Specimen academicum, de confessoribus veritatis ante Lutherum, imprimis sub papatu, quod, ex indultu amp[l]iss. Senat. Philosophici in illustri Upsaliensium Athenæo. præside ... Laurentio Arrhenio, ... publicæ bonorum disquisitione modeste subjicit, ...

É _{-,V J}

ιτη^ν nrr» ΠΜ

SPHCIMEN ACADEM1CUM»

DE

COΝ FESSORIBUS

< V B R IT ATI S ^,

I'

I /Λ rir, t\

Ex wdultu AftifEjf Senat. Philojophiä

> Γη illußri Upfalmfium Athcn&o, PR#S1DE

PIRO Aniplijjmo atqtte Celeberrimo

*,Dn. läürentio

AKRHEKiO,

Hift. FRÖREST« Reg. & Ordin,

h. t. DécaNo Speélab.

ePubliC£ bonorum difqtiifitioni niodeflé

fubjicil^·)

S-.ä R:^ M;Tis . Alumnus9

ANDREAS BIORCKSELL,

ϊη Aud.Guft- Maj. ad di.emlj.Decemb*

(JPSAHABⁱ Ut^£Ris WERNERIANIS·

ζ ^.

QÜOD

W-GOTHUS.

ANNl MDCCXXIAT

Kons ante mendiem conluetis.

S ^iE R:£E Μ tis

MAGNUS FiDE I V1K.0,

ET

CVB1CULARIO,

Perillffftri atque Generoßsftmo

COMlTI ac DOMINO,

Dn. fridhrico GYLLENBORG,

M&CENATl MAGNO.

rod ConfeiTbres bi, mimsex*

politi, decus [ibt acJplendo*

rem de Perilluilri GenerofiiH-

mo NomineTuo concthaturi, in con-

[peflum Tuum ^, M^cenas Magnte, prodre andeant, jummus Tuns in li»

teras earumque cultores favörfecit·

fgnofias veroⁱ(ubtnifje oro φ obtefior9

Per-

iSobtlijJimo atque Amßtsßmo

VIRO ac DOMINO,

I DN. Ρ Ε T R O GALLE,

Arcis Regia?, qua? Srockholmia? eil

Prsie&o Confult flimo, fÄTROm GRAT10SISSIMÖ.

SUmmum

\ me escomplexus, quique hodie m v. ■:

radiat propenfiflimus, vetieror ér ex

ofculor. Is animum mihi addidit ^{, ut}

■·*' argumentohuiclucubratiomm mearv ab Amplifllmo Nomine Tuo, unt¬

rem.cenciliare audeam, Tua tama r,>

ihi

P^riJIüftris äffte G?nerofi!iTie_j

Dne Comes, audaci£ Ii-

ceat Chenti in prajentiaru%i etjam de

infigni t/h fibi gratulart Gratia, cujus

ante bac documenta exρemusjitm lon-

ge maximet. hiqndque α Τθ,Μτεοε-

nas μagne, humUiime contendo, dign^eris in ρ,Herum me mea saue Ti¬

bi Jpes commendatiffimas habere. Me^-

um lemper erit ^, /upphces ad DEum

tendere ρalmas,velit Te , Periiluftris

atqtte Generofiffime D.ne Comes, felicitate _omngeua beare, _quo Eccle«

(ta, Panda, Fa milja Tua llluftriffi · m a Gx clientes äemum omnes, de in- cohtmitate Tua _, diu fibigratidentur, Perilluitris _atque Gencroiiilimi

Nommis Tui

cliens humiJIimus And. ßiöiicksell,

in ^meJimt beneßcia, tit iis recenjendis

verbA viresque minusjufficiant. Libe*

ralnati emw Tu2?, Spes quascepime-

tiores, & quod almas bas Mufarum

Cameras frequentare hceat, aeceptum refero. Nihil ^vero, qüod reddam ^, ha,·

bei), _{/? aier ammunt gratum} , pmm

ac venerabundum,incujus tejjeram, 0 -

feil^im bac kvijjimam offerο , (umma,

ut par e/J ^, /ubmtljione ^{or aus , j/f £-}

andern ad aram benevdentidsT^{u a?} _pro-

perantem, fronte, quafoles, fvavifjima

rejp:cias,adttumqueconcedas facillimum.

