O B S E R V A T I O N E S
H I S T O R I A M S V E C A N A M
I L L U S T R A N T E S ,
Q U A R U M P A R T E M VT.
CONS. A M P L . FAC. PHILOS. UPS.
P R Æ S I D E
M a g . E R I CO
H I S T O R . P R O F . R F G . F T O R D . S. R . S. M .
P U B L IC O E X A M IN I S U B J IC IT
S T I P E N D I A R I U S REGI US
E R I C U S L O D I N ,
G E V A L T A - G K S T R I C r U S .
I N A t D I T . G U S T . M A J. D. X X I I D E C . M D C C L X X X V I .
U P S A L I J E , L I T T . JoH. EdWAN, D I R E C T . F. T T V P O Q R .
o b s e : r v a t i o n e s s e l e c t æ , H I S T O R I A M S V E C A N A M I L L U
S T R A N T E S . P. VI.
X I. De Mediatione Svecica pacis Bredanœ An. 1667.
D
uplici vice patriæ noftræ id gloriae contigifle n o v i m u s , ut pacandi Europaei orbis cu ra m , in fe d er ivatam, cum fruclu fuftinuerir, Bredæ puta An.1 6 6 7 , & R ysvici 1697. U t v e r o p a rum adhuc inter n o s illuftrata eft hujus temporis hiftoria; ita apud e x t e
r o s f cr ipt ores fere folos quaerenda e f t , manca licet &
i mperf ecda, utriusque laudatae Mediationis notitia, quos i n t e r , ad B redanam quod attinet, eminet Gallorum ad h a n c pacificationem Legatus, Illuftriftimus Comes D * E- ftra d e s, cujus litteras & a£la Londini An. 1743, novem o £ l a v æ f o rmæ voluminibus, novifiime edita habemus. Ex hiftoria univerfali notiftimum eft, erupifle An. 1664, A n glos inter & Baravos, maritimum bellum, commerciorum caufta, quibus dedita utraque g e n s , non potuit non libi i nvi cem fieri oppofita. Illorum v e r o contra hos conti
nui fucceftus pr im u m D a n o s , deinde etiam L U D O V I - C U M X I V Ga llorum regem in Batavorum compulere i o c i e t a t e m , qui tamen jun&is viribus æque parum p r o
f e c e r a n t , ni funeftiftimum incendium & peftifera lues, quae An. 1666 Lo nd in um v al lav era nt , Ipiritum & ani
mos C A R O L O I I , & Anglicano eripuiflent populo. P a tria n o f t r a , quæ tum inter principes Europæ gentes lo
cum m e r u e r a t, multis nominibus a Batavorum partibus erat aliena N o n d u m enim exciderant animis illatae fub R. C A R O L O G U S T A V O injuriae, extortus ab illo Tra£latus Elbingenfis, capta fub bello Danico colonia C a b o Co r fo in Africa, atque cum fimul Batavorum caus- fae p a t ro c in arentur D a n i , hisce temporibus velut neces-
I 2 - fa-
r 2 Obfervationes SeleSlce, H iß oriam
farium j u d i c a b a t u r , ut contraria: faveret Svecantim n o men. I nteri m t a m e n , quae A n n o 1666 cu m urbe B r eh - menfi patrice exor ta erat c o n t r o v e r f i a , armis c o m p o n e n da , ab aliis partibus pacem & tranquillitatem r e g e n t i bus fuadebat. Mi tt ebat ur ideo in Galliam Legatus e x tr aordi nar ius C o me s Otto JV ilhelmus K ö nigsm a rk, qui M a r t i s aleam a Svecicis in G e r m a n i a ditioqibus a v e r t e r e t , atque i n t e r p o n e n d a m , in conciliandis b el l ige ra nt i
u m a n i m i s , Sveciæ o pe ra m offerret. Adhibit is L e g a t i Batavi van Beuningen confiliis, tale r e f p o n f u m r e d d i d i t R e x L U D O V I C U S , quale ipfe ex p ri mi t in litteris ad C o m i t e m & Eflrades, datis d. 21 Maji An . 1666, J ' a i pris la refolution de lui dire> que j e recevois £? acceptais jon offre avec p la ifir, ü f en fa i fa it beaucoup de cas, foubaitant fincerement la p a ix c f nommément, que la Svede eut la gloi
re de procurer un f i grand bien a la Cbrctiente a). E r a n t e o d e m an no me nfe F eb ru ar io d udu m nomi nati ad h o c n e g o t i u m Legati Svecici Georgius F lem m ing, L. B. ad Li e be li t z, Do mi nu s ad N o r n æ s & L y d i n g e , R e g n i S v e ciæ Senat or & Cancellariæ Confil iari us, & Petrus J u liu s C oyet, D o m in u s ad Bengt sboda & L j u n g b y g å r d , E qu es , Cancellariæ Confil iar ius , & Status Confiliarius Aulicus.
