• No results found

DIISERTATIO ACADEMICA,

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "DIISERTATIO ACADEMICA,"

Copied!
10
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

ist

D. D.

DIISERTATIO ACADEMICA,

CONJUGATIONIBUS

GRAECIS.

cujus

PARTEM PRIM AM,

CONS. AMPL. ORD. PHIhOS.

Doct. CHRISTOPH. DAHL,

Grjec. Litt. Prof. Reg. et Ordin.

PRO GRADU PHILOSOPHICO

p. p.

LAURENTIUS S1BERG,

vestrogothus,

IN AUD1T. GUST. MAJ. DIE VIII MAJI MDCCCIII.

K. A. M. S.

U p f a 1 i ye

Lifcfceris Joh. Fr. Edman, Reg, Acad. Typogr.

(2)

MAXIME REVERENDO et CELEBERRIMO DOMINO

1AUR. FKIGE1X

s. s. theologue doctori

#'

AD REGIUM GYMNASIUM SCARENSE

THEOLOGIE LECTORI PRIMARIO ECCLESIiE GOTHENED IPSIQUE ANNEXIS

PASTORI FRffiFOSITO

AVUNCULO INDULGENTISSIMO

0„ paterna in Je beneficia a teneris inde c oll ata

S A C R U M

voluit debuit

Lau». S i b e r <s.

(3)

5-

Iaboravenmt J fåura Graeca Grammatici, nuHo Verborum; fed Formas non tempore, perinde de ftra- tres, Adtivam, Pasfivam, Mediam; In 'Vemporibus autem du- plicern Aorlfium Fnfcurumqoe triplex concipere, nondum

fivére nos fatis dedoctos. Vete res enitn ö), ut reperiri

animadverterant Verba, quae termioationem quidem Pas¬

fivam, Adtivarn vero poteftatem haberent; iliis neque Aétiva neque Pasfiva forma, fed Medium inter utramque,

veluti peculiare, formas genus tertium, e re esfe exifti-

marunfc, ufc adfignaretur. At Form is ita dispofitis, prae-

ter ordinaria Tempora, Praefens, Imperfeéfcum, Perfe-

ctum, Plusquamperfektum, Futurum & Aoriftum, qua§

ipfa non caperent, rationes Temporum alias, in Ver bis

A fer-

a) Antiquisfimi ornnium , Grseci ipfi Grammatici bsec verba dixere

JtAs&cc five Koivcc (Theod. Gaza. Gramm. Gr. L. IV. Ven. 1495.), quod videbantur Media five Communia esfe, id eil:, rationem ab A-6U-

vis Paslivisque mixtam referre, Sed pertinuisfe denominatiö ea magis

ad Notionem, quam Formam horum Verborum, ita exiftimetur, ut hu- jus quidem nulla inde au&oritas peti, quod volunt nontiulli (J. Pri*

misser Gedanken über d. Trendelenburgifche Conjugations Syftem, Leipz. 1793. §> ip.), posfit: ab ipfa vero Notione, Formas contraria,

fölet hoc genus Verborum Philoni, Origeni, Eustathio , alio

etiam nomine, ccvnh7T£7rov&c£, contrarium Pasfivo , nuncupari: narnque, notionem licet Aétivam, Pasfivam tarnen formam in his Verbis fuis-

fe antiquitus agnitam , ipfos teflatos jam Stoicos, Verba Grseca distri-

buentes in cföcc, vyfliX-, ( Aktiva, Pasfiva, Neutra^), in Pasfl-

vis autem reponentes cifliTieTTosB'ora, awwhcc cflx* narrat Dioa.

Lacrt. Vi I. 64.

(4)

vi, nefcio quanam, donatas, placuit appellari.

Fuerunt autem, magno cum Hemsterhusio, alii qui fasfi funt fe ignorare, quid fic aut esie , in no- vitiis bis five Formis five Temporibus, posfit proprieta- tis, quod Aélivse Pasfivseque formarum, temporum ve-

ro Aorifti Futurique fimpiicis notio i dem non cmnple-

Äatur atque exhauriat. Haec igitur omnia & Formarum c) & Temporum temere inve&a fubfidia, ipfi videri vo-

lunt, qui exaudtorent, rejefåisque fingulis ad fua cujus-

que Verborum aliorum loca legitima, nihil magis G se-

ese, ac linguse alii, extraordinarium patiantur affir gi.