De eeiero _, ä7//wö uoivo , ?/£

i/i· T 0. AI. bona, _quee in me con~

tiihfii, Tibi « Patrone Grariofiflxme, repeudat uherrime, /?nz#2 Tibi

viresque firmas largiendo, hono-

res äugenuo & fciifia qiuvis conceden-

do , habe^at Nöbiliffima Fami- Ira Sohltmm & decus ^, _omnesque di¬

entes patrocitUum certtfjimimu

Nobiliifinü atque Ampliiiimi

iS'ominisTui

cultor humillimus And. ßiöiicksell.

VI RO,

Amplißimo atque Conjuhifjtmdi

Da ΡΕΓ·&O AULEVILL,

SENATORI Stockhölmienfis Civita¬

tis Aiquiilimo> Patrono ut propenfiffi-

mo , ita _quovis honoris & obfervan-

tiac cultuad cineres usque colendo, fufpiciendo.

Phtr, Rever. atque Clarißtmo VlRO,

Dn. JONE ELANDRO,

Ecclefia: Biorckenfis PASTORI me¬

ritiffimo _, ob Paterna beneficia,niilio

non tempore devene-

rando.

TNPromotoresanimi grati& ηκμ^ξίονBenej*ttores, ob OptimtρlurImλ^,

effe voiui. Eo ^, quo par tß ^, verborum

bis meis aditus ad Pos facilis, ^covee-

Nominum Veftrorum laude jplendoremfibi rtamque mram in fiem ulterioris^- qratia ctoresy hunaUtme commendo ^, peBore o·

jfyera omniα , qua ver am in terris confti*

Iii Vas tandem, inter Verttatis CanfeJJo-

Ampiil. Plur. tRever. atque

«iltor ob- A.

VIRO,

Aäm Rever. & Praclarifftm, Mag. ISRAELI BIÜRCK,

Vigiliarum & Legionis Prartoriac

PASTORI longe digniiTimo> & Con- iiiloni Aulici jdfeßori graviilimo^,

Evergeta jEftumatiiTimo.

Plur. Rever. atque Clarisfimo VIRO

Dn. ANDRERE DARELIO, *

Ecclefiar,quac Dco in Odh colligicur,

PASTORI meritiilimo _, Benefaétori,

omni honoris offici» actatem

profequendo.

in me collata beneficia , Volts, Patrons,

hos Verita tis ctelefiis Confejfores , Sacros honore & obfervantia cornendens, _pateat datis OpelU hutc tentit, ut ex Summa-a

feeneretur. G)uod reliqttumeß ^, me fortu*

(i Favoris _, Vobia, Patroni & Renefa-

ftans caltdiffimo, ut faufla illa & _pro-

tuunt felicitatem ^, Vobis contingant } &

aterna Jufcipiant tabernacula, Clariil. Nominum VeflroruiiK

iérvantiifimus B.

MONSIEUR.

SI_celebrée,quelque _c1memoireeilen verite Cellemcrite d* éfrédes martyres, qui de leur fang ont figné

les artides de nöcre fbi Et (i quelqu*

un des amis de Pallas doit éfre loué»

c' eil afiurément celui qui apres leur

mort honore leins cendres & qui par fa ddigence les fait revivre quoi qu*

ils foyent mörts Oeftce quetraite ^vo-

tre premiere Deputation qui pour le

merite & la beauté de la ^maticre fera

generalernent agrée ^? O eil pour d quoi MONSIEUR je votis febcite de

vorre bei ouvrage & fouhaite pour l· amitié qui eil entre nous, que touc

vous reudilie felon vos veux & qd

enfin vous obtenieZ Ρ honneur que

merite vötre erudition & votre nio*

deftie. je demeure avec beaucoup d*

eilime.

