• No results found

Stoicheia Chrēstēs politeias seu primordia reipublicæ bonæ ex oratione Isocratis ad Nicoclem ... præside Martino Brunnero ... respondente Martino Blochio ... publica disputatione ventilanda die 22 iunij 1664 in auditorio Gustaviano

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Stoicheia Chrēstēs politeias seu primordia reipublicæ bonæ ex oratione Isocratis ad Nicoclem ... præside Martino Brunnero ... respondente Martino Blochio ... publica disputatione ventilanda die 22 iunij 1664 in auditorio Gustaviano"

Copied!
16
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

Συν Θεω ST Ο IX Ε I Α Χ Γ Η S Τ Η 2 πολιτείας Seu

PRIMORD1A

RE1PUBLI-C

iE

Β

Ο

Ν

Ex

Oratione

Ifocratis

ad

Nicoclem

In

Regia

Academiaupialienfi,

Cum

confenfa

fcnerand# Facultatis

Pbilofopbica,

PR^SIDE

MÄRTINO

BRUNNERO

Grxcx

Lingvx

Profeflfore,

RESPONDENTE

MARTINO

BLOCHIO,

S. R. M.tisalumno

Publica

difputationc

ventilanda Die 22.

lunij

1164.

in Auditorio

Gußaviano*

U Ρ S A L I Μ

Excudit. HiNmcvi Cvmo S.R.M.&

(2)
(3)

Prcefatio.

Ε

a

rum

eflhujus

fejhnatio,ut

temporis brevitas,

nonfattsmeåitatefcribere hceat. f$udd

ut

ntn

multa

5

ea

negotio¬

iioptime norunt> quipropiusvident,

quantumjamapuå

nosferveantvariéfe exercentium,

eorumque,qui fic (e

exer-centibusvelprcejunt

velinjerviunt,fiudia. Perquafit, utca¬

ptoquafi inarenaconfiliounairecupientihus interdum

verten-dafitvehficatio,(βfiriptioprofrxior vel mittenda in compen-diumvelalid breviorepermutanda. Vdebitidfipero,adhujus

txcufationemfcriptijiquanåo ineodeprebendetfjßdeprehendet

baud dubie) eruditusLedordenobili argumento

multa

ξβ

ple-uius ζβaccuratiusdicidebmjje.

Ifocrates orationc fccunda ad Nicoclcm Rcgem.

"λ/ίίλετωm % ναλη&χς, ηκνταςvnia

Μχαζ/τμι-mcάυτοίςοίρχ,&ν,ytvucntw, ortκτωνολιγαρχιών^

τάλ¬

λωννηλιτπων,αυτήπλαςον^ςόνον βιαμίνΧπν,cunvtectv αζ/ςα

TsirÄqQtfzl·^i^c/motrooci. Καλώς Je

$ν\μαγωγνι<τ&ς,

£αν μήτε tv οχλον vßpifjHV ιας , μήτε υβζ/ζόμίνον Τΰζχορας' α?λα <ΤΚ67Γ%τ,'όντως όι βίλΖςνιμ&ι τας τιμάςtfrXtnv,οιJ'αΤλοι

μη£1ν

uJtKvjB-^irovTsq. ΤαυΙμ$ςνιχίϊαψξωτα^

μίγιαζ

ggWJf ™λι-τήαςecft.

Interpretatur

Wolfius.

T)opuluscurαtibifit,ξβomnia ineopofitaejjeputatojit

is

im-perio tuodelecletur* Notumenimefiξβ

oligarchias

ce¬

teraimperiaeodiuturniora ejje,

quodiligentius

populum

colue-rint. Sicautem benl· imperabis,fi neque vulgi petulantia

locumdederts,

nequealiospopulo infultarepafsus fueris: fed provideris ut ξβ honores optimo cuique mandentur, ξβcateri

nullüznjuriiisafficiantur. Heec enim elementa

prima(3 ma¬

ximafunt reipublicGbene

confiituta.

(4)

Thefis

I.

niignis

eft hic

Iiocratis,

quinon

minus

prudentis

vi*

riquam

facundi

nomcnmcruic,

locus

de

elemtntis

be-.ne(onfiitutcereipubhcce>inquibus primasimperantiunt

curasoccupari, & ad quar tanquam ad iutnma capita

cas revocandecet. Quxutimultaprofe&o & magna

comple&uncur,il per partes cas: ita iummatim

tra-#ando haudpaulo brevius abfolvi poilunt.

I I.

Equideminliberalioreregnofinis

unus re&é

impe-raimbus proprius,idémqucillis interfccommunis ple-yumqueeilJaluspopuli & ipliusquoquemultitudinis, quå

publicis

illi

aulpiciis

querere,firmare

&

confervarc

de-Dcnc. Quem finem ctiam Noftcr primo loco

re&é in animohabuit. Μελετά,inquitad Regem

Ni-coclem,crc<%πλ$χς. Populus velmulticudotibicurtefit·

Minus eacurseplerumquceilRegi, qui herih in iuos utiturimperio. Abeotamen quod frequentius,

pras-ilantius & hominibus amabiliuseft, Homcrus Reges icepius appellavitποιμένας λαων,paßorespopulorum<(d)

Pa-ilorcnim, quatenuspaflor eft,curat& fovet,non ma-Äat. Necfemel Xenophon bonos Reges a bonis

Pa-tribus nihil differre affirmavit. (b) Et nominatirn

LllyiremlaudatHomerus,at

hunciterü

adducam,quod

πατήρ,ωςηπιί§Ρηtv,mittsbonusqueerat ut pater«r. Et ultra

hanepopull & totius rcipublicac falutem, nihil

quod

qus&racaut optet auguftius populi

Rc&or

vel

populus

ipfe habet.

a,Iliad,«.263,^.145.έ.Örat,deAgef. j28.Mcm. I« j.

c.Odyflf. C.47,2j4. Iii.

Äcque hic

quidem

finiseil, adquemin genert

indi-

(5)

gita-- * ■.Μ

>:ti

-Λ;

^statum

itidcm

media

defignat

Orator

gencralia,eaque

partimafferentia

id,quod

ad finem

propoiltumidoneum

& utileeft,· partim removentia idquod obeft Sc nocet.' Prioris generiseftcultuspopuli&

bemgna

trablatio. Hoc

enmiillud cft, quoddicit: &&wzunie ποιχ κίχα&ο·μίνας

*υτο~ς άρχ&ν* Nemoeft, credo,quidubitetillud äujoig' Ulis,ufitata

enallage

didum

efle proώπάζ//?,feilicet

νλη-0«,multitudini. Et eftintalibus exemplis obviamagis

•τηςevaMaytjfratio,quiaprarceditnomen

, utloqnimur,

colledivum; quod ii minus forma , poteftate tarnen

plura

fignificat.

Quin& in aliis,qua?ilcnon iunt,

i-demaccidit. Quomodo

agud iElianum

eft

(α)

αακι-daifjLcnci κολάζχα-ινν7τίξ%μα^κ,ία(liceat verbataue ipedantia, miflis cateris, ilc connedere) Αγνώμονας »ivatΜλίυονιχςctvrüi(proαυ]ον)κίΡίταςαςων'ixéivoi7Γ£ρτ\*~

eri. Confer Scc. 18.propefinem. Nec

operxeft

pre-tium inrenota exempla multa

congerere. Invcnict

quivoletapud aliospaffimplura,&in facris apudGIaiL

Gram.Sacr.1.4.trad.2,. de enall, obf. 18. «4 Var. hift.m. 10.

IV. Τωπλφααίχα^/τμίνως

αρχπν, Qepd7iiveiv τ· π7\·φ(& Sc $ημαγωγ&ν,νίpopulogratum

imperare,populumcolere,

ar~

tecaptumquafi

ducere,fignificationcm

hocloco habent

a-iiquantumdiverfaraabea, quam in aliis materiis fre-quentcr obtinent. Nifiquodprimum illud plus habe¬

revideatur,curperinde fermé

fignificare

polPt

Princi-pempnncipatuiuogratumSc amabilcm civibus,atque

eum ,quiin Democratiå obnoxiumpopulo

,acceptum

tarnen gerit magiftratum. De cztero

plcrumque

is

Utpamvsiv re7τλ$(&>populum colere dicitur, quieumut

fu-perioremveneratur, demereturobiequiis Sc blanditiis

«apit;feuhocexinftitutoreipublicacagat,

feu

exinge#

(6)

r»to tantum proprio.

Quomodo

TMcoL·,quaii

po-pulicolce,cognomentumapud Romanos invenit Cof.

Valerus, (a)cumlata lege deprovocatione adverius

roagiftratum ad populum^nontancumrcgni ienon

cu-piduin, fed populäremetiameife oftenderet. Dema¬

gogiautemquam fuerintpopulariftatui peculiari

qua-damrationepenéproprii, nihil attinet, allatis

exem-plis oftenderc. Vide Arift. (b) Sc alios. Neque ramen autilheperpetusc, autageniolingvse abhorrentesfunc

hx, quas hielocus poilulat,vocum iignificationes.

a.Liv· 1·ζ·c.9. b.Pol.4. c. 4.

V.

Monucrunt jam anteacruditi per το <ζτλη9·(& in his

talibuslocis, non

fingulos

quibus imperatur, ied

uni-verfos intelligi. Nam ob diveriitatem

ingeniorum,ftu-diorum,votorum, vixac nevix quidemneri poteft ut

omnibusaliquisunus placeat. Nec cnim Jovi fuo ,

quemfalfo Deorum hominumque

Regem

Maximum

credebant,idtribuere

iuilinueruntgentes,

ut vel

iere-nusvelpluens omnibus placeret. Jam & multitudo

malorumin omniprarfertimmajoreiocictate tantaeft,

utquod utrinqucinterbonos & malos

difpliceatSe

of-fendat, nuoquamdeilt. Necpoffibile cft Regi,

quan-tumcunque

diligcnti

& induftrio, videliccthominita¬

rnen,inpnmisinadulto imperio, ieoriim

omnes

omni-no iibi fubjedoseorumquedefideria noiTe.

tantum ab-eft,ut his omnibus ie attemperare poisit aut debcaf.

Satis ergo illi erit,univeriisomnibusque fubditorum,

utloquimur, gcneribus, &illis, qui inhis funt

cor-datiores,placuiiTe.

VI.

Rationemcur amabili imperio operam dare

impe-rantesdebeanc, aboptabili

cffeäu pctit.

quod

(7)

rum ca

impefandi

ratioimpcria diuturna rcddat.

Ni-mirumivtfya& roburcorporisadlongiorcmvitampluf

fpei habcnt: valctudinanum aliquem longsevum eiTe,

rarius & praeter ipem fcrmcaccidit. Ubi ita alicnati

iuntanimi, utomniamalé cohsereant, vix procul ab-clTe internuspoteft. Et videturOratordiuturnitatis

hicfeciiTcmentionem, quodeareipublicjcvix

contin-gat,nid illa& incolumitate iua gaudeat, cum aliqua

plerumquepotentia. In his autemfummamvotorum

poncrc impcrantcs folent.

VII.

Diuturnitatemvcro commemoratin

Oligarchiis

&

aliis imperiorumformis ,cum in regnis non minus ad haneremappofitéoftenderc potuiilet. Credo

quiaad Regem feribens amplificarcremvoluit,petitaetiamab

illis iimilitudinc, quorum inftituta iuis deteriora illc habuit. Quibustamenad diuturnitatem iftain modo

imperandi popularitasmultum profuit. Etidinnucre

videtur vocula^, in iftis οη^τ ίλ^ξχιων, See. Per

Ohgarchiam intelligitnonilludpaueorum imperium, quod in vitio eil, tyrannidiin

monarchiarefpondcns,

utloquitur Ariftotcles,(<*)fedidquod hodicufitatius

A-riftocratiamdieimus. quomodo & Herodotus &

Plu-tarchusde Monarch, aliiquevoce iftä paffim ufi funt-Etex recentioribusprolixé hancrem omnem

expofuit

Arnifscus-C^ Πολιτείαvi vocis quameunq;reip.formam notarepoteft, & vulgo notat-quo icnfu & nofterin

illuftri loco Panatbenaici fui feribit τπχ,σ-ου» πολιτεία*

ψυχψπζλζωςάναι. Quamvisreip.formamcivitatis animam

eß°e. Interdum fpeciali notione idem eil quod

Dc-mocratia.utapudAriftotelem (0<5c Demoflhencm (J)

ΛττιςονTcuiττολιτάαιςη

(8)

iiveftatuipopnlari.

πολιταίον

iημ,ΰτικψ quafiperz&rfum fytTfAtbvdixic Aphthonius in progymnalmatibus ; uc ex tanto iimilium iocorum numero hxc pauca actuiiiTc

iuificiat. Et hac

iignificatione

nihil prohibet

quomi¬

nus hoclocovoccmcapiamus

, ηιίϊ quod ea eciam

ia-tiusfignificet, & iignificationem illam generalem

non-nihil adjuvarc forte videri poiTet addita vox etMow.

Dequotarnenvixeilcurquisquam operoié contendat„

a. pol*c. 5.4.pol.c.5. b.lib. 1. c. 7. c.I. j.pol.

$.d. Olynth. 1.

t.Encom.Thucy <i.

VIII.

Facilcautemintelligitur fvaderihic lenitatcm

impc-rii,icd non remotamajuftitia.Nam hacnegleda

auram

captarepopulärem, imperium pcrderc eft, nonim-perare; coquenec cumgratia & applaufu imperare. Te

fummijuris flriBånimitobfervationemmagis

hic diifvaderi aliquis dicerct. Omnium autem

maxi-médiilvadeturinjuria & violentia. Ahoqui elegans

prorfuseftjuftitix & dementia:in impcrantibus

com-paratio. IX.

Sequitur altcrum mediorumgenus,quodin

remo-Vendis noxiis occupatumdixi. lmperantium

propri¬

um opus eft focietatcs civiles condere,

coniervarc, roborare. Hascum evertatinjuria,rede hocaltcrum

medium uno communi nec inepto υβριως,five

injuria prohibendx vocabulonoftcrcomprehcndit. Itaenim

colligiturex verbis ύβζ/ζ&ν&

ύβριζό

ptvovτν&βραν. Simul

& idmanifeftum evadic, adduocapitarevocare

orato-remomnem quxinmultitudine obfervari

poteft

inju-riam; quxquidcm publico, quoad fummamrei,

(Itno-xia. V elenimfacitinjuriasmultitudovcl patitur.

U-trumquenefiat, autiifiat,nc nonintempore

vindice-iur,providendum imperantieft.

X. So*

(9)

χ.

Soletqnidem imperii afperitas animos

vulgi

inter-«Hurnefferarc,ita utab inferendaper tumultumvel

pe-tulantiam injurialenonabftincat. Videturtamcn

O-ratorvocabulisύβζ/ζ&νUv magis reipiccre

ad id quod

brevioreviaadingens illudmalum, lniokntiam multi-tudinis ducit, natam ex nimia imperii lenitate,

prx-fcrtimquando promifeuam illaconcedit iicentiam

vo-luptatum. Hxcenimeft quxinprimis januam aperit

petulantix vulgi $qux

dcinccps

quidquid in rcpublica

honeftatis nomineδί utilitatis inconcuiTum ftare

de-bebat, torrentis ricuprofternit· Nccullum facile ali¬

udgravius malum

accidercrcipublicx

poteft. XI·

Cujusrcinonproeulfünf cåufx,quasalibi explica-tas huc tranicribcrc nihil attinct. Id tantum hoc lo-coprxtercundumnonfuit,quod

inter caulas malorum,

quibusmalapropcomnia diritatc

fuperat

infania

popu-larisliccntix,pene prima δί noccntiflima iit mobilitas

vulgi, Proficifciturcnimilla amultitudinis δί pluri-bus δί gravioribus vitiis,

qurin ea,quantum fieri po¬ teft,emendanda, & dc extero folicité cavenda funt,

nc quando in

ncrvum forte crumpant· XII.

Rcvocanturautenivitiailla,quxmobilitatis in

vulgo

prxcipux funt caufx, ad fontes duos,infciciammentis

δί pravitatemcupiditatum. Namut

proprix funt

ho-mini facultatcs,intelledus ScvoIutas,ita

quxinhis funt

mala, hominesmaximé

affligunf,Et

quiamutatavoce, οχλονhicdicit Orator,vixdubiumquinvocabuloin

de-teriorempartcm

accepto, jamnon

cordatiores, fed

fx-cemimårudis

vulgiintclligat.H^c

auté quammaximé

(10)

igno-ignorantialaborat &

imperitia,paru

intelligit

quidére luailt vclfecus;nccconiiderat falutemiuampaci

reipu-p\icxinnexam eile. Neque hunc iolum in juaicio men-tispernicioium fruéfum neglcftamelior inftitutio ha¬

bet5Ted & indomiti affe&usmotus omnis capacesfunt.

Edcnt autemminus, ii impcrantibus omnibus

magu

cordi eiiet Feriarum infticutionem, de qua

pratclare

Xenophon (a) aut aliamaliquam bonamimitari.Nunc

utinagroincuitojnfelix illud viciorum loliumIatifTimé

domitiatur. lnvidiaplebemixpe in furorem agit,ubi abeil majorispotcnciae & pcenas metus. Et impotentia fui plerumq; iaborat animus,ii quandoemeriit.qui

ante

femper iuccubuit. Odia multicudinifxpe (inecaula,&

modo:ex adverfo coecus erga malos amor, & exitiale

etiam perfceleraobfequium. Qux quia non poifunt

non fvpe in contrarium vertere ( nihil enim diuturnum

cuinonfubefiratioaitHiftoricus(£)indcilla vulgi

mobili-tas,& ex mobjlitateplus quam funefta mala.Avariciam

plebisirritantlargitiones potentiorum, exftimulat

pau-pertas: undecorrumpifacillimé muneribus,& in omné

partemduci impellique poteft:; prxfertim fi odns

mate-riamdedicaliorum, contraquositur, etiam fallo

exi-ftimataopprellio & crudelitas. Quseomnia non

pof-iuntnonin fervenribusjam animis ftudium res

novan-diingens excitare,adeo utquemvis potius alium quam

prxientem rerum ilatum amet. Vetcrem itaque alio

novomutatum it; quod plerumque

non felicius

fuc-cedit,quåm filiabus FelixiropuliuMedeac confiliu

rcco-quendipatris, ut ex lenepatremjuvenemhaberent.Ita.

& plebs,malis ufa coniultonbus, rerumpubiicam

ma¬

trem , cum tramformare fe proiitetur

, in

irufta

di-Icerpit.

λ, Lib.i.paed, b,CyjkJ.^S,

(11)

XIII.

Hare& id genus

aliagraviora

vidaaprimis

anniscu~ rabit colli, quimotusmulticudinis cavere volet. Quod fitolli nonpolfunt( & vix poifuntjnifi

quis Herculeo

aufujam a tot fcculis apud plerosque negleftam

in-ftitutionem vulgi juftam redueat ) ialtem videaf,

neirritentur, autruptis

repagulis ruant,proruantque

o-mnia. autfi caput forte efferent, monflra ifta

in ipia

herbaoppnmendiartcsrationesquene

procul habeat.

Etillasquidem,

quatenuspubliceeasfcire fas eft, quia

aliquo modoobviaeplerarq; plerisq;nonnimium

impe-Iritis funt, opera: forte

noneritpretiumhicexponere.

certe ultra modum id eft hujus

inträhane brevitatem

neccflario coafta:

fcriptionis.

XIV.

Alterumin

prohibenda

injuria fuit,nc eam

mulritu-dopatiatur, autfaltem nc patiatur inulta.Poiletcnim

noniine caufafa&umvidcri, quodcumverbo

uno

di-ccrc poterat Ifocrates.deberc Regcmpjre

τϊνοχλον

ύ-βζ/ζηνim, pjrs ύβξίζιβαι, non permittere, ut populus vel

faciat injuriam vel patiatur, dixerit tamen poileriorc loco,/uqre ύβ^/ζό/ιενον vSicpuv tiec injurias patientem

negli-gtre.quaiinontam quidjurefieri debeat, quam quidin

ufu vitar,& utnunc fiintresmortalium, fieripoffit,

re-fpiceret. Efficit enimipfa multitudinis,utficloquar,

multitudo& vilitas, ut

fingulos

facilius invadere

po-tentiores, quam ab injuria prorfusomni tucri

imperan-tespofilnc. Scilicct qui imperium tenent homines

i'int,necubique automni tempore omnibus adefTe,nec videre de antevertcre omnia, quando ficopuseil,

pof-funt.

Supereft

ergo, utprave faäis parata

fit

pana: B 2

(12)

qu*

ipfa ftatim efficiet,

ut

ad

injuriam

minusproni fint

alii. Quamquam Sc ab initio ante omncm injuriam, quantum fieri poteft,

danda

fitopera, utne unquamin» juris locus

eile poilit.

XV.

Sed

quidquid

de hoc fit, permagni intereft ad

quie-tcmÖC diuturnitatemimpcrii,id

agere,utinjuriis,quam

fieri poteilnunimé opportuna fitmultitudo, Ad

quam

remopus eft fapienterlatisdepietatc& juiiitia

legibus,

legumquc

accuratacuftodiaSc cxccutionc,finequa

le-ges ludibriaveriusquampracfidiavitar lunt. Inquibus

utreligio facilé

primas tenet,itaejus colendaerationes,

3nas,

ire, Sc

ubi

pro

vcra

fui modo oificii

eft,

optime ipfa

urgerc

tradit,

imperantcs

diligentcr

debent.

cufto-Quod quanto fitreåius, tantominus intcrhomines

in-jurixlocus eile poteft: quodidemctiam dcjuftitiar

cul-tu rededicitur. Hare enimita eftinterelementacivi¬

lis locietatis ut ne

quidemlatrocinia.quaradverfuma-lios meram excrcentinjuftitiam,

poflint confiftcrc, niil

interie latrones ialtcmaliquasobiervent juftitiae

regu-las. (β) Multumquoquead prohibendam

injuriamSi

ad amabilcimperiumfacit, fi

exemplisvitacper

juftiti-amSc comitatemoftendetprinccps/eialutis populi

cu*

pidumeife fi abftineat ab immani täte exa&ionum:

fi non facile immutet aut minuat

, multoquc minus

populo prorfus eripiat ea,pcrquacilli antea benéfuit.

Aut ubi vetcraneccflario mutandafunt, fi

caopportu¬ ne compcnfetnotabili

aliqua commoditatc nova. Si annonxprofpiciat, fiomni,

quapotcft,rationealia

for-tunis Sc (ecuritatitenuiorumconfulat. Sic fict

ut SC illiinjuria:minusobnoxii, Sc

princcps

multitudini a-

(13)

sna-mabilisfit magis, ubi eam prior amavit ipfe, in quo mutuoainoremaximumimperiiroburfltum eft»

(rf) Cic. 1.2.off.

XVI.

Ncquccnimprudcntiorcs

aufcultarc fuftincnt voci

illius,qui oderint, dixit, dummetuant. (a)Metus cnim,cui

non ineft modusnec iubeftcequitas ,pefsimus

diuturnita-tiscufios(b) itmper

fuit,

icmpcrcrit,

quidquid icntiant

& faciant,quibusinregnandi artibus male iubtilis

Do-öorHctrulcusnimiumplacct. (c) Civiumcnimamor omnimunimento validius cft praefidium,

nccfaciié ali¬

ud invcniet princeps inquofuas & imperiifpesreéhus

reponac.

a.Jvct.in, Cal. I.Cic. 1.2.off.t, Machiav: Priftc. c,17,

XVII. Sed hicrepetendumramen,quod

ante dixi,

multi-tudinemimperitia laborantcm plerumque

parum

intel-ligere, quid ncccfiitas rcipubl. & converiiotemporum

rcquirar. Suasquidem illacupiditatesegregienovit;

illisitrenucvcbficatur,latpeetiam adveriumcasialutis

publicar partes,quibusnefcitvclnon creditiatis

fortu-nasfingulorumcontincri.

Quandoigitur

ea

neccffi<-tas cft temporum,ut iervari populoconivcta

commo-daomnianonpoflint,iitum error& impatientia

vulgi,

a<ftis altiusradicibus adquerelas & murmur,&amplius ctiamcrefcent: imperantes, ii cordati crunt, famam

clcmcnti.raucupandumnon putabuntcumpublic* rei

derrimento. Sed ii citraincommodumn;ajus

ficripot-crit.crrorcmilliob oculos ftatuenr,& corrigentvcrbis.

Quod iiminus fucccdat, & res ineorumlitmanu, atq;

itapoftulct rcipublica: ialus,

indulgcntiam

tempera-buntfeveritatc, iatiusquc

ducent

ftrenuumimitari gu-bernacorcm, quiutintempeftatcnavem fervet, ctiam

(14)

cumingratiiseorutn, quos

vehit,

aliquam

mcrcium

ja-duram facic,curiumque redumtcnct:atquc itaportü tutumlcgens

inconfuitas

aliorum

ahunde

vociferatio-ncsopercipiorefutat. ^qvumenim, imo interdum

neceile eil,deilderiis commodisque tingulorum potius

aliquid

decedere

,quamiummamrerumturbari,&

lan-ditatemlabefadariimperii,

tine

qua Reipublica nulia ialvaeile poreil.

XIIX.

Reditjam Oratorperantitheiin

ad Genna

ίive

pofiti-vailla, faltcm cx parte,perqua: paraturfavor populi,

& ad partesnonnihildcfcendit.VultRegem idoperam

da-re, ut virtutifuadignitas,innocentia:fccuritas

con-ilet, Quibus duabusrebus rede complcditur prima

in hacquidempartecivilisprudentix, Sc fecundum c-amrede conilitutx rcipublicx elementa. Quidenim

timplicius,quid ilmplicitcrmagis neceilarium,quamid

fartum tedumeife, iine quo nulla confiilcrc focictas

poteill utiuum cuique jus falvummaneat, quo ie,

fu-os,vitam Sc bona iua omniatueaturf itemut meritis

non defintprxmia, necfomentavirtutibus

, quarum

u-iumfocictas civilis neceiTariorequirit. Et cumjuilitia vitxhumanx bafis Sc fundamcntumfit,ejusutriusq;

u-fnm,altcrius in diilributionchonorum (quando honor,

autres,honorismateria,ex diftributionemagis,quam cx merito alieujusfadivenit) alteriusin bonorum

xqua-litate fervanda, inter hxc elementa Nicocli rede

commendat. De neceflitatc fuum cuiq;jus fervandi

jammodo didumeil. Honorumcollatio,iicutinÜbe¬

rallimperiointermitti vixacnevix quidem poteil,ita Sc intramodumexcrccndacd, nc imperantes ex

cli-entibus Scbencficiariistandem graves tibi Sc imperio

(15)

gmii-scmulos habcant. Quodvcnufto admirabilis ardficii

commcncojinnobiliilla Argcnide(a) Scriptorantiquis

comparandus J. Bardajusiadus fubcxcmplo

coniidc-randumdedit. i.3. &<·. XiX.

Atqucitahoe loco tradit Oratorrcåcfc habcntisci¬

vitatis hue elemenca ; icudodrinam fcu rem

i-piam,quxdocetur , reipicias. Simihenim, nifaiior,

vocabuli icniu Juvenalis

Suntqucedamvttiorum elementa- -

-dixitj quxfcilicct cdificunt, qui vicia ut artes difcerc

parant: in quibusetiam perpartes quafi &gradus vitia

lpia coniiftunt. Fundamenta& primordia

interpreta-taturhocvocabulum,hocipioin

loco,magnus

lllcinhis

literisBudstus.Et Ariftoteles^^™ νόιωτματαχ,&ον wt-ρας τηςαΤλαγης,numum

fundamtntumpermutationis

appel-lavit. Utroquemodo lenfus propofito oratoris con·* gruus non admodum diihculter crui poteft3 neque c nim hjecnimium

longé

invicem diftant. Ex his

au-temicuelemenns, leu fundamentis,

qua: prinium in

omnirepublica adeffe

oportet, 11tiocietas

formamprae-flantianatursehominis

dignam

accipiat

>per varias

de-incepsprogreisiones ad particularia itur, ut cujiisque rei fertindoles, & diveria hsec

gencralia explicandi ra¬ tio.*

Quarquoniam

plurium

ctiamvoiuminum

menfu-xamimplere

apta eft, talia roolientibus, aut ad mini¬ mumtemporeutentibusad

ejusmodi conatus

commo-do, reäius relinqoitur.

0* i. Vol.6.

(16)

Qii^eiliones.

I.

pofsibilefit inuniverfum omnibus & fingulit imperare cumgrd»

tu? N»

Anquu nunquAmfdtis prohibentur injur'u9bondcumconfci·

entugerinonpefsit Magifiratus f N«

AntyrintioquamRegedignius fit neminem ad honores eve*

here? A.

Anfimpliciter licedt civ i,ex edcivitate inqudfibipdrumbene

References

Related documents

quuntur· Loquuntur autem ita, ut res iß«, nobis jam cognit* per hoc, quod poßra literis comprehenf» funt, loca. ißa fcriptur« explicare volentibus ad pleniorem intelligentiam

Ab hoc vero Itate opere nullalongius quam legiilatoris Vot nelt abeft, Illa enim non perinde cif vox ea,.

attemperaffe, animi autem quam corporis exercitationes magis, ß ^ tum quia ut Salluftius ait, ingenii vires etiam in hello plurimumpof, 1 * funt 3 tum quia Qppofitio

ilarem, ad quam virtus dirigitur: Irrational« vero circa objedum ddedabileoccupatur.

ifta neceilitas proficiicatur cxipfius bonitatis indole, per quam dicitur omne bonum elfe communica- tivum iui: an vero ex co, quod Sc de.. extero hx caufx neceflarix funt,

extra le, å qua Ens fit: tum quod pofitive ac per realem influxum nec å le ipfo effe poflk. Sic enim uti-.. que le ipfum produceret e non eile ad

mus.Sed vel inde quod fera nimis fit inftitu- tio.autvehemens potius quam fedula&amp;con-. tinua,aut quod afperitate nimia

tolerabiliora eile unius quam multo-.