Illius v it am b revit er tradidit von Stiernman b). P r o c u r a t o r i u m autem i p f u m , quo jam munitus abiit, cum b e n e v o l e communicaver it amica manus L. B. Claudii Flem m in g , ad h anc Academiam li tterar um ftudio i n c u m b e n tis , e penu Perilluftris & G e ne r of . Parenti s L. B. &
Aulæ Regi æ M ar e c ha l l i , illud in Allegatis e d e n d u m cu
ravimus. Petrum Ju liu m Coyet paucis quoque at tingi t von Stiernman c). Multa ille in minifterio R. C A R O L I G U .
S T A .
a ) Lettres, Mémoires & N égociation s de Com te D ’ Eflrades, edit, cit. V o l. 4 . p. 2 8 7 .
I ) A deliga M atiîkel p. 7 3 ,
0 Ibidem p. 142.
S T A V I cum laude m e r u e r a r , fuaque potiiîîmum opera bel lum S v e c o - D a n i c u m pacibus Rofkildenli & Hafnien- R compofui t.
A b i e r u n t hi duumvi ri p r i m u m in Britanniam, ubi p e r me m o r a ta s inteftinas clades fat ad pacem prseparata p e & o r a i nvenerant. H ag as Ang li Comitum & deinde Du- b r i m futurum tra£tarionis locum praeoptaverant ; fed cum u t e r q u e L U D O V I C O X I V p a rum commodus judicare
tur, Breda ta n de m, Brabanriæ munitiffima urbs, communi confenfu defignata elb A d v e n e r an t huc Mediatores men- fe M a j o ; illorum autem apparatu non dum adve£to, per p lur es h eb d om ad as publicam ingrediendi pompam dif
f er r e coa£Ii funt. Pr oc ur at or i a tamen fua illis t ra dide
r u n t Gallici Lega ti D' E ß r ades, & Honoré Court i n , at- que ipfum mediationis opus mox adgrefli funt. Par um v e r o a b f u i t , quin in limine fuerit abruptum inopina m o r t e P etri J u lii C o yet, cujus ja£luræ magnitudinem ' n o n m e l i u s , quam verbis ipfius Comitis D* Eßr ades, de- f er ib er e pofïumus. Monfieitr Coyet eß m o rt, inquit, en 4 jo u rs (V un erißpele ventrée, qui lui caufia un transport au cerveau. C ’ et oit f nme de / ’ A mbafjade U3 cela pourra nous embaraffer f i la négociation s' échauffé U3 qu il finit neccfjai- re> que les Mediateurs mettent la main a la plume pour con
cilier la difference des projets ce qui fiera difficile a Monfi Flemming & De Dobna. Mon fi. Coyet et oit un fo r t habile
homme, qui avoit eu la principale confiance de fe u Roi de S vede, & qui rempltfjoit le poße, qti avoit tenu autrefois
