(1)ti f FOEDERIS DISSERTATIO ■quam VENIA AMPL

ti

f

FOEDERIS

DISSERTATIO

■quam

VENIA AMPL. ORD. PHILOS. UPSAL,

P. P.

JON ÜLRICÜS E K M A R C K

phil. mag. st1f. .palmberg.

;et

ANTONIUS FREDERICUS UTTERBERG

Stip. Reg.

Suderm, Nericii,

... , /'

IN ADDITORIO GUST* DIE XII .J.UNIX MDCCCXXVU.

h. a. m. s.

P. I. '

V'

.•■■■■■■i, i i ■ i i i. i i i ii i mmmmmrnmwi n l i i i ■ n i i im

UP S A LI ^

EXCUDEBANT REGIiE ACADEMIJE TYPOGRAPHI.

/

DE

HANSEATICI CUM SVECIA

COMMERCIIS

I;!

FABRIKÖREN

HÖGÄDRE

a» GUSTAF LENNING

och

HÖGÅDRA

... ULRIKA LENNING

född NORBERG,

tacksamt och vördnadsfullfe

af

A. F. UTTERBERG.

De huldaste Föråldrar

Jhelg adt

.af

Sonlig vördnad, kärlek ocli tacksamhet

DE

FOEDERIS HANSEATICI CUM SVECIA COMMERCIIS

StatusItnperiiGermanici exlex, multis ejusmembris mole-

stus,vixullis perniciosior fuit, quam corporibus urbanorum,

Iisprsesertimartibusetstudiis inservientium, quibussummum

essetquietis pacisquedesiderium. ItaqueIrrpotentia Impera-

torumRomanorum,contentiones acbella vasallorumetnobi-

liumfereperpetuainpropinquiorisnecessitudinisjuradissitas compulerunt urbes, de nova jam tum libertate follicitas.

Angustiae rerum, commoda, spes, omnibus communia,

arctius eas colligarunt et gliscentem fubinde mutuam in-

vidiam mox corrpresserunt. Sic ortse funt consociatio-

nes inter urbes Germanise fuperioris, ^quarutn exempla

brevi fecutse feptemtrionales foedus junxerunt, Hansceno¬

minepoftea darum. Qusesocietascum, opibus etdivitiisma¬

gis magisque aucta, in res patrise nostrae ceterorumque

regnorum borealium magnum momentum adtulerit, non abs re nobis vifum eft fata illius adumbrare, ita tarnen, ut, quse cum rebus Svecanis magis implicata fint, iis po- tisfimum immoremur, OpelJae igitur noftrae sequi boni-

que confulas B. L. Novi aliquid proferre cum non five-

rit virlum modulus, nihil nossuscepimus exponere, quam contractiotem imaginem eorum, quae copiosius alil de

hac re fcripferint. In univerfa hiftoria Hanfeatica de-

lineanda cel. Sartoriumi) inprimis ducem fumus fecutij

l). Geschichte des Hanseatischen Bundes von G. Sartorins« Güttin¬

gen 1802 — 8> 3 Th. 8.

in eis vero, quae ad Sveciam pertinent, potisfimos con-

fuluimus Hiftoricos Svecanos, nqn sine fontium examine,

quorum ipfa verba, ubi res ferat, fubjicere aptisfimumno-

bis vifum.

Ne Antiqua cum novis miscendo perverfarum fimus opinionum auctores, historiam Foederis Hanseatici in tres Periodos, ut dici jam folent, (quam divisionetn judicamus

maxiine idoneam) dispertiendam cenfetnus: unam ab ori- gine Foederis Saeculo decimo tertio usque ad pacemin¬

tet1 Hanfam etWaldemarum III, Regem Daniae, A. 13705 alteram, ad communem in Germania indictam pacem A.

1495; tertiam ad Foederis dissolutionem 1669. Harum pe-

riodorum prima tempora habet originis et incrementi,

jecunda faftigii, iertia inclinantem ^rem ad interitum con-

tinet.

