!/
D. D. DISSERTATIO DESERVITUTE MULIERUM
APUDGENTES
BARBARAS,
QUAM,VENIA AMPL. FAC. PHILOS. UPSAL,
PR AESIDE
M*a
DAN.
BOÉTHIO,
' J
PHIL. PR ACT. PROF. REG. ET ORD.
PRO GRADU
EX Hl FE T
STIPENDIARIUS KÅHREANUS
Alexander
Sundbeck
VESTRO-GOTHUS.
IN AUDITORIO GUST. I\1AJ. D. XXX. MARTII. MDCCLXXXV.
HORIS A. M. SOLI T IS.
U P S A L I JE ,
VIRO
MAXIME REVERENDO atque AMPLISSIMO,
domino
WILHELMO
CAROLO
VICTORIN,
S. S. Theol. DOCTORI Celeberrimo,Ecclesi/e Lidecopens. PASTORI Adjacentisque
Distr. PRiEPQSITO Vigilantissimo.
0/
modo primitias non dedignatetenellas
Accipere ingenii,
Samme
Patrone,
mei,
Accipe nunc iterum Jpecimeny quod
adultior
ätasEt pietas cura debet, ut omne,
TUJE,
Quam vellem , po[fet tantum aquiparareJavoremy
Et grata menti
verba
negataloquh
Tum non aptius, hoc, confummatius
esfet
Aut magis egregium ,legeretur,
opus.s
Tum difcedenti canerent mihi talia Muja, Tendentes placida Laurea ferta manu:
Eft tuitus juvenem non dignior ante Patronus, Patronum haut coluit gratior ante
cliens,
iv de lc7s ßocgßolgcify 7o StjÅv x&j d&Aov %v ctulrjv exel lccj*iv,
DE
SERVITUTE MULIERUM
APUD
GENTES BARBARAS*
$. I.
Digna
omnium,eft materies,
quorumquae
intereftPhilofophorum
vincula Societatisatquc
humanae farta tc&aque fervare, requirat curam, ut
rite flabiliatur , quam inter res humanas conditionem
Sexui muliebri vel permitteret naturalis illius indo-les & Creatoris per illius conflitutionem declarata
voluntas, vel pofeeret praefens Societatis humanae fla¬
tus. Multa itaque hac de re & ab antiquis & re-centioribus tradita fuere, Ted quisque pro
praejudi-catis fuas aetatis opinionibus, civitatisque Legibus, & pro particulari fuo genio in diverfas abiit fententias,
adeo ut vel injuflo virorum imperio favere, vel fa-tyram fui temporis morum feribere, vel etjam
adu-latione fuis velificari affe&ibus maluifle videantur ,
quam fidelem Natura illiusque Legum exhibere
pi-Öuram.
Exemplo
nobis funt,quae de fundamentis
imperii Maritalis fyflematice magis, quam vere
tra-diderunt
Philofophi,
jura & officia hominumexpli-caturi.
Exemplo
quoque nobis efTe poffuntagita-tse, poflerioribus hifee temporibus, ad occafionem
Serr-O Be Servitute Mülierum
Sententiae a), quam
Celeberrimus
Genevas Civis
inpublicum
prodire
voluit,
de genuina
Sexus feminei
a Natura conftituta conditione, quaeftiones; quae (i
iterum moverentur, vereor, ne parum in illis
eno-dandis proficeremus,
nifi valtum
temporum campumattentione percurrere
haud
graveduceremus,
perquem mutatas humanae
Societatis
vices, variamque
confiliorum humanorum indolem fuis e cauffis emå¬
nare videremus; eodem enim modo comparata eft ,
quam de conditione
feminarum
illarumque
naturaeconveniente dignitate
adferre debemus
,fententia,
quam omncs alias, quaeab
effeftu
defideriorum
pe-tuntur, ideae, quas (cilicet, nec quales fuere vel funt,
neque quales efle
deberent,
ritedeterminare
vale¬mus, nifi, quae ad defideria formanda & mutanda
vim habuerint, rite perfpeftas nobis reddiderimus
cauflas, Parum forfan noftra referre jnre
contende-re poffumus, quae
fuere Philofophorum
diverfae hacin re opiniones, efficacia enim perexigua ad ftatum
mulierum vel meliorem vel deteriorem reddendum
contulide videntur; quamquam & hoc fummum
Phi-lofophiae decus, &
illud, ad
quod fpeftare debeat,faftigium effe arbitremur, ut invincibili alias rerum humanarum ad deteriora curfui frenum injiciat, &
fua luce fuaque vi, nifum, quo ad meliora tendit,
dirigat & promoveat.
