J. N. t
DISSERTATIO GRADUALTS
SACERDOTUM
VET. OECONOMIiE
ADUMBRATURA,
QUAM,
NUTU AMPLISS. FACULT. PHILOS.
IN REGIO AD SALAM ATHENALO t
PR/ESIDE
MAG. CHRISTOPH.
CLEWBERG,
L. L. O. O. PROF. REG. Et ORDIN.
ERUDITIS EXAMINAND AM MODESTE OFFERT
MATTHIAS STÅLBERG
HELSINGUS.
IN ACROAT. Am DIE/7. JUNII A
ANNI MDCCLVIII.
H. ß. M. S.
HOLMIM,
Typis Direct. LAURENT!! SAftVII.
*VIRO
Atnpl'iJJimo atque
DoCAllOLNICOLAO
WADSTRÖM,
Supremi, quod Stockholm^ eft, Dicafterii
Re GU ASSESSORI Digriiffimo,
NUTRITIO SUO AESTUMATISSIMO,
PATRON© O P TI MO.
pellam. Hane. Academicam.
"Tenu em. G/utdem. Et. Imperfeclam.
Interpretern Tarnen. Qualemcunq -T. Et.Praconem.
Infigmum, In. Se. Beneficiarum.
Ac. Immortalk. Eisdem. Debita*
Memoria. Et. Devot roms.
Cumf Sincero. Ommgena. Felkitatk. Hota.
Meliori. Deflitiitus. Munere\
Sacram. Effe. Volmt.
ÖP TI MI PATRONI
i
•I
Cuttor humtlYimm
MATTHIAS STÅLBEftG.
rnrp
$. i.
I mnibus, nifi Antiguitatum Saerarnm prar*
fusignaris, eft m propatulo, Sacerda- tium Vet. Oeconomise ad Aarenem
ejusque poileros, ex tribu Levi oriun- dos, pertinuifle, Exod, 29: 9. Nequé
tarnen fingulis ejus profapiae facra ad-
miniftrare integrum fuit: nam, praeter mulieres, inde arcebatur OTD )2 fWP in quo labes
erat. Le vit. 21 r 17, feqq. quod Interpretes explicant par¬
tim de corporis naevis, quibus aetatis deie£lum, miniilerio Sacerdotali debitae, lieet a Mofe minus definitae, quin Sc membrorum vitium annumerant, partim etjam de vitiis
moralibusanimum coram Deo deformem reddentibus.
Primogenitus pirenti in Pontificatu ordinarie fucceffit, nifi intercedentibus caufis fonticis, ubi vel dignior exfratribus legeretur , vel etjam ab una Aaronis linea ad alteram trans- iret dignitas, teile Carpzovio in Antiqu. Sacr♦ {<*)♦ Sum*
mo Sacerdoti adjun£fcum fuiiTe Pontificem alterum, quem
vocant pD Suffraganeum £ vicarium, vicem ejus certis ca-
fijbus obiturum, vel Eundem in curandis Sacris adjutu-
A S rum 3
rum, paflim apud antiquitatum Scriptores mvenimus, Ha- buerunt autem Ifraelitae in beilo ultrone&r non pracepto, fu-
um Sacerdatem Caftrerdera, przelii ergo confecratum, &
hoc nomine fpecialiter un£him, ut fa a cohortatione uni- verfo exercitui animos inderet, ut & abfentiäe (privilegio gaudentes folenniter dimitteret.Deut. 20: 2. feqq., Maimo-
nidi proinde appellatum ~TV2tbü fTlTO JHD Sacerdetem ad
bellum unftum (b). Sed haecce verbo attigifle fufficiat. In
praefenti de Initiationc Sacerdotum Gregariorum
Vet. Oeconomia. nonnulta tradere conabimur , favore Clementifllmi Namims , Tuoque B. L. benigniori judicio,
qua pareft, pietate 8c honore, nobis expetito*
(a) P„ 121. 66. (b) Cafpz. Aati^u» S» p. -670.
