Conilan-Conftaiitini fa&um

réjicifc

in aiium

prsecedentemUC. log^.fedambos,

fuis quamlibetau&oribus

fubnixos,

facilé conciliari poiTe reor , ii alte¬ rum de inchoato, alterum de

abfo-luto opere loquentem

mtellexeri-mus.

§ II.

Julianus autem, utdi&um ett,

valde juvenis, quum ope

paternå

ac maternå deftitutus eiTet,

ali-quamdiu in incerto Huéluavit,

do-nec animus Conftantii Imp.

delini-ri ccepit. Gratiamvero ejus

notL-» aliå re felicius aucupatus eil,

quam dum literarum amorem pras fe

tu-lit, easque addifcere in deliciis

ha-buit. Quare curam educationis

i-pfiusImperatoridemfufcepit, &

ar-tibus informari liberalibuscurav.it, teileGregorioNaziäz. ςηλΐ}.2.Quod ad publica loca fcholasque, ubi

ar-tes liberales cokierit, adtinet,fuir__,

primo quidem Macellum, prope_»

Cajfaream in Cappadocia, ubi

(26)

farum facris operaretur ;

dehinc

Conilantinopohsjmox Nicomedia,

ac denique Athens. Pra?ceptores

liabuit,in facris pariter ac humani-oribus literis eruditos, imo &

phi-lofophicis

difciplinis claros &

illu-ilres; qui do&rinas astatiejus ma-ximé convenientes ei proponerent,

Quorum primo nominandus venit

Mardonius ille eunuchus, quo

pri¬

vatim ufus eft, quoad in

publicis

fcholis doeentiumle&ionibus

inter-efTe polTet. De quo vid. Socrat.1.c.

Ε Cappadocia autem ubi prima

li¬

terarum tirocinia pofuerat,

Con-ilantinopolim

regreiTus, ut erat

e-gregia ipfi indoles , eaque in eam

inciderat astatem, qua duo illa

fio;

rerentdo&orum genera,primo

qui

oratoriam declamandiartem

profef-ii,Sophiftarum

nominejampridem

celebres eiTent, fecundo qui

philo-fophice dediti, fed minus tritam

in-fiftentes femitam, ambitiofum

ex-inde fe&abantur nomen: ita in di¬

(27)

c

fciplinis

iflis

haud vulgares

progref* '» fusfecit, pracipuam

tum quidem

s ex arteGrammatices acRhetorices

voluptatem capiens*

Idcirco

in

pri-"

- ore ftudii genere

#tas puerilis

å

[" Nicocle

Lacone, in altero vero ab

Ecebolio

Sophifta,

quiChriftianam

f· tum fovebat religionem, informata

eft. Conftantinopoliautem

reti<ftå,

}'

Nicomediam profe&us eft,idque_j

is jufTu Conftantii

Imp» qui Juliani,

r" ut do<ftrinå, iic &

farnacrefcentis,

praefentiam

non ferret. Ibi vero, Ii- quanquam Imp. Conftantius omni η- commercio cum Libanio Sophifta>

e- ceu pagano & Chriftianorum ho¬ rn fte,

quam feveriflimé illi

interdixe-0· rat: domi tarnen

fcriptis illius

per-[ui volvendis dele&ari coepit. Paulo

rf: poft huc etiam acceftit Maximus

m Epheiius,

non modo philoiophicå

o- icientiå clarus, fed magicis etiamL.

nr artibus deditus; cujus difciplina

di-X- ligenter ufus eft,

poftremo ejus

et-di- iam religione

, fed tacité infe&us.

(28)

Non ita

multöfpoft,

interempto

fratre ejus Gallo Conftantius

Julia-num quoque,

jam

pridem

fuipeöü

iibi, comprehendi atque cuftodiri

juffit. Sed Eufebiå, uxore

Conftan-tii, interveniente, liberatus

ftudio-rum eaufså Altenas

proficifcendi

poteftatem impetravit. Heic,ut_j

in ceteris, ubifuiffet, locis , quum in variisliterarum ftudiisadfiduam

poiuiffet operam,ad magnumquo¬ que pro astatefuå, eruditionis fafti-gium pervenit. Unde anfam quo¬

que fui extollendi multis

Scriptori-ribus reliquit. qua de re videantur cum illuftris Spanhemius 1. c- tum

Rupertus p. m. 995. ita differens: Hane iUi non detrahemus laudem,

fit*

ijjé magno ér capaci difciplinarum o*

mnhim ingeniopraditum, quod

elegctn-tijfima ejus monumentahodieq;teftdW»