Ut
vero hoc decus, hocfa¬
ftigium attingat, folidae veraeque cognitioni tam
vi-rium naturae humanae, quam, quibus dirigantur,
apud Gentes Barbaras, 7
S
„ I
cauftarum fuperftruenda eft, nec
inanibus
conje&u-ris opinionumque fomniis, inutili ingenii acumine
fi-£tis, occupanda. Ut enim ad illud,
quod
noftrijam
efte negotii voluimus, revertamur,
facile
patet, nonfemper eandem
fuifle
mulierumconditionem, fed
per humanarum rerum vices
adeo
mtftatpm, utdi-midia hsec generis noftri pars, alterius deliciae atque
amores, jam in abje&am coa&a fervitutem, dura
quaevis & nefanda palla fit, jam ad fummum eve-£ta dignitatis faftigium , mores inftituerit vel depra* vaverit publicos, atque Gentium & Imperiorum fata iuo nutu pneceperit. Vaftus hinc aperitur campus, quem , Hiftoria generis noftri facem praiference, eo
magis emetiri juvabit, quo certius nobis in animum inducere licuerit, locum, quem mulieres apud
diver-fas teneant gentes, certiffima" ferre indicia
progres-fuum, quos unaquaeque illarum in vita Sociali
fece-rit. Qui idcirco Legum origines & morum
incre-menta noffe jucundum & profuturum elfe judicant,
ab hac Hiftoriae hominis parte maximos fibi pollice-ri poftunt fru&us. Hifce nos faltem perdu&i ratio-nibus, quaÜs apud rudiores gentes fuerit Mulierum
conditio, quatenus vires permilerint, breviter
de-fcribere, illamque e veris fuis deducere cauffis
in-ftituimus; led dicendorum copia obruti, telam tan-tum exordiemur, quam aliis pertexendam & perfi-ciendam relinquimus.
§. n.
Quando relationem, quam Natura
ipla
ad
8 De Servitute Mulierum
neris humani confervationem inter utrumque fexum conftituit, animo meditari volumus, ad fidem
pro-num videtur, primis Parentibus datam a Creatore
de inftituendis matrimoniis Legem , nunquam
obli-vioni traditam fuiffe, (ed ar&ius & durabile inter
marem & feminam vinculum omni tempore agno-vifle mortales. Huic quidem conje£turae, cum
II-luftri Comite a Kaim b\ robur conciliare minus
vo-luimus, analogicis ab ceconomia brutorum
quorum-dam animantium petitis
argumentis
, quaedubia
&
fallaci interdum adplicatione adhibentur adexplican-da phaenomena naturse humanae, cujus
excellentior
indoles perfe£tionisque capacitas, inftin&um, quo a-nimalia illi inferiora reguntur-, relpuere plerumque
videtur. Sed aliae extant ab ipfa conftitutione
homi¬
nis derivatae caufTae, quae majorem huic opinioni
ad-dere forfan poffunt vim. Appetitum illum natura¬
lem & immediatum, qui ad mutuam fexuum
con-jun&ionem
impellit,
humanuni genus, non ftatis tantum temporibus & per longiora intervalla rede-untem, brutorum inftar animantium, experitur, Tedcontinua magis vi operantem inter conftantes
defi-deriorum caußas potius refert, quae durabilem ma¬
gis & perpetuam cum
objecto,
quo(ibi
fatis
fieri
potefl, procreare
videntur relationem.