Monsieur.

/ m

vérre tres Aquis

■(ert'Uettr

David StiernCronA»

"SSfej Z£k2 ?*S$_

z^rj^. rroaoäöts»»«. r^raU

*'**.***** _******

* -Χ- * * * * -Χ- ****** *

Α. x^xi Ω.

Caput Primum

■ prooemiale, ·

De Ecclefiaperpetua dnratione,

Nteqnam ad Coti·

feiTores veritatis cce-

leftis nos accingimus,

pauca, de hofpirioEc- clefia?, in mundo tu-

perpetuo, praemitten-

da duxtmus: quod nimirum illa, im- primis N. T« ^nec cerco loco alliga-

ta per orbem difperfa Fucrit toturrL»

(unde etiam, ut & ratione do&rinae,

qu?m confitetur , verac , nomine-»

*Ä#eXi*5ff infignitur) nec certo tem-

A porij

multuante

t

pori, cum fundamento exftruda (Tt

immobile & eo, cui omnia fubfunr,

litatur defenfore. Ejus cauiTa orbis eit

conditus j regna, alia fundata , alia_,

commota, alia fundirus everla funt.

Quis igitur plantätionem hane eradi-

care potis eit ? Interim, tarnen & hoc

obfervandum, faciem ejus non femper

eandem, fed _{pro temporum}diveriitate

diverfiffimam & Luna? fimillimam fu- iiie. Adeo ut,jam, tanquam in pleni-

Junio, ht florentiiiima, jam fplendore

diminutodecrefcat, nonunquam etiam

tanquam ecclipfin paiTa, prorfus late- )

^ at. Caufa viciilitudims, ^ut nulli ^non C

notum arbitror, haud in Eccleiiac fun-

datore , fed in aftutia Cacoda?monis

extrema & mortahum, inque illisquo-

rundam perveriitate ultima qua?renda

eit. Hi enim illius dolis , machina- tionibus & illecebris fafcinati & fedu- di > e ccetu Eccleiia? exiverunt, atque iic ex uno duplex fädus , bonus &

malus. Pofterior audoris fui perfva-

fione & opera , priorem omni modo

r evertere tentat, tela ipii partim infe-

ftiitima inferendo , partim ad defe- ·' dionem blandimehtis futs allkiendo.,

Hinc

Hinc Facies EccIeGa- oritur diverfa_,,

hinc dua-rum civitafum , coeleftis &

Ί terrena: _» ftatus permixtus atque per-

plextis ^, hinc ^, quod in ^eas redigatur anguilias ^{, ut} minus interdum appa-

reat. Si confulenda hac in re cui pla-

ceac adire, infalli'biYicacem puto Sacrae

& fidem Ecclefiafhcae hiftoria?^> harc

luce radiäre fua facile videbit Impri·

»ms vero, Π cui tria pra?cipua Eccle-

Hae tempora percurrere pbceatj ^ante legem , (ub lege & fub Evangelio,fa-

eiern ejus femper aliam deprehendet

L atque aliam.

Ante Legem fub macrobiisj -§-· Pa- Jo-t<

triarchis , ante & poft diluvium ^,cer-

te flormt , cum fandt ifti viri annis

& pietate venerandi, & iimul indefeiTi

per totam vitamfeminacoeleitis profe-

minarint dcxfirinzr. Hoc^maxime Setho

& Semo viventibus Fa&um eile , facra

teftatur pagina. Inundante vero totum

orbem aqua ■dilti vi i ^, cui ignotum?ad

quastunc redadtafueritanguftias?inva-

leicente poftea cultu idoloJatrico cir¬

ca vocationem Ai»brahami > nulj.us

fere Eccleiiac fplendor Fuit extecnt&i

nifi in aedibus Semi ^, Melchüedeci ^,

Α ι aiiürum-

4 .

aliorumque piorum, Latuit igitup-in

mediis his idololatriae malis, quem- admodum triticum inter Zizania,non 1V iecus, ac tempore Eiiae 5 in medio

Baalifmo _, &Athanafii, in medio Aria-

nismo latuit.