§. IL
Sacerdates, de quibus fermo nobis erit, variis veni-
&nt nominibus apud Antiquitatum Sacrarum inveftiga-
tores: vel enim fimpliciter Sacerdqtes appellantur, vel etiam epirhetis Vulgarium y Mimrum , Gregariorum, Se c und ar ior um cet. tamaSummoSacerdote quam a ceteris,(§j.)memoratis, diftingvuntur. In eorum Initiatione notamus Prafentati
nem ad oßium. Ten t or ii iOHventus Exod. 29*: 4- Videiket
©rientalis atrii pars, aditum tabernaculi patefaciens, ad
ritum iftum eligebatur, ubi perfonae defignatac publice fi-
ftebantur Domino, cujus minifterio erant dicandaer inde-
que ad altare 5c San&uarium ipfum perducebantur (c). Ex
qua Iblennitate baud obfeure cemitnr cum #<pofi<ru*$ tum
ftyutirpo\ Sacerdotum, praecipue fi addideris vers 1»
Cap. cit. (d) r ubi D EI ad Mofen haec leguntur verba:
"b JilSb CDHX &5HpV ad confecrandos eos, ut minißcria mihi fungsmtm\ Nam ver b um £Hp» praeter altos fignificatus, habet
notionem feparandi ab ufii vulgari St leculari, & deftjnandi
uftbus facris, ftatuique peculari. Hinc adhibetur åePrt*
mogemtisr quiab aliis, ieparatiDEO maiicipandi erant Num,
V t > - 3: i 3>
\
i ) o ( @ 5
3 :13, de vafiS) qtrae non profanis fed facris tarttum ttfibus
mancipata Exad. 29:36 feqq. £.30: 29. c.^&i^feqq. multisque
aliis, quorum in numerum jure etjam referuntur Sacerdo-
tes, a fun&ionibus civilibus fegregati, omnemque operam
DEO ejusque cultui navantes,. quemadmoduni ex pluribus
Sacri Codicis locis, seque ac nuper allato, Exod. 29: i, fa-
cile colligitur (V). Unde quoque o\ a. hoc comma itaexpo-
«
/ » \ •/* r > T ' A r?
nunt xyutarsig oog-e rtpxTBvttv [tat xvrovg. nu
hane folennitatem forte etjam alludunt quacdam Novi
Foederis di£ba. v. gr. Joh. 17 : 17. ubi has Servatoris pre-
ces ayiourov ocvToug , pro Apoflolis Patri admotas, Chry-
foftomus in Corderi Catena in Joh» fic explicuit xCpcparcti
xuTovg TM Åoyas ygjf TM fcypvy ftoc.Tt, non obfcuré fignificans,
Chrifturrt exorata fanftificatione deftinationem & inftru-
£tionem eorundem ad officium Apoftolicum rite ©beun-
dum expetiiffe: adde & his A£E 13:2»
(<•) Carpz. Antiquit. S. p. 94« (4) Exod. 29.
(*) Stockii Clav. L. S» V. T. in Vocc gnp.
Hunc aftum fubfecuta eft Lotio Saeerd&tamV^å. 29:4»
Ordinaria haec erat praeparatio ad Sacra obeunda, ante- quam aliquid fanfti vel tangerent vel induerent S^cerdo-
tes, in quem hnem Labrum aeneum, aquis impletum, po-
fitum erat inter tabernaculum teftimonii & altare holocaufti
Exod. 30 : ig. feqq., "VID Labrunt, tck o\ di£him Åovrfjf
fuit genus vafis, ad lavandum accomraodatir fecun-
dum mentem Abarbanelis in Exod. c. 30:18, fa<äi
i. e. inftar hftulae, multum aqux reeipienris, & epifto-
mium habentis, quoapertq, aqua in manus & pedes ,
totumque corpus, prout exiftimant afii, effiuxerit Gcca-
fio heic nobis fe offert explicandi ultima verba v. g eap.
3g, quae, ut difficiliora, ita Öt vexatiffima deprehendimus
SÖ¥ rttosn &c. mro, tefte Stockio, deno-
A 3 tat
) o f
W V£&* / V,
tat fpecuhm: prsefixnm 2, negle&a fpe.ciali fua fignificati©-
ne, jun&um nominibus, fuftinet vicem variarum pratpo*
fitionum, inter quas de, ay ex, Per n*0¥ haud incon-
grue intelligentias cenfemus mulieres devotas, quas fre-
quenter & turmatim quati ad oftium tabernaculi veniebant
cultus Divini gratia: verba igitur lic vertimus, ex Jpeculis
mulierum mimfirantium, qu<e turmatim conveniebant ad por-
tam tentorii conventus, Hisce prseftru&is eorum fententia
nobis maxime arridei, qui putant, pias mulieres, offeren-
tibus viris dona voluntaria ad tabernaculi ufum & ornatum,
etjam fua obtulifle Ipecula,. qua?, tefte Plinio in Lib. 13, Hift. N. c. 9, senea olim fuere vel ftannea: adeo ut hoc labrum ex iöis Ipeculis, certatimamulieribus ad apparatum
Sacrum atlatis, coaluerit. Praeter ufum phyficum hujus la- bri, infervientis Sacerdotum fordibus abluendis, ut in mi- niftrando puri femper eflent, 8c typicum, quo prccfigura-
bat Chriltum, qui apud Sach. c. 13 : i* 2 IpD auditT
habuit etjam moralem admonendi praecipue S.acerdotes, ut3 prae cscteris puritati vitac 8c conlcientiae iiudentes, nec pec- catorum immundicie inquinati, Sacerdotii fungerentur
munere. Hunc lavandi morem a gentibus paganis ad E-
brxos fuifle translatum fruftra adftruere conantur nonnul- li : nara hujus originem ex diferto Dei mandato repeten- dam produnt loca Exodi fupra allegata. Nec eil, cur objiciant hafce lotiones jam diu ante Mofen a primis JE-
gypti Regibus ulu fuide receptas: quamvis enim non ne¬
gemus, ante legem latam, etjam apud ipfos Patriarchas,
luftrationes facras obtinuiffe, nihil tarnen impedit, quo-
minus, ensdem a primordiis facrificiorum Divini fuifie iri- fåituti, credamus, id quod fvadet periculum
Deo nulio non tempore invilas : non igitur dubitamus, ut verbis utar Carpzovii, quin huic vel Uli Patriarchat ceri- monialis ejusmodi lotio Divinitus fuerit injunöa/quse in
communem polt hsec gbiit ritura, donec in lege cerimo-
# ) 0 ( # 7
mali Sacérdöfibus prsecipue demandaretur. Tnde vero V pergit, tam ante, quam poft legem latam, ritus ifte tran-
fiit ad gentes, inter q-uas peregrini eommorabantur Patriar-
ekae, & pofthaec Ifraélkae (f%
(/) Antiquit; Sae, p. 289..