Deinde
(i
da¬
tum mulierum, quod ad adminicula , quibus
vitam
tolerare coa&i fuerint homines adhuc minus culti ,
in prima generis noftri aetate viventes,
refpicere
vo-luerimus, eadem laboris & aerumnarum plenadebi-liores
apuå
Gentes
Barbaras
3liores mulierum vires tum
praecipue
fuperafle
autu-mamus, cum
graviditatis
onusfuftinendum
habebant,
quod,
licet
eidem
ferendo
aptiores,
quam
luxuria
*
& vitse deliciis degeneres
pofterioris
aetatis
feminas,
illas fuiile probabile
videatur
, non tarnenomni
va-cuae moleftia tulerunt. Et cum
illis
folis, fi
perpe-tua omnis exfularet inter marem &
feminam
unio,injun&a fuit
fubolis
cura,vix
fingere animo
poffu-mus, totam mulierum
induftriam
tantis curis
fuffici-entem; Ted neceffarium
potius
fuifle
videtur,
ut ge¬nus humanum in ipfis fuis
incunabulis
exftinguere-tur: jam vero
adeo
duräm
nunquamfuifle
homi-num vivendi rationem , quin genus
noftrum
confer-vatum au&umque fit, a
pofteriori colligere licet,
lin¬de inferre non dubitamus , fociatam omni tempore
fuifle parentum operam
ad
mutuamlevandam
indigen-tiam & communem prolis
gerendam
curam.Fatentur
prseterea
omnium
temporumannales, nullam
unquamfuifle gentem, quae non
matrimoniale
noverit
vincu«
lum, licet illius interdum
obliti
homines,
decentias,
& ex eodem derivati officii transgreffi fint limites.
Quae apud
Au&ores
c) paflim
occurruntconje&urae
B vel
c) Cicero primam generis humani condirionem defcripturiis h®c Lib. I. De Invemione ndfert; Nam fuit quoddnm tempus, cum in agris
homines paßim , beßiarutn mor t, vagahantur, &fibi viclu ferino vitampro»
pagabant, nec ratione animi quicquam, fed pleraque vitibus corporis adtni•
niflrabant. Nondum Divina Heligionis, non humatii officii ratio colehatur•
Nemo legitimas viderat nuptias, non certos quisquam injpexerat liberos.
Badem quoque oberrar chorda Lucretius dererum Natura Lib. V» Et Venus in Silvtsjungehat corpora amantum. Conciliabat enim vet mutua quamque cupido,
V?/ violerna Viri vis atqut impenfa libido,]
to De Servitute Mulierum
vel Hiftoriae de ejusmodi humani generis datu,
quo in promifcuarn ruebant homines Venerem, & omnem
progeniei curam matribus reliquerunt, nodram non
dedruunt fententiam; fi enim quaedam illis habenda fides, fcedam & ordine carentem ejusmodi vivendi
rationem ultra iliius extendere temporis limites haud
licebit, quo herbae fru&usque, a terra fponte
cre-ati, abunde vitae fudentandae fufficerent; ut enim deficere cceperunt, quod in plerisque terrae regioni-bus,non multis praeterlapfis hominum generationibus,
evenide contendimus, & labore vi&us ac reliquae
vitae neceditatibus inlerviturae res adquirendae erant,
eas, quae jam generatim attulimus, unionis
ordina-tae magis cauflas adfuide, vel
me non rnonente,
pa-tet. Adferri quidem poted contra hane a nobis tra-ditam fenteqtiam, fide Plinii d), Herodoti e)
alio-rumque, fuide gentes, quae matrimonia certa & da-bilita non cognoverint*, fed inter tot fabulas ab il¬
lis relatas, an omni erroris fufpicionej res per fe
a-deo parum vero fimilis liberanda fit, valde
dubita-mus* De eo enim, & omnium Gentium Hidoriae,
&, quae
diidum
attulimus, unionis matrimonialis cauflae , certiores nos faciunt, quod nulla gens, podquam in unumquodammodo
coaluerr corpus ,Societatemque qualemcunque
junxerit,
conjugii facras ignoraverit vel omnino
fpreverit leges.
Ceuro-pem, au&oritate Justini, primumfinde
ferunt, quiGenti Atticae conjugiorum impoiuit neceffitatem; eam vero
d) De Gäramäntibus Africae populo hoc narrat» <) De Aufibus Libyae Gente idem refert»
apud Gentes
Barbaras.
uvero ante illius tempora
ferarummore
vixiffe,
quomi-nus credamus impedit, etquod
in unamdudum
coalue"
rit focietatem, et fterilis, quem
incolebatc,
terraetra-£fcus, qui duriorem , quam quem
feminae lolae
(ibi
etli-berisproviiurae
(uftinere
potuifTent, requireret
laborem.