Qua in re, quieumque fit tiro confliéfcatus cum Conjuga-

tionibus Grsecis, miratusque deinde nobiscum, quid fit, quod oporteat, quam pro re, operofius dici cogitarique,

ne»

b) T. Hemsterhuys

,

Batavum, Virum in Litteris Graecis prse- cipuum, fecuti funt difcipuli L. C. Valckkn^er & J, O. a Lennep.,

quorum Commentarios, qui infcribuntur, TUius, Ubfervationes Acade- micoe, quibus via tu un i tur ad Origines Gvcecas invefligandas, Lexico-

rumque defe&us refarci-endos; Hujus, PrceleStiones Aca'demicce de Ana-

togia Linguae Grcecce, five Ratiomim Analogicarum Lingua Gracis- Expoßtio, ad exempla MSS. recenfuit fuasque Animadverfiones adje-

dt E. Schet dius

,

Tr3j. ad Rhen» 1790. In easdem ferri partes qua- dvmtenus vider.tur aliorum deineeps Grammatieornrn, A. F. Bern¬

hardt (Neue Märkifche) Follßandige Griechifche Grammatik für

Schulen und Gymnußen. Berl. 1797. J. C. F. Wezel Giiechifche Sprachlehre. Leipz. 1798. Sed non inatim oravit hane caufam J. G»

Irendelenburg in Anfangsgründe der Griechifchen Sprache

Danz. 1796.

f) Formam ipfam Mediam

,

primae omniutn nominatim impugna-

?e leguntur J. Cle:rici Remarques fur la Disfertation de Mr. Ku¬

ster fur le i Ferbes Moyens in BMotheque Ancienne & Moderne*

Tom. V» P. IL p. 237, fs.

(5)

3

nemo non videt, quantopere fit Gramm aticae facilitati

confultutn: quoniam vero, nuperritno apud nos item exemplo, adeo parum videtnr, hac in lite, evt&um de- finitumque, ut idem, quod ait alter, alteruin legamns

negare d): operae exiftimavimus recognofcere caufain

erudifcionis Grsecanicse publicam, noftroque interponendo judicio, quam posfumus unam, id eft, fuam fimplicitatis

au&orifcatem excire.

Itaque, quod efc primum, Formam Verborum Gras»»

corum, praeter Äftivam Pasfivamque, agnofcimus nul~

lam e). Quibus autem pofitis, ut adftruéta a Gramma*

ticis Media plane rejicitur, rationes ntrimque, quae fo*

lent ad hane, vel probandam vel reprobandam , adferri,

funt dijudicahdae. PJuralegimus quidem fuper Formam fic

di<5tam Mediam disputata /), quam ut eadem recenfen*

d) Ait Tkendelenburg

,

Primisser negat, Arcades arobo,

Gedanenßs alter, alter OEnipontinus Litt. Graec. Profesfor, 1. 1. c. c,

plane fibimet adverfantes, quorum alienisfimas invicem opiniones,

uno congeftas volumine,

Non kene jmiffiarum discordia femma verum,

vidimus in linguam noftratern prodiisfe Upfalise 1801. Utique, uno intuitu, bonus hic Iibellus exhibet omnia, qnse in utramque partem funt disputata, fed, dirimendse non par controverfiae, tiro,j necesfe eft, dubius, fine arbitro, utrinam fidat fententize, haereat.

e) Sed ab initio oranes, quicumque velint in hac controverfia ver-

fari nobiscum, oramus etiam atque etiam, ut conftanter intelllgant,

esfe formam, non notionem, Verborum Mediam, quam velie videa¬

mur negare: immo vero hane nos ultro agnofcere, docebunt ex fe- quentibus fingula, fed ut proipfa, quam proficifci a Pasliva exiftiina-

mus, peculiaris quaedam Forma Grammatica ftatuatur, id vero unum conamur, argumentis idoneis ire probatum, non esfe necesfe.