Juris quoque Romani cognitionem inp

nonvulgaremfuijffe, declarant

referiptd

in lihrisjuris♦ Adde huic Boeclerum

(29)

to quit, Imperator}

laus eloquentiß

tribu-a- enda est infummo gradu;

nihil licet

in·

tu co deprehendere , quodnon adcuratijß-ri mefitpofttum. Singulatim autem

ai-n- fciplinis, quas Tibi familiäres

reddi-o- derat,confideratis,magnam habuit

di notitiam in Grammaticis,

Rhetori-L, eis, Jure civili, Hiftoricis, in Ma¬

ni

thematicis,Phyficis;

adduncaliiin m Theologicis. nec vulgaris ipii fuit

o- cognitio Aftrologiae, Arithmetica?,

ti- & Geometriae; quanquam ipfe, ut

q. aftrologiamdivinationum fophifma*

rj. tis, fic phyiicam magicis

impoftu-ur ris adulteraverat ac perverterat^

lin De quibus conf Socrat. 1. 3. c. 1. is; Sozom. 1. 5. c.2. Zozimus 1. 3» c. 2*

ß.

Amm.

1.15.

c. i.

&c.

Sed

quid

alio-rum teftimonia repetere

opus eft, quum luculenterfatis propria ipfius

0, opera eum collaudare videantur^.5 l(0 funtque Orationes, Epiftolae, Cae^

iptd

fares, Mifopogon

;

&

habentur

in

urn

editione

Spanhemiana

aequé

ac Pe¬

in- taviana hoc ordine: Oratio I. in__.

(30)

laudem Conftantii Imp. IL in lan¬

dein ejusdem, feu, de ejus rebus

geilis. HL in laudem Eufebiie Au-guibe. IV. inSolem ad Salluftium.

V. in Deorum matrem. VI.

adver-fus imperitos canes. VII.

ad

Hera-clium,de Cynica fe&a. VIII.

Con-folatoria in disceifu Salluftii. Epi-Jftola ad Themiftium Philofophum.

Epiftola ad S. P.Q^Athenienfem-«.

Orationisepiftolasvefragmentunu.

Géefares.Mifopogon. & alla;

epifto-la? 63. Quse omnia quo tempore,

qua occafione, quove coniilio,quo

denique fucceiTu fcripta iint,

fuié

non minus quam eleganter, ut fö¬

let,perfequiturineruditiiEma

prar-fatione iua ill. Spanhemius. Amm: Marcell. 1.16. c. 2.facit mentionem orationum & epiftolarum. Libani-us örat,fun. inf Jul.

p.|288.meminit

apologia*,

quamJulianus

ad

menfes, judices conftitutos\ pen>

efiftdam coniignaverit. Zozimus

k

3, c.8·memoratJulianumi///#*tem¬

(31)

portsgeflapeculiari

fcripto

expofuil-fe. Socrates L 3. c. i. teftatur

Ju-lianuin, inanis gloria morbo

imo-dicé laborantem, cun&os ante fe

Imperatores

perftrinxiiTe

in eo

Ii-bro, quem

cJfares

infcripferit.

So-zom.l45. c. 19. ait,Julianum, ver-bis faltem contumeliam ulturum $

elegantem & facetum iimul

adver-fus Antiochenos librum

compofu-iiTe, quem Mijopogona infcripferit.

Theodoritusde fcripto eodemHift» Eccl. 1.9. c. 2g, facit mentionem-,*

Equidem plura elucubraverat

do-étus ilie ac difertus Princeps, fed

qua? temporis injuriaperiere. Ejus generis fant orationesåux, ab

ipfo-met ep. 41.memorata»;oratio

quas-dam acris & inve&iva in

Conttan-tiüm-, apud Amm. 1; 21, c. 11. item

GOmraentarius rerum ab ipfo in

Germania geftarum. De

quoLiba-nius Pan. Jul. p. 178. Liber de

tri-busfiguris,itemτSgl19 τό$ενm w-Kiπαρά τχς ,quorum me-minifc

(32)

Η

minit Suidas. item ejus Saturnalia,

teile eodem. Prasterea poemata_»

varia, quorum mirå venuilate

con-dendorum miroque vocisconcentu recitandorum artificem fuiiTe eum

teffcis eil Libanius I.e. p. 24g.

Su-perfunt

duo

tantum epigrammata,

alterum in vinum hordeaceum,

al-terumin Organum ; qua? in

praefa-tione fua exhibet Martinius.