Prima Periodur.

Quo tempore, quibusconditionibus, quo Ioco ortum sit

Foedus Hanfeaticum, in incerto pofitum eft. Nullum

enim reftat documentum, quod vel foedus plurium Ger-

maniae septeintrionalis urbium mutui praesidii aut mer-

caturae caussa ante medium saeculum decimum tertium exstitisse, vel singulas urbes, temporario antea vinculo conjunctas, alias deinde in communionern rerum adsci-

visse, comprobet. Incertum, utrum nullum omnino ejus-

modi documentum litteris sitconsignatum,—quod nondum praevaluisset opinio, scriptaelitterae per seauctoritatem in-

esse—an,sifortetale;quid fuerit,temporisid deleveritinjuria.

Varias variorum Scriptorum, si antiquiores consulueris,

in origine hujus Foederis determinanda sententias inve-

nies* Alii ad saeculum decimum secundum, alii ad de.

3

cimum tertium, alii denique ad decimum quartum pri-

mordia revocant. Recentiori demnm aevo ea increbruit persvasio, qua pactum inter Labecam et Hamburgum, A.

1241 initurn, Hanseatico Foederi ^örtum dederit 2).

De fide hujus docatnenti nihil quidein est detra- hendum, sed quominus ab illo ipso Hansa? origo te*

petenda sit, multa obstant argumenta. Hansa Teutoni-

ca ne verbo quidem ibi nominatur, neque uila conditio-

num, quibus illa societas sancita fuerit, mentio adhibetur.

Cum prmterea et ante hunc ann um et post plura singu-

latiiii inter bas 3) et alias 4) urbes foedera inita nie.

inorentur, merito quaeritur, quo jure talis honos _prae

ceteris iiii tribuatur. Nulla denique afFerri _{potesc Urbs,}

quae ad hoc Lubecae et Hamburgi foedus accessent. Ad illam sententiam infirmandam hoc quoque valer, quod

nondum Hamburgum ad ^eani pervenerat auctontatem, qua postea floruit. Nam in omnibus fere pactis inter ur-

2). Illius opinionis auctor est Tracigerus, qui ⁱⁿ opere suo:Ham- burgische Chronik, foederis hujus mentione facta, ^dicit: "aus wel¬

cher (Biindniss), wie zu vermuthen, hernach andere mehr Verei-

nigung geschlossen worden." IVestphalen monumentet ined. Cimbr.

T. II. _p. 128(5;. Conjecturse huic Tracigeri fFilUbrandt (Hansische

r Chronik, aus beglaubten Nachrichten zusammen getragen von D.r

§f. P. TVillebrandt. Lübeck _1748' Fol.), et Historicorum recentio- rum plurimi teraere fidem habuerunt.

3). Pactum initum inter Lubicenses et ciuitatem in Hammenburch (Hamburg) A. 1210 legitur ap. Dreyerum (Specinten gfitris Publici Lubecensis etc. Sine Anno) p. 14. Aliud A. 1241 inter easdem urbes sancitum tiam occurrit v. Dreyer p. 14; — A. _{125g p,}

15 etc.

4). Pactum Hamburgensium ^cum "Worsatis A. 1238 (Lambecius Origines Hamburgicce p. 24), ^cum Westfrisis Hadelisque {IVest¬

phalen /. ^{c. p.} 1284. 128*) etc.

4

bes Germaniae maritimas, uno jam vinculo societatis con-

jlflictas, et Reges Scandinaviae saeculo decimo tertio ^et

ineunte decimo quarto ictis, Hamburgum silentio praete-

ritur 5), quod accidere non potuisse videtur, si ea urbs

simul cum Lubeca auctor Foederis esset habita. Neque

inter Vandalicas urbes tunc temporis est numerata 6J>

quas optime de Societate Hanseatica fundanda et con- servanda meritas. omnes et antiquse et novae narrationes

profitentur 7).