Sub lege porro9 facies ejus setati-

bus hominis quodammodo convenit,

adolefcentia?, fuhjkofe, juventuti,re-

gnantibus Jofua ceterisque populiDEI judicibus, & vi^ri1 i robori fub regibus primis. Qualis denique , pro natura

& indole regum fequentium ⁹ Eccle- ι fiac ratio laetior vel prefllor fuerit,quam

miferabilis & angufta^, abdudis Baby- ^»

lonem judacis ^, quam fubjeda perie- i

cutionibus , graßante malignantium tyrannide , imprimis Antiochi Epi- phanis ^, quam plane extinda fub im- perio Herodum apparuerit ^, hiftoria^

cptime loquitur iacra. Inter haecma¬

la, confpicuam quoque interdum fuiße

& de perfecutionibus gloriofum re·

portaviße triumphum j utpote poft

reditum ^e captivitate Babylonica-»

& vidoriam Maechabaeorum ab ho ,

ftibus reportatam , Ut & ad nativi- |

rarem Chrifti, eadem qyoque perhi-

bek

r bet. Sub Evangelio tandem, aurea-o argentea 5 cuprea, ferrea , imo ftan-

nea & plumbea obveniunt fecula,

quod brevi ecjam σ-χιαγοαφία^{, per-}

currendo imperatores Ethmcos, Grae-

cos & Germanicos, leviter adumbra-

tum volumus. Inter initia Imp. Etbni-

corum, nato jam benédidlo Semine,

Ecclefiae fplendor ^, fub Johanne Bap.

& pientifiimis quibusdam mulieribus

fe prodere ccepit, fub Xil Apoftolis?

fupernumerario Paulo , LXX. Difci-

pulis , aliisque egregiis, quos nomi-

nat fcriptura^, viris, incrementa fii-

mere, & fub Do&oribus Fccleiiarum, Hierofolymitanae , Antiochenae, Ale-

xandrinae & Romani , fedes accipe-

re certas vifa fuit. Hoc fimul tem¬

pore Ecclefiae cymbam fludtus, ja&a-

runt graviffimi j aevo Apoftolico fal-

fi eam turbarunt Apoftoli, & vincu-

lum pacis multoties ruperunt. Imma-

niflima demde imp. Ethnicorum ^ty¬

rannis , per graviiiimas & maxime>

horrendas Chriftianorum perfecutio-

nes, Ecclefiam DEI plane exftin&am

voluit. Divinae tarnen providentiac ac- ceptum referendum , quod prefiaqui-

A 5 dem

6

dem ita fuerit, non tarnen oppreffa;

diiEpatis enim in crelo EccJeiiar ne- bulis , iidera ejus mox cerni crepe- 4

runt.

Ad tempora Conftantrm Magni,

cum quo Imperatorum incipit xtas Grarcorum , finitis perfecutionibus Sc

monftri's deletis, Facies Eccleiiac \x-

tior fada, _{per varias} Afiae , Airicae &

Europa? partes amatores & propagato- !

res invenir plurimos. Seculis ^enim

IV. & V, Patrum , in vSpecie iic dido-

rum , viguit anas. SecuJa quoque fe-

quenna fuis inclaruerimt lum.nibus, i quorum ftudio & dodrina acceifio- jf

ne.s Eccleiia habuit maximas. Cre- fcente ^vero fic Eccleiia , generis bu-

mani hoftis peffi.mus turbas excitare

non deitint maximas, inFeftando e- am _, nunc per, Arian-os * qui ortho-

doxos variisperfecuti Funt rnodis,Con-

ftantio &Vaieote_operam huic reiFuarn

ftrenne accomnVodantibas. Nunc per WandaJos , qui templis & ccemiteriis flammas bijecerwat ^, Evtfcopos & Pres- byteros atit btaspkemi# (ub/cribere Aria~

n<e _, aut perire , aut in exiiium _mtgra»

re compulerunt)per tormenta Diaconos^ad prr

7

frodendo! Écclcfia thefiuros ^, cogentes a).