Laudatum itaque
Athenienlium
Legislatoren!
non primummatrimonia
inftituiffe
putamus,Ted
ftabilio-rem formam fan&ione Legis illis
impofuit,
atquePolygamiam jam tum
ufitatam
prohibuit
/),
quaefor-fan fimilis fuit mori Britannorum, quem Caesar defcribit: Uxores babent. deni duodeniqne inter fe
communes, et maxime fratres cum
fratribus,
pa-ventes cum liberis, fed qui funt ex bis nati eorum habentur liberiy a quibus primum virgines qiiceque
duäde funt. g) Qui tarnen mos
de
unione
qualicun-que dudum inita
teftantur.
§
in.
Ex hisce jam allatis patere
arbitramur,
intimi-orem femper inter utrumque Sexumfubftitifle
re-lationem, et agnitum fuiffe unionis
vinculum,
quod,
defideriis etjam expletis, rumpere
vel noluerunt
ho-mines vel nefas duxerunt: Ex hac vero ar£tiori uni¬
one potentiffimae ad mutuam utriusque Sexus
feli-citatem vel detrimentum neceflario derivantur cauflae,
B 2 adeo
/) Hoc athenaeus indicare videtur, dum narrat Cecropem primutn
inter Grscos unam feminam uni marito attribuifle. g) De Rello Gallico Lib. V. Cap. XIV»
-/2 De Servitute Mulierum.
adeo ut unus jam alterius folatium et
deliciae, ]am
vero graviffimum
fuerit
onus.Effe£tum
unionis
pef-fimum mox experta fait
debilior
pars, quae,duro
fubafta fervitutis jugo, in primis
hujus unionis
ini-tiis, contemtui et duritiae virorum obnoxia ubique
fuit. h) Qui cultiorum aetatum mores tantum
obi-ter confiderarunt, vix fibi in animum inducere
pof-funt, ad humilem adeo atque indignam fortem
de-preffam
fuiffe illam
generis
humani
partem, quam veneratione et adoratione profequi, et cujusravo-rem labore, vigiliis et omni
proprii
commodi
facri-ficio mereri e fua re efle putant. Fuit tarnen
iila
quondam in
fcediffimam
fervitutem
redaäa,
e quafendm et per gradus, qui
bus
progreffa eft
Sociaiis
vitaecultura, emerfit,et in nativarn libertatem
debitam-que dignitatem femet
tandem
vindicavit. Mos
homines
in fervitutem cogendi non invaluit antequam,
introdu-£fcis rerum dominiis, asqualitas primaeva diflurbata
fue¬
rit, mulieres vero jam tum antea, quamvis perexiguas adhuc fuerint juris proprii notiones, infcedam
prae-cipitatas
fuiffe Servitutis
conditionem,
omnia
fere
de
primordiis
generis
noftri
documenta
teflantur.
Ab
h) Hiftoriam Servitutis Mulierum tradidenmt et
e^canffis
fnis
deri-vare allaboramnt maxim i nominis hui'is -rvi dhilofbpni, Home
in
!,:SSketches oftbe Hiflory of Man Libr. 1. Sk. Vi. Mmxar ort
the
diftin-ciiort ofRanks Ch. T. Eandem quoque de hac fervitute opmionem
«ussn
facit Robertson Hiftory of America Tom. I., et Ishlin
Gejchichu
der
Menfchhéit Lib. III. pag.'2^3 et feqn. Diverfem ab his
{ententiam et
Home atque Millar prsecipue adverfem variis «rgnmentis tuen
volmt
biu
bertStuart, edita eleganti perfraclatione, cuitirulus: A Vtew
of Sonst?
apud Gentes
Barbarns
Ab illa vivendi ratione, qua
pifcatu
et venatualebantur homines, ar&iorisviri
feminaeque
connubii,
et fimul barbariei, cujus duroseffe&us
expertae tu-erunt mulieres, initiarepetenda
funt.
Pauciflimx
quidem erant, et extra
praefentem
rerum
ufum
vix,
in hujus flatus principio,
extendebantur
idese
juris
proprii,
qnod
tarnen nonobflitiffe
videtur,
quomi-nus viribus fuis ad debilioris detrimentum fexus
abu-terentur homines. PleriqueAmericae
incolae,
ve¬ natu vitam tolerantes, perexiguosin
proprietäre
re¬rum cognofcenda &
flabilienda
fecerunt
progreffus.