Deni-que

adverfus

religionem

Chriilia-nam, anno vita? fupremo , atque,

teile Hieronymo,.epift. 84· in ipfa

expeditione Periica , libros

elucu-bravit, qui idem fubiere faturn,

ni-ii quodmagnam partem eos gravif-iima? fua? confutationi infertos Cy¬

rillus exhibeafc.

$ III.

Sed ut revertamur eo,unde

di-greili iumus; quum, mortuo

Gal¬

lo,Conilantius infidiasJuliane

ten-deret: fupervenere nuntii,

quiGal-liam, Barbarls vailantibus, ad

in-ternecionem inclinare dicerét. Qna

(33)

re Conftantius motus, quuni fe

vi-derettanto oneriferendo imparem;

periculojum entm

exiftimabat

fe

in

par-tem contrudere longe dimotam. Am.

1.15. c.7; nonnulli vero infalubre

dicerent, Julianum in imperii

foci-tatem adicifcere, iatius reputantes, fortunam,indulgendoipii nunquam

defatigatam, porro etiam tentare;

adhaec. nihil eße tam ajfterum,

quod

pr&potens ipfiusvirtusfortunaque tam

vicinafidertbusuonJuperaret ex more:

hisce fortiterrenitente Regina,

de-crevit tandem Julianum Caefarem

ac imperii adjutorem conftituere.

Itaqj

ftato

die

conveniunt Conftan¬

tius acJulianus; adftantibus quo$

omnibus, quotquot in prasfenti

ef-fent commilitio, Conftantius tribu¬ nal in fublimiori loco ere<ftum

ad-fcendens, gra vem ad populum ha-buit orationem. In qua quum ob oculosomnium pofuiflet,tam

pras-fentis, quamjfuturasfortunae

fpeci-cm> fequeJulianum, elucmis

(34)

firia.juvenem,in Csefarisnunc

adhi-bitum poteftatem exoptare

profef-fus, jam lenius frementis populi

voces in favorem adfenfus excepif-fet: ipfum Julianum pra?fente nutu DEI coeleilis,(ut habet Ammianus) ami&u principaii five purpurå

ve-latum,cum exercitus gauaio

Ca?fa-rem declaravit. conf. Aram. Mar¬

ceil. 1. c. Quo fa&o, cum ad

Impe-ratoris confeiTum admuTus eodem vehiculo in regiam inveheretur:

fufurraiTe fertur ex Homerico

car-mine hxc verba:

ελλαβε πορφύξεος $άνα\ος μοίρα

κραταιοί.

Paulo poft Conftantius Juliano

nu-ptumdeditfororem fuam Helenarn,

qua? vero teile P; Diacono in Hift:

miic. üb ii. poftmodum di&a fu* erit Conftantia. qua de re vldeatur Amm, lib. 15. c. 8· paricerque

So-crates 1.3. c. 1. & Sozom. L 5. c.2.

Quum vero cundorum fuffragiis

Gasfarproclamatus eiTet, in Gaili*

(35)

am å Conftantio contra Barbaros

mifTus eft. Poft hxc, quum

mul-ta prasclaré in bello gerens

Augu-ilus å militibus eilet renuncia tus,

ac jpoft fata Conftantii Imp.

Con-ftantinopolim

regreftus omnium_»

heic benevolentiam variis modis

captaiTet; quosdam enim verbis

blanditiarum plenis ille&averatL.,;

alios magnis muneribus cumulave-rat; alios ab exilio revocaverat_,; aliis denique alias concefTerat

pra?-rogativas: fun&us fupremoin

Con-ftantium officio , imperium folus adeptus eft. Socrat. L5.C.1. Amin.

Üb. 22.&c.

§ IV.

Ceterum poftquam Julianus

,

ut fupra diximus, in Galliam

pro-feftus eftet, Germanos ,quiGal¬ liam infeftarent, bello

perfequere-tur: ipfe, exa&a apud Senones

hi-eme, hoftes mira alacritate

ador-tus,pra?dajam onuftos non folum

fuperavit; verum etiam varia

(36)

de proflravit. Hinc ad reparandum

maximi momenti munimentum_,, cui tres taberna: eiTet nomen , fefe

contulit, idque cum fine ullo tem¬

poris dispendio perfeciiTet,

inten-tiori cura belio cum Regibus Ale«

mannorum gerendo fe accinxiL-,.