Nunc per paganos > in quibus Sapo-

t res , rex Periarum ^, & fuiianus Apo-

ftata , quorum prior edi&o publico

omnes, qui fe Chriilianos profiteban-

tur , morti adju"iicavit, poiterior eos

vario fuppliciorum ^genere, in Orien¬

te vexavit. His denique Gothij Hun-

ni & Longobardi accelierunt, &duo

prsetcrea moniba horrenda , exitio-

fa & immania ^, Sarracenos puta &

Turcos, qui in nominis Chriftianide-

letionem prorfus conjurarunt. InteriC

has nebulas & mala ^, fingulare eftcC

y Divinae bonitatis argumentum,quod"

do&rinae Catecherica: capita (intcon-iC

fervata , in quibus cognofcendis &"

meditandis iimphcia pedtora acqui-'*

efcere poiTent b).

Germanis denique claves imperii

tenentibus ^, nefcio num lxtiora oo

currant tempora * cum fedes orbis

terrarum primarias ^, in quibus fapi-

ejntiai ac pietatis ftudium florere alias

debuerat > fpiiia? occuparint cahgines.

Oriens veteribus fcatuit haercfibus,in

occidente Ecdefiae regimen ab indo-

diis & ineptis, qui huic admoveban-

A 4 tur,

■

a

tur, fa&um eft cornuptiifimum* _pro-

curantibus hoc Pontificibus, qui non de emendandis erroribus , in do&ri-

,1na, Sc lucrandis _{animabus ,} fed de ,,caelibatu facerdotum? conculcanone

„magiilratus ^, reditibus Ecc!eiiarum_>5

Sc pafcendis pellicibus folliciti fue-

runt. Ad haec dodtrina Chrifhanorurn corrupta fult per Theologiam Scho-

lafticam , in _qua vSacra & profana ^, Theologica Sc P&lofophicaita commi-

xta fuérunt, ut ufui Ecclehae _parum infervire pofTet c). Videtur quidem

ratio Eccleiis felicifiima cenfenda,ob maximas , quas habuit hoc _tempore^

acceinones ■> per populorum quorun- dam in Oriente , occidente & fepten-

trione converiiones, _proprer quodve-

neremnr etiam oportet bonitatem Dei Summam, cujus benefieio Jux nobis

exorta eil, tenebris gentilismi de- pulfis. Verum, _quis neget, corru-

ptam hane maxime Do&rinam fmiTe erroribus Papifticis , qui indies Ec- cleiiiE obtrudebantur pejores ac cor-

ruptiores. Venit, ut graviter fcribit

Stiernhceic d)^T ad nos religio per Ger-

maniam & AngUam muhis accrftionibus

vr.eretta magis, _quatn honorarη ,"ηοη usy ijtse

9 que quaque furitatem fcntis retmens.

Longius enim dedutta aliquid^ex prurigi-,

7 ne £f <emul.ir'ione tngeniorum t/in quam ex limo, turbulenti träbens , variosque in

ranales d'ffufa , η:nitum ex jpirituali Srrpore amifit. Idem<de ceteris orbis partibus valeat Judicium* exiftimamus

enim eadem & illis fata Fuiflfe. Quanti denique expeditio cruciata Eccleiise >

pro Hierofolymis recuperandis ^* fte-

tit, & quantas,pro amplianda Cathe¬

dra Romana , Pontificum rnachinatio-

nes& molimina fuftmere neceflum ha- buit, Eccl. Hift. Scriptores fufe tra- dunt , ad quos B. L. remittö. ^, Inter