§. IV.
Lotionem excepit Fefiitus. Induebantur bis
qua t vor veftibus pretiofis Tunica Balte»Cin~
gu/o, Fiaris & Fem w allbus Exod. 2g: 40.
feqq. In hoc puncto libi fere confentientem habet Ser. S:a Traäatum Talmudicum Jama c. 7 : §. ?, ubi, mentione
fa£ta Sacerdotis magni, miniftrantis in o£to veftibusr fub- jicitur, Gregarium miniftrare in q,uatvorr. q.uae ftatim iis-
dem recenientur nominibus , praeter JTfiJDilD cujus loco
HÖiVÖ fubftituitur. Mifchnici Do£lores R, Salonio, & Jo- fephus in fuarum Antiqv. Jud» L. 32 c. g, narrant hxc
duo unum efle idemque, adeoque inter veftiraenta ? qux
Gregario Sacerdoti cum Pontihee erant communia , refe¬
renda, at rem accuratiori. judicii lance penfitando , haec
effe diverfa, nec inter fe confundenda<, Ser» Sacrse magis
confentaneum invenere al ii T quibuscum nos quoque faci-
rnus» Nam Cidarisy a circumvolvendo vel tegendo;
nomen habens, in facris pande£tis foli femper tribuitur Pontifici, fuitque depreiTior, fed ampllori mole & frequen-
tioribus volucris circa caput diffufus; Tiara, ab e- minentia vel elevatione: lic di£tae, quia faftigiatac erant al ti
usque elevats* quam Pontificis, vulgaxibus Sacerdotibus.
competebant (g).
_Materiam & formam ornatus Sacerdota-
Iis fupponimus aliunde cognitas r accuratae defcriptionis cupidos,. q,uo par eft honore ad eos ablegantes, qui ex in-
ftituto hoc argumentum excuüerunt,, inter' quos hauci
inßmum locum obtinet Joh. Braunius (h). Ratio noftri
ioibituti lolmiunodo poftulaf, ut indicemus > neminem
Sa-
»
8 m ) o { m
Sacerdotio fuifle initia tum, nifi Sacris veftibüs indutum Exod. 29 : f, 6,7, unde Goodwinus in Mofe &Åarone (i) reetiiTime monet, veftes neceiTarium adjun&um & requi-
fitum initiationis fuiffe» Quid ? quod hicce ritus tantac fuerit nc.ee/Iitatis tantique momenti, ut fub templo pofte-
riori inter quinque res, ibi defideratas, oleum facrum non-
nullis referentibus, veftitu faltem & SacriHcio, non ara-
plius undiione ipfe initiaretur Pentifex. (k)
(g) Carpzovii Ant. S. p. §4. Cartwrighti Ele<3a Targ. Rabb. in Er.
c. 28. (<&) *n Coram. de veftibus Sacerdot. Ebraicorum, (i) Libr.
i, C, 5, §. V„ (i) Carpz. Ant S. p. ö8„
§♦ V.
Pergimus ad ipfam UnBionem. Cirea hunc initiationis a&um in diverfa abeunt Interpretes: quidam Sacerdotibus gregariis unftionem haud concedunt, inter quos Lyra-
num, BiCrmannum 5c fortafTe Goodwinum referas: qui¬
dam iterum pro eorum unébione pugnant, quorum nobis
arridet fententia. Nam apertiflima habemus Sacri Codicis effafa, filios Åaronis , jam utSacerdotes vulgares confide- randos, aeque ac ipfum patrem ungendos, jubentia Exod.