Tam denique incerta est illa origo, ut multi, singulis

urbibus describendis vacantes, frustra operam consumse- rint in tempore investigando, quo in Hansae societatem

5). Sic e. g. in privilegiis a Regibus Norvegiae, A. 1285« I294' con"

cessis multae aliae memorantar urbes, velut Lubeca, Rostochium, Wismaria, Riga, Stralesunda, Gryphisvaldia cet. nusquam vero

Hamburgum. v. Willebrandt Hans. Cron. p. ?. g.

6) Non esedem Semper urbes ad FaMflto/zVa.rreferebantur. In'documen-

to A. 1288 [Dipl. ArnaMagncean. 7. it. p. 114) Lubeca, Wis¬

maria, Rostochium, Stralesunda, Gryphisvaldia, Riga et Wisbia Septem appellantur utbes Vandaliccc s'ßlavicce, omissis Lynceburgo

et Hamburgo, quae tempore posteriori ad eas numerata inveni-

mus. Tum ^vero Riga, Wisbia etGryphisvaldia ^non in Vandalica-

rüm urbium numero habitae sunt.

7). Qua in auctoritate fuerint urbes Vandalicse, testantur verba,

quae in litteris supplicibus leguntur legatorum Hanseaticorum ad Regem Daniae, A. 1622 datis. '*Von den Wissmarischenund-Stfal-

sundischen (quos priviiegiorum gratiå excluserat Rex) hatt es aber

noch viel weniger Zweifell, atss welche nicht allein ^von den aller Eltisten Hanse Städten, sondern auch in der Zahl der Sech*

Wendischen Städte, welchen die ersten privilegia ^von den löbli¬

chen Königen zu Dennmarken und Norwegen gnedigst und miltiglieh gegeben worden, begriffen.'* etc. Sartor, T. 1. p.

63? 64.

recepta sinfc haec emporia. Ne socii quidem ipsi Foede¬

ris, cum in comitiispublicis saeculo decimo quinto,sexto et

septimo de Hansae initio _ageretur, aliud proferre value-

runt, quam quod prima institutio adantiquissimatempora

esset referenda 8)»

Origo Foederis, siquidem ^a consociatione urbium quaruuadam maritimarum profectum sit, in saeculum de- cimum tertium incidisse videtur, _{quo vero anno} incepe- rit, _parum compertum est. Constat enim, singulas ^ur-

bes in Germania inferiori sitas, inde ab initio hujus sae- culi passim iniisse foedera mutua; constat item, sub fi-

nem hujus saeculi complura emporia maritima communi-

tatem junxisse in mercaturae mutuum praesidium et am-

plificationem 9), numerumque foederatorum _{magis ma-} gisque increvisse. Neque ^tarnen credideris, hane socie-

tatem jam inde a principio tam amplam fuisse, quam

postea est facta. In eo similis fuit Hansa multis aliise-

jusmodi societatibus, quod a tenui initio ad summum

fastigium sensim adolevit. Per totum vero saeculum de- cimum tertium paucas adroodutn, decem ferme vel duo- decim, urbes maritimas, eas maxime, quae ad Mare Bal-

ticum sitae erant, ad res communiter gerendas sociatas

8). »Drigines Hansenticas rec ipsi Hanseatici in Recessuit.a.1410 definire sategerunt." Dr,yeri Spec. p, 18 — Cum Rudolphus, Im¬

perator Romarus, A. 1606 poseeref, ut Hanseatici omnia suapri- vilegia et docunrenta ederent, antiquitate foederis sui, quod per bis, ter, quater centum annos durasse dicebant se, tuebantur.

Aeque IndefTnitis verbis in controversiis cum Elisabeths, Angliae Regina, et Regibus Danicis ortis, saeculo decimo sexto et septi¬

mo utebantur,

9), Vide privilegia exterorom Rei>um urbibus inter se conjttlictfs

concessa. apud Dreyer. et Willebrav.dt passim.