centones hos rituum, & fuperftitio-

ries mnltifarias , bonitas Dei multos

nihilominus refervavit bonos , quem- admodum Lothum inter Nebulones

Sodomitas ? qui iimplici pedore,Pa- pifticis licet undiquecircumfepti fues-

erint tenebris , veritati ccelefti adhac-

ferunt. Pofito jam, & quidem vi pro- miffionurn divinarum ^, quod Ecclefiae puppis ⁱ in mari mundi hujus fludht-

ans? hofpitinm adepta fit perpetuum>

poni etjam necefihm eld,eandem Con-

feflbresfemperhabuifte. Ecclefiä enim

iine Elis ftatuere3quici aliud;quam mun-

A y dum

ΙΟ

cum fine Iumine & hominibus finge¬

re?Interim,utveritas dicdis conftetj^#-

βξΛ%εων oftendere conabimur , veram

dbctrinam , fub fpiiTa ctiam Papatus Caligine, fuis non caruide Confef- ioribus. Seriem vero horum _{per o-} mnia tempora interruptam fiftere ^, ob diveriliTimas fupra aüatas Ecclefiae

φάσζις, impofiibile eile ingenue confi-

teur. Iniquifiime igitur Pontificii a nobis hoc poftulant, _{quod illi} nequa- quam praeftare poilunt ^, falfo licet

de eo glorientur-

Inanreceilumquoq; pauca,circa ipfam

„vocis Erymologiam &Homonymiam, ,monenda videntur Confeilores enim,a ,,confitendo (ic appellati ^, proprio di- J.,cebantur , qui Chrißum confeffi ^, &

earceri mancipatt , nondum fujcepcrantin qu<eßione tormenta r quo ipfo diiling-

vuntur ab iis, qui ProfeiTores nomina- bantur, & ultro femartyrio ingerebant;

a Martyribus ^, qui morte ^, vel Con- feflionis conflantia , faevitiam tormen- torum fuperarunt ^, & aTeftibus, qui

veritati , voce vel icriptis9 fidum de-

derunt teftimbnium e).Heic tanpen ob-

fervandum , quod vocabula haecce ab

Ecd.

II

EccI. Hifl. Scriptorihus promifcue u- iurpentur, & hoc quidem , fajtem me judice , non temerc Qui enim Mar-

tyrio coronati funt, hoc ob confeffio-

nem & tefti'monium veritatis omnino

fubivere. qua proprer neminem mihi

virio verfurum fpero , ii Martyrcs tcftesque veritatis , nomine Confef-

forum , heic erjam veniant. Sit igi-

tur, Deo Duce ^, Tuoque , Candido

L ; favore

λ) Mur, Hifl. Fcclef· ρ ig. 4^)"· 4°^ 4°7·

408. 410. 411. b) ^vid. Damafc. de Orthod*

Eide üb. I. cap 8 & Confejfl. Fidei quam

hu ternpor'tbus tribuit. item Benzelii Hiß,

Fccl._p. m. 21 f. c) Benz.Hifl. EccI. p.m>22$*

er ,?J2. d) itb. II. pag, 39p. e) Micr. Hiß.

Ecclef. ^pag. zyp,

Caput Secundum.

De Confcjjoribtis in genere,

§■ i.

EX

iis,

quac fub Papatu

conferva-

iSymboJum Apoilolicum, Deca-

loeus_D ² Oratio Dominica , Hiftoria_,

PaiTio-

Ir

Paffionis Dominica:, Baptifrnus &quae- dam alia dodrinae coeleftis capita,qua:

partim prade&a , partim etjam ^inte-

gra publice propofita fuerunt ^, quis reget fpiritus fandi efficacia quosdam

fanam agnoviffe dodrinam- Conferva-

tum igitur fub jugo Papali Deo fernen

Sandum y quafi rofa inter fpinas er-

rorum Papalium enatum ; quod non- nulii tribus , nonnulli quatuor modis probaturri eunf. Verum ^, cum pofte-

rior probandi ratio in priori conti«

neatur, & prior infuper in verbo Dei fuhdamefttum habeat, iliam ad du*

dum1 Dan. Prophet« cap. XI. v. 41.