Quorum rexChonodomarius, ut e-rat rebus fecundis elatus, per lega-tos fuos Juliano prcelium & mor¬

tem minatus eil: quibus Julianus

haudquaquam motus exercitum-j

ad Argentoratum urbem

admo-vit, graviflimaque oratione

tan-tam pugnandi cupiditatem fuorum

indidit animis, utea vixdum ad

fi-nem perdu&a, pro fe quisque

jilri-dore dentium frendentes,armaque

armis collidentes,deduciin hoftem

vehementer expetiverint. Quum-»

talianimoadtelijaåum perventum eiTet: ambo exercitus tantå vi

tan-taque virtute conflixere,ut diu

ad-modum,utri vi&oriacederet, haud facilé conjici poilet. tandem vero Alemanni

(37)

Alemanni terga dare, & Romanis

concedere vidoriam coguntur.Re¬

gem autem é fuga

retradum

&

ad

Julianum perdudum

clementer

hic

excepit, oftendens, &

vincere

&1

confulere vläis, fefe didicifTe. Fuit

autem ha^c perilluftris

ad

Argento-ratum pugna, quaquidem Zoümus

I.3. c. 3, iexaginta milliahoftium_.

cecidille aitnec vidorise Aiexan-dri M. å Dario reportage hane Ju-liani cedere exiftimat: fed verior_»

fortaife heic eft Ammianus 1.16. c.

13. qui fex millia corporumin

cam-po conftrata fuiiTe teftatur, totidem

etiam iiuminis gurgite abiorptis. Hac autem vidoria confecutus fuit

Julianus,ut concordi exercitus

vi-doris acclamatione Auguftus

falu-taretur. id quod tarnen videri vo-lebac nec fperare fefe, nec optare.

Sed omnia ejus in bello praeclaré

gefta

longum

heic föret recenfere.

Itaque nec jam mihi mens est ad-tingere

pluribus«

quam ftrenué

(38)

Franco-impetus circa

Coloni-am Agrippinam

atqueJuliacum

re-preiTerit; quå prudentiå Parifiis

hi-•em averit; quomodoFrancos, Sali-os & Chamanos, iterum bellum.»

moventes,frenaverit, & ad pacem

fuppliciüer petendam adegerit. Quo

«clarus honore Julianus iterum

Au-guftus proclamatus. &, quanquam

in ipeciem invitus, confirmatuseft,

torque aureo, quem Maurus

Dra-conavius collo fuo abstraxerat_»,

quum imperialis corona noneflet in promtu, capiti

ejus

impoiito.

conf.Socrat. 1 c. & Amm. 1. 20.c.4·

Neque heic repeto,

quopa&oGal-lias refecerit, prarterAgrippinam

plus XL oppidis receptis,

quodque

Rhenum ter trajecevit; nec denicjj

confe&o bello in Occidente,quam

follemni dein pompa å Conftanti-nopolitanis exceptusfuerit; qua

de

re Amm, 1. 22. c. 1. hisce verbis:

Quo apud Conflcmthiopolim mox com-fertQy effundebatur Mas omnis &

(39)

xus, tanquam

äemißum aliquem de

c<$-„ /0 vtjura. Morcuo autem

Conftan-[. tio Imp., nec tum otiofus

fuit

Julia-L. nus, led prout

ad occidentem

in_*

bello fortis pariter ac felix

fuerat,

n ita nec minori ilrenuitateac gloria

0

fucceiTu ad

Orientem arma rrtovit: [m nam quum

expeditionem

in Perfas

n

fuscepiiTet,

in eo itinere multas j.

urbes

regionesque perdomuit ac

1 fubegit. Ceterum cum pari

pru-dentia ac felicitate circumduxiiTet

exercitum fuum in varias Perfidis

( partes,

jamque

regnum hoc

ad

ex-tremum feré exitium, Zofimo

te-]' fte 1. 9. c. 29.

reda&um

eilet: tan· dem ad pugnamdecretoriam pro·

e perans,

omiiTa

propter

feftinatio·

nem lorica, gladio confoilus, (in-, certum å quo, ab hofte, ut

Eutro-pius & Aur: Victor habent, ana

'

fuis? conf.Zonaras f. 29. Socrat.1.