6

invenimus io). Sed ne in uno quidem hujus saeculi

documento, quod quidem notuco sit, Hansae Teuto-

nicae nomen occurrit. Mercatores Allemannice, ciuitates ma*

ritimoe, Vanda Hees, Slauicce, mercatores Romani ImperiiGodlan*

diam frequentantes apellari solent. Urbes vero maritimas*

Vandalicae impritnis, qua© ceteris opibus et divitiis ante- cellebant, robur et medulla Foederis habitae sunt, insi- gniorique auetoritate et jure usae n). Saeculo demum de-

eimo quarto amplior facta societas plures urbes compre- hendit, pluraque et praestabiliora priviligia ab exteris po- pulis consecuta est. Ab eo tempore amplificata© liberta-

tis, legum coinmunium, quibus omnes socii obligarentur, expeditionum junctis viribus ad prasrogativas firmandas

contra externas gentes susceptarum certiora jam vesti-

gia deprehenduntur 12). Tunc insigne quoqne nomen

Hansce Teutoniece sensim invaluit. Hsec appellatio, initio

saeculi rarius ab exteris regibus adhibita 13), medio tan¬

dem jam vulgatior facta est. Litterae septemtrionalium

10), Lubeca, Wismaria, Rostochium, Gryphisvaldia, Riga et Wisbja

contra Ericum Regem Norvegiae, bellum junctis viribus 1284ges- serunt. Sartor _p. /42. vide infra.

11). Praevalida illa potentia urbes maritimas interdum esse abusas,

urbes mediterraneae, inprimis Brunsvigaet Magdeburgum,in libello

sub finem saeculi decimi quarti conscripto questse sunt. Sartor.p.

j/f. c/r* Mof. f.

12). Inter illas expeditiones communes bellumdnprimis memoria dig-

num est a Septem et septuaginta urbibus contra Waldemarum ut

susceptum, quod A. 1370 finitum est. v, infra.

13). Edvardus 11, Rex Angliae, Hansce nomine primus Regum ex-

terorum utitur in litteris ad Regem Francice de mercatorum pradatione. Rymeri Foedera T. 11 P, z. p* 88*

7

Regum, et quidem primae omniumRegis Sveciae etNor-

vegiae Magni, ^{anno 1343} datae, prima habent externarum gentium privilegia, in quibus ^nomen Hansae Teutonieae

occurrat 14). Commoda etiam haud exigua ab hoc com- muni nomine foederatis accessere. Hoc enim recepto,

ceteri omnes Germani immunitatum Foederi concessa- rum redditi ^sunt exsortes 15). Liberum quoque fuifc

Hanseatis novas Semper urbes adsciscere socias in com- munionem eorumdem bonorum, quae antea erant ab ex- teris populis impetrata. Licuit et contumaces Foedere

excludere, poenitentesque in gratiam et communitatem recipere. Mos quoque fuit, quem prudentia et utilitas praecepit, numquam aperte indicare, quae et quot empo-

ria Foedere continerentur 16). Sub fmem hujus periodi impensius crevit urbium numerus, non tantum maritima¬

rum, terreftribus quoque urbibus receptis, quae in pactis

cum Dania, Sveciaque et Norvegia nuncupantur sociae

Foederis Hanseatici. In documentis, quae ex ulti¬

mo saeculi decimi quarti decennio exstant, 17) hae

34), ^..."necnonuniversis mercatoribus deHansa Theutonicorum ^♦da-

mus et concedimus, quod etc. . Privilegium Magni datum in

castro Vardberg anno MCCXL tertio♦ ap. Brey^{er. p*} 104.

cfr. infra.

35). Universalis privilegia priora "Romani imperii mercotoribus" dataap

usum suurn urbes quoque superioris Germanise conferre potuerunt.

16). Cum Reges Angliae catalogum membrorum Foederis Hanseatici

exigerent, talem tradere ssepius recusarunt Hanseatici, tandemque

in Comitiis Lubecae A. ₁₅₅₃ habitis decreverunt: legatos in ADg-

liam missos non nisi necessitate cogente ejusmodi catalogum et 1 quidem "in largissimcs et litis sima forma" esse reddituros*

Sartor. v. pg.