Höfles bello captos in fervitutem
reducendi
artemignorant, fed eos
vel
neci
tradunt,
vel fi
quendam
civium mors & violenta belli vis abflulerit,
capti-vum in illius locum fubflituunt, & adoptione civi¬
tatis jure donant; i)
mulieres
verofuas
tyrannica
au&oritate, duriffimo impofito Servitutis
jugo,
befli-arum inflar, cogunt, alias erga
illas
nonobfervan¬
tes juris regulas, quam quae
inordinati
di&itant
af-fectus , & communis, quae barbaras tenet gentes,quietis & defidiae amor.
Sexcenta
&
plura
adferri
poflent hujus veritatis
documenta
ab
Hifloricis
vel
Itineratoribus petita &),
fed
obfervaffe
fufficiat,
mi-B 3
fer-i) Vid. Robertson Hiflory on America.
k) Strabo de antiquis Hifpanis narrat, mnlierurn efle arare
terram»-& gtaviores omnes perferre labores. Puerperas de le£fr> furgere cogunt
viri, qui »Harum locum occupantes fervilia illis negnria injungunt.
Idem quoque de Californias incolis adfert P. Wenegas. In
Colle-£t>one Irineravioium , Hifioire Generale des Voyages, variae occiminr de
De Servitute Mutierum
ferrimam & fuifie hanc mulierum conditionem, Sc
grave adeo interdum ad illis latam , ut ad
violen-tas in propriam & femininas prolis vitam inferendas manus impulerit /). Gentes, de quarum ftatu pri¬
mae
per totum terrarum orbein miferrimam hanc fuiflfe mulierum conditio¬
nem evincunt. T. VII. quibusdam gentibus id moris efle perhibetur, ut viri, dum ipfi quieti & defidiae femet tradunt, ut inufcas a fe arce,
ant, fuis imperent uxoribus.
De tyrannica quoque audoritete virorum in feminas
opud gentes
rudiores teflantur» qua: de novse Zelandix gente memoriae prodidit För¬
ster fil. in Defcript« Itin. part. VI pag. 159. Bey ihnem
biengen die
Gunßhezeugungen der Schonen nicht b.los von ihrer Neigung ab, fondern die Männer tnufsten, als unumfehrunkte Herren, zuerft darum
gefragt werden. Was deren Einwilligung durch einen grosfen Nagel, ein Hemd oder
etwas
dergleichen erkauft: fo hatten die Frauensperjonen Freyheit mitihrem Lieb¬ habern vorzunehmen, was (ie wollten, und können alsdenn auch noch ein
Gefchenk vor Jich felbft erbitten. Ich mufs indtjfen geßehen, das einige
derfelben fich nicht anders, als mit dem dufferften wiederwillen zu einem
fo Jchändlichen gewerhe mifsbrauchen liejfen, und die Männer tnufsten
oft ihre ganze auclorität, ja fo gar drohungeti anwenden, ehe fie zu be¬
wegen waren fich den begierden folcher Kerl preis zu geben, die ohne
Empfindung ihre Thränen Jehtn und ihr Wehklagen hären konnten. Ij Memornbile hujus rei documentum, fide P. Gumilla , quit
apud gentes ad flumen Orenoco Arnericae diu verfatus, mores eorum
cognolcere didicit, eo libentius adferamus, quo melius ad miferandum
mulierum inter gentes barbaras ftarum illuftrandum conferre videtur.
Continet confeffionem inulieris, qua?, ut mos hac in gente invaluit,
filiam infanrem ipfa trucidavit, quamvis a'd fidem antea converfa fuerit
Chriftianam. En vero illam: Plut au Dieu, Pere, plut au Dien, qiiau
moment, ou ma mere me mit au monde, eile eut eu ajficz d'amour ü? de
compafjion, pour epargner a fon enfant tont ee que fai enduré, tont ce
que j'endurerai jusqu'a ' la fin de mes jours. Si ma mere ni'eut etoujfée,
hrsque je naquis, je ferols morte, mais je tinuiois pas fienti la mort,
& j'aurois echappé a la plus tnalheureufe des conditions. Combien j'ai foufi
fert, te? quifatt ce, qui me refte a foujfrir!
Reprejente toi, Perc, les peines, qui font refervées a une Indihtte
apud Gentes
Barbaras.
//maevo nihil proditum invenimus, in eodem loco
primitus
midieres habuiffe,
eo,verofimilius videtur,
quod,
ad cnltiorem evefta! vitae rationem,
moresle-gesque retinuerint, qnas de
duriori
ieminarum for¬ te & antecedente fervitute teffimonia haud dubiafervant. Sic apud Gentes ad pafforalem vitam &
agricidtu ram dudum progrefias, e. g. apud
Patriar-chas m) populi Judaei majores,
apud
Germaniaein-B 4 colas
W leurs fleches, nous y nllons, nous, chargées d'itn enfant, que nous
portons dons une corbeille, d'un nutre, qu'i pend a nos mntntnelles,
Iis vom tuer un oifenu ort prendre an poiffon : nous lechons In ttrre,
nous; iPf apres tivoirfupporté toute la fntigue de la culture, nous
fuppor-tons toutecelle de la moiffon. Ils reviennent le foir fans nucun fnrdeau : nous, nous kur apportons les rachtes pour leur nourriture, 45^ du vtnis
pour leur boiffon. De retour chez eux, ils vont fentretenir nvec leuts
amis: nous, nous ollons cbercher du bois fef de Venu pour preparer leur
f'ouper. Ont ils tnangé, ils fendorment: nous, nous paffons la plus gran.
de partie de la nuit a moudre le mars, 49* a kur färre la cliica. Et quelle
eft la recompenfe de nos verlies? ils boivent, di^ quand ils font ivres, ils
nous trainent par les cheveux, d^ nous foulcnt aux picds.
Ah! rere plut nu Dieu , que ma mere myeut etouffeéen nniffant. Tu
fris toi meme ft nos plaintes font juftes. Ce, que je te dis, tu le vois tous
lesjours; mais notre plus grande malheur, tu ne faurois fe connoitre. Il
efl trifte pour la pauvre Tndienne , de fervir fort mavi comme une efclnve, au champs accablée defueurs, au logis privée de repos. Cependant il eft af.
freux encore de le voir nu bout de vingt ans prendre une nutre femme plus
jeune, qui «' a point de jugement. IV f' attaché a eile; elle frappe nos
en-fans; eile nous commande; elle nous trnite commefes fervnntes, ds^au
moin-dre murinure, qui nous ecbapperoit, une brauche d' arbre levée — ■— Ahl Pere, comment veux tu, que nous fttpportions cet etat? qu' a de tthenx a
faire une Tndienne, que de fouftrnire fort enfant a unefervitude, mille fois
pire. que la mortl plut nu Dieu, Pere, que te le repete, que ma mere
m'ev- affez aimée ppur m'entcrrer, lorsqueje tiaquisl mon cceur tt' auroit
pas ti-nr a fouffrir, ni mes yeux a pleurer.
incohie-16 De Servitute Mulierum
colas 72), tempore Taciti,
recepti
fuerunt
moreslegesque, quae a
dudam
introdu&a mulierum
fervi-tute
re , rara, & non nifi a puteis immani profunditate hauriendo efh
Labo-rein vero hunc gravem mulieribus injunftum fuifle, plura teftantur cxem«
pla. Vid. Getief. XXIV item cap. XXVI Mandatum Abrahami Sara uxo-ri fuae datum , ut adventantibus ante excidium Sodoma» Angelis ccensm
praepararet , cui tarnen ipfi adefle non licuir, facile in eam nos inducit
opinionem , quod Sara non minus nectflifare qnadam a fui temporis
ino-ribus derivota, quam (pontanea obedientia Abrabamum Dominum funm
adpellaverit. Getief. XVIII. Seivitus Jacobi apud focerum fiuurn
indica-re quoque videtur, recepram jam tum fuifTe confvetudinem, filias pretio
elocandi Getief XXIX. Judaeis pofteriori quoque tempore uxores ernere moris fuit. Vid. MichaSus Mofaifcbes Recht P. Ii. §. S?» Forfan non
Ii-ne quadam \eri fpecie a quibusdam perhibetur, quserendam effe a
com-muni inter antiquiores genres opinione, quae mnlieres a debita dignitate
detrufit, cau(Tam Legis illius Mofaicae, qaic puerperas immundas
decia-rans, iisdem, non nifi perafto pofl: partum 66 dierum fpatio , fi filias
enixae fuerint, ad purificationis beneficium admittebat, quod pofl. 33 dies
a filii partu concedebatur.
») Germanos Sc omnes fere Septe-mtrionales Populos nunquam
qui-dem ea feveritate in feininas ulos fuifle3 ac plurims aliae gentes, haud
pauca teftnri videntur exempla. Non tarnen ex illis, cum Celeb. Stuart, View of Society in Europé, magis concludere fas efle putamus, ignotam
apud illos omnino fuifle (ervitutem mulierum, quam fi ab humanitate
eorum erga fervos, qui tefte Tacito, a Dominis nullis educationis
deli-ciis dignofcebantur, Sc raro verberibus, vinculis Sc opere coerceba.ntnr ,
nuliam fuifle lervitutem inferre volueris. Quod enim ipfi otio dediti
do-mus Sc Penatium Sc agrorum cnram feminis Sc infirmiflimis quibusque
delegare foliti fuerunt, quod dotem Uxori Maritus, non vero Uxor
Ma-vito ofFerebat, Sc quod poena feminis adulteris ab ipfo Marito
infligebn-tur, eam facile opinionem firmant, quod Germani, tempore Taciti
du-dum humaniores, tarnen non dubia confervofle veftigia fervitutis Muli«
erum, quarum conditio in alia forfan, jam tum praeter'apfa, setate <Sr
du-rior Sc miferior fuit. Neque pofteriori tempore omnia Servitutis indicia
fublata funt:
Pomponius Mela De Situ Orbis Lib. II. de Getis refert» virgines
vici-De Servitute Mulierum n
tute originem
dueunt,
&
quxdeinde
pofteriorum
tem-poruminftitutis
anfam
pnebuerunt.
Haec
vero
particu*
lariori tradatione explicare eorum erit,
qui
forfan
opusanobis ineeptum per
varia,
quas venatumpifeatumque
fucceflerunt, vitae genera continuare&
perficere
cupi-unt. Nobis fufficiat monftrafte fervitutem, qua perto-tum fereterrarum orbem premebantur antiquitus mu-lieres, in prima
mortalium
conditione
ortamfuifle,&
adeo fenfim ftabilitam, ut per plura
faecula,
mutataquamvis in
melius
vitae
ratione,
effedus
produxerit
haud dubios. Ne vero obfeuri aliquid huic noftrse fententiae adhaereat, rationes hujus fervitutis ex ipfa humanorum affeduum indole protrahere
conabimur.
§■
IV.
Si, quod
haud
diffitemur,
defideria
hominum
aneceffitatibus eorum nafeuntur, & ab iisdem &
ro-bur & conftantiam mutuantur, facile quoque con-cedendum efle arbitramur, affediones, quae
homi-nem homini conjungunt, ab ipfa neceflitatum
indo¬
le & vi determinari. Si utrinque eadem ad
Societa-tem ineundam adfuerit neceflitas, paria quoque ab
u-traque parte facile
agnofeuntur jura; fi
veroab
unaparte major fit indigentia, quam ab
altera,
veren-dum,Jne illa fuam ob indigentiam debilior
hanc
pro-C
fupe-nioriaclhuc fecundum antxquam confvetuditiem in ufit habuiffe, narrat
Petrus de Duseuro, Ssec. XIV, quod Uxares fuas emant pro certa
pe-cunia fiimma, Utule fervat eam (icut ancillam, nec cum eo comedit in mcn~
fii, isf ßnptlis diehtis domefticorum & kojpitum Invat pedes. Confer,
ig aptid Gentes Barbaras,
fuperiori agnofcere cogatur. Haec cum ad tinionem inter mariturn uxoremque initam in
prima generis
humani «täte adplicamus, plures nobis
fnggeruntur
cauft«, cur milera adeo atque dura primitus fuerit
mulierum conditio. Si eam excipere volueris
unio-nis matrimonialis ineund« rationem,
quae ab
appe-titu fexuum mutuo derivatur, impar
omnino in ce~
teris fuit contrahentium conditio,
Appetitum vero
hunc mutuum pro unica & fortifiima aiiumere
uni-onis cauffa eo magis votat naturae noftrse
cognitio,
quo certius hiftoricis probari poteft documentis, eum debilem admodum fuifle apud Barbaras Gentes o),
prsecipue apud illas, quse venando vitam tolerant.
Ad reliquas vero quod attinet neceflitates,
plures for» tioresque a parte feminarum, quam virorum, in
fe-ra hac vivendi ratione adfuifle facile efl vi(u; ab
ip.fa enim Naturae conftitutione
infirmiores,acceden-te graviditate, partusque moleftiis &
prolis cura, ad
fe ipfas tuendas & vi&um comparandum
vix ac ne
vix quidem fufficiebant,
adeoque
a viri beneplacito
pendere mox illis injungebatur neceffiras. Hifce fi
addis opiniones a fera vivendi ratione derivatas, qux omne jus in armis viribusque pofuerunt,
ad fidem
pronum videtur, feminas uc debiliores ita & inferi¬
ores omnino habitas fuiffe, & ad omnia,
quae
inor-dinati mentis impetus imperarunt,
negotia
peragen-da coa&as, adeo ut, in hac faltem
generis humani
«täte, omni rigore exfecutioni data videatur fenten»
tia o) Plura ad hanc veritattm probandam ab Hiftoria petita
argumen¬
ta ad feit Mill ar ort Diftinclkn
De Servitute Mulierum 19
tia iila a Dco Evae lata: SuhjeSta eris Mwito fuo,
eritque
lile
Dominus tuus.Infirmitatis
conlcientiam
in hac, de qua loquimur, vitae ratione
apud
muli«
eres auxit quoque, qui
illis
in moratiorihominum
conditione honorem adorationemque meruit,hnma-nitatis fenfus, quem prius expertae
fuerunt,
quamdurior virorum animus. Erofyq enim illa
naturalis
, qua curam geruntprolis,
quamfuo fanguine
cretam,fuo gremio
fotam,
partemquafi
fui
ipfius agnofcunt,
animurn ad commiferacionem praeparat, quam nec
rite aeftimare, nec, ut fuo conformem genio,
adpro-bare fciunt homines caedibus, rapina & bellis
adfve-ti. Denique inter caufTas fervitutis, qua
laborarunt
mulieres, adferri poteft neceflitas illa, qua? cuique Patrifamiiias ad fuam domusque
tranquillitatem
tuen-dam injun&a erat, quamdiu fociata hominum vis
ad
externas tantum propulfandas injurias
conjtingebatur.
A jure enim imperandi ad imperii
abufum
facilis
admodum eft transgrefTus prsecipue interhomines,
qui fuos cohibere rnentis impetus,
& vires
fapientia
& humanitate temperare adhuc non
didicerunt.
5. v.
Allatas fervitutis caufTas pleno
gavifas
fuifTe
ef-fe£hi mirantur f rfan illi, qui hodiernam mulierum per orbem Europeum condicionem tantum norunt. Sed (i ea, quibus ex abjc&a hac & mifera conditio¬
ne fevindicarunt, adminieula atque res,quae in
cul-to magis vivendi genere dignitatem reddunt, &
fe-minislo apud Gentes
Barbaras.
minis aequalia viris jura
tribuunt,
animopcrpendere
voluerint, facile videbunt, haec adminicula hasqueres primitus nec notas fuiffe, nec, ubi cognofci
cce-perint, mox
fufficientem
habuifibefficaciam,
eas, quasattulimus, (ervitutis cauffas vi fua privandi, quamvis
fenfim emergendi & debitum fibi comparandi decus
mulieribus anfam dederint. Pulcritudo,
ornatus,pu-dor amabilisque illa ars, qua defideria virorum
mo-vent, fed fimul illis refiftunt, qua fpem amantium
a-lunt, fed (peratis potiundi
Facultatem eludunt,
vir-tutes praeterea illae, quibus
folatium
dulceque
con-fortium ad noftras levandas curas Divinitus concefiumredduntur, vi, quam in viros
jam
exercent,priva-rentur, antequam
progreftu focialis
vitae mitigatse ho-minum mentes eas fibi formare didicerunt idearumafiociationes, quibus haec omnia
fexus muliebris
ar¬ma, quibus fe ab
injuria virorum
tuentur, acui&
rite adhiberi potuerint.Sed haec
perfequenda
iisre-linquimus, qui
fata inceptas
&
ad fummum
mox gra-dumperduåae
fervitutis,
avita
hominum paftorali
& agricultura,
ab
introdu&is
&
ftabilitis
rerumDo-miniis defcribere & illius in polygamiam , in Leges
matrimoniales, in negotia mulieribus
injun-£ta & in iura earumdem civilia
effica-ciam monftrare voluerint.