M. Salvius, I l laiffe douze en fa n s , Jans aucun bien, P efi un bel exemple pour les Ambaffadeurs. d )
Erat tunc Re gn i Sveciæ ad F œderatos Belgii O r d i nes Extraordinarius Legatus Cbriflophorus Delphicus, C o mes & Burgravius De D obna, Dominus in C a r v i n d e n ,
I 3 Schlo-
d ) Mémoires de Com te D ’ Eflrndes, V ol. 5, p. 349*
Schl ov it te n, BourgsdorfF, Stockenfels & Fifchbach, C a m pi Marefchallus & Confilyirius bellicus, isque in d e m o r tui Coy Pt i locum fiiccedere jubebatur. V i ta m etjam e- jus fuccindfam tradidit von Stiernman e). U t v e ro ille Araufonienfi D o m u i , cui favebant A n g l i , affinitate erat j un dt u s, ita, ut a partium ftudio o mn i n o forer alienus, a Gallis timebatur. Caput vero Legationis L. B. Flem- m ing d. 25 Junii follemniter Bredam eft ingreflus, & ab illo t e m p o r e , ab hora VI II matutina ad m e ri d i e m , & a I I I pome ri di ana ad IX vefpertinam, quotidie Legati funt collocuti. / ) Svecicos autem fumtuofa ac fplendida v i v e n d i ratione fruftra æmulari conabantur G a ll i , de qua r e his ver bis conquer itur D * Eflrades. La curiofité de voir V Affemblé attire ici une infinité des gens de touts les pro
vinces, comme les Anglais îff les Svedois ont commencé a diner en public, c/J a donner a boive & a dißribuer des confitures aux pcrfonnes, qui viennent chez e u x , nous avons été obligés d’ en fa ire de tneme. Ces premiers ont 10,800 liv res par mois a depenfer, les derniers ne m ettent pas la main a la bourfe î? font entièrement défrayés. g)
D i e X X X I Julii Tradtatus pacis c on c l u d e b a t u r , a feript or ibus hiftoriæ univerfalis fatis cognitus. M e d i a t o r e s autem paulo poft fua ma n fe r un t fata. L. B. Flem
m in g , defignatus in aulam Britannicam L e g a t u s , A n n o æratis X X X I X obiit Bredæ d. 7 Sept. 1667. Et Cornes D e Dobnay qui, poft padtam illam famolïftimam triplicem f o c i e t a t e m , H a g æ C o mi t um menfe Januario 1668 Lon- d i n u m abi it, e ode m A nno d. 21 Maji X L ta n tu m a n n o r u m vit am finivit. In templo Cat hedrali Upfalienfi fub exi mio fepultus eft Maufoleo. L i t t e r æ , quibus finitum
Bre-
e ) Adel» Matrikel p. 4 9 .
/ ) Mémoires de Comte D ’ Eflrades, edit. Hafel 1 7 0 9 . V o l. 9. p, 3 2 9 . g ) lb i<f. p. 3 4 1 ,
Br ed æ negotiationis opus Flemmingio gratulabatur Illuftr.