17). Vide privilegium Alberti, Regis Sveciae, Hansae A, 1368 coli"

8

«numerantur: Lubeca, Hamburgum, Stada, Brema, JVisma•

ria, Roßochium, Stralesunda, Gryphisvaldia, Andarna, Demi-

num,Stetinum, Colberga, Kiloninm (Kiel) Stargardia nova, Col-

maria (Cuim), Thuronium (Thorn), Elbinga, Dantimm, Re- giomontum (Königsberg), Brunsberga, Landsberga, Kiga, Der-

batum (Dorpt), Revalia, Pernovia, Colonia, Dprtmimda, Susat^um (Soest),Monasterhim, Cosvaldia (Coesfeld), Osnabruga, Brunsviga, Magdeburgum, Hildesia (Hildesheim), Hannovera, Lijnceburgum, Ultra)ectum, Suolla, Hasseltum, Daventria(Deventer), Sutphania,

Ziricea (Zirkzee), Briela, Middelburgum, Dordracmn, Amster-

damum, Campi, Groninga, Armpda (Arnemuiden), Hardevicum,

Stavora (Stavern), et Germani Wisbice degentes. Sunt etiam

minores aliquot urbes ad hoc Foedus numeratas, quarum nomina in Pactis non afferuntur. Ex noto Waldema-

ri in effato 18) patet, Septem et septuaginta urbes,

ad Hansam pertinentes, bellum ei indixisse. Sub finem

saeculi fines Hanseatici Foederis ab ostio Scaldis _usque ad Revaliam Esthoniae extendebantur-

Bello cum Waidemaro III _jam durante primum Foe¬

deris Pactum litteris consignatum fertur. Id factum est in Comitiis Colonice A. 1364 habitis 19). Jam anteä qui-

dem ex singulis urbibus, maritimis inprimis, delecti ^con-

cessumap. Willebrandt. III, p, 29. Pacem inter Woldettiarum et

universas urbes Hanseaticas Å. 1370 ioitam« Lünig codex Germ, dipl, T. XIV. ^p, 8♦ aliaque documenta.

13). ''Seven un Seventig Hånse, un seven un seventig Gånse, bieten

iiii nich de Gånse, so irag ik nich een S ♦ , na de Hånse^' Huit-

feldt. p. 53c.

19). Willebrandt Hans, Chron. p* 39. Sartor, p. 102.

9

v-enere, qui de negotii« publicis consulerent, sed nulla ex- stant vestigia scripti ante hoc teinpus pacti confoede-

rationis. Primo vero hoc docuinento temporis invidia deleto, ^non nisi ex decretis posterioribus conjici potest, quid continuerit.

Pauca quidem sunt, _{quae ex} primo illo tempore re-, manent historica testimonia. Tarnen ex eis, quaecomper-

ta habemus, quid propositi fuerit huic instituto quodara-

raodo colligere licet. ^— Vocabulum ipsum Hansa quod ^—

oinnibus conjecturis Etymologicisomissis ao) —collegium

sive corpus mercatorum significasse _{apparet, indicio} est, mercaturam, ejusque increinentum et praesidium, ante omnia foederi huic fuisse spectata. In mercaturam vero cum exteris gentibus, _quam fere solam quaestuosam cen-

sebant, maxime incumbebant foederati. Hane igitur amplificare ^et monopoiiis firmare studuere. Quae

ut secura föret, prospiciendum erat, ne singula

membra Foederis hostiii laederentur impetu et spo- liarentur. Multa igitur certamina et terra et mari

(mari tarnen saepius, quia heic facilius erat mutuum au-

xilium) conjunctis viribus inibantur ai)- Non omnes ta¬

rnen tanto studio aderant, cum ad armavocarentur, quan;

20) Vocabulum Hansa duplici, saeculo decimo fecundo ettertio,usita- tum est sensu. Signifkabat 1. portorium seu vectigal; "absque

Teloneo et absque Hansa ad civitatem veniant." Privit. Freder.