Sequi Itibet, libiita: DUI

nWVI 3M1D1 DHX HO lEbQ·»

f'öy b. e-Muhlrorruent-bi tAmeneripien-

tur emanu ejus, Edom &Moab, primitiv fiborum a\mmon. Agit quidem prophe-

tia hsec imprimis de Antiocho Epi- phane ^, hohe populi Dei gravüiimo,

eo tarnen verba fenfu adducuntnr,

ut (Antiochi nomine etjam intelliga-

tur Antichriftus _, qui ultima mundi

State , orbem perverteret & perfe-

queretur Chriftianum 5 quare eiiam Theologi j quotquot vidj, ex noftrati-

Μ

bus , de Antichrifto Prophetiarru interpretantur, affirmando, Danielerru

heic non Antiochum folum ¹ ve¬

rum · etjam Antichriftum firnul per- ftringere.

In nnmero eripiendorum e manu Anrichriftt ^, primi nominantur pn«

a rubeo colore , quo demum pinge-

rentur, ficdidbquibusConfeiTorescon-

ftantes innuuntur omnesj qui verac in

Chriftum fidei ergo j Sangvinerru

effundere innocemem > per varia_, Suppliciorum genera ? etiam non_»

veriti funt a~) Quos inrer ^ihel-

mus Dorpe , Anglus, incarcere oc-

cubuit. Joh. HüiT. Conftantieniis cre-

matus- Hieronymus Pragenfis eodem<c

modo internecioni datus. Joh. Ol-,e

decaftel , equeftris ordinis Anglus,

ob nomen Chrifti fufpenfus. Wilhel-

mus Tailurus ^f Wilheimus Witius in_*

Anglia igne confumti. Thomas Rhe-

doneniis Gallus Romac ^, & Hierony¬

musSavanarolaFlorentia^quaeftione fa-

da , interfedi funt. Qui omnes fe-

culo ante reformationem Lutheri»

Prophetiacveritatern rubicundofuo co-

*4

lore evidenter funt teilati b). Heic obfervetur, jam jam citatos non morti

qiiidem ereptosjcum eandem infontes iubiverint acerbiilimam _j ereptos ra¬

men tenebris errorum Papalium den- iilTimis, & fequenti animarum pericu-

]o pra?fcnn(Timoquod ^nemo , πεξϊ.

της οξ&%ξίας ^σπϋόην εχων^, negabit.

α) ^D. Gerb. Tom. F. T)e E(c,l ραif.

m.ρίγ D. Gefnerus in 11. c/tp.Dan. b)Cent, Magdeb» Elac, in Cat, Tcji. Ferit. IFolf.

Liti, Mem.

§. II.

Locum inrer hos fecundum obtment , qu;bus innuuntur Paterni h. e. i!,qui patrum fuorum Deumco- luerunt, deteilanres Mauiim/?) Deurn Papatus novum.Hi_quanquam inter Ro¬

mano 'Cathoiicos vixerihnt , a teneris

tamen annis veri Chrifh'anifmi Captti-

bus e Iumine revelato hauiiis, iimpli-

ci animo adienferunt, figmenta Pon-

tificiorum humana & horrenda dog-

mata nihil attendendo. Et ii vel ^ma-

xime ad tempus abominationibus in- quinati fuerint Papnbcis, in extrema_, tamen vita: re^ula & ^mortis agono conili-

If

conftituti» tentante confcientia &^mor-

te, rneras cultus papiflici & idoioma-

niae fraudes expertt fi>nt ^{, easque} re- fignarunt. Hoc ex pii Monachi Bern¬

hardt verbis aliorumque colligitur, qui, cum aiterum quaii in cymba cha-

rontis poiuerat pedem, prorupit: Fa*

tcor^non fum ego digmts vita ccelefii·, nec propriis poßum meritis regnum obtinereie

ccehrum. Cceterum duplicijure illud ob-xC

tinens Dnus Je(us mens , hxreditatetC

patris & merito paffionis, altero ipfe con(l

tentus _, alterum mihi donat: ex cujusic

dono jure tüud mihi vendicans non con-ii Jundor. his addit; Perdite viχi,fed me-lt

ritum meum Chrißus Jefus efi b). IdetTL»

alii quoque perfpexerunt ^, quos ad

magnam usquecopiam Flacciusin Cat.