C o m e s Petrus lim be, Regni Svecue D r o tz e tu s , ex origi*
nali in collent, laudatis Flem m ingianis, coronidis loco dabimus*
C A R L medh Guds Nåde,. Sveriges y Giôthes ocb Wåiides Konung och A r ffurft e , Stor f u r fle till Fin
lan d, Hertig iithi Skåne, E flland, Lijfland, Ca- relen, Bremen, Verden, Stetin-Pommern och Wän
den, Furfte till R ü g e n , Herre ôfver lngermanland och W ifsniars Så ocb Pbaltsgvefve vidh Rhein i
Beyern till Gülich Cleve ocb Bergen Hertigh„
TT/Flr fynnerlige ynneR ocb nådbiga benägenhet rnedb Gudb Altsm ecbtig. Sa Jom JFij Trooman, Råd ocb Cants lie- R å d ntedb ferdeles omforg conßderere, nervarande tijders Conjun f l ur er y vebl afflendes den fa b r lig b e t, fom flg begyn
ner a tt fr a m b te , ocb låtteligen vijdare ån man förmodar >
omkring flg grijpn to rd e, i fa ll den emellan England ocb Hålland itände krigslogan [kulle med b fm bronna continuera, ocb icke formedelß fredlige utbvågar kunna Jlekias ocb dem•
pas: fF ij ocb f å derutbaf åbro föranlåtne blefne, att taga ut bi deliberation ocb ofvervågandc de medell fom på IF år f i da kunde contribueras till dejje nu [v åfvan de farlighet ers af- bjelpande ; baf vandes omfljder tienligafl befunnet Ofs emellan beg ge dejje flrijdande Rater a tt interpellera ocb formedelß en vånlig mediation fhkia flttia dem åtber utbi een inbör
des vånfkap, ocb dett till följe Cbrißenbeten, fom ellicfl med ftoor vedervårdigbcter boot a s , utbi en god b ocb f l a di g rolig
het : A ltjå ocb emedan till a tt få t tia denne JFår gode Inten
tion utbi fin be bb r i ge verkftålhgbet, IF ij refolverat bafva, a tt genom een Ambaflade Extraordinaire låta befökia Konungen a f Stoora B ritta m eny IF ij ocb få der boos Ofs i Nåder till
■ U __
Gembtbes for a dee herb mit ge qualiteter och den fynnerliga cappacitet ßor n ijt ocb trobet medb bvilken J eder bos Ofs u t hi Nådige åtankar (ntt b n f ver : 7 y bafve fV ij i N åder lâtet Ofs bebtga Eder tillijka med W ä r t KongL Red Coyet, n tt committera ocb nnjôrtroo denna Anibaffadens eller M e- diationens fhrrettning ; icke tviflandes den fam m a fâledes Ofs till rett un digt no:je ut bnf Eder lâhver fh r tr id a s , [um IVty cüiefl Eder dexter it et medb fynnerlig nådigt be bag a ltijd ß r fp o r t bu]ver, D et âbr fôrdenfkuld ÎVàr Nådiga vilie ocb befallning, n tt j f Edre faker fâ anfleilen, ntt J med det forderligaße bande vara f erdige n tt anträda denne Ambaffa- de ; bnf vannes 'J Eder ocb utbi det ôfrige till ntt retta, e f
ter den lnf l ruction , fom Eder ytterligare fla il tiliflält blif- va. Hvarmed W ij Eder Gud Allsmecbtig befalle fynnerli
gen nadelt gen. A f f Stockholm d. iy Februari) Anno 1666.
Vppä Hbgbemälte K. M :ts Rcfpe&ive IV år Rlflelige K. H err Sons ; f l ocb Allernadigße Konungs ocb Herres vägnar
H E D V I G E L E O N O R A .
i
S E V E D H B Å Ä T . L O R . v o n d e r L I N D E . 1 R. Drotzcns f l äße. i t i R. Mar [k. f l alle, G U S T . O T T O S T E N B O C K . M. G. d e l a G A R D I E .
S. R. Am iral. S. R. Canceller.
C L A S R Â L A M B . Uti R. Skatt maß ar ens f l älle.
* H Ö G H U S E N .
Till Herr Jöran Flemming , a tt ban A mb af) ad en f o r • à er lig t anträder.
TiU Ofs E l [helige W å r ocb W a r t Rijkes T ro o -M a n , R å d
Rââ och Cantslij R a d , Welborne Herr Jöran Flemmings Frijberre till Liebe l i t z . H a y e till Nornas och Lydinge fa n ner ligen Nadeligen.