9. c. 21. Cedrenusf. 259. it. Amm.

lib. 25. c. 9. & Zolim. 1. 9., c.29.) ac

2

letali

vulnere exitinäus eil. In-cidic

(40)

cidit autem

ejus

mors in annum

Chrifti 363. U.C. 1115. JulianolV. Salluftio CofT. cum annis 6. Csefar,

menfibusnovendecimAuguftus

fu-iiTet. Divinitus iliatum vulnus

fu-iiTe, & å negato numine infli&um

credit Nazianzenus, Zonara con-fentiente. Praeterea memorabile eft,

quod tradit idem Zonaras,

Julia-num, cum profiuentem vulnerej

fanguinem manuque exceptum in

aérem fpargeret, dixiiTe :

xoférfyli

Ναζωραΐε. cui

jungi

meretur

illud

Theodoreti 13.c.25.νενίχηΜς Tαλί' Μΐε. quo blafphemo nomine

Chri-ilum fignificabat, asqué

acChriftia-nos Galikeos;

quos jugiter

perfe·

quens, finito Periieo bello exftfr*

vpaturum fefe promiferat. cum e

contrario Judasorum eiTet ingens

fautor, templumque

Hierofolymi-tanum, quanquam infeiici

fucceiTu,

inftaurandum fuscepiiTet. de

hisce

omnibus conf. Socrates lib. 3. c.20. Sozom. 15. c. 22. Ammianus I.2?·

(41)

§ V".

V, De dotibus autem ac virtutibus ir, Juliani Imp. di&uro occurrit mihi

ii- pfimo, fuifTe eum ingenio

admira-u- bili omniumq; pasne

difriplinarunL»

im capaci; atq; aaeo

multa?

eruditio-n- nis, multae eloquenfe. De his

ve-ft, ro fuié nihil adtinet dicere , cum a· opera & elegantiflima, &

numero-fa, quse non multae aetatis Princeps

in contexuit,omni dubitatione majus

rjjji

heic

teftimonium prasbeant. Hift· ud mifc. 1. 11, p. m. 3 57. fyiam noElibus

vigtlans confcribebat libros, &

defcen-rj.

dens

infemtu publice recitabat. Solus

enim Imperatorum ä Julio Ctfare in

Ce. curia fenatusrecitavit orationes. conf,

Libanius 1. c. Quam fortena in ho-£ ftibus adoriendis vincendisque fe->

;nS

pra?buerit,

varia, qusejam ante

di-np ximus, pradia iunt documento.

pu>

Ammianus,

Zofiinus

, Eutropius,

,ce

Libanius

, magna ex parte oculati 2o, atque

adeo

luculentillimi hujus rei

23.

^unt

teftes.

Miliaris puudcntia?

laus

(42)

fuit, ac,ii quae tradit

Amm. 1. 2i. Sc de concremata

claf-fe fuå lib. 24. c. 11.

adtendatur,pas-ne dubia. Porro, ad hane Sc in_»

bello fortitudinem Sc rei militaris

non fpernendam peritiam, ( conf. Amm. 1.24. c.2.) acceffit omnium

virtutum Imperatore dignarum

re-gina dementia animique modera¬

tio, quam cum erga milites fuos

tum in devi&os hoites declaravit,

Prastereo virtutes alias, temperan-tiam videl: in vi&u Sc ami&u

pari-ter ac in Venere; idque reputabat,

ut ait Amm. 1. 16. c. 2. ex

prxdittis

Oemocriti; quod ambitiojam menfatn fortuna, parcam virtus apponit. Iru»

dcliciarumcontemtuvixalius quis-quam eo fuit pra?ftantior. Notabile

eil, quod Amm. 1.S4. c 8. refert-»,

poft expugnationem magna? urbis

Majozamajcha? contigiiTe: Ex vir*

ginibus, qii£jpeciofrfimt capta, ut

in

Perjtde,

ubifeminarum

pulcritudo ex-cellit, contreäare ahqitam

voliiit·

(43)

Africamim, qut h<ec

dectinabant,

nc

frangerentur

cupditate, qui β mviäos

ä laborihis ubique profiterimt. Julia¬

nus vero non inilrumento, utAle¬

xander Μ., nec alius rei ope, Ted

fponte & ex confuetudine, node_» aimidiata, autquacunque hora

no-durna, ad lubitum furrexit; nec tegebatur fplendido ftragulo, fed

habuit σισνραν, Lat. Sifurnam.

no-dem in tres quoque partes divifit: inpublicam quietem, commodurn

Reipublicaeprseftandum, Mufarum.

amorem. Injudiciis ferendis tam

juftum fe pr^buiiTe fertur, ut nul¬

lius unquam partibus magis

fave-rit, nec odio quemquam pras alio

habuerit. darum hujus reireliquit

documentum, dum Numerium, å Delphidio oratore acerrimo , furti

accufatum, nec idoneis tarnen ar¬

gumenta convidum defenderet«,.

Quippe

quumDelphidiusexclamaP· iet; Ecquk

florentiffime C<efar}

nocens

(44)

cjfepoteritusquam

ne

garefuffecertt?

refpondit Julianus : $cquk wnocens effe poterit,

βaccujaße

fufßmt?

conf.