Imp. ii%?. ap. Willebrandt 1 Abth. _p. 28'i 2). Collegium, ^seu

communitatem mercatorum. In privilegio, quod Johannes Rex

Angliae incolis urbis Dumvich est largitus 1199, haecverba legun-

tur: "Concessimus etiam eis Hansam et gildam mercatoriam"

Varie scribebatur Hense, Hansa, Ansa, Anza} ^unde _posterius

formatum An See (h. e. an der See).

21) Vide not 12. 2

10

to quaesturn opimum sectabantur. Piura enim in hacperio-

do oceurrunt exempla urbium perfide agentium 22). Ab ejusmodi societatis natura sua sponte secutum est, ut, dissidiis membrorum ortis, sive intestinis sive externis^

arbitros se interponerent foederati. Quae urbes aliquid deliquerant, eas societate et commercio ceterarum ex.

cludere mos erat 23), quae poena, utpote damnatis _per-

niciosissima, plurimum valuit ad contumaces coercen-

dos; unde id _quoque factum est, ut Hansa majorem,

quam cetera medii aevi corpora, in snos usa sit auctori- tate. Nuliaenim ex sociis urbibus adeo male rebus suis

consulebat, quin obedire, aut in gratiam redire mallet, quam ruina mercaturse suae mulctari.

Pauca admodum de iis, quae ad constitutionem Foe¬

deris internam sub illa periodo attinent, explorata habe-

mus. Haud dubium _est, quin jam tum e pluribns urbibus delecti interdum convenirent Lubecae, Hamburgi, et in

aliis urbibus Vandalicis, sed, quot urbibus potestas fuerit

ad comitia communia delectos mittendi, quibusque

ea redierint vicibus, omnino lätet. Neque minus

in obscuro est, an Lubeca jam tunc tempo ris Ca¬

put foederis sit habita, quem quidem principatum cum Lubeca communem habuisse videtur Colonia. Constat vero, urbes maritimas ceteris potiores habitas, earum- que scitis dictatoriis urbes mediterraneas se submittere

22). In bello cum Norvegia A. 1284. Brema ab Urbium societate fecit, quam ob rem gratiae suae testandae caussa Ericuseos eximiis

dooavit privilegiis 1294. Diplom. ArmxMagn. //. /55.

29).foedereBfunsvigenses,demoveruntcumurbessenatumsociataesuumA. 1292,dignitatenec priusspoiiassent,eos rece-ex perunt, quam senatu restituto., Eamdem poenam Bremenses ^suae defectionis dederunt.

II

esse coactas 24). Constat insuper, urbes Vandalicas, qua-

rnm numerus non idem Semper mansit 25), siriguiarl

inter se junctas fuisse consoeiatione 26), suo interdurn arbitrio egis^, sua iniisse pacta, sua gessisse bella. Ce-

terae urbes in ora Maris Baltici sitae, quaeque iiiis pro- ximae mare Germanicum attingebant, ad Vandalicarum

auctoritatern se applicasse, credibile est. Aliam sectarn urbes maritima; occidentales, inter quas Colonia, antiquitate

et opibus clara, eminuit, confecerunt. In tertium quem, dam ordinem urbes mediterranese coiisse videntur, qua«

rum Magdeburgtim et Bruusviga principes fuere _27). Quam-

quam h<ec dicisio ^non tam certis testimoniis, quam ve- risimili argumentatione nititur. Divisionem vero in qua- tuor regiones nondum deprehendimus; illa enim poste¬

rius est orta.

His de originibus Foederis Hanseatici ejusque sub

hac periodo incrementis primaque constitutione, praemis-

sis, ad foedera ^cum exteris gentibus icta, et impetrata

ab illis privilegia transeamus, primo cum Svecia pac- torum, quippe quae nostro proposito sint proxima, men*

tionem facturi.