Wàlborne Herr Friherre, Herr RijksRåd och Legat, K. Frendhe,
T i/fin K Frendhes vicbtiga och bögtangenebma fkrifvelfe
^ daterat Bred ha d. 2 y jlu lij naßforledne bar jagb ny
ligen vdbl un d fa n g it, jbrm edelß bvilken ban bercttar migb dbe bnfkeliga tiydenderna, fo?/i IL'ij medh ßörßa lengtan baf- va Jb rven ta t, hurulundha Gudh dben Aldrabbgße miIdeligen har behagat Freds traflaten å dhen ortben niedb en Ja bug- neligh och lyckehgb utbgdng velfigna , /7^ dhen famma nu endteligen år fulkomb ligen flutben och ander [kr efven. Sa Jom nu detta ßoora v erke t, /07?/ naß an heela Cbrißenbeten gag
nar till Kongl. M aijits och Fäderneslandets merkeliga tienß igenom M in K. Frendbe myckit berömligen ocb vdbl dr fbr- r e tta t, a tt ban ett odôdeligitt namn t betta förmcdelß bofver figh få r verfv at : H var off ver jagh Min K. Frendbe högeli
gen c on g r at ul er ar ; önfkandes vijdare M in K. Frendhe all- fkons vahlferd. Ja g b fk iil alltijdb ombefliita migb att utbi fielfva verkett låtba pdfkijna, huru hbgtt jagh (kattar M in K. Frendhe och bans Jerdbeles godba gdffvor och qualiteter , fampt naß Gudbs Alsmecbtiges anbefallunahe oför änder ligen förbli/ver
M in K. Frendhes
Tienßvillige
T E R B R A H E Greffe till Wißingsbdrgs Stockholm d. 28 Ang. 1667,
K K ongl
Rongl, M nij:ts fam pt Sveriges Rilkes Hogtbetrodde Man Rddb y Cants lie Rådb oc b Fullmecbtigb Extraordinari Legat ät b Engelandb , dben F e Ib orne Herr , H:r Joran Flemming, Frijberr till L ieb elitz, Herre tiU Nornas ccb Lydinge UV.
M in K . Frendbe detta.
» *
X I I . L eftio n es
in
A c a d e m ia U p fa lie n ß A n . 1479 - 1487.Pauca Tunt a d m o d um , cjuæ de Academiae hujus p r o x im o poll inaugurationem llatu primisque ejus d o l o r i bus innotefcunt. Succinfte illa exhibuit Præcl. Faculr. Phil.
Adj. Ol. Andr. K nbs, in Hilt oria Academiae Upf. p. 133 fequ. N o v a autem & ha&enus i ncognita cum , in m a - nufcriptis Bibliothecae publicae codicibus, detexerit i n du - ilria Clar. ad eamdem Amanuenfis P etri Fabiam A u • rivilhi & me c um commun ica ver it folita ejus humanitas
& b en evol enti a, r e m hifloriae litterariae patriae n o n i n g r a t a m me fa£lurum e x i f t i m a v e r i m , li eadem heic t r a d i dero. Sequentia autem ex iisdem colligere p o l l um us corollaria.
O L A V U S J O H A N N E S G U T H O N I S , i n ' c i v it a ti s Upfalienlis univerlitate Scholaris in art i bu s, 1 4 7 9 , qu o fcripfit commentarium in Evangelium M at bai y 1480 R egu
las Sacra L beo logi a , 1484, annotata in libros Arijlotelis de anima y 1485, annotata in M etapbyficam, i 4 8 6 , E x e rc i
tium P by ficorum A riß o telis, 14873 T r aStatum P etri Ble- fenfis de confefßone c f annotata in Logicam eod. ann. fic p e r o£tennium in univerlitate Upf. verfatus. I n ce r t o an.
Magi fi er defcriplit annotata in hbros Pbyficorutn.
E R I C U S , D o £ t o r Sacræ T h e o l o g i æ , 1479 dedi t ad pennas c o mme nt a ri um fuper E van ge li o Mathaei. 1480 Regulas Th eo log ica s XVI. 1487 E1R I C U S O L A I Upja- lienfis ecclefiæ Decanus declaravit in le&orio T h e o l o g o r u m
r u m T r a & a tu m P étri Blefenfis de confeffione, N o n igi
t u r obiit i 4 8 6 , ut habet K nbs, Hifl. Acad. Upf. p. 133*
J O H A N N E S de IVekbolmia, venerabilis vi r , Magi
fter & Le& or declaravit ann. 1484 li-bros Ariftotelis de ani ma.