Amm.L i8. c.i. Quum cauilarum

defenfores ipii veftxrationis

fcitn-tiam gratularentur, dixiile

fertur:

Gaudebam

planeque

me

efferebam,

//

ab illis landarer , quos

ér

vituperare pojje

adverterem, β

quid

Jecusfaélum

ßt aut diäum. vide Amm. 1. 22. c.

10.De cetero, in tantum ipiius

lau-des hic Amm. extulit, ut eumpru-dentiå alteri Vefpaflani filio Tito, bellorum gloriofis curfibus

Traja-110,dementia Antonino5re&ae

per-fe&a?que rationis indagine Marco Philofopho aequaverit.

conf.

1.16. c.

i. Verum quum in laudes ipfius

huc usque effufi fuerimus: vitia i-pfius filentio omnino praeterire

ne-quaquam animus eil. Interea

prin-cipem tenet locum animilevitas,

&exindepullulans ikvitia,qua

ab-reptus, pariter acregnandi

cupidi-tate aecenius, ingentia faepe

faci*

nora

(45)

hora commiiit. Sic Urfuli Caldern

impurgabiie crimen vocat

Ammia-nus I.22.C.2» Perfecutiones autem omnes, quibus

Chriilianos

fuo

fu-roris tempore

divexavit,

luculen-tiflima famtise argumenta,

fuié

n5

exponam. Quamvis enim

caede

Sc fanguine non aequé ac reliqui

per-fecutores in Chriilianos

graflare-tur: acerbiflimatarnen ejus edi&a

&facultatum rapina fecerant, ut^ hanc ipfius perfecutionem priorib9

pacne graviorem duxerint non

fan-£i modo patres,fed totaiftiustem¬

poris ecclefia. Altero ediéto aula

Sc militiä expellebanturChriftiani,

altero vetabantur gentilium libros

in fcholis fuis legere, quod ipfum

Amm.l. 22. c. ίο. Sc 1. 25.

c.6Mcle-77t ens&peremiifilentioobruendum ef-fe ait; Greg: Naz. ςηAi]. 1. ceu

in-humanum Sc crudele, imbeccleiise

perniciofüm Scpeidiferum, exfecra-tar. fenfere idemalii. cont.

Socra-tesl. 3, c. 12. Theod. I.3. c. 8. Ex

(46)

plané memorabilem, Chriftianorum

ifti-ustemporis

judicium,

qui

detraåis

fibigentilium libris atque

difcipli-nis tantumquerelarum effuderunt,

hancque

unam plagam Chriftianae

rei illatam atrociflimam psene cre-diderunt. demtis videlicet fibiar¬ mis,quibus& tueri fefe, &

iinma-hes hoftes poiTent confodere. con-Feratur heic Petavius 1.c. Omitto

heic Juliani fcedaminConftantium

Imp. perfidiam animumquecumin

«um, tum inalios ingratiiEmum i

conf.Socrates 1. 3. c. 1. Amm.l. 22.

c»2. Zozimusl.3.c. 11. ante omnes

Greg: Naz.1.c. omitto pariter

ani-mi faftum, ut qui ultra homines

jantffpiraret.

(Amm. L 22. c. 21,) omitto denique ftultitiam,

quåPy-thagoricå με]εμ^γώσει fe Alexan¬

drum Μ. crediderit, teftibus

So-crate&Hift:Mifcella*pluribus

heic

recenfere. SufEcit,

quodAmmia-nus, qui caftra ipfius fecutus

eft,

(47)

cem receniuit, cum] alibi fkpius,

tum prajfertim 1. 2 5. c.6. ingens

vi-tiorum fcelerumq} agmen

confpe-&ui omnium exhibens, omnem^ pasne fincera? laudis materiem Ju-liano prcecidat. conf. Eutropius I. 10. c.8-Etjam inde å prima adole-fcfentiå perverfas indolis fua? notas

prodidilte eum teilatur Greg: Naz.

rtjÅiJsuj. 2. videlicet mirabilem

in-genii inconftantiam; oculos

erran-tes & circumdu&os, pedes

inftabi-les,rifum immoderatum,

percon-tationes & refponiiones ineptasnec

conftantes &c. Maximum autem

omnium vitiorum fuitejus άτοςΑ¬

σία & defe&io; de qua in proximo

Capite.

Caput

III.

Julianum

ceu

Apoilatam

coniiderans.

5I> Sententiarum divertiumy cumncgent

aIii tffirment tfofittAm fuijfe.