Jam antequam Hansa nominatur, singulis urbibus

Teutonicis cum Svecia commercia intercessisseaccepimus.

Saeculo decimo secundo Henncur Leot Dux Saxoniae, Sve- 24). Vide Not. ir.

25). Vide Not. 6.

26). In privilegiis ab exteris impetratis plurimis hae tantum urbes

nominantur.

27), Magdeburgum tarnen antiquioribus temporibus majori quamBruns-

viga auctoritateprsevaluisse videtur. Sartor. f. 376*

12

eis, ceterisque gentibus septemtrionalibus potestatem con- cessit Lubecam adeundi 28^» et Imperator Romanus Frede•

ricus I, immimitate portorii promissa, eos ad hanc urbem invitavit 29), Iisdem privilegiis Lubecenses in Svecia esse

auetos,pactum docetinter Canutwn Erici) Birgerum Brösa et Henricum, Saxonise Ducem30J. Primummutuum inter Sve-

ciametLubecam pactum, quodad nostram usquememoriam pervenit, auetorem refert Birgerum Jarl. Annoet diequam- v

vis careant hse litterae, regnante tarnen Erico Erici scri-

ptas, verisimile est. Dissensione inter Lubecenses et Sveciam ob praedationes maritimas orta, Birgerus Lube¬

cam Iegatos misit praepositum Ericum et Johannem Cal- vuro, qui ad pacem servandam exhortarentur et roga- rent, ut Lubicenses "Svecos certos redderent _{super pro-} posito suo per aliquem burgensem civitatis suse, qui ma- turae esset aetatis, et super antiquis gestis notitiam _ge-

reret pleniorem''. Talis nuntius huc advenit _{et turba-} tam amicitiam reconciliavit; _{eaque mutuo} foedere ^mox est firmata 31). Tradunt scriptores nonnulli, Lubecae _gravi

28) "Et transmisit Dux (Henricus Leo) nuncios ad civitates _{et reg¬}

na aquilonis, Daniam, Svediam, Norvegiam, Rugiam, offerens eis pacem, ut haberent liberum commeatum adeundi suam Lubecke."

Heimodi Chron. Slav. L. 1. c. #6.

29) ''Ruteni, Goti, ^Normanni et cetere gentes orientales absque

theloneo ^et absque hansa ad civitatem ssepius dictam (Lubecam)

veniant et recedant." Privil. Frederici Imperat. ti88. ap. PFille-

brandt Hans. Chr. A. Abth♦ 1. p. 25.

30) Hoc documentura, quod in Litteris Birgeri Jarl laudatur, jam

non restat-

31) "Birgerus Dei gracia dHx Sweorum" volumus igitur Lubecen¬

ses ad regnum nostrum cum mereibus venientes a tributo etthe¬

loneo quolibet esse liberos et exemptos. Si qui vero de civitate

s3

obsidione ab Erico Plogpenning, Daniae Rege, pressse opem tulisse Birgerum, et catenam ferream, per Travam

amnem trajectam ad accessum et exitum occludendum,

navium impulsu rupisse; eam vero narrationem,

haud indubiis nixam testimoniis, non temere se¬

qui audemus 33). Id vero compertum habemus, Birge-

rnm tutorem Waldemar i, paullo ante Regis creati, novis litteris, A. 1251, Lincopiae datis, privilegia Lubecensium confinnasse, aliis insuper praerogativis additis 33J, Ham•

vestra raoram nobiscum facere voluerint in _.regno nostrohabitare,"

tunc volumus ut patrie nostre legibus utantur et regantur, et

Sveci de cetero appellentur, et hoc idem petimus, ut vos circa

nostrates ad vestram civitatem venientes inviolabiliter ob- servetis. ^{, - .} Similiter et orania alia que antecessores nostri superius nominati (Canutus Erici et Birgerus Brösa)in privilegiis

suis antiquitus statuerunt volumus observare tam superpurga- tione ferri candidi, quam eciam mulieribus insoluto matrimonio inpregnatis. Preterea si qui de vestra civitate ^penes vos in ma- ri rapinas velint excercere et pacis jam predicte federa perturba-

re, ipsos de vestra civitate in perpetuum exuletis et hocnos idem

circa personas taliutn facere volumus, ubicunque prope partesno- stras poterunt inveniri . . Dreyer. Spec. gfur. Fubl. Lub. p. 115*