Teil. Verit. & Jacobus Beckius recen- fent, e quorom Confeiiionibus haec

inferi merentur verba, _quac Coenobii cujusdam Prior , monenttbus eurrL.

collegis de vita ante bene adla, &

quod ordtnis iui fuiiTet obfervantiiTi-

mus, graviter ita protulit: Horum ni~t(i

hit ^{cor am} Dei judicio (ubfifiity fed Chri a βtu Jefus crucifixus e(l teftamentum &iC

jjußitia tnea c) Bene igttur Tikman-

nus

16

nus minorita , Monachus Gröningen-

fis Monafteribcivena quendam, in con-

feiTione _querentem de confcien- ,

tia fua hominum ^. traditiontbus impli-

cata , iniformavit, dicendo , mu/ta effe) qu<e de en materia diet _oporteret, fi non peri(ulum dieenti effet , [ed tamen breviter te rem jarh Jic accipere debere:

Chrifium pro nobis effe mortuitm, eum fo-

lum effe noftrum (ervatorum ^{, in cum} fo- lum fidenelum * reIi_qua omnia> ^ut in' Aufgcntias fir/tilia ? effe mer as nugas?

tdeofa non turandasd). Sirnilia hauddubie

&aliis dixit. JLibri praeterea, Confeffio-

nes, ejusdem cum Lutheranis doftri- .»>

ns _, continentes , Tub pefte hac et- 1 jam inventi funt , quorum unus,cui

nomen hortuius animae _, A:o ₁₄₇

confcriptus,aCafparo lllenbergio fcri- ptore Papiftico citatur» Continet idem quadtiones varias ^vere evangelicas &

Spirituales ^, quas atgrotis , morti vi-

cinis propofuerunt. Dignae quiderrL»

cflent heic adponi, cum medullamre-

ligionis Evangelicar comprehendant ^>

& Chrifti _meritum pro fundamento

falutis habeant , fed brevitatis ftudi- i

diofi L.B.adD4Chernnitii Exam. Conc.

Tri dt

Si

a)GerhsConf*Catb,part%Gen-> L II. pyfip.

' b)Rertib. /, I.c,iz.intpfms vita c)Strigen de Confcie». tonc. zocjuem citat. fac Beck d) Wolf. lett. Memor.part. /. pag. 949.

s>. nr,

Ultimo denique loco a Propheta^

.pOy Ό3 ΓΡί£'ΝΊ b, e, prirnitU filhrurru,

/immon proferuntur, per quas infantes

& _{ρ u}ρ11 ί^t per baptisma Chrifto iniiti

deiii»nanrur > qui teneris armis e mi- feriarum hacce vaile ante deccflTe-

runt _, quam Papatus imp.ofturas co-

gnoverint: Seu fafcirtationibus ejus abo-

\ minandisfeduth fuerint. Hi,quamquam

non voce externa veram confiterido- ftrmam, nec infultibus Pontinciorum

impiis fefe opponere potuerunt , ea, qua prove<ft£ aeratis Edomitie ac Moa¬

bits ₅ ratione ^, Moabitarum hoc fal^-

tem modo fratres funt, quod impi-

etatem Papiiiicam non auxerint, ma-

nente in 11 Iis adhuc efficacia baptismi

illazfa e). Ex bis abunde conftat>quod

multi Sub Papatu confervati , falutis

] ^aeterno participes facli fint. Interim

tarnen religio Papiftica per fe vera non niagiscenfenda^, quam Baal'·Str.US tem¬

pore Eliac verus appellandus tuir, quod

B qui*