(48)

§11. Ipßus Chrifiiamßmi tnitla & pY*gref'

fa-§ III. Ratio fenßm immlnutety ac plane

tandemdeficientü Cbrißianapietatü.

§ IV. Argumenta negantia.

§V· JQp* jolvuntur ac confutantur.

§ VI. Argumenta adßrmantia, & Conclu»

fio.

§ I.

Slquidem

cognominari

igitur

Apoftatam

Julianum

vulgö

vide-mus : fentio me ex inilituti ratione in hoc nomen aliquanto curatius

inquirere debere; prasfertim quum

omnes de eo jufté ipfi meritoque-»

adtribuédo, nonfacilé conveniant. Hocvero nomen,å Graeca du&um

origine , videlicet å voce άφίςγΐμΐ

(quod eil ex άτο &'ίςτημι; unde

ά%ο-ςασίχ&άτοςάτής) in genere

trans-fugam ac defedlorem, in fpecie re- f

ligionis Chriftian^ defertorem ii-gnificat. Qua autem ratione

Julia-no noilro hoc nomen imponatur,

de ea re paucis dispiciemps.

Et-enim quanquam omnesferé recen-tiores

(49)

asqué

quos in

Ju-liani hiftoria tradenda occupatos

videmus, communieuminfigniunt

cognomine άποςάτχ:non itatarnen

facileeftjudicatu,

jurene id fiat,an

injuria, vertitur autem cardo rei

in eå quaeftione;num Julianus

un-quam fuerit veré Chriftianus?

Ab

utraq; parte pugnari

poiTe

fortiter,

videmus. quanquam, ut verunu,

fateamur, ita olim omnium feré a-nimis inoleverat ifta fententia ,

Ju-lianum verum fuifleApoftatam, ut

vix cuiquam, Chriftiano puta fcri-ptori, in mentem venerit de ea re

dubitare; minus, diverfum

propu-gnare. Non ita pridem verb

ex-ftiterunt, qui rem illam in dubium

vocantes, guftum veras religionis

Juliano abjudicandum , eumque_>

adeo labe illa άποςασίας omnino

Ii-berandum eiTejudicarint. Qui huic

oppoiitamfovent fententiam,illum

non folumChriilianis faeris

initia-tum ac divinis literis imbutum-*,

(50)

verum etiam publico in eccleficU

Chriitiana muneri prarfuifie

adfir-mant. Nobis vero in re tam ardua conftitutis quid confilii reli&utfL»

eft,nifi ut, pramiifiabreviter

Chri-ilianifmi ejus hiiloria, argumenta

in utramq; partem proferamus; ut, iis pro modulo ingeniiexaminatis, veritas tanto re&ius adpareat.

§

II-Quod Julianus inde å pueritia Chriftianus fuerit,ac vera? religio

-nis facris non initiatus modo, Ted

plane etiam inutritus,nonuni

pro-feélö Scriptorum, Ted pluribus in confefTo eil. Sozom. L5.C.2.P.595» hisce verbis teilatur: Cum

parenti-busChriftianareligioni

addifiijßmis

or-tus ejjet, äpuerojuxt

a eccleßa ritum

initiatus &Jacris literis inßitutusyfub

Epifcopis

denique

& ecclefiafticis viris

educatusfuerat.

Quod facro

bapti-fmate initiatus fit,teilatur Cyrillus

in prasf. fua contra Julianum p. m.

3. ψ (asv γαρ προ των της βασιλείας

(51)

χαίρωντοΐςτιςεύσασιν εναρβμιος'

ήζιώ-$η δε Kj αγία βαπΊίσμά]ος,

ενησχτξΙο δε

$ βίβλοιςταϊς ϊεραίς. Quum

ad

ad-ultiorem perveniiTet aetatem, ma¬

gis eum magisque inilla

religione,

quanatus euet, progrefliis

feciile

, &apraDceptoribus,qui veram

am-plexi eiTent do&rinam , informa¬

tum ac educatum fuiiTe teftantur ,

praeterSozom. loco paulo ante

ad-du&o, Greg: Nazianz. ςηλί]εν]. ι. cui, ceu asquali & άΰ]ότί]γ), magna

in hacre habenda fides eft. etiam

Theodoretus 1. 3. Hill:. Ecclef c, 1. p. m. 125. ατοςνεάνμεν άγωνίην ηλι-χίανσνν,ΓάλλωΙω άδελφω ^ ανηβοςων ετι,Ίήν 1ης ευσεβας διδασκαλίας ειλχε ληΒην' Κα] μεν δε τξόσηβος γενόμε¬ νος χαϊ έφηβος, Ίης άυ]ης με]ελάγχανε & Socrat. 1. 3. c. 1, ρ. 165. χ^ιανός γάξην Ιξ άαχηςΊαλιανός. Pariteret¬