P E T R U S O L A V f , reverendus Magifter 1485 de
cl ar avit annotata in M etaphyficam, & i486 in libros P h y ficorum Ariftotelis.
P E T R U S J O H A N N I S , reverendus Magifter 1487 decl aravit annotata in Logicam , & incerto anno idem f o r t e , cognomine Galle, annotata in libros Phyficorum.
L o n g aevus, fi verum fit, quod vixerit 1537) ut habet Knôs p. 137.
N :o X X II. Cod. Chart. Fol.
Inter alia continet Tra&atum Pertri Blefenfis de Con- feflione, in cujus fine bcec leguntur: “Explicit 7 rabiat. Pe
n tr i Blefenfis de Confeffione, led us U5 declaratus per quon- u darn Sacra Theologice Do&orem Ericum Olai Upfalienfis ilEcclefiue Decanum , bene dignum, in leclorio Theologorum u confcriptus per me Olaum Johannem Guthonis in praefata ucivitatis Upfalienfis Univerfitate fcbolarem in artibus, A n•
uno Domini 1487,
N :o X X X V . Cod. Chart. Fol.
Continet annotata in libros (A rifiotelis) de anima.
tc/;; fine fequ. Expliciunt notata circa libros duo de anima, tlper venerabilem virum magiflrum le&orem - - - - Jo-
“ hannem de Wecholmia. Anno Domini 1484 leSla decta- tcra ta , per me Ol. Joh. Guthonis colletta in alma univerfitate.
Interjettis quibusdam, fequ. Libri Phyficorum Arifto
telis. uJn fine: E t fic quoque explicit exercitium P by fico»
K 2 rum
60 Obfervationes Sele 81ce, H iß or. Svecanam llluftr antes. P . V I.
«rum difputatum per magißrnm Per r u m Olai in Univerfitate tcUpfalienfi, per me Ol. joh. G u t h o n i s fcrtptum î f coüeElum
“anno Domini i486.
N:o X L I . Cod. Chart. Fol.
Continet annotata in Logi cam. In fine : E xp licit ex- tier citium in lib r u m ...- per reverenduia m agi fir um
‘‘P e t r u m Johannis pronunciatum ac declaratum, confcriptuni
“autem per me Ol. Joh. G u t h o n i s [colarem in artibus Uni-
“verf . Upfalienf. Anno Domini 1487.
A n n o t a t a in Metaphyf icam. In fine: E t fie hoc e x • itplicit exercitium veteris artis per reverendum ma gift rum
“ P e t r u m O l av i in alma Univerfitate Up [alienfi pronunciatum declaratum. Confcriptiim per me Ol. Joh. Gu th on . fco * tdarem in artibus in eadem Univerfitate * - - - finitum au
ctem in oSlava die eor - - - - A n n i Domini 148p.
A n n o t a t a in Li br os Phyficorum. ln ß ne: E t fie ergo ex - tp lic iu n t notata Juper libros - - - - &T marginali glojfia, - -
“ . - per Petrum Johannis G a ll e leSta Uf declarata, per
“M agiflrum autem Ol. Joh. Gutho. [cripta Ci3 finita - - - -
“In civitate Upfalienfi.
N:o X X V . Cod. Chart. Fol.
Initio mutilus. Inter alia continet C o m m e n t a r i a in E v a n g e l i u m Mathaci. In fine: E xplicit commentarius fuper Evangel ia Matthaei anno Domini M C D I X X I X per manum
“ Ol. Joh. G. datus ad pennas per egregium doctor em Sacra ii Theologice, qui nomine nominatur Ericus.
Re gu l æ Theologicae X V I . In fine: Expliciunt Regu-
“Ice Siicrœ Theologice per manum Olavi Joh. Guthonis an-
“no Domini M C D L X X X qui, tunc datee ad pennas, velociter iComnibus fcnbere volentibus, per egregium Dominum D08I0-
“rem Theologice E r i c u m nomine.