28:41.0. $0:30. C. 4<5: 13. 15? nec vel tantillam dubi- tandi caufam, quin hoc fa£lum fit, v,i6:tus loci ultimi no- his porrigit. Operam certe, perdunt adverfarii , nobis opponentes ExocL 2p.*zi. Lev. 8:30, quafi inde fluat, Sacerdotes minores oleo Rantum un£tionis & fanguinis
confecrationis arietino , inter fe commixtis, fuifle ad*
fperfos: etenim praeterquam quod hxc Ioca de Aarone pari-
ter ac filiis ejus loquantur, illa quidem afperfio ab hac un-
&ione videtur fuiüe diverfa (ct. §, VII.) Sic & lubrico niti fundamento, qui affirmant, Sacerdotes fecundarios, non capite, led manibus folum fuifle un&os, patere exiftima-
verimus legenti Exod. 40:1p, ubiMofi praecipitur urtgert
ßlios "iCfcO quemadmodum , ßcut untturus ejßct pstrtnr.
Qvurn enim hic ungeretur per effufionem olei fuper caput
,
o ( B) Q 9
Cap. 29* 7, quis non vi der it, eundem ungendi modum in
Ulis obtinuiffe. Aliam fgitur differentiam un£lionis Ponti-
fkis & Sacerdotum Carpzovius ( /) non agnofcit, quam in copia effufi oiei fitain- Eienim hoc largius llli affufum,
bis fal te m parcius" allitu m e Pf. t 3 3 ■ -2 5 i d 4f • $ 5 elici~
tur quorum poftcrior licet myftice de Mellia agat, ritum
tarnen un&ionis PontificaUs refpicit & fuppomt Obferva-
Sm dignum, fuccedentes prim* Sacerdotibus grega- riis in miniiterio nec fuilTe un&os, nec unctione mdigu»
i(Te Nam licet ad modum un&ionis filiorum Aaronis,
omnes eorum fucceffores fandlificatos, un&osque reputi-
tos verifimiliter e Exod. 40: 15, colligatur, quo minus
tarnen idem de fuccefibribus in Pontidcatu fentiamus Lev.
6 - i <r obilare videtur, Seldeno nec reffagante («*).. pjp
nhtWDH oleum unftionts juflu DEI arte pigmentaria, vel 0- pere unguentarii, confe&um erat ex praeftantiilimis aro-
matibus? nimirum, Myrrha libertatis i. e. optima & defe- catifTima, Cinnamomo aromatico L e. odorifico & pretiofo,
Canna, aromatica i. e. fvavi, Cafia, & oleo oliv*, quorum
& nomen & pondus expreflis verbis Exod. 30:23. feqq. in- digitantur, circa haec difcrepante aliquantillum Jofepho (»). In refolvenda quadftione, utrurn oleum Sacruip non- nifi femel & a Mofe quidem folo faerit fadlum , magnum
deprehendimus Dodlorum diflenfum, AlTeclaa Aben Ef-
xx opinantur, illud faepius Sc ab aliis, quam Mofe, fuiiTe
apparatum, inter quos Cartwrightus, m additamentis ad Exodum, ex Abarbanele defumtis, argumenta fecus fen- tientium evertere allaborans Sein Annotationibus ad Exod.
c. 30. diferte fuam aperiens mentem his verbis; Ego,,
non video quemadmodum fententia ifta tundamento fa- „
tis firmo nitatur; quod enim hic v. 32 65.33 prohibeantur,,
iftiusmodi ungventum conficere non ita intelligendum „ arbitror, ac Ii nullo unquam tempore, etjamfi hoc plane,, deficeret, aliud, huic fimile,
'conflci deberet, led in„
B opw
$6 ||t ) O ( Ht
„privatum & profaniim ufum nunquam fuiife conficien-
„dum &c,„ Alii Talmudicos Magiftros fecuti, hocce
XpKTfict femel tantum a Mofe fuiflc codtum ac in pofteri-
tatis ufum affervatum, aeriter propugnant, Eandem & nos
inflatnus tibiam, facro inhaerentes Codici, qui potefta-
tern undfcionis Sandtae, oleum faciendi nemini concedit:
& immorigeris hane pcenam decretam docet, ut e populo
fuo exfeinderentur Exod. 30: 32, 3 3. Unde & fsepius lau- datum Carpzovium in Ant, S, (o) ita fcribentem legimus;
„poftquam Mofes, Divino julfu oleum Sacrum confece- ,,rat, nunquam ab alio quoquam^in pofterum reficien-
„dum, vafe conditum, cum reliquis ciméliis ad arcam
a, aflervabatur, &, paucis interjeclis, paria tandem fata
»cum reliquis ciméliis experiebatur - - - in Chaldaica
-