Verba: purgationem ferri candidi Dreyerita explicat: Lubecenses

esse deprecatos, ne criminis incusati indicia eluere tenerentur/wdf-

cio ferri calidi fåärnbyrd), qui mos veritatis iadagandse Lubecae

fuit incognitus. Quid obscurum illud: "mulieribus in soluto na- trimonio impregnatis" significet, ne conjicere quidem audemus.

32) Hnjus auxilii Lubecensibus a Birgero lati Johannes Magnus, O-

laus" et Laurentius Petri, Hvitfeit cet. mentionem faciunt.^ An-

tiquiores vero scriptores et Chronica Lubecensia sitentio, id

prsetereunt.

33) ''Byrgerus etc. . . . immunitatem de non solvendo teloneo ^{. .} i

de novo confirmamus ita duntaxat, quod gubernator navis sub fi-

de sda nominet eos quos vestrae civitatis novit, ceteris suisnautis

3'

H

turgenses ejusdem, qua Lubecenses in Svecia fruebantur,

mercaturae liberae cupidi, legatum miserunt Jordanem, qui modestis et fere supplicibus _{verbis 34J} desideratarum

immunitaturn veniam imploravit. Factus est quoque vo- ti compcs. Litteris, A. 1261 dati*, easdem Hamburgo Birgerus largitus est conditiones, qua« antea Lubeca im- petraverat 35). Haec privilegia IFaldemanis, ir.ortuo pa„

abeisseparatiseorum(coram?)Advocatoloci adquemdeclinaverit,esse veraciter cives vestros. Ådjicientes quod si naufragi damnum nliquem apud nos de vestris contingat incurrtre, qitilibet in nan.

fragio constitutus sine calumpnia possidebit iliud, quod de rebus

suis extrahere poterit et juvare. Prseterea, si quem extraneum a-

ptid nos mori contingat, qui non babeat ligitimum successorem,

omnes res, quas possidet, redigi debent in scriptura et sub fideii

custodia sacerdotis, exactoris regii ac melioris, ac majorum de ci- vitate seu loco illo. in quo mortuusest, cumtestimonio bono de- poni. Et si postmodum infra annum et noctem legitimus beres advenerit, Iiteras vestras secum deferens, per quas constare pos-

sit, quis sit heres, res predictas integraliter obtinebit. Quodsi in¬

fra annum et noctem nullus venerit, qui sit beres, ex hoc statim eiapso, secundum leges patrie devolventur ad fiscum regium res memorate . . . Datum Lynkoping ^{. .} in festo assumtionis S.

Maries (^5 Aug) annodomini MCCLL Dreyer. Spec.♦ p. 106.

34) "Exiguas quidern ^esse (dixit Jordanes) civitatis suse vires, si cum Regno (Sveciae) compararentur., sed eam esse sortem rerura hu-

rnanarum, eos casus bellorum, ut nonnunquam ex minimse con- ditionis asnicitiis maximus fruetus percipiatur.'' Lambecii Rer.

Hamb. £. 11. p, 48' Ed. Fabric.

35) . . "Super quo vobis taliter respondemus, quod pacem, libertatera

et emunitatem de non solvendo teloneo, quonostratesin munitio- nibus vestris gaudere permittitis, eanderahominibus, cum mercibus

suis ad partes de vestra civitate venientibus, ex parte nostra promittimus vice versa, ita duntaxat, quod gubernator navis sub fide sua nominet eos, quos vestrse civitatis cives novit, cseteris