/) En vero, de initiis controverfise, pauca.* "Verbi Medii ufus

"& vera ßgnificandi ratio diu ignota fult eruditis; qui iö eo tantuo*

§-ii.

Ä i da

(6)

cere Verba, quae infcelligi fe patiantur Aéfcive, Pasfive fi¬

gurata; eadem tarnen ideo mera exiftimari Pasüva posfe,

num quid impediat, eft videndum.

Sed argumentis, pro veritate Formas, quam volunf,.

Medias, p ugn ar i fölet his b in is; altero, quod ipfa, ut modo diximus

,

fignificatio, five A&iva five Reciproca ,

id

"confiftere hujus Verbi vim putarunt-, ucalia Tempora Ä6b've, alia Pas«

"five caperentur; immo eadem Tempora, modo ACuve, modo- Pasfi-

"ve, fignificarent. Tandem Cl. L. Kusterus, vir Grsece fqentisfb

"mas & i i indole Linguae G'raecse verfatisfimus, disfértatione de Verhis uM?dHs edita, aliam plane viam ingresfus eft, &, multis veterum lo*

"cis in medium alla t is, oftendit, hujus Verbi Medii ufuro non fal um

"confit re in fimplici, vel Atfiva vei Fasfwa, ftgnificatione, fed in

"virtute quadam, quse inter utrumque media esfet, tive quae, fimul

"Af ve fimul Posfive, esfét intelligendaadeoque, qnse Reciprocam

"effieeret fignificationem: per quam nimiriim ipfi a nobis afiquid pati

"intelligimur, vel etiam ab altero, nofiro jusfu & voluntate" (e. gr.

Aft'vu.m, xeigao tondco, Pasfivum nstgc/xctf ton deor, Ted Medium neige*

ftcty tondeor a me ipfo, five per me, id eft, tondeo ipfe me, five per aliun, volens jubensque, id eft, cur o me tondmdum, tondendum me

prcebeo altert, cet.) , . . "Poft Kusterum

,

J. Clerxcus, vir Do-

"ftisfi nus, féd feverioribus ftudiis magis addiftus, quam iis rebus, qui«

"bus ad linguae aiicujus indolem perfpiciendara adiius paratur, Küste*

"ri fenrentiam deftruere conatus eft, & Verba Media, neque Forma-

"tiane, neque Sjgnifieatiöne, diflferre ab Activo & Pasfivo voluit. Ku-

"steri partes tecutus, Clerico fe objecit C. WollidS, utroque

"kmge inferior, neque huic lid dirimendae par, qui contendit, Verba

"Media

,

non tantum fignificatione, fed etiam formatione, ab Aftivo

"& Pasfivo esfé diverfa." Lennep l. c. p. 104. Adeat, qui cognofce-

re baee diligentius velit, Syllogen ipfam, five De Vérbis Grcecorum M'diis eommciitci'ionp.s L. Kuster-i

,

J. Clerici

,

S. Clarkti, E»

ScifMioir, quas recenfiiit, auxit fuamqne adjecit C. Wolle Lipf»

175a. Cetera m fp-eeiatjm De Verbis Med tis N, T, commentatus eft

Si K. Düesigius

,

Lipf. 1755,

(7)

apgjftll--- Hyiiniimg

fd eft, alia atque Pasflva, fit, qnse Form am quoque 9- tiam, atque Pasftvam, putetur arguere; alterum eft,quod pleno Ådfcivo, plenoque Paslivo, redundare tarnen Tem¬

pora obferventur, queis locus, nifi daretur tertia quae- dam Forma, pateret nu Hus. Quas qtiidem pofitiones,

ne quis inde vidbrices, quod audtoritatis novisfitnae Tunt,

fibi per fiiad eafc, paullo presfius mfedtari novaque armo¬

rum non tam indole, quam velitatione, locb movere fuo,

fi qua fien noslie, adgredi, redintegrata. certaroine, juvat,.