iam Ρ: Diac. in Hill:: Mifc. 1. 11„

p.m.349. rotunde dicit,JulianumL»

abinitio fuiileChriilianum, Et

Cu-ipinianus de Ccef. Rom, p. m. 156. adfirmat,

(52)

adfirmat, quod Julianus primumü

initiandus ac. erudiendus Eufebio

Nicomedi^ epifcopo fuerit

tradi-tus Quod le&oris; quem cum Ci¬ ceroneάναγνώςτψ vocabant, officio in ecclefia Nicomed. publice

fun-öusiit, de ea re conveniunt

Ruf-finus & Theodoritus. Quorum ul·

timus fcribit 1. c. in leäorum mimt

rum adfcriptus , facros libros in

ecclc-fiaßicis conventibus populo

recitaviti

Cui 1. c. concinit Sozom. ibi deniqut

ab humariwrum artium magiftris,

&

ä doSloribus facrarum literarum ita

funt eruditi, ut in clerum

adfcriberen-tur, &eccleßaflicos

librospopulo

prt-legerent.Conferatur omnino hic

et-iam Greg: Nazianz. 1. c. dicens:

Collum

Julianumque

fratrescum

opti-fvis viris confuetudinem habentes,

dt'

ganttjjimisaäionibusacluculentum dt'

tutisjßecimenpr<e Je ferentibus incvr

buijfe. Quin & in clerumjefe

adjcri·

pfifft

, adeo ut divinos quoque

libros

pom

pulo leäitarents tion minus idJibi am'

(53)

pkm

ac

honorificum ejje

exiflimantes,

>io quam quidvis

aliud; imo

omnium

ornct-ii- metorummaximum ac

prtflantijfimum

"i- ejje pietatem

cenfintes.

Η

sec itaque

:io faere Chriftianifmi initia, h^c

et-in- iam incrementa penes JulianumL,.

jf- omitto autem cum alia

plura,idem

ul* evincentia, tum iliud, quod in

ho-ml norem Martyrum bafilicam

dica-Ί(- tur exiiruxiite, teilibus

Theodori-iti to, Greg: Nazianz. pariter ac

So-ftt crate 6c Sozom. 11. cc.

& § III.

itu Praemiilis hisce, jam

acceda-m- mus ad confideranda ea, qua?

Ju-Hanum å vera pietate deflexerunt;

et- quorum primum haud immeritö

is: cenfendum eiTe videtur,quod, dum

iti- Nicomediae adhuc bonis ftuderet_,

di- artibus, Libanii, qui fuperftitioni

nr- ethnicce quam maxime eiTet dedi-cw tus, 6c ad quem Julianus

propter-ri- eaåConftantio Imp. prohibitus

fu-po* erat

accedere, oration.es 6c fcripta

'M' magna cum animi voluptate

References

Related documents

ac parens , indignatur &amp; animadvertit in transgreflores decretorum fuorum : Qliaftto magis id faeiét fan&amp;iiiimum illud atque ju- ft«ifimum Numen, cujus naturse tanto

vero intelleda corporis natura eft, quod nonnulli iic ratiocinentur; Ni¬. hil ibi video, nihil tango,

Non - identitas vero, quatenus in eadem manifeftata eft identitas, i. quatenus in eadem politum eft principium esfendi, nihil elt aliud, nifi quod per hoc principium exiftit,

Quaeri heic poteft, quid fibi ve- fit intentio mala: eft etenim inten- tio a&amp;us voluntatis, voluntas vero. nihil appetit, nifi bonum &amp; fibi con- veniens: conveniens autem

Scholas noftrae Latin«, de quibus jam nobis fingulatim dicendum eft, nihil aliud re vera funt, quam feminaria, in quibus cives ad publica negotia &amp; mune-.

illa carent, laudatos gentiles fequantur. Hxc vero ita di&amp;a funt, ut , qui Phifofophict, quod ajunt* virtute e-. gregli fuere, honorihca farna non priventur. Hiftoriam,

nihil fuit prius, antiquiusve nihil, quam illa in lingua original* rede proficere.Hac vero legatione anfam ejus rel defideratiflimam na&amp;us utique eft. Fuit nimirum inter me-

Pauli et Jacobi dissimiies, sed etiam modi, quibus illae expfimuntur, partes sunt necessariae, quae, cogitatione quidem distinetae, re autem vera conjunctissimae, totam et