Dissertatio de servitute mulierum apud gentes barbaras, quam, venia ampl. fac. philos. Upsal. præside mag. Dan. Boëthio ... pro gradu exhibet stipendiarius Kåhreanus Alexander Sundbeck Vestro-Gothus. In auditorio Gust. maj. d. XXX. Martii. MDCCLXXXV. Hori

!/

D. D. DISSERTATIO DE

SERVITUTE MULIERUM

APUD

GENTES

_BARBARAS,

QUAM,

VENIA AMPL. FAC. PHILOS. UPSAL,

PR AESIDE

M*a

DAN.

_BOÉTHIO,

' _J

PHIL. PR ACT. PROF. REG. ET ORD.

PRO GRADU

EX Hl FE T

STIPENDIARIUS KÅHREANUS

Alexander

Sundbeck

VESTRO-GOTHUS.

IN AUDITORIO GUST. I\1AJ. D. XXX. MARTII. MDCCLXXXV.

HORIS A. M. SOLI T IS.

U P S A L I JE ,

VIRO

MAXIME REVERENDO atque AMPLISSIMO,

domino

WILHELMO

CAROLO

VICTORIN,

S. S. Theol. DOCTORI Celeberrimo,

Ecclesi/e Lidecopens. _{PASTORI Adjacentisque}

Distr. PRiEPQSITO Vigilantissimo.

0/

modo _{primitias non dedignate}

_tenellas

Accipere ingenii,

Samme

Patrone,

me

i,

Accipe nunc iterum Jpecimeny quod

adultior

ätas

Et _{pietas cura debet, ut omne,}

_TUJE,

Quam vellem , po[fet tantum aquiparareJavoremy

Et _{grata menti}

_verba

_negata

_loquh

Tum non _aptius, hoc, confummatius

esfet

Aut _{magis egregium ,}

_legeretur,

_opus.

s

Tum _{difcedenti canerent mihi talia Muja,} Tendentes _{placida Laurea ferta manu:}

Eft tuitus _{juvenem non dignior ante Patronus,} Patronum haut coluit _{gratior ante}

_cliens,

iv de lc7s _{ßocgßolgcify 7o StjÅv x&j d&Aov %v ctulrjv exel lccj*iv,}

DE

SERVITUTE MULIERUM

APUD

GENTES _BARBARAS*

$. I.

Digna

_omnium,

eft materies,

_quorum

quae

_intereft

Philofophorum

_{vincula Societatis}

atquc

humanae farta _{tc&aque fervare, requirat curam, ut}

rite flabiliatur , quam inter res humanas conditionem

Sexui muliebri vel _{permitteret naturalis illius} indo-les & Creatoris _{per illius conflitutionem declarata}

voluntas, vel _{pofeeret praefens Societatis humanae fla¬}

tus. Multa _{itaque hac de re & ab antiquis &} re-centioribus tradita _{fuere, Ted quisque pro}

praejudi-catis fuas aetatis _{opinionibus, civitatisque Legibus, &} pro particulari fuo genio in diverfas abiit fententias,

adeo ut vel _{injuflo virorum imperio favere, vel} fa-tyram fui temporis morum feribere, vel etjam

adu-latione fuis velificari affe&ibus maluifle videantur ,

quam fidelem Natura _{illiusque Legum exhibere}

pi-Öuram.

_Exemplo

_{nobis funt,}

quae de fundamentis

imperii Maritalis fyflematice magis, quam vere

tra-diderunt

_Philofophi,

_{jura & officia hominum}

expli-caturi.

_Exemplo

_{quoque nobis efTe poffunt}

agita-tse, poflerioribus hifee _{temporibus, ad occafionem}

Serr-O Be Servitute Mülierum

Sententiae _{a), quam}

_Celeberrimus

_{Genevas Civis}

_in

publicum

prodire

voluit,

de genuina

Sexus feminei

a Natura conftituta conditione, quaeftiones; _quae (i

iterum moverentur, vereor, ne parum in illis

eno-dandis _{proficeremus,}

_{nifi valtum}

_{temporum campum}

attentione _percurrere

_haud

_grave

_duceremus,

_per

quem mutatas humanae

Societatis

vices, variamque

confiliorum humanorum indolem fuis e cauffis emå¬

nare videremus; eodem enim modo _comparata eft ,

quam de conditione

feminarum

illarumque

naturae

conveniente _dignitate

_{adferre debemus}

_,

_fententia,

quam omncs alias, quae

ab

effeftu

defideriorum

pe-tuntur, ideae, quas (cilicet, nec quales fuere vel funt,

neque quales efle

deberent,

rite

determinare

vale¬

mus, nifi, quae ad defideria formanda & mutanda

vim _{habuerint, rite perfpeftas nobis reddiderimus}

cauflas, Parum forfan noftra referre jnre

contende-re _{poffumus, quae}

fuere Philofophorum

diverfae hac

in re _opiniones, efficacia enim perexigua ad ftatum

mulierum vel meliorem vel deteriorem reddendum

contulide _videntur; quamquam & hoc fummum

Phi-lofophiae decus, &

illud, ad

quod fpeftare debeat,

faftigium effe arbitremur, ut invincibili alias rerum humanarum ad deteriora curfui frenum _{injiciat, &}

fua luce _{fuaque vi, nifum, quo ad meliora tendit,}

dirigat & promoveat.

Ut

vero hoc decus, hoc

fa¬

ftigium attingat, folidae veraeque cognitioni tam

vi-rium naturae _{humanae, quam, quibus dirigantur,}

apud Gentes Barbaras, 7

S

„ I

cauftarum _{fuperftruenda eft, nec}

_inanibus

conje&u-ris _{opinionumque fomniis, inutili ingenii acumine}

fi-£tis, _{occupanda. Ut enim ad} illud,

quod

noftri

jam

efte _{negotii voluimus, revertamur,}

_facile

_{patet, non}

femper eandem

fuifle

mulierum

conditionem, fed

per humanarum rerum vices

adeo

mtftatpm, ut

di-midia hsec _{generis noftri pars, alterius deliciae atque}

amores, jam in abje&am coa&a fervitutem, dura

quaevis & nefanda palla fit, jam ad fummum eve-£ta _{dignitatis faftigium , mores inftituerit vel depra*} vaverit _{publicos, atque Gentium & Imperiorum fata} iuo nutu _pneceperit. Vaftus hinc aperitur _campus, quem , Hiftoria generis noftri facem praiference, eo

magis emetiri juvabit, quo certius nobis in animum inducere _{licuerit, locum, quem mulieres apud}

diver-fas teneant _{gentes, certiffima" ferre indicia}

progres-fuum, quos unaquaeque illarum in vita Sociali

fece-rit. _{Qui idcirco Legum origines & morum}

incre-menta noffe _{jucundum & profuturum elfe} judicant,

ab hac Hiftoriae hominis _{parte maximos fibi} pollice-ri _{poftunt fru&us. Hifce nos faltem perdu&i} ratio-nibus, quaÜs apud rudiores gentes fuerit Mulierum

conditio, quatenus vires permilerint, breviter

de-fcribere, illamque e veris fuis deducere cauffis

in-ftituimus; led dicendorum copia obruti, telam tan-tum _{exordiemur, quam aliis pertexendam &} perfi-ciendam _relinquimus.

§. n.

Quando _{relationem, quam Natura}

_ipla

_ad

8 De Servitute Mulierum

neris humani confervationem inter _{utrumque fexum} conftituit, animo meditari _volumus, ad fidem

pro-num videtur, _{primis Parentibus datam a Creatore}

de inftituendis matrimoniis _{Legem , nunquam}

obli-vioni traditam _{fuiffe, (ed} ar&ius & durabile inter

marem & feminam vinculum omni _tempore agno-vifle mortales. Huic _{quidem conje£turae, cum}

II-luftri Comite a Kaim b\ robur conciliare minus

vo-luimus, _{analogicis ab ceconomia brutorum}

quorum-dam animantium _petitis

_argumentis

_{, quae}

_dubia

_&

fallaci interdum _{adplicatione adhibentur ad}

explican-da _{phaenomena naturse humanae, cujus}

_excellentior

indoles _{perfe£tionisque capacitas, inftin&um, quo} a-nimalia illi inferiora _{reguntur-, relpuere plerumque}

videtur. Sed aliae extant ab _{ipfa conftitutione}

homi¬

nis derivatae _{caufTae, quae majorem huic opinioni}

ad-dere forfan _{poffunt vim. Appetitum illum natura¬}

lem & immediatum, _qui ad mutuam fexuum

con-jun&ionem

impellit,

humanuni genus, non ftatis tantum temporibus _{& per longiora intervalla}

rede-untem, brutorum inftar animantium, experitur, Ted

continua _{magis vi operantem inter conftantes}

defi-deriorum caußas _{potius refert, quae durabilem ma¬}

gis & perpetuam cum

objecto,

quo

(ibi

fatis

fieri

potefl, procreare

videntur relationem.

Deinde

(i

da¬

tum mulierum, quod ad adminicula , quibus

vitam

tolerare coa&i fuerint homines adhuc minus culti ,

in _{prima generis noftri aetate viventes,}

_refpicere

vo-luerimus, eadem laboris & aerumnarum plena

debi-liores

apuå

Gentes

Barbaras

3

liores mulierum vires tum

praecipue

fuperafle

autu-mamus, cum

graviditatis

onus

fuftinendum

habebant,

quod,

licet

eidem

ferendo

aptiores,

quam

luxuria

*

& vitse deliciis degeneres

pofterioris

aetatis

feminas,

illas fuiile _probabile

_videatur

_{, non tarnen}

omni

va-cuae moleftia tulerunt. Et cum

illis

folis, fi

perpe-tua omnis exfularet inter marem &

feminam

unio,

injun&a fuit

fubolis

cura,

vix

fingere animo

poffu-mus, totam mulierum

induftriam

tantis curis

fuffici-entem; Ted neceffarium

potius

fuifle

videtur,

ut ge¬

nus humanum in ipfis fuis

incunabulis

exftinguere-tur: _{jam vero}

adeo

duräm

_nunquam

fuifle

homi-num vivendi rationem , quin genus

noftrum

confer-vatum au&umque fit, _a

pofteriori colligere licet,

lin¬

de inferre non dubitamus , fociatam omni tempore

fuifle _{parentum operam}

_ad

_mutuam

levandam

indigen-tiam & communem prolis

gerendam

_curam.

Fatentur

prseterea

omnium

temporum

annales, nullam

unquam

fuifle _{gentem, quae non}

_matrimoniale

_noverit

_vincu«

lum, licet illius interdum

obliti

homines,

decentias,

& ex eodem derivati officii transgreffi fint limites.

Quae apud

Au&ores

c) paflim

occurrunt

conje&urae

B vel

c) Cicero primam generis humani condirionem defcripturiis h®c Lib. I. De Invemione ndfert; Nam fuit quoddnm tempus, cum in agris

homines _paßim , beßiarutn mor t, vagahantur, &fibi viclu ferino vitampro»

pagabant, nec ratione animi quicquam, fed pleraque vitibus corporis adtni•

niflrabant. Nondum Divina Heligionis, non humatii officii ratio colehatur•

Nemo _{legitimas viderat nuptias}, non certos quisquam injpexerat liberos.

Badem quoque oberrar chorda Lucretius dererum Natura Lib. V» Et Venus in Silvts_{jungehat corpora amantum.} Conciliabat enim vet mutua _{quamque cupido,}

V?/ violerna _{Viri vis atqut impenfa libido,]}

to De Servitute Mulierum

vel Hiftoriae de _{ejusmodi humani generis datu,}

quo in _{promifcuarn ruebant homines Venerem, & omnem}

progeniei curam matribus reliquerunt, nodram non

dedruunt _{fententiam; fi enim quaedam illis habenda} fides, fcedam & ordine carentem ejusmodi _vivendi

rationem ultra iliius extendere _{temporis limites haud}

licebit, quo herbae fru&usque, a terra fponte

cre-ati, abunde vitae fudentandae _fufficerent; ut enim deficere _{cceperunt, quod in plerisque terrae} regioni-bus,non multis _{praeterlapfis hominum generationibus,}

evenide _{contendimus, & labore vi&us} ac _reliquae

vitae neceditatibus inlerviturae res _{adquirendae erant,}

eas, quae jam generatim attulimus, unionis

ordina-tae _{magis cauflas adfuide, vel}

me non rnonente,

pa-tet. Adferri _{quidem poted contra hane a nobis} tra-ditam _{fenteqtiam, fide Plinii d), Herodoti e)}

alio-rumque, fuide gentes, quae matrimonia certa & da-bilita non _{cognoverint*, fed inter tot fabulas ab il¬}

lis _relatas, an omni erroris fufpicionej _{res per fe}

a-deo parum vero fimilis liberanda fit, valde

dubita-mus* De eo _enim, & _{omnium Gentium Hidoriae,}

&, quae

diidum

attulimus, unionis matrimonialis cauflae , certiores nos faciunt, quod nulla gens, podquam in unum

quodammodo

coaluerr corpus ,

Societatemque qualemcunque

junxerit,

conjugii fa

cras _{ignoraverit vel omnino}

fpreverit leges.

Ceuro-pem, au&oritate Justini, primum

finde

ferunt, qui

Genti Atticae _{conjugiorum impoiuit neceffitatem; eam} vero

d) De Gäramäntibus Africae populo hoc narrat» <) De Aufibus _{Libyae Gente idem refert»}

apud Gentes

Barbaras.

u

vero ante illius tempora

ferarummore

vixiffe,

quomi-nus credamus impedit, et

quod

in unam

dudum

coalue"

rit focietatem, et fterilis, quem

incolebatc,

terrae

tra-£fcus, qui duriorem , quam quem

feminae lolae

(ibi

et

li-beris_proviiurae

_(uftinere

_{potuifTent, requireret}

laborem.

Laudatum itaque

Athenienlium

Legislatoren!

non primum

matrimonia

inftituiffe

putamus,

Ted

ftabilio-rem formam fan&ione Legis illis

impofuit,

atque

Polygamiam jam tum

ufitatam

prohibuit

/),

quae

for-fan fimilis fuit mori Britannorum, quem Caesar defcribit: Uxores babent. deni _{duodeniqne inter fe}

communes, et maxime fratres cum

fratribus,

pa-ventes cum liberis, fed qui funt _ex bis nati _eorum habentur _{liberiy a quibus primum virgines qiiceque}

duäde _{funt. g) Qui tarnen mos}

_de

_unione

qualicun-que dudum inita

teftantur.

§

in.

Ex hisce _{jam allatis patere}

_arbitramur,

intimi-orem _{femper inter utrumque} Sexum

fubftitifle

re-lationem, et _agnitum fuiffe unionis

vinculum,

quod,

defideriis _{etjam expletis, rumpere}

_{vel noluerunt}

ho-mines vel nefas duxerunt: Ex hac vero ar£tiori uni¬

one _{potentiffimae ad mutuam utriusque} Sexus

feli-citatem vel detrimentum neceflario derivantur cauflae,

B 2 adeo

/) Hoc athenaeus indicare videtur, dum narrat Cecropem primutn

inter Grscos unam feminam uni marito attribuifle. g) De Rello Gallico Lib. V. Cap. XIV»

-/2 De Servitute Mulierum.

adeo ut unus jam alterius folatium _et

deliciae, ]am

vero _graviffimum

fuerit

_onus.

Effe£tum

unionis

pef-fimum mox _experta fait

debilior

_{pars, quae,}

duro

fubafta fervitutis _{jugo, in primis}

_{hujus unionis}

ini-tiis, contemtui et duritiae virorum obnoxia ubique

fuit. _{h) Qui cultiorum aetatum} mores tantum

obi-ter confiderarunt, vix fibi in animum inducere

pof-funt, ad humilem adeo atque indignam fortem

de-preffam

fuiffe illam

generis

humani

partem, quam veneratione et adoratione profequi, _et cujus

ravo-rem _labore, vigiliis _et omni

proprii

commodi

facri-ficio mereri e fua re efle _putant. Fuit _tarnen

iila

quondam in

fcediffimam

fervitutem

redaäa,

e qua

fendm et _per gradus, qui

bus

progreffa eft

Sociaiis

vitaecultura, emerfit,et in nativarn libertatem

debitam-que dignitatem femet

tandem

vindicavit. Mos

homines

in fervitutem _{cogendi non invaluit antequam,}

introdu-£fcis rerum dominiis, asqualitas primaeva diflurbata

fue¬

rit, mulieres vero jam tum antea, quamvis perexiguas adhuc fuerint juris proprii notiones, in

fcedam

prae-cipitatas

fuiffe Servitutis

conditionem,

omnia

fere

de

_primordiis

_generis

_noftri

_documenta

_teflantur.

Ab

h) Hiftoriam Servitutis Mulierum tradidenmt et

e^canffis

fnis

deri-vare allaboramnt maxim i nominis hui'is -rvi dhilofbpni, Home

in

!,:S

Sketches oftbe Hiflory of Man Libr. 1. Sk. Vi. Mmxar ort

the

diftin-ciiort ofRanks Ch. T. Eandem quoque de hac fervitute opmionem

«ussn

facit Robertson Hiftory of America Tom. I., et Ishlin

Gejchichu

der

Menfchhéit Lib. III. pag.'2^3 et feqn. Diverfem ab his

{ententiam et

Home atque Millar prsecipue adverfem variis «rgnmentis tuen

volmt

biu

bertStuart, edita eleganti perfraclatione, cuitirulus: A Vtew

of Sonst?

apud Gentes

Barbarns

Ab illa vivendi ratione, qua

pifcatu

et venatu

alebantur homines, ar&iorisviri

feminaeque

connubii,

et fimul barbariei, cujus duros

effe&us

expertae

tu-erunt mulieres, initia

repetenda

funt.

Pauciflimx

quidem erant, et extra

praefentem

rerum

ufum

vix,

in _{hujus flatus principio,}

extendebantur

idese

juris

proprii,

qnod

tarnen non

obflitiffe

videtur,

quomi-nus viribus fuis ad debilioris detrimentum fexus

abu-terentur homines. Plerique

Americae

incolae,

ve¬ natu vitam tolerantes, perexiguos

in

proprietäre

re¬

rum cognofcenda &

flabilienda

fecerunt

progreffus.

Höfles _{bello captos in fervitutem}

reducendi

_artem

ignorant, fed eos

vel

neci

tradunt,

vel fi

quendam

civium mors & violenta belli vis abflulerit,

capti-vum in illius locum fubflituunt, & adoptione civi¬

tatis _{jure donant; i)}

_mulieres

_vero

fuas

tyrannica

au&oritate, duriffimo impofito Servitutis

jugo,

befli-arum inflar, _cogunt, alias _erga

illas

non

obfervan¬

tes _juris regulas, _{quam quae}

inordinati

di&itant

af-fectus , & communis, quae barbaras tenet gentes,

quietis & defidiae amor.

Sexcenta

&

plura

adferri

poflent hujus veritatis

documenta

ab

Hifloricis

vel

Itineratoribus _{petita &),}

_fed

_obfervaffe

_fufficiat,

mi-B ₃

fer-i) Vid. Robertson Hiflory on America.

k) Strabo de antiquis Hifpanis narrat, mnlierurn efle arare

terram»-& _gtaviores omnes perferre labores. Puerperas de le£fr> furgere cogunt

viri, _{qui »Harum locum} occupantes fervilia illis negnria injungunt.

Idem _{quoque de Californias incolis adfert P. Wenegas. In}

Colle-£t>one Irineravioium , Hifioire Generale des Voyages, variae occiminr de

De Servitute Mutierum

ferrimam & fuifie hanc mulierum _{conditionem, Sc}

grave adeo interdum ad illis latam , ut ad

violen-tas in _propriam & femininas prolis _{vitam inferendas} manus impulerit /). _{Gentes, de quarum ftatu pri¬}

mae

per totum terrarum orbein miferrimam hanc fuiflfe mulierum conditio¬

nem evincunt. T. VII. _{quibusdam gentibus id moris efle perhibetur,} ut viri, dum ipfi quieti & defidiae femet tradunt, ut inufcas a fe _arce,

ant, fuis imperent uxoribus.

De _{tyrannica quoque audoritete virorum in feminas}

opud gentes

rudiores teflantur» qua: de novse Zelandix gente memoriae _{prodidit För¬}

ster fil. in Defcript« _{Itin. part. VI pag. 159. Bey ihnem}

biengen die

Gunßhezeugungen der Schonen nicht b.los von ihrer _{Neigung ab, fondern die} Männer _{tnufsten, als unumfehrunkte Herren, zuerft darum}

gefragt werden. Was deren _{Einwilligung durch einen grosfen Nagel, ein Hemd oder}

etwas

dergleichen erkauft: fo hatten die Frauensperjonen Freyheit mitihrem Lieb¬ habern vorzunehmen, was _(ie wollten, und können alsdenn auch noch ein

Gefchenk vor Jich felbft erbitten. Ich mufs _{indtjfen geßehen, das einige}

derfelben fich nicht anders, als mit dem dufferften wiederwillen zu einem

fo Jchändlichen gewerhe mifsbrauchen liejfen, und die Männer _tnufsten

oft ihre ganze auclorität, ja fo gar drohungeti anwenden, ehe _{fie zu be¬}

wegen waren fich den begierden folcher Kerl preis zu geben, die ohne

Empfindung ihre Thränen Jehtn und ihr Wehklagen hären konnten. Ij Memornbile hujus rei documentum, fide P. Gumilla , qui_t

apud gentes ad flumen Orenoco Arnericae diu verfatus, mores eorum

cognolcere didicit, eo libentius adferamus, quo melius ad miferandum

mulierum inter gentes barbaras ftarum illuftrandum conferre videtur.

Continet confeffionem inulieris, _qua?, ut mos hac in gente invaluit,

filiam infanrem ipfa trucidavit, quamvis a'd fidem antea converfa fuerit

Chriftianam. En vero illam: Plut au Dieu, Pere, plut _au Dien, _qiiau

moment, ou ma mere me mit au _{monde, eile} eut eu ajficz d'amour ü? de

compafjion, pour epargner a fon enfant tont ee que fai enduré, tont ce

que j'endurerai jusqu'a ' la fin de mes jours. Si ma mere ni'eut _etoujfée,

hrsque je naquis, je ferols morte, mais je tinuiois pas fienti la mort,

& _{j'aurois echappé a la plus tnalheureufe des conditions. Combien j'ai foufi}

fert, te? quifatt ce, qui me refte a foujfrir!

Reprejente toi, Perc, les peines, qui font refervées a une Indihtte

apud Gentes

Barbaras.

//

maevo nihil proditum invenimus, in eodem loco

primitus

midieres habuiffe,

eo

,verofimilius videtur,

quod,

ad cnltiorem evefta! vitae rationem,

mores

le-gesque retinuerint, qnas de

duriori

ieminarum for¬ te & antecedente fervitute teffimonia haud dubia

fervant. Sic _{apud Gentes ad pafforalem vitam &}

a_{gricidtu ram dudum} progrefias, _{e. g. apud}

Patriar-chas _{m) populi Judaei majores,}

_apud

_Germaniae

in-B 4 colas

W leurs _{fleches, nous y nllons, nous, chargées d'itn enfant, que nous}

portons dons une corbeille, d'un nutre, qu'i pend a nos mntntnelles,

Iis vom tuer un _{oifenu ort prendre an poiffon : nous lechons In ttrre,}

nous; iPf apres tivoirfupporté toute la fntigue de la culture, nous

fuppor-tons toutecelle de la _{moiffon. Ils reviennent le foir fans nucun fnrdeau :} nous, nous kur apportons les rachtes pour leur nourriture, 45^ du vtnis

pour leur boiffon. De retour chez eux, ils vont fentretenir nvec leuts

amis: nous, nous ollons cbercher du bois fef de Venu pour preparer leur

f'ouper. Ont ils tnangé, ils fendorment: nous, nous paffons la plus gran.

de _{partie de la nuit a moudre le mars, 49* a kur färre la cliica. Et quelle}

eft la recompenfe de nos verlies? ils boivent, di^ quand ils font ivres, ils

nous trainent par _les cheveux, d^ _nous foulcnt _aux picds.

Ah! rere _{plut nu Dieu} , que ma mere myeut etouffeéen nniffant. Tu

fris toi meme ft nos plaintes font juftes. Ce, que je te dis, tu le vois tous

les_{jours; mais notre plus grande malheur, tu ne faurois fe connoitre. Il}

efl trifte pour la pauvre Tndienne , de fervir fort mavi comme une efclnve, au _{champs accablée defueurs, au logis privée de repos. Cependant il} eft af.

freux encore de le voir nu bout de vingt ans prendre une nutre femme plus

jeune, qui «' a point de jugement. IV f' attaché a eile; elle frappe nos

en-fans; eile nous commande; elle nous trnite commefes fervnntes, ds^au

moin-dre _{murinure, qui nous ecbapperoit, une brauche d' arbre levée — ■— Ahl} Pere, comment veux tu, que nous fttpportions cet etat? qu' a de tthenx a

faire une Tndienne, que de fouftrnire fort enfant a unefervitude, mille fois

pire. que la mortl plut nu Dieu, Pere, que te le repete, que ma mere

m'ev- _{affez aimée ppur m'entcrrer, lorsqueje tiaquisl mon cceur tt' auroit}

pas ti-nr a fouffrir, ni mes yeux a pleurer.

incohie-16 De Servitute Mulierum

colas _{72), tempore Taciti,}

recepti

fuerunt

_mores

legesque, quae a

dudam

introdu&a mulierum

fervi-tute

re , rara, & non nifi a puteis immani profunditate hauriendo efh

Labo-rein vero hunc gravem mulieribus injunftum fuifle, plura teftantur cxem«

pla. Vid. Getief. XXIV item cap. XXVI Mandatum Abrahami Sara uxo-ri fuae datum , ut adventantibus ante excidium Sodoma» Angelis ccensm

praepararet , cui tarnen ipfi adefle non licuir, facile in eam nos inducit

opinionem , quod Sara non minus nectflifare qnadam a fui temporis

ino-ribus derivota, quam (pontanea obedientia Abrabamum Dominum funm

adpellaverit. Getief. XVIII. Seivitus Jacobi apud focerum fiuurn

indica-re _quoque videtur_{, recepram} jam _tum fuifTe confvetudinem_, filias pretio

elocandi Getief XXIX. Judaeis pofteriori quoque tempore uxores ernere moris fuit. Vid. MichaSus Mofaifcbes Recht P. Ii. §. S?» Forfan non

Ii-ne _quadam \eri fpecie _a quibusdam perhibetur, quserendam effe a

com-muni inter antiquiores genres opinione, quae mnlieres a debita dignitate

detrufit, cau(Tam Legis illius Mofaicae, qaic puerperas immundas

decia-rans, iisdem, non nifi perafto pofl: partum 66 dierum fpatio , fi filias

enixae fuerint, ad purificationis beneficium admittebat, quod pofl. 33 dies

a filii _partu concedebatur.

») Germanos Sc omnes fere Septe-mtrionales Populos nunquam

qui-dem ea feveritate in feininas ulos fuifle3 ac plurims aliae gentes, haud

pauca teftnri videntur exempla. Non tarnen ex illis, cum Celeb. Stuart, View of Society in Europé, magis concludere fas efle putamus, ignotam

apud illos omnino fuifle (ervitutem mulierum, quam fi ab humanitate

eorum erga fervos, qui tefte Tacito, a Dominis nullis educationis

deli-ciis _{dignofcebantur, Sc} raro verberibus, vinculis Sc opere coerceba.ntnr ,

nuliam fuifle lervitutem inferre volueris. Quod enim ipfi otio dediti

do-mus Sc Penatium Sc agrorum cnram feminis Sc infirmiflimis quibusque

delegare foliti fuerunt, quod dotem Uxori Maritus, non vero Uxor

Ma-vito ofFerebat, Sc quod poena feminis adulteris ab ipfo Marito

infligebn-tur, eam facile opinionem firmant, quod Germani, tempore Taciti

du-dum humaniores, tarnen non dubia confervofle veftigia fervitutis Muli«

erum, quarum conditio in alia forfan, jam tum praeter'apfa, setate <Sr

du-rior Sc miferior fuit. Neque pofteriori tempore omnia Servitutis indicia

fublata funt:

Pomponius Mela De Situ Orbis Lib. II. de Getis refert» virgines

vici-De Servitute Mulierum n

tute _originem

dueunt,

&

_qux

deinde

pofteriorum

tem-porum

inftitutis

anfam

pnebuerunt.

Haec

vero

particu*

lariori tradatione explicare eorum erit,

qui

forfan

opus

anobis ineeptum _per

varia,

_quas venatum

pifeatumque

fucceflerunt, vitae genera continuare

&

perficere

cupi-unt. Nobis fufficiat monftrafte fervitutem, qua per

to-tum fereterrarum orbem premebantur antiquitus mu-lieres, in prima

mortalium

conditione

ortam

fuifle,&

adeo fenfim ftabilitam, ut per plura

faecula,

mutata

quamvis in

melius

vitae

ratione,

effedus

produxerit

haud dubios. Ne vero obfeuri aliquid huic noftrse fententiae adhaereat, rationes hujus fervitutis ex ipfa humanorum affeduum indole _protrahere

_conabimur.

§■

IV.

Si, quod

haud

diffitemur,

defideria

hominum

a

neceffitatibus eorum nafeuntur, & ab iisdem &

ro-bur & conftantiam mutuantur, facile quoque con-cedendum efle arbitramur, affediones, quae

homi-nem homini conjungunt, ab ipfa neceflitatum

indo¬

le & vi determinari. Si _{utrinque eadem ad}

Societa-tem ineundam adfuerit neceflitas, _paria quoque ab

u-traque parte facile

agnofeuntur jura; fi

vero

ab

una

parte major fit indigentia, quam ab

altera,

veren-dum,Jne illa fuam ob indigentiam debilior

hanc

pro

-C

fupe-nioriaclhuc fecundum antxquam confvetuditiem in ufit habuiffe, narrat

Petrus de _{Duseuro, Ssec. XIV,} quod Uxares fuas _{emant pro certa}

pe-cunia _{fiimma, Utule fervat eam (icut ancillam, nec cum eo comedit in mcn~}

fii, isf ßnptlis diehtis domefticorum & kojpitum Invat pedes. Confer,

ig _{aptid Gentes Barbaras,}

fuperiori agnofcere cogatur. Haec cum ad tinionem inter mariturn _{uxoremque initam in}

prima generis

humani «täte _{adplicamus, plures nobis}

fnggeruntur

cauft«, cur milera adeo _{atque dura primitus fuerit}

mulierum _{conditio. Si} eam _{excipere volueris}

unio-nis matrimonialis ineund« _rationem,

quae ab

appe-titu fexuum mutuo _{derivatur, impar}

omnino in ce~

teris _{fuit contrahentium conditio,}

Appetitum vero

hunc mutuum _{pro unica & fortifiima aiiumere}

uni-onis cauffa eo _{magis votat naturae noftrse}

cognitio,

quo certius hiftoricis _{probari poteft documentis, eum} debilem admodum fuifle _{apud Barbaras Gentes o),}

prsecipue apud illas, quse venando vitam tolerant.

Ad _{reliquas vero quod attinet neceflitates,}

plures for» tioresque a parte feminarum, quam virorum, in

fe-ra hac vivendi ratione adfuifle facile efl _{vi(u; ab}

ip.fa enim Naturae conftitutione

infirmiores,acceden-te _{graviditate, partusque moleftiis &}

prolis cura, ad

fe _{ipfas tuendas & vi&um comparandum}

vix ac ne

vix _{quidem fufficiebant,}

_adeoque

a viri _beneplacito

pendere mox illis _injungebatur neceffiras. Hifce fi

addis _{opiniones a fera vivendi ratione derivatas,} qux omne _{jus in armis viribusque pofuerunt,}

ad fidem

pronum videtur, feminas uc debiliores ita & inferi¬

ores omnino habitas _{fuiffe, & ad omnia,}

quae

inor-dinati mentis _{impetus imperarunt,}

negotia

peragen-da _{coa&as, adeo ut, in hac faltem}

generis humani

«täte, omni rigore exfecutioni data videatur fenten»

tia o) Plura ad hanc veritattm _{probandam ab Hiftoria petita}

argumen¬

ta ad feit Mill ar ort _Diftinclkn

De Servitute Mulierum 19

tia iila a Dco Evae lata: SuhjeSta eris Mwito fuo,

eritque

lile

Dominus tuus.

Infirmitatis

conlcientiam

in hac, de qua loquimur, vitae ratione

apud

muli«

eres auxit quoque, qui

illis

in moratiori

hominum

conditione honorem _{adorationemque meruit,}

hnma-nitatis fenfus, quem prius expertae

fuerunt,

quam

durior virorum animus. _{Erofyq enim illa}

_naturalis

, qua curam gerunt

prolis,

quam

fuo fanguine

cretam,

fuo _gremio

_fotam,

_partem

_quafi

_fui

_{ipfius agnofcunt,}

animurn ad commiferacionem _{praeparat, quam nec}

rite aeftimare, nec, ut fuo conformem genio,

adpro-bare fciunt homines caedibus, rapina & bellis

adfve-ti. _{Denique inter caufTas fervitutis, qua}

_laborarunt

mulieres, adferri poteft neceflitas illa, qua? cuique Patrifamiiias ad fuam _domusque

_{tranquillitatem}

tuen-dam _{injun&a erat, quamdiu fociata hominum vis}

_ad

externas tantum propulfandas injurias

conjtingebatur.

A _{jure enim imperandi ad imperii}

_abufum

_facilis

admodum eft _{transgrefTus prsecipue inter}

_homines,

qui fuos cohibere rnentis impetus,

& vires

fapientia

& _{humanitate temperare adhuc non}

_didicerunt.

5. v.

Allatas fervitutis caufTas _pleno

_gavifas

_fuifTe

ef-fe£hi mirantur f rfan _{illi, qui hodiernam mulierum} per orbem Europeum condicionem _{tantum norunt.} Sed (i ea, _{quibus ex} abjc&a _hac & mifera _conditio¬

ne fevindicarunt, adminieula _{atque res,quae in}

cul-to _{magis vivendi genere dignitatem reddunt, &}

fe-minis

lo apud Gentes

Barbaras.

minis _{aequalia viris jura}

_tribuunt,

_animo

_pcrpendere

voluerint, facile videbunt, haec adminicula hasque

res _{primitus nec notas fuiffe, nec, ubi cognofci}

cce-perint, mox

fufficientem

habuifib

efficaciam,

eas, quas

attulimus, (ervitutis cauffas vi fua privandi, quamvis

fenfim _{emergendi & debitum fibi comparandi decus}

mulieribus anfam dederint. Pulcritudo,

ornatus,pu-dor _{amabilisque illa ars, qua defideria virorum}

mo-vent, fed fimul illis refiftunt, qua fpem amantium

a-lunt, fed (peratis potiundi

Facultatem eludunt,

vir-tutes _praeterea illae, quibus

folatium

dulceque

con-fortium ad noftras levandas curas Divinitus concefium

redduntur, vi, quam in viros

jam

exercent,

priva-rentur, antequam

progreftu focialis

vitae mitigatse ho-minum mentes eas fibi formare didicerunt idearum

afiociationes, _{quibus haec omnia}

_{fexus muliebris}

ar¬

ma, quibus fe ab

injuria virorum

_tuentur, acui

&

rite adhiberi _potuerint.

_{Sed haec}

_perfequenda

_iis

re-linquimus, qui

fata inceptas

&

ad fummum

mox gra-dum

perduåae

_fervitutis,

_a

_vita

_{hominum paftorali}

& _agricultura,

_ab

_introdu&is

_&

_ftabilitis

_rerum

Do-miniis defcribere & illius in polygamiam , in Leges

matrimoniales, in _negotia mulieribus

injun-£ta & in iura earumdem civilia

effica-ciam monftrare voluerint.