Scilicet, adquiefcente licet fic controverfia, tarnen

vidtas non retendimus manus in eo prirno, quod notio Verborum Heciprocs non ad Formam portinere Pasfivam posfit. Nam quod mire fe Fe 11 i t vir os dodtos, eft un um, lin g uis commune oinnibus, quod propofifcionem quam- euinque Reciprocam, quam Formge i it i Medias, veinti propriam & peculiarem, vulgo veiint adftrudbun

,

non

©bfervarint, esie o nnino nihil, nifi, ex'alio didtionis in¬

genio, vere Pasftvam, Ut enim exemplo incipiatur ab

en, quo incipit ipfe Coarkxus , Vir Dodtisftrous, fuas

per Bomerum omnem vindicias Formge Mediae diiigen- tisfitnas, quando pLSTer^ot7Tsro II. I. 199. redb'sfime quidem interpretatur "eonvertit fe ad ftantem a tergo fibi Deara

Ächiries'' ; quotns tan\en eft quisque , quin videafc a pri- migeni-a propofitione Pasfiya ipfa, eonverfus *ß, fecunda-

riam hane Reciprocam

,

eonvertit fe, exiisfe? Namque ut lätet in omni Pasfiva ratio duplex, five per alium quem»

quam, five per fe, quis fit pasfus; ita hoc ipfum conver¬

fus eß poteft dupliciter, five ab alio, five a ie, cogitari:

eonverjus autem eß a fe ipfo, id vero nihil aliud eft, nifi quod redtisfime posfifc idem efåerri, ut effert ClärkiuSs fe ipfe eonvertit: quare, quoniam qui eonvertit fe, is uti-

que eß converfus, intelligique adeo per eamdem Formami Pasfivam poteft utrumque, quid eft, quod dici per eam-

.■A- 3 dem

(8)

dem non posfe putemus, commenti Mediam, neqne boc

ftereTgcitfero, five converfas eft Pasfive, fi ve Rec'proce con-

vertit je ipfe, vertatur, unum idemque fua forma Pasfi-

vum manere? Quemadmodum enim juvafc in omni re- rum cognitione ducem fequi na tu ra ni, itemque in iinguis, quod aptisfime cogitari, id neque aliter dici, exiftiuaare iimpliciter; nuliam nos quidem, in ronfuetudine Graeca, reperire formani potuimus, quae inter agentis patientis-

que vei diöi vel cogitari Media debeat. Valet in Home-

ricis reliquis hoc idem Reciprocis: namqiie Helena kcc-

åui^cifxevrj, cum fe velasfst, utique velat a cogitari Pasfive poteft, Ii. III. 141. Boc^cfÅoij armabo me, quod nihil aliud eft nifi armabory II. XIX. 23. Clytsemneftra voatpiaxro amo- vit fe j quod amota efl, Od. XI. 424. uyQeßotKero circum-

jicicbat fibi vel circumjiciebatur, Od. XVIII. 107. cetera g).

Ne-

g) Adeft, in exeraplo hoc ultimo, ut reciprocis fepe aiiis, ad di-

tus etiam Accufativus, cty(peßix\eTO TTiJ^V, quod rccte quidem, ad fenfum verti poterit circumjiciebat fibi peram, ad Grammaticum vero nexum non item: cave enim credas

,

Accufativum hunc pendere a Ver-

bo tamquam Aftivo: nemo, qui Graece fcit quidquam, ignorat, Accu- fativos ejusmodi abfolute adponi non modo Verbis iisque Pasfivis, fed Nominibus etiam Adje&ivis, quse, ut neutiquam regere Accufativum

posfe, adfcifcere eum, non nifi fuppresfa preepcditione xctrot, novimus

cmnes: unde, quemadmodum illud perpetuum Acbillis epitheton, apud Bomerum, rtofiots goxvz, nihil aliud eß: nifi ooy.v£ Kocroi noSocs^velox

qua pedes, formaque, de qua non dubitatur, Pasfiva IkttÅJtaas^cAj v\TOQy pro koct pToq, pjrcslli qua cor, frequentatur; ita boc loco, Accufa¬

tivus Tftfgtiv arguere vim , non Verbi, fed fuppresfae ejusdem praepof:»

tionis Kotrx, exiftimetur, ut diftionem integram oty(p 6oy.ci<rn> otsi- K6U /SaAAsto 7tY\(*ty interpretere, fidus Grammaticae, humeris cir-

cumjiciebatur qua turpem peram, quod Latinius tamen, humeris cir¬

cumjiciebat fibi turpem peram, dicitur in fenfum eumdem. Sic Cyclops yeyxAqv eyicKpaocio vy]$w proprie impktus erat qua magnum ven- trem (kxtx vqwv), id eft, impkverat fibi ventrem Od, IX, 29, Proci

r

(9)

Neqne alia ratio eft, vei in Poefcis, vel in Scriptoribus aliis, qui demumcumque fint, Grsecis, notatorum ad tuendam

Mediam Formam locoruin omnium : quorum ex magna far*

ragine, ut videatur, quam par um prsefidii adferafc oratio

quoque foluta

,

fpecfmen adpofuisfe unura & alterum erifc fatis, e Thucydidr, Demos.thene

,

Xenophonte peti-

tum. Narnque quod, inter alia, laudare, ut locum For¬

mge Medice kiculentisfimum, fölet Kusterus, Ourco psv

Kegxvfeaot sra^czvlo, Tfiucyd. L. I. c. 48. vertitque aciem fuam inßruxerunt, aequo fane Mar te, nos Pasfive reddi-

mus, infirutti acte er am: qua in re ipfe nos prseit Vir Doéhis, ubi locum SyneSii proxime praecedentem ra-

Jcttxsvoj 71'egispsvcv träd i t fimpliciter, inflrufti exfpcffahant.

Ide, Ovk svi vvv rptv 710$ sctcicB a t ckjvxfaiv, D'emosth. Orafc. I,

in Philipp, p. 16. nen licet nunc nobis exercitum comparare 9 cur nialit, quam comp ar or inefcimus. Neque aliter lo¬

cum ter t i 11m

,

O; fasv yvpvctaccpsvci kcü et, ci de Asca- fASMoi

,

Xenoph. in Sympof. licet reébe, fi veli-

mus Reciproce, qui fe exercuerunt, fe unxerunt, fe lava-

runt, vertere, cum ipfo, posfimus , nihil tarnen obftabit, quominus , ut mera pasfiva funt, Pasfive,. exerciti, unftf loti, reddamus. At plura non refert: namque, infpeélis

quam diiigentisfirne fingulis, fatis asfeveranter, quidquid

in hac re magno cum ftudio fit defudatum h), exiftima-

mus, vix aut ne vix quidem excifcari, per univerfum

lin-

xgeixv VLoqsGciixTQ B'vpcv, carnibus

,

non fatiabant appetentiam,Ceå fatia°

bantur 1. fatiabant fe fecundum appete'ntiam ( kmtcc Sojucv ), Od. XIV. 28.

ut expresCo kcctoc nnox infra, xofsacccptevcc Kotrct Svptcv, 46. Nec alia ratio ett, Reciprocis additi, Accufativi omnis.

k) Socia Kostet?! & Wollii opera Formas Verborum Medias

non pauciores atque CXXXIX, fingulisque exempla multa, fed ne pro-

bantia quidem unam, produxit.

(10)

Jingiise ambitum, id posfe exempli, cujus Reciprocam

hane poteftatem non ipfia per fe Forma Pasliva capiat /').

i) Ceterum, fi Verbum Medium esfet id omne, quod admittere fignificatum Reciprocum posfet, non fatis fcimus, abiturane omnis in

Mediarn Forma Pasfiva esfet: neque enim Tempora etiam i 1 la 9 qnas Grammatici docent ipfi pertinere ad Pasfivatn, ita funt com parats, tit

re commode queant in fenfum Reciprocum explicari. Nu per habeba-

mus ex Ho mer o Socgy^ouctf, quod , quia verti posfit in poteftatenn Reciprocam, armabo me, credere jubebamur, Futurum, non Pasfivum,

fed Medium esfe: Verbi vero ejusdem Aoriftus habetur vulgo Pasfivus

^oo^vjx^rjvocf j fed ubi nemo non videt, Homericüm illud, er 7>che~

jxpv SagtixStfVctf, II. T. 1226. armar i in prcelium , fenfn item Pvccipro-

co, dici bene, armare Je, posfe, ratio oppido eadem, quee de P uturo,

id quoque de Åorifto väter et, ut Forma ipfius non Pasfiva, fed Media,

putaretur. Sed quam nihili hsec ornnia fint, ut V erb um fere eft r.ul- jum, quin doceat, exemplis referre pluribus taedet., Neque hoc potue-

runt ipfi, quin facile animadverterent, cum Kusterus tum Wo«.i.tus,

quorum illenecesfe habuit Sedlionem DisfertationisUitimatn tribuere Ver¬

bisse nomen vero periret, appellatis fibi Medio - Pasfivis', hic,prseeun-

te inprimis P. a Limbgrch, in Comment. ad Aft, XIII. 26. 28. ob-

via etiam multa N. T. loca enumerat, in quibus explicari Reciprcce

Verba ipfa Pasfiva, non diffitetur, debere, ut (d&KKocyrfi i, reconcilla

te, Matth. V. 24. eKgvßyj, occultavit fe, Joh. VIII. 59. XII, 36. eqqcxr (fly y. ponvertit fe, Joh. XX. 14. rot7rsiVoo&yiTe, hmniliate vos, 2. Thesf.

II. 4I cet. fed, quo fclvat hunc nodutn, nonnihil fibi difficilem, neque Ulis Pasfivis videstur plus, quam velit, tribuere fatis cupious Mediorum

defenfor, mire admodum pofcere fe, ut fibi dandum, quanam nefcimus fide, libere profitetur, "eam tunc reciprocam notionem Pasfivce For-

mes non fåne esfentialem, fed tantum accidentalern accesibriamque di-

ctndam. Adeo verba .fibi dant homines, ubi hallurinantur in rebus.

Nam in lingua omni accidentale & accesforium agnofcimus plane nihil:

quod fi habuisfet ftatutum cum animo fuo Vir Doftus, quanto dixis-

fet verius, Formse Pasfivse notionem Reciprocam aeque esfentialem

esfe, ac ipfam Pasfivam, qua continetur; fed, ut errore erratur fim- piici numquam, creavit hunc ille, quod, ubi coeptum erat Formam

Mediam imaginari, tantum, necesfe eft, quantum ipfi accederet, Pasfi-

p&c detraheretup. v

References

Related documents

..ut quis aliad dicat, quam fentiat, dicar fe id fecisfe, quod non fecit* et vicisfim non fecisfe, quod fecit: atque in Ttqu^eaiv eo modo, ut aciliones ejus disfenriant a mente, ut

legis obligatione. Ex di&amp;is i- taque conftat, quod a?quitas legis Obligationen non to!lat,fed ejus de- fe&amp;um fuppleat ac perficiat..

dlt« /) T um vero arte fe digna oculis prcponit, quam multarum artium minifiras manus natura dederit..&lt; Ma- nibus ergo adfcribit nobiiiifimas artes: quod feéli, quod veftiti,

ille, for ta (fe quispiam Hieronymum ab ange lo correptwn, quod Ciceroni turiofius intendißet, Jed tior i t, qui fibi. hoc pvcetextu blanditur, i II um non idcirco v apa la

har i denna årsredovisning även applicerats på jämförelsesiffror från 1982 års bokslut och i femårsöversikten på sid 45.. Försäljningsökningen under den se-

enim eft, quod objicias, JOHANNEM fcripfirte sv tco non quod ifte ritus ejus tantum folemnitati fe- Iti adligatus fuerit, fed quod etiam tunc frequentatus fit;. nam verba

Non gredi bet videor periculum, pofle vero prius, mihi cautionc quam, tuto quod ad attention interiora in limine evitarim.1 ejus fe pro- pro¬.. De amplificanda repub, futurum

bi dies, quod alioquin intelle&amp;us nö- ftri infirmicate , fimultaneam ejus